Page 127 - ARM_19-1945_04

ւտ բ ո տ ա & տ օ ս օ ւ ւ ր ւ տ ա ^ւատւտւաս Թ 1 ռ ա ս տ ԳԷՊԻ ԵՐԿԻՐ

Տ. 378.288

I)^^^^է6ս^-Ր^օբ^^տէ^^^^ : Տ Օ Լ ա Տ Տ Ճ & Լ \ ի յ Փոխ դաւէք ւէքհտի տոոի

17, Տ.Ա6 երաշտուտ - (13*)

7տ1.։ Շ08. 15-70 - Շ. Շ. 8. Բտատ 1678-63 • տու(1եր ւիԱեւու ռաձտ*

ԻԱԺնԵԳԻ՚էյ— Տար. 150, օամ՚ս. 400. Յամս. 200 ֆրանք։ // ոս/չոէ ա յէ" հր Հեռագրեն Գեէլա • 3 թ*
կտնով .

.Խսսւ 6 ն&տահո 1945 Հ ի ն գ շ ա բ թ ի 6 Դ ե կ տ ե մ բ ե ր Ժողովրդական գործավարներու խորհուրդը

(նախարարական խորհուրդ) շարք մր միջոցներ

ԺԷ– Տ Ա Ր Ի - 176 ձ ո ո & 8 " 4476–%որ շրջան թ ի ւ 205 Խ մ բ ա գ ի ր ՝ ս– Մ Ի Ս Ա ք ՚ Ե Ա ՚ ս ԴԻՆ՝ 3 Ֆր– ճհռք աասւ, դիւրացնելու համար արտասահման
բնակող Հայերուն վհրադարձր դէսլի Խ ՛ Հայաս­

տ ա ն ։ Այս տ ն օ ր ի ն ո ւ թ հ ա ն ց ւէէկն ա յ ն է ո ր պետա­

ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ Իա Հ ա յ ա ս տ ա ն ի 2Տամեակը կան փ ո խ ա ռ ո ւ թ ի ւ ն մ բ կ ՚ ա պ ա հ ո վ է «անառակ որ–
ղիներուն» , տուներ շինելու համար– վարկ մր ո ր

կրնայ կազմել շինութեան ծախքին գրեթէ կէսը:

՚ԲՐՏԱՊԱ Տ Ո ԻՄ ԽՄԲ՝— Ո ւ շ ա ց ա ծ ՝ կալքքէ ա ն կ ա խ ։ Ուրիշ տ ն օ ր ի ն ո ւ թ ե ա ն մ ր շ ն ո ր հ ի ւ հ ա յ ր ե ն ի ք վե.
րադարոողնհրր պիտի կրնան իրենց բոլոր անձնա­
Ոչ մէկ արամ ագր ութիւն՝ Հ ե գնելու֊ ո եւ. է աբաթ իրիկու՛ս ՓլԷյԷլի մեն սրաՀը գրեթէ կան գոյ քերբ փոխադրել առանց մաքսատուրքի։

ժ ո ղո վո ւր դ որ կր ձգտի աղա ա ո ւթ եան : լեցուան էր Հայրենաբաղձ ժողովուրդով ^ * Հա­ ՌՍմհԱՏ • Գժբախտաբար ոլբիչ մանբամաո–

՝Բ իւր տերն ալ զո Հերն են ղան աղան րռնա կա– յաստանի 2,է)ամեակր տօնելու Համար : Հ՚ւ ո ւ թ իւննեբ կը պակսին այս կենսական որո,ում–

լութեանց , եւ գարաւոր տգիտութեան ։ խօսելով ք*եմբ զարդարուան էր Զ°ր * աը Պ(օլի , Աթա– %եբու մասին, զոր Հ ագո ր գան են Ա ոսկուա յի ան–

մ իա յն քՒուրքիո յ մ աս էն , իրողութիւն է որ քիւրտ լինի , Մ տցակ Պ ապեան ի • Հայ կոմկուս ի քարտու­ թելբ եւ ամերիկեան դո բն ա կա լո ւթ ի ւննե ր ։ ք*նչ–

գիւղացին ալ նոյնքան կր Հարստահարուէր ոչ ղար Տ ա րո ւթ ի ւն է ան ի ն կա րն եր ո վ % Բո լո բիս Հա­ պէս դրան էինք երէկ , Ամենա յն Հա յոց կաթ ո զի -

միտ յն թուրք փաշաներ էն եւ պէ յերէն , ա յլեւ իր մար Հաճելի անակնկալ մբ եղաւ ամբողջական Հա­ կոսն ալ խնգբան է Երեք Աեներէն՝ քԱ • Հայաստա­

իսկ մենաւորներէն , - ա է կ յ թՈւլՈւն, ս է յ ի ս ւ եւն . ։ յաստանի քարաէսբ ։ Ներկայ կ"րիդԼ1 ՝ ամրոզթու– նի կցել թրքական Հայաստանը ։ Կ՛՚ըսուի թէ կա–

Հա յ յեղափոխականները , ՚իաշնակցական ել թեամր կարմիր ն-երկուան , Զքարսն ու ԱբտաՀանբ՝ թոգԻԿոսՐ Մ ոսկուա կր գտնուի ։

Հնչակեան , ի ւլոլբ վարձեցին արթնցնել թուրք կապո յտ գնով զատուան , քԱ1 կ Ուի ք1՛ րն ր Հա յաս–

յաւ յ ա 7 ստրուկ մոգ ով՛ուրդը , ո րւղէսղի դո րհ իք տանը կարմիրով եղերուան՝. Տ՛ամ տնակին մաՀա– Եւհկտբսւկա1եււթ1ււԱ չկաք
որ բա­
չդաոնա յ արիւնարբու րռնապե ւո ո ւթ եան : Ո՛՛րքան ցու մեղք նկատուան այս քայլը, մաղթենք

թանկագին ղոՀեբ տուան ենք մ իա յն մ ենք , ա՛յս րի օրինակ մբ բլլայ ուրիշ վիճելի Հարցերու լուն՜ ավթպշ կ հ ս օւ՝ Վ ը

ճակատին վրայ։ ման Համար ; -օ–

Ի վերթոյ քիւրտն ալ արթնցաւ , շԳարՀիւ ավ» ո րՀ րգա յին սովորութեամբ , Հ անգէսին

մը լուսամիտ առաջնորդներու՛. իա ւց շատ ուշ էր ։ պա տ ո լո յ նախագաՀ ութիւնբ ա րուեցալ Հա յ եւ Նա խա բա րական խորՀ ուբդբ աո թի օր նիստ

191 էօին , անլուր դաոանութեամբ ոչնչացնելով ռուս պետական մարգոց : Փ ա ր իգա Հ ա ք երդչա– գումարելով, ուրիշ խնգիրնեբու կարգին քննեց տ–

Հայ մողովոլրդբ , մասամբ Կարգելով եւ յես/ոք խումրբ ղեկավարութեամբ Արա Պաբթեւեանի ծ ուխի եւ ելեկտրականութեան տագնապը , եւ ա–

աքսորելով կամ փոխանակելով &ոյնեբբ, թրրա" կարգով երգեց ֆրանսական , ռուսական , Հա ք կա­ ւհ լի խիստ կրճատ ո լ ։Ուեր որոշեց ։ ԱՀ ա ւ ա ս ի կ ա յ դ

կան իշխանութիւնր իր գիմ ացբ գտա լ մ իա յն մ Է կ կան ազգային ւ§այյ^րդներբ։ իւրաքանչիւր երգի որոշումները *•—•

ստուարաթիւ վւոքրամ ասնութ իւն , ՝Բիւրտեր ր , ատեն, "՚ղՀէհ մ՛ը բեմ կուգար նոյն ժողովուրդին 1 . Բաց ի ա յն ճ ա ր տ ա ր ա գո ր ն ո ւ թ ի ւնն եր էն որ

ինչպէս եւ Զէ րքէղներ , Լազեր եւն*։ ազգային տարազով եւ դրօշակով։ անրնգՀատ կր բանին ել անոնցմէ որ նախապատ­

Հաւատարիմ ժառանգորդ, սուլթանական , , ել իւ ա թիւն կր վայելեն , միւս բոլոր ց ո ր ծ ա ր ա ն ն ե յ ւ ը

իթթիՀատտկան աւանդութեանց , ա յս անգամ ալ Օրուան նախագաՀ բ, Պ . Ա արմաբեան ռուսե­ սյիտի փակուփն շա ր ա յ ) ր ե ր ե ք օր , նաեւ կիրակի ։

քէ մա լա կան իշխանութիւնր իր կատաղութիւնը րէն ել ֆրանսերէն ամփոփ ճառերով բացատրեց Ա՝իւս երեք օրեբբ պիտի բանին ժամը 7.30^՜^ 17.30։

թավւեց քիւրտ ժողովուրդին վրայ\* ԷԲՐ^**՜ ուա­ Հանդէսին նշանակութիւնը։ Պ ս՛ ՛ո մ եց ք$ ո րՀ բղային Աովորական կաբգուստբքբ պիտի պաՀ ուի , կարելի

տտս խան 1 925/՛ ապստամ րութեան ՝. Հա ր ի ւր ա * ո Հր այաստան այցելութեան ատեն տեսան դրական եգանին Հավյ , ՀիւսուաՆեղէնի ճարտարադորնու–

կախաղաններ բարձրացան։ Հար իւր Հազարաւոր աշխատանքներ բ, անտեսական եւ մշակոյթի մար­ թեան մէթ : Բ ան ո ւո բները իրենց չբանան օրերուն

րաղմ ութ իւննե ր կոտո րուեցան , ուր ի շներ ալ աք– զերուն մէթ ձեռք բերան յաթողո լթիւննե ր բ ։ Ա– Համար օրավարձ պիտի ստանան շա րա թ ր մինչեւ

դէպի ւ-մ ււէ Լ ան նաՀանգները : Ան– ռանց անուեբ տալու, յիշեց տակաւին օտարի մը 40 Ժամի Հաշուովx
տէր ժողովուրգր
գլ/սաա ո ւե ց ա լ նոյն բարբս ձեռքին տակ մնացան մեր Հայրենի Հողեր բ ել ա– 2. Ելե կտրական Հոսանքք անբնդՀ ատ պիտի

։ւ ո է թե ամր՝, ծրագրեալ Հ ե ա ե ւո դա եան ո լ թե ամր , նոնց օրինական տէրերուն պաՀանթբ ել յոյս յայտ­ կտրուի ժամբ $էն 13 կամ \ Հէն 17, Հ ամ աձա յն

մինշեւ 1938, երբ քաջարի ՏԷրււիմն աք խեդդփւե– նեց թէ մօտաւոր ապագային արդարութիւնր պի~ էւրաքանչիլր չ^րթասի եւ փոխն ի փոխբ% Ամէն պա­

՚ոաւ արեան մէջ։ տի գորնագրու ի ՚, (Հարզանքի խօսքեր նաեւ ֆրան­ րագայի մէթ, Հոսանքի ա մ բ ո ղ ջ ա կ ա ն ր ն ղ հ ա տ ռ ւ մ ր

ք* ֊ք-չ մնացած է , արւօր , Թուրքիոյ քիւրտ սական Հիւրասէր մ՛ոգով ուրդին* եւ կառավարու­ էւյխոի ւռենէ 1փնղ ժ ա մ , յ * ո լ ր ր ի ն համար :
որ
բնակչութենէն , զմոլար ե Տշգել։ Գիտենք թեան ՚. Երախտագիտութեան զգացումնեբռուս մեն 3. Մ եթրօն պիտի ղադրի դիշերուան ժամ ր
ի վեր
թրքական կառավար ութի ւնբ այգ օրերէն մողաէուրդին եւ իր Առաթնորզին Հանդէպ հ 12.30/.5–, փոխանակ \.\5Է։

ձեռնարկած Է թրքացնելու քիւրտ նոր սերունգբ, Հ– Ա– Ը– Մ.ի քասրւ ո տ ո ւոզաարը Պ– Ասատուր եան Այս տնօրինո ւթ ե անց վերաբերեալ Հրամանա–
Համաձայն
մասնաւոր օ՜րագրի մ ր % թուրք ուսու­ խօսեցաւ քսանըՀինգ տարիներու տքնական աշխա­ ղիբբ պիտի Հրատարակուէր երէկ։ Թերթերր կբ

ցիչներ նշանակռւած֊ են, Հրապուրիչ պայմաննե­ տանքներ ու մասին, Հարեւանցի ակնարկ մր նետե­ ւլրեն թէ որոշումները պիտի գործադրուին յառա­

րով։ Եւ անճիտում բ կր շարունակոլի յամտռօրէն : լով անցեալին վրայ, եւ իսբայէլ Օրիի, Գաւիթ ջի կայ երկուշաբթիէն սկսեալ։

« քրտապատում » րսինք անոր Համար որ , Լ Տ (՝՚էեէ երազներուն իրականացում ր տեսնելով ներ­ &ԱՌԱՏ ~ Ա ւ ե լ ո ր դ է ըսել թ է ա յ ս կաբդա–
ղրութիւնները վ ե ր ի վայր կր շրջեն նաեւ մ ե ր
Գմօոձշի թղթակիցը տարօրինակ բաներ կբ պատմէ կայ հյ . Հայաստանի եւ ռո ւս ա կկ աան /(/ ո րՀ ուրգներոլ թերթին տպագրութեան ե ւ առաքման պայմաննե–
րր , որոնք դ ժ ո ւ ա ր ա ց ա ծ են ատհնէ մ ր ի վեր : Ե թ է
՛քիւրտերու ա շիւարՀ ագրական սահմաններուն , ե ւլ ր սւ ք ր ա կան լիւլ խ յա րս/րե ր ո ւթ ե սւնց լք է 9 : Ւ՚էւքբ հոսանքը կէսօրէն առաջ ղադրի, կարելի սլիտի
չրլլայ թ ե ր թ ի ն վերջին մասը շարել ժամը 8 — 1 ։
թիլին ել ուրիշ խնդիրնե՜րոլ մասին։ եւս սլաՀտնջեզ ււ ր Հա յա ս ա ան ի չւսզւսաագրուած՜Հո– Եթէ կէս օրէն վհրջր դադբի, հարկ պիտի րլլայ
շարել, տպել ե ւ ցբոլել ժամր Տէն վերջը, ի ս կ
ճիչգ է որ քիւրտ ղեկավարներն ալ վարակ– ղերր միացուին Հայրենիքին։ 11 ոյց տալուՀ քւււր– թղրաաարը՝ յաջորդ առտու : Ժամանակին կ՚իմա–
ցնենք վափոխոլթիւննհրը :
ոլւսձ՜ են մեծամոլութեան ախտէն , ել քիւրտիս֊ սւէսին կարմիրով ԼւլԼրոււսհ Հողամասը, մաղթեց

տան ըսելով կր Հասկնան անսահման տարածու­ որ ձ(ձրգ տարեդարձը տօնենք բնգա րձա կո լած՜

թիւն մը Սեւ ՚Մովէն մինչեւ Միջերկրական ( խօս– Հայրենիքին մէչ–.

քր ԹոլրքիՈյ մասին է ) ։ Եւ Վ ր Մօնտ»ի թղթա­ ք՝աՈԸ6–8սՏՏ10 ընկերակցութեան նտխւսգտՀին՝

կիցն ալ թութակաբար կր կրկնէ իրեն Հաղոր­ Պ– ժօւլէֆ Պի/իէի Հիւ անգո, թհուն պատճառով, իր

դուած տեղե կութ իւննե ր ր ։ ճաոր կարդաց րնդՀանուր քարտուղարը : Համա­

Այսպէս , քիւրտիստան են Ո-րֆան , Մ ա լա– կրութեան եւ Հաւատքի րնդՀանուր /սօսրեր /, X Լոնտոնի ֆրանսական զեսպանը պիտի

թիան , կարբերգր , Կարինբ , Վանը , Բաղէշբ , ւ1 ւոդթւսնքներ : իւնզրէ ւււնդէ. կառավարութենէն փութացնել ա–

Տիղրանակերտր ,Հէքեարին եւն . ։Փ ա ր իդեան թեր­ հ՜ոլխի առաքումը : է1՝ուրկն ել ԱարԷն ալ մեծ քտ–

թին միամիտ աշխատակիցն ալ կբ յայտարարէ ա – Հետաքրքրոլթ եամ ր ււ ոլտ ո ե ց ին ք Հայաստանի նակոլթհւսմր ածուխ պիտի փոխադրուի : Կը յ ո ՚ ՜

ռանց վերապահ ութեան , գոց եղած՜ ղասի մը պէս • ՀիլրԼրկն Երեւանի Համալսարանի դրականու­ ււացո, ի ի)կ ա

թեան ղաստխօւ, Տիկին Արէշեանի բանախօսու­ ւան սա ամ բո զթութ եամ բ պիտի ստա–

— « Քիւրտիսաանը , որ կը կռթնի կովկասի թեան։ Տիկինը ճալիերոլԱ պատասխանեց ինք ելս նայ դեկտեմբերի րամ ինը։ Ֆրանս,,, յի Հանքա­

լեռնաշղթաներուն եւ Սեւ Ծովոլ ավւհրուն , արդա­ ծափւսՀարելով : Պարզ բառերով ել Հայրենիքի ,,- գործները այժմ, օրտկա՚ս 150.000 թոն ածուխ կար­

րեւ Միջերկրական կր հասնի Ատանայի ե ւ Ալէք– տագրենՄ. ՆաՀանդներն աւ 525.000 թոն ածուխ

ս ա ն ա ր է թ ի միքեւ ե ւ մ ի ն չ ե ւ Պարսից ծ ո ց »։ ճով ներկայացոլց Խ՛ Հայաստանի վերելքը, եւ պիտի գրկեն տւս ամիս– (,հե,.01 I «ոճ

ո ուս ժողովուրդին մեծ օժանդակութիւնը այգ ռո,1..1 Տ 1 ւ՚՚՚-րթերր կր գրեն թէ ա–

Ա/ս տեղեկու թիւններր եւ րնակչութեան վե­ վերելքին մէ9։ քանի մր անգամ յիշեց Հայ մողո–

րաբերեալ թիւե ր բապաՀովաբտ բ առնուած՜ են վուրգին երախտադիտութիւ նը «
քրտական յայտարարութենէ մր, ո էէ Հրատարակ­ Հայր եւ ուսուցիչ» Աթւսլինի Հանդէպ։ Վերջին

ուեցաւ Ա ան 3)րանչիսկոյի մոզով ին առթիւ : խօսողն էր Պ • Ֆէնէրճեան , որ պարզեց քանի մր

քիլրտիստանի Հպա ամ՚ականֆ տարածոլթեսէն ամիս առաք Հայաստանի մէջ տեսածնե ր ր ել իր

չափ առասպելական Է նաել Համրանքր — (8–—9 Հաւատքը Հայրենիքի լաւ֊ազոյն ապագայի մասին։

միլիոն) , — Ա ւ ե լ ի քան չ ո ր ս մ ի լ ի ո ն Թ ո ւ ր ք ի ո յ Հանդէսին առա՜ջին մասի վերաջաւո բութ եան

մէջ , ւքօա հ ր ե ք ո ւ կ է ս մ ի լ ի ո ն ՝ Իրանի ,աւե|ի ք ա ն միաձայնութեամբ քուէարկուեցաւ բանաձեւ մր : Մոսկուա Էլ Թհ&աԱ

մ է կ մ ի լ ի ո ն ՝ ի ր ա ք ի , 250.000 Ս ո ւ ր ի ո յ մ է ջ ե ւ ն • : Ողջոյնի խօսքերէն վերջ, կր պաՀանջուէր Խ՚

Առ այժմ ձեռքի տակ չուն ինք շարք մբ վիճսլ– Հայւսստանի միացնել օտար տիրաււլետու թե ա ււ աոանձիԱ պիտի րանակ<յիԱ

կազրական ո ւս ո ւմնա ս ի ր ո ւ թ ի ւնն ե ր : Բայց դի՜ տակ ամայի մնացան Հայրենի Հողերբ : կարդաց­

աենք ոբ ՝Բիւրտերբ երբեք չռրս միլիոն եղան չեն ուեցան ուղերձներ ղրկող կազմ սւ կե ր պո ւթ ի ւնն ե– օ

թուրքի ո յ մ Էթ : իսկ տ յսօր , 1914^ պատերազմ Էն , րու ան ո ւնն ե րր : Հանդէս բ վե բթացաւ գեգարուես– Ան զ լելս ա քսոն մամ ուլին ա ե ղե կո ւթ ե ան ց Հ ա–

1 925/՛ եւ մ իւս պ ա ր բե ր ա կան ապստամ րութիւննե– տական բաժինով մ բ ուր օրուան տօնակատարու­ մաձայն, կացութիւնք աւելի նանրացան է Իրանի

րէն եւ Հ ամ ատա րտն թարգեր էն ու թրքսւցումնե– թեան անյարմար քաւցաոէ՜/ւ երկար կտոր մր դբր՜ մէթ։ է)* Աիութիւնր մերժան է ամերիկեան առա–

րէն վեր1, Հազիւ թէ 800.000 - մէկ միլիոն քիւրտ ուան էր , էռԱՔ գիաեր ինչու։ թարկբ , որ կբ տրամադրէր դաշնակից ղինուորնե–

մնացան բլլայ Հոն։ իրանի վՀիւրտերր կր Հաշուեն ՐԼՀ ՝ՐաԼ՝սԼ մինչեւ 1946 յունուար \ , եւ պիտի պաբ–

Հազիւ մէկ (ոչ թէ Յուկէս), Իրաքի մէք՝ կէս մի­ Ուշագրաւ էր որ խոբՀրդային գես պան բ, Հա­ պէ 1946 Մարտ 2,ին ^ ինչպէս ոբոշուան էր Հաւա­

լիոն (ոչ թէ մէկ), Ա ուր իոյ մէք 150.000 եւն.։ կառակ յա յւոարարութեանց , ներկա յ չէր 1 էսհ էք քաբար : Իսկ Մ * ՆաՀանգները ո րո շան են իրենց

Գումար՝ մօտ երեք միլիոն կամ քիչ մը ասելի։ փոխանորդբ ո եւ է խօսք չարտասանեց X Դ,0ՐՔլՀ Քաձ^Լ մինչեւ յունուար 1:

ԼԱ՚օտաւորապէս մեր Համրանքը) X ՇՐՋՈՒՆ ԹՂԹԱԿԻՑ Իրանի նախարարական խոբՀուրդը բացառիկ

Լ ա ր ս տ ա Հ ա ր ո լան , Հա յրենիքէ ել ազատութե– նիստ մ ր դում արեց առ թի օր , քննելու Համ ար

նէ զբկուան ժողովուրգներբ պէտք է արդար րլ– ՈՒՈՇԻՆԿԹԸՆԷՆ Փարիզ օդան աւ մ ր եկաւ ԹէՀրանի խոբՀրդային դեսպանին նոր աւլաթարկ՛

լան գոնէ իրենց Հարեւաններուն Հանդէպ՛. Ազա­ \3ռլկէս ժամէն։ ճամբորդներուն մէջ կբ գտնուէր ները : Հրատարակուան լուրերուն Համաձայն ,

պէս Հասարակաց թշնամին է որ պիսէի օդտուի ։ Մ– Նահանգներու թղթատարական նախարարը : Մոսկ ուա պատ աստ է ընդունելու Իրանի առա–

Fonds A.R.A.M