Page 111 - ARM_19-1945_02
P. 111
ւտ ա տ & ա ց ա ա ա ո ձա^տոատ ատ տաՉ^
այ X օ \ 7 ՝ Ր ք-է ^օոճէ 6ո 1925 ՎԵՐՋԻՆ ԺԱՄ
Ո յ\1\ք\. 1 Լ ՛ 1 * 5..0.Տ. 376.286
17, &Ա6 .Օ&ոստոս - Րձ81Տ (136) Ե^ք Մեծէդ պիտի տեսակցին
էօԼ : 008. 15-70 - Շ. 0. Ր. Բյոտ 1€78–63 ՎիհսԱայի կ ա մՊ և ղ ի Ա ի վկ
ՕՐԱԹԵՐԹ՝ Տ&ատձւ 16 մառ 1945 Շաբաթ 16 Յունիս Անգլիո յ վար չապեաը օ Հաղոր -
պաշտօնապէս
ղեց թէ Երեք Ա՝եծեբը պիտի տեսակցին ^երեսփ *
ԺԶ • ՏԱՐԻ - 166 ձոո66 »|° 4429–՚եոր շրջան թ ի ւ 58 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱ՚ն Գին՝ 3 Ֆր ընտրութեանց արգիւնքր՝ ծ՜անուցուելէ ւսոսւՀ » :
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
ինչպէս Ա՝ * Ղ/աՀանգնեբու նա խագաՀ ը , Ջրրչիլ ալ
գաղտնի պաՀեց ժողովին թուականը ե լ Վ^յ^ք^ *
Փարիզի մէջ կը կարծեն թէ Հանգիպումը տեղի
Փ Ա Յ Լ Ա Կ ՍՍ.ՆՍ.ՍՍ.Ր պիտի ունենա յ Վիէննայի կամ Պերլինի մէջ. Ու–
Գուժկան լուրերու շրջան Է : ՄարսԷյլԷն Յու Ր է հ*"^ Ր "՛Լ ո փէ՚եՀ ա կի մաս ի ն կը խօսին : *ֆ՝ալով
նիս 14 թուակիր հհււագիբ մր կը հաղորդէ ծանօթ
ԵԻ Յ Ի Շ Ա Տ Ա Կ Ս ԱԼ ԹԱՌԱՄԻ զբող Փայլակ Սանասաբի մահր : թուականին հ թերթերդ կը գրեն թէ նախագաՀ
քՒրումընի մէկ յայտարարութեան Համաձայն մ՜ո
Փոխե՜՛նք նիւթչէդ այսօր , /»լւԼէու խօսք արձա Հիւասգ է-ր , ասւենէ ՛մը ի վեր : Քանի մը շա գովը տեղի պիտի ունենա յ յուլիս \ 7 ի ն : Ամէն պա
է բաթ աոաջ կը հաղորդէր թ է ղործոզոլթհան մր
նագրելու Համար մ ե& թուականի մը առթիւ րագայի մէջ^ պիտի գումարուի 0ուլիս 5էն 26։
Շ աս լ ի ն ԳարաՀ իսարի Հերոսամարտին տարե– հԱթաբկուած է, յօդացաւի սլատՈաոով, եւ թ է ա– Պ * Ջ ո V ԼՒւ Ւ Ր յ ա I ա ա բ ա բ ո ւթ ե ան մ էջ աւել -
գարձն էր երէկ , 1 5 (Հունիս : ծ ՛ ա ր ե գ ա ր ձ մը որ ա– աւղջաԼլան վիհա^ր թոյլ չր տար ղբել : Հա|լաււակ ցուց թէ Աթալին Հաւանութիւն յայտնած՝ է^ թէ
այդ վիսակրն, կը շաբուԱակէբ իր աշբյսաաւԼլցՈլ–
պա Հո վարար շատ քիչերու մ ի աքն ինկաւ : ինչպէս միասին պիտի տանի ընգգիմագիրներ ո լ պետը
^ Վ^աս -
Ս այիս Հճը ւ Ինչպէս , անէյԼ ա է ապրիլին թրւԱբ եւ ±աԱի Աը դրութիւնսեր ալ զրկած էր Է5ու– Պ՛ էթէի Լ ընկերվարական՝) : <ձԶենք ուզեր որ Ո ե լ է
պուրականէ Հերոսամարտը : նիս 4բն : Դժբայաոաբաբ ուշ հասկցաօ՜ էին թ է մա մէկը կարենայ ըսել* «7"ու^ յանձնառութիւն մը
Ան շո ւշա իւրաքանչիւր գաւառի Հայրենակից՜ հացու վէրք մը, խլիրդը Լքանսէր) կը կբօ-էբ իր կթ ստանձնէք առանց ի ր ա լա ս ո ւթ ի ւ ն ունենա / ու ,
ներ՚,թ յիշեցին իրենց անցեալ փառքերը Լիսկ Ա սւ– սիրաը : Երէկ սամբորդ Ա՛ը կը յայտնէր թ է բը– կամ թէ քուէ տուփը կրնայ բան մը պարունակել
ոV
յի ս Հէ$ը ո՚° Ր գաւառին կը սլա ականէր 1 կամ ժրշկներր ամէն յոյս կտրած են : որ ձեզ զրկէ որ եւ է ի ր ա լա ս ո ւթ են է X Պ * 1քթէի եւ
երկու
Հատուած՜ին * * * ) I Ե՛֊ բարեպաշտներ թերեւս մը ՚Նարյկին ուսուցիչ, բաղդատաբար երիտա ես միշտ Համաձաքն եղած՜ ենք արտաքին քաղաքա
մոմ վառեց ի ն ժամ երթալուէ , կ ՚ " մ պտղունց սարդ, ողբացեալ Փայլակր (Ամանաթեան) կաբ– կանութեան մասին յ անցեալ տարիներու ըն
նեցի էր եւ շրջանաւարտ Սանասարեան վարժարա թացքին X
նէս : Յաջորդով՝ իր կեանքի եւ գործի մասին:
խունկ՝ տունին մ է ^ ։ Իսկ միւսնե^ըը^ այկյ բաղ֊
պարծենալ
մ ո ւթ ի ւ ն ն ե^ ր ր որ կը սիրեն երբեմն Սոս՚իա֊ԼիրաԱաԱ ե ւ Անգփա
թէ մ ենք ալ Չզարկինք - գա բ կո լան ք՝^ , ե բեսուն Մհբ խորին վշտակցութիւնը իր ընտանեկան պա օ
տարի առա ջ :
րագաներուն :
Ուրեմն ա յսքան շո° ւտ մ ա շեցան օր Հ ա ս ա կան
պա յքարի եւ ողջակէզի անմ ո ո ան ա լի , անբաղգա– է ո ի օ ԼոնտոԱ պիտի եդայ
տելի թուականներն ու յիշատակնեբը։ ՚ճիշգ յա ս ՊԵԼԺԻՈ8 ՀԱե* ԳԱ%ՈԻԹԸ Ջըրչիլ ճառին մէջ շոշափեց գրեթէ բոլոր ար
պաՀուն ե՛րբ մարգիկ տօներ եւ սգաՀանգէսներ կբ տաքին խնգիրնե ր ը , մ անաւանգ անոնք որ գլխու
ս ա րքեն , 1 939 1 945/՛ փառաւո ր կամ քստմնելի իյԱ՛բ .— Պբիւսէլի մեր աշխատակիցէն ստա ցաւ կը պատճաո֊են : Աուրիոյ մասին .ըսաւ*
դէպքերուն աո թ ի լ * . * ցանք երկու թզթակցոլթիւննհր , ւբրանսհբէն « Մենք երբեք միտք չունինք մեր ֆրանսա
Զենք ուղեր մեղադրել որ ե լ է Հատուած՜ է Ե՜ (11բիլքսէլի՛ թղթատարական գբաք ննոլթիւնր աո. ցի բարեկամներուն տեղը անցնելու : Ա*ենք չենք
թէ մամոլլր պատկերն է օրուան կեանքին ^ պար ա յ ժ մ թ ո յ լ չի տար օտար լեզուներ, բ ա ց ի գլխա ուղեր յափշտակել ո ե լ է մէկուն ստացուածքը *.
տաւոր է արձանագրել նաեւ այս պ ա ր ա գ ա ն X Պար ւորներէն) : ||ւրեմն կր թարգմանենք երկրագունգի որ եւ է մէկ մասին վրա յ X Ա՝ ենք ուժ՛
տաւոր է յիշեցնե լ քՅ՜է մ արգիկ Հ անգիսաւո ր պա Պ ՐԻՒՍ ԷԼ, 30 Մայիս պիտի տանք ֆրանսական ազգեցութեան Ա ուրիո յ
տարագ մ ատուցին եւ ճառեր խօսեցան 552 տարի Պատերազմի ընթաց մէջ^ բայց միայն մեր խորՀ ոլրգներով : Մեղի
առաՓ մեռած՝ թ՛ագաւորի մր յիշատակին ( Լեւոն քին, Հակառակ գրաւման բանակին խստութև անց յ չ ի քնար ապաՀովել այգ ազգեցութեան Հաստա -
է * ) յ բայ ց մոռցան այլապէս պատմական թուա - ^/եբեիոյ Հայ գաղութթ բաղգատաբաբ Հանգարտ տումը կամ ջ^ջել զայն; Ա՝ենք շատ ուրախ պիտի
կաններ որոնք գ ե ռ ն ո ր կո՝ լրացնեն իրենց երես– կեանք մը ունեցաւ , շնորՀ իլ ^աղթ * վար չո ւթ ե ան ԲէէայիսՔ եթէ ւհրանսա ինք յ ա ջ ո գ է ր գոՀ ա ցու ցիչ
նամ ե ակր ; նախագաՀին՝ ^1 » Շրթանէս Ա արտիկեանի սրա Համաձայնութեան մը յանգի լ Ա ուր իաց իներուն եւ
տեսութեան եւ չափաւորութեան % ՝\յախագաՀը Լիբանանցինեբուն Հետ X Ե*– միշտ ըսած՜ ենք թէ
Ո,(Երն է աւելի խօսուն — թագաւորի մր մա^Հր գա զո ւթ ի ն գորՆե րը վարեց եռան գ ո վ ե լ անձն ուի– անմիջապէս որ գաշնագիր մը կնքուի ^ մենք պիտի
Լ բ լ լ ա յ է11 կ անկախութեան պայքարի մբ Հետ կապ– բութեամբ , յա՚լ՚գելով երկրին օրէնքները , ե լ իր քագԼնք. մեր Գ°ՐՔ(Լ՚՛ ՚Ծատ. ուրախ եմ էԱելով որ
ուած") գ թկ ամբողջ ժողովուրդի մը ողջակէզը , Հայրենակիցներուն օրինակ Հանգիսանա լով է Բ՜
գաւառէ գ ա ւ ա ռ , նաՀանգէ նա Հ անդ : Ա անաւանգ րեւ լալ Հայրենասէր , միշտ երախտագէտ ^ելժ՜իոյ
որ , միայն ող^ակէղներ չունեցանք , այլեւ Հերո– որ այնքան լայն ասպնջականութիւն ընծայած՜ է ժանավա յ ե լ պատիւներ րնծայեցՀ Իր Հարուստ
սամաբաներ > Վ^ասպուրական , էթապին Գ՚տրաՀ ի– Հոն ապաստանած՜ Հայերուն : Ա՝ ա ա են ա դա ր ան ր կը գտնուի Հայկ» Ակումբիս՝
ււ ա ր 1 եւ միւսնե ր ը , իրենց կարգին : Օգնութիւն կարօաեալնեյաւ — Հա յ տրամագրւթեան տակ X Տարգա՛՛նք իր յիշատակին X
Պատմական
տա րեգարձնեբո ւ աօնակաս։արու - Տիկնանց
էէ\էէա.ը մի Աիութիւնը^ իբրեւ օժ՜անգակ մարմինդ մեծ՝ անձ– ՅԱՂԹԱՆԱԿԻ ՕՐԸ ՊԵԼԺԻՈՑ ՄԷՋ
թիւնը^ մեգի Համար , առիթ մը պիտի Օաղթանակի օրը^ 7 մայիս 1945 1 ամբողջ
ւս յն ողբեր Հ իւս ելու յ անէծքներ տեղալու կամ ի՜ նուիրութեամբ օգնութեան Հասալ բազմաթիւ կա
մաստութեան գոՀարներ թափելու Համար ^ ա,ք1 րօտեալներու X Այ" առթիւ կ^արժէ մասնաւորապէս Պեըք-իոյ մէջ տօնուեցաւ աննկարագրելի իւ ան զա -
բուն իսկ մ եր մ իտքն ու Հոգին թարմ ացնելոլ Հ ա– յ ի շ ե լ գնաՀատե լի խանքերր Տ իկի"Աեր Մ եղրիկ վառութեամբ : Հյչակները անբնգՀատ կր սոլլէին
մ ար ։ Ա* անաւանգ ա յ ս խորթ ափերուն վ ր ա յ ^ ուր միրւլեանի եւ ՚ԼքՈւարգ Լ$՝ըսրեանի : եւ եկեղեցիներու կո չնակնե րը կր Հնչէին Հանգի–
ամ էն իս չ գատապա րտուած՝ է մ տշելու Այս
^ մ ան ր ա - Հայ էյւիա* Սւիռւ^իւԱ ընկերակցու սաւորապէս X Ա1է՚Բոգջ ^րիւ֊քսէլը գրօշաղարգուած՜
նալոլ յ փոշիանալու : թիւնը սարքեց յ՜ո գովն եր եւ թատերական ներկա էր եւ աՀ ագին բաղմ ութիւն մ ը կը տօնէ ր յազթա–
Եզրակացնէ իռնք թէ ՀձԱ՚ն ա ց ո ր գա ց՝^ Հ ոգիներն յացումներ յ %ր ի ւքս է լի Հա յ Ակում րի ս ր ա Հնե բ ո ւ ն նակթ X ք՝ոլոր փ ո զո ցնե ր ը եւ պո զո տ ան ե ր ր լեցուած՝
ալ լճացած՜) մանրացած՜ են արդէն ^ եւ ամէնէն ա– մէ^ : Ա*իոլթեան նոր վարչութիւնը , որ կազմուե էին ուրախ զուարթ բաղմ ո ւթ ի ւ ն ն եր ո վ , եւ ամ էն
Հ աւոր կամ վւառաւոր գէպքն ալ այլեւս բան չ ի ցաւ երկրին ազատագրում էն վեր^ , պարրերա կան կողմ սարքուեցան պարեր ^ (ք՜ ո զո վր գա կան խրախ–
խօսիր մեզիւ գա սա խօսութիւնն եր կը սարքէ ^ գրական եւ աղ– ճանքներ X Արճարաններր լ ի ք ն էին , այրեր եւ կի
գա յին բ ո վան գա կո ւթ ե ա մ բ ; Ա իութ ի ւ ն ը Հ ասաա - ներ կը խմ է ի ն , 1լե ր գ է ի ն ցնծութեան աղաղակնե
Ե-– կամ ուրիշ Հետեւութիւն մը^ մարգիկ տած՜ է գասրնթացքներ Հայերէնի ^ գրականու րով : Զինուորական եւ ուրիշ նուագախում բեր կր
այնքան Հասունցած՝ , իմաստուն դարձած են որ , թեան եւ պատմութեան յ Ա ա կա յն ցաւալի է Հաս թնդային Հանրային պարտէզներու եւ փողոցներու
այլեւս չեն խանգաւէառո ւ ի ր Հ ի ն աւան գութ ի լենե տատել որ շատ քիՀեր կր Հետելին ա յս գասրն - մ էջ X Ղ՝ա շնա կից զինուո բներն ալ կը մ ասնակցէ ին
րով հ*– գ է ա է ապագան կքէ նային սեւեռարիբւ թացքներուն : Ասկէ զատ , անցեալ աաբիլ Հ^էին րնգՀ անուր ցնծ ո ւթ ե ան X Զ.ի*նուո ր ական կառքեր եւ
Երանելիէ միամտութիւն գ եթէ այս վ^*ր2^իս պա կազմակերպեց սգատօն մը յ յարգելու Համար յ ի՜ Հրասայլեր գ զարդարուած՝ պելժիական ե լ դաշ
ր ա գ ա ն է պատճառը Համատարած՜ անՀոգութեան ։ շատակը 1915/՛ ^ ա յ ա ^ է ս ջ սարսափներու ռոՀերունւ նակից դրօշներով 1 կր շբջէ էս պո զո տ ան ե ր ո ւն վը՜
քւ^ն չպէ ս կրնաս խանգավւսռուի լ ներկա յ ի ր ա կա Այս առթիւ ճառեր խօսուեցան եւ արտ աս ան ու - ր ա յ , պա յթե լու աստ իճան լեցուած^ եբիտասարգ–
նո լթեամ բ կամ ապագա յ Հեռանկարով 1 ^՚ՐԲ չես թիւններ եգան : ներով եւ եր իտասա րդուՀ իներով որոնք փոքր դ.ր -
գիտեր կամ չես յ ի շ հ ր եբէկուան պատմութիւնը , րօշներ կբ պարզէին ե լ մթնոլորտը կը լեցնէին
երե -
ճակատագրական պայքաբբ Լո 1 մ՝ոուեցաւ , Յոբելեաններ ^Լ^րէէ՛" ^Րևու՜ տարիներու ուրախութեան խելա յ ե ղ կանչերով X ^ ա ռ ք ե ր ը եւ
սուն տարի աււա^ , աւելի առա^ աւելի վեր^լ* ՚՛ ընթացքին ^ Ղ*աղթ * վարչութիւնը երկու յ ո բ ե լ - Հրասայլեր ււ> ի զուր կր փորձէին ճամ բա յ բանա՛լ
ծ/, ի^նչպէս կրնաս գտնել ճամբագ 1 ուղեգիծ՜գ ^ եաններ սարքեց , Առաջինը ի պատ ի ւ Պ • Մաք– Հոծ՜ եւ խիտ բաղմ ութ ե ան մ էջ որ խճողած՜ էր փո
Հայե
գործ՜ուն էութեան խարիսխդ. 1 հրբ չես գիտեր յար ււ ո ւ ա Ա իՀրգատեանցի , նախագաՀ Պեըեիոյ ղս ցնե ր ր : Ղ՝ի էե ր ր տեղի ունեցան լուսավառու -
-
գել եբէկուան ողբերգութիւնը , երկունքը , վաս - րու ա՝զգ • (Կողովին , իր յիսնամեայ գործ՜ունէու թիւններ եւ Հ բախազո ւթիւններ :
տակը։ Մեռելներն ու ռազմիկներ ր։ Աւերակներն թեան առթիւ ^ երկր՛ո՚բգբ՝ էբրեւ յարգանքի ցոյց Մէկ խ°"Ք"*/ 1 յաղթանակի օրր եղաւ սքանչե
լի եւ անմոռանալի օր մը •
ու արեան ճապազիքներըէ Հարիւր Հագարներու ի պատիւ ե ր ա ժ շ տ ա գ է տ Պ* Վ^արգան Աարգսեանի^
օրՀասական կանչերն ու Հերոսական թռիչքները,., ան ո ր գործ՜ուն էութեան 22,ամ եակին առթիւ ^ մեր * Ամ էն օր Հազարաւոր գերիներ եւ քազա–
Ա՛ամիկը վարէհուած Է մոմ վառելու եւ խունկ գաղութին մէ^ : քական տարագիրներ , ամէն ազդէ , կնանցն ին ա–
ծ՜խելու : Անոր Հարսը կամ փեսան , արգէն տարէ ց է Մահեր • Մեր գաղութ ը անգարմ անելի կո րեւմտեան սաՀմտնագլուխը Պելժիա վերադառնա -
իքբ
տակաւին կը յ ի շ ե ն որոշ բաներ : Ւսկ նոր սե րուստ մր կրեց յանձին պրոֆ . \թ * Աղ. ոնց ի , որ լու կս;մ ա ք ս եր կրէն անցնելով իրենց Հ այբեն
Րէւնագը,– այն որ ոչ Հայրենիք տեսաւ, ոչ
տարիներէ ի վեր Հայկական Մ ատ են, ^ գրութեան երթալու Համար X Ամէնքն ալ ուրախութեամբ եւ
V » ււ ւ՜
ամպ իոնը կը վարէր Պրիւքս է լի Աղատ Համ ա լսա խ ա ն գ ա վ առոլթեամ բ կ1ընդ ո ւն ո լ ի ն է^ոզովուբգին
Հսյչւղ կամ կո֊Էւ : րանին մէջ : Իր խոր Հմտութիլնը Հայերէն լեզուի կոէլմէ X Պ ր իւ քսէ լի եւ Պե ըք-իո յ ուրիշ քազաքներուն
ԱմԷ%Էն մ եհ՝ եւ րւս խաալո ր (ք-ողրվոլրգներուն եւ բիւղանգական ո լս ո ւմնա ս ի ր ո լթեանց՝ բարձրօ– մէջ Հաս տատ ո լած են ընդունելութեան եւ պատս
տարե - հ պատերազմի
Համար ալ , բաիյաորոշ կամ եղերական րէն գնաՀատուեցան Համալսարանին վեբատես - պարման կայաններ վերադարձած զոՀերուն Հա
գարձներու ա օն ա կա ա ա չ։ ււ ւ թ է ։ ՛ի ր աաաեՀոլթէւն չո ւթ ե ան կողմէ *ո ր բացառիկ պատիւ մ թ ընծա յեց մար : Մինչեւ Հիմա են 200.000 պեըՒ
մրն է նախ եւ առա^ նոր սերունգր ներշնչելու, անոր , թաքօՏՑՇԷՄ 3§Ր6§6/՛ տիտղոսը տալով մեր Հայ տարազիրնեբ :
իանգավառելոլ կամ յարգանքի Հրաւիրելու; Այ րենակցին : Աի^անկեալ յիշենք ողբացեալ բանասէ Զիս ոլորական ատեան ր ի բացակայութեան
լ11ա1պ1է1սI,IIIII1111աատմութիւնր կանգ սլիտի առներ։ կլ րին վերջին աշխատ ութ իւններր. 1 . Մաշտոց ե ւ մ աՀ ա ան դա տ ա սլա ր տ ե ց Լէ օն Տրկռէլբ , ՚^Ռէքս^>
՚կոււգրութեաաննգամ նաՀաաակոկւամաձ– վերածնուպթիետաին րլղլաոյՀիենր,.րլ եր֊ իր աշակերտները յ համաձայն օտար ազբիւրնե– շարժում ի ն ախրաՀռչակ ղեկավարը որ Ս պ ան ի ա
անգամ մեր սեփական ձեռքերով։ ր ռ լ 5 — շ. քննական նշմարներ Եզնիկի մ՛ասին վ/ախած է օղ ան ալով : Ա պան իա կան կառա վար ո ւ–
Մարգարէական շունչ մրն էր որ աղաղակել 3. Վասիլ Ա. կայսեր շրջանը 6ն ծագումը (867 — թիւնր կռ մերժէ յանձն ե լ ղա յն , քաղաքական յ ան
կա աար ր ան ա ս ա ե ղծ–ի ն . 836).— 4. Ուսումնասիրութիւն մը Վասիլ Ա.ի ցա լոր Համարելովդ ինչպէս Լա վալը : Պելժիական
« ... Եւ– յիշատակս ալ թէսաաքի,– Ա՜հ, աւն դամբանականի մասին— 5՛ Հայեւբիւզանդական կառավարութիւնը դիմած՜ է դաշնակից իշխանու
աանճ հճ կը մհււնիս», ՚ & , յ նշմարներ երկու տետրակներով եւն.% թեանց միջամտութեան։
Տուղաիկաւոիութեան առիթիւ ( գաղ&ւթյԼ ար–
Հ ՛ ՏԷՐՈՍԿԻ
Fonds A.R.A.M
այ X օ \ 7 ՝ Ր ք-է ^օոճէ 6ո 1925 ՎԵՐՋԻՆ ԺԱՄ
Ո յ\1\ք\. 1 Լ ՛ 1 * 5..0.Տ. 376.286
17, &Ա6 .Օ&ոստոս - Րձ81Տ (136) Ե^ք Մեծէդ պիտի տեսակցին
էօԼ : 008. 15-70 - Շ. 0. Ր. Բյոտ 1€78–63 ՎիհսԱայի կ ա մՊ և ղ ի Ա ի վկ
ՕՐԱԹԵՐԹ՝ Տ&ատձւ 16 մառ 1945 Շաբաթ 16 Յունիս Անգլիո յ վար չապեաը օ Հաղոր -
պաշտօնապէս
ղեց թէ Երեք Ա՝եծեբը պիտի տեսակցին ^երեսփ *
ԺԶ • ՏԱՐԻ - 166 ձոո66 »|° 4429–՚եոր շրջան թ ի ւ 58 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱ՚ն Գին՝ 3 Ֆր ընտրութեանց արգիւնքր՝ ծ՜անուցուելէ ւսոսւՀ » :
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
ինչպէս Ա՝ * Ղ/աՀանգնեբու նա խագաՀ ը , Ջրրչիլ ալ
գաղտնի պաՀեց ժողովին թուականը ե լ Վ^յ^ք^ *
Փարիզի մէջ կը կարծեն թէ Հանգիպումը տեղի
Փ Ա Յ Լ Ա Կ ՍՍ.ՆՍ.ՍՍ.Ր պիտի ունենա յ Վիէննայի կամ Պերլինի մէջ. Ու–
Գուժկան լուրերու շրջան Է : ՄարսԷյլԷն Յու Ր է հ*"^ Ր "՛Լ ո փէ՚եՀ ա կի մաս ի ն կը խօսին : *ֆ՝ալով
նիս 14 թուակիր հհււագիբ մր կը հաղորդէ ծանօթ
ԵԻ Յ Ի Շ Ա Տ Ա Կ Ս ԱԼ ԹԱՌԱՄԻ զբող Փայլակ Սանասաբի մահր : թուականին հ թերթերդ կը գրեն թէ նախագաՀ
քՒրումընի մէկ յայտարարութեան Համաձայն մ՜ո
Փոխե՜՛նք նիւթչէդ այսօր , /»լւԼէու խօսք արձա Հիւասգ է-ր , ասւենէ ՛մը ի վեր : Քանի մը շա գովը տեղի պիտի ունենա յ յուլիս \ 7 ի ն : Ամէն պա
է բաթ աոաջ կը հաղորդէր թ է ղործոզոլթհան մր
նագրելու Համար մ ե& թուականի մը առթիւ րագայի մէջ^ պիտի գումարուի 0ուլիս 5էն 26։
Շ աս լ ի ն ԳարաՀ իսարի Հերոսամարտին տարե– հԱթաբկուած է, յօդացաւի սլատՈաոով, եւ թ է ա– Պ * Ջ ո V ԼՒւ Ւ Ր յ ա I ա ա բ ա բ ո ւթ ե ան մ էջ աւել -
գարձն էր երէկ , 1 5 (Հունիս : ծ ՛ ա ր ե գ ա ր ձ մը որ ա– աւղջաԼլան վիհա^ր թոյլ չր տար ղբել : Հա|լաււակ ցուց թէ Աթալին Հաւանութիւն յայտնած՝ է^ թէ
այդ վիսակրն, կը շաբուԱակէբ իր աշբյսաաւԼլցՈլ–
պա Հո վարար շատ քիչերու մ ի աքն ինկաւ : ինչպէս միասին պիտի տանի ընգգիմագիրներ ո լ պետը
^ Վ^աս -
Ս այիս Հճը ւ Ինչպէս , անէյԼ ա է ապրիլին թրւԱբ եւ ±աԱի Աը դրութիւնսեր ալ զրկած էր Է5ու– Պ՛ էթէի Լ ընկերվարական՝) : <ձԶենք ուզեր որ Ո ե լ է
պուրականէ Հերոսամարտը : նիս 4բն : Դժբայաոաբաբ ուշ հասկցաօ՜ էին թ է մա մէկը կարենայ ըսել* «7"ու^ յանձնառութիւն մը
Ան շո ւշա իւրաքանչիւր գաւառի Հայրենակից՜ հացու վէրք մը, խլիրդը Լքանսէր) կը կբօ-էբ իր կթ ստանձնէք առանց ի ր ա լա ս ո ւթ ի ւ ն ունենա / ու ,
ներ՚,թ յիշեցին իրենց անցեալ փառքերը Լիսկ Ա սւ– սիրաը : Երէկ սամբորդ Ա՛ը կը յայտնէր թ է բը– կամ թէ քուէ տուփը կրնայ բան մը պարունակել
ոV
յի ս Հէ$ը ո՚° Ր գաւառին կը սլա ականէր 1 կամ ժրշկներր ամէն յոյս կտրած են : որ ձեզ զրկէ որ եւ է ի ր ա լա ս ո ւթ են է X Պ * 1քթէի եւ
երկու
Հատուած՜ին * * * ) I Ե՛֊ բարեպաշտներ թերեւս մը ՚Նարյկին ուսուցիչ, բաղդատաբար երիտա ես միշտ Համաձաքն եղած՜ ենք արտաքին քաղաքա
մոմ վառեց ի ն ժամ երթալուէ , կ ՚ " մ պտղունց սարդ, ողբացեալ Փայլակր (Ամանաթեան) կաբ– կանութեան մասին յ անցեալ տարիներու ըն
նեցի էր եւ շրջանաւարտ Սանասարեան վարժարա թացքին X
նէս : Յաջորդով՝ իր կեանքի եւ գործի մասին:
խունկ՝ տունին մ է ^ ։ Իսկ միւսնե^ըը^ այկյ բաղ֊
պարծենալ
մ ո ւթ ի ւ ն ն ե^ ր ր որ կը սիրեն երբեմն Սոս՚իա֊ԼիրաԱաԱ ե ւ Անգփա
թէ մ ենք ալ Չզարկինք - գա բ կո լան ք՝^ , ե բեսուն Մհբ խորին վշտակցութիւնը իր ընտանեկան պա օ
տարի առա ջ :
րագաներուն :
Ուրեմն ա յսքան շո° ւտ մ ա շեցան օր Հ ա ս ա կան
պա յքարի եւ ողջակէզի անմ ո ո ան ա լի , անբաղգա– է ո ի օ ԼոնտոԱ պիտի եդայ
տելի թուականներն ու յիշատակնեբը։ ՚ճիշգ յա ս ՊԵԼԺԻՈ8 ՀԱե* ԳԱ%ՈԻԹԸ Ջըրչիլ ճառին մէջ շոշափեց գրեթէ բոլոր ար
պաՀուն ե՛րբ մարգիկ տօներ եւ սգաՀանգէսներ կբ տաքին խնգիրնե ր ը , մ անաւանգ անոնք որ գլխու
ս ա րքեն , 1 939 1 945/՛ փառաւո ր կամ քստմնելի իյԱ՛բ .— Պբիւսէլի մեր աշխատակիցէն ստա ցաւ կը պատճաո֊են : Աուրիոյ մասին .ըսաւ*
դէպքերուն աո թ ի լ * . * ցանք երկու թզթակցոլթիւննհր , ւբրանսհբէն « Մենք երբեք միտք չունինք մեր ֆրանսա
Զենք ուղեր մեղադրել որ ե լ է Հատուած՜ է Ե՜ (11բիլքսէլի՛ թղթատարական գբաք ննոլթիւնր աո. ցի բարեկամներուն տեղը անցնելու : Ա*ենք չենք
թէ մամոլլր պատկերն է օրուան կեանքին ^ պար ա յ ժ մ թ ո յ լ չի տար օտար լեզուներ, բ ա ց ի գլխա ուղեր յափշտակել ո ե լ է մէկուն ստացուածքը *.
տաւոր է արձանագրել նաեւ այս պ ա ր ա գ ա ն X Պար ւորներէն) : ||ւրեմն կր թարգմանենք երկրագունգի որ եւ է մէկ մասին վրա յ X Ա՝ ենք ուժ՛
տաւոր է յիշեցնե լ քՅ՜է մ արգիկ Հ անգիսաւո ր պա Պ ՐԻՒՍ ԷԼ, 30 Մայիս պիտի տանք ֆրանսական ազգեցութեան Ա ուրիո յ
տարագ մ ատուցին եւ ճառեր խօսեցան 552 տարի Պատերազմի ընթաց մէջ^ բայց միայն մեր խորՀ ոլրգներով : Մեղի
առաՓ մեռած՝ թ՛ագաւորի մր յիշատակին ( Լեւոն քին, Հակառակ գրաւման բանակին խստութև անց յ չ ի քնար ապաՀովել այգ ազգեցութեան Հաստա -
է * ) յ բայ ց մոռցան այլապէս պատմական թուա - ^/եբեիոյ Հայ գաղութթ բաղգատաբաբ Հանգարտ տումը կամ ջ^ջել զայն; Ա՝ենք շատ ուրախ պիտի
կաններ որոնք գ ե ռ ն ո ր կո՝ լրացնեն իրենց երես– կեանք մը ունեցաւ , շնորՀ իլ ^աղթ * վար չո ւթ ե ան ԲէէայիսՔ եթէ ւհրանսա ինք յ ա ջ ո գ է ր գոՀ ա ցու ցիչ
նամ ե ակր ; նախագաՀին՝ ^1 » Շրթանէս Ա արտիկեանի սրա Համաձայնութեան մը յանգի լ Ա ուր իաց իներուն եւ
տեսութեան եւ չափաւորութեան % ՝\յախագաՀը Լիբանանցինեբուն Հետ X Ե*– միշտ ըսած՜ ենք թէ
Ո,(Երն է աւելի խօսուն — թագաւորի մր մա^Հր գա զո ւթ ի ն գորՆե րը վարեց եռան գ ո վ ե լ անձն ուի– անմիջապէս որ գաշնագիր մը կնքուի ^ մենք պիտի
Լ բ լ լ ա յ է11 կ անկախութեան պայքարի մբ Հետ կապ– բութեամբ , յա՚լ՚գելով երկրին օրէնքները , ե լ իր քագԼնք. մեր Գ°ՐՔ(Լ՚՛ ՚Ծատ. ուրախ եմ էԱելով որ
ուած") գ թկ ամբողջ ժողովուրդի մը ողջակէզը , Հայրենակիցներուն օրինակ Հանգիսանա լով է Բ՜
գաւառէ գ ա ւ ա ռ , նաՀանգէ նա Հ անդ : Ա անաւանգ րեւ լալ Հայրենասէր , միշտ երախտագէտ ^ելժ՜իոյ
որ , միայն ող^ակէղներ չունեցանք , այլեւ Հերո– որ այնքան լայն ասպնջականութիւն ընծայած՜ է ժանավա յ ե լ պատիւներ րնծայեցՀ Իր Հարուստ
սամաբաներ > Վ^ասպուրական , էթապին Գ՚տրաՀ ի– Հոն ապաստանած՜ Հայերուն : Ա՝ ա ա են ա դա ր ան ր կը գտնուի Հայկ» Ակումբիս՝
ււ ա ր 1 եւ միւսնե ր ը , իրենց կարգին : Օգնութիւն կարօաեալնեյաւ — Հա յ տրամագրւթեան տակ X Տարգա՛՛նք իր յիշատակին X
Պատմական
տա րեգարձնեբո ւ աօնակաս։արու - Տիկնանց
էէ\էէա.ը մի Աիութիւնը^ իբրեւ օժ՜անգակ մարմինդ մեծ՝ անձ– ՅԱՂԹԱՆԱԿԻ ՕՐԸ ՊԵԼԺԻՈՑ ՄԷՋ
թիւնը^ մեգի Համար , առիթ մը պիտի Օաղթանակի օրը^ 7 մայիս 1945 1 ամբողջ
ւս յն ողբեր Հ իւս ելու յ անէծքներ տեղալու կամ ի՜ նուիրութեամբ օգնութեան Հասալ բազմաթիւ կա
մաստութեան գոՀարներ թափելու Համար ^ ա,ք1 րօտեալներու X Այ" առթիւ կ^արժէ մասնաւորապէս Պեըք-իոյ մէջ տօնուեցաւ աննկարագրելի իւ ան զա -
բուն իսկ մ եր մ իտքն ու Հոգին թարմ ացնելոլ Հ ա– յ ի շ ե լ գնաՀատե լի խանքերր Տ իկի"Աեր Մ եղրիկ վառութեամբ : Հյչակները անբնգՀատ կր սոլլէին
մ ար ։ Ա* անաւանգ ա յ ս խորթ ափերուն վ ր ա յ ^ ուր միրւլեանի եւ ՚ԼքՈւարգ Լ$՝ըսրեանի : եւ եկեղեցիներու կո չնակնե րը կր Հնչէին Հանգի–
ամ էն իս չ գատապա րտուած՝ է մ տշելու Այս
^ մ ան ր ա - Հայ էյւիա* Սւիռւ^իւԱ ընկերակցու սաւորապէս X Ա1է՚Բոգջ ^րիւ֊քսէլը գրօշաղարգուած՜
նալոլ յ փոշիանալու : թիւնը սարքեց յ՜ո գովն եր եւ թատերական ներկա էր եւ աՀ ագին բաղմ ութիւն մ ը կը տօնէ ր յազթա–
Եզրակացնէ իռնք թէ ՀձԱ՚ն ա ց ո ր գա ց՝^ Հ ոգիներն յացումներ յ %ր ի ւքս է լի Հա յ Ակում րի ս ր ա Հնե բ ո ւ ն նակթ X ք՝ոլոր փ ո զո ցնե ր ը եւ պո զո տ ան ե ր ր լեցուած՝
ալ լճացած՜) մանրացած՜ են արդէն ^ եւ ամէնէն ա– մէ^ : Ա*իոլթեան նոր վարչութիւնը , որ կազմուե էին ուրախ զուարթ բաղմ ո ւթ ի ւ ն ն եր ո վ , եւ ամ էն
Հ աւոր կամ վւառաւոր գէպքն ալ այլեւս բան չ ի ցաւ երկրին ազատագրում էն վեր^ , պարրերա կան կողմ սարքուեցան պարեր ^ (ք՜ ո զո վր գա կան խրախ–
խօսիր մեզիւ գա սա խօսութիւնն եր կը սարքէ ^ գրական եւ աղ– ճանքներ X Արճարաններր լ ի ք ն էին , այրեր եւ կի
գա յին բ ո վան գա կո ւթ ե ա մ բ ; Ա իութ ի ւ ն ը Հ ասաա - ներ կը խմ է ի ն , 1լե ր գ է ի ն ցնծութեան աղաղակնե
Ե-– կամ ուրիշ Հետեւութիւն մը^ մարգիկ տած՜ է գասրնթացքներ Հայերէնի ^ գրականու րով : Զինուորական եւ ուրիշ նուագախում բեր կր
այնքան Հասունցած՝ , իմաստուն դարձած են որ , թեան եւ պատմութեան յ Ա ա կա յն ցաւալի է Հաս թնդային Հանրային պարտէզներու եւ փողոցներու
այլեւս չեն խանգաւէառո ւ ի ր Հ ի ն աւան գութ ի լենե տատել որ շատ քիՀեր կր Հետելին ա յս գասրն - մ էջ X Ղ՝ա շնա կից զինուո բներն ալ կը մ ասնակցէ ին
րով հ*– գ է ա է ապագան կքէ նային սեւեռարիբւ թացքներուն : Ասկէ զատ , անցեալ աաբիլ Հ^էին րնգՀ անուր ցնծ ո ւթ ե ան X Զ.ի*նուո ր ական կառքեր եւ
Երանելիէ միամտութիւն գ եթէ այս վ^*ր2^իս պա կազմակերպեց սգատօն մը յ յարգելու Համար յ ի՜ Հրասայլեր գ զարդարուած՝ պելժիական ե լ դաշ
ր ա գ ա ն է պատճառը Համատարած՜ անՀոգութեան ։ շատակը 1915/՛ ^ ա յ ա ^ է ս ջ սարսափներու ռոՀերունւ նակից դրօշներով 1 կր շբջէ էս պո զո տ ան ե ր ո ւն վը՜
քւ^ն չպէ ս կրնաս խանգավւսռուի լ ներկա յ ի ր ա կա Այս առթիւ ճառեր խօսուեցան եւ արտ աս ան ու - ր ա յ , պա յթե լու աստ իճան լեցուած^ եբիտասարգ–
նո լթեամ բ կամ ապագա յ Հեռանկարով 1 ^՚ՐԲ չես թիւններ եգան : ներով եւ եր իտասա րդուՀ իներով որոնք փոքր դ.ր -
գիտեր կամ չես յ ի շ հ ր եբէկուան պատմութիւնը , րօշներ կբ պարզէին ե լ մթնոլորտը կը լեցնէին
երե -
ճակատագրական պայքաբբ Լո 1 մ՝ոուեցաւ , Յոբելեաններ ^Լ^րէէ՛" ^Րևու՜ տարիներու ուրախութեան խելա յ ե ղ կանչերով X ^ ա ռ ք ե ր ը եւ
սուն տարի աււա^ , աւելի առա^ աւելի վեր^լ* ՚՛ ընթացքին ^ Ղ*աղթ * վարչութիւնը երկու յ ո բ ե լ - Հրասայլեր ււ> ի զուր կր փորձէին ճամ բա յ բանա՛լ
ծ/, ի^նչպէս կրնաս գտնել ճամբագ 1 ուղեգիծ՜գ ^ եաններ սարքեց , Առաջինը ի պատ ի ւ Պ • Մաք– Հոծ՜ եւ խիտ բաղմ ութ ե ան մ էջ որ խճողած՜ էր փո
Հայե
գործ՜ուն էութեան խարիսխդ. 1 հրբ չես գիտեր յար ււ ո ւ ա Ա իՀրգատեանցի , նախագաՀ Պեըեիոյ ղս ցնե ր ր : Ղ՝ի էե ր ր տեղի ունեցան լուսավառու -
-
գել եբէկուան ողբերգութիւնը , երկունքը , վաս - րու ա՝զգ • (Կողովին , իր յիսնամեայ գործ՜ունէու թիւններ եւ Հ բախազո ւթիւններ :
տակը։ Մեռելներն ու ռազմիկներ ր։ Աւերակներն թեան առթիւ ^ երկր՛ո՚բգբ՝ էբրեւ յարգանքի ցոյց Մէկ խ°"Ք"*/ 1 յաղթանակի օրր եղաւ սքանչե
լի եւ անմոռանալի օր մը •
ու արեան ճապազիքներըէ Հարիւր Հագարներու ի պատիւ ե ր ա ժ շ տ ա գ է տ Պ* Վ^արգան Աարգսեանի^
օրՀասական կանչերն ու Հերոսական թռիչքները,., ան ո ր գործ՜ուն էութեան 22,ամ եակին առթիւ ^ մեր * Ամ էն օր Հազարաւոր գերիներ եւ քազա–
Ա՛ամիկը վարէհուած Է մոմ վառելու եւ խունկ գաղութին մէ^ : քական տարագիրներ , ամէն ազդէ , կնանցն ին ա–
ծ՜խելու : Անոր Հարսը կամ փեսան , արգէն տարէ ց է Մահեր • Մեր գաղութ ը անգարմ անելի կո րեւմտեան սաՀմտնագլուխը Պելժիա վերադառնա -
իքբ
տակաւին կը յ ի շ ե ն որոշ բաներ : Ւսկ նոր սե րուստ մր կրեց յանձին պրոֆ . \թ * Աղ. ոնց ի , որ լու կս;մ ա ք ս եր կրէն անցնելով իրենց Հ այբեն
Րէւնագը,– այն որ ոչ Հայրենիք տեսաւ, ոչ
տարիներէ ի վեր Հայկական Մ ատ են, ^ գրութեան երթալու Համար X Ամէնքն ալ ուրախութեամբ եւ
V » ււ ւ՜
ամպ իոնը կը վարէր Պրիւքս է լի Աղատ Համ ա լսա խ ա ն գ ա վ առոլթեամ բ կ1ընդ ո ւն ո լ ի ն է^ոզովուբգին
Հսյչւղ կամ կո֊Էւ : րանին մէջ : Իր խոր Հմտութիլնը Հայերէն լեզուի կոէլմէ X Պ ր իւ քսէ լի եւ Պե ըք-իո յ ուրիշ քազաքներուն
ԱմԷ%Էն մ եհ՝ եւ րւս խաալո ր (ք-ողրվոլրգներուն եւ բիւղանգական ո լս ո ւմնա ս ի ր ո լթեանց՝ բարձրօ– մէջ Հաս տատ ո լած են ընդունելութեան եւ պատս
տարե - հ պատերազմի
Համար ալ , բաիյաորոշ կամ եղերական րէն գնաՀատուեցան Համալսարանին վեբատես - պարման կայաններ վերադարձած զոՀերուն Հա
գարձներու ա օն ա կա ա ա չ։ ււ ւ թ է ։ ՛ի ր աաաեՀոլթէւն չո ւթ ե ան կողմէ *ո ր բացառիկ պատիւ մ թ ընծա յեց մար : Մինչեւ Հիմա են 200.000 պեըՒ
մրն է նախ եւ առա^ նոր սերունգր ներշնչելու, անոր , թաքօՏՑՇԷՄ 3§Ր6§6/՛ տիտղոսը տալով մեր Հայ տարազիրնեբ :
իանգավառելոլ կամ յարգանքի Հրաւիրելու; Այ րենակցին : Աի^անկեալ յիշենք ողբացեալ բանասէ Զիս ոլորական ատեան ր ի բացակայութեան
լ11ա1պ1է1սI,IIIII1111աատմութիւնր կանգ սլիտի առներ։ կլ րին վերջին աշխատ ութ իւններր. 1 . Մաշտոց ե ւ մ աՀ ա ան դա տ ա սլա ր տ ե ց Լէ օն Տրկռէլբ , ՚^Ռէքս^>
՚կոււգրութեաաննգամ նաՀաաակոկւամաձ– վերածնուպթիետաին րլղլաոյՀիենր,.րլ եր֊ իր աշակերտները յ համաձայն օտար ազբիւրնե– շարժում ի ն ախրաՀռչակ ղեկավարը որ Ս պ ան ի ա
անգամ մեր սեփական ձեռքերով։ ր ռ լ 5 — շ. քննական նշմարներ Եզնիկի մ՛ասին վ/ախած է օղ ան ալով : Ա պան իա կան կառա վար ո ւ–
Մարգարէական շունչ մրն էր որ աղաղակել 3. Վասիլ Ա. կայսեր շրջանը 6ն ծագումը (867 — թիւնր կռ մերժէ յանձն ե լ ղա յն , քաղաքական յ ան
կա աար ր ան ա ս ա ե ղծ–ի ն . 836).— 4. Ուսումնասիրութիւն մը Վասիլ Ա.ի ցա լոր Համարելովդ ինչպէս Լա վալը : Պելժիական
« ... Եւ– յիշատակս ալ թէսաաքի,– Ա՜հ, աւն դամբանականի մասին— 5՛ Հայեւբիւզանդական կառավարութիւնը դիմած՜ է դաշնակից իշխանու
աանճ հճ կը մհււնիս», ՚ & , յ նշմարներ երկու տետրակներով եւն.% թեանց միջամտութեան։
Տուղաիկաւոիութեան առիթիւ ( գաղ&ւթյԼ ար–
Հ ՛ ՏԷՐՈՍԿԻ
Fonds A.R.A.M