Page 121 - ARM_19-1945_04
P. 121
8 ԱՌԱ Ջ
ՊՈՒՏ ՝Մ ԵՒԾԱ1 տրամադրութիւն ր բարձրացնել*. Հայաստանը սիը" Վիճա^ագոկաԱ պաոկ՚Խ մը
Հաքքաազի&ռվ\
սնեչ անոր եւ* * •
կեցի՛ր , «Հայաստանը սիբցսե®լ% Րէսէր 1 ո " Իա Հ ա ր ո ս տ ա Օ ի ԱասիԱ
րոռլ , Հայերո0 ւն * * * կր նշանակէ որ Հա յաս տան ր
ատող Հայ ալ դոյութիւե ունի • ՚ * Վիրաւորակ*սն
Հայրենակի՛՜ց , գացէք տեսէք քՍ ո ր * Հայաս է այս վերագրումը : Հա յասաան խորթ զաւակ ԽՄԲ Խ ո ր հ ր դ ա յ ի ն ս պ բ ի ւ ր ն ե ր է հաղոր
տանը, շիներ, շէնցուցեր են։ Գործարաններ , ներ չւււնի • • • դուած ղեկոյցէ մը կր քաղենք հետեւեալ տեղեկոլ–
ջրանցքներ յ ւեն աո֊ա– Հապա սա «վայող բուե^ր^ը, ինչպէս կ՚ան ՚ թ ի ւ ն ն ե ր ը , Հ ա յ ա ս տ ա ն ի 25ամեակին աո թ ի ւ – —
ր աններ , դպրոցներ
՚/ր , սլա լա տ նև ուանէ սուրիաՀայ թեբթր, անոնք ալ կը սիրեին Շինանիւթ Արդիլնարեբութեան վերելքին
, թատրոններ եւ. Օփերա , ո– Հա՛յասաան ր . . .
ր՚ւնց քուի «Հիւղակներէ են Ամերիկայի եւ. Եվրո Ես , Գամւսււ - քաթիպային Հետ «թքել եմ» մեծ չավավ նպաստեցին նաեւ երկրի բնական Հա–
պա յիններ * * • ա ւն Հա յուն ճակտին , որ շլան ա լո վ մ իա յն խօս բստոլթիւները : Բոլորովին նոր ստեղծուեցաւ եւ
ուած
Բարեկա՛մ, կր ծիծաղին մեր վրայ՝ նոյն– դրուածներէն պիտի սիրէ իր Հ այրենիքր Ա՝ եծ չափերով զարգացաւ շինանիւթերու արտա–
իսկ Հա յաս տան ցիներ ր «... Ե թ է Ե ր ե ւ ա ն ի Օֆե– եւ վայելքխ Համար պիտի երթայ Հոն* * * դբութիւնր : Արթիէլի Հռչակաւոր վարգագոյն
րան բաղդատենք Փարիգի, Նիւ Եորքի Օփեբային Հայրենակի՛ց , դուն նիւթէն շեղեցար : տուֆր , իբրեւ, աման , դիմացկուն եւ դեզեցիկ շի
կամ Մ ռ ս կ ո լ ա յ ի Մեծ Թատրոնին հետ, եւ Ստալին– ճարպիկութիւնով կլ ուզես ղիս լկեցնել*. Ան որ կր նանիւթ յա յանի դարձաւ Հեռաւոր վա յրեբոլ մէջ ,
եան պ ո ղ ո տ ա ն ՝ Շան գ ՚ է լ ի զ է ի կամ Ա վ ը ն ի ւ .Ֆօշի քննադատէ Հայաստանը՝ դէմ է Անոր : ՆԼերջա– - Մոսկուա , Գնեպրոպետրովսկ , քիոստուԼ եւ
հետ ( նախապատւոլթփւն տալով , աւելորդ է ըոել , ցա՜ւ* . . (իողովուրգր պէտք ունի Հայաստանով Ա թ ա լին կր ա տ : Մ եծ Հռչակ ստացան նաեւ Հա յաս
Ստալինեան պողոտային) , ծիծաղելի կր դաո գինաինալոլ : Կրնալս վերքել այս կէ տ ը * * * աան ի մարմարները, օ ն ի ք ս դ (եղնգաքար) , ^էրը*
նանք : Շատ բ ա ր ձ ր գաղափար մ բ չենք տար մ՝եր ցեմենտը (կրաղիւս) , կրանիթր եւն* : Անսպառ
Ըսել է թէ՝ Հայբենագինով մոդովոլրդ մը Հնա ր ա ւո ր ո ւթ ի ւննե ր կան շինանիւթերու ար տա–
լրջութեան մ՛ասին՝ Հայաստանի ժողովուրդին եւ պիտի տանինք Հա յասաան է Հապա եթէ Հոն , կարգ, դրութե ա զարգացման մէջ եւ տարուէ տարի կ՛՛ա
ղ ե կ ա վ ա ր ն ե ր ո ւ ն : Պ է տ ք չ է ո ր Հ ա յ ա ս տ ա ն ը պատ մբ բաներ , իրենց լստծնեբէն տարրեր զանեն զաղ– ճի գործարաններու թի*՜Ր ։ Ա ձ^՜մ կր գո բծեն շի–
ր ո ւ ա կ դ ա ւ ւ ն ա յ հ ռ ե տ ո ր ա կ ա ն գ ե ր ա & ո լ ր դ ի » , ինչ թոզներր * . . եԲ՛ա պիտի բերենք զիրենք Հոս * « » ո^ր նանիւթերւււ 12 գործարաններ :
պէս կր դրէ պաւողամաւոր մր։ երկիրր չունի իր դժուա րոլթիւննե րն ու ան յարմա Ս ն ո ւ ն դ ի ա ր դ ի ւ ն ա բ ե ր ո լ թ փ լ ն ն ալ մեծապէս
կ1 ոււլէք ււ ր չըսեինք իրական ութիւնր : Նա րութիւներ ր; Պէտք չէ չսւվւէն աւելի դիսովցնեյ զարգացաք– է ։ \ 939/՛ 5/ սնունդի արտագր ութիւնր
խանձի արդիւնք են ւսյդ ըսածներդ : Զե®ս Հաւա ժ ռղո ՛իոլղր . * • կր կազմ էր Հ ան բա պետութեան ամ րոզ^է արտա
տար, դնա՛ աչքովդ տես, այն ատեն կր տեսնուինք <Կէտք է րնդունիս որ քննադատելր չարու գրութեան 49 առ Հարիլրբ։ Ամբողջ ք$ * Միութեան
մս։ ու իժ եան արդիւնք է ; Ա արդ իր ծնոզքք կր քըն–
քեղի Հետ : մ էջ յայտնի են Արարատ գործարաններու րնտիբ
ՉՀ աւա-աա* լ , քաւ լիցի * կր Հաւատամ եթէ նազ ատէ՝ քոնեակն ու գինինեբր, պաՀածոյի չորս մեծ գոր
ոչ քեզմէ աւելի , գոնէ քեղի չաւի թէ՝ Հ ՛ս լ ժոզո– • ինչո® լ չէ , կրնաս ծնոզքիդ կարգ, մ ը "է՛" ծարաններու պաՀեսւոնեբր , Զէթ ՜ օճառի գործա
վուրդր երր քաղաքական նպաստաւոր մթնոլորտի խալնևբուն դիտողութիւն ընել , երբեք չարամտու րանին արտադրութիւնը , Երեւանի ծխախոտի ՛Լ՛՛ Լ՛-
մէջ զանուի , մանաւանդ իր սեփական կաււավա– թեան նշան չէ ա յ դ բան ր : Ընտանիքնե բու մ էջ ալ , ծարանին գլանիկն երր– ել ծխախոտը : Այս դեանին
ր ո ւթ եան ձեռքին տակ , կր շէնցնէ , կր շինէ , կր տարրեր խառնուածքով ել րմ բոնում ով զաւա կներ վրայ այժմ կր բանին 27 Հաստատութիւններ :
մշակէ , կր ցանէ : Տե՛ս , այս օւոար Հողին վրայ իսկ կան : կան Հլու - Հնազանդ զաւակներ եւ կան որ Ա ր հ ե ս տ ա գ ո ր ծ ա կ ա ն ճիւղին մէջ կը գործեն
գիլզեր , աշխատանոցներ , տուներ , եկեղեցիներ , քիչ մր րմրոստ են ել դմուարաՀաճ , սակայն բո տաս ր Հ ա ս տ ա տ ո ւթ ի ւննե ր , արտադրելով Փուր–
դպրոցներ եւ. նոյնիսկ գոլէժ՝ Հիմնած է * * * լորն ալ կր սիրեն իրենց ծնոզքը։ կոԱնե ր , սա յ՝ք՚։եր , ելեկտ բա կան սարքեր , գիւդւ
« կԴ ե րեւ ի դուք քիչ մ ր սխալ դա զա փա ր կազ Ննոզքր ուրի՜շ ,. Հա յրենիքր ուրիշ բան է ։ տնտեսական մ՛եքենաներ եւ գործիքներ , աւզակեա /
մած էք ույս Ժողովուրդին լիրայ՝. Օտարի մր կամ Պէ՚՚՚ք չէ քննադատել . . . իրեր եւն*՛. Ուրիշ 47 արՀեստանոցներ կր շինեն
Հայր նոր ճան չցողի մ ր պէս * զարմացած էք Հա Տե՛ս, Հոս Եվրոպայի մէջ, թերթեր կան որ 100 աե սակէ աւելի իրեր ,—աղիւ ս , կզմինտր ,
յաստանի մէջ ձեր տեսածներուն վրայ է Իրաւունք զմզ.ոՀ են շատ մր օրէնքներէ կամ վարչաձեւէ • կր գամ , մ աՀճակալ , պայտ , ամ ան եզէն , կտոր եզէն
ունիք , րա յց քիչ մ ր վ ի ր ա ւո ր ա կան չէ^ք գտներ քննսւղ ատեն եւ նո յնիսկ ծան ր դի ա ո դո ւթ ի ւննե բ եւն . : Այժմ կր շինուի յախճապակիի գործարանր
Հայաստանի ժող ով ուր զի ն եւ կառավարս ւթ ե ան կ*րնեն , սա կա յն ոչ ոք ղանոնք թ շնամ ի կը նկատէ եւ գութաններ ո լ մ եծ դո րծաբան մը որ պիտի ար
Համար՝ այսքան իրարանցում : Տեսա ղ մբ «ապ Հա յ ր են՝իքին ւ ՛Բ ի չ մ րն ալ առաջ երթալով , կրնամ տադրէ տարեկան 3000 գութան ՚.
րի՜ս , Յակոբիկ ,ի՜նչ աղուոր ղ ծ ա ծ ես այդ Թկարբ, րսել որ ասոնք ալ նոյնքան օգտակար են երկրին Ա ր տ ա ծ ո ւ մ ն ե ր ը կ արեւոր տեգ մր կր բռնեն
1՚ե<լմ1, չ է ի ս պ ա ս ե ր » ^ պէս բան մբ–.– որքան մինչեւ վերջ Ովսաննա երգողները» . . Կ՝ըն Հա յասաան ի արտադրութեանց մէջ ։ Խ ՚ Մ էու
Ինչ /չուզես րսէ՛ , ես Հիացան եմ։ ՝Բ ո ւ Ո– դունի ք .... թեան մ իւս վա յրերը 1լ ա ր տ ած ո ւվւն պղինձ , պզըն՛
սածներդ քք՚չ մր կասկածի եւ մաս մ րն ալ նախան կեցի ր , քիչ մ ր մ տած եմ այդ մասին . . • ձաբջասպ , տուֆ , պէմզա , կար բիտ ,քա ո ւչո լ ,
ձի կր ւքերագրեմ ես՛. Պէ*7*ք է մեր ժոգովոլբգին Կ* ՊԵՏՈՒՇ պզնձաթթու , ծխաիւոտ եւն* : Ասոնց վ/ոխարէն
մ իւս Հսւնրապետռւթիւններէն կր ս տ ան ան մեոհ–
Լաւ ագո յն պարագա յին պիտի ունենանք Հայերէն նաներ , անտաււանիլթ , ներկեր , ընտիր բրղեղէն ,
իւօսոզ Ֆրանսացիներ , 8ոյներ ել կամ Ամերիկւս– ԱՐ ԱՔՍ թ՜ուղթ , սւնուշւսՀոտուիմիւն , երկաթ , պողպատ
(ՀԱՏՈՒԱԾ ՀԱՄԱՆՈՒՆ ԵՐԿԻՑ) եւայլն ։
ցիներ : օ Պատերազմի ընթացքին , Հ ա կառա կ ծանր պայ
Առանց ժիսւոելու տոՀմային կրթութեան, Հ ա– Ա բ ա ՚ ք ս , ը մ բ ո ս տ գետ, ի մ որթ ե ր կ ր ի մ ա յ ր դ ո ւ մաններուն , մեծ "արկ տրուած է ռազմական ///լ։-
յաւհրժական ,
յե րէնի ուս ո լ ցմ ան , սլզգտ լին Հ սլա ր տ ո ւթ ե սւն զերր տազ ր ո ւթե անց ։ Բացուած են 30 նոր զ ո րծաբան–
Աբմէնհան ցեղի վեհուր-եսա, փսսւքի դարաւոր
սե բունդին վւրկու թեան զ ո բծին մ էջ , լզի տի ոււլէի ներ , - (Իա մա ցոյց ի , օդանաւորդութեան , շարժիչ
ՎԿայ >
մատնանշել ուրիշ կէտ մր որուն կատարելիք զերր Դ ո ւ ա ո ո յ < յ ես մ ի շ տ , դ ո լ չ ե ՛ ս ծ ե ր ա ն ա ր , կայտաո. մեքենաներու, ծծմբաթուի եւն*։ Ասկէ գտա, Հ ին
անՀ ա մ ե մ ա տօ ր էն աւելի ազզ ու պիտի րլ լ ա յ նոր պարմանի, գործարաններու կից բացուած են \ 10 ՐԱ ո Լիւղեր ։
Զ ա յ ն դ յար հուժկու, հաբաղատ յ ա ն գ ու արձա
սերունդի պաՀ պան ռ ւթե ան ջան քերուն մ է ջ ։ Հ ա յ գ ի ւ ղ Ը վերածնաւ 25 տարուան րնթաց–
գանգ ունի :
Աշ իւ ա ր Հ ա ս ա ս ան պատերազմ էն ի վ եր ներկւս յ յ>ին : Նախապէս գիւղացիներու ջախջաիւիչ մեծա
Տեսել ես շուրջդ արցունք ու արիւն, աւեր ամե
Րւլանք Հազարաւս ր մանուկներու տեղա ւիո խոլ– նուր՝ մասն ութ ի ւնր բոլորովին Հողազուրկ էր կամ չրն–
թիւննեբուն : Հոս , ՏԼուիցերիոյ մէջ տեսանք Հա Քո սուրբ օրօրան Րիւրակնից մ ի ն չ ե ւ ծ ո վ ե ր ը լա– չին Հ ո զա բաժ ինն ե ր ունէր : Հ ո ղ ը կը մ շա կո լէ ր յե
ղոլր,
զարաւորներ որոնք , պատերազմէն աւերուած եր ւս ա է/ն աց եղանակով եւ ն ա իւն ական գ ո ր ծ իքն եր ով :
Մերթ յոխոբտացել՝ ծւաա - ծ ա ռ ս ելնելով ցաաւլ–
կիրներէ կուղան , քանի մը ամսուան Համար իրենց մըդ ղաղած , Կր աիբապետէի նաՀապետական արօրը եւ կր ցան
աո ող ջութ իւնր վեբւսՀ ասաւսաելու ; Մհրլ> ասպաբէգ ես կարդացել չարին արնով յ բ ղ – ուէին զլիս աւ որ ա պէս Հ աց ա Հ ա ւո ի կն ե ր :
վւացած :
ինչս՛* լ մենք ալ մեր մանումլները Հզրկենք Հա
յտ սա ան , քանի մը տարուան բնակութեան Հ ու Խ որՀ րզա յին ի շիւ ան ո ւթ ի ւն ր Հոզր ամ րո զԳո–
ս՛ ար։ Անոնք Հայաստանի օդը °^°^ելով, ջուրր վ ի ն եւ րն դ միշտ յ ա ն ձն ե ց զի լ զ աց ի ա շ խ ա տ ա լո
խմելով եւ Հոգին Հոտը առնելով պիտի ներշրն– թութեան : Պապենական արօրին , գութանին եւ
չուին,պիտի ամբարեն Հայրենիքին ու ցեգինոյժր, մ անզ ազին յաքոՐՂ ե ց ին մեքենա շարժ արօր ր
(տրակտոր)
տոկալու Համար՝ իրենց վերադարձին՝ օտար մի , շարքացանր , կալս՚/յ՛չ մեքենան : (Հե
ջավայրերու ուծացնող մթնոլորտին : տոյ անՀատական տնտեսութեանց տեղ Հաստատ
Երկու եւ կամ երեք տարին անզւսմ մր ւիերւււ– Ր-իւրեղ ջրերիդ արտասուք իւառնած յ ո յ լ գետակ ուեցան ^ աւ տքա կան տնտե սու .թ իւննե րր (կոլխոզ) ,
ներով ,
զւսրձոզներբ վէոխարինել նորերով , կազմելու Հա որոնք սովետական ան տ ե ս ո ւ թ ե ան ց Հետ իրենց
Ափերիդ փարուած հոսում ես յ ա ւ է տ խռոված
մար յարատեւ Հոսանք մր որ միշտ պիտի նորոգէ, հեւքով, տրամ ա զ ր ո ւթ ե ան տակ ունին Հո զային տարած ու–
զսւգթաՀայութեան մէջ Հայրենիքի շունչր : Անխոնջ Ուսերդ իմ ժողովրդի հոգերր վաղուան, թեան 99 սւււ Հարիւրր : ք# * Հա լաստանի զ իւղւսցի–
Հաստատ րնրացքով վարում ես դ է պ ի պ ա յ ծ ա ռ
ինչո^ւ. մ եր ո լ ս ան ո զո ւթ ի ւն ր չենք զրկեր Հա ներուն 98 աո. Հարիւրր կը զ ան ո լին Հ աւ ա քակ ան
ապագան :
յաստանի Հ ամա լս ա րաննե ր ր % Ա յ դ Համ ալսաըան– ասա ե ս ո ւ թեանց մէջ :
ներր ինչո0 վ պակաս են օտար Հաստատ ու թիւննե– Հո ղազ ործ ութ ի ւնր մեծ զարկ ստացաւ մ ւսնւս–
րէ ն ուր գի աո ւթ ե ան Հ ետ կր նե րմ ուծուի ձուլում ի ւանդ նոր ջրանցքներու շ^ւորՀիւ։ Ոոոզուսւծ Հողե
թո /եր : Իսկ ես նահատակ ա յ դ ժ ո ղ ո վ ր դ ի բեկորը չս>րն , րու տարածութիւնը, որ 63.000 Հէքթալւ էր 1919՛
Հ մ ա յ ք ո վ եմ նայում խօլ կայլակներիդ փրփուր
Երբ Արեւելք կը գտնուէինք, զ րամական բո էն, \աին ^ ասած՛ էր 180.000, 1945/>5< 200.000
ջրերին,
լոր զո Հո ղու թ իւննե րը կ՝ ընէ ինք մեր աւլաքը հյւրո* Եւ ձուլուհլ Ոլգում քո ժ ա յ ռ ե ր փ շ բ ո ղ թիւրհդ Հէքթւսրի : ՝Բսսւն տարուան –ընթացքին(մինչել պա–
պական ոստաններ ր զրկելու Համար \ Հիմա է որ գանգոլածին , էոերազմր) շինուած են Աթալինի մեծ ջրանցքը 60
Հասնելու համար հայրենի ագատ ծովերը անծիր :
պիտի զլանանք զանոնք մեր Հ ամ ա լս ա ր անն ե ր ր քիք* երկայնութեամբ, որուն 9^ոլըբ կ^ոոոզէ 22000
ղրկելու ; Հէքթար Հող, թիրակի ջրանցքր (1000 Հէքթար) ,
Զոմ ուզեր այս Հարցին բոլոր մանրամասնու– ԱյԳՐՐ / " / ՚ քրանցքր եւն*։ Միայն 1940/՚Տ՛ Հայաս–
թեանց մէջ մտնել։ Տեղս չաւիուած է : Բայց ամէն Տ՝թոտ մօր նման ինձ էլ բնդունիրգիբկգհաբսպատ, ւոանի կոլտնւոեսականներու սեփական ուժերով ել
Քո գուրգուրանքով սփոփիր սիրտս սրհբից որո
անոնք ոբ լրքրրէ" կը քսոբՀին այս մասին, պիտի միջոցներով շինուեցան Ապիտակ շրջանի Ա՛ ի կ ո յ–
գայթ– ,
տեսնեն թէ շատ դի*~րիս է անոր իրականացում ր, եան ջրանզքր , 47 Ք–1*(* երկւս քնութեամր . որ կ*ո–
մ ան տ լան գ Հիմ ա յ : Տա՛ր ինձ դիւթ֊ական աշխարհն այն լուսեղ ոողէ 2650 Հէքթար , Աիսիանի ջրանցքը (40 քիլ՛
Ամէն բան կարելի է, պայմանաւ որ չպակսին երկնքի նհրքռլ, եւ 5000 Հէքթար) , ՚Լամարլոէ ի եւ ^Հսւնզ իրւււուսրի
կամք ու կազմակերպութիւն։ Տա՛ր ինձ այս ահեղ աշնան ցրտերից . դէպ գա– ջրուղիներ ր (10000 Հէքթար)։ կբ շինուին Թալինի
ՊԵՐՃ րունր քո: ջրանցքր , որ պիտի ոռոգէ 30.000 Հէքթար տարա
ԳՈՐԵԱՆ ծութիւն, Արազածոտնի մէջ՝ էջմիածնի ջրանցքր ,
ԽՈՒՄ ք՝ Մ (է եւբոպաց ի գ ի ա ն ականն եր եւ զ ի - ւււււաւււււա ււա ւաւ»ււաւաւ ււ|«ւաււ ււ ււ՚ււււ1 աւււ 11 ա ա՛ս *ո$տ&&5&տաատ՚յաւ՛ ււյւ կ^ւսւ ա ոտ ի այս տարի ել պիտի ոռոգէ 6 7 Հա
՚ւսնտզէտներ կո* մր ուղղեցին պետութեանց , ա– ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆԸ իր՜նպաաաէլովբ միայն զար Հ էրթար արզաւ անդ Հողեր *. ($ իշենք նաեւ
ռաջ՚ս րկե լով բարեւիոիսե լ ազգ • զ ե ր ի շիսանութ իւն– կրնա յ ՚ լուէ րո յա կան կամ անբարո յա կա ն Հռչակ *\*որքի ջ յւանցքր , որ * ինու եցաւ պատերազմ ի րն*
նեբր , «եթէ կյուղեն ապաՀովել աշխարՀի խաղա ուիքԼ* նկարադրութիւննեբ ը արուեստական խրն– թառքին , Երեւանի ա • իւ ատ աւ որներու ջանքերով ,
ղութիւնը^ ւ Միեւնոյն ատեն կր պաՀանջեն մի– գ ի ըներ են որոնք չեն կրնար երբեք անբարո յա~ Ա.դիտման ի , ԱյլւսՀվ է րդիի , ՝Բանաքեռի , Գաոնիի ,
ջ^՚ղզա յին յանձնաիւումբ մ ր կազմել դիտուննեբէ , կան ո ւթ ե ան իբրեւ ւիս)սոււ յառաջ բերուիլ :—- Համբերգի եւն* Փրանցքներր։ Այս տարուընէ ձեռ.1
° . Ջօհբապ
ԳրաղԼլ՚ու Համար Հիւլէական րւժրվւ
Fonds A.R.A.M
ՊՈՒՏ ՝Մ ԵՒԾԱ1 տրամադրութիւն ր բարձրացնել*. Հայաստանը սիը" Վիճա^ագոկաԱ պաոկ՚Խ մը
Հաքքաազի&ռվ\
սնեչ անոր եւ* * •
կեցի՛ր , «Հայաստանը սիբցսե®լ% Րէսէր 1 ո " Իա Հ ա ր ո ս տ ա Օ ի ԱասիԱ
րոռլ , Հայերո0 ւն * * * կր նշանակէ որ Հա յաս տան ր
ատող Հայ ալ դոյութիւե ունի • ՚ * Վիրաւորակ*սն
Հայրենակի՛՜ց , գացէք տեսէք քՍ ո ր * Հայաս է այս վերագրումը : Հա յասաան խորթ զաւակ ԽՄԲ Խ ո ր հ ր դ ա յ ի ն ս պ բ ի ւ ր ն ե ր է հաղոր
տանը, շիներ, շէնցուցեր են։ Գործարաններ , ներ չւււնի • • • դուած ղեկոյցէ մը կր քաղենք հետեւեալ տեղեկոլ–
ջրանցքներ յ ւեն աո֊ա– Հապա սա «վայող բուե^ր^ը, ինչպէս կ՚ան ՚ թ ի ւ ն ն ե ր ը , Հ ա յ ա ս տ ա ն ի 25ամեակին աո թ ի ւ – —
ր աններ , դպրոցներ
՚/ր , սլա լա տ նև ուանէ սուրիաՀայ թեբթր, անոնք ալ կը սիրեին Շինանիւթ Արդիլնարեբութեան վերելքին
, թատրոններ եւ. Օփերա , ո– Հա՛յասաան ր . . .
ր՚ւնց քուի «Հիւղակներէ են Ամերիկայի եւ. Եվրո Ես , Գամւսււ - քաթիպային Հետ «թքել եմ» մեծ չավավ նպաստեցին նաեւ երկրի բնական Հա–
պա յիններ * * • ա ւն Հա յուն ճակտին , որ շլան ա լո վ մ իա յն խօս բստոլթիւները : Բոլորովին նոր ստեղծուեցաւ եւ
ուած
Բարեկա՛մ, կր ծիծաղին մեր վրայ՝ նոյն– դրուածներէն պիտի սիրէ իր Հ այրենիքր Ա՝ եծ չափերով զարգացաւ շինանիւթերու արտա–
իսկ Հա յաս տան ցիներ ր «... Ե թ է Ե ր ե ւ ա ն ի Օֆե– եւ վայելքխ Համար պիտի երթայ Հոն* * * դբութիւնր : Արթիէլի Հռչակաւոր վարգագոյն
րան բաղդատենք Փարիգի, Նիւ Եորքի Օփեբային Հայրենակի՛ց , դուն նիւթէն շեղեցար : տուֆր , իբրեւ, աման , դիմացկուն եւ դեզեցիկ շի
կամ Մ ռ ս կ ո լ ա յ ի Մեծ Թատրոնին հետ, եւ Ստալին– ճարպիկութիւնով կլ ուզես ղիս լկեցնել*. Ան որ կր նանիւթ յա յանի դարձաւ Հեռաւոր վա յրեբոլ մէջ ,
եան պ ո ղ ո տ ա ն ՝ Շան գ ՚ է լ ի զ է ի կամ Ա վ ը ն ի ւ .Ֆօշի քննադատէ Հայաստանը՝ դէմ է Անոր : ՆԼերջա– - Մոսկուա , Գնեպրոպետրովսկ , քիոստուԼ եւ
հետ ( նախապատւոլթփւն տալով , աւելորդ է ըոել , ցա՜ւ* . . (իողովուրգր պէտք ունի Հայաստանով Ա թ ա լին կր ա տ : Մ եծ Հռչակ ստացան նաեւ Հա յաս
Ստալինեան պողոտային) , ծիծաղելի կր դաո գինաինալոլ : Կրնալս վերքել այս կէ տ ը * * * աան ի մարմարները, օ ն ի ք ս դ (եղնգաքար) , ^էրը*
նանք : Շատ բ ա ր ձ ր գաղափար մ բ չենք տար մ՝եր ցեմենտը (կրաղիւս) , կրանիթր եւն* : Անսպառ
Ըսել է թէ՝ Հայբենագինով մոդովոլրդ մը Հնա ր ա ւո ր ո ւթ ի ւննե ր կան շինանիւթերու ար տա–
լրջութեան մ՛ասին՝ Հայաստանի ժողովուրդին եւ պիտի տանինք Հա յասաան է Հապա եթէ Հոն , կարգ, դրութե ա զարգացման մէջ եւ տարուէ տարի կ՛՛ա
ղ ե կ ա վ ա ր ն ե ր ո ւ ն : Պ է տ ք չ է ո ր Հ ա յ ա ս տ ա ն ը պատ մբ բաներ , իրենց լստծնեբէն տարրեր զանեն զաղ– ճի գործարաններու թի*՜Ր ։ Ա ձ^՜մ կր գո բծեն շի–
ր ո ւ ա կ դ ա ւ ւ ն ա յ հ ռ ե տ ո ր ա կ ա ն գ ե ր ա & ո լ ր դ ի » , ինչ թոզներր * . . եԲ՛ա պիտի բերենք զիրենք Հոս * « » ո^ր նանիւթերւււ 12 գործարաններ :
պէս կր դրէ պաւողամաւոր մր։ երկիրր չունի իր դժուա րոլթիւննե րն ու ան յարմա Ս ն ո ւ ն դ ի ա ր դ ի ւ ն ա բ ե ր ո լ թ փ լ ն ն ալ մեծապէս
կ1 ոււլէք ււ ր չըսեինք իրական ութիւնր : Նա րութիւներ ր; Պէտք չէ չսւվւէն աւելի դիսովցնեյ զարգացաք– է ։ \ 939/՛ 5/ սնունդի արտագր ութիւնր
խանձի արդիւնք են ւսյդ ըսածներդ : Զե®ս Հաւա ժ ռղո ՛իոլղր . * • կր կազմ էր Հ ան բա պետութեան ամ րոզ^է արտա
տար, դնա՛ աչքովդ տես, այն ատեն կր տեսնուինք <Կէտք է րնդունիս որ քննադատելր չարու գրութեան 49 առ Հարիլրբ։ Ամբողջ ք$ * Միութեան
մս։ ու իժ եան արդիւնք է ; Ա արդ իր ծնոզքք կր քըն–
քեղի Հետ : մ էջ յայտնի են Արարատ գործարաններու րնտիբ
ՉՀ աւա-աա* լ , քաւ լիցի * կր Հաւատամ եթէ նազ ատէ՝ քոնեակն ու գինինեբր, պաՀածոյի չորս մեծ գոր
ոչ քեզմէ աւելի , գոնէ քեղի չաւի թէ՝ Հ ՛ս լ ժոզո– • ինչո® լ չէ , կրնաս ծնոզքիդ կարգ, մ ը "է՛" ծարաններու պաՀեսւոնեբր , Զէթ ՜ օճառի գործա
վուրդր երր քաղաքական նպաստաւոր մթնոլորտի խալնևբուն դիտողութիւն ընել , երբեք չարամտու րանին արտադրութիւնը , Երեւանի ծխախոտի ՛Լ՛՛ Լ՛-
մէջ զանուի , մանաւանդ իր սեփական կաււավա– թեան նշան չէ ա յ դ բան ր : Ընտանիքնե բու մ էջ ալ , ծարանին գլանիկն երր– ել ծխախոտը : Այս դեանին
ր ո ւթ եան ձեռքին տակ , կր շէնցնէ , կր շինէ , կր տարրեր խառնուածքով ել րմ բոնում ով զաւա կներ վրայ այժմ կր բանին 27 Հաստատութիւններ :
մշակէ , կր ցանէ : Տե՛ս , այս օւոար Հողին վրայ իսկ կան : կան Հլու - Հնազանդ զաւակներ եւ կան որ Ա ր հ ե ս տ ա գ ո ր ծ ա կ ա ն ճիւղին մէջ կը գործեն
գիլզեր , աշխատանոցներ , տուներ , եկեղեցիներ , քիչ մր րմրոստ են ել դմուարաՀաճ , սակայն բո տաս ր Հ ա ս տ ա տ ո ւթ ի ւննե ր , արտադրելով Փուր–
դպրոցներ եւ. նոյնիսկ գոլէժ՝ Հիմնած է * * * լորն ալ կր սիրեն իրենց ծնոզքը։ կոԱնե ր , սա յ՝ք՚։եր , ելեկտ բա կան սարքեր , գիւդւ
« կԴ ե րեւ ի դուք քիչ մ ր սխալ դա զա փա ր կազ Ննոզքր ուրի՜շ ,. Հա յրենիքր ուրիշ բան է ։ տնտեսական մ՛եքենաներ եւ գործիքներ , աւզակեա /
մած էք ույս Ժողովուրդին լիրայ՝. Օտարի մր կամ Պէ՚՚՚ք չէ քննադատել . . . իրեր եւն*՛. Ուրիշ 47 արՀեստանոցներ կր շինեն
Հայր նոր ճան չցողի մ ր պէս * զարմացած էք Հա Տե՛ս, Հոս Եվրոպայի մէջ, թերթեր կան որ 100 աե սակէ աւելի իրեր ,—աղիւ ս , կզմինտր ,
յաստանի մէջ ձեր տեսածներուն վրայ է Իրաւունք զմզ.ոՀ են շատ մր օրէնքներէ կամ վարչաձեւէ • կր գամ , մ աՀճակալ , պայտ , ամ ան եզէն , կտոր եզէն
ունիք , րա յց քիչ մ ր վ ի ր ա ւո ր ա կան չէ^ք գտներ քննսւղ ատեն եւ նո յնիսկ ծան ր դի ա ո դո ւթ ի ւննե բ եւն . : Այժմ կր շինուի յախճապակիի գործարանր
Հայաստանի ժող ով ուր զի ն եւ կառավարս ւթ ե ան կ*րնեն , սա կա յն ոչ ոք ղանոնք թ շնամ ի կը նկատէ եւ գութաններ ո լ մ եծ դո րծաբան մը որ պիտի ար
Համար՝ այսքան իրարանցում : Տեսա ղ մբ «ապ Հա յ ր են՝իքին ւ ՛Բ ի չ մ րն ալ առաջ երթալով , կրնամ տադրէ տարեկան 3000 գութան ՚.
րի՜ս , Յակոբիկ ,ի՜նչ աղուոր ղ ծ ա ծ ես այդ Թկարբ, րսել որ ասոնք ալ նոյնքան օգտակար են երկրին Ա ր տ ա ծ ո ւ մ ն ե ր ը կ արեւոր տեգ մր կր բռնեն
1՚ե<լմ1, չ է ի ս պ ա ս ե ր » ^ պէս բան մբ–.– որքան մինչեւ վերջ Ովսաննա երգողները» . . Կ՝ըն Հա յասաան ի արտադրութեանց մէջ ։ Խ ՚ Մ էու
Ինչ /չուզես րսէ՛ , ես Հիացան եմ։ ՝Բ ո ւ Ո– դունի ք .... թեան մ իւս վա յրերը 1լ ա ր տ ած ո ւվւն պղինձ , պզըն՛
սածներդ քք՚չ մր կասկածի եւ մաս մ րն ալ նախան կեցի ր , քիչ մ ր մ տած եմ այդ մասին . . • ձաբջասպ , տուֆ , պէմզա , կար բիտ ,քա ո ւչո լ ,
ձի կր ւքերագրեմ ես՛. Պէ*7*ք է մեր ժոգովոլբգին Կ* ՊԵՏՈՒՇ պզնձաթթու , ծխաիւոտ եւն* : Ասոնց վ/ոխարէն
մ իւս Հսւնրապետռւթիւններէն կր ս տ ան ան մեոհ–
Լաւ ագո յն պարագա յին պիտի ունենանք Հայերէն նաներ , անտաււանիլթ , ներկեր , ընտիր բրղեղէն ,
իւօսոզ Ֆրանսացիներ , 8ոյներ ել կամ Ամերիկւս– ԱՐ ԱՔՍ թ՜ուղթ , սւնուշւսՀոտուիմիւն , երկաթ , պողպատ
(ՀԱՏՈՒԱԾ ՀԱՄԱՆՈՒՆ ԵՐԿԻՑ) եւայլն ։
ցիներ : օ Պատերազմի ընթացքին , Հ ա կառա կ ծանր պայ
Առանց ժիսւոելու տոՀմային կրթութեան, Հ ա– Ա բ ա ՚ ք ս , ը մ բ ո ս տ գետ, ի մ որթ ե ր կ ր ի մ ա յ ր դ ո ւ մաններուն , մեծ "արկ տրուած է ռազմական ///լ։-
յաւհրժական ,
յե րէնի ուս ո լ ցմ ան , սլզգտ լին Հ սլա ր տ ո ւթ ե սւն զերր տազ ր ո ւթե անց ։ Բացուած են 30 նոր զ ո րծաբան–
Աբմէնհան ցեղի վեհուր-եսա, փսսւքի դարաւոր
սե բունդին վւրկու թեան զ ո բծին մ էջ , լզի տի ոււլէի ներ , - (Իա մա ցոյց ի , օդանաւորդութեան , շարժիչ
ՎԿայ >
մատնանշել ուրիշ կէտ մր որուն կատարելիք զերր Դ ո ւ ա ո ո յ < յ ես մ ի շ տ , դ ո լ չ ե ՛ ս ծ ե ր ա ն ա ր , կայտաո. մեքենաներու, ծծմբաթուի եւն*։ Ասկէ գտա, Հ ին
անՀ ա մ ե մ ա տօ ր էն աւելի ազզ ու պիտի րլ լ ա յ նոր պարմանի, գործարաններու կից բացուած են \ 10 ՐԱ ո Լիւղեր ։
Զ ա յ ն դ յար հուժկու, հաբաղատ յ ա ն գ ու արձա
սերունդի պաՀ պան ռ ւթե ան ջան քերուն մ է ջ ։ Հ ա յ գ ի ւ ղ Ը վերածնաւ 25 տարուան րնթաց–
գանգ ունի :
Աշ իւ ա ր Հ ա ս ա ս ան պատերազմ էն ի վ եր ներկւս յ յ>ին : Նախապէս գիւղացիներու ջախջաիւիչ մեծա
Տեսել ես շուրջդ արցունք ու արիւն, աւեր ամե
Րւլանք Հազարաւս ր մանուկներու տեղա ւիո խոլ– նուր՝ մասն ութ ի ւնր բոլորովին Հողազուրկ էր կամ չրն–
թիւննեբուն : Հոս , ՏԼուիցերիոյ մէջ տեսանք Հա Քո սուրբ օրօրան Րիւրակնից մ ի ն չ ե ւ ծ ո վ ե ր ը լա– չին Հ ո զա բաժ ինն ե ր ունէր : Հ ո ղ ը կը մ շա կո լէ ր յե
ղոլր,
զարաւորներ որոնք , պատերազմէն աւերուած եր ւս ա է/ն աց եղանակով եւ ն ա իւն ական գ ո ր ծ իքն եր ով :
Մերթ յոխոբտացել՝ ծւաա - ծ ա ռ ս ելնելով ցաաւլ–
կիրներէ կուղան , քանի մը ամսուան Համար իրենց մըդ ղաղած , Կր աիբապետէի նաՀապետական արօրը եւ կր ցան
աո ող ջութ իւնր վեբւսՀ ասաւսաելու ; Մհրլ> ասպաբէգ ես կարդացել չարին արնով յ բ ղ – ուէին զլիս աւ որ ա պէս Հ աց ա Հ ա ւո ի կն ե ր :
վւացած :
ինչս՛* լ մենք ալ մեր մանումլները Հզրկենք Հա
յտ սա ան , քանի մը տարուան բնակութեան Հ ու Խ որՀ րզա յին ի շիւ ան ո ւթ ի ւն ր Հոզր ամ րո զԳո–
ս՛ ար։ Անոնք Հայաստանի օդը °^°^ելով, ջուրր վ ի ն եւ րն դ միշտ յ ա ն ձն ե ց զի լ զ աց ի ա շ խ ա տ ա լո
խմելով եւ Հոգին Հոտը առնելով պիտի ներշրն– թութեան : Պապենական արօրին , գութանին եւ
չուին,պիտի ամբարեն Հայրենիքին ու ցեգինոյժր, մ անզ ազին յաքոՐՂ ե ց ին մեքենա շարժ արօր ր
(տրակտոր)
տոկալու Համար՝ իրենց վերադարձին՝ օտար մի , շարքացանր , կալս՚/յ՛չ մեքենան : (Հե
ջավայրերու ուծացնող մթնոլորտին : տոյ անՀատական տնտեսութեանց տեղ Հաստատ
Երկու եւ կամ երեք տարին անզւսմ մր ւիերւււ– Ր-իւրեղ ջրերիդ արտասուք իւառնած յ ո յ լ գետակ ուեցան ^ աւ տքա կան տնտե սու .թ իւննե րր (կոլխոզ) ,
ներով ,
զւսրձոզներբ վէոխարինել նորերով , կազմելու Հա որոնք սովետական ան տ ե ս ո ւ թ ե ան ց Հետ իրենց
Ափերիդ փարուած հոսում ես յ ա ւ է տ խռոված
մար յարատեւ Հոսանք մր որ միշտ պիտի նորոգէ, հեւքով, տրամ ա զ ր ո ւթ ե ան տակ ունին Հո զային տարած ու–
զսւգթաՀայութեան մէջ Հայրենիքի շունչր : Անխոնջ Ուսերդ իմ ժողովրդի հոգերր վաղուան, թեան 99 սւււ Հարիւրր : ք# * Հա լաստանի զ իւղւսցի–
Հաստատ րնրացքով վարում ես դ է պ ի պ ա յ ծ ա ռ
ինչո^ւ. մ եր ո լ ս ան ո զո ւթ ի ւն ր չենք զրկեր Հա ներուն 98 աո. Հարիւրր կը զ ան ո լին Հ աւ ա քակ ան
ապագան :
յաստանի Հ ամա լս ա րաննե ր ր % Ա յ դ Համ ալսաըան– ասա ե ս ո ւ թեանց մէջ :
ներր ինչո0 վ պակաս են օտար Հաստատ ու թիւննե– Հո ղազ ործ ութ ի ւնր մեծ զարկ ստացաւ մ ւսնւս–
րէ ն ուր գի աո ւթ ե ան Հ ետ կր նե րմ ուծուի ձուլում ի ւանդ նոր ջրանցքներու շ^ւորՀիւ։ Ոոոզուսւծ Հողե
թո /եր : Իսկ ես նահատակ ա յ դ ժ ո ղ ո վ ր դ ի բեկորը չս>րն , րու տարածութիւնը, որ 63.000 Հէքթալւ էր 1919՛
Հ մ ա յ ք ո վ եմ նայում խօլ կայլակներիդ փրփուր
Երբ Արեւելք կը գտնուէինք, զ րամական բո էն, \աին ^ ասած՛ էր 180.000, 1945/>5< 200.000
ջրերին,
լոր զո Հո ղու թ իւննե րը կ՝ ընէ ինք մեր աւլաքը հյւրո* Եւ ձուլուհլ Ոլգում քո ժ ա յ ռ ե ր փ շ բ ո ղ թիւրհդ Հէքթւսրի : ՝Բսսւն տարուան –ընթացքին(մինչել պա–
պական ոստաններ ր զրկելու Համար \ Հիմա է որ գանգոլածին , էոերազմր) շինուած են Աթալինի մեծ ջրանցքը 60
Հասնելու համար հայրենի ագատ ծովերը անծիր :
պիտի զլանանք զանոնք մեր Հ ամ ա լս ա ր անն ե ր ր քիք* երկայնութեամբ, որուն 9^ոլըբ կ^ոոոզէ 22000
ղրկելու ; Հէքթար Հող, թիրակի ջրանցքր (1000 Հէքթար) ,
Զոմ ուզեր այս Հարցին բոլոր մանրամասնու– ԱյԳՐՐ / " / ՚ քրանցքր եւն*։ Միայն 1940/՚Տ՛ Հայաս–
թեանց մէջ մտնել։ Տեղս չաւիուած է : Բայց ամէն Տ՝թոտ մօր նման ինձ էլ բնդունիրգիբկգհաբսպատ, ւոանի կոլտնւոեսականներու սեփական ուժերով ել
Քո գուրգուրանքով սփոփիր սիրտս սրհբից որո
անոնք ոբ լրքրրէ" կը քսոբՀին այս մասին, պիտի միջոցներով շինուեցան Ապիտակ շրջանի Ա՛ ի կ ո յ–
գայթ– ,
տեսնեն թէ շատ դի*~րիս է անոր իրականացում ր, եան ջրանզքր , 47 Ք–1*(* երկւս քնութեամր . որ կ*ո–
մ ան տ լան գ Հիմ ա յ : Տա՛ր ինձ դիւթ֊ական աշխարհն այն լուսեղ ոողէ 2650 Հէքթար , Աիսիանի ջրանցքը (40 քիլ՛
Ամէն բան կարելի է, պայմանաւ որ չպակսին երկնքի նհրքռլ, եւ 5000 Հէքթար) , ՚Լամարլոէ ի եւ ^Հսւնզ իրւււուսրի
կամք ու կազմակերպութիւն։ Տա՛ր ինձ այս ահեղ աշնան ցրտերից . դէպ գա– ջրուղիներ ր (10000 Հէքթար)։ կբ շինուին Թալինի
ՊԵՐՃ րունր քո: ջրանցքր , որ պիտի ոռոգէ 30.000 Հէքթար տարա
ԳՈՐԵԱՆ ծութիւն, Արազածոտնի մէջ՝ էջմիածնի ջրանցքր ,
ԽՈՒՄ ք՝ Մ (է եւբոպաց ի գ ի ա ն ականն եր եւ զ ի - ւււււաւււււա ււա ւաւ»ււաւաւ ււ|«ւաււ ււ ււ՚ււււ1 աւււ 11 ա ա՛ս *ո$տ&&5&տաատ՚յաւ՛ ււյւ կ^ւսւ ա ոտ ի այս տարի ել պիտի ոռոգէ 6 7 Հա
՚ւսնտզէտներ կո* մր ուղղեցին պետութեանց , ա– ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆԸ իր՜նպաաաէլովբ միայն զար Հ էրթար արզաւ անդ Հողեր *. ($ իշենք նաեւ
ռաջ՚ս րկե լով բարեւիոիսե լ ազգ • զ ե ր ի շիսանութ իւն– կրնա յ ՚ լուէ րո յա կան կամ անբարո յա կա ն Հռչակ *\*որքի ջ յւանցքր , որ * ինու եցաւ պատերազմ ի րն*
նեբր , «եթէ կյուղեն ապաՀովել աշխարՀի խաղա ուիքԼ* նկարադրութիւննեբ ը արուեստական խրն– թառքին , Երեւանի ա • իւ ատ աւ որներու ջանքերով ,
ղութիւնը^ ւ Միեւնոյն ատեն կր պաՀանջեն մի– գ ի ըներ են որոնք չեն կրնար երբեք անբարո յա~ Ա.դիտման ի , ԱյլւսՀվ է րդիի , ՝Բանաքեռի , Գաոնիի ,
ջ^՚ղզա յին յանձնաիւումբ մ ր կազմել դիտուննեբէ , կան ո ւթ ե ան իբրեւ ւիս)սոււ յառաջ բերուիլ :—- Համբերգի եւն* Փրանցքներր։ Այս տարուընէ ձեռ.1
° . Ջօհբապ
ԳրաղԼլ՚ու Համար Հիւլէական րւժրվւ
Fonds A.R.A.M
