Page 147 - ARM_19-1945_03

տաա ԹՈՒՐՓԵՐԸ՝ ՀԱՒԱՏԱՐԻՄ,
ՕՐՇԲ*՝ԵՐԲ>՝
Օ ճ Թ ճ 71՝Ր՚քԼ–1 ՛ Ո ք5.օ0ռ.ճ8.է 3©76ո.128962Տ ՀԱՅԵՐԸ՝ ԳԱՒԱՃԱՆ...
0ւք6Շէ6Աք–Րաբո6է<ա6 : Տա. ա Տ Տ ա ձ Ւ 1
(Մասնաւոր թղթակցութիւն Ց առաքել)
17 , » ս « Օտատւա* - 1»ձ1ԱՏ (13°)
: Շ08. 15-70 - Շ. Շ. Բ. քտոտ 1678-63 Օգոստոս 23ի բոլոր թուրք թերթերը , մասնա­
Անատօլու
ԲԱԺՆԵԳԻՆ–– Տար. 150, 6աււս. 400, ։3ս.ււս. 200 ֆրաՈւք։ ւոր • • • Հոգածութեամբ տեղ կուտան Հետեւեաք

Տտոաօ՚ւ 15 Տշբէշաեքօ 1945 Շաբաթ 15 Սեպտեմբեր Գործակալութեան Աթէնքի թղթակցին

Հեւլադրին *

« Թրակի ո յ մէք վերաՀաստաաուած է ան -

ԺԷ– ՏԱՐԻ - 17" ձոո66 1*՚> 4506– Նոր շրջան թիւ 135 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ՝ 3 Ֆր– դոբրութիւնը : Հեռաձայնի Հաղորդակցութիւն

ղոյութիւն ունի սաՀմ անա գծի բովանդակ երկայն­

քին։ Օդանաւային սպասարկութիւնը վերաՀաս -

ՄԵՐ Խ0ՍՔԸ ԳԻՄՈհՄ ՀԻՆԳ ՄԵԾԵՐՈԻՆ տատուած է ՝Բոմոթինի ֊ Աելանիկ Աթէնք

գծին վըայ ; Տէաէաղաճի նաւաՀանգիսաը մաք -

ՀԱՅԿ. ԴԱՏԻՆ ՀԱՄԱՐ քուած է ականներէն :

ԱՇՏԱՐԱԿԻ ՇՈԻ՚ՐԻՆ ՏԱԿ « Թրակիոյ Թուրք ժողովուրդը ուղղամիտ

(պոնտոնի մէջ ներկայացուած յուշագիրը) վարմունք ունեցած էյ րաղդաասաԱ՚ր ՀայերՈլն ,

Տարին եկաւ ու անցաւ ֆրանսա յի աղաաա - «րոնք գրաւման ուժերուն գործակցելով՝ դաւաճա­
գրութենէն :
ի վե ր : Տ արեգարձներն աչ տօնուեցան 3. նած են Հելլէններուն» յ

Կեանքր ՀետզՀետէ կր վերստանա յ իր սովո - 3. ՊԵՐԼԻՆԻ ՎԵՀԱԺՈՂՈՎԷՆ ՄԻՆՉԵՒ 60 ՀԱՑԵՐ՝ ԴԱՏԱՐԱՆԻ ՑԱՆԶՆՈՒԱԾ

բա կան երեւո յթ բ է Աւերակնեբբ կբ վերա շինուին : ԱՌԱՋԻՆ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՑԻՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ Նո՛յն թղթակիցը , 26 Օգոստոսին կը հաղորդէ.

Հաղո ր դա կց ո ւթ ի ւննե բ ը կր կան ոն ա ւո բ ո լին % Եր ֊- - Հկիւմիւլճինէի մէք սկսած է դատավա -

ԿԻՐԲ չունչ կ՚առնէ աստիճանաբար * ՀետզՀեաէ ա– Առ ի չգոյէ որ եւ է ազդու միքոցի պարտա - րութիւնը 60 Հայերու, որոնք ա մ բա ս ա ան ո լա ծ են

՚֊ելի արագ % գրելու Հ ամ ա բ ըա բեն ո րոգո ւմներ ը , Ա ուլթանր թէ գրաւման շրքանին գործակցած են Պուլկարնե­

Ք,եռնՀաս ի շխան ո ւթ իւ՛ննե ր ր կբ յուսան զգա– սկսաւ ծըագրեալ փոխ - վրէժներու քագաքակա - րու Հետ ։ Անոնք , քարոզս ւթ իւննե ր կատարած են

լասլէս մեղմացնել ձմրան խստութ իւ՛ննե ր ր , որոնք նութիւն մը Հայերուն գէմ, լիովին օդա ո ւե լով ի նպաստ Ա ակեդոնիո յ ինքնավար ութ եան եւ Հա–

անտանելի դարձաք, էին \943ին եւ \944ին՜։ պետութեանց մբ ց ա կց ո ւթ ի ւնն ե ր էն ; խարուն վեր– կաՀելլէն դործունէութիւն ունեցած են ։ կ՚բսուի ,
կր սգէ։
4%իշգ էյ ասլրուսաբ երթալով կարե­ քերբ Հայերու կացութիւնը վատթարացած էր ան­ թէ այս Հայերը կ ո ւլկա բներ ո ւն եւ Դ եր՛մանն եր ո լն

նալս բ մ ան բամնե էավւ բ երկար պ իա ի աեւէ ւո ա կա– չափելի Համեմատութեամբ ; Այդ ժամանակի Օսմ • յանձն ահ են բազմաթիւ Հելլէն Հ ա յրենասէ բներ , ո–

էին ; Եւ սակայն , Հեռանկար բ այնքան ալ մռայլ կա ո սւ վա բ ո ւթ ի ւն բ վճռած էր Հա յկական Խնդի ր ր րոնց մեծ մասը իրենք սպաննած են, ու բռնագրա–

չէ • Մ > ՆաՀանգներբ յանձն առած են կարելի օդ– կա ր գա գր ե լ ամ էնէն վա յբագ մ եթ ոտներով , եւ ւած՝ ան ւ՛ն ց կալուածները յ Երբ 1ս ո *֊լկա ր բան՛ա կ–

ն ութ իւն բ Հաս ցնե լ , պա չար ղրկելով եւ մեծագոլ– մեծ պետութեանց կոզմէ 1895 Ա՚այիսին առաքար– ներր մտած են Հելլէն Հոգ, ամբաստանեալ այս

մար ՚իարկեր բանալով, իբրեւ Հետեւա՛նք պարե 4* կուած Բարենորոգումներու նոր ծրագրին ււլա - Հա յերբ պատռած են Հելլէն գր°շբ յ եւ խրախճա–

նաւս րմ ան նախարարին եւ ղօր * տբ կօլի այցե - տաս խան բ եգաւ քար գեր ու նոր քաղաքական ու - նութիւններ կատարած են , յայտնելով թէ փըր -

լութեան : թիւն մ ը ։ կուած են Հելլէն լուծէն» :

ինչո^ւ ծածկել , որքան ալ տաժանելի գարձած իրերու այս Հիմակը շաբունակուեցաւ մինչես ԱՐԱՄ ԿԱՅԾԱԿ ԵՒ ՈՒՐԻՇՆԵՐ

բ/լա յ կեանքը , անՀ ամ եմ ատ աւելի տանելի Է, ներկայ գարուն առա քին տա րին երր : 1908^5. (23

քան ուրիշ երկիրներու մ Էք , կեգր . Եէ֊րոպա յէն I) ուլիս) Օսմ • Ա աՀմ ան ա դ ր ո ւթ ե ան Հ աս տա տում բ ԳՆԴԱԿԱՀԱՐՈՒՄՆ՝

մինչեւ Պ\ա լքաննե ր ը ; Նո յնիսկ մ եծաղօր Ան գլի ան եւ յետագա յին Աուլթան Ապա իւլ Համ ի՛" ի գաՀըն– Պոլսոյ հԱ՛ արմ արա» ի խմբագիրներէն մին ,

աւելի ծանր անձկութեան մ ր մատնուած է , քան կէցութիւնը յոյս "եբշնչեցին թէ կեանքի , պատ - այս լու բե բուն առթիւ շփումներ ունեցած է Հելլէն

այս երկիրը , որ կը վայելէ Հարուստ բնութեան ուի ել ստացուածքի ապաՀ ովութիւնը վեր քա պէս Ա ամուլի Ընկերակցութեան ՆախագաՀ Պ* Զաբի–

մը ըոլոը բարիքները ; պիտի երաշխաւոր ո լի նոր եւ լուս ամիա փար չու - ֆիսի Հետ, ոբ Պոլիս կը գտնուէր այդ օրերուն ։

Կացութեան ըարելաւումը անշուշտ պիտի տղ­ թեան մը տակ ։ Աակայն շատ չանցած դէպքերը $ար քւֆի ս մ եծ դրուատիքով խօսած է Հ ելլէն աՀ ա յ
գազ ո ւթ ի մասին, յայտնելով
ղէ նաեւ Հայկական կեանքին վրա յ , որ ՀետդՀես» Լ ցուց տուին թէ $՝ուրքիոյ նոր վարիչներր իրենս թէ Աաստանի

գոյն եւ ձեւ. կբ ստանայ ; թէեւ, յաճախ ճրճռան նախորդներուն վրայ որ եւ է կերպով բարե­ Հայերը քաջարար մասնակցած են հելլէն ժոզո -
վուրդի պայքարներուն, ու մասնակից դարձած ա–
ցոյցերն ու ժխորբ աւելի լայն աեգ կր բււնեն քան փոխած չեն վերաբերումը իրենց Հ ւս յ նոնց տառապանքին:

իրական գործը ւ Հպատակներուն Հանդէպ ։ իրենց իշխանութեան

Ամ էն պարագա յի մ էք , էլ ո՛– Հասնելէ Հազիւ մէկ տարի վերքբ 30,0000 Հայեր Պ՝ Ջարիֆիս Հաստատած է նաեւ, թէ Արամ

զենք Հաւատալ թէ քարդ ու եզան Աա անա յի մ էք ; կֆ • յծակի նման Հայ Հ,խմբագիրնեբ» , եւ Հելլէն

նոր վե բամ ուտին , ա յս աշնան եւ ձմ եռր գաղութը Հա յերբ անդամ մբ եւս Հարկադրուեցան պաշ­ Հո էյրենասէրնեբու գործակցող Հարիւրաւոր Հւ

անգամ մ բ եւս պիտի փայլի բեւլնաւո ր ւսշխա ՝~ տօնապէս դիմել այն պետութեանց որ ստոբա - յեր , զնգակաՀտրուած են Դերմաններու կոզմէ ։.

տ ան քո վ : գրած է ին Պ եր լին ի գա շնա գիրը հ Ականատեսի ա յս ա րժանաՀ աւատ ՚ԷԿա ձՈԼ՜ ՚

Դեռ կը խօսինք այղ մասին՝. Երկար տձիդ եւ տաժան ել ի բանակց ո ւթիւննե– թիւնները , կ՛եզրակացնէ ՊոլսաՀայ թերթը , բա­

Այսօր կ՛ո ւզէ ինք ուշադրութեան յան ձնե լ պա­ րէ *Ս՚րք 1 1914 Տ ունռւաբ 2,ճին Բարենո րոգո ւմնե - ւական են Հաստատելու՝ թէ Հեռաւոր Թրակիո ք

րագա յ մը , որ բո լո րով ին մ ոռացութեան տրուած բու լայն ծրագիր մբ սւոոբագրուեցաւ մեծ պետու­ կառավարիչբ տեղեակ չէ Աթէնքի եւ Հունաստանի

է , րնդՀանուր աղմուկին մէք : թեանց եւ թրքական կառավարութեան միքեւ ; ա ն ց ո ւզ ար ձեր ուն , ու ցաւալի թ իւր իմացութեան

Աւելի քան մէկ տարի առաք , ազատագրուէ» - 1914^ պատերազմին պա /թումբ անկարելի մը ար՚լիւնք են Հունաստանի ուղղամիտ Հայերուն

ցան նաեւ ուրիշ երկիրներ որոնք նո յն գերութեան դաբձուց Բ ա բ են ո ր ո գո ւմնե ր ո ւն գո ր ծ ա դ ր ո ւթ ի ւն ր ։ վերազրուած ա ն զ ո յ արարքները ։

մատնուած Էին, (թումանիա , Պուլկար իա , $ռլ - Միութիւն եւ Յաոաչգիմութիւն էլոմիտէին (Իթ– ԹՈՒՐԲ^ՏԳԷՏ , ՄՈԼԵՌԱՆԴ ԵՒ ԱՆԳՈՒԹ–. •

նասաան % Երկի րնե բ ուր Հոծ Համրանք ունինք : թիՀատ ) կա ռա վա բ ո ւթ ի ւնբ ինքզինքբ րո լո ր ո վին « Ուէպսթըր»ի նոր բառարանբ, ոբ լոյս է տե­

Երկիրներ որոնց Հետ կապը վերաՀաստաաուած չէ ուղատ զղալով եւրոպական ճնշումէն , վերսկսաւ սած \9՝4ւՅին , ոչ մէկ բառ կր պարունակէ Թուր -

տակաւին , գոնէ Հայկական տեսակէտով % Հա լերու բնա քԳւքում ի քազաքականութ իւն ր ։ քիոյ ս՜ս՚սին։ Բառարանը 1լ՚անդրադառնա յ միայն

Արդ յ երր լայնօրէն կը վայելենք Փարիզի Թուրք ըառի իմաստին , ու կը գրէ*– «Թուրք է==

պատմական աշտարակին բարիքները , մեր միտքէն 4. ԱՌԱՋԻՆ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ Թուրքիա ծնած կամ Թ ո ւբ քի ա բնա կ , մ ոլեռանգ ,

անւլու լ աչք մ րն ալ աքդ կողմ երր նետել : Ակնարկ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ ԵՒ ՀԱՅԵՐԸ բռնակալ , տգէտ , անգութ մարգ , տեսակ մբ թրր–

մ ը լեռն եր էն եւ ծովերէն անգին , իմ անա լու Հա– 1914^* ընգՀանուր պատերազմին սկիզբէն իսկ, թո ւի– որ վնասակար է պտղատու ծ առեր ուն» ։

մ ար արեւելեան գա ւլո ւթն ե ր ո ւն վիճա կբ : ի Հար­ թ ր քա կան կա ռա վ ա բ ո ւթ ի ւն ր գիրք բռնեց իբրեւ Այս առթիւ, «Վաթան»ի մէք (17 Օզոսա *)

կին եղբայրական օգնութիւն Հասցնելու Համ՛ար՛. կարելի ղին ա կ ի ց բ կ ե գր ոն ա կ ան Պետ ո ւթե ան ց ։ Վետատ Նետիմ Թէօր կը գրէ *-- « // ՚– է պ "թ Ր Ր կ* ան­

Ւ Ր ո զո ւթ ի ւն է , օրինակ , որ Օունաստանբ կր 1914 Յուլիսին, Միութիւն 1ւՅառանիմութ իւն կո– գիտանա յ Թուբքիոյ գոյութիւնը իըրեւ երկիր, ու

գալարուի անօթութեան ճիրաններուն մէք՛. միտէն առաքարկնեբներկա յացուց Հա յ Ըն կ ե բ վա ր ա~ տգէտ , մ ո լեռանգ , բռնակալ , անգութ մարդ ,

Տակաւին քանի մբ օր առաք* Եւբոպա յ ի պա– կան Կ ո ւս ա կց ո ւթ ե ան , դ՛աշնակցութեան , որ րնդՀ . իժ ր թուր էլորակէ մեզ։. Մեր դեսպաններուն միքո–

րենաւորման կազմ ակե րպութ իւն ր աՀռելի ման - ժողով կր գումարէր էբզրամի ՛՛՛էք, որպէսզի ցաւ , ան յապաղ պէտք է բողոքենք Հ բ ապար ՛սկա–

բամասնութիւններ կբ Հաղորդէր այդ երկրի թրշ~ թուրքիո յ Հայ վար ինները թելագրեն ռուսական քին այս ՀայՀ ո յանքնե բուն դէմ»։

ուառութեան մասին : Երկու Հարիւր Հազար Հոգի սաՀմ անի իրենց եղբա յրներուն զէնք առնել ել

ձրի կը կերակրոլ ին միայն Աթէնքի շրքանին մէք։ կռուիլ թուրքիո յ կողքին ։ Այս առա քա լւէլնե բուն

Ւսկ ձմրան Հեռանկար ր այնքան սեւ է որ, կր կց ո ւած Էին շողշողուն խո սա ո ւմնե ր ( վւա ս տա - ՃԱՓՈՆԻ նախկին վարչապետբ , իշխան */*//-

վախցուի թէ պիտի կրկնուի 1941– 42ի պատմու­

թիւնը, երր թուրքի ան անգամ պարտք սեպած էր թուղթ 21 յ կապոյտ Տետրակ, քԼանազանք թիւ 31 նո յէ , շատ կարեւոր յա յտնո ւթ իւննե բ ըրաւ Դեր­

ուտելիք Հասցնել % (1916) : մանիոյ եւ իտալիոյ Հետ կնքուած զինակցութեան

Այգ չրքա"ին էր որ , մեր Հ ագո րդած տեղեկու­ Ա ին չ Հայ Ընկերվարական կուսակցութիւնր մասին, Հաստատելու Հ ամ ւսը թէ Հէ1*^լէբ խաըած

թիւներուն վբայ, եզրա լրական օգնութեան մար­ քանք չէր խնայեր տտրՀամ ոգելու թրքական կա­ Էր ճափոնը։ Դերմ անա կան գեսպանբ Հաւաստած

մին մը կազմուեցաւ Փարիզի մէք, մասնակցու - ռավարութիւնը , որպէսզի պատերազմի չմանէ Էր թէ (հուսիան ալ իրենց Հ ետ է եւ քառանդամ

թեամբ կարմ իր եւ կապո յա քԱաչերու ել Բաբե - կհղՐ ՚ պետութեանց կողքին , բացա յա րո էր իրենց զինակցութիւն մ բ պիտի կնքուի եւն * ։ թափոնի

գործ ականի ։ Աքս ձեռնարկին շնոբՀիլ , կաբելի ե– Համ ար թէ զինեալ րնդՀ արում ի մբ պարագա քին նախարարական խորՀ ուրդը արտակարգ նիստ գոլ–

ղաւ մօտ մէկ միլիոն ֆրանքի ուտեստ եւ գեզ փո­ Թու րքիո յ եւ քիուսիո յ մ իքեւ , սաՀմ անին երկու ւ1 արեց , իմ ացաֆ– ըլլալով որ գաՀ լիճին անգամնե–

խագրել Աթէնք ; կաթ իլ մբ՝ Համատարած թըշ - կող մ երր Հայերը աիտի կատարեն իրենց քազա - րէն տաս ր կր գտնուին պատերազմ ի ոճ րագո րծնե–

ուառութեան մէք , բա յց եւ ա յնւզէս մ խիթա բա - քա ց ի ա կան պարտականութիւնը իրենց պատ կան րոլ ցանկին վրայ։ Կ՚ըսուի թէ խմբովին անձ­

կան, բարոյական տեսակէտով։ երկիրներուն մէք։ նասպան եղած են «Ա եւ Վիշապ» կոմիտ էին եօթը

Արդ յ Հիմա որ ազատագրուած ենք, որ եւ է Ա ա կ ա յն եւ ա յնպէս Թուրքիա անխախտ մնաց Վարիչները։ Այս կոմիտէն մասնագէտ էր քաղա­

Տուն
Լ՛ւնեււ ն ի բւ ՛յ չար չար գա­ իր որոշմ ան մ էք եւ պատերազմ ին մ իաւլւսւ կեգր . քական աՀաըեկումներու Համար եւ լուծուեցաւ
\
ղութին Հ ետ ։ Դոն էո ւ<.&ի Հոագեսւտոր ա մխիթարութիւն» պետութեանց կողքին ։ ամերիկեան իշխանութեանց կոզմէ ։ -— Ա * Նա -

ի Հ արկին պատուիրակ մբ զրկելով յ Բարեգործա­ Տեսնելով որ Հայերը կր մերժեն Հետելիլ իրենց Հանզներբ եւ Անգլիա ամէն մ իքոց ձեռք պիտի

կանի կամ Կ* եքաչերու միքոցաւ։ Հակառուս քաղաքականութեան , Թուրքերը կատ­ առնեն, ճափոնը ըոլորովին զինաթափ ընելու եւ

՛էյ ո յն Հ արց ում ը՝ քհում անիո յ եւ Պուլկարիս յ ղեցան եւ Հա յեբուն վրայ յարձակեցան գիւայ ին երկրորդական պետութեան մը վերածելու Համար։

գադոլթներոլ մասին , որոնց * Լ ր ա յ կր աիրէ չա­ բար բարոսութեամբ , եւ, 1915^ մի քողին քաբդեցին Պարաեալ երկրին գլխաւոր ճիգբ պիտի ը լ լ ա յ այն­

րաշուք , իսկապէս փրգովիչ լռութիւն մբ , աւելի ոչ նուազ քան մէկ միլիոն Հայ այրեր, կիներ եւ քան արտադրել որ ժոզովուրզր անօթութենէ

քան մէկ տարիէ ի վեր։ մանուկներ, յուսալով թէ այս կերպով պիաի լու­ չմեռնի։ Այժմէն իսկ Հաշիւ եղաձ է թէ 80 միչիո–

թէեւ Հունաստանի չալի եղերական չէ ա յ դ ծեն Հայկական Հաբցր։ Նոյն միքոցին (հուս ի ո յ եւ նէն 8 միլիոնը անօթութեան դատապարտուած են։

երկու երկիրներուն կացութիւնը, նիւթական տե­ ուրիշ երկիրներու Հա՜յերը սրտանց յարեցան Դաշ­ ԼՈՆՏՈՆԻ մէկ Հիւանդանոցին մէք մեռած էյ

սակէտով։ Բայց, գիտեինք, Հետաքր քբոլեցա*նք նակիցներու դատին եւ անոնց Համար կռուեցան 8 ոլլիս 1 7ին, մ առէ շալ Պուշ , որ երեք անգամ

թէ ՛ի՛նչ մթնոլորտ կը տիրէ Հոն, աո աքին օրերու քւսքութեամբ եւ Հերոսութեամ բ , ամ բողք պատե - անձնասպանութիւն փորձած էր : Դործօն գեր ու­

փոթորիկներէն վերքը * • . բազմ ի բՂւթացքին : նեցած է արեւմտեան եւ արեւելեան ճակաանե «

(Մնացեալը յաջորդով) բուն վրայ ;

Fonds A.R.A.M