Page 141 - ARM_19-1946_01

ՆՌՐ ՍԱՀՄԱաԳՐՔԻԹԵԱՆ
ԽԱՆՈՒԹԻՒՆԸ
- քՕՈ(16 1925 -
էէ. Շ. .Տ 376.280

17, &ս« Օտաէտատ - 8ձ1ԱՏ (13°) ինչպէս ՄԻՋԻՆ ԵՐԱԴԻՐ ՄԸ Հինգշաբթի
ա.։ 008. 15-70 - 0. 0– 8. 8 * ա 1678-63 ՎԻՃԵԼԻ ՀԱՐՑԵՐՈՒ ՄԱՍԻՆ

Բ&Ժ՚ՍհԴՓն–— Տ՚"ք. 750, 6աս"ս. 400, Յամն. 200 ֆրանք գրած էինք, Ագգ* ^ողավը

Տ<աւ6ա 9 աա՚տ 1946 Շաբաթ 9 Ս՛աբա օր սկսաւ քննել նոր սաՀ մ անա գրութեան նախա–
գիծ՜Ր • Թերթերը դիտել կուտան թէ երեսփոխան­

ն՛երը այնքան ալ եռանդուն չեն եբեւար : Նիստբ

ՏԱՐԻ - 18՛ Խ~& 1Ւ 4555–1,որ շրջան թ ի ւ 284 հ մ բ « # բ ՝ ն՛ Մ Ի ^ Ծ Ա Ն ԳԻՆ՛ 3 %թ բացուած ատեն , երբ սկսաւ վիճաբանութիւնը

Մարդու իրաւունքներու Յայտարարութեան մա­

սին, Հազիւ 150 Հոգի ներկայ էին։ ՝Բիչ վերջը յա ս

ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ Ներգաղթը թիլը բարձրացաւ 300ի , Հազիւ ամ բո զջին կէսը *

Այս կացութեան պատճառը թերեւս այն է որ բուն

Աուբիա - ԼիրաԱաՕի Ակ , վիճաբանութիւնը տեղի կ՝ ունենա յ նրբւս ՚նցքներու
մէջ՝. Արդարեւ,
ՄԻՆԶԵԻ ՈՐ Ճ Ա Մ Բ Ա Յ ԵԼԼԵՆ Հը , Պ * Վէնսան ԱաՀմանագիր ժողովին նա խաղա–

Օբիօլ կ՚աշխատի նախապէս Հաբ–

Թերեւս նորութիւն մը չըլլան այս տոզերը , ք^ել շարք մը դժուարութիւներ եւ արգէն իսկ նա–

Նոր ստացանք Պուէնոս Այրէսի վԱրմենիադն մեր ընթերցողն՛երուն Համար։ Տասը - տասնըՀինդ մակ մը ուղղած է երեք ղլխաւոր կուսակցու–

ԼՅունուար 12 26 ) , որ կր Հրատարակուի շաբա­ օրէ ի վեր , բովանդակ Ա ուր իա եւ Լիբանանի Հ ա– թեանց , միջին ճամբայ մը առաջարկելով։ \էախա-

թը երեք անդամ, 15 տաբիէ ի վեր՛. յո ւթ իւն ը * * * շոգիացած է է՝ Օր ւո բ , խանդավա– գաՀը կուղէ որ անյապաղ քուէարկուի ԱաՀմտնա–

Պատերազմէն ի վեր փոխանակութիւնր դագ~ ռութիւն ու արբեցութիւն նոր։ Հեռագիր՝ Երեւա­ գրութիւնը եւ վերջնական կտրղուսարք մը Հաս­

րած (ԼէէաԼով) Հետաքրքրութեամր ա չքէ անցու– նէն , նամ ակ Հա յաս տանէն , «խապրիկին եր Հայ­ տատուի , այլապէս ծանր տպաւորութիւն պիտի

ցինք եւ , ի^ոչ տեսնենք , իրրեւ նո բութիւն , րենիքէն *— «Եկէ՛ք, ամէն ինչ թ ո ղ է ք , վերածեցէք գործէ ա բտասաՀմ անի մ էջ Հ

Սպաներէն յօդուած մր ամէն թիլի մէջ՛, ինքնա­ ձ՛եր ինչքը կօշիկի յ ղգեսաեղէններոՆ, րոլրղյի ու. Տեսակէտի խո ր տա ր բեբութի ւններ կան ե բեք

գիր * թ ա Լ,։1 մ ան ահ ււ յ կամ արտատպում : մեաաքսի . եւ. եկէ՛ք»՜ տ Մամուլը կը յորդի Հարսա­Հոսանքներուն միջել : Ա՝ասնաւորապէս Հանրապե­

Ե^րր սկսած են այո նորութիւն ր : ինքսարե– նեկան եղանակներով ։ Մեկնումի ծբագիբներ ա– տական Ժոզովյրդական կուսակցութիւնը (1\(Լ ք*.)

բաբա^ ր , Հա յ կա կան մ շա կ ո յ թ ր ծանօթացնե­ մ էն տուն ի. մ էջ , Հա՚յրենակցականնեբու մոգով , ՀետզՀետէ կը սաստկացնէ իր - ընդդիմութիւնը

լու Համար , թէ իրրեւ Հարկադրանք՛. ՈրովՀետեւ, կռիւ , <ձկ^արձանադրե ս , թէ չես արձանագրեր՝^ , շատ մը Հիմնական Հաըցերու մէջ՛* Պ* Վէնսան

ինչքան կրցանք Հասկնալ, սպաներէն յօգուածներր Օրիօլ երեք Հոսանքներուն ուղղած նամակով կ՝՛ա–
Հ՝Կ°չիկի ֆոնտ^ , «չքաւոր մեկնողներու ճանապար– ռա9արկէ *—™
միայն Հայկական նիւթեր չեն շօշափեր , այլեւ \
Հածախսի Հանգանակութիւնդ , Տուն կը ծախեն ,
քաղաքական ֊ տնտեսական ։ 1 . Մէկ Ագգ * ^՜ոգով * ^ Ի ^ Գ աարուան պայմա–
կարասի կը Հանեն շուկայ, խանութ փակելու եւ
Ամէն պարադայի մէջ , ախտանշան մր , որ մասին կը խորՀին* ** ։ Աւ նաժամով, Հ, Դեր ագո յն եքորՀուրղ մը, երեք
Հաշուեփակի նստելու
շ ա ա րան կր րացատրէ ; տարուան Համար, որ պիտի բագկանայ ն աՀ անգա—
տակաւին , անս աՀ մ ան ու անլուր եռեւեփ ։
Շատ Հին չէ Հարաւ* Ամերիկայի Հայկական յ էն ժոգովայերու 14Հ) եւ գագթավա յրերու 70 ներ­
Պէյբութ ( Լիբանանի եւ Հա լէ սլ ԼԱ ուր իա)
դազութնե րուն պատ մ ութիւնը : կա յացուցիչներէն : Բոլոր օրէնքները երեսփ * ժո­
ՀրաՀ անգ ստացած են Երեւանէն՝ սկսէէ ներգաղթ ի
Մեծ մասով՝ \920էն վերԸ էր որ Թուրքիա– գո վին կոգմ է քո ւէ ա ր կո ւելէ վերջ պիաի ենթար­
ար ձան ա գբհ ւթի ւնն ե ր ը , եւ ձեռնարկել անմիջական
յէն ճամ րա յ ելան դէպի Արժան թ ին , ք)ւրուկո ւէ յ , ՛կուին Դեր ագո յն քյ որՀ ուրդին , խ ո րՀ րգակց ու–
աշխատանքի արտասաՀմանի բեկորները փոխա­
Պրազիլիա : Պատերազմէն շատ առա^ , արտագազ– թեան Համ ար , յետո յ երկրորդ անգամ պիտի
դրելու Համ ար Հա յրենիք ;
թի Հոսանք մլշ սկսած էր Ա ուր իա — Լիրանանէն , քուէարկուին երեսփ * ժողովին կողմէ* 3. Տնտե­
«Յառաջ՛դ ափ մը թերթ է եւ առ նուաղն ան–
Պալքաննե րէն , նո յնիսկ զերանս ա յէն ։ Ա յսօր աւելի սական խո րՀ ուրդ մը բաղկացած 125 անղամներէ ,
փափկանկատութիւն է էաձնքով - երկայնքով փըռ–
քան 30.000 կր Հաշուեն ամ ր ո ղ$ Համ քանքը , որուն մէջն րլալով բանուորական միութեանց , Աշիւա–
" ւ Ի լ Ււ7 էգերուն վրայ, երբ, ի վերջոյ* այսքան
թ^ա խ ի չ մ եծամ ասն ութիւնբ տ ե զա ւո ր ո ւած է ա անք ի Դաշնակցութեան , գործատէ ր երոլ կազմ ա–
սրտապնդիչ նախաձեռնութեան մը առիթով իսկ
Արժանիթինի մէչ ; կերպութեանց եւն * ներկայացուցիչները : Այս
շատ մաքուր լաթեր չո ւն ինք ցուցադրելիք * * *է
Կը նշանակէ թէ 20 25 տարին բաւական եղած խո րՀ ուրդին կա բծիքը պիտի առնուի բո լո ր տնտե­
Պի՚ոի բաւականանամ , ուրեմն , առարկա յօրէն ար­
են, ՀետզՀետէ լայն տեզ բանալու Համար ա ե զա— սական եւ ելմտական Հաբցերու մասին , բացի ել–
ձանագրելով գէպքերը , կարճ կապելով ողբերգա­
կան լեզուին ւ ի վնաս մայրենիքի ; մտացո յցէն • ՚ 4. Հանրապետութեան նա խաղա Հը
կատակերգական մասերը * * * :
Զ ա փա զանց ո ւթ իւն պիտի ԸԼԷա ր ՐԱել թէ դա– պատասխանատու չէ : «Կը ւէիճաբանի , բայց չի
Պէյրութի բոլոր Հայ թերթերը , Յունուար
զութր արդէն ուծացած , օտարացման, ձուլման քուէարկերԴ ւ Կը նա խագաՀԷ նախարարական խո ր–
\$ին Հրատարակութեան տուին «Հայկական ՍՍՌ
ճամբան բռնած է : Հ ուրդին Հ առանց մասնակցելու որոշումներուն ;
ժողովրդական կոմիսարների Կից Արաասահմասից
Պո ւէ նոս Այրէսի մեր $ո թակիցը Վերջերս չա– ՚/« նա խաղա Հ է ազգ * պա շտ պան ո ւթեան խո րՀուբ -
"Ներգաղթող Հայերի Ընդունման եւ Տեղաւորման
Հեկան լուրեր Հաղորդեց շարք մլ սմ ակ֊ ղին, խո րՀբ գա կցական ձայնով։ Կ^բնտրուի Աղգ*
Կոմիաէ»^ 25 Դեկտեմբեր 1945 թուակիր մէկ շր–
I֊ I « Տ լ– ւ ւ. V ^ ժողովին եւ Դեր ագո յն ե) ո րՀ ուրդին կողմէ : ե) "ր–
2 ա բեր ական նամ ակր , որով Հ րաՀանւլ կր տրուէ բ
ներով ; Զեռնարկնեբ պակաս չեն , Հա յբ Հա յ ււլա– Հ ՐԳա կցելէ վիբջ երեսւի* ժողովի քաղաքական կ ո ւ–
•«ԼիրանանոՆմ Սովեաական Հայաստանի Բարե­
Հելու Հ ամար ՚. Եկեղեցի , դպրոց , Ազդ* կեդրո՛՛. կամների միութեան նախ ագահ Ո). Հրանա Տէվէ– ո ա կ ց ո լ թ ե ա ն ց ներկա յացուց իչԳւերուն Հետ, Ազգ*

Բարեգործական , զանազան կազմ ա կեր պո ւթի ւննե ր ջեանի՝ ժոգո վին կր փո խանցէ վար չապետո ւթեան թեկնա­

իրենց կաբելին կը փորձեն , սաՀմանափակելու ծութիւնն ե ր ը : Վարչապետբ կընտբուի Աղգ • ժո–

Համար վտանգը, որ շատ աւելի շեշտ ո ւած է Պ րոյ - Ա) «Ատեզծել կոմիտէ մը, ոբ իր վրայ պէաք է ղովի ււնգամներուն բացարձակ մեծամ ասնու–

Դիեի" մ "*Է2.՛՛ Սասնաւո րապէս Հ, 3* Դ* «ԱրմենիաԴ վերցնի վերադարձող Հայութեան նիւթական ա– թեամբ եւն «

էյրիտ* Միութիւնբ, Հ* Մ* Ը՛ Մ՛բ* կոմիտաս սլաՀովութեան ել վերադարձի կազմակերպման Հանրապետական ժ ո գո վյյ դա կանն ե ր ր կ ուքլեն

ե ր դչա իս ո ւմ րը , կ * Խաչը գործօն գեր կր կատարեն , Հետ կապուած բոլոր խնդիրների լուծումը ։ Նպա­ որ նտխագաՀբ բնտրոլի Ազգ* ժողովին , Դերաղոյն

այս ճակատին վրայ Հ տակայարմար է, որ սոյն կո մ ի ա էն դլխաւորեն խո րՀ ուրդին եւ Տնտեսական ո րՀ ուրդին անդամ–

Եւ սակայն , Հարթիչ գէանբ արդէն արորած, գաղութի Հայկական յառաջդիմական կազմակեր­ ներուն կողմէ, իսկ Ընկերվարականները ել Հա­

տափակցուցած է շատ մը րան եր : & ատոնց է որ պութեան ղեկավարները , որոնք ֆաշիզմ ի դէմ մա յն ա վա րնե բ բ կ առաջարկեն ո բ ընտ բուի միա յն

սպաներէն ա ր տ ա ս ան ո ւթ ի ւնն ե րը եւ երգեր ր լա յն մ զուող պա յ քա ր ո ւմ ցո յց տուին իրենց նոլիր - Աղդ* ժողովին կողմէէ

տեղ կը գրաւեն Հա յ կա կան Հանդէսներու յա յտա– ոլածութիւնը Աովետ * Հայրենիքին : ՖՐԱՆՍԱ ԿԸ ԿԱՐՕՏԻ

գիրնեբուն վրայ ։ Ա պաներէն քերական , բառարան ի ) Պատրաստել ցուցակներ , բաբե դո բծական ԱՐՏԱ-ԲԻՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹԵԱՆ

անգամ Հրատարակուած են : ել այլ կազմակերպութիւներ ի կողմից Հաւաքուող Վարչապետ Պ * ԿուԷն , պատասխանելով ամե–

Մի՛ւս կողմէ , միջավայրին ազատութիւնը , գումարներ ի Հաշուին Հ ոգալ Հա յրենիք վերադար­ ր ի կետն գո րծ ա կա լո ւթ ե ան մը Հ աըցումներուն ,

դիւրին եւ առատ վաստակի տենդը, Հա յրենիքին ձող րնտանիքների Լ կար իքալո բներ ի) Հագուստի, բացատրեց թէ Հերանււա իսկապէս պէտք ու նի Մ–

Հեոաւո բո ւթ իւն ր ՀետզՀետէ կր թու լցնեն կապերը % ճանապարՀածախսի , ճանապարՀի , սննգի եւ ներ­

Եւ արդէն մեծ թի՛– մբ կը կազմեն անոնք որ վեր^– ղազթի Հետ կապուած այլ պէաքերըֆ ։

ն ա սլ է ււ մնաք — բարով րսսւծ են իրենց պապերուն ՀբաՀանգ - նամակը կը ճշդէ նաեւ, թէ* թիւն չէ եղած՝ ներգաղթը իրագործելու Համար։

աւանդութեանց , նո յնիսկ մայրենի լեզուին ։ ինչ­ « Աովետ* Միութեան կառավարութիւնր թոյ՛ Եւ մանաւանդ,

պէս Հիւսիսային Ամերիկայէն եւ Պալքաններէն լտտրել է, միեւնոյն ժամանակ, վերադարձոզ Հա­ Դ) Երբ , 9* * Յա/բութիւնեանի իսկ վկայու­
աւելի
մ ինչեւԱնշ ա յս պո զւոնտտեղան եր աըչ արձանադրո ւթ իւններ յերին՝ կատարել բնակարանային անՀատական թեամբ, կարելի չէ առայժմ 35—40.000^
ու*տ ա Համարէ ԼՎրիսլակ մր նպատակի
ճառին մէջ , Հարաւ * շինա բարութիւն , յատկացնելով ա յգ բնակելի Հայեր րոգունիլ երկիր :
ո ւած Հա յրենակիցնե–
կատարուած են, ներգագթի Համար պետական վարկ , կառուցուոզ Դ) ԵԼ եթէ արձանագբութիւնները տեգի կու­
նե–
եւս՝ Դ * 3 աբ ո ւթի ւնեան ի տներ ի արժէքի 50 տոկոս ի չափովդ ։ նենան լայն Համեմատութեամբ՝ կազմակերպող պէտէ

Ամ եր ի կա յ ի մ էջ ա րձտնազբ « Ջեր գաղութից , առաջին Հերթին է նախա– րչլ վստա^Հ են թէ այս անգամ սչաաճառներ

րու թ է ՚ ֊ ը կը Հաշուէր 32.000 , ինչ որ տ րամ ա րա - չունենանք տուժեչոլ :
30.000 են աեսւում ներգագթի կազմակերպո ւմ՝ըԴ ։
նական չէ , ո բովՀետեւ եզած - չեզած քցորՀբգաօ-ութէւններ , որոնք չեն կրնար
Ստորագրած են՝ /• • Աստուածատուրեան , Հ*
արդէն, թերեւս քանի մբ Հազար ալ աւելի՝) : չտանթել քէչ մր իրատես ո ել է մարգու մէտքր ,
350 •—- 400 Մ ար ջան եան , Մ • Ս արեան , ՚ Ս * կարապետեան , իյ *
Արդ 1 զանգուածային ներգագթը երր մանաւանգ մի^ագգային իյնգիրներ գոյն ել
Հազար կամ կէս մ իլիոն Հո զեր ու ընղարձակ– Մելիք Ադամեան ;
իմ աստ կր փոխեն օրերու եւ զտրամադրութիւն–
Ուրեմն, Ներգաղթի կազմակերպութեան գոր­
ման Հետ կապուած Րէէաէով* Ի^գԻր է Ի^է ք՛ոնի0 ներուժ Հետ :
Հազար Հոդի պիտի ծը կը վստաՀուի, նախ, «Առաւօտդի խմբագիր Հ*
կրնան օդաուիլ ներկայ սլատե– Ոչ «Ագդակ» , եւ ոչ «Ազդարար» Հարկ պիտի
Տէվէճեանի, (եզբայրբ բնկեր ՅովՀ* Տէվէճեանի ,
Հութենէն (35—40.000)։ տեսնէին քիչ մր աւելի շր^աՀայեաց եւ Հեռատես
որ 1937—1944 կը վարէր Պուքրէշի Աղդ* վար
Ի՛՜նչ խօսք ոբ ամ էն էն առաջ այս կարգի գա­ գործելու Հրաւէր ուղղել, եթէ ներգաղթողներու
բանի տնօրէնութիւնր : Այմ֊մ անյայտ :•(/՝•) ու իրեն
ղութներ ը պէտք է պարպուին փրկուին ,~~֊քանի րազմոլթիւններ , (որոնց թէւը տասնեակ Հազար–
գործակից կ՛ ււմ նոյն գոյն էն « յ ա ռսւ ջ դ է մ ականդ
որ ամէնէն աւելի անոնք ենթակայ են ձուլման։ ներոլ կր Հասնի) , ճամբայ էնկաՆ Լ(ԼԼլայէ՚ս ար­
ւ ւ ււ ս ւ է» «. * -
Ա պասելով կա րա ւ աններու կազմ ո ւթ ե ան , ա– գէն Հչ^ոլրր չտեսած» ։
ճ ի գերբ , Մ ի ո լթ ի ւնն եր ո ւ , որոնց կարգին , ան շուշտ , Ազգա­
մ էն տեղ ալ պէտք է կր կնապա՛տ կոլին Ի ՛ ն չ տենդ։ Կարծես վերկացած ԸԱաԲ ամէն

յանուն ինքնապաշտպանութեան ։ Ներղազթի Հե­ յին իյորՀ ուրդին : ինչ, եւ մեզի մնար՝ մեր իսուրք իններ ր ծրարել ու

ռանկարն անզամ խթան, մզիչ ում պէտք է Հան­ ինչպէս բոլոր « Հայաստանասէբ » թերթե­ ճամբայ իյնալ։ Մեր շուրչ՝, միլիոնաւոր աչքեր

դիսանա յ։ Տեսակ մր զօրաշարմ , Ես Հազար ե– րը , նո յնպէս եւ չէզոք եւ Դաշնակցական մ ամ ու­ մեր շարժումներուն , մեր խօսքերոլն ել կենցաղին

րիտաստրգ պիտի վւրկեմ ա յս տարի ։ Մ ինչեւ ներ­ լը տուին ուրախ լուրը : Մ իա՛՛կ տ ա ր ր ե՜ր ո ւթ ե ա մբ , կր Հետեւին։ իսկ տասնեակ Հազարաւոր Հայրենա­

գաղթ ։ Մինչեւ որ նէսւերր ճամբայ ելլեն՛. որ , «Ազդակդ , Հարկ տեսաւ նշել կարդ մբ թերա­ կիցներ մատնուած են անորոշութեան , նո յնիսկ

Երբ կրսեն , ֊ «Հայաստան պիտի երթանք », ցումն ե ր որոնք կրնա յ ին աննպաստ անդրադար­ թշուառութեան :

տարրական պաՀանջ է որ նախ Հայերէն, եթէ ոչ ձումներ ունենալ յետագային : Թէ՝ Ո՛՞վ կը Համարձակի քիչ մր չափաւորութիւն
է։
Հայոց պատմութիւն գիտնան ։ միշտ ; Ա) Ներգաղթի գործը պէտք էբ վստաՀիլ Կ ի– թելադրել։ Պ ա ա ա ս էսան ր պատրաստ
եւ ^ին
Երկուքն ալ սորվելու մամ տնակ ունին լիէլիոյ Կաթողիկոսութեան , եթէ վստաՀելի Մենք , նո՛յն մարդիկն ենք միշտ...;
ծրա­ եւ
կը բաւէ որ Համախմբուին , կազմակերպուին Աղգ * Մ արմ ինները : Մ–

մանաւանդ աշխատիս , Համաձայն մասնաւոր /*) կանխաՀ աս էր այսքան իրարանցում

գրի մը ։ Տ • Ժխոր , երբ ո եւ է էու֊րջ ու Հ իմնական կարգագր ու–

Fonds A.R.A.M