Page 127 - ARM_19-1945_03
P. 127
տաա լյ ձ թ ձ ՚յ՝ր՝%–4 *ր օ ո ճ « ո 1 9 2 3 ՌՈԻՍ ՏԱՐԱԳԻՐՆԵՐԸ
ա.1Ւ\.1\Ւ\.1 \տճ1 ք.Ը.8 . 376.286 ԿԸ ՀԱՇՏՈԻԻՆ
17, 1Հսէ Օտաէտա* - Բձ&1Տ (13՛)
: 008. 15-70 - Շ. Շ. Ր. Բ&հտ 1678-63
ԲԱԺնԵԳԻն– Տար. "50, 6ամ"ս. 400, Յս.սն. 200 ֆրանք։
Ո16ա%<Ա 5 Տշո&ահո; 1945 Չորեքշբ • 5 Սեպտեմբեր Գրած– էինք թէ Փարիզ եկած է Մոսկուայի
մետրոպոլիտը , \,իկոլա արք՛, հաշտեցնելու Հա
ԺԷ– ՏԱՐԻ - 17՛ ձ ո ո ձ ««4497-Նոբ շրջան թիւ. 126 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ Գոն՛ 3 Ֆբ– մար ռուս տարագիրները ել եկեղեցիները որոնք
պառակտուած են տարիներէ ի մեր :
Տեղական թերթերը կը գրեն թէ մետրոպոլի
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ տը լիովին յաջողած է իր պաշտօնին մէ^։ Եկեղե–
ԸՆՏՐԱԿԱՆ ՄՈՀՐԱՆ ՓԱՓԱԶԵԱՆԻ ցինե րոլ պ առակտում՝բ . վարգս լեւ է կան Հ անգա–
մանք չունէր , այլ ՀետեւաԼ էր սա ո ա ռակ ան
ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏԸ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ տեսակէտներու։ Անոնք որ չէէն ուղեր Հպատակէ/
Ա ոսկուայէ եկեղեցիին, կբ գանգատէին թէ այգ
1918^ Զէնագագաբն է ։ Համ աձա յնական բա - ^Պտկեղեցին ենթակայ է խորՀ բղային իշխանու
նակնեբբ Հաղէւ Պ՛՛լէ" տեսակէտին
I* ո լո ր քաղաքական Հոսանքները եւ մ անա՛ կա– թեան* Հետեւաբա՛րքռար ոէ-աղատ։ Այս
սնգ ձախակողմեան կուսակց ւււթ իւննե ր բ արտա մտած են։ Ֆրանսական
կարգ Տէգեր կր թափեն ա յս մէլ\ոցէն ։ սլո յա եւ ան գլի ա կան |սսւքի Համ աղղեսանեբբ կբ յարած է ին Պա լքաննեբոլ ( մ ասնաւո րապէս \՝ք ո լկո -
Ընտրական սլա յքարո րաց ո ւա Է ար գէն : նշմարոլէն Հոս ու Հոն ։ Տօլմա ՊաՀչէի սլա յ աւո ին ս լալի ո յ ) ռուս օրթոտոքս եպիս կոպոսնե բբ , որոնք
Թեբթերուն երկու լայն էջերն ալ անթ աւական էիւ ւ գէմ ը էր ա Հ ա ր կո ւ թնգանօթնեբբ ուղղած է անգ Ի՚Ղ^ԼՈ՚Լ յաբաբերութիւններ բ Աոսկուայի Հետ ,
գան , Հրատարակելու Համար տ ե ս ո ւթէ ւնն ե ր , Հ ՝;ս լիա կան 1րօՈ Լ)ս1^ ղրաՀաւո ր բ ։ Թուրք ամ բո խ ր կազմեցին ՝ք՝ ա ր լո վա ց ի եկեղեց * ժողովը։ Այս խըմ–
ու նոր սչատմութէւններ , ճառեր եւ բանաձեւեր ։ ծա կա մ ուտ եղած՝ Հ աղէ լ կբ Հ ամ արձակէ դեդեւ– բակցութեան պետն էր մետրոպոլիտ Անաստաս ,
Ա էեւնոյն ատեն մեծագումար Հանգանակու - կոտ քա յ լե ր ո վ փ" քէ" $ է լ " ել ՝• ՝Բ բ էստոնեա յ բնա կ– ոբ այժ՜մ Գերմանիա ապաստանած է ։ Փարիզի մէջ
թէւններ կր կատարուէն , Հոգալու Համար ծախ չութիւնբ տօնէ եւ խրախճանքէ մէջ է։ իր ներկայացուցիչն էր մետրոպոլիտ Ա երաֆիմ
Այս ուբախաուէթ պարագան չէր Կրսս՛Ր աննշ ւն մ ատուռ ին մէշ (Միշէլ Անժ փողոց) գոՀա–
քեր ր ։ կլրոսլայէ ել Ամերէկայէ մէջ, ընտրոլ– բանական պատարագներ կը մատուցանէին Հիթէէ՜
թէւններն ալ տեսակ մր սլաաԼրաղմ են ; ,~&ակա - մար անցնիլ քանէ մը Հայ սպաներուս Հ ամար , ոբ րի Համար , գերման գրաւման շրջանին, ինշպէս կր
տամարտ , որ աՀագէն գրամ կր աաՀանֆէ : Հ է ւան գան ո ց է անՀ բա պո յր մթն ո լորտէն մ էջ առող՜ գրէ տեղական թերթ մը։
« իւմ անէթէ » ^ Համ ա յնաւէա ր պա շա օն ա թ ե բ - ջ ան ա լո լ կբ սպասէ էնք ։Անմի^ա կան որոշում մբ,—•
թր , ցանկեր բացած է քանէ մբ շաբաթէ է վեր ։ եւ ղուբսն ենք աբգէն , յա2.ոԲԳ առտու կրկէն Հ է՜ Ֆրանսա յի օրթոտոքս եկեղեցին կը վարէր
« Լբ Փոփէւլէ ո֊ » , ընկերվարական կուսակցու ւանգանոց վերադառնալու խոստումով։ մետրոպոլիտ քյլլոգէ , որ նոյնպէս չուզեց Հպատա–
թեան պաշտօնաթերթբ , Աեպտ* Ղ.Է թէւէն մէջ Եէւքսէք Բալտըըըմէ վերելքէն գէպէ Բերւ կիլ Մ ոսկուայի պատրիարքութեան , բայց մերժեց
նոյնպէս դրամ կը պաՀանշէր , Լէօն Պլումի խըմ– Հօրեղբօրս տունր ^ուղղուիմ; Յանկարծ անգլիա– եաել մասնակցիլ ^արլովացի կրօնական ժողովին
բագրականով . 3է գիոուոր ^ը ուսովը ումով մը ինծի կը զարնուի : ( ՚/ ո ՚1ւ ււ 1ւ ււ ւո ււ ր // ա \ Լ– լ նա/սոնտոես առժամ ատես
1ը նայիմ իրեն Ջղայնացած ու ճամբաս կը չարու–
—. « կուսակցութիւնը դրամի պէտք ունի), մտնել կ. Պոլսոյ պատրիարքին Հովանաւորութեան
Սեպտեմբերի եւ Հոկտեմբերի ընտրական կրկնակ
պայքարին համար։ Իր հատուածները դրամի նակեմ : ՛Բանի մը քա յլ առած , նոյն ղին ո ւո ր ր տակ ։ Այս եպիսկոպոսը միեւնոյն ատեն մնաց
պէտք ոլնին– իբ շրջանային վաբչոլթիւննեբը նոյն չարժումը
կը կատարէ աւելի կոպիտ ու կը թունգ Հակագեըման ։
դրաւքի պէւռք ունին • իր կեդրոնական կազմերը
դրամի պէտք ունին : կուսակցութիւնը այս դրամը սկսի բարձրաձայն խնդալ. Ծօ, չճանչցա՞ր զիս։ Արգ , Աոսկուայի արքեպիսկոպոսը, որ 53
կը պահանջէ իբ անդամնհրոլ եւ «համակիր»նհր>ււ
զանգուածէն: կուսակցութիւնը պէտք ունի դրա. Հա՛՛յ, ԱիՀբան, ուրկէ՛" ց ուր* երբէ՞ն տարեկան է, երկու շաբթուան մէջ յ ա ջո ղե ց ա ւ
մի, մեծագումար դրամի, որովհետեւ չի հարցներ
փնտռեր թ է իր թեկնածուները պիտի կրնա՞ն |ւ– վեր Անգլիացի եղար : Հաշտեցնել բաժան - բաժան եղած եկեղեցին եւ
րհնք իրենց գոցհլ ընտրական ծախքերը, որովհե
տեւ ամէն բան սուղ է, շատ սռլղ : Ազդեր պէաք Կ՚ողջագուրուինք ։ Ու կը պատմէ ։ Ջանաք վեբաՀաստաաել մի ո ւթիւնբ : Ա լ Ր է ձ խօսՔովգ բո
են , թռուցիկներ , տետրակներ , ինք նաշարժներ ,
վառելանիւթ, իսկ այս բոլորը շատ սուղ կ՛ար, Գալէ ի մէջ էր թրքական գո ւմ ա բ տ ա կբ ձգելով կբ լս րն ալ կապել Ա ոսկուայի պատրիարքութեան ։
մեն • • • (^աա դրամի պետք ունինք եւ դււամ չ ծ
նինք »: . յաջողէ գիծէն միւս կողմ բ, Անգլիացիներուն մօտ Հեռաւոր Աանչուբիայէն եւ Ա՝ ոն կո լիա յէն , ինչ
վ՚ախչէլ ։ կբ ղրկուի Աելանէկ , ապա Պ ՛՛լիս էբբեւ պէս եւ Պա լքաններէն ալ գիմ ո ւմ կատարուած էր ,
թարգման ։ Կը զարմանայ ու կը զարմանայ որ գեռ մի ո ւթ ի ւն բ վե ր աՀ ա ս տ ա տ ե լո ւ Համ աբ ։ Անաց ոբ ,
թրքական Համազգեստ Հագած եմ՛։ Հայաէ; Լ - Ա ո ս կո լա յի ե պ ի ս կո պո ս բ վերջերս Ալէ քս ի յ պ ատ–
կո՛ւր ) Հա րպէ յէ երթանք* թարգմ՛ան կ՝՛բ լ լաս ։ Բո րիարրին Հետ այցելելով Ա իջի" ԱրՌլ^Լքի ^րկիր՜
լոր պատճառս։ բան ութ էւննե րս անզօր կ Ըլլան զէն նեբբ , մ ինչեւ էք րուսաղէմ եւ Եգիպտոս , մեծ տպա՛*
քը ե*ր կեցնելու , գէթ առժամ արա ր , ա յգ անա - ոբութիւն գո բծած էր **՝
Կրնկալ գաղափարէն : Կ իրակի օր Հանգի սա ւոբ արարողութիւն մը
Մէւս Հոսանքներն ալ՝ իրենց կարգին : կան Հաբպէ յէ է գրան առջեւ անգլիա զ ի սպառազէն կատարուեցաւ (հիլ $առիւի օրթոտոքս եկեղեցիին
աւելի կամ նուազ կարեւոր խմբա կց ո ւթ ի ւնն ե ր որ պ՛ա Հ ա կն եր բ խոժոռագէմ ՝ վերէն վար կը ւլննեն մէջ , ուր միասին պատարագեցին ՛Հ, ի կո լա եւ Եւ–
Հարուստ են ^ իրենց կռնա կբ տուած բ լ լա լ ո ւէ քո՜ թուրք սպան , որ պիտի Համարձակի ներս մանել։ լոգէ եպիսկոպոսներբ , ն ուիր ագո բծելու Համար
լեր, գրամ ատ իրակ Հ ա ս տ ա տ ո ււթլե անց Մ իՀ բան ի՚նգիր ր բացատրելով զանոնք զինա թափ Հաշտոլթիլնբ։ Բազմութիւնբ այնքան մեծ էր ոբ
հԻ ո ղո վր ղսւ կ ան ՀՀոսոսանքներ բ բնգՀանրապէս ան կ բնէ ու աւելցնէ * <&Այս տղան ինձմէ աւելի Անւլ– շատեր սա իւղուեցան բակին մէջ կամ ւիո ւլո ց բ կե
գամ ավճաբնեբով եւ Հ անգան ա կո ւթ ի ւնն ե բ ո վ լիացի է» ։ Գրաւոր փոքր քննութիւն մը եւ կ՝ըն - նալ *. ՝Բազաքական տեսակէտով , նշանակալից էր
լնուիմ Ն Կ– ՀեՀափառութեան բանակներոլն
կ՚ապրին ։ ^Ընկերվարական կուսակցութիւնբ Փարիզի խորՀրդային դեսպանին՝ Պ ոկոմ ո ր՚վ ի
միշտ աղքատ եղած է% , կ*Ըսէ Լէ0"՝ Պլում , եւ մէշ, իբրեւ թարգման։ խ որ խափոխաթ իւն քանի եւ ցար>րաակկան գեսպւ ն Ա աքլաքովէ ներկայու -
Հայսօբ աւելի/ քան երբեք, ամէն բան կորսնցուցած մը վայրկեանի մէշ, մէկ ՎեՀափառուիժենէն միւ իժիւնբ ։ (ՄաՔԼաՔո1Լ տարագիր քի լսերուԱ ն պապաշշ. տօ–
լլլլալոՎ փոթորիկին մ էի ։ սը, սա տարբերութեամբ որ մէկուն մէշ մտեր էի նա կան ներկայացուցիչն է էն նաեւ
է) ։ Ներկայ
Թող սրբապղծութիւն շՀ ամ արուի յիշեցնել բռնի ու չկամ, մինչ միւսին մէջ կը մտնէի կամո
թէ՝ գաղափարներու , գործ ունէ ո ւթե ան ուժին վին, Հաճոյքով. զակի թէ անուղղակի օգտուած էին իրմէ։ Թուր
չափ, եթէ ոչ աւելի, նիւթական կարողութիւնն ալ ճարպիկ , չարաճճի ու յախու ՄիՀր* քերն անգամ թէեւ ակռա յ կը կճրաէին , բա յց կբ
Պարտիզակի
վճռական գեր կբ կատարէ , այս կամ այն յաղթ ա֊ Ազգ՛ վարժարանի դպրոցական խլէզ յարգէին դինքբ։
նակբ շաՀ ելու Համար ; Որքան լա յն կարենաս աշակերտներուս մէջ նշանաւոր էր։ Իր «Հերոս Հարպիյէի րնդարձակ սբաՀներուն մէջ* մինք
ծախսել, այնքան աւելի գետին կբ շաՀիս, այս ա– կան% արկածախնդբութիւններէն մէկին ես ալմեղ– միւս թարգմաններս զանազան գործերով զբաղած
փեբուն վրայ։ ք՚նչպէս ամէն տեղ՛. սակից եղայ անդամ մը, Զէ^կիս աախալի խանու– կ՚ըլլայինք, ԱիՀբան յանկարծ եւ խորՀրգաւոր
Գալով բուն ճակատամարտին , Հ եռան կա ր ր թէն երկու կտոր օճառ թռցնելով, որ ինծի արժեց կերպով կ՚աներեւութանար ։ Ու երբ կբ վերադառ–
ա յնքան ալ պարզ չէ ։ մէկ օր ճաշագրկում, լուսաՀոգի Տնօրէն Հայրիկիս նար ծեքծեքուն քայլերով^ խոշոր ա ալ/ճան ակր
Հէախեբբ, եւ առ Հասարակ Գիմաղրական ճա Հրամանով։ Ու ՄիՀբանի մեծ Հայրը, մկրտիչ մ էկ կողմ էն կախուած եւ խար ազան բ ձեռքին , կբ
կատին Հ ո ս անքն ե ր բ ղժգոՀ են բնա րական կանոն քաՀանան ^ որ խո Հա կան գաւկին՝ Աղա սի էֆ . ի զուշակէինք թէ կարեւոր բան մբ սլա տ աՀ ած էր
ներէն ։ կառավարութիւնբ քանի մբ անգամ բարե գեդաբանբ նստած ամէն անգամ մեզ տեսնելուն սաւ ն խուզարկել , ջարդարար ձերբակալել , առե–
փոխեց ղանոնք , բա յց բողոքնե բ բ մ ինչեւ ա յսօբ դողդոջուն ձեռքբ երկարելով կբ պօռար , «Հոս ե– ւ ան զ ուած ՀայուՀի փնտռել ...
ալ կբ շարունակուէն ։ Վ^եբ^ին փորձ մբ պէտէ կա հ &°կէ՛ ք Լե զո ւա կան արտակարգ ընդո ւն ա կո ւթ ի ւն ու
տարուէր առ ջի օր , առա^նո րղութեամ բ Աշխա - սապօն^ գողեր»։ նէր : Ամէն կողմէ Հարցում կ՚ուղղուէր . Փա -
տանքէ Գաշնակցութեան ոնգՀ * քարտուղարին , ( Հայրենասէր եւ պատուական քաՀանայ մբն փա՛ղ, այսինչ բառին անգլիերէնր թնչպէս է,
բայց զօր* տբ կօլ մերժեց ոնղունիլ պատուիրա էր ան ոբ 1896^ Նիկոմիգիոյ շրջանի Աղս ար գ ի ՚ ֊ ղ ի թուբքերէնր ինչ է , յունաբէնբ , ֆրանսերէնբ ինչ–
կս ւթիւնբ ։ ջաըդին զոՀ գացած Հայրը թաղելու տխուր պաշ պէ^՚ս է ։ Ու կբ Հիանայինք իր անսաՀման պա շա–
Ուրէշ պարաղայ մբ, ոբ կբ պղտորէ մթնո - տօնով դացեբ էր Հոն ե Լ ա յգ ս ր տ աճ մ լի կ տեսա– րին վրայ, Հակառակ անոր ոբ բնթերցամոլ մբ
կուսակ՜
լորտը , Համ ա յնավար եւ բն կե ր վա բ ա կան բանէն չափազանց աղդուած՝ ձ եռքերուն ու ոտյ չէր , այլ աւելի շատ քէ՜յ ֆ ու Հաճոյք ս ի ր ո զ * . .
ցութեանց իլուլ պայքարն է։ բուն ջիղեր բ իժուլցտծ էին ու կբ ղ ողզ դա յէն) : Տ ա ր ա դ ր ո ւթ ե ան մ էջ Հօր բ մաՀ բ մ եծ վի շս
Համա յնավա բներ բ ամիսներէ ի վեր «Մ իու - Ա եր շե բամատուննե ր բ ք |սա1ւհսլ1 7 դէ մ գիմ աց պատճառած էբ իրեն ։ Պ ա ա ա Հ մ ւս մ բ մօ տ ս ունէի
Տէր Զ°րի
թի՛ւն, մէութէ՚ւն» կ աղաղակեն ( պաՀան^ելով է ին եւ /// աշմ անենց սւրտի շունն ան զ ամ աչք կբ
ձուլել երկու Հոսանքնեբբ եւ կազմել մէկ Բան գոցէբ այլեւս մեր սովորական սլա զա Հ աւաքու մին կողմերէն անոր ինծի ուղզած թուրքե
ուորական Կուսակցութիւն ։ Ընկե բվա րականնե բ բ եւ ձմե րուկներու գողութեան : Տէր պապային ձո րէն մէկ բացիկը, որով 1քիՀրանի մասին տեղեկոլ–
ա յս առաջարկը մ երժեցին իրենց վերջին Համա - արերր օրական Հարիւր անգամ ՚ կը շքուէին թՒն & թգքէր– Ա-աւ բացիկը, կարդաց թըր .
բըի ռՔամատա (խեչափառ)
դում արին մ էջ ։ Ա երժեցին ջախջախիչ մ եծամաս կամ « Մարիամ Գորտ » հէքերով ու գրպանր դրաւ– իոլոր խրնդ -
.սարրս սցյ՚Հ սոո^ոռոս *ր նօզ
V,սագաւս ի» ււռօ՜ասաս– լ " — -—"–~– \/—<1~^ 1 X " " ւ ւ ՜՚ ^ ; , ., ա
թեաԲմբ , չարք մր պ՚ԼձռսԴբա^ւթ իւննե րով ֊. բփաննտէռնելու ւէայՀտէամարաապԱ:ւՈ(գէԼինսաքն կավրա.խնար , քանի Մ իՀ– եղաւ։ ^ Հ^ °Րս 7 միակ^ յ1իշատ^ակ էէ,եկ7բ, կրկնէր՛*
Անոնք Հակառակ չեն դոբծակցութեան եւ ար
Հունաստանի Հայ դաղութբ անշուշտ ԱիՀբա
դէն կբ գործակցին։ Բայց, կբ խրտչին ձուլումէն, Մ ԷՀ բան յետ ւս ղ ա յ ի ն իր ծնոզքին Հետ փոխա -
նի ծառայութիւններէն շատ աւելի օգտուեցաւ ,
մ ասնաւոբապէ ս ս(ն գելով թէ Ֆրանսա յի Համայ գրուեցաւ Ա ա ա ւի ազար եւ յաճախեց կեգբ * վար -
քանի որ ան իբ ետեւբ ունէր ա ար ինձ բու Հասուն
նավար կուսակցութիւնբ ագատ եւ անկախ կազմա ժ ա ր ան ը : Ու մեր կապբ երկար ժաամանակ խրզ՜
փորձառութիւն ։ Հոն ունեցած գոբծունէութիւնբ
կերպութիւն մբ չէ, Հակառակ Ր"/ոէ՛ բարեփո ուեցաւ :
Տուն աս տա նի իբ բն -
խումներուն (ջնջում կոմէնտէրնէ Գ* Միջազգա Ինծի Համար շատ դժուար է, նոյնիսկ անկա պէտք է որ ներկայացնեն
կե բները:
յին եւն *) եւ զանազան Հաւաստիքներու։ րելի Պոլս ո յ գբաւմ ան շրջանին Ա իՀ րանի ունեցած
Համ ա յնավարնեբբ չեն յ ո ւս աՀ ա տ ած , եւ ի՜ յ զգան ո ւէ բ եւ Հանրային գո րծո ւնէ ութիւն բ գէթ Այսպէս, ան որ իր անձն ու կարողոլթիլնը ի
բենց վրդովում բ յայտնելով Հանդերձ , ամէն մ ի– մ ա ս ամբ ներկա լացնել ։ Թու բքերուն սար սա փն էր սպաս դրած էր իր ազգակիցներու բարօրութեան ,
•ան եւ Հայերուն , նոյնիսկ Տոյներուն որս շտ պան
ջոց կբ փորձեն , ոբպէսզի կապեբբ բոլորովին վայրագօրէն կր սպաննուի , իր կնոշ ու զալկին ել
ձխդո*՞իս ՚ Ընտրական պայքարբ նոր ճեղք մբն ալ փաստաբանը : Անգլիական իստիկանութիւնր որ եւ ուրիշ ազնիւ Հայորդիի մր Հետ, Հայ կոչուած
բացաւ երկու Հոսանքներուն միջել։ է դէպքի ատեն ՄիՀրանի խորՀուրգին կամ միշ\ս– մարգերու ձեռքով։
Այսպէս.,,կամ այնպէս , Ա)րանսայի ապագայ մտութեան կր դիմէր; Առանց չափազանցած ըլ ՚ Վա՜խ, ՄիՀրան։ կոՈպէկոո ըլլան։
կարգուսարքն է ոբ պէտէ վճռուէ ընտրական ճա– լալու կարելի է ըսել որ, բազմաթիւ Հայեր ուղ՛ Ա՛ ՀԱԲԷԼԵԱն
կաաամարաով։ Հթ •
Fonds A.R.A.M
ա.1Ւ\.1\Ւ\.1 \տճ1 ք.Ը.8 . 376.286 ԿԸ ՀԱՇՏՈԻԻՆ
17, 1Հսէ Օտաէտա* - Բձ&1Տ (13՛)
: 008. 15-70 - Շ. Շ. Ր. Բ&հտ 1678-63
ԲԱԺնԵԳԻն– Տար. "50, 6ամ"ս. 400, Յս.սն. 200 ֆրանք։
Ո16ա%<Ա 5 Տշո&ահո; 1945 Չորեքշբ • 5 Սեպտեմբեր Գրած– էինք թէ Փարիզ եկած է Մոսկուայի
մետրոպոլիտը , \,իկոլա արք՛, հաշտեցնելու Հա
ԺԷ– ՏԱՐԻ - 17՛ ձ ո ո ձ ««4497-Նոբ շրջան թիւ. 126 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ Գոն՛ 3 Ֆբ– մար ռուս տարագիրները ել եկեղեցիները որոնք
պառակտուած են տարիներէ ի մեր :
Տեղական թերթերը կը գրեն թէ մետրոպոլի
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ տը լիովին յաջողած է իր պաշտօնին մէ^։ Եկեղե–
ԸՆՏՐԱԿԱՆ ՄՈՀՐԱՆ ՓԱՓԱԶԵԱՆԻ ցինե րոլ պ առակտում՝բ . վարգս լեւ է կան Հ անգա–
մանք չունէր , այլ ՀետեւաԼ էր սա ո ա ռակ ան
ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏԸ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ տեսակէտներու։ Անոնք որ չէէն ուղեր Հպատակէ/
Ա ոսկուայէ եկեղեցիին, կբ գանգատէին թէ այգ
1918^ Զէնագագաբն է ։ Համ աձա յնական բա - ^Պտկեղեցին ենթակայ է խորՀ բղային իշխանու
նակնեբբ Հաղէւ Պ՛՛լէ" տեսակէտին
I* ո լո ր քաղաքական Հոսանքները եւ մ անա՛ կա– թեան* Հետեւաբա՛րքռար ոէ-աղատ։ Այս
սնգ ձախակողմեան կուսակց ւււթ իւննե ր բ արտա մտած են։ Ֆրանսական
կարգ Տէգեր կր թափեն ա յս մէլ\ոցէն ։ սլո յա եւ ան գլի ա կան |սսւքի Համ աղղեսանեբբ կբ յարած է ին Պա լքաննեբոլ ( մ ասնաւո րապէս \՝ք ո լկո -
Ընտրական սլա յքարո րաց ո ւա Է ար գէն : նշմարոլէն Հոս ու Հոն ։ Տօլմա ՊաՀչէի սլա յ աւո ին ս լալի ո յ ) ռուս օրթոտոքս եպիս կոպոսնե բբ , որոնք
Թեբթերուն երկու լայն էջերն ալ անթ աւական էիւ ւ գէմ ը էր ա Հ ա ր կո ւ թնգանօթնեբբ ուղղած է անգ Ի՚Ղ^ԼՈ՚Լ յաբաբերութիւններ բ Աոսկուայի Հետ ,
գան , Հրատարակելու Համար տ ե ս ո ւթէ ւնն ե ր , Հ ՝;ս լիա կան 1րօՈ Լ)ս1^ ղրաՀաւո ր բ ։ Թուրք ամ բո խ ր կազմեցին ՝ք՝ ա ր լո վա ց ի եկեղեց * ժողովը։ Այս խըմ–
ու նոր սչատմութէւններ , ճառեր եւ բանաձեւեր ։ ծա կա մ ուտ եղած՝ Հ աղէ լ կբ Հ ամ արձակէ դեդեւ– բակցութեան պետն էր մետրոպոլիտ Անաստաս ,
Ա էեւնոյն ատեն մեծագումար Հանգանակու - կոտ քա յ լե ր ո վ փ" քէ" $ է լ " ել ՝• ՝Բ բ էստոնեա յ բնա կ– ոբ այժ՜մ Գերմանիա ապաստանած է ։ Փարիզի մէջ
թէւններ կր կատարուէն , Հոգալու Համար ծախ չութիւնբ տօնէ եւ խրախճանքէ մէջ է։ իր ներկայացուցիչն էր մետրոպոլիտ Ա երաֆիմ
Այս ուբախաուէթ պարագան չէր Կրսս՛Ր աննշ ւն մ ատուռ ին մէշ (Միշէլ Անժ փողոց) գոՀա–
քեր ր ։ կլրոսլայէ ել Ամերէկայէ մէջ, ընտրոլ– բանական պատարագներ կը մատուցանէին Հիթէէ՜
թէւններն ալ տեսակ մր սլաաԼրաղմ են ; ,~&ակա - մար անցնիլ քանէ մը Հայ սպաներուս Հ ամար , ոբ րի Համար , գերման գրաւման շրջանին, ինշպէս կր
տամարտ , որ աՀագէն գրամ կր աաՀանֆէ : Հ է ւան գան ո ց է անՀ բա պո յր մթն ո լորտէն մ էջ առող՜ գրէ տեղական թերթ մը։
« իւմ անէթէ » ^ Համ ա յնաւէա ր պա շա օն ա թ ե բ - ջ ան ա լո լ կբ սպասէ էնք ։Անմի^ա կան որոշում մբ,—•
թր , ցանկեր բացած է քանէ մբ շաբաթէ է վեր ։ եւ ղուբսն ենք աբգէն , յա2.ոԲԳ առտու կրկէն Հ է՜ Ֆրանսա յի օրթոտոքս եկեղեցին կը վարէր
« Լբ Փոփէւլէ ո֊ » , ընկերվարական կուսակցու ւանգանոց վերադառնալու խոստումով։ մետրոպոլիտ քյլլոգէ , որ նոյնպէս չուզեց Հպատա–
թեան պաշտօնաթերթբ , Աեպտ* Ղ.Է թէւէն մէջ Եէւքսէք Բալտըըըմէ վերելքէն գէպէ Բերւ կիլ Մ ոսկուայի պատրիարքութեան , բայց մերժեց
նոյնպէս դրամ կը պաՀանշէր , Լէօն Պլումի խըմ– Հօրեղբօրս տունր ^ուղղուիմ; Յանկարծ անգլիա– եաել մասնակցիլ ^արլովացի կրօնական ժողովին
բագրականով . 3է գիոուոր ^ը ուսովը ումով մը ինծի կը զարնուի : ( ՚/ ո ՚1ւ ււ 1ւ ււ ւո ււ ր // ա \ Լ– լ նա/սոնտոես առժամ ատես
1ը նայիմ իրեն Ջղայնացած ու ճամբաս կը չարու–
—. « կուսակցութիւնը դրամի պէտք ունի), մտնել կ. Պոլսոյ պատրիարքին Հովանաւորութեան
Սեպտեմբերի եւ Հոկտեմբերի ընտրական կրկնակ
պայքարին համար։ Իր հատուածները դրամի նակեմ : ՛Բանի մը քա յլ առած , նոյն ղին ո ւո ր ր տակ ։ Այս եպիսկոպոսը միեւնոյն ատեն մնաց
պէտք ոլնին– իբ շրջանային վաբչոլթիւննեբը նոյն չարժումը
կը կատարէ աւելի կոպիտ ու կը թունգ Հակագեըման ։
դրաւքի պէւռք ունին • իր կեդրոնական կազմերը
դրամի պէտք ունին : կուսակցութիւնը այս դրամը սկսի բարձրաձայն խնդալ. Ծօ, չճանչցա՞ր զիս։ Արգ , Աոսկուայի արքեպիսկոպոսը, որ 53
կը պահանջէ իբ անդամնհրոլ եւ «համակիր»նհր>ււ
զանգուածէն: կուսակցութիւնը պէտք ունի դրա. Հա՛՛յ, ԱիՀբան, ուրկէ՛" ց ուր* երբէ՞ն տարեկան է, երկու շաբթուան մէջ յ ա ջո ղե ց ա ւ
մի, մեծագումար դրամի, որովհետեւ չի հարցներ
փնտռեր թ է իր թեկնածուները պիտի կրնա՞ն |ւ– վեր Անգլիացի եղար : Հաշտեցնել բաժան - բաժան եղած եկեղեցին եւ
րհնք իրենց գոցհլ ընտրական ծախքերը, որովհե
տեւ ամէն բան սուղ է, շատ սռլղ : Ազդեր պէաք Կ՚ողջագուրուինք ։ Ու կը պատմէ ։ Ջանաք վեբաՀաստաաել մի ո ւթիւնբ : Ա լ Ր է ձ խօսՔովգ բո
են , թռուցիկներ , տետրակներ , ինք նաշարժներ ,
վառելանիւթ, իսկ այս բոլորը շատ սուղ կ՛ար, Գալէ ի մէջ էր թրքական գո ւմ ա բ տ ա կբ ձգելով կբ լս րն ալ կապել Ա ոսկուայի պատրիարքութեան ։
մեն • • • (^աա դրամի պետք ունինք եւ դււամ չ ծ
նինք »: . յաջողէ գիծէն միւս կողմ բ, Անգլիացիներուն մօտ Հեռաւոր Աանչուբիայէն եւ Ա՝ ոն կո լիա յէն , ինչ
վ՚ախչէլ ։ կբ ղրկուի Աելանէկ , ապա Պ ՛՛լիս էբբեւ պէս եւ Պա լքաններէն ալ գիմ ո ւմ կատարուած էր ,
թարգման ։ Կը զարմանայ ու կը զարմանայ որ գեռ մի ո ւթ ի ւն բ վե ր աՀ ա ս տ ա տ ե լո ւ Համ աբ ։ Անաց ոբ ,
թրքական Համազգեստ Հագած եմ՛։ Հայաէ; Լ - Ա ո ս կո լա յի ե պ ի ս կո պո ս բ վերջերս Ալէ քս ի յ պ ատ–
կո՛ւր ) Հա րպէ յէ երթանք* թարգմ՛ան կ՝՛բ լ լաս ։ Բո րիարրին Հետ այցելելով Ա իջի" ԱրՌլ^Լքի ^րկիր՜
լոր պատճառս։ բան ութ էւննե րս անզօր կ Ըլլան զէն նեբբ , մ ինչեւ էք րուսաղէմ եւ Եգիպտոս , մեծ տպա՛*
քը ե*ր կեցնելու , գէթ առժամ արա ր , ա յգ անա - ոբութիւն գո բծած էր **՝
Կրնկալ գաղափարէն : Կ իրակի օր Հանգի սա ւոբ արարողութիւն մը
Մէւս Հոսանքներն ալ՝ իրենց կարգին : կան Հաբպէ յէ է գրան առջեւ անգլիա զ ի սպառազէն կատարուեցաւ (հիլ $առիւի օրթոտոքս եկեղեցիին
աւելի կամ նուազ կարեւոր խմբա կց ո ւթ ի ւնն ե ր որ պ՛ա Հ ա կն եր բ խոժոռագէմ ՝ վերէն վար կը ւլննեն մէջ , ուր միասին պատարագեցին ՛Հ, ի կո լա եւ Եւ–
Հարուստ են ^ իրենց կռնա կբ տուած բ լ լա լ ո ւէ քո՜ թուրք սպան , որ պիտի Համարձակի ներս մանել։ լոգէ եպիսկոպոսներբ , ն ուիր ագո բծելու Համար
լեր, գրամ ատ իրակ Հ ա ս տ ա տ ո ււթլե անց Մ իՀ բան ի՚նգիր ր բացատրելով զանոնք զինա թափ Հաշտոլթիլնբ։ Բազմութիւնբ այնքան մեծ էր ոբ
հԻ ո ղո վր ղսւ կ ան ՀՀոսոսանքներ բ բնգՀանրապէս ան կ բնէ ու աւելցնէ * <&Այս տղան ինձմէ աւելի Անւլ– շատեր սա իւղուեցան բակին մէջ կամ ւիո ւլո ց բ կե
գամ ավճաբնեբով եւ Հ անգան ա կո ւթ ի ւնն ե բ ո վ լիացի է» ։ Գրաւոր փոքր քննութիւն մը եւ կ՝ըն - նալ *. ՝Բազաքական տեսակէտով , նշանակալից էր
լնուիմ Ն Կ– ՀեՀափառութեան բանակներոլն
կ՚ապրին ։ ^Ընկերվարական կուսակցութիւնբ Փարիզի խորՀրդային դեսպանին՝ Պ ոկոմ ո ր՚վ ի
միշտ աղքատ եղած է% , կ*Ըսէ Լէ0"՝ Պլում , եւ մէշ, իբրեւ թարգման։ խ որ խափոխաթ իւն քանի եւ ցար>րաակկան գեսպւ ն Ա աքլաքովէ ներկայու -
Հայսօբ աւելի/ քան երբեք, ամէն բան կորսնցուցած մը վայրկեանի մէշ, մէկ ՎեՀափառուիժենէն միւ իժիւնբ ։ (ՄաՔԼաՔո1Լ տարագիր քի լսերուԱ ն պապաշշ. տօ–
լլլլալոՎ փոթորիկին մ էի ։ սը, սա տարբերութեամբ որ մէկուն մէշ մտեր էի նա կան ներկայացուցիչն է էն նաեւ
է) ։ Ներկայ
Թող սրբապղծութիւն շՀ ամ արուի յիշեցնել բռնի ու չկամ, մինչ միւսին մէջ կը մտնէի կամո
թէ՝ գաղափարներու , գործ ունէ ո ւթե ան ուժին վին, Հաճոյքով. զակի թէ անուղղակի օգտուած էին իրմէ։ Թուր
չափ, եթէ ոչ աւելի, նիւթական կարողութիւնն ալ ճարպիկ , չարաճճի ու յախու ՄիՀր* քերն անգամ թէեւ ակռա յ կը կճրաէին , բա յց կբ
Պարտիզակի
վճռական գեր կբ կատարէ , այս կամ այն յաղթ ա֊ Ազգ՛ վարժարանի դպրոցական խլէզ յարգէին դինքբ։
նակբ շաՀ ելու Համար ; Որքան լա յն կարենաս աշակերտներուս մէջ նշանաւոր էր։ Իր «Հերոս Հարպիյէի րնդարձակ սբաՀներուն մէջ* մինք
ծախսել, այնքան աւելի գետին կբ շաՀիս, այս ա– կան% արկածախնդբութիւններէն մէկին ես ալմեղ– միւս թարգմաններս զանազան գործերով զբաղած
փեբուն վրայ։ ք՚նչպէս ամէն տեղ՛. սակից եղայ անդամ մը, Զէ^կիս աախալի խանու– կ՚ըլլայինք, ԱիՀբան յանկարծ եւ խորՀրգաւոր
Գալով բուն ճակատամարտին , Հ եռան կա ր ր թէն երկու կտոր օճառ թռցնելով, որ ինծի արժեց կերպով կ՚աներեւութանար ։ Ու երբ կբ վերադառ–
ա յնքան ալ պարզ չէ ։ մէկ օր ճաշագրկում, լուսաՀոգի Տնօրէն Հայրիկիս նար ծեքծեքուն քայլերով^ խոշոր ա ալ/ճան ակր
Հէախեբբ, եւ առ Հասարակ Գիմաղրական ճա Հրամանով։ Ու ՄիՀբանի մեծ Հայրը, մկրտիչ մ էկ կողմ էն կախուած եւ խար ազան բ ձեռքին , կբ
կատին Հ ո ս անքն ե ր բ ղժգոՀ են բնա րական կանոն քաՀանան ^ որ խո Հա կան գաւկին՝ Աղա սի էֆ . ի զուշակէինք թէ կարեւոր բան մբ սլա տ աՀ ած էր
ներէն ։ կառավարութիւնբ քանի մբ անգամ բարե գեդաբանբ նստած ամէն անգամ մեզ տեսնելուն սաւ ն խուզարկել , ջարդարար ձերբակալել , առե–
փոխեց ղանոնք , բա յց բողոքնե բ բ մ ինչեւ ա յսօբ դողդոջուն ձեռքբ երկարելով կբ պօռար , «Հոս ե– ւ ան զ ուած ՀայուՀի փնտռել ...
ալ կբ շարունակուէն ։ Վ^եբ^ին փորձ մբ պէտէ կա հ &°կէ՛ ք Լե զո ւա կան արտակարգ ընդո ւն ա կո ւթ ի ւն ու
տարուէր առ ջի օր , առա^նո րղութեամ բ Աշխա - սապօն^ գողեր»։ նէր : Ամէն կողմէ Հարցում կ՚ուղղուէր . Փա -
տանքէ Գաշնակցութեան ոնգՀ * քարտուղարին , ( Հայրենասէր եւ պատուական քաՀանայ մբն փա՛ղ, այսինչ բառին անգլիերէնր թնչպէս է,
բայց զօր* տբ կօլ մերժեց ոնղունիլ պատուիրա էր ան ոբ 1896^ Նիկոմիգիոյ շրջանի Աղս ար գ ի ՚ ֊ ղ ի թուբքերէնր ինչ է , յունաբէնբ , ֆրանսերէնբ ինչ–
կս ւթիւնբ ։ ջաըդին զոՀ գացած Հայրը թաղելու տխուր պաշ պէ^՚ս է ։ Ու կբ Հիանայինք իր անսաՀման պա շա–
Ուրէշ պարաղայ մբ, ոբ կբ պղտորէ մթնո - տօնով դացեբ էր Հոն ե Լ ա յգ ս ր տ աճ մ լի կ տեսա– րին վրայ, Հակառակ անոր ոբ բնթերցամոլ մբ
կուսակ՜
լորտը , Համ ա յնավար եւ բն կե ր վա բ ա կան բանէն չափազանց աղդուած՝ ձ եռքերուն ու ոտյ չէր , այլ աւելի շատ քէ՜յ ֆ ու Հաճոյք ս ի ր ո զ * . .
ցութեանց իլուլ պայքարն է։ բուն ջիղեր բ իժուլցտծ էին ու կբ ղ ողզ դա յէն) : Տ ա ր ա դ ր ո ւթ ե ան մ էջ Հօր բ մաՀ բ մ եծ վի շս
Համա յնավա բներ բ ամիսներէ ի վեր «Մ իու - Ա եր շե բամատուննե ր բ ք |սա1ւհսլ1 7 դէ մ գիմ աց պատճառած էբ իրեն ։ Պ ա ա ա Հ մ ւս մ բ մօ տ ս ունէի
Տէր Զ°րի
թի՛ւն, մէութէ՚ւն» կ աղաղակեն ( պաՀան^ելով է ին եւ /// աշմ անենց սւրտի շունն ան զ ամ աչք կբ
ձուլել երկու Հոսանքնեբբ եւ կազմել մէկ Բան գոցէբ այլեւս մեր սովորական սլա զա Հ աւաքու մին կողմերէն անոր ինծի ուղզած թուրքե
ուորական Կուսակցութիւն ։ Ընկե բվա րականնե բ բ եւ ձմե րուկներու գողութեան : Տէր պապային ձո րէն մէկ բացիկը, որով 1քիՀրանի մասին տեղեկոլ–
ա յս առաջարկը մ երժեցին իրենց վերջին Համա - արերր օրական Հարիւր անգամ ՚ կը շքուէին թՒն & թգքէր– Ա-աւ բացիկը, կարդաց թըր .
բըի ռՔամատա (խեչափառ)
դում արին մ էջ ։ Ա երժեցին ջախջախիչ մ եծամաս կամ « Մարիամ Գորտ » հէքերով ու գրպանր դրաւ– իոլոր խրնդ -
.սարրս սցյ՚Հ սոո^ոռոս *ր նօզ
V,սագաւս ի» ււռօ՜ասաս– լ " — -—"–~– \/—<1~^ 1 X " " ւ ւ ՜՚ ^ ; , ., ա
թեաԲմբ , չարք մր պ՚ԼձռսԴբա^ւթ իւննե րով ֊. բփաննտէռնելու ւէայՀտէամարաապԱ:ւՈ(գէԼինսաքն կավրա.խնար , քանի Մ իՀ– եղաւ։ ^ Հ^ °Րս 7 միակ^ յ1իշատ^ակ էէ,եկ7բ, կրկնէր՛*
Անոնք Հակառակ չեն դոբծակցութեան եւ ար
Հունաստանի Հայ դաղութբ անշուշտ ԱիՀբա
դէն կբ գործակցին։ Բայց, կբ խրտչին ձուլումէն, Մ ԷՀ բան յետ ւս ղ ա յ ի ն իր ծնոզքին Հետ փոխա -
նի ծառայութիւններէն շատ աւելի օգտուեցաւ ,
մ ասնաւոբապէ ս ս(ն գելով թէ Ֆրանսա յի Համայ գրուեցաւ Ա ա ա ւի ազար եւ յաճախեց կեգբ * վար -
քանի որ ան իբ ետեւբ ունէր ա ար ինձ բու Հասուն
նավար կուսակցութիւնբ ագատ եւ անկախ կազմա ժ ա ր ան ը : Ու մեր կապբ երկար ժաամանակ խրզ՜
փորձառութիւն ։ Հոն ունեցած գոբծունէութիւնբ
կերպութիւն մբ չէ, Հակառակ Ր"/ոէ՛ բարեփո ուեցաւ :
Տուն աս տա նի իբ բն -
խումներուն (ջնջում կոմէնտէրնէ Գ* Միջազգա Ինծի Համար շատ դժուար է, նոյնիսկ անկա պէտք է որ ներկայացնեն
կե բները:
յին եւն *) եւ զանազան Հաւաստիքներու։ րելի Պոլս ո յ գբաւմ ան շրջանին Ա իՀ րանի ունեցած
Համ ա յնավարնեբբ չեն յ ո ւս աՀ ա տ ած , եւ ի՜ յ զգան ո ւէ բ եւ Հանրային գո րծո ւնէ ութիւն բ գէթ Այսպէս, ան որ իր անձն ու կարողոլթիլնը ի
բենց վրդովում բ յայտնելով Հանդերձ , ամէն մ ի– մ ա ս ամբ ներկա լացնել ։ Թու բքերուն սար սա փն էր սպաս դրած էր իր ազգակիցներու բարօրութեան ,
•ան եւ Հայերուն , նոյնիսկ Տոյներուն որս շտ պան
ջոց կբ փորձեն , ոբպէսզի կապեբբ բոլորովին վայրագօրէն կր սպաննուի , իր կնոշ ու զալկին ել
ձխդո*՞իս ՚ Ընտրական պայքարբ նոր ճեղք մբն ալ փաստաբանը : Անգլիական իստիկանութիւնր որ եւ ուրիշ ազնիւ Հայորդիի մր Հետ, Հայ կոչուած
բացաւ երկու Հոսանքներուն միջել։ է դէպքի ատեն ՄիՀրանի խորՀուրգին կամ միշ\ս– մարգերու ձեռքով։
Այսպէս.,,կամ այնպէս , Ա)րանսայի ապագայ մտութեան կր դիմէր; Առանց չափազանցած ըլ ՚ Վա՜խ, ՄիՀրան։ կոՈպէկոո ըլլան։
կարգուսարքն է ոբ պէտէ վճռուէ ընտրական ճա– լալու կարելի է ըսել որ, բազմաթիւ Հայեր ուղ՛ Ա՛ ՀԱԲԷԼԵԱն
կաաամարաով։ Հթ •
Fonds A.R.A.M
