Page 143 - ARM_19-1945_03

1-էճՔձ ՞ԲՐՍ * * *օոձ ո1923 ՎԵՐՋԻՆ ԺԱՄ

« •* ՀԴւձ\–*Դ. 1 Ա | 1 Տ.Ը.Տ. 376.286 ՀԻՆԳ ՄԵԾԵՐԸ ԳՈՐԾԻ ԱԿԱԱՆ
0ծ6<։է6ւո––ք,աբո6էաո5 : ՏՕՒԼ ա Տ Տ ծ ա 1 ՝ 1
^^^^^^^^^ ՏաժաԱեւի եէկա.Աք
17, &Ա6 Օտաստյո» - ք ձ ա Տ (13տ)

18. է 008. 15-70 - Շ. Շ. .Բ ԲՅՈՏ 1678-63

ԲԱԺՆԵԳԻՆ Տար. 750, 6ամն. 400, Յամ՛ս. 200 ֆրանք։

ՕՐԱԹԵՐԹ մօսյւ 13 Տշբէօահւ՚Ք 1945 Հինգշաբթի 13 Աեպամ– Հինգ մեՆ

պետութեանց արտաքին նախա բաբա

ԺԷ– ՏԱՐԻ - 176 ձոՈ66 1^4504– ՛սոր շրջան թիւ 133 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻԱԱՔԵԱՆ ԳԻ՛Ն՝ 3 Ֆբ– ներ ու մ՜ողովր բաց ո ւե ցաւ Լ ւ՛նա ոն էւ սլատմ ական

մէկ Հաստատութեան , Լէնքէսթրբ Հաուզի մէջ որ

ունի 200 սենեակ։ Ամէնէն բազմանդամ պատուի–

ԳԱ%ՈԻԹԷ ԳԱ՚ԼՈՒԹ բտկութէւլնր կր ներկայացնէ Պ * Մ ո լո թով , 89

ԳԻՄՈԻՄ ՀԻՆԳ ՄԵԾԵՐՈԻՆ խ ո բ Հ բ դա կաննեբ ո վ , մ ասնագէ ան եր ո վ եւ ապաՀ ո–

վո ւթեան պաշտ օն եան եր ով ։ Փոքր պետութեանց

ՀԱՑԿ. ԳԱՏԻՆ ՀԱՄԱՐ « (յուսաբեր » հետեւեալ խորհբդածութիւն– մէջ , ամ էնէն կարեւոր պա տ ո լի բ ա կո ւթ ի ւն ր ղրր -

Լոնաոնի մեր աշխատակիցը; Ժիրայր Մի– ները կ՚ընէ խմբագրականի մը մէջ (Նախօրեա - կած է Եուկոսլաւիա, որ լայն տեղ մր կր բռնէ
սաք եան , իբրեւ ներկայացուցիչը հայկական զոր– . կէն) , պատերազմի վախճանին աոթիւ • -
օրակարգին վրայ։ I1սկ «պատկերալից» պատուի­

ծերու , Սեպտ– 6ին անձամբ Անգլիոյ արտաքին Այժմ, պատերազմէ դադարով նոր շրջան կր րակութիւն մր կր ներկայացնէ Յունաստանբ , նա­

գործերու նախարարութեան յանձնած է ^րկու օ՛­ բաց ո լէ . գա գութէ գաղութ Հ ա ղո ր դա կց ո ւթ է ւն - խագաՀ ութ եամ բ խնամակալ Գամասկինոս արք՛՛ի,

րինակ իր կազմած յուշագրէն, մէկը՝ նախարար ^^ԲՐ հ֊էԼ 1Ս*11սհսէս * ^էՐ վեբաՀաստատուԷ կապբ , յէշեցնելով Խրիմ եան Հա յրէկէ պատմ ութէւնր

Պ՛ ն ^ ա ի , միւսը՝ մնայուն խորհրդական Տե" որ խզուած էր եւ կր պար գոլի գորօՀ՜բ , որ իւրա - (1878, Պերլին) :

ձԽտտաԽք ՇձձօԱափ , նաեւ Պ* IVIօ1օէօVի (խորհրդա­ քանչիւբ գագութ ինքն իր մէջ կատարած է ։ Գրժ– Փոցտամի ժողովին՜ մէջ խրախճանքներ ր,

յին դեսպանատուն) , <1| • Տ^ւ՚ոշտի ամերիկեան դես­ ո ւա բ ո ւթ ի ւնն ե բ ր կան դեռ եւ մեկուսացում ր կր Հացկերոյթի Հրաւէրներր անպակաս էին։ Այս ան­

պանատուն) , *1). 6սեաԱի (ֆրանսական դեսպանա­ շա ր ո ւն ա կա ի , բայց չանցնէր շատ ժամանակ եւ գամ որոշուած է րնդունելութիւններ ր կարճ կա­

տուն) եւ Պ– \^տոտյի (Չինաստան)։ իւրաքանչիւր կր Հարթուին աբգելքնեբբ ու գտզութաՀայութիւ– պել , պաՀ ելով տեսակ մր խստամբեր մ՛թնոլորտ Հ

յուշագրի կցուած են մասնաւոր նամակներ։ նբ , դարձեալ , կր դառնա յ մ իացեալ տ յն զան ։– Տ՛ողով ին մէջ մեծ գեր մր վե րապաՀուած է Մ*

դուածր՝ որ եթէ ֆիղէքապէս ու ազդ * կազմա - ՆաՀանգնեբու արտաքին նախարարին , Պ ՚ Պրրնզի ,

Միեւնոյն ատեն յուշագիրը բաժնուած Է մա­ կե րպոլթ իւննե բով ա շխարՀ ադբա կան անջատ մէտ– որ մ իա սին բերած է ո բոշ ա ռա ջա ր կն ե բ վի՝ճելի

մուլին > խորհրդարանի անդամներուն ֊ անկլիք ան ւո բնե բու բաժնուած էր Հոգեպէս ու մ տաւորա - խնգիրնեբոլ մասին։ Պ* Պրրնզ չի ծածկեր գործին

եկեղեցւոյ պետերուն > գրագէտներու . արեւելեան պէս մ է էր եւ ներդաշնակ , է*ոշոՐ չափով մր ։ դժուար ո լթիւննեբր ;

հարցին ծանօթ հեղինակներու 7 դեսպաններու, Ամ եր էլ կան Հեռու էր մ եղմ է , բայց էր ազգա յէն ու Առաջին նիստին առթիւ Հրատարակուած դե -

մարզպաններու , պատմագիրներու , փրոֆէսէօր - է/մ ա ց ա կան շարժում ի արձագանգբ կր Հ ասնէր մ ե– կո յցր կ^Րսէ Համաձայնութիւն գոյացաւ որ

ներոլ եւն. : ՛Ընդամէնը 3000 օրինակ։ զէ դէււբաւ։ Պատերազմր դժուաբացուց Հա ղո բ - նա էս քունուին Պեբլինի մէջ մշակուած խնգիբնեբր։

Օուշագրէն օրինակ մր ղրկուած ըլ|սւլով մ ե ­ դակցութիւններ բ , եթէ ձ(սդեց բոլորովին ։ \քոյնր ք՛ա յց ժողովականներ բ կրնան նոր ա ռա ջա բ կն ե ր

զի , կը սկսինք թարգմանել կրնանք բսել Ա՝ իջին Արեւելքի երկիրներուն Հա - աւելցնել օրակարգին վրայ։ Գլխաւոր պատուի -

Ա յն շատ մ ր քա ղա քա կան խնղի րնե քուն մէջ մար, որոնք Եգիպտոս էւ Հետ գաղթային ու աղ - բակնեբր, Պրրնղ (Ամերիկա) , Պիտօ (Ֆրան–

որոնք արմատական Լուծում չստացան , Հ ա մաշ - գային մէկ դօտի կր կազմէին գրեթէ ։ սա), Պէվին (Անգլիա), Մ ո լոթով (Խ • Միութիւն)

իւարՀա յէն Առածէն Պատերազմէն վերջը , Հա յ - եւ Վանկ Նէչի (Զինաստան) բւսղմած էին կլոր սե­

կական Հարց բ ամ էն էն կա ր ե ւո բն ե բ էն մէկն է , սա Այսպէս շեղաւ պարագան սա կա յն այլ երկիր­ ղանի մր շոլ՝րջր > շրջապատուած իրենց խոբՀբդա–

իրողութեամբ որ մ էա յն աղգա յէն խնղէր մ բ չէ , ներու Համար, (Հունաստանի, Պալքաններու եւ կաննեբով յ Լեզուի խնդիրն ալ մեծ դժ ուա բու -

ինչպէս կրնայ եբեւալ պատւսՀական դիտողին , ա յէ մասնաւոբաբար Հեբանսայի , որոնք բացաբձակա - թիւններ կբ ներկա յա ցնէ % Ոբոշուած է բոլոր նիս­

մ է^ագգա յէ" է^գէր մ բ ոբ կենսական է Ա օտաւոր պէս խզուեց ան ղա ղո ւէԺ աՀ ա յո ւթե ան ազատ ու տեր ր վարել երեք լէլզուներով , անգլիերէն ,

Արեւելքի խաղաղութեան պաՀպանման եւ ամրան­ Հոծ զան դո ւածն ե բ էն , էրեԱք րնկղմած ՐԼԷաԼՈէէ ֆրանսերէն , ռուսերէն ։ Գլէս ալ ււ ր փաստաթուգ -

ան ղում էն Համար ; Էժ շնամ ի գրաւմ ան ստեգծած տագնապներուն մ Էջ ։ թերն ալ պիտի խմ բագ բուին ա յ դ լեզուներով ,

Եթէ ո ւղղամ ա ութ եամ բ ե ւ ան կողմն ակա չու - էչաղթանակր ազատագրեց այս եբկիբնեբր, եւ ե– ինչպէս եւ չինարէն X Յետոյ, որոշուած է նախա -

թեամ բ քննուէ Հայ ժողովուրդին վերտէն 60 /0 թէ Պալքաններր լուռ են դեռ մեզի ու աշխաբՀին դաՀոլթիւնր վարել փոխն ի փոխր ; Առաջին նա -

տարիներու քաղաքական աատմութէւնբ , եւբո - Համար, (ֆունաստանբ արձագանգ կո ւա ա յ , ու սագաՀն էր Անգլիոյ ներկայացուցիշր, յաջոբդբ՛

պակտն կառավարութեանս ձեռքն եղած փաստացի 3) բան սան կբ էսօսէ արդէն ։ 3 ո ւն ա ս տ ան էն կան Պ * Մ ո 1ո թ " ՛է * Հէնդ նա էսա բա րնե բուն փոխանորդ -

նիւթե բու լո յո էն տակ , ՚իաշնակից Գլխաւոր Կա­ տեղե կռւթիւննեբ , որոնք ցոյց կ ո ւ ա ան թէ մութ նե բր ամ էն առտու նէստ պէտ է գ ում արեն , մ աս -

ռավարութեանց Համար ղմուար տիտի ԷՐԼէա Հ ա ր– ՛օրերէն ետք , ներկա յիս , ազդա յին ա րէԺնու թիւն նաւս ր խնդէ րնե ր ո ւս ո ւմնա ս է բե լո լ եւ օրակարգ

ղ իւն ա ւոր ծբ *ս ղի բ մ բ պ ա բդել Հ այ էլ ա կ ան Հ ար ց ին մբ ծա ւր տուած է եւ. դրական - է/մացական շտ ր - պատրաստելու. Համար լիաղումաբ նէւստերուն որ

խաղաղ եւ. վերջնական լուծման Համար , Համա - ժումր սկսած է գործել աշխոյժ՜ թափով, երիտա­ պիտի դում արուին ամ էն կէս °րէ ՚էեր^՛ Պարբե­

ձա յն ա ր ղա բ ո ւթ ե ան ա յն վ սեմ եւ աղն իւ. " Կ ք"ք " սարդ ու Հաւատաւոր տարրերու կողմէ, որոնք րաբար զեկս յցնեբ պիտի Հ բատ արա կուին կատար­

բունքնեբուն ոբ պաշ աւզան ուեցան յաղթական Ազ– Հաստատած են սեփական օր կան ,• շունչով տաք ու ուած աշէսատանքնեբու մասէւն ։ կ՝՝ոսուի թէ Մ*

լ գերուն կողմ Է , ղան ա ղ ան մ իջա զդա յին գա շինքն ե– Հաւատքով ամուր վաղու.ան Հանդէպ • էյ ա Հան զն եր ո լ ներկա յացուցի չր խիստ դա գտնա -

րու մէշ, \939էն աո աք եւ անկէ ի վեր։ 3) բան սան ոտքի կր կենայ ՀեղՀետէ ։ Հակա - պաՀ ութիւն պա աո ւի բ ած Է իր պաաոլիբակոլ -

Հանրածանօթ ի բ ո ղո ւթ ի ւն մբն է թէ Հակա - ռակ իբ կրած Հարուածներուն եւ խռովայոյզ ու թեան անդամներուն ։

մարտ շաՀեր Հայաստանի մերձաւոր շրջաններու, ցաւագին օրերուն , Հայ գագութբ, էւ բ կարգին ,

մ էջ եւ Համ ե բա շխ ութ եան պակաս ր \ 92,0 ա–կան կազգուրուե լու վրայ է , իբ ազգա յին կեանքով ու ԱյլաջիԱ փշոտ խճղխՕեյը

թուականներու "կէ՚զբր՝ Համաձայնութեան աւագ մտաւորական յառաջապաՀ զ էւ բքով ու Հաւատա– օ

պետութեանց մ էջել , գլխաւ ո ր պատճառներն եղան ւո ր օբկաննեբով ։ Կ ր Հրատարակուէ արդէն ա յս Է*ա յց եւ ա յնպէս , մ իջա զգա յին մ ամ ուլին թղ–

որ պետութ էւննե ր ր չկրցան կատարել իրենց բազ– օբկաններէն ամէնէն վաստակ ու Հաւատք ունեցո– թակիցներբ յաջողած են որոշ տեղեկութիւններ

մ աթիւ խոսաումնե բր Հա յ ժողովուրդին X ԴՐ 1 «Յառաջեր , ամիսներէ է վեր։ Կբ դո բծէ Նա– քաղել ։ Այսպէս ,իտալսւկան հարցի մասին կբ գրեն

Եթէ ե ւբ ո պ ա կան ազդեր բ նո յնքան վճռական Հ ատակ Գրագէտներու /Բարեկամներու Ըն կերակ - թէ ամերիկեան պատուիբակութիւնբ պիտի առա—

եղած րէէա յէս Հա յկական Հա ր ց ին արդար եւ ա ե֊ ց ութ էւ ւնր , նոր Հ րատա րակութ էւննե բով ։ Եւ էն շ" ջարկէ կարդ մբ զիջումներ կատարել , գնաՀատե -

էկւ /ո լծում մը գ, դնելու իրենո որոշման մ էք պէս ստազուած ցուցակէ մբ կր պալւղոլի , անցնող լով ք՚աալէայ պատերազմական ճէւզր՝ անձնատբու–
որքան
անկեղծ էին իրենց Համակրանքի աբտա - Հ ինդ տարիներու բնթացքին Հրատարակուած են թենէն վերջ՛. Կ՚րսոլի թէ Պ> Պրրնզ պիտի առա -

յայտութիւններով Հանդէպ Բ՚ուրքիոյ Հայ ժողո­ քանի մբ տասնեակ գործեր (աւելի քան 60 Հատ) , ջարկէ Թրիէսթէ քաղաքը ձգել իուկոսլաւիոյ ,

վուրդի տառապանքներուն , ոշինչ կրնար արդի - դրական , պատմ ական ու բան ա ս ի ր ա էլան , մեհ ս ա– իսկ ն ա ւ ա Հ ա ն գի ս ա ր դարձնել բաց դուռ , զօրացնե­

լել, 1918 1923 տարիներուն միքեւ, ապահովելու ոով տշխատուած ու աբժէքաւոբ , դատելով Հեղի­ լու Համար Գանուբեան աւազանին տնտեսական

դորձագրութիւնր Աեվոի դաշնագրին գլխաւոր նակներու եւ դիբքեբու անուններէն : աբժէ քբ ։ Յետո յ , Մ • ՆաՀանդնեբբ Համ աձա յն են

տրամագրութիւններր Հայաստանի մասին՛. Ու բախ պէտք է Րէէա լ Հայ մ աքի ծաղկու մ ին որ Երկոտասան կղզիներր ձ գոլին Յունաստանի ,

կարելի է վստաՀօրէն պնդել թէ այսօր քւ Համար , նո յն էակ պատերազմ ի դաժան տւսրինե - Հարաւա յին Թիրոլր Ա։ սար էւ ո յ , ինչպէս եւ ս ր ր–

դաքական Հանգ ամանքներր ս ելի նպ ա ս ա ա ւ ո § են րու բնթացքին ։ ք$ անդավ առ , որովՀ ետ եւ ա յս բա գբ ութ իւննե բ կատարելին իտալեւֆրանսա կան

շաա մր տեսակէտներով , դարմանելու Համար, Հ րատա րակութիւենե բուն մ էջ բաժին ունին ոչ մ ի– սաՀմանէւն վրայ, ի նպաստ Ց)բանսայի։ 1՛աա լա -

Գլխաւոր Գա շնա կի ցնե բո ւն Հ ա ւա քա կան գործ ո - ա յն երէցներ ր, այլեւ ե ր իտա սա րդնե ր ր , Հրատա­ կան Փանթէլէրիա կգգէներր, որ կր գտնուէն Մ է–

ղո ւթե ամբ , ակներեւ անտ ր դա ր ո ւ թիւն մբ էւՀայժո– րակուած են ոչ մ իա յն ողջերու գործեբր , ա յլեւ ջե րկր ական է կեդբոնր , Մ ալթա յի մ օտ , պիտի

ղո վո ւբ դին վերադարձնելու իբ սլատմ ական Հո զե­ նտՀատակներու եւ մեռածներու, (Ե * Ար^աքէշ - ձդուէւն Անգլիոյ , Համաձայն խնամակալութեան օ֊

բր , այնպէս ինշպէս սաՀմանադծուած են նախա - էսան լ եան , Լ . Բաշալեան , ՎաՀր . Թաթուլ) ։ Գոր­ րէնքէն :

դաՀ Ուա • Ուի լս րն ի կողմէ , \920ին , յանուն Գար­ ծեր՝ գազութնեբէն թէ Հայրենէւքի զրուլնեբէն , ո– Գալով Ափբիկէի իտալական գաղթավա յրե -

նակից Պետութեանց Գերագո յն Խ ո բՀ ուրդինIX րոնք կոլգան իրենց իմ ացական ու Հ ո դե կան յու - բուն , Մ * ՆաՀանդնեբբ կբ նախրնտբեն ոբ անոնք

/* սփիւռս ա շխարՀ ի ց ր ո է ած Հա յե բուն մ իջեւ զումներր խառնելու աբտասաՀ մանի ղբականու - մնան իտալիո լ վարչութեան տակ , Մ է՛ացեալ Աղ–

բացարձակ միաձա լնութիւն կր տիբէ ա րւ կենսա­ թեան ւ գեբու խնամակալութեամբ։ Ամէն պարադայի

կան Հարցի մասիհ եւ անոնք վստաՀօրէն կբ յու­ Հյատ չանցած , ապաՀովւսբաբ , աւելի Լայն մէջ , էւ տ ա լա կ ան խնդի իր օրակարգին գլուխ բ կբ

սան եւ էլ ան էլն կա լ են որ 7/ • ՎեՀաւԷւաո ու թեան կա֊– տե զեկ ութ էլ ւնն եր պիաի ունենան յ» մեկուսացած գտնուի եւ քանի մբ օրէն կբ սլարզու ին ման ր ա -

ոտվտբութիլեր եւ Ա . ՝\էաՀանւլնեբու կւսռավաբու– ղ աղութներու ճիգերու, մասին եւ պիտի ունենանք մսւսնա թէււններբ :
թ ի ւնր յար մար
պ ի ա ի զ ուտեն կա ա տ բ ե ալ Հ ա մ ա - ւոբամազբելի՝ բուն է՚՚՚կ դործերբ , ո1ՂՂահ1* կբ կարծուի թէ Հ ինդ նու խարտ բնե բ բ մէքն չեւ

ձայնութեամբ շարժիլ ք$ . Ա իսւ իք եան կառաւէտ - Հ ա զո ր դա կց ե լո լ Հ ամ ար Հայ մ տ ա ւո ր ա կան անջատ երկու շաբաթ գեաինբ Հարթելէ վերջ, պիտի վե­

բո ւթե ան Հ ետ , եթէ եւ երբ ո բ այս ՛է եր ջին բ պ ա– Հատուածներուն Հետ եւ վերականգնելու խզուած րադառնան էւրենց եր կի րնե բ բ , ս պա ս ե լո վ փ ո էսա -

Հանջ մր ներկայացնէ, թրքական Հայաստանի նա– միու թ իւնր ;

Հանզներբ միացնելու սաՀմ ան ակի ց էէ) ո րՀ րդա յ Է՛ն Հոգեկան ու իմացական միոլթիւնր, առանց որուն

Հա յաստանի : Այն ատեն այս վ ե րջինր պիտի դառ­ Նախօրեակէւն կր գտնուինք բնականոն օրերու բառ մր կրնայ դառնալ Հողերու միացումն ի ս կ եւ

նա յ ինչպէս բո լո ր Հա յեբու ջերմ բաղձանքն է վե ր ա դա բ ձ ին ։ \,ախօրեակէ»ն պատմական ա յն մեծ

Հոդա յին տեսակէտով ամ բ ո զ ^ ա կան եւ անբա­ թուականին , ոբ կբ Հաւատանք թէ մեր ժողովուր­ տկար՝ հայբենիքր, այօբուանբ թէ վաղուանր ,

ժանելի պետութիւն մբ սովետական րնկերվաբա - դի դարաւոր երազներուն մարմին պիտի տայ եւ մանաւանդ վաղուանր :

կան Հանբապետութեանց Ա՝իութեան մէջ։ մեր Հայբենիքր ջախջախուած ու արիւնոտ , ոտքի Վեր մասնակի, առօրեայ ու տխուր մտագբու–

պիտի կանգնի իր արդար ու բնական սահ մ՛անն ե - թիւննեբէ , Հայ մ տ ա ւո ր ա կան ո ւթ ե ան առաքելու -

(ՇԱ՛Ր–) բուն մէջ, իր ծոցբ Հրաւիրելով աշխաբՀացբիւ իբ թիւնն էճ արժանի րէէալ գալիք օրերուն , րմբռնել

ԼԱՎԱԼ նորէն Հարցաքննուեցաւ առջի օր , եւ գաւակներ բ ; ժամանակի ոգին ու կերտել Հայ մտքի ու Հոգիի

Տար լան էւ վրայ ձգեց բացառիկ ատեաններու , Հ ա֊ Այս օրերուն մէջ կ՚ապրինք եւ անշուշտ , այս այն ներդաշնակութիւնը, որ ապրեցուցած է մեր

կարո լշեւիկ վաշտերու , կամ աւո րնե րու եւն « կազ– օրերուն է որ ամէնէն աւելի կոչուած ենք ղօրա - ժողովուրդը դարերու մթութեան մ էջէն, շոլնչով

մակե ր պո ւթ ե ան պատաս խանատուութէւնր ։ կրկնեց նա լու եւ վ ե ր աՀ աստ ատ ելու փշրուած ներդւսշ - աղատ , ոդիով առողջ ու Հաւատքով Հաստատ ու

թէ իր իշխանութեան օբով2,5.000 արգելափակեալ– նակութիւնր ՚. Վ եր ու Հաստատ ե լո լ , ամէնէն առաջ , անսասան ։ ՚

ներոլ թիւր իջաւ 5000^8

Fonds A.R.A.M