Page 124 - ARM_19-1945_04
P. 124
ինծի աա-սս– կսՀբզւսչռւ Համար : Աճաք յ զանկարծ
կատղեցաւ եւ. ներս կանչեց ով որ կրնար որ եւ է —
բան գիտնալ այս մասին հ ՀԻ^՜լԷլ11 քհիպպրնթրոփ
եւ ես այն ատեն անկեղծօրէն Հաւատացած էինք ՄԱՐԱԷ8Լ *— Մեր քաղաքի բոլոր Հայ Երի" Աշիաաէակից մ ո կթ <յրէ. —
թէ Հէ" խենգ է եւ անկարելի գործի մր ձեռնար տասաբդական Միութեանց կազմակերպած մի– Նորակազմ Ամերիկա - Հայկական Մշակու
կած է Ւսք Համիլթընի գոէ֊քսթե կա լո ւած ր պիտի թիսկր Հայկական ՛հատին ի նպաստ՝ տեղի ունե թային Ընկ* Հոկտ* 20ի մեծ Հանդէսին մէջ, ի
երթար , անոր միջոցաւ Ան գլի ո յ թագաւորին ներ ցաւ Նոյեմբեր 25ին , &ւտւ1է0 սինէմային մէջ։ կազ– Նիւ Եոբք, պելճիքացի ակադեմական եւ. բիւղան–
կայանալու ե֊ Հաշտութիւն առա 9ար կ ել ու Համ ար > : մ ակերպող Մ իութեանց անգամ ֊անդամ ուՀ իներէ գագկա վւրոֆ *. կրէկուարի ճառի մասին՝ թերթե
Հէս անձամբ ալ Հասաաա ե3 Կը. յ* բագկացած Հանդիսականներու ստուար բազմու րը կը գըեն* — հ Ան ա ռ ա ն ձ ն ա պ է ս կ ա ն գ աււաւ
Հ ամ ոգել Անգլիո յ թագաւս րր ո րպէ սղի մ իիսմ տէ , թիւն մը փութացած էր Հաւաքավայրը լսելու եւ Ս ա ս ռ ւ ն ց ի Դաւիթ– ^ ի ւ ց ա գ ն ա վ է պ ի ն վ ր ա յ : Եւ. ցսւլ.
գագրեցնելու Համար երկու ժողովուրդներու Հեղ– ծափաՀարելու մեր երիտասարդ սերունդի ներկա– յայանեց որ այդ սքանչելի գործը թարգմանուած
բա յբասպան» պատերազմ ր ։ «.Չէի կրնար ըմբռնել յացուցիչները , որոնք ընգՀ ան րապէս օտար ափե չ է ե ւ ր ո պ ա կ ա ն լ ե գ ո լ ն ե ր ո ւ : Ու֊ ս ր ա ա ս ո ւ չ կոչ ո ւ ղ
սա պարագան թէ աշխարՀի երկու ամենամեծ րու վրայ ծնած րլլա լով Հանդերձ՝ վերջի" ժամա ղ ե ց ն ե ր կ ա ն ե ր ո ւ ն ՝ օ գ ն ե լ ո ւ ,որ ա յ դ գ ո ր ծ ը լ ո յ ս
մ ո զո վո ւր գն երբ կլլ ճ գն ին բն ա^ն^ել ի բար » : նակներս մեծապէս կը Հետաքրքրուին ազգային ա ե ս ն է ա ն գ լ ի ե ր է ն թ ա ր գ մ ա ն ո ւ թ ե ա մ ր շ> ; (8,ա–
՜Նիւ֊րըեպէրկի ղատավարութիլկը կը շա կեանքով եւ Հայկ՛ ՛Ի ատ ով ։ ոաջ , 22 ն ո յ * ) ։
րունակողի ամէն օր։ ՜է§աբաթ օրուան նիստին մէջ Մենք Հայերս այսպէս ենք։ Մեր ունեցած
Ֆոն Փափէնի փա ս տ ա բան ր ննեեղղաց ու ցիչ Հ> ՚ԲՅ ,ւմ– « Ալագեազ » երգչախումբը՝ ղեկավարու գանձերուն արժէքին կ՝՛անդրադառնանք՝ օտաբնե–
ներ ուղղեց զօր ԼաՀաոլզընի , ոբր րբբեիւբբել վզայ
թեամբ Պ* Հ* Համբարձումեանի բացումը կատա րուն գնաՀատանքէն վեբջ%
կա՛հ շ ո ւա ծ ը/Լալով , ,ծանր մեղադրանքներ ուղղած րելով երգեց պատշաճ երգեր , կոմիտաս Վարդա Տարիուկէս է ՛՛ր Լ ո յ ս տեսած է Մեր Ազգային
էր մառէ շալ ^այթըլի եւ ուրիշներու դէմ ։ Այո պետի ել Հայաստանի եբգաՀաննեբու գործերէն ։ Գիւցաղնավէպին ամբողջական բնագիրը, ԱԱԱԱՒ–
առթիւ ամ բա սաանեա լնե բ ր ուզեցին իրենք ալ Տ ետո յ՝ օրուան նախագաՀ ը իսօսքը տուաւ Հ • ՆԱԿԱՆի պէս Հսկայ Հատորի մր մէջ՛. Եւ֊ մեր Մ ր ֊
ուղղակի Հարցումներ ոլ–գգել փկայիս գ Րաձո Գա~ Մ* Մ՛ի ներկայացուցիչ Պ* Աշոտ Վւսրդանեա– շակութային Մարմինները կամ թերթերը՝ դեռ
տ արանը մերմեց ։ նի որ գրաւոր ճառով մը պարզեց Հ ա յ կ . Ղ՛ատին Համազգային շարժում մը յառաջ ձբերին անոր
է ո ւթ ի ւն ը եւ զա յն Հ եաապնգելոլ անՀ բաժ ե շտ ո լ– շուրջը ։
•ՐԱՆԻ ՄԸ ՏՈ՛ԼՈՎ թ իւնը ։ Տռ յս յա յտնեց թէ ա ր գա ր ո ւթ ի ւն ը ա յս իսկ ոբվ երբեք խորՀեցաւ ՍասՈւնակաս^ գոնէ
անգամ պիտի յաղթանակէ եւ թրքաՀ այ կա կան Հո– ա մ ւիո ւի ո ւ մ ր թարգմանել օտար լեռուներու։ Լալ
գերու կցումովը արգի Հա յաստանին , մեր Ժ ո զ ո– որ Ջ իթունին իսքր է Իր գործին մեծ արժէքը խ ո -
ՊՈԼՍՈ8 թ երթեր ր 1լր գրեն թէ Հայերէն ներ. վուրզ .բ Հնարաւորութիւն պիտի ունենա յ երթա լ բաւղէս ըմ՛բռնած , գիշերր ցերեկին խառնելով, կր
կայացումներ ր արտօնուած րլ լա յով , ծանօթ բե֊ Հաստատուելու իր պապենական Հողերուն փրայ աքն ի ե ւ ա լա ր տ եշ ո ւ վյր այ է անոր ֆրանսերէն
մ ավս ՛ր գորւ սն Պ * Աշոտ Ա՝ատաթեանց թատե եւ Հ*Մ*Ը*Մ*՝ս՝ ալ ւզիտի կարենա յ իրադո բծել թարգմ ան ո ւթ ի ւն ը :
րաիսումբ մր կազմած է ։ Առաջին ներկայացումը
նպատակը , աուոզջ միաք առողջ մ արմն ի մէջ : ԱնՀ րաժեշտ է որ ան յապաղ ան վերածուի
պիաի րլլայ թուրք Հեղինակի մբ գործը, ճՀրէշ^ * Հայ Երիտասարդաց Ըն կեր ա կց ո ւթե ան կողմէ նաեւ անգլերէն , ռուսերէն, իտալերէն , գերմանե
ԳՐԱՄ ԱՏՈՒՆՆԵ ՐՈՒ ԱԶԳԱՅՆԱ8ՄԱՆ կա– Պ * Նուպար ՝ի^էօթաՀլեան խօսք առնելով՝ գոտէքբ րէն , սպաներէն լիզոլներուն %
գբին քննութիւն բ մեծ դժուար ո ւթե անց Հ ան դիպե Հիւսեց Հա յրենիքի գա ղալի ա բ ին , իմ ա ց ա կան եւ Մեր ղմայյելի Գիւցաղնավէպին՝ ՍաԱՈւնա–
ցաւ շաբաթ գիշեր , Հա բ իւր է աւելի փոփո խու– Հ ող եկան ա յն աշխարՀ ր ուր ժողովուբգներ ր կրր՛ կ ա ն ^ ՝ եւրոպական լեզուներով երեւում բ՝ ացգԱ1–
թիւննե ր առաջարկուած ր լ լալով Ա աՀմ անագի ր նան երջանիկ ՚պրիչ : յ ժ ո ղո վո ւր գն ալ աւղր յ ի ն նախան ծախ ն դ ր ո ւ թ ե ա մ բ է որ պէտք է կ ատար–
ժողովին մէջ։ Զ°ր * ար Կօլ Հարկադրուեցաւ գիշե լու Համար պէտք էէ ունենա յ իր ամբողջական ուի : Զի ան՝ գերաղանցապէս պիտի նպաստէ մեր
Հայրենիքը*
րանց իւորՀ ր գա կց ո ւթ ե ան Հ բաւի բե լ անպաշտօն ուրեմն պէտք է քՒուրքիոյ Հայա ցեղին դե գար ո ւ ես աա կան արժէքներու ճանաչու
ն ա իս ա րա բն եր բ երեք յաղթական կո ւսակցու– պատկան նաՀ անդներր կցուին Հա յաստանին ։ մ՛ին , մե ր ազդր գնելով Համ աշխար Հ ա յին գրական
թեանց ներկայացուցիչներր , եւ զարմանք յայտ– » Նորք » մ ա ր զա կան ի կողմ է երիտասարդ մբ բարձր ո ւթ ի ւննե բուն վրա յ ;
նեց որ նախարարական խորՀ ուրդին կողմէ ըն– Լանոլնը դժբախտաբար չեմ յիշեր) ըսաւ թէ Հայ
դո լնուած &րադիլ* մր կր իյեգգոլի նոր բանաձե– րենիքի գաղափարին եւ Հայկ* ՛հատին շուրջ րոԼոր
լերու գէզի մբ տակ : երիտասարդութիւնս միացած է եւ տարակարծռւ– ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ
ԵՈՒԿՈՍԼԱՒԻԱՆ դաշնակցային Հանրապե– թիւննեբ չկան։ Ն"յս պաՀանջբ դրաւ՝. —- կցել
տ ո ւթե ան վեր ածուեցաւ , վեց պե տ ո ւթ ի ւնն ե ր ո վ , Թուբքիոյ Հայկական նաՀանգներբ քԱ * Հայաս– ՄԱՐՍԷՑԼ Պուլվաււ Օաաոյի Հ Տ * Գ * Նոր
տա նին։
ինչպէս Հ ա ղո բ ղած էինք ։ Այո կարգադրութիւնը Ա եր ունդ ի ե) ատ ի սեան խումբիս էՀ**գՀ– * մ՜ոզով ը
մեծ մտաՀոգութիւն կր պատճառէ $՝ո ւրքիոյ , որ ՖրանսաՀայ Եր իա* Միութեան կողմէ Պ * Ա" այս չորեքշաբթի , 5 Գե՜կտեմբեբ , ժամր Տ^ՅՕին :
զայն կբ նկատէ առածին քա յլբ Հ ա բալա յին Ալ ալ ւետիս Եզիաեան ըսաւ թէ մ եր գատը ւլգացումնե– Առվո րական Հ ա լաքա ա եգին ;
ներ ո ւ խմ բաւ որմ ան , Հովանաւորութեամբ (հոլ– րով , երյւ եղներով լւ. ֊ծուելիք զատ մը չէ •
սիոյ։ Նախորդ թագաւոր բ, այժմ Պ* Փիէռ "ք*ա– Մէջ րսգ մէջ արտասանեցին ա ր են ո ւշներ է ն Այրի Տիկիս Արամ Ազապէկեան եւ զա/ակր
րաեորկէվիէ , անգլիական գիւղ մր քաշուեցաւ Օր* Աէրէնկիէւլեան ել ուրիշ մբ։ Օր* Մաթիլա Խա իրենց խորին շնորՀակ ալ ո ւթի ւն ը կը յայտն են ա -
Հան լ ւ.թե ան նախագաՀ ուիժիւնր պիտի չատուր եան ջութակի ըն կերայց ո ւթե ամբ երգեց մէն անոնց որոնք անձ ամբ , գրաւոր կամ ծաղկե
վարէ նախագաՀ ական խոբՀ ուրդ մը բագկացած Հայաստանեան երգ մր եւ ՀՀ&իրանի ձ աո»ը : պսակով իրենց ցաւակցութիւնը յա յտնեց ին ո Ղ~
եօթր անգամներէ , որոնց գԼուխր կբ գանուի Պ* Հ՛Օ* Գ* Ն+՚ր Մ ե բունդի կողմէ Տ* "Հազարեան րացեալ ԱՐԱՄ Ա՚ԼԱՊկ֊ԿԵԱՆէ մաՀուան առթիւ :
իվան Ռիպ աո ։ գրաւոր նե րկա յա ցուց Հայկ* Գատի զանազան Մասնաւոր շնորՀակալութիւն Հայ կամ աւո ր–
76 ԳԵՐՄԱՆ ԳՈՐԾԱՐԱՆԱՏԷՐՆԵՐ ձերբակալ– փուլերը եւ ա յն ա շխսւտանքներբ գո ր Հայ քաղա ներու եւ քիազմիկներու Միութեան որ այնքան
ուեցան (հուրի շրջանին մէջ , անգլ * իշիսանոլ– քական միտքը կատարեց Հայկ* Գատի յաջող լուծ– սրտառուչ կերպով իր յարգանքի րամ՚ինը բերաւ
թեանց կոզմէ , մէջն ԱԼԼաԼՈէէ Բրո՚֊փի վա՛ր՛Հո լթե ան մ ան Համ ար ; Հա յ ազատագրական պա յքարին շր– իր ողբացեալ գէսքի րսկեր ո ջ, ա յս անակնկալ եւ
անգամները ։ ,Զ եր բակ ա լո ւթ ի ւննե ր ը կատարուած նորՀիւ է որ 1918^5՛ Հիմը գրուեցաւ ւթի
են Համ աձա յն Փոցաամ ի մ էջ տրուած որոշումնե նութեան , որուն շարունակութիւնն Հայ պետակա կսկծալի մաածՀուաւ
րու ։ կալանա ւ ո բներ ը աՀագին Հ ա ր ս տ ո ւթ–ի ւնն ե բ է ներկայ Հա՛
գիղած էիս * Հաւանական է որ ամ՛ բա ս տ ան ե ա լնե րր յա ս ա ան ր : Հայ ժողովուրդբ կրնայ իր երկրին մէջ ՍՏԱՑԱՆ-Բ
րնդարձակում ով -
ամփովաւիլ մ իա յն Հողերու
դատ ո լին իբրեւ պատերազմի ոճրագործներ , երկ ա յսինքն միացեալ
Հայաստանի իրականացում ով :
րորդ դատավարութեան ատեն որ պիտի կո շուի 1Լերջ՚սցնելէ
առաջ գոչեց* ^եցցէ^ ^ ա յ ժոզո– ՅՈՒՍԱԲԵՐ , գրական , դև զարուեստ ական եւ.
ՀձԳատ թնդանօթի վաճառականներու» ։ ԱսոնքԳեր– վո՚-րզր* կեցցէ միացեալ Հայաստանը։ գիտական րամին : Թիւ 4 (1945 Նոյեմբեր)։ Հաս
մ ան ի ո յ պողպատ ի եւ եր կաթի թ ա գա ւո րն ե րն էին Վերջի՛ս խօսողն էր Հայ Արիներու կոզմէ Պ՛ ցէ 8. Բ. 868, Ա Շհօո ( Ը « Փ է 6 ) :
եւ Հզօր ն եց ո ւկն ե ր ր նացի կուսակցո ւթեան ։ ք*լա– •2* Միլտոնեան որ ակնարկ մբ նետելով անցեալին Հ. Կ– ԽԱԶ, եոամսեաք պարբերաթերթ, է՛
նուած են նաեւ անՀ ամար փաստաթուղթեր ։ ւԼսաձտ յԻչաաակեց այն գէմքերբ որոնք սկսեալ տարի, թիւ 1 ( 2 5 5 ) – Հոկտ. 1 9 4 5 ։ Հ՛Ա"3է՝ 212
ԳՆԳԱԿԱՀԱՐՈԻԵ8ԱՒ գերման օԳ Ր . Անտոն Ի սրա յէ լ Արիէն մինչեւ հր իմ եան , Հ արմապեաեան ՏէւաՈ Տէ., Տօտէօո , Աատտ • (Ս. Տ. ձ.) –Կր գանուի նաեւ.
Տոսթւրր , որ Հրացանի րռնել ւո ո ւահ էր 15 ամերի եւայչն , ալիսատահ են թեթելցնել Հայ մոզովուր– ձ0աոա9»ի իսմբագրատոլնը։
կացի գերի ղին ո լորն եր է ի տա լիոյ մէք, 1944 մար ղի տաւլապանքնեբր : Յոյս յայանեց որ այս ան ԳՐՊԱՆԻ ՕՐԱՑՈՅՑ 1946 թուականի, պատ
տին։ \ք աՀապարտը, որ 54 տարեկան էր, Հագահ գամ Հայ մողովուրղի արղար իրաւունքները պի րաստեց Յով. Վարմապետեան : Մ—րսէյԼ։
էր իր ամբողջ Հասադղլւեստը , զինքոլորական աս– տի ճանչցուին եւ մենք ալ անզուգական Ակնանիի
տիճաններով , բայց առա1ււնցւ սլաս, ՚յնշանի : Երբ իւօսքերով արտասաՀմանի Հայութեան պիտի բ– ՖՐ– ԿԱՊՈՅՏ ԽԱ9Ի Փարիզի մասնաճիւղը խո
Հարցուցին թէ ըսելիք մը ունի՞ , Հոչ» պատասիսա– սենք. զԳէպի երկիր, ղէպի երկիր»։ րին ցաւակցութիւն կր յայտնէ ընկերուՀիներ Մէ–
նեց : Յետոյ ղլո՚֊խր հարկեցին եւ | 2 ղին ոլորներ Ներկաները մեկնեցան գոՀ տպաւորութեամբ : րէնկիւ/եանի եւ Աա^լանճեանի, իրենց գաւկին եւ
կրակ բացին։ Խ ո սա ովանաՀ այ րբ կ՝րսէ թէ ոք՚Ր Թդթ֊ակից եղբօր՝ Պ– ՍԻՄԷՈՆ ՄկՐեՆԿԻԻԼԵԱՆի մաՀուան
գլիյու՚ս Նահկոցը կբ շտկէր , մաՀասլարաբ վւսփր– առթիւ :
սաց • Հ կեանքս Գերմանիս յ , Հոգիս ալ Աստոլ–
հ ո յ կր յանձնեմ ֆ : թեամբ երկու ֆրանսացի սպաներու։ Թերթերը կր
ԱԼՊԱՆՒԱՆ ալ Հանրապետութիւն պիտի Հրո– գրեն թէ այս փաստաթուղթերով ամբաստանու ՖՐԱՆՍԵՐԷՆ բանախօսութիւն Հ ա յ կական
չակէ , Հետեւողութեամբ Եուկոսլաւհոյ, որուն թեան տակ պիտի իյնան 20.000 Ֆրանսացիներ , ո– պ ա ա ս ո ւ թ ֊ հ ա ն մասին, Դրիս՞բթԷլ/է կոզմէ , նախա–
սաՀմանա յգրութիւնն օրինակահ է : Տ՚օկու թագա– րոնք շաՀաւոր գործեր կբ կատարէ ին 1940^ պար– դաՀաթեամր Պ– Անրի ՝ք–աշօյի (ֆր . գրագէտ),
՚ - ո ր ը , Որ Լոնաոն կը գտնուի, այսպէս պիտի կոր աութենէն ի վեր , անտեսական դետնի վրայ ։ ֊ * 15 գեկտեմբեբ (շաբաթ) , մամը Յին, Տ»11« Ժ« Շ6Ե~
աչքէ ինկաճ իբ
սնցնէ նաեւ*իր գաՀը։ Արդէն չատ մը մենաշնորՀ– Հոչքիս զործտբանի տնօրէնին զատը յետաձգուե ^ Յ թ հ ւ շ , 184, 81(1 Տէ-Շ^ատւո, Ր&հտ Լմէթրօ՝ Աէն–
րեւ գորհիք իտալիոյ , որուն փո իւաոո ւթ իւններ ցաւ , ամ րաստանեալին Հիւանդութ՜եան պատճտ– ժՎբմէն-տէ-Փբէ) ֊. Մ ա լ ա ք ը ա զ ա ա Է ։ Միասին բե
ներ յանձնեց, մեծագումար ււ,աի : րէք ֆրանսացի բարեկամներ :
ստանալով։ Յունաստան Հողեր կր պտՀանչէ Հա* ԳՈՐԾԱԴՈՒԼՆԵՐԸ կը շարունակուին Մ– Նա–
րաւային Ալպ նիայէն (Եպիբոս) , բայց Ալպանա– Հանզնեբուն մէջ, ՀետզՀետէ աւելի լայն ծաւալ ԿԸ ՓՆՏՌԵՄ ՀօրեղբՇր որդիներս , Յա կոր ել.
ցիները գիտել կուտան թէ այգ շրջանը օրրանն է ստանալով ։ Մե տադտղորհ ական բանուորներէն Գարեդին Աարպօդոսեան , կիւըիւնցի։ Իրարմէ
դիմադրական շարժումին եւ ռազմադաշտը ամէ դատ , Շիքակոյի սպանդանոցներու ել պաՀահ֊ոնե– բամնուահ ենք Պ է յ ր ՚ ՚ ւ թ է ն : կր կարհոլի Պոսթոն
նէն կատաղի կռիւներու : Ալպանիոյ կառավարու րու. 100.000 բանուորներ ալ որոշեցին դորհադոլլ 1՚11աւ՛ ՛՛Բ ի՚նգրոլի իրենց Հասցէն իմացնել \\տւկտւ–
թեան 12 տնդտւՈւեբէն ութը այղ շրջանէն կոլղտն , Հյլչակել, օրակլ ւն երկու տոլաբ յաւելում ոտտ– ՈՕԱշհ &&1օաէ1&Ո^ (հնեալ Աարպօդոսեան), 51 Շհն–
ել մէկը յոյն է , Մտնօլ ՝Բոմոնի , գատակւսն նաիւա– ՛ե, Հ ամ ս Նո յն յ՝բո շո աւին Հեո աւո (Յշ Տէ. 7ք6ոտ, Տէ. Լօսթ, Մարսէյչ, (8. <1ս 1^.) :
կան
բտբ։ Յոյն ւիռքրտմասնու թեան թիւն է 35.000։ ընկերութեան մը սլա շտօնե անե ր ը : ՚ՄԳԲ՚ի-ւ Կբ խնղրոլի ամեբիկաՀայ թերթերէն արտատպել։
ՄԱՀՈՒԱՆ ԳԱՏԱՊԱՐՏՈՒԵ8ԱՆ , Մարսէյլի, կոզմէ, առեւտրական նախարարը կր Հաշուէ թէ
մէջ, Աիմօն Աապիանի ել Տի՚֊ո֊անտի , իբրեւ դա դորհաղուրկներոլ թիւր եօթը մի/իոնի պիտի
ւաճան եւ գործակալ կէսթափոյի։ Երկուքն ալ Հասնի \946ին։ ՚ ՍԻՓԱՆ ԿՈՄԻՏԱՍԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ՊԱՐԱՀԱՆԳԷ–
վւա իւ ած են : ՍԸ՝ շաբաթ, 15 Գեկաեմթեր, մամը Գէն մինչեւ
ՕԹԷԼ ՄԱԺԷԱԹԻ-ԲԻ Տէչ բոնուած փաստա առաւօտ, հեօ Շ1սե^ սրահին մէՀ, 6 Ո18 Շ«1ւ1^6 ,
թուղթերը , որոնք աՀագին գէզ մր կը կազմեն, ա է ա 1 ^ 0 3 ^ 0 : Նուագ, գեղարոլեստական ճոխ
կր մաղուին ել կը ղասաւոբուին վերակացու՛ 13 րամին , պիլֆէ՜ յ
Fonds A.R.A.M
կատղեցաւ եւ. ներս կանչեց ով որ կրնար որ եւ է —
բան գիտնալ այս մասին հ ՀԻ^՜լԷլ11 քհիպպրնթրոփ
եւ ես այն ատեն անկեղծօրէն Հաւատացած էինք ՄԱՐԱԷ8Լ *— Մեր քաղաքի բոլոր Հայ Երի" Աշիաաէակից մ ո կթ <յրէ. —
թէ Հէ" խենգ է եւ անկարելի գործի մր ձեռնար տասաբդական Միութեանց կազմակերպած մի– Նորակազմ Ամերիկա - Հայկական Մշակու
կած է Ւսք Համիլթընի գոէ֊քսթե կա լո ւած ր պիտի թիսկր Հայկական ՛հատին ի նպաստ՝ տեղի ունե թային Ընկ* Հոկտ* 20ի մեծ Հանդէսին մէջ, ի
երթար , անոր միջոցաւ Ան գլի ո յ թագաւորին ներ ցաւ Նոյեմբեր 25ին , &ւտւ1է0 սինէմային մէջ։ կազ– Նիւ Եոբք, պելճիքացի ակադեմական եւ. բիւղան–
կայանալու ե֊ Հաշտութիւն առա 9ար կ ել ու Համ ար > : մ ակերպող Մ իութեանց անգամ ֊անդամ ուՀ իներէ գագկա վւրոֆ *. կրէկուարի ճառի մասին՝ թերթե
Հէս անձամբ ալ Հասաաա ե3 Կը. յ* բագկացած Հանդիսականներու ստուար բազմու րը կը գըեն* — հ Ան ա ռ ա ն ձ ն ա պ է ս կ ա ն գ աււաւ
Հ ամ ոգել Անգլիո յ թագաւս րր ո րպէ սղի մ իիսմ տէ , թիւն մը փութացած էր Հաւաքավայրը լսելու եւ Ս ա ս ռ ւ ն ց ի Դաւիթ– ^ ի ւ ց ա գ ն ա վ է պ ի ն վ ր ա յ : Եւ. ցսւլ.
գագրեցնելու Համար երկու ժողովուրդներու Հեղ– ծափաՀարելու մեր երիտասարդ սերունդի ներկա– յայանեց որ այդ սքանչելի գործը թարգմանուած
բա յբասպան» պատերազմ ր ։ «.Չէի կրնար ըմբռնել յացուցիչները , որոնք ընգՀ ան րապէս օտար ափե չ է ե ւ ր ո պ ա կ ա ն լ ե գ ո լ ն ե ր ո ւ : Ու֊ ս ր ա ա ս ո ւ չ կոչ ո ւ ղ
սա պարագան թէ աշխարՀի երկու ամենամեծ րու վրայ ծնած րլլա լով Հանդերձ՝ վերջի" ժամա ղ ե ց ն ե ր կ ա ն ե ր ո ւ ն ՝ օ գ ն ե լ ո ւ ,որ ա յ դ գ ո ր ծ ը լ ո յ ս
մ ո զո վո ւր գն երբ կլլ ճ գն ին բն ա^ն^ել ի բար » : նակներս մեծապէս կը Հետաքրքրուին ազգային ա ե ս ն է ա ն գ լ ի ե ր է ն թ ա ր գ մ ա ն ո ւ թ ե ա մ ր շ> ; (8,ա–
՜Նիւ֊րըեպէրկի ղատավարութիլկը կը շա կեանքով եւ Հայկ՛ ՛Ի ատ ով ։ ոաջ , 22 ն ո յ * ) ։
րունակողի ամէն օր։ ՜է§աբաթ օրուան նիստին մէջ Մենք Հայերս այսպէս ենք։ Մեր ունեցած
Ֆոն Փափէնի փա ս տ ա բան ր ննեեղղաց ու ցիչ Հ> ՚ԲՅ ,ւմ– « Ալագեազ » երգչախումբը՝ ղեկավարու գանձերուն արժէքին կ՝՛անդրադառնանք՝ օտաբնե–
ներ ուղղեց զօր ԼաՀաոլզընի , ոբր րբբեիւբբել վզայ
թեամբ Պ* Հ* Համբարձումեանի բացումը կատա րուն գնաՀատանքէն վեբջ%
կա՛հ շ ո ւա ծ ը/Լալով , ,ծանր մեղադրանքներ ուղղած րելով երգեց պատշաճ երգեր , կոմիտաս Վարդա Տարիուկէս է ՛՛ր Լ ո յ ս տեսած է Մեր Ազգային
էր մառէ շալ ^այթըլի եւ ուրիշներու դէմ ։ Այո պետի ել Հայաստանի եբգաՀաննեբու գործերէն ։ Գիւցաղնավէպին ամբողջական բնագիրը, ԱԱԱԱՒ–
առթիւ ամ բա սաանեա լնե բ ր ուզեցին իրենք ալ Տ ետո յ՝ օրուան նախագաՀ ը իսօսքը տուաւ Հ • ՆԱԿԱՆի պէս Հսկայ Հատորի մր մէջ՛. Եւ֊ մեր Մ ր ֊
ուղղակի Հարցումներ ոլ–գգել փկայիս գ Րաձո Գա~ Մ* Մ՛ի ներկայացուցիչ Պ* Աշոտ Վւսրդանեա– շակութային Մարմինները կամ թերթերը՝ դեռ
տ արանը մերմեց ։ նի որ գրաւոր ճառով մը պարզեց Հ ա յ կ . Ղ՛ատին Համազգային շարժում մը յառաջ ձբերին անոր
է ո ւթ ի ւն ը եւ զա յն Հ եաապնգելոլ անՀ բաժ ե շտ ո լ– շուրջը ։
•ՐԱՆԻ ՄԸ ՏՈ՛ԼՈՎ թ իւնը ։ Տռ յս յա յտնեց թէ ա ր գա ր ո ւթ ի ւն ը ա յս իսկ ոբվ երբեք խորՀեցաւ ՍասՈւնակաս^ գոնէ
անգամ պիտի յաղթանակէ եւ թրքաՀ այ կա կան Հո– ա մ ւիո ւի ո ւ մ ր թարգմանել օտար լեռուներու։ Լալ
գերու կցումովը արգի Հա յաստանին , մեր Ժ ո զ ո– որ Ջ իթունին իսքր է Իր գործին մեծ արժէքը խ ո -
ՊՈԼՍՈ8 թ երթեր ր 1լր գրեն թէ Հայերէն ներ. վուրզ .բ Հնարաւորութիւն պիտի ունենա յ երթա լ բաւղէս ըմ՛բռնած , գիշերր ցերեկին խառնելով, կր
կայացումներ ր արտօնուած րլ լա յով , ծանօթ բե֊ Հաստատուելու իր պապենական Հողերուն փրայ աքն ի ե ւ ա լա ր տ եշ ո ւ վյր այ է անոր ֆրանսերէն
մ ավս ՛ր գորւ սն Պ * Աշոտ Ա՝ատաթեանց թատե եւ Հ*Մ*Ը*Մ*՝ս՝ ալ ւզիտի կարենա յ իրադո բծել թարգմ ան ո ւթ ի ւն ը :
րաիսումբ մր կազմած է ։ Առաջին ներկայացումը
նպատակը , աուոզջ միաք առողջ մ արմն ի մէջ : ԱնՀ րաժեշտ է որ ան յապաղ ան վերածուի
պիաի րլլայ թուրք Հեղինակի մբ գործը, ճՀրէշ^ * Հայ Երիտասարդաց Ըն կեր ա կց ո ւթե ան կողմէ նաեւ անգլերէն , ռուսերէն, իտալերէն , գերմանե
ԳՐԱՄ ԱՏՈՒՆՆԵ ՐՈՒ ԱԶԳԱՅՆԱ8ՄԱՆ կա– Պ * Նուպար ՝ի^էօթաՀլեան խօսք առնելով՝ գոտէքբ րէն , սպաներէն լիզոլներուն %
գբին քննութիւն բ մեծ դժուար ո ւթե անց Հ ան դիպե Հիւսեց Հա յրենիքի գա ղալի ա բ ին , իմ ա ց ա կան եւ Մեր ղմայյելի Գիւցաղնավէպին՝ ՍաԱՈւնա–
ցաւ շաբաթ գիշեր , Հա բ իւր է աւելի փոփո խու– Հ ող եկան ա յն աշխարՀ ր ուր ժողովուբգներ ր կրր՛ կ ա ն ^ ՝ եւրոպական լեզուներով երեւում բ՝ ացգԱ1–
թիւննե ր առաջարկուած ր լ լալով Ա աՀմ անագի ր նան երջանիկ ՚պրիչ : յ ժ ո ղո վո ւր գն ալ աւղր յ ի ն նախան ծախ ն դ ր ո ւ թ ե ա մ բ է որ պէտք է կ ատար–
ժողովին մէջ։ Զ°ր * ար Կօլ Հարկադրուեցաւ գիշե լու Համար պէտք էէ ունենա յ իր ամբողջական ուի : Զի ան՝ գերաղանցապէս պիտի նպաստէ մեր
Հայրենիքը*
րանց իւորՀ ր գա կց ո ւթ ե ան Հ բաւի բե լ անպաշտօն ուրեմն պէտք է քՒուրքիոյ Հայա ցեղին դե գար ո ւ ես աա կան արժէքներու ճանաչու
ն ա իս ա րա բն եր բ երեք յաղթական կո ւսակցու– պատկան նաՀ անդներր կցուին Հա յաստանին ։ մ՛ին , մե ր ազդր գնելով Համ աշխար Հ ա յին գրական
թեանց ներկայացուցիչներր , եւ զարմանք յայտ– » Նորք » մ ա ր զա կան ի կողմ է երիտասարդ մբ բարձր ո ւթ ի ւննե բուն վրա յ ;
նեց որ նախարարական խորՀ ուրդին կողմէ ըն– Լանոլնը դժբախտաբար չեմ յիշեր) ըսաւ թէ Հայ
դո լնուած &րադիլ* մր կր իյեգգոլի նոր բանաձե– րենիքի գաղափարին եւ Հայկ* ՛հատին շուրջ րոԼոր
լերու գէզի մբ տակ : երիտասարդութիւնս միացած է եւ տարակարծռւ– ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ
ԵՈՒԿՈՍԼԱՒԻԱՆ դաշնակցային Հանրապե– թիւննեբ չկան։ Ն"յս պաՀանջբ դրաւ՝. —- կցել
տ ո ւթե ան վեր ածուեցաւ , վեց պե տ ո ւթ ի ւնն ե ր ո վ , Թուբքիոյ Հայկական նաՀանգներբ քԱ * Հայաս– ՄԱՐՍԷՑԼ Պուլվաււ Օաաոյի Հ Տ * Գ * Նոր
տա նին։
ինչպէս Հ ա ղո բ ղած էինք ։ Այո կարգադրութիւնը Ա եր ունդ ի ե) ատ ի սեան խումբիս էՀ**գՀ– * մ՜ոզով ը
մեծ մտաՀոգութիւն կր պատճառէ $՝ո ւրքիոյ , որ ՖրանսաՀայ Եր իա* Միութեան կողմէ Պ * Ա" այս չորեքշաբթի , 5 Գե՜կտեմբեբ , ժամր Տ^ՅՕին :
զայն կբ նկատէ առածին քա յլբ Հ ա բալա յին Ալ ալ ւետիս Եզիաեան ըսաւ թէ մ եր գատը ւլգացումնե– Առվո րական Հ ա լաքա ա եգին ;
ներ ո ւ խմ բաւ որմ ան , Հովանաւորութեամբ (հոլ– րով , երյւ եղներով լւ. ֊ծուելիք զատ մը չէ •
սիոյ։ Նախորդ թագաւոր բ, այժմ Պ* Փիէռ "ք*ա– Մէջ րսգ մէջ արտասանեցին ա ր են ո ւշներ է ն Այրի Տիկիս Արամ Ազապէկեան եւ զա/ակր
րաեորկէվիէ , անգլիական գիւղ մր քաշուեցաւ Օր* Աէրէնկիէւլեան ել ուրիշ մբ։ Օր* Մաթիլա Խա իրենց խորին շնորՀակ ալ ո ւթի ւն ը կը յայտն են ա -
Հան լ ւ.թե ան նախագաՀ ուիժիւնր պիտի չատուր եան ջութակի ըն կերայց ո ւթե ամբ երգեց մէն անոնց որոնք անձ ամբ , գրաւոր կամ ծաղկե
վարէ նախագաՀ ական խոբՀ ուրդ մը բագկացած Հայաստանեան երգ մր եւ ՀՀ&իրանի ձ աո»ը : պսակով իրենց ցաւակցութիւնը յա յտնեց ին ո Ղ~
եօթր անգամներէ , որոնց գԼուխր կբ գանուի Պ* Հ՛Օ* Գ* Ն+՚ր Մ ե բունդի կողմէ Տ* "Հազարեան րացեալ ԱՐԱՄ Ա՚ԼԱՊկ֊ԿԵԱՆէ մաՀուան առթիւ :
իվան Ռիպ աո ։ գրաւոր նե րկա յա ցուց Հայկ* Գատի զանազան Մասնաւոր շնորՀակալութիւն Հայ կամ աւո ր–
76 ԳԵՐՄԱՆ ԳՈՐԾԱՐԱՆԱՏԷՐՆԵՐ ձերբակալ– փուլերը եւ ա յն ա շխսւտանքներբ գո ր Հայ քաղա ներու եւ քիազմիկներու Միութեան որ այնքան
ուեցան (հուրի շրջանին մէջ , անգլ * իշիսանոլ– քական միտքը կատարեց Հայկ* Գատի յաջող լուծ– սրտառուչ կերպով իր յարգանքի րամ՚ինը բերաւ
թեանց կոզմէ , մէջն ԱԼԼաԼՈէէ Բրո՚֊փի վա՛ր՛Հո լթե ան մ ան Համ ար ; Հա յ ազատագրական պա յքարին շր– իր ողբացեալ գէսքի րսկեր ո ջ, ա յս անակնկալ եւ
անգամները ։ ,Զ եր բակ ա լո ւթ ի ւննե ր ը կատարուած նորՀիւ է որ 1918^5՛ Հիմը գրուեցաւ ւթի
են Համ աձա յն Փոցաամ ի մ էջ տրուած որոշումնե նութեան , որուն շարունակութիւնն Հայ պետակա կսկծալի մաածՀուաւ
րու ։ կալանա ւ ո բներ ը աՀագին Հ ա ր ս տ ո ւթ–ի ւնն ե բ է ներկայ Հա՛
գիղած էիս * Հաւանական է որ ամ՛ բա ս տ ան ե ա լնե րր յա ս ա ան ր : Հայ ժողովուրդբ կրնայ իր երկրին մէջ ՍՏԱՑԱՆ-Բ
րնդարձակում ով -
ամփովաւիլ մ իա յն Հողերու
դատ ո լին իբրեւ պատերազմի ոճրագործներ , երկ ա յսինքն միացեալ
Հայաստանի իրականացում ով :
րորդ դատավարութեան ատեն որ պիտի կո շուի 1Լերջ՚սցնելէ
առաջ գոչեց* ^եցցէ^ ^ ա յ ժոզո– ՅՈՒՍԱԲԵՐ , գրական , դև զարուեստ ական եւ.
ՀձԳատ թնդանօթի վաճառականներու» ։ ԱսոնքԳեր– վո՚-րզր* կեցցէ միացեալ Հայաստանը։ գիտական րամին : Թիւ 4 (1945 Նոյեմբեր)։ Հաս
մ ան ի ո յ պողպատ ի եւ եր կաթի թ ա գա ւո րն ե րն էին Վերջի՛ս խօսողն էր Հայ Արիներու կոզմէ Պ՛ ցէ 8. Բ. 868, Ա Շհօո ( Ը « Փ է 6 ) :
եւ Հզօր ն եց ո ւկն ե ր ր նացի կուսակցո ւթեան ։ ք*լա– •2* Միլտոնեան որ ակնարկ մբ նետելով անցեալին Հ. Կ– ԽԱԶ, եոամսեաք պարբերաթերթ, է՛
նուած են նաեւ անՀ ամար փաստաթուղթեր ։ ւԼսաձտ յԻչաաակեց այն գէմքերբ որոնք սկսեալ տարի, թիւ 1 ( 2 5 5 ) – Հոկտ. 1 9 4 5 ։ Հ՛Ա"3է՝ 212
ԳՆԳԱԿԱՀԱՐՈԻԵ8ԱՒ գերման օԳ Ր . Անտոն Ի սրա յէ լ Արիէն մինչեւ հր իմ եան , Հ արմապեաեան ՏէւաՈ Տէ., Տօտէօո , Աատտ • (Ս. Տ. ձ.) –Կր գանուի նաեւ.
Տոսթւրր , որ Հրացանի րռնել ւո ո ւահ էր 15 ամերի եւայչն , ալիսատահ են թեթելցնել Հայ մոզովուր– ձ0աոա9»ի իսմբագրատոլնը։
կացի գերի ղին ո լորն եր է ի տա լիոյ մէք, 1944 մար ղի տաւլապանքնեբր : Յոյս յայանեց որ այս ան ԳՐՊԱՆԻ ՕՐԱՑՈՅՑ 1946 թուականի, պատ
տին։ \ք աՀապարտը, որ 54 տարեկան էր, Հագահ գամ Հայ մողովուրղի արղար իրաւունքները պի րաստեց Յով. Վարմապետեան : Մ—րսէյԼ։
էր իր ամբողջ Հասադղլւեստը , զինքոլորական աս– տի ճանչցուին եւ մենք ալ անզուգական Ակնանիի
տիճաններով , բայց առա1ււնցւ սլաս, ՚յնշանի : Երբ իւօսքերով արտասաՀմանի Հայութեան պիտի բ– ՖՐ– ԿԱՊՈՅՏ ԽԱ9Ի Փարիզի մասնաճիւղը խո
Հարցուցին թէ ըսելիք մը ունի՞ , Հոչ» պատասիսա– սենք. զԳէպի երկիր, ղէպի երկիր»։ րին ցաւակցութիւն կր յայտնէ ընկերուՀիներ Մէ–
նեց : Յետոյ ղլո՚֊խր հարկեցին եւ | 2 ղին ոլորներ Ներկաները մեկնեցան գոՀ տպաւորութեամբ : րէնկիւ/եանի եւ Աա^լանճեանի, իրենց գաւկին եւ
կրակ բացին։ Խ ո սա ովանաՀ այ րբ կ՝րսէ թէ ոք՚Ր Թդթ֊ակից եղբօր՝ Պ– ՍԻՄԷՈՆ ՄկՐեՆԿԻԻԼԵԱՆի մաՀուան
գլիյու՚ս Նահկոցը կբ շտկէր , մաՀասլարաբ վւսփր– առթիւ :
սաց • Հ կեանքս Գերմանիս յ , Հոգիս ալ Աստոլ–
հ ո յ կր յանձնեմ ֆ : թեամբ երկու ֆրանսացի սպաներու։ Թերթերը կր
ԱԼՊԱՆՒԱՆ ալ Հանրապետութիւն պիտի Հրո– գրեն թէ այս փաստաթուղթերով ամբաստանու ՖՐԱՆՍԵՐԷՆ բանախօսութիւն Հ ա յ կական
չակէ , Հետեւողութեամբ Եուկոսլաւհոյ, որուն թեան տակ պիտի իյնան 20.000 Ֆրանսացիներ , ո– պ ա ա ս ո ւ թ ֊ հ ա ն մասին, Դրիս՞բթԷլ/է կոզմէ , նախա–
սաՀմանա յգրութիւնն օրինակահ է : Տ՚օկու թագա– րոնք շաՀաւոր գործեր կբ կատարէ ին 1940^ պար– դաՀաթեամր Պ– Անրի ՝ք–աշօյի (ֆր . գրագէտ),
՚ - ո ր ը , Որ Լոնաոն կը գտնուի, այսպէս պիտի կոր աութենէն ի վեր , անտեսական դետնի վրայ ։ ֊ * 15 գեկտեմբեբ (շաբաթ) , մամը Յին, Տ»11« Ժ« Շ6Ե~
աչքէ ինկաճ իբ
սնցնէ նաեւ*իր գաՀը։ Արդէն չատ մը մենաշնորՀ– Հոչքիս զործտբանի տնօրէնին զատը յետաձգուե ^ Յ թ հ ւ շ , 184, 81(1 Տէ-Շ^ատւո, Ր&հտ Լմէթրօ՝ Աէն–
րեւ գորհիք իտալիոյ , որուն փո իւաոո ւթ իւններ ցաւ , ամ րաստանեալին Հիւանդութ՜եան պատճտ– ժՎբմէն-տէ-Փբէ) ֊. Մ ա լ ա ք ը ա զ ա ա Է ։ Միասին բե
ներ յանձնեց, մեծագումար ււ,աի : րէք ֆրանսացի բարեկամներ :
ստանալով։ Յունաստան Հողեր կր պտՀանչէ Հա* ԳՈՐԾԱԴՈՒԼՆԵՐԸ կը շարունակուին Մ– Նա–
րաւային Ալպ նիայէն (Եպիբոս) , բայց Ալպանա– Հանզնեբուն մէջ, ՀետզՀետէ աւելի լայն ծաւալ ԿԸ ՓՆՏՌԵՄ ՀօրեղբՇր որդիներս , Յա կոր ել.
ցիները գիտել կուտան թէ այգ շրջանը օրրանն է ստանալով ։ Մե տադտղորհ ական բանուորներէն Գարեդին Աարպօդոսեան , կիւըիւնցի։ Իրարմէ
դիմադրական շարժումին եւ ռազմադաշտը ամէ դատ , Շիքակոյի սպանդանոցներու ել պաՀահ֊ոնե– բամնուահ ենք Պ է յ ր ՚ ՚ ւ թ է ն : կր կարհոլի Պոսթոն
նէն կատաղի կռիւներու : Ալպանիոյ կառավարու րու. 100.000 բանուորներ ալ որոշեցին դորհադոլլ 1՚11աւ՛ ՛՛Բ ի՚նգրոլի իրենց Հասցէն իմացնել \\տւկտւ–
թեան 12 տնդտւՈւեբէն ութը այղ շրջանէն կոլղտն , Հյլչակել, օրակլ ւն երկու տոլաբ յաւելում ոտտ– ՈՕԱշհ &&1օաէ1&Ո^ (հնեալ Աարպօդոսեան), 51 Շհն–
ել մէկը յոյն է , Մտնօլ ՝Բոմոնի , գատակւսն նաիւա– ՛ե, Հ ամ ս Նո յն յ՝բո շո աւին Հեո աւո (Յշ Տէ. 7ք6ոտ, Տէ. Լօսթ, Մարսէյչ, (8. <1ս 1^.) :
կան
բտբ։ Յոյն ւիռքրտմասնու թեան թիւն է 35.000։ ընկերութեան մը սլա շտօնե անե ր ը : ՚ՄԳԲ՚ի-ւ Կբ խնղրոլի ամեբիկաՀայ թերթերէն արտատպել։
ՄԱՀՈՒԱՆ ԳԱՏԱՊԱՐՏՈՒԵ8ԱՆ , Մարսէյլի, կոզմէ, առեւտրական նախարարը կր Հաշուէ թէ
մէջ, Աիմօն Աապիանի ել Տի՚֊ո֊անտի , իբրեւ դա դորհաղուրկներոլ թիւր եօթը մի/իոնի պիտի
ւաճան եւ գործակալ կէսթափոյի։ Երկուքն ալ Հասնի \946ին։ ՚ ՍԻՓԱՆ ԿՈՄԻՏԱՍԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ՊԱՐԱՀԱՆԳԷ–
վւա իւ ած են : ՍԸ՝ շաբաթ, 15 Գեկաեմթեր, մամը Գէն մինչեւ
ՕԹԷԼ ՄԱԺԷԱԹԻ-ԲԻ Տէչ բոնուած փաստա առաւօտ, հեօ Շ1սե^ սրահին մէՀ, 6 Ո18 Շ«1ւ1^6 ,
թուղթերը , որոնք աՀագին գէզ մր կը կազմեն, ա է ա 1 ^ 0 3 ^ 0 : Նուագ, գեղարոլեստական ճոխ
կր մաղուին ել կը ղասաւոբուին վերակացու՛ 13 րամին , պիլֆէ՜ յ
Fonds A.R.A.M