Page 171 - ARM_19-1945_04
P. 171
՚ՄԻՆԶԵԻ ՎԵՐ Հ հ ն թեհէՎԼ
Օ Հ Օ ձ՜ՐՐ՚ւյ *օռձ* « ո 1 8 ՚ յ | Ս՚իևչէլլ Հա՛չիս ՚ԻատաաաԱ ...
/ 1 քԳ.ա\Հ"\ յէ 8.Տ.8. 870.ԱՏ»
^ է է տ ս ւ Վ ^ բ ո ձ ս ո : ՏՕ». ա Տ Տ ձ ճ ե ^ օ
17, 8ատ Օոաէտաէ ~ Րձ1ԱՏ ( 1 3 6 )
Թուրք թերթեր բ կը շարունակեն կրակ աե–
161.; Շ08. 15-70 - Շ. Շ. Բ. ք ն ո ւ 1678-63
ոալ, ռուսական պաՀան^ներուն առթիւ։ <&Ագշամ»
Աժ՚նԵԳԻ՚ս.– Տար. 750, Ցաւքս. 400, Յամս. 200 ֆրանք։ կը յայտարարէ իր վերջին խմբագրականին մ էջ *
^6Ո(ե–60՚ւ 28 Օ&օաեռտ 1945 հւրբար– 28 Դ ե կ տ ե մ բ ե ր
« Մենք չենք կրնար քիուսիոյ բարեկամութիւնը
շաՀիլ, անոր գինը վճարելով մեր Հողերով» : (Հե
տոյ կը բացատրէ թէ Թուբքիոյ գործերը երբեք
ԺԷ • Տ Ա Ր Ի - 17« ճ ո ո & Ւ1° 4495–1,ոբ շրջան ր ֊ ի ւ 2&4 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱ՚Ս ԳԻն՛ 3 Ֆր չեն կրնար իրանի դոբծերուն վիճակն ստանալ։
«Նորէն ազատ Ր/լալոլ Համար , ոչ թէ մենք, այլ
քր/՚ւսիան է որ վափոխութեան պէտք ունի , յանուն
ՄԵՐ եՕԱքՎ աշխարՀի խաղաղութեան» ։
Իսկ \ենգարայի անթելը էլ ազդարարէ *
ա ղ ֊ – Ա ֊ ԸՆԳՀ. ԱԿեԱէՊ -- «Մենք պիաի կռուինք մինչեւ վերջին
Ամէն ազգ մա աՀ ո ղո ւած է իր ՛նոր սերունդի Թուրքը, պիտի կռուինք մինչեւ վերջին Դատաս
ապագայի խնդրով : տան ։ թուբքիոյ ամբողջ Հանրային կարծիքը օ–
Ա՛ասնաւորապէս մեզ, Հայերիս , նոր սերուն տար տիրապետութեան երազներուն պատասխա
Աովոըութիւն մը. յարգած Ըլլալու Համար չէ դի ապագայի խնդիրը ոչ մէկ դարաշրջանում այն նեց իր անէսախտ Հաւատքով : Բովանդակ թուրք
որ գրի կ՛առնենք այս աո ղեր ո ։ քան անՀ անգս ա ո ւթ ի ւն չէ պա աճառել , որքան ՛ազգը միաձայն վճռած է յայտարարել ի լուր
ԱնՀբաժեշտ Է ա ար եկան տեսութիւն մր մ անա~ ներկայիս , քանի որ բռնակալ ազգերի եւ օբէնքնե– աշխարՀի թէ կարելի չէ գպ՜շիչ Թուբքիոյ ազգային
ւանգ այս տարի , քանի որ թերթին Հ բատա րակու– րի րիրտ ուժը սրել է մեզ աշխարՀի էորս գին եւ տան, անոր Հողերուն»։
թիւնր դագրած Էր 1940 8ունիս \0էն մինչեւ 1945 թ ո յ լ չեն տալիս վերադառնալու Հայրենիք։ Հայ ^><Լ Թուբքիոյ ազգ* Ժ ո զովին մէջ, ելմտացոյ–
Ապրիլ Ց ։ տարրը փոքրիկ ^Լուլթնեբ կազմ ած մ շակո յթով 9-Ի վիճաբանութեան առթիւ երեսփոխան Հիքմէթ
Գիտենք թէ ի՛նչ անսալ դարձաւ այս երկրին Հղօր ազգերի ովկէանոսների մէջ, միշտ ենթակայ Պայուր յայտարարեց իժէ կառավարս ւթ՜ իւն ը չի
մէջ, գրաւման շրջանին։ Բայս 3)րանսայէն նրանց բազմապիսի Հաբուածներին , պիտի չկա կրնար ապրուստի սղութեան առաջքը ^ առնել։
դո՛՛՛ւրս,–– (յ ւր ո պայի միւս մասեբուն մէջ ել աւելի րողանա յ իր գոյութիւնը երկար շարունակել, եթէ «Կենսական պիտո յքներու գինեըր աւելցած են
Հ ե ռոք ւն ւ • * չյաբէ իբ բոլոր պաշտպանողական միջոցները ՚՛ Հ ա ը ի ւր ին 400 , բա զգա տ ե լո վ նախապաաերազմ -
ՕՍոստով ան ինք ։ Օ ա ս* մր անցքեր գեռ անծա Արդ, փաստը այն է* որ մեր նոր սերունդի մե֊ եան դիներուն Հետ։ Փո$՜ռբի\ *^Ա ^Բ պատրաս
նօթ կր մնան , ել ՀետզՀետէ կ՛իմանանք : Հարկ է ծ ագո յն մ ասը մատնուած է օտաբացմ ան ։ V/*" " շ տուի զոր կաբելի չէ անտեսել» ։
թղթատել Ֆրանսս» յի գր ա ւո ւմ էն եւ յարաբերու միա յն Հա յ գրին ու գր ա կան ո ւթ ե ան ը չի տիապե– Եբեսփոխանը միելնոյն ատեն գիտել տուաւ
թեան ց ի։ ղում էն մ ին չ/ւ 1 940 օգսա .ի աղատ ագրո ւմր տում , այլեւ՝ լեզուին ։ Եթէ ի՚նգիբը սաՀմանա– թէ Թուբքիոյ երեսփոխանները չեն ընաըուիր, այլ
Հրատարակուած թերթե բու Հ աւաքածոներր , էրի՛՜ վւակուէ ր մ իա յն չգիտնալով , ասն քան ս ա ր ս ափ ե լի կը նշանակոլին միակ արտօնեալ կուսակցութեան,
գաղափար կազմելու Համար ։ իսկա յ գ կր պաՀան չէր լինի երեւոյթը։ Սարսափելիս այն Է , որ չդիա «Հ,ալք»ի կողմէ։ (Թաս)։
ջէ ե^րկար ժ ա մա նա կ եւ Համբե բարաբ աշխատանք հ նալով ճ ա ն դ ե ր ձ յ ցանկութիւն Էլ չունի սովորելու :
Ջ ափաղանո գ ժ ո ւ ա ր գործ մր , ներկայ սլա յմ անք Ոչ միայն ցանկութիւն չունի սովորելու , այլեւ 600 ԱՄԵՐԻԿԱՑԻՆԵՐ աէաի Հսկեն Ց ուստս–
ներուն մէչ: ուղղակի աաոլլք Է , արհամարհում իր մայրենի լե տանի երեսփ* ընտրութեանց վրայ ւ
Ա րա ա ս ա Հ մ ան էն թերթ ստանալ ՚սկսանք աղա–՝ ց ո ւ ն եւ ամ օթ անք Համ արում անոր գոբծածու–
•տագրումէն ամիսներ վերջը։ Այն՛ ալ գեռ անկա թիւնը *** Ա ով որա կան առար կութ իւններ ի Հեա միասին
նոն : Գալով Հին թերթերուն , անոնց՝ իւրաքանչիւ– Ո՛*Վ է գ.ուն մեղաւորն այս՝ ողբերգութեան ։ (շրջապատը, նիւթական պայմանները) լսուած են
րր պէտք է սերտ ել տեղին վրայ, քանի որ անկա Երջապա^տը յ Ո չ՛ ՛հիւթական պայմաննե^րբ : Ո՛ չ նաև այն մասին թէ երեխան չի ենթարկւում ծնող
րելի է վ՚ոխագրեւ։ բոլորովին ։ Գրանք միա յն կեղծ պատճառա բան ո ւ– ներին ։ - Որքան կը խնդրենք, ^աԳաէենք, ոբ
թիւններ են։ Իրական ե ւ հ ի մ ն ա կ ա ն մ ե ղ ա ւ ո ր ն ե ր ր
ի\ւրեմն , արճանագրենք ինչ որ գիտենք Հեռու– Հայերէն խօսին, չեն լսեր մեզի, ի՞նչ ընենք***
էն Հեռու, քանի մր րնորոշ երեւոյթներ հ հանդիսանում են նախ՝ հայ մայրերը եւ յ ե տ ո յ 1 Այս առարկութեան մէջ կայ որոշ ճշմարտու
Անգլիա Աննշան գաղութ մր, իրրեւ Համ հ ա յ ր ե ր ը ։ Հետեւապէս , առաջին եւ ամէնէն ուժեղ թիւն, երբ գաւակն արդէն չափաՀաս է դարձել ,
րանք հ Բառն անգամ չի Համապատասխաներ իրա Հաբուածբ նրանց զչխին պէտք է իջեցնել, քանի այսինքն տասնՀինգիս վեր է* Աակայն ի նչ կր
կան ո ւթե ան , քանի ո ր եղած-չեղածր կր բաղկա որճ. Հայրենիք, ազգ , մայրենի լեզու եւս» յլն ,՝• ա– մաածէին այդ կոկորդիլոսի արցունք թափող
նա յ մ եծ մ ասով առեւտրականներէ , վ/ոքրաթիւ ռաջին մ ոռացողնե բ ր նրանք են եւ ապա նոր սե– ծնողները մնչեւ գաւակի չափաՀաս դառնալը։ ին
բանուորներէ , ուսանողներէ եւ մ տաւո ր ականն ե– րունդր Հ 9 չո լ ժամանակին , երբ դեռ. երեխաները փոքր է ին ,
րէ % Իրենց միութեան գիծը եկեղեցին է : Երբեմնի (ծ՚ուբքիոյ մութ ու, խուլ զիւ ղերից եւ քաղաք չաշխատեցան Լար իքր խափանել իր բո յնին մ էջ ։
գործօն Ա՝իութիւնեըը կր պատկանին պատ՛ ներից , րռնա կ ալ Հէո՚պ անքն երից եւ արեան բաղ «Ա ֊ս շխ ա ա ե ց ար ամառը , ասա՝ , ի՛նչ է պատճա–
մուիմեան, թէեւ Լոնաոն ե լ ֊ Մանչէսթբ անտարրէ ր նիքներից աղաւոուն լով , նրանք /անկարծ գտնուե 1՚Ր# ՚ ճիչԳ եւ ճիշգ անփոյթ եւ անմիտ ճպուռների
չեն Հանրային կարօտութեանց ՀանգԷպ։ Աալռնտ– ցան & բան սա յի կամ Ամ երիկայի պէս քաղաքա կբ նմանին այսսլիս իները։ .
Կ ան բա րքերբ կբ ա ի ր ա սլ ետ են երկու քա ղ աքաւե կիրթ ե բկի րնե բ բ ու շլացան վ՚այլից * * * Տաաերի Նոր սերունդը ա յլաս եր ումից փրկելու Հա
րուն մէջ ալ։ ել պապերի պատմած Հէքեաթալին տշվսաբՀբ մար , բացի ծնողներից , անՀրաժեշտ է , որ Հայ
/ ՊելԺիա ինչպէս Լոնտոնի , նոյնպէս Պրիւ– թուաց նրանց յ եւ անոր փա քլիզ կուրացան ու քաղաքական Հոսանքներն ու զանազան կազմ ա֊
սէլի եւ Անվերսի մէջ մեր Հայրենակիցները գրե խլացան նրանք , մոռանալով ամէն ի ն չ ։ •Մոռացու կեր պո ւթի լիւներն արթննան իրենց թմր ութ իւն ի ց
թէ անվնաս անցուցին պատերազմի տարիները ։ թեան մ ատնեց եւ իր ենց ա րնա թա թա խ ծն ող– ել անցնին եռանդուն աշխատանքի ։ ԱՀնշուշտ այգ
Զենք խօսիր նիւթական կորուստներու մ ասին ։ ներն ու զաւակները , քոյրեբն ու եվլրւսյրնեբր եւ ուզզութեամր կան որոշ ձեռնարկներ , բայց նրանք
Պելժիոյ Գաղթ* վարչութիւնը կը շարունակէ տասնեակ Հազարաւոր եզակի Հ եբոսները , որոնք շաա գունատ են, թ ո յ լ եւ երեսի վրայ ձգուած։
գործել , առանց ներքին ցնցումներու ։ ի\ւ%ին ա– ինկան ազատ ո ւ թ ե ան ճ անտ պար Հ ի վրայ, յանուն ԱնՀ րաժեշտ է վարձել բոլոր միջոցները, եւ ոչ թէ
կումր, Հայերէնի դասընթացքներ ել ուսանող Հայրենիքի եւ ազդի յարատեւութեան ու բարւլա֊ բաւականանալ չոր ու ցամաք Ա եւ Բ սովորեցնե
ներ։ V՛ մրա խ տար ար տեսակ մբ թուլութիւն վա լաճ մ ան ։ լովդ ել մի քանի ղ ա ս ա խօո ո ւթի ւնն եր կազմ տկեր֊
րակած է 7 800 Հոգինոց այս գաղութը , Հակա– Ապացո* յց , բ ա զգա տ ե ց է ք 8 Ունա սա ան ի , պելով ։
ռակ զանաղտն ճիգերու եւ Փարիզի մօտաւորու Պու լկսւրիա յի , Եգիպ՚ոոսի , Ա ո՛ւր իա յի եւա յլ նման Նաիս եւ առաջ անՀ րաժ՛եշտ է ամէն մէկ քայ–
թեան ։
Հ այ գա դո ւթնե ր ո ւմ աճող նոր սերունդի աղ զա յին լ ա ւի ո իւա. մ իյ ար աղան ել գլ իւ ա ՛որ յանց ալ որն եր ին՝
կեդր . Եւլապա Գեր մ անաՀայ գա զո լիմբ ,
բաբո լական գԼիճակը վերջինների Հետ : Նք/ր սե ծնողներին , սլախաբակել , բաբո բո կան պատաս
որ 400 Հոգիէ կը բաղկանար, մեծ մասով Պեբլին
Հաստատուած, անճանա րս ւնղն աճել Է ամենս ւր եք , բա յց ինչո լ վեբռ յի՚շ– խանէս ւո էւ ւո ւթ ե ան կանչել՝. Երկրորդ՝ զս՚րկ ՛ո ալ եւ
չելի պատկեր այսօր կբ ներկայացնէ
եալ երկիրներում սերունդի այլասերման Հեռա– ււժեո դացն ել երի
մը։ ս ր գ ա կան կ աղ մա կ եր պ ո ւ •
նկարներր^մեղ այնքան չեն սարսափեցնում, որ *ւ լ 1—լ–~–ղ»ըպ»
Գերիներ , ամէն կողմէ բոնի փոխագրուած քան Հհբանսային եւ Ամերիկային ։ իժ իւննե րր բազմապիսի ձեւե բով % Ե բրորդ՝ անՀ ր ւ.
աշխատաւորներ , փախստականներ ԻՐս՚Լ՛ խառ– Բհ֊Ս" ՍՂ։ Հարուածը պիտի իջեցնել աղզ ա յ (՛ն ժեշտ Է օգտագործել երիտասարդսւթիւնր , շօշա֊
նուեցան ։ Մ եծ մաս ր վերադարձաւ , մնացեալ քա զա քա կան Հ ո սանքն եր ի եւ կազմակերպու թիւն–4 վւել նրա զգացմունքի բոլոր լարերը ։ Փաստ Է , որ
են գբլ–
2 ՅՕՕՕք անստոյգ վիճակի մը մատնուած ների գլխին , որոնք ձե ւա էլան ա իք եան Համար շատ ե րի տ ա ս ա բ ղ. ո ւիք ե ան մ եծ ագո յն մաս ր կբ սիրէ յա֊
խաւորաբաբ ամերիկեան շրջանին մէջ՝. կր սիրեն խ°ոիլ , ճառել , գրել , բայց –վւո ան էլ բ ճախել զուարճ ո ւթե ան Վա ժբեր ր եւ Հ ակում
ՆոյնլԼ կարելի է րսել Ա ւ ս տ ր ի ո յ մասին, ուր կանխելու տրամ աղբ ո ւթի ւննե բ չեն ցուցներ : չունի գէպի չո բ ու. ցամ աք դասախօս ութի ւննե ր ը ։
մեծ
պատերազմէն առաջ 250 Հոգի կբ Հաշուէին , Հետեւապէ " երի տա սար գութ եան Հոծ զանգուածը
մասով Վիէննա Հաստատուած : Ամէն մայր, ոբ ի բնէ ամենամեծ պատասխա– վւբկելոլ Համար , պէաք է գործել Համաձայն նրա
Ատոյգ տեղեկութիւննեբ կը պակսին նաել Ի – տուն է երեխա յի դա ս տ ի ա ր ա կո ւթ ե ան Համ ար , ք՛ ցանկո ւթ իւններ ի ։ Ե ր գ յ ե ր ա ժ շ տ ո ւ թ ի ւ ն ե լ պ ա ր ի
տ ա լ ի ո յ Հայ գագութի մասին (750—1000 Հոգի) ։ թէ տան մէջ թո յլ շաա յ երե /սա յին օտար ի&լա ււվ ե ր ե կ ո ն ե ր , աՀա ա քն ղոբծօն ո ւմ ր , որ ամենից
Գիտենք միայն ւ*ր Վենետիկի Մխիթաբեաննեըբ իսօս իլ Հւ խախտելու պարագա յին անմիջ ա պէ ս դ ի մ է շուտ Հ սւմ ակ բո զներ կը Համ ախմբյէ իր շուրջր ։
կրցած են շարունակել իրենց դո բծունէութիւնբ , ազդեցիկ միջոցն ե րի , մա յրենի լեզուի բան աւո բ Լարել բոլոր միջոցները, «քարից ֊ Հողից» դրամ
որքան թ ո յ լ կուաային պայմանները (ինչպէս վարժութիւն բ նոր սերունդի Համար ապաՀով– քամել եւ ամէն մէկ անկիւնոկմ ուր կբ գտնուին
Վիէննա յի վանքին մէջ) : ոլ ա& կբ լինի : Ա րլ սլ ա ր ա զ աքին երեխան թէ ե / անղ ամ 1 0 — ֊ 1 5 Հայ երիտասարդներ , կապմակեր–
ՊւԱլ-ք ա ն ն ե ր Ազատազրութ ենէն այսքաս ։ս~ չ զ իա է մ ա յրենի լեզ ուով զբել կա բղա լ , բայց խօ սլեչ երզ եցողութեան , երաժշտութեան խ ըմ
միւսներ վերջը, պատկերը տակաւին պարզ չէ Ռու– սիլը զիտէ , իսկ այղ ամ են ա էլա բ ե ւ ո րն Է : Եթէ ե– բակներ : Գնել երաժշտական գործիքներ , սաեզ–
մ ա ն ի ռ յ եՆ Պ ա ֊ լ կ ա ր ի ռ յ մէջ ։ ԽորՀ բղա յին բանակ֊ րեիւան օրական գոն՜է երկու մամ Հայերէն խօսի, ձ ե լ խմբեբու մ ջերմ րն էլ ե ր ա կան մթն ո լո բ տ եւ Հ այ
ներուն ժամանումէն անմիջապէս ՚ / ^ 7 * ^ / * » նոր երրէ՛ ք չի մ ոռնար իր մայրենի լեզու ն : երիտասարդոէ թէ,ան ձրի սովորեցնել Հալկական
կարգուսարք մր Հաստատուեցաւ երկու երկիբհե– Ա ակտ յն այլասերում բ ս կզած է ել շսւրոէ նսւկ– ՛երգեին ու պարերը։ Ա՛յն ատեն երիտասա րղ ու թ՛իւ -
բուն մ էջ ալ , խո րապէս ազդելով ր՛՛ է" Լ1 վւո քրա– Լում Է Հին սերունդից : Երեխան գեո նոր կբ սկսի նբ շաՀ աղ. րգռհ ւելով , Հաճոյք կը զգա յ եւ կը յաճա
մ ա սն ո ւթ եան ց Հ ան րա յին կեանքին վրա յ ։ Հազ ո ր– քալել եւ Հայերէն բառեր թոթովել, անմիջապէս խէ նման /սմբակներու , ՀետղՀետէ կ՚ընտելանաք ,
զ ակցութիւններբ դեռ չեն կանոնաւորուած եւ օտար լեզուն մէջտեղ կը բերեն : Ալդ իսկ ԼԲ^ասԻո կր սկսի սիրել իր ա զգա յին երգն ՚ ու երաժշտու–
նիւթեր կը պակսին , բուն կացութիւնը պարզելու երեխա յին կր սովորեցնեն օտար լեգո լով խօսի ք , թիւնը , յեւոոյ աստիճանաբար սէր եւ Հետա
Համար : անղ ամ երգել եւ այգպիսով սկզբի օրից կր ներար քրքրութիւն կը ծագի նրա մէջ գէպի իբ մայրենի
Գժ բա խտաբար ոխակալութիւնը աւերներ կեն այլասերման թոյնը՛. լեցուն , գիրն ու գրականութիւնը; Գասախօսու–
գործած է երկու գա ղու թն եր ո ւն մէջ ալ, անյայտ Ամենապարկեշտ եւ օրինակելի Հայ բնտանիք– թիւննեբր , Ա* եւ Բ*ի ուսուցումը, շատ քիչ Հա֊
ճակատագրի մր մատնելով խումբ մը մտաւորա ներում անդամ սովորական երեւոյթ է դարձել մի մակրողներ կ՚ունենան ։ Այսպիսով մենք եթէ ոչ
կանն եր ։ Անշուշտ արդարութիւնը երեւան կ՚ե լյէ շարք ֆրանսերէն բառերի գործածութիւնը , ինչ ամբողջս է թեամբ , բայց եւ այնպէս նոր սերունդի
օր մը ։ Պ ո ւլկա րաՀ այ գաղութին մէջ , իբրեւ պէս «պապա», «մամա» , ՀՀպօնժուր», ռբվուար» , զգալի մասը փրկած կբ լինենք այլասերումից ,
Հաւատարմութեան ոոյց , խումբ մը տիրացու « ուի ֆ, « նօն », « փարտօն » եւա յլն : ի՞նչից որի բուն մեղաւոբներբ Հանդիսանում ենք մենք,
ներ որոշած են պարտագրել Երեւանի ուղ զազրու ստիպուած այդ պարոններ ր մեր գեղեցիկ Հայկա Հին սերունդի ներկայացուցիչներս ։
թիւնը ։ (Թերեւս էհում անիո յ մէջ ալ)։ կան բառերը «Հայրիկ», «մայրիկ», Հբաբեւ », Փայտի առաջին Հաբուածբ իջեցնենք նախ մեր
Շ «մնաք բարով» եւա յլն փոխարինել են օտարով % գլխին, եւ շտապենք ուղղել մեր սխալները։
• ՚ « "է՛ ՝»»՛ * ՚–»ք ՀԵՐ - ՆԵՐ
Fonds A.R.A.M
Օ Հ Օ ձ՜ՐՐ՚ւյ *օռձ* « ո 1 8 ՚ յ | Ս՚իևչէլլ Հա՛չիս ՚ԻատաաաԱ ...
/ 1 քԳ.ա\Հ"\ յէ 8.Տ.8. 870.ԱՏ»
^ է է տ ս ւ Վ ^ բ ո ձ ս ո : ՏՕ». ա Տ Տ ձ ճ ե ^ օ
17, 8ատ Օոաէտաէ ~ Րձ1ԱՏ ( 1 3 6 )
Թուրք թերթեր բ կը շարունակեն կրակ աե–
161.; Շ08. 15-70 - Շ. Շ. Բ. ք ն ո ւ 1678-63
ոալ, ռուսական պաՀան^ներուն առթիւ։ <&Ագշամ»
Աժ՚նԵԳԻ՚ս.– Տար. 750, Ցաւքս. 400, Յամս. 200 ֆրանք։ կը յայտարարէ իր վերջին խմբագրականին մ էջ *
^6Ո(ե–60՚ւ 28 Օ&օաեռտ 1945 հւրբար– 28 Դ ե կ տ ե մ բ ե ր
« Մենք չենք կրնար քիուսիոյ բարեկամութիւնը
շաՀիլ, անոր գինը վճարելով մեր Հողերով» : (Հե
տոյ կը բացատրէ թէ Թուբքիոյ գործերը երբեք
ԺԷ • Տ Ա Ր Ի - 17« ճ ո ո & Ւ1° 4495–1,ոբ շրջան ր ֊ ի ւ 2&4 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱ՚Ս ԳԻն՛ 3 Ֆր չեն կրնար իրանի դոբծերուն վիճակն ստանալ։
«Նորէն ազատ Ր/լալոլ Համար , ոչ թէ մենք, այլ
քր/՚ւսիան է որ վափոխութեան պէտք ունի , յանուն
ՄԵՐ եՕԱքՎ աշխարՀի խաղաղութեան» ։
Իսկ \ենգարայի անթելը էլ ազդարարէ *
ա ղ ֊ – Ա ֊ ԸՆԳՀ. ԱԿեԱէՊ -- «Մենք պիաի կռուինք մինչեւ վերջին
Ամէն ազգ մա աՀ ո ղո ւած է իր ՛նոր սերունդի Թուրքը, պիտի կռուինք մինչեւ վերջին Դատաս
ապագայի խնդրով : տան ։ թուբքիոյ ամբողջ Հանրային կարծիքը օ–
Ա՛ասնաւորապէս մեզ, Հայերիս , նոր սերուն տար տիրապետութեան երազներուն պատասխա
Աովոըութիւն մը. յարգած Ըլլալու Համար չէ դի ապագայի խնդիրը ոչ մէկ դարաշրջանում այն նեց իր անէսախտ Հաւատքով : Բովանդակ թուրք
որ գրի կ՛առնենք այս աո ղեր ո ։ քան անՀ անգս ա ո ւթ ի ւն չէ պա աճառել , որքան ՛ազգը միաձայն վճռած է յայտարարել ի լուր
ԱնՀբաժեշտ Է ա ար եկան տեսութիւն մր մ անա~ ներկայիս , քանի որ բռնակալ ազգերի եւ օբէնքնե– աշխարՀի թէ կարելի չէ գպ՜շիչ Թուբքիոյ ազգային
ւանգ այս տարի , քանի որ թերթին Հ բատա րակու– րի րիրտ ուժը սրել է մեզ աշխարՀի էորս գին եւ տան, անոր Հողերուն»։
թիւնր դագրած Էր 1940 8ունիս \0էն մինչեւ 1945 թ ո յ լ չեն տալիս վերադառնալու Հայրենիք։ Հայ ^><Լ Թուբքիոյ ազգ* Ժ ո զովին մէջ, ելմտացոյ–
Ապրիլ Ց ։ տարրը փոքրիկ ^Լուլթնեբ կազմ ած մ շակո յթով 9-Ի վիճաբանութեան առթիւ երեսփոխան Հիքմէթ
Գիտենք թէ ի՛նչ անսալ դարձաւ այս երկրին Հղօր ազգերի ովկէանոսների մէջ, միշտ ենթակայ Պայուր յայտարարեց իժէ կառավարս ւթ՜ իւն ը չի
մէջ, գրաւման շրջանին։ Բայս 3)րանսայէն նրանց բազմապիսի Հաբուածներին , պիտի չկա կրնար ապրուստի սղութեան առաջքը ^ առնել։
դո՛՛՛ւրս,–– (յ ւր ո պայի միւս մասեբուն մէջ ել աւելի րողանա յ իր գոյութիւնը երկար շարունակել, եթէ «Կենսական պիտո յքներու գինեըր աւելցած են
Հ ե ռոք ւն ւ • * չյաբէ իբ բոլոր պաշտպանողական միջոցները ՚՛ Հ ա ը ի ւր ին 400 , բա զգա տ ե լո վ նախապաաերազմ -
ՕՍոստով ան ինք ։ Օ ա ս* մր անցքեր գեռ անծա Արդ, փաստը այն է* որ մեր նոր սերունդի մե֊ եան դիներուն Հետ։ Փո$՜ռբի\ *^Ա ^Բ պատրաս
նօթ կր մնան , ել ՀետզՀետէ կ՛իմանանք : Հարկ է ծ ագո յն մ ասը մատնուած է օտաբացմ ան ։ V/*" " շ տուի զոր կաբելի չէ անտեսել» ։
թղթատել Ֆրանսս» յի գր ա ւո ւմ էն եւ յարաբերու միա յն Հա յ գրին ու գր ա կան ո ւթ ե ան ը չի տիապե– Եբեսփոխանը միելնոյն ատեն գիտել տուաւ
թեան ց ի։ ղում էն մ ին չ/ւ 1 940 օգսա .ի աղատ ագրո ւմր տում , այլեւ՝ լեզուին ։ Եթէ ի՚նգիբը սաՀմանա– թէ Թուբքիոյ երեսփոխանները չեն ընաըուիր, այլ
Հրատարակուած թերթե բու Հ աւաքածոներր , էրի՛՜ վւակուէ ր մ իա յն չգիտնալով , ասն քան ս ա ր ս ափ ե լի կը նշանակոլին միակ արտօնեալ կուսակցութեան,
գաղափար կազմելու Համար ։ իսկա յ գ կր պաՀան չէր լինի երեւոյթը։ Սարսափելիս այն Է , որ չդիա «Հ,ալք»ի կողմէ։ (Թաս)։
ջէ ե^րկար ժ ա մա նա կ եւ Համբե բարաբ աշխատանք հ նալով ճ ա ն դ ե ր ձ յ ցանկութիւն Էլ չունի սովորելու :
Ջ ափաղանո գ ժ ո ւ ա ր գործ մր , ներկայ սլա յմ անք Ոչ միայն ցանկութիւն չունի սովորելու , այլեւ 600 ԱՄԵՐԻԿԱՑԻՆԵՐ աէաի Հսկեն Ց ուստս–
ներուն մէչ: ուղղակի աաոլլք Է , արհամարհում իր մայրենի լե տանի երեսփ* ընտրութեանց վրայ ւ
Ա րա ա ս ա Հ մ ան էն թերթ ստանալ ՚սկսանք աղա–՝ ց ո ւ ն եւ ամ օթ անք Համ արում անոր գոբծածու–
•տագրումէն ամիսներ վերջը։ Այն՛ ալ գեռ անկա թիւնը *** Ա ով որա կան առար կութ իւններ ի Հեա միասին
նոն : Գալով Հին թերթերուն , անոնց՝ իւրաքանչիւ– Ո՛*Վ է գ.ուն մեղաւորն այս՝ ողբերգութեան ։ (շրջապատը, նիւթական պայմանները) լսուած են
րր պէտք է սերտ ել տեղին վրայ, քանի որ անկա Երջապա^տը յ Ո չ՛ ՛հիւթական պայմաննե^րբ : Ո՛ չ նաև այն մասին թէ երեխան չի ենթարկւում ծնող
րելի է վ՚ոխագրեւ։ բոլորովին ։ Գրանք միա յն կեղծ պատճառա բան ո ւ– ներին ։ - Որքան կը խնդրենք, ^աԳաէենք, ոբ
թիւններ են։ Իրական ե ւ հ ի մ ն ա կ ա ն մ ե ղ ա ւ ո ր ն ե ր ր
ի\ւրեմն , արճանագրենք ինչ որ գիտենք Հեռու– Հայերէն խօսին, չեն լսեր մեզի, ի՞նչ ընենք***
էն Հեռու, քանի մր րնորոշ երեւոյթներ հ հանդիսանում են նախ՝ հայ մայրերը եւ յ ե տ ո յ 1 Այս առարկութեան մէջ կայ որոշ ճշմարտու
Անգլիա Աննշան գաղութ մր, իրրեւ Համ հ ա յ ր ե ր ը ։ Հետեւապէս , առաջին եւ ամէնէն ուժեղ թիւն, երբ գաւակն արդէն չափաՀաս է դարձել ,
րանք հ Բառն անգամ չի Համապատասխաներ իրա Հաբուածբ նրանց զչխին պէտք է իջեցնել, քանի այսինքն տասնՀինգիս վեր է* Աակայն ի նչ կր
կան ո ւթե ան , քանի ո ր եղած-չեղածր կր բաղկա որճ. Հայրենիք, ազգ , մայրենի լեզու եւս» յլն ,՝• ա– մաածէին այդ կոկորդիլոսի արցունք թափող
նա յ մ եծ մ ասով առեւտրականներէ , վ/ոքրաթիւ ռաջին մ ոռացողնե բ ր նրանք են եւ ապա նոր սե– ծնողները մնչեւ գաւակի չափաՀաս դառնալը։ ին
բանուորներէ , ուսանողներէ եւ մ տաւո ր ականն ե– րունդր Հ 9 չո լ ժամանակին , երբ դեռ. երեխաները փոքր է ին ,
րէ % Իրենց միութեան գիծը եկեղեցին է : Երբեմնի (ծ՚ուբքիոյ մութ ու, խուլ զիւ ղերից եւ քաղաք չաշխատեցան Լար իքր խափանել իր բո յնին մ էջ ։
գործօն Ա՝իութիւնեըը կր պատկանին պատ՛ ներից , րռնա կ ալ Հէո՚պ անքն երից եւ արեան բաղ «Ա ֊ս շխ ա ա ե ց ար ամառը , ասա՝ , ի՛նչ է պատճա–
մուիմեան, թէեւ Լոնաոն ե լ ֊ Մանչէսթբ անտարրէ ր նիքներից աղաւոուն լով , նրանք /անկարծ գտնուե 1՚Ր# ՚ ճիչԳ եւ ճիշգ անփոյթ եւ անմիտ ճպուռների
չեն Հանրային կարօտութեանց ՀանգԷպ։ Աալռնտ– ցան & բան սա յի կամ Ամ երիկայի պէս քաղաքա կբ նմանին այսսլիս իները։ .
Կ ան բա րքերբ կբ ա ի ր ա սլ ետ են երկու քա ղ աքաւե կիրթ ե բկի րնե բ բ ու շլացան վ՚այլից * * * Տաաերի Նոր սերունդը ա յլաս եր ումից փրկելու Հա
րուն մէջ ալ։ ել պապերի պատմած Հէքեաթալին տշվսաբՀբ մար , բացի ծնողներից , անՀրաժեշտ է , որ Հայ
/ ՊելԺիա ինչպէս Լոնտոնի , նոյնպէս Պրիւ– թուաց նրանց յ եւ անոր փա քլիզ կուրացան ու քաղաքական Հոսանքներն ու զանազան կազմ ա֊
սէլի եւ Անվերսի մէջ մեր Հայրենակիցները գրե խլացան նրանք , մոռանալով ամէն ի ն չ ։ •Մոռացու կեր պո ւթի լիւներն արթննան իրենց թմր ութ իւն ի ց
թէ անվնաս անցուցին պատերազմի տարիները ։ թեան մ ատնեց եւ իր ենց ա րնա թա թա խ ծն ող– ել անցնին եռանդուն աշխատանքի ։ ԱՀնշուշտ այգ
Զենք խօսիր նիւթական կորուստներու մ ասին ։ ներն ու զաւակները , քոյրեբն ու եվլրւսյրնեբր եւ ուզզութեամր կան որոշ ձեռնարկներ , բայց նրանք
Պելժիոյ Գաղթ* վարչութիւնը կը շարունակէ տասնեակ Հազարաւոր եզակի Հ եբոսները , որոնք շաա գունատ են, թ ո յ լ եւ երեսի վրայ ձգուած։
գործել , առանց ներքին ցնցումներու ։ ի\ւ%ին ա– ինկան ազատ ո ւ թ ե ան ճ անտ պար Հ ի վրայ, յանուն ԱնՀ րաժեշտ է վարձել բոլոր միջոցները, եւ ոչ թէ
կումր, Հայերէնի դասընթացքներ ել ուսանող Հայրենիքի եւ ազդի յարատեւութեան ու բարւլա֊ բաւականանալ չոր ու ցամաք Ա եւ Բ սովորեցնե
ներ։ V՛ մրա խ տար ար տեսակ մբ թուլութիւն վա լաճ մ ան ։ լովդ ել մի քանի ղ ա ս ա խօո ո ւթի ւնն եր կազմ տկեր֊
րակած է 7 800 Հոգինոց այս գաղութը , Հակա– Ապացո* յց , բ ա զգա տ ե ց է ք 8 Ունա սա ան ի , պելով ։
ռակ զանաղտն ճիգերու եւ Փարիզի մօտաւորու Պու լկսւրիա յի , Եգիպ՚ոոսի , Ա ո՛ւր իա յի եւա յլ նման Նաիս եւ առաջ անՀ րաժ՛եշտ է ամէն մէկ քայ–
թեան ։
Հ այ գա դո ւթնե ր ո ւմ աճող նոր սերունդի աղ զա յին լ ա ւի ո իւա. մ իյ ար աղան ել գլ իւ ա ՛որ յանց ալ որն եր ին՝
կեդր . Եւլապա Գեր մ անաՀայ գա զո լիմբ ,
բաբո լական գԼիճակը վերջինների Հետ : Նք/ր սե ծնողներին , սլախաբակել , բաբո բո կան պատաս
որ 400 Հոգիէ կը բաղկանար, մեծ մասով Պեբլին
Հաստատուած, անճանա րս ւնղն աճել Է ամենս ւր եք , բա յց ինչո լ վեբռ յի՚շ– խանէս ւո էւ ւո ւթ ե ան կանչել՝. Երկրորդ՝ զս՚րկ ՛ո ալ եւ
չելի պատկեր այսօր կբ ներկայացնէ
եալ երկիրներում սերունդի այլասերման Հեռա– ււժեո դացն ել երի
մը։ ս ր գ ա կան կ աղ մա կ եր պ ո ւ •
նկարներր^մեղ այնքան չեն սարսափեցնում, որ *ւ լ 1—լ–~–ղ»ըպ»
Գերիներ , ամէն կողմէ բոնի փոխագրուած քան Հհբանսային եւ Ամերիկային ։ իժ իւննե րր բազմապիսի ձեւե բով % Ե բրորդ՝ անՀ ր ւ.
աշխատաւորներ , փախստականներ ԻՐս՚Լ՛ խառ– Բհ֊Ս" ՍՂ։ Հարուածը պիտի իջեցնել աղզ ա յ (՛ն ժեշտ Է օգտագործել երիտասարդսւթիւնր , շօշա֊
նուեցան ։ Մ եծ մաս ր վերադարձաւ , մնացեալ քա զա քա կան Հ ո սանքն եր ի եւ կազմակերպու թիւն–4 վւել նրա զգացմունքի բոլոր լարերը ։ Փաստ Է , որ
են գբլ–
2 ՅՕՕՕք անստոյգ վիճակի մը մատնուած ների գլխին , որոնք ձե ւա էլան ա իք եան Համար շատ ե րի տ ա ս ա բ ղ. ո ւիք ե ան մ եծ ագո յն մաս ր կբ սիրէ յա֊
խաւորաբաբ ամերիկեան շրջանին մէջ՝. կր սիրեն խ°ոիլ , ճառել , գրել , բայց –վւո ան էլ բ ճախել զուարճ ո ւթե ան Վա ժբեր ր եւ Հ ակում
ՆոյնլԼ կարելի է րսել Ա ւ ս տ ր ի ո յ մասին, ուր կանխելու տրամ աղբ ո ւթի ւննե բ չեն ցուցներ : չունի գէպի չո բ ու. ցամ աք դասախօս ութի ւննե ր ը ։
մեծ
պատերազմէն առաջ 250 Հոգի կբ Հաշուէին , Հետեւապէ " երի տա սար գութ եան Հոծ զանգուածը
մասով Վիէննա Հաստատուած : Ամէն մայր, ոբ ի բնէ ամենամեծ պատասխա– վւբկելոլ Համար , պէաք է գործել Համաձայն նրա
Ատոյգ տեղեկութիւննեբ կը պակսին նաել Ի – տուն է երեխա յի դա ս տ ի ա ր ա կո ւթ ե ան Համ ար , ք՛ ցանկո ւթ իւններ ի ։ Ե ր գ յ ե ր ա ժ շ տ ո ւ թ ի ւ ն ե լ պ ա ր ի
տ ա լ ի ո յ Հայ գագութի մասին (750—1000 Հոգի) ։ թէ տան մէջ թո յլ շաա յ երե /սա յին օտար ի&լա ււվ ե ր ե կ ո ն ե ր , աՀա ա քն ղոբծօն ո ւմ ր , որ ամենից
Գիտենք միայն ւ*ր Վենետիկի Մխիթաբեաննեըբ իսօս իլ Հւ խախտելու պարագա յին անմիջ ա պէ ս դ ի մ է շուտ Հ սւմ ակ բո զներ կը Համ ախմբյէ իր շուրջր ։
կրցած են շարունակել իրենց դո բծունէութիւնբ , ազդեցիկ միջոցն ե րի , մա յրենի լեզուի բան աւո բ Լարել բոլոր միջոցները, «քարից ֊ Հողից» դրամ
որքան թ ո յ լ կուաային պայմանները (ինչպէս վարժութիւն բ նոր սերունդի Համար ապաՀով– քամել եւ ամէն մէկ անկիւնոկմ ուր կբ գտնուին
Վիէննա յի վանքին մէջ) : ոլ ա& կբ լինի : Ա րլ սլ ա ր ա զ աքին երեխան թէ ե / անղ ամ 1 0 — ֊ 1 5 Հայ երիտասարդներ , կապմակեր–
ՊւԱլ-ք ա ն ն ե ր Ազատազրութ ենէն այսքաս ։ս~ չ զ իա է մ ա յրենի լեզ ուով զբել կա բղա լ , բայց խօ սլեչ երզ եցողութեան , երաժշտութեան խ ըմ
միւսներ վերջը, պատկերը տակաւին պարզ չէ Ռու– սիլը զիտէ , իսկ այղ ամ են ա էլա բ ե ւ ո րն Է : Եթէ ե– բակներ : Գնել երաժշտական գործիքներ , սաեզ–
մ ա ն ի ռ յ եՆ Պ ա ֊ լ կ ա ր ի ռ յ մէջ ։ ԽորՀ բղա յին բանակ֊ րեիւան օրական գոն՜է երկու մամ Հայերէն խօսի, ձ ե լ խմբեբու մ ջերմ րն էլ ե ր ա կան մթն ո լո բ տ եւ Հ այ
ներուն ժամանումէն անմիջապէս ՚ / ^ 7 * ^ / * » նոր երրէ՛ ք չի մ ոռնար իր մայրենի լեզու ն : երիտասարդոէ թէ,ան ձրի սովորեցնել Հալկական
կարգուսարք մր Հաստատուեցաւ երկու երկիբհե– Ա ակտ յն այլասերում բ ս կզած է ել շսւրոէ նսւկ– ՛երգեին ու պարերը։ Ա՛յն ատեն երիտասա րղ ու թ՛իւ -
բուն մ էջ ալ , խո րապէս ազդելով ր՛՛ է" Լ1 վւո քրա– Լում Է Հին սերունդից : Երեխան գեո նոր կբ սկսի նբ շաՀ աղ. րգռհ ւելով , Հաճոյք կը զգա յ եւ կը յաճա
մ ա սն ո ւթ եան ց Հ ան րա յին կեանքին վրա յ ։ Հազ ո ր– քալել եւ Հայերէն բառեր թոթովել, անմիջապէս խէ նման /սմբակներու , ՀետղՀետէ կ՚ընտելանաք ,
զ ակցութիւններբ դեռ չեն կանոնաւորուած եւ օտար լեզուն մէջտեղ կը բերեն : Ալդ իսկ ԼԲ^ասԻո կր սկսի սիրել իր ա զգա յին երգն ՚ ու երաժշտու–
նիւթեր կը պակսին , բուն կացութիւնը պարզելու երեխա յին կր սովորեցնեն օտար լեգո լով խօսի ք , թիւնը , յեւոոյ աստիճանաբար սէր եւ Հետա
Համար : անղ ամ երգել եւ այգպիսով սկզբի օրից կր ներար քրքրութիւն կը ծագի նրա մէջ գէպի իբ մայրենի
Գժ բա խտաբար ոխակալութիւնը աւերներ կեն այլասերման թոյնը՛. լեցուն , գիրն ու գրականութիւնը; Գասախօսու–
գործած է երկու գա ղու թն եր ո ւն մէջ ալ, անյայտ Ամենապարկեշտ եւ օրինակելի Հայ բնտանիք– թիւննեբր , Ա* եւ Բ*ի ուսուցումը, շատ քիչ Հա֊
ճակատագրի մր մատնելով խումբ մը մտաւորա ներում անդամ սովորական երեւոյթ է դարձել մի մակրողներ կ՚ունենան ։ Այսպիսով մենք եթէ ոչ
կանն եր ։ Անշուշտ արդարութիւնը երեւան կ՚ե լյէ շարք ֆրանսերէն բառերի գործածութիւնը , ինչ ամբողջս է թեամբ , բայց եւ այնպէս նոր սերունդի
օր մը ։ Պ ո ւլկա րաՀ այ գաղութին մէջ , իբրեւ պէս «պապա», «մամա» , ՀՀպօնժուր», ռբվուար» , զգալի մասը փրկած կբ լինենք այլասերումից ,
Հաւատարմութեան ոոյց , խումբ մը տիրացու « ուի ֆ, « նօն », « փարտօն » եւա յլն : ի՞նչից որի բուն մեղաւոբներբ Հանդիսանում ենք մենք,
ներ որոշած են պարտագրել Երեւանի ուղ զազրու ստիպուած այդ պարոններ ր մեր գեղեցիկ Հայկա Հին սերունդի ներկայացուցիչներս ։
թիւնը ։ (Թերեւս էհում անիո յ մէջ ալ)։ կան բառերը «Հայրիկ», «մայրիկ», Հբաբեւ », Փայտի առաջին Հաբուածբ իջեցնենք նախ մեր
Շ «մնաք բարով» եւա յլն փոխարինել են օտարով % գլխին, եւ շտապենք ուղղել մեր սխալները։
• ՚ « "է՛ ՝»»՛ * ՚–»ք ՀԵՐ - ՆԵՐ
Fonds A.R.A.M
