Page 122 - ARM_19-1945_03
P. 122
զ Հ «յ
ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԼՈՆՏՈՆԷՆ ՀԱՅԵՐԷՆԷ ֊ ԱՆԳԼԵՐԷՆ ԲԱՌԱՐԱՆ ԲԱՐՁՈՒՆՔՆԵՐ
Ու՜րիշ ԱԱԴԼԻառէ մլչ նախկին ուսուցիչ Պըռա
նօյի (Զեխոսլովաքիա) Համալսարանին , Հայերէնէ Բարձունքնե՛ր, բարձունքնե՛ր ոսկեհուո.,
օժանգա~ փայլում եմ ես, ահա՛ դէպի ձհդ,
ՄՇԱԿՈՅԹԻ ԳԵՏՆԻՆ ՎՐԱՑ անգլերէն բառարան մբ կր պատրաստէ Հեղինակը Տքնաջան անցնելով խառնիխուռ
ստուգա
կութեամ բ ա յս տոգեր բ գրողին է
քա^աՀմ ուտ Է բազմ աթիւ լեզուներ ու
Մ եր գաղՈէ֊թլՀ ալ–ելէ հ.ա ՂՂՈ ՛՜է1 ԷԼ ^**~ /՛՜Հ՛ նիւ– բանութեան : ք1ր առաջադրած բառարանին մ Է^ Բիւրաւոր ուղիներ տօթահեզձ :
Թռչում եմ օրերի վացքի հետ՝
թական մ ակար գա կին Համ ա սլա ա ա ս խան սլա ակեր տեղ պիաի ունենան մ իա յն արմ ատ բառեր՝ մ օտա– Դ-էպի ձեզ, բարձունքներ վեհութեան ,
Առլցուն յոյգերով կենսաւէտ
մլլ կրնար ներկա յառնել , եթէ Փոքր ճիգ մր րնէր լո րապէս 5 —• 6000 ֊, լատին տառերով, րա յց արեւ– էլ յուռթի երդերով ձեր վաղուան :
թօթափելու֊ Համար իր անՀ ո գութ ի ւնը որ քիչ մր մ ա աՀ ա յ արտասանութեամբ : Հարցուցէք իրեն թէ Գալիս եմ բեռնաթափ, ձեռնունայ ն ,
Դէպի ձեր լոյ սերը մշտախինդ
շաա ասիական է ։ Այլապէս զգացումի պակաս ինչպէս ծագում աոած են , օրինակ , գիր֊ > Ա՚աւո յ իւ ինձ հետ բհրում եմ ես միայն
3 ուշերի մի մշուշ լաբիրինթ :
շկայ մեր Հայրենակիցներուն մօա ։ կա/թ–, սագ, սուրս , քաջ, օ ձ ; ձագ, րադ , արեւ ,
Թողնելով խոհ ու խոկ յեզյհզոլկ
Ղ՝ իա ահ՜ եմ թՀ&ինչ մեծ Հեաաքրքրութեամ ր Օդ . ծաււ , սունկ , ա|ւՆ , նՈՆ եւայլն բառերը , եւ Ել աշնան ցուրտ ցոլքեր վաղաշէջ ,
Վարդագոյն երագներ յոլսագուրկ
կը կարգան ^Հայբենիք^ի անգլերէն շա րա թ ա - Աթիւըրթ Մէն ձեզի կր Համրէ անոնց Համարժէք՛ իւ պատրանք, եւ ցնորք սնամէջ :
թերթը, Ւ1&Մ61Ո& ամէնէն շաա տարած– նեբբ ուրիշ լեզուներու մէ^ լիթուանեբէն , Հնգ–
ուած Հայ օ ր կան ր այստեգ որուն ձո 1–ն Հը արգէն կերէն , ալպանեբէն , իրլանտեբէն, սպաներէն
սկսած է վարակել նորաՀաս երիաասարգներր ; եւն* : կրնայ նոյնպէս բացատրել թէ ինչու եւ ինչ
ԱՀ ա ւա ս ի կ կարգ մ ր մ անր ֊ մ ունր տեզեկու– պէս կը փսխուին տառերր մէկ լեզուէն միւսր։
թիւններ , իբրեւ սփոփանք ; ԱՆԿԼԻ-ԲԱՆ - ՀԱՅ ՇՐՋԱՆԱԿԸ
1 943ին Ա ո ւր ի/ւ յ վա րմ ա ր անն ե բ ո ւն ի նպաստ Նամակս կկս մնացած պիտի րԱար , եթէ մոռ Գարուններ անծաղիկ ու անսէր,
Արշաւող գաղջ խաւար աննահանջ ,
Հ ան գան ակութ իւն կա տ ա բ ո ւե լո ւէ , Հա լէ պ ի Առա^– նայի յիշել «Անկլիքան - Հայ Երգնակը» որ կազ– Միշտ աշուն, միշտ մշուշ , միշտ գիշեր ,
Ամենուր մթնշաղ, մղձաւանջ :
նորգին գրկուեցաւ 550 սթերլին՝ բո լո ր կրթական մուեցաւ տարուան սԿԻգրԼՀ *
Թողնում եմ,ես ամէն, ամէն ինչ,
Հաստատութեանց բաժին Հանելու թելագրու֊ Անգլիո յ Ազգային Եկեղեցին ունի մասնաւոր Ինչ հին է ու մահին մատնուած,
Եւ գալիք օրերի լուսաջինջ
թեամբ ; կազմակերպութիւն մր որ կ՚աշխատի կապ֊,աստա Իղձերն եմ բերում իմ փայփայած :
1 944^ 5>. ք՝արեգոբծականի Ա՝ անչէսթբի մասնա– ռել Արեւելքի եկեղեցիներուն Հետ։ ՆախագաՀն է Բարձունքնե՛ր խոհերի եւ փառքի ,
իմաստի ամրոցներ լուսագէս,
ճիւզին նախաձեռնութեամբ (Լոնտոնի ան զ ամն ե– Արքեպիսկոպոսը , իսկ Ատենապետը Արբ Րոնրլտ Ուխտում եմ գլուխ րաց, ծնրադիր , -
Որ անշեղ , անվարան հասնեմ ձհգ :
րբ ցրուած էին Հոս ու Հոն) Հաւաքուեցաւ , ամ– Սթորզ, կիպրոսի նախկին կառավարիչը։ Պատե -
ԳՈՐԵԱՆ
չբ ո զ Անգլիոյ մէջ, մօտ 4000 սթեբլին՝. Այս Հան– բազմի ընթացքին այս մարմինը (Շհս^հ օք Ըո§1յոՃ
ԳԵՐԻԻ ՄԸ ՅՈԻՇԱՏԵՏՐԸ
գան ա կո ւթ ե ան մ ասնակցեցան Պ * 9* * Կ իւլպէնկեան €ՕԱՈՇՕ ՕՈ քօ^ւՏԱ յ\քք&Մտ) ՀետզՀետէ ստեղծեց, օ–
եւ Աբղարեան Հիմնադրամը, իւրաքանչիւրր 1000 րինակ, Անկլիքան - լեՀ , Անկլիքան - ռումանա
սթերլինով, ու Պ՛ Մ– Պագրճեան եւ Պ՛ Ներսէս կան, Անկլիքան-Հելլէն «շրջանակները ուր տեղա
Կիլլպէնկեան իւրաքանչիւրր 300։ Այս չորսէն զատ ցիները սլատեՀոլթիւն կ՚ունենան ծանօթանալու
ուրեմն Լոնտոն ու Աանչէսթր կրցած են իրարու օտար գաղութներուն , անոնց պատկանած եկեղե
քով բերել 1400։ ցիներու՛ն, անոնց պատմութեան ու մշակոյթին։
\944ի Դեկտեմբերին «կաղանդի ն՛ա մր Երկար վարանումներէ վերջ, մենք ալ ուզե -
սարքոլած էր ԱնգլեւխորՀր գա յին ընկեբակցոլ - ցինք գոՀացում տալ մեզի եղած խնդրանքներուն
թեան մր կողմէ , ի նսլաստ պատերազմի աղէտեալ– ու անցեալ Մ արտին կազմեցինք Անկլիքան - Հայ 20 Ցուլիս Այ"Օր ծանօթացայ Տիկին ՝ԲտԱ\–
ներուն : « § ս ա ա | » ի թդթ–սւկիցը ընդ առաջ երթա Շրջանակր , ապաՀովութիւններ ստանալէ ետք թէ ՈՇէին Հետ :
լով իրեն եղած խնդրանքին , բարեկամ՛ներու սեղմ ձեռնարկր պիտի դրուի զուտ կրօնական - մշակու
շրջանակի մը մէջ կրցաւ հաւաքել 120 սթեբլին : թային Հողի վրայ։ ՝Բկնթրպրիի Արքեպ ի ս կոպո ս ր Ընկեր Ջադմըշեան Պոլսսյ Վիէննական Մխի–
Գ՛ումարը յանձնուեցաւ խորհրդային դեսպանին , պատւոյ նախագաՀն է. կ՚անդամակցին ^իպրալ– թարեաններու ուսախաղ իր գերմաներէնի տկար
«հայ ժողովուրդին եղբայրական .ողջոյններով» յ թարի եպիսկոպոսր ԼՀարոլա Պրքսթըն), Երուսա– պաշարոէթյ իսկ , յաջողած Էր \07րգ խում րին ֊—՚
ղէմի եպիսկոպոսր, բազմաթիւ անգլիացի կղերա մեր խումրին խմբապետ բ րլլ •լ։ Եւ Հարիւր
ԱԲՈՒ ԼԱԼԱ ՄԱՀԱՐԻՆ ԱՆԳԼԵՐԷՆ կաններ որոնց մէջ մեր Հին բարեկամր՝ Տակլրս Հոգիի միջեւ ղիս Էր նշանակեր, –.գործի Համար
•Ա շակոյթի ճակատին վրա՞յ ։ ^ ինչպէս նաեւ Արբ Րոնրլտ Աթորզ (ատենա - քաղաք գացող միւս խում բերու ընտրեալներուն
(քարտու–
Օր* ՏԼապէլ Պոյտճեան, մեր տաղանդաւոր պետ), Արբ Հէրի Լիոլք, էրիք ՝Բինկ Հետ։ Մե՛ծ շնորՀ :
են ճէյմս
ր™֊1 ՚-՚աւա I լո ւ* ու, մ եան գամոյ յն նկ/սրիչ Է, բա– "՚"դ4–լ/՝ւ. ույյիյներ։ Հայ անդամներն (օգնական Առաջին անգամ կ՛ելլեմ քաղաք : Հ՚֊ակառաւ
հոեու պաՀակներոլ
է . ա ր ձա^Դս էլՍաէ՝ՐՂ<մ.բ ո ։ լալոյ Ս ա տ արը-֊ա ռւլ»ր. Հսկողութեան՝ մեր շարքր
օրերս պիտի ՀլսստարակԷ , եթէ մեկենաս մր բժ . իլթիւճեան եւ Ժիրայր Միսաքեան՝ •վաշաթւոռ––֊ կ ) Լ ծ – . լ ղ^-՚֊լ Հ , « ք 1 • ՚ – ..չ,.,աանի–
գտնէ . . . քարյոուղար) հ ներ ով որոնք րք ուտելիքներ ՜կը նետեն
ՀակաՐ֊ա^կ տար իներ ո ւ ծանրութեան , Օր՝ ՊII– Ծրագրուած է պարբերաբական թէյասեղան - մեզի . եւ կամ անուններ կը Հարցնեն :
յաճեան կ՚աշխատի առանց յոգնելոլ, առանց վՀա– դասախօս ութ իւններ սարքել յառաջի կայ ա շունէն Արեւը կը խաշէ ։ Անօթի ենք եւ ծւէ րաւ ;
տելու՝. Մշակոյթի մեր վաստակաւորներէն ու նո– սկսելով, պատմական ու դրական նիւթերու շուրջ՝. էք ամ բը կր յառաջանա յ լուռ , Հ եւալով , քաշ–
րերէն քանի® Հոգի կր ճանչնան զինքր , քանի® Հոգի Գաղոլթր այս ձեռնարկին Հանդէպ ալ կր պաՀԷ կռտուելովդ ՚ • •: -
Հետաքրքրուած են իր գործով՝. \ 943/՜5/ Ամերիկայի «բարեացակամ չէ զո քո ւթ ի ւն» , որովՀետեւ չափէն իԲնչ։ Զինուորական քայլերո^Վ՛ ֊քալեցնել
մէշ Հրատարակեց «էշլքիածին» անուն անգլերէն աւելի «փոլիթիքոս» է երբեմն հ կ ուզեն մեզ %• ինչպէ^ս ՚. Կ°չԻԿո^ՐՐ նետած են; .Հ$Ա~
թ ա ա ե ր ալ ութ իլն մ ր տաղա չափեալ , Գրիղո՝ր Լու ֊ Այս աո թ ի լ պէտք է յայտարարեմ , առանց տերը։ ՈւրիշնեբՀ ազտոա քուրդերով են ծածկած
սալոր ի շի շրջանէն առնուած՜Հ Օ® վ կարգաց֊, ո® վ կեղ,– Համեստութեան , թէ Հ. 3– ՛իա շնա կց ո ւթ իլ իրենց գեռ արիւնող ոտքի Վէրքերը X ինչպէ^ս ոտ
կր կարդայ մեր բանաստեղծներէն։ եր գրեթէ միակն է որ կրցած է կապ ու օղակ քի կրնանք կենալ - մը կուրով՝ երեք նա–
Հանզներ ենք կտրեր :
Նամակ մր ունիմ իրմէ 15 Օգոստոս թուակիր . Հաստատել Լոնտոնի պատասխանատու շրջանակ -
Կբ ա ս յ յ ք ^ ի * գանկս : Աչքերս ու ականթներս
—« Կը լսեմ թ է Հ<էչմիածին»ը օՓհբայի կը վե ներուն , մամուլին, մշակութային Հաստատոլ -
րածեն Ամերիկա, բայց առանց ինծի հարցնելու եւ գո րծագուլ են Հռչակած ւ Ու֊զեղս՝ ուղեղս միա յն՝
առանց դիա՛նալու թ է ինչ տեսակ երաժշտութիւն թեանց ու Հանրային ղէմքերոլ Հետ։ «Յառաջէի
է • • • «Աբու Լալայ»էն դատ երեք նոր դիրքեր եւս ա չքեր բ Հ ո ղիիս ՝ կբ տեսնէ դեռ քչիկ մըւ Նո*֊ա>~
ունիմ՝ հրատարակութեան համար պատրաստ, — ղրասենեակը այստեղ Հայկական միակ կեդրոնն
ղուն, խորունկ, նայուածք մբ, ոբ սարսուռը ,
է, տեսակ մը «Տեղեկատու Դիւան» ուր ս,ջէն ձա֊
Հ ալ ատքը ո ւն ի * ար իւն ի ս ինծի նե րա ր կած աղ -
խէն կր դիմեն Հայկական զանազան նիւթերու Հա
ուոր ցեղիս անմ աՀ ո ւթեան աղբիւր ին • • . :
Ա • 71ւ6 ժշ&էհ օք քւեշոա • պատմական ք՚ • քօտ՛ մար : Դաշնակցութիւն,, կր Հաւաքէ ու կր դասա
(V ւյ , կր ճանչնամ ես այդ խումբը,
քձհյ ք՜ե՚յ՚տ. չափաւոր ու յանգաւոր Գ • Տհօւ՚Է ւորէ անգլիական մամուլին մէջ երելցած ամէն են փոխեր * * • :
ինչո* V ոստիկաննեբր Հաղուստ
Տէօոշտ • անբնական ու անհաւատալի հէքեաթներ, Հայկական լուր՝ կարօ ններո լ ընկերութեան մր
որոնցմէ մէկր Աբտաւագդի կեանքէն՛. • • բաժանորդագրուած րլլալով , ու անմիջապէս կր - Հայրի՜Կ» Հ ա յ ր ի և* ^ր^՜ր մը*..։
Ինչո՞ւ չէք դար տեսնելու զիս , աշխատանոցս; պատասխանէ , երբ յարձակում գործուի Հայ ժո. Այղ շաՐքԻ" մէչ ճան շցայ ղինքըւ կապեցի՜ն,
նկարներս, հայկական նիւթհրոլ շուրջ պատրաս
տած յօդուածներս • • •» : դովուրդին դէմ : Ուրիշ առթիւ աւելի լայնօրէն՝ միաոուցին զինքն ալ իր երեք ըն կե րնե բուն » • * Հ
այզ մասին։ Մ տ յրիկիս արցունքով պատրաստած ծրարր ձեռ֊
ԺԻՐԱՑՐ քբս մնաց ՛՛՛ւ Արթնցան աքաղաղները՝ մենք գեռ.
Թելադրած էի վերջերս որ Հայերէն բանաս առաջքն ենք քյոզկաաի բանտին՛, կս ալ Հայրիկիս
տեղծութեանց նոր շարք մր անդլերէնի թարգմա ուտելիք էի բերած ։ Զբնգունեցին » * • : Տեսայ ղի*ե~
նէ , 50 60 կտոր, ամբողջացնելու Համար իր «հւ– ԻՏԱԼԻՈ8 Հաշտութիւնբ ամէնէն աոսվ պիտի քը . . . : Պոոացի . . . :
ՈՂ6ՈաՈ Լ6§6Ո<յՏ»Հւ զոր այնքան յաջողութեամբ կնքուի : Անգլիա եւ Ամերիկա չեն ուզեր Հատու Ագա պապա՜ • • • I
Հրատարակեց \Գ\7ին; Օր՝ Պոյաճեան սիրայօժար ցում պաՀան^ել այգ երկրէն, ոբ չարաչար տուժեց Փղձկելով՝ անէծքով, ատելութեամբ լեցուն՝
կ՛ուղէ կատարել այս աշիյատանքր , եթէ իրեն ւզաաերազմէն : երերցուցի ծրարս . • * : իրեն , իրե՜ն Համարսր էրէր. . * . 5
յանձնուի րնտբուած ու Հայաշունչ քերթուածնե ԿԵ%Ծ ՀԱԶԱՐՆՈՑՆԵՐՈՒ խնդրին առթիւ նոր Ամկն բան կար մէ^ը . • * :
րու փունջ մր մեր Հին ու նոր բանաստեղծնե - ձերբակալութիւնն եր կ ա տ ա ր ո ւ ե ց ան Փարիզի , Ջ իմաստ յ պատասխանբ : $էե ւքը շարժե՛՛ց
րէն ՝. (Այս աշխատանքը քաջալերողներէն կրՄարսէյլի եւ ուրիշ քազաքներու մէԳ։ Ամբաստան մԲնաք բարով» րսել էր ատիկա . : ՛Կրցա ձե, ՔՐ
շարժ ել
խնդրեմ որ Յառաջի միջոցաւ ինծի ուղարկեն ինչ եալներէն մէկր խոստովանած է թէ ՏՕՕնոցներ ալ
որ յարմար կը նկատեն)։ պիտի Հանէին • վարքին քով էն՝ Հրէշ Հ՛՛՛՜՛Ր մ ր՝ խարազանը ե–
«ԵԶՆԻԿ»Ն ԱԼ ԱՆԳԼԵՐԷՆ ԵՐԿՈՒ ԸՆՏԱՆԻՔՆԵՐ ՋԱՐԴՈՒԵՑԱՆ Նան– ՐեՐՅյո սա֊ց ՚ ՚ * : Ու մորթին ուժով Ի$"*Գ ^լաէէէ
սիի մէ9։ Մէկր՝ մայր մը– աղ^իկր –ռւ երեք տա ձայն մը սարս ո ա ցուց պատան ի էութիւնս :
Օքսֆըրտի Համալսարանին անգամ ւայտնի ե– րեկան թոռնուՀին ; Երկու ժամ վերՓը , ^րկրորգբ . Ի)ւ կը յառաջանա յ երկար կարաւանը* * ՚ ։
կեղեցական մր, քաջ գրաբարագէտ , րնագիրէն Հայրբ, կինբ եւ երկու զաւակներ , երկու ել քցումբ մը լաճեր կը Հետեւինք զացոզներուն ։
անգլերէնի թարգմանեց Եզնիկ կողրացիի «Եդծ Հինգ տարեկան : ք՝ոլորն ալ ծակ ծակ եղած էին Հաց , պաշար , ծրար , շիշ մը ունինք տալիք մեր
Աղանդոց»ին չորրորդ գիրքր Եղծ Աղանդոյն զնգացիր ի գնդակներով : կը կարծուի թէ Վրէ^ ՜ « ւ / ե ծ » ե բ ո ւ ն , որ՝ շզթայուած կը տանին * * . :
Մարկիոն»ի : խնգբոլթեան Հետեւանք է ՚, Եա դարձէ՛ք , լակոտներ . . . : Հրացան մը
կը պայթի
Եթէ չեմ սխալիր , սկսած է թաբղմանել ա֊
ԳԵՐՄԱՆ ԴԱՒԱԴՐՈՒԹԻՒՆ մը երեւան Հան– Վանի մէջ թուրքերը ջարդեր են
ռաջին երեք դիրքերն ալ — Եղծ հեթանոսացն — Պէյլիկ»
ու եղաւ Փրակայի մէ^, ւի ո իւ - վ ար չա սլ ետին եւ կրր՜ են ոՈււզզեե՞Րր՛ " են
Եղծ Քէշին Պարսից , Եղծ կրօնից Տունաց իմաստ ինչո՛՛ւ
թական նախարարին գէմ : Ղ՝աւտգի րնե բէն մէկը ինչո՞ւ պիտի չ ո Լ լ1 զլ են: ••• I
նոցն : Թարգմանիչը
այնքան ընտելացած է մեր սպաննուեցաւ , միւսը փախաւ : պիտի չունենան։ Պիտի չմեռնի Հայ"յրիկ"
գրաբարին որ, զարմանքով տեսայ թէ ամբողջ ԳՈՐԾԱԶՈՒՐԿՆԵՐՈՒ ԹԻՒԸ վեց միլիոնի պի– Հայրիկս չի կրնար մեռնիլ֊ >. ֊
թարգմանութեան մէջ միայն ութ կարճ ու ան - տի Հասնի տարուան վերջը, իսկ 8 միլիոնի՝ մին - Ես եմ, Տիկի՛" ե՛ս : Շնորհակալ ենք, Տի՛
էք
ջատ նախաղասութիլններ չէր կրցած ճշգօրէն վե չեւ գարուն , Մ ՚ ՆաՀանդներուն մէջ։ կը խորՀոլի կին ք)^սV^^^^ : Երեք Հոգիի ադտտաբարուՀին
.
րածել իր բարբառին : շաբաթական 25 տոլար վճարել 26 չարթուան դուք։ Եւ••*
Օքսֆրրտը Եզնիկ կը կարդայ, մե՞նք֊ •> Համար: • - Ոա&՚սւ՛ • • • :
Fonds A.R.A.M
ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԼՈՆՏՈՆԷՆ ՀԱՅԵՐԷՆԷ ֊ ԱՆԳԼԵՐԷՆ ԲԱՌԱՐԱՆ ԲԱՐՁՈՒՆՔՆԵՐ
Ու՜րիշ ԱԱԴԼԻառէ մլչ նախկին ուսուցիչ Պըռա
նօյի (Զեխոսլովաքիա) Համալսարանին , Հայերէնէ Բարձունքնե՛ր, բարձունքնե՛ր ոսկեհուո.,
օժանգա~ փայլում եմ ես, ահա՛ դէպի ձհդ,
ՄՇԱԿՈՅԹԻ ԳԵՏՆԻՆ ՎՐԱՑ անգլերէն բառարան մբ կր պատրաստէ Հեղինակը Տքնաջան անցնելով խառնիխուռ
ստուգա
կութեամ բ ա յս տոգեր բ գրողին է
քա^աՀմ ուտ Է բազմ աթիւ լեզուներ ու
Մ եր գաղՈէ֊թլՀ ալ–ելէ հ.ա ՂՂՈ ՛՜է1 ԷԼ ^**~ /՛՜Հ՛ նիւ– բանութեան : ք1ր առաջադրած բառարանին մ Է^ Բիւրաւոր ուղիներ տօթահեզձ :
Թռչում եմ օրերի վացքի հետ՝
թական մ ակար գա կին Համ ա սլա ա ա ս խան սլա ակեր տեղ պիաի ունենան մ իա յն արմ ատ բառեր՝ մ օտա– Դ-էպի ձեզ, բարձունքներ վեհութեան ,
Առլցուն յոյգերով կենսաւէտ
մլլ կրնար ներկա յառնել , եթէ Փոքր ճիգ մր րնէր լո րապէս 5 —• 6000 ֊, լատին տառերով, րա յց արեւ– էլ յուռթի երդերով ձեր վաղուան :
թօթափելու֊ Համար իր անՀ ո գութ ի ւնը որ քիչ մր մ ա աՀ ա յ արտասանութեամբ : Հարցուցէք իրեն թէ Գալիս եմ բեռնաթափ, ձեռնունայ ն ,
Դէպի ձեր լոյ սերը մշտախինդ
շաա ասիական է ։ Այլապէս զգացումի պակաս ինչպէս ծագում աոած են , օրինակ , գիր֊ > Ա՚աւո յ իւ ինձ հետ բհրում եմ ես միայն
3 ուշերի մի մշուշ լաբիրինթ :
շկայ մեր Հայրենակիցներուն մօա ։ կա/թ–, սագ, սուրս , քաջ, օ ձ ; ձագ, րադ , արեւ ,
Թողնելով խոհ ու խոկ յեզյհզոլկ
Ղ՝ իա ահ՜ եմ թՀ&ինչ մեծ Հեաաքրքրութեամ ր Օդ . ծաււ , սունկ , ա|ւՆ , նՈՆ եւայլն բառերը , եւ Ել աշնան ցուրտ ցոլքեր վաղաշէջ ,
Վարդագոյն երագներ յոլսագուրկ
կը կարգան ^Հայբենիք^ի անգլերէն շա րա թ ա - Աթիւըրթ Մէն ձեզի կր Համրէ անոնց Համարժէք՛ իւ պատրանք, եւ ցնորք սնամէջ :
թերթը, Ւ1&Մ61Ո& ամէնէն շաա տարած– նեբբ ուրիշ լեզուներու մէ^ լիթուանեբէն , Հնգ–
ուած Հայ օ ր կան ր այստեգ որուն ձո 1–ն Հը արգէն կերէն , ալպանեբէն , իրլանտեբէն, սպաներէն
սկսած է վարակել նորաՀաս երիաասարգներր ; եւն* : կրնայ նոյնպէս բացատրել թէ ինչու եւ ինչ
ԱՀ ա ւա ս ի կ կարգ մ ր մ անր ֊ մ ունր տեզեկու– պէս կը փսխուին տառերր մէկ լեզուէն միւսր։
թիւններ , իբրեւ սփոփանք ; ԱՆԿԼԻ-ԲԱՆ - ՀԱՅ ՇՐՋԱՆԱԿԸ
1 943ին Ա ո ւր ի/ւ յ վա րմ ա ր անն ե բ ո ւն ի նպաստ Նամակս կկս մնացած պիտի րԱար , եթէ մոռ Գարուններ անծաղիկ ու անսէր,
Արշաւող գաղջ խաւար աննահանջ ,
Հ ան գան ակութ իւն կա տ ա բ ո ւե լո ւէ , Հա լէ պ ի Առա^– նայի յիշել «Անկլիքան - Հայ Երգնակը» որ կազ– Միշտ աշուն, միշտ մշուշ , միշտ գիշեր ,
Ամենուր մթնշաղ, մղձաւանջ :
նորգին գրկուեցաւ 550 սթերլին՝ բո լո ր կրթական մուեցաւ տարուան սԿԻգրԼՀ *
Թողնում եմ,ես ամէն, ամէն ինչ,
Հաստատութեանց բաժին Հանելու թելագրու֊ Անգլիո յ Ազգային Եկեղեցին ունի մասնաւոր Ինչ հին է ու մահին մատնուած,
Եւ գալիք օրերի լուսաջինջ
թեամբ ; կազմակերպութիւն մր որ կ՚աշխատի կապ֊,աստա Իղձերն եմ բերում իմ փայփայած :
1 944^ 5>. ք՝արեգոբծականի Ա՝ անչէսթբի մասնա– ռել Արեւելքի եկեղեցիներուն Հետ։ ՆախագաՀն է Բարձունքնե՛ր խոհերի եւ փառքի ,
իմաստի ամրոցներ լուսագէս,
ճիւզին նախաձեռնութեամբ (Լոնտոնի ան զ ամն ե– Արքեպիսկոպոսը , իսկ Ատենապետը Արբ Րոնրլտ Ուխտում եմ գլուխ րաց, ծնրադիր , -
Որ անշեղ , անվարան հասնեմ ձհգ :
րբ ցրուած էին Հոս ու Հոն) Հաւաքուեցաւ , ամ– Սթորզ, կիպրոսի նախկին կառավարիչը։ Պատե -
ԳՈՐԵԱՆ
չբ ո զ Անգլիոյ մէջ, մօտ 4000 սթեբլին՝. Այս Հան– բազմի ընթացքին այս մարմինը (Շհս^հ օք Ըո§1յոՃ
ԳԵՐԻԻ ՄԸ ՅՈԻՇԱՏԵՏՐԸ
գան ա կո ւթ ե ան մ ասնակցեցան Պ * 9* * Կ իւլպէնկեան €ՕԱՈՇՕ ՕՈ քօ^ւՏԱ յ\քք&Մտ) ՀետզՀետէ ստեղծեց, օ–
եւ Աբղարեան Հիմնադրամը, իւրաքանչիւրր 1000 րինակ, Անկլիքան - լեՀ , Անկլիքան - ռումանա
սթերլինով, ու Պ՛ Մ– Պագրճեան եւ Պ՛ Ներսէս կան, Անկլիքան-Հելլէն «շրջանակները ուր տեղա
Կիլլպէնկեան իւրաքանչիւրր 300։ Այս չորսէն զատ ցիները սլատեՀոլթիւն կ՚ունենան ծանօթանալու
ուրեմն Լոնտոն ու Աանչէսթր կրցած են իրարու օտար գաղութներուն , անոնց պատկանած եկեղե
քով բերել 1400։ ցիներու՛ն, անոնց պատմութեան ու մշակոյթին։
\944ի Դեկտեմբերին «կաղանդի ն՛ա մր Երկար վարանումներէ վերջ, մենք ալ ուզե -
սարքոլած էր ԱնգլեւխորՀր գա յին ընկեբակցոլ - ցինք գոՀացում տալ մեզի եղած խնդրանքներուն
թեան մր կողմէ , ի նսլաստ պատերազմի աղէտեալ– ու անցեալ Մ արտին կազմեցինք Անկլիքան - Հայ 20 Ցուլիս Այ"Օր ծանօթացայ Տիկին ՝ԲտԱ\–
ներուն : « § ս ա ա | » ի թդթ–սւկիցը ընդ առաջ երթա Շրջանակր , ապաՀովութիւններ ստանալէ ետք թէ ՈՇէին Հետ :
լով իրեն եղած խնդրանքին , բարեկամ՛ներու սեղմ ձեռնարկր պիտի դրուի զուտ կրօնական - մշակու
շրջանակի մը մէջ կրցաւ հաւաքել 120 սթեբլին : թային Հողի վրայ։ ՝Բկնթրպրիի Արքեպ ի ս կոպո ս ր Ընկեր Ջադմըշեան Պոլսսյ Վիէննական Մխի–
Գ՛ումարը յանձնուեցաւ խորհրդային դեսպանին , պատւոյ նախագաՀն է. կ՚անդամակցին ^իպրալ– թարեաններու ուսախաղ իր գերմաներէնի տկար
«հայ ժողովուրդին եղբայրական .ողջոյններով» յ թարի եպիսկոպոսր ԼՀարոլա Պրքսթըն), Երուսա– պաշարոէթյ իսկ , յաջողած Էր \07րգ խում րին ֊—՚
ղէմի եպիսկոպոսր, բազմաթիւ անգլիացի կղերա մեր խումրին խմբապետ բ րլլ •լ։ Եւ Հարիւր
ԱԲՈՒ ԼԱԼԱ ՄԱՀԱՐԻՆ ԱՆԳԼԵՐԷՆ կաններ որոնց մէջ մեր Հին բարեկամր՝ Տակլրս Հոգիի միջեւ ղիս Էր նշանակեր, –.գործի Համար
•Ա շակոյթի ճակատին վրա՞յ ։ ^ ինչպէս նաեւ Արբ Րոնրլտ Աթորզ (ատենա - քաղաք գացող միւս խում բերու ընտրեալներուն
(քարտու–
Օր* ՏԼապէլ Պոյտճեան, մեր տաղանդաւոր պետ), Արբ Հէրի Լիոլք, էրիք ՝Բինկ Հետ։ Մե՛ծ շնորՀ :
են ճէյմս
ր™֊1 ՚-՚աւա I լո ւ* ու, մ եան գամոյ յն նկ/սրիչ Է, բա– "՚"դ4–լ/՝ւ. ույյիյներ։ Հայ անդամներն (օգնական Առաջին անգամ կ՛ելլեմ քաղաք : Հ՚֊ակառաւ
հոեու պաՀակներոլ
է . ա ր ձա^Դս էլՍաէ՝ՐՂ<մ.բ ո ։ լալոյ Ս ա տ արը-֊ա ռւլ»ր. Հսկողութեան՝ մեր շարքր
օրերս պիտի ՀլսստարակԷ , եթէ մեկենաս մր բժ . իլթիւճեան եւ Ժիրայր Միսաքեան՝ •վաշաթւոռ––֊ կ ) Լ ծ – . լ ղ^-՚֊լ Հ , « ք 1 • ՚ – ..չ,.,աանի–
գտնէ . . . քարյոուղար) հ ներ ով որոնք րք ուտելիքներ ՜կը նետեն
ՀակաՐ֊ա^կ տար իներ ո ւ ծանրութեան , Օր՝ ՊII– Ծրագրուած է պարբերաբական թէյասեղան - մեզի . եւ կամ անուններ կը Հարցնեն :
յաճեան կ՚աշխատի առանց յոգնելոլ, առանց վՀա– դասախօս ութ իւններ սարքել յառաջի կայ ա շունէն Արեւը կը խաշէ ։ Անօթի ենք եւ ծւէ րաւ ;
տելու՝. Մշակոյթի մեր վաստակաւորներէն ու նո– սկսելով, պատմական ու դրական նիւթերու շուրջ՝. էք ամ բը կր յառաջանա յ լուռ , Հ եւալով , քաշ–
րերէն քանի® Հոգի կր ճանչնան զինքր , քանի® Հոգի Գաղոլթր այս ձեռնարկին Հանդէպ ալ կր պաՀԷ կռտուելովդ ՚ • •: -
Հետաքրքրուած են իր գործով՝. \ 943/՜5/ Ամերիկայի «բարեացակամ չէ զո քո ւթ ի ւն» , որովՀետեւ չափէն իԲնչ։ Զինուորական քայլերո^Վ՛ ֊քալեցնել
մէշ Հրատարակեց «էշլքիածին» անուն անգլերէն աւելի «փոլիթիքոս» է երբեմն հ կ ուզեն մեզ %• ինչպէ^ս ՚. Կ°չԻԿո^ՐՐ նետած են; .Հ$Ա~
թ ա ա ե ր ալ ութ իլն մ ր տաղա չափեալ , Գրիղո՝ր Լու ֊ Այս աո թ ի լ պէտք է յայտարարեմ , առանց տերը։ ՈւրիշնեբՀ ազտոա քուրդերով են ծածկած
սալոր ի շի շրջանէն առնուած՜Հ Օ® վ կարգաց֊, ո® վ կեղ,– Համեստութեան , թէ Հ. 3– ՛իա շնա կց ո ւթ իլ իրենց գեռ արիւնող ոտքի Վէրքերը X ինչպէ^ս ոտ
կր կարդայ մեր բանաստեղծներէն։ եր գրեթէ միակն է որ կրցած է կապ ու օղակ քի կրնանք կենալ - մը կուրով՝ երեք նա–
Հանզներ ենք կտրեր :
Նամակ մր ունիմ իրմէ 15 Օգոստոս թուակիր . Հաստատել Լոնտոնի պատասխանատու շրջանակ -
Կբ ա ս յ յ ք ^ ի * գանկս : Աչքերս ու ականթներս
—« Կը լսեմ թ է Հ<էչմիածին»ը օՓհբայի կը վե ներուն , մամուլին, մշակութային Հաստատոլ -
րածեն Ամերիկա, բայց առանց ինծի հարցնելու եւ գո րծագուլ են Հռչակած ւ Ու֊զեղս՝ ուղեղս միա յն՝
առանց դիա՛նալու թ է ինչ տեսակ երաժշտութիւն թեանց ու Հանրային ղէմքերոլ Հետ։ «Յառաջէի
է • • • «Աբու Լալայ»էն դատ երեք նոր դիրքեր եւս ա չքեր բ Հ ո ղիիս ՝ կբ տեսնէ դեռ քչիկ մըւ Նո*֊ա>~
ունիմ՝ հրատարակութեան համար պատրաստ, — ղրասենեակը այստեղ Հայկական միակ կեդրոնն
ղուն, խորունկ, նայուածք մբ, ոբ սարսուռը ,
է, տեսակ մը «Տեղեկատու Դիւան» ուր ս,ջէն ձա֊
Հ ալ ատքը ո ւն ի * ար իւն ի ս ինծի նե րա ր կած աղ -
խէն կր դիմեն Հայկական զանազան նիւթերու Հա
ուոր ցեղիս անմ աՀ ո ւթեան աղբիւր ին • • . :
Ա • 71ւ6 ժշ&էհ օք քւեշոա • պատմական ք՚ • քօտ՛ մար : Դաշնակցութիւն,, կր Հաւաքէ ու կր դասա
(V ւյ , կր ճանչնամ ես այդ խումբը,
քձհյ ք՜ե՚յ՚տ. չափաւոր ու յանգաւոր Գ • Տհօւ՚Է ւորէ անգլիական մամուլին մէջ երելցած ամէն են փոխեր * * • :
ինչո* V ոստիկաննեբր Հաղուստ
Տէօոշտ • անբնական ու անհաւատալի հէքեաթներ, Հայկական լուր՝ կարօ ններո լ ընկերութեան մր
որոնցմէ մէկր Աբտաւագդի կեանքէն՛. • • բաժանորդագրուած րլլալով , ու անմիջապէս կր - Հայրի՜Կ» Հ ա յ ր ի և* ^ր^՜ր մը*..։
Ինչո՞ւ չէք դար տեսնելու զիս , աշխատանոցս; պատասխանէ , երբ յարձակում գործուի Հայ ժո. Այղ շաՐքԻ" մէչ ճան շցայ ղինքըւ կապեցի՜ն,
նկարներս, հայկական նիւթհրոլ շուրջ պատրաս
տած յօդուածներս • • •» : դովուրդին դէմ : Ուրիշ առթիւ աւելի լայնօրէն՝ միաոուցին զինքն ալ իր երեք ըն կե րնե բուն » • * Հ
այզ մասին։ Մ տ յրիկիս արցունքով պատրաստած ծրարր ձեռ֊
ԺԻՐԱՑՐ քբս մնաց ՛՛՛ւ Արթնցան աքաղաղները՝ մենք գեռ.
Թելադրած էի վերջերս որ Հայերէն բանաս առաջքն ենք քյոզկաաի բանտին՛, կս ալ Հայրիկիս
տեղծութեանց նոր շարք մր անդլերէնի թարգմա ուտելիք էի բերած ։ Զբնգունեցին » * • : Տեսայ ղի*ե~
նէ , 50 60 կտոր, ամբողջացնելու Համար իր «հւ– ԻՏԱԼԻՈ8 Հաշտութիւնբ ամէնէն աոսվ պիտի քը . . . : Պոոացի . . . :
ՈՂ6ՈաՈ Լ6§6Ո<յՏ»Հւ զոր այնքան յաջողութեամբ կնքուի : Անգլիա եւ Ամերիկա չեն ուզեր Հատու Ագա պապա՜ • • • I
Հրատարակեց \Գ\7ին; Օր՝ Պոյաճեան սիրայօժար ցում պաՀան^ել այգ երկրէն, ոբ չարաչար տուժեց Փղձկելով՝ անէծքով, ատելութեամբ լեցուն՝
կ՛ուղէ կատարել այս աշիյատանքր , եթէ իրեն ւզաաերազմէն : երերցուցի ծրարս . • * : իրեն , իրե՜ն Համարսր էրէր. . * . 5
յանձնուի րնտբուած ու Հայաշունչ քերթուածնե ԿԵ%Ծ ՀԱԶԱՐՆՈՑՆԵՐՈՒ խնդրին առթիւ նոր Ամկն բան կար մէ^ը . • * :
րու փունջ մր մեր Հին ու նոր բանաստեղծնե - ձերբակալութիւնն եր կ ա տ ա ր ո ւ ե ց ան Փարիզի , Ջ իմաստ յ պատասխանբ : $էե ւքը շարժե՛՛ց
րէն ՝. (Այս աշխատանքը քաջալերողներէն կրՄարսէյլի եւ ուրիշ քազաքներու մէԳ։ Ամբաստան մԲնաք բարով» րսել էր ատիկա . : ՛Կրցա ձե, ՔՐ
շարժ ել
խնդրեմ որ Յառաջի միջոցաւ ինծի ուղարկեն ինչ եալներէն մէկր խոստովանած է թէ ՏՕՕնոցներ ալ
որ յարմար կը նկատեն)։ պիտի Հանէին • վարքին քով էն՝ Հրէշ Հ՛՛՛՜՛Ր մ ր՝ խարազանը ե–
«ԵԶՆԻԿ»Ն ԱԼ ԱՆԳԼԵՐԷՆ ԵՐԿՈՒ ԸՆՏԱՆԻՔՆԵՐ ՋԱՐԴՈՒԵՑԱՆ Նան– ՐեՐՅյո սա֊ց ՚ ՚ * : Ու մորթին ուժով Ի$"*Գ ^լաէէէ
սիի մէ9։ Մէկր՝ մայր մը– աղ^իկր –ռւ երեք տա ձայն մը սարս ո ա ցուց պատան ի էութիւնս :
Օքսֆըրտի Համալսարանին անգամ ւայտնի ե– րեկան թոռնուՀին ; Երկու ժամ վերՓը , ^րկրորգբ . Ի)ւ կը յառաջանա յ երկար կարաւանը* * ՚ ։
կեղեցական մր, քաջ գրաբարագէտ , րնագիրէն Հայրբ, կինբ եւ երկու զաւակներ , երկու ել քցումբ մը լաճեր կը Հետեւինք զացոզներուն ։
անգլերէնի թարգմանեց Եզնիկ կողրացիի «Եդծ Հինգ տարեկան : ք՝ոլորն ալ ծակ ծակ եղած էին Հաց , պաշար , ծրար , շիշ մը ունինք տալիք մեր
Աղանդոց»ին չորրորդ գիրքր Եղծ Աղանդոյն զնգացիր ի գնդակներով : կը կարծուի թէ Վրէ^ ՜ « ւ / ե ծ » ե բ ո ւ ն , որ՝ շզթայուած կը տանին * * . :
Մարկիոն»ի : խնգբոլթեան Հետեւանք է ՚, Եա դարձէ՛ք , լակոտներ . . . : Հրացան մը
կը պայթի
Եթէ չեմ սխալիր , սկսած է թաբղմանել ա֊
ԳԵՐՄԱՆ ԴԱՒԱԴՐՈՒԹԻՒՆ մը երեւան Հան– Վանի մէջ թուրքերը ջարդեր են
ռաջին երեք դիրքերն ալ — Եղծ հեթանոսացն — Պէյլիկ»
ու եղաւ Փրակայի մէ^, ւի ո իւ - վ ար չա սլ ետին եւ կրր՜ են ոՈււզզեե՞Րր՛ " են
Եղծ Քէշին Պարսից , Եղծ կրօնից Տունաց իմաստ ինչո՛՛ւ
թական նախարարին գէմ : Ղ՝աւտգի րնե բէն մէկը ինչո՞ւ պիտի չ ո Լ լ1 զլ են: ••• I
նոցն : Թարգմանիչը
այնքան ընտելացած է մեր սպաննուեցաւ , միւսը փախաւ : պիտի չունենան։ Պիտի չմեռնի Հայ"յրիկ"
գրաբարին որ, զարմանքով տեսայ թէ ամբողջ ԳՈՐԾԱԶՈՒՐԿՆԵՐՈՒ ԹԻՒԸ վեց միլիոնի պի– Հայրիկս չի կրնար մեռնիլ֊ >. ֊
թարգմանութեան մէջ միայն ութ կարճ ու ան - տի Հասնի տարուան վերջը, իսկ 8 միլիոնի՝ մին - Ես եմ, Տիկի՛" ե՛ս : Շնորհակալ ենք, Տի՛
էք
ջատ նախաղասութիլններ չէր կրցած ճշգօրէն վե չեւ գարուն , Մ ՚ ՆաՀանդներուն մէջ։ կը խորՀոլի կին ք)^սV^^^^ : Երեք Հոգիի ադտտաբարուՀին
.
րածել իր բարբառին : շաբաթական 25 տոլար վճարել 26 չարթուան դուք։ Եւ••*
Օքսֆրրտը Եզնիկ կը կարդայ, մե՞նք֊ •> Համար: • - Ոա&՚սւ՛ • • • :
Fonds A.R.A.M