Page 108 - ARM_19-1945_02
P. 108
2
ՀԱՑ ԵՐԳԻ Օ Ր Ը ստեղծ ա զ ործութեան մէջ ոչինչ չ ի կբկնուիր ,
նոյնպէս եւ Պ* Ա*
նակբ Պարթեւեանի երգին մէջ եզա– ԼԵՀԱԿԱՆ ՀԱՐՑԸ ՊԻՏԻ ԼՈԻԵՕԻԻ, Համս.–
կառակն չ ի կբկնուիր
( Տպաւորռլթ-իւններ) կբ գա բ գան (բացի մէկ.կտորէ) եւ բնդՀա–
օ
ա յ նորանոր եղանակներով : ձայնուիժիւն գոյացած Րէէալով Խ . Միութեան, Ա•
Անոնք որ ներկայ էէ էն կիրակի օրուան Հա - Այս երկու երդերուն յաղթական ոգին ե լ ՚ՀյաՀանգնե բուն եւ Անգլիո յ միջել ։ Վերջին երկու–
մերգին , շատ բան կորսնցուցին ։ խո ւմրին խ անդավառ ե բդեց ո դո ւթ ի ւ ն բ ոգեւո բու - քր մ օտե րս պիտ ի ճան շ1 յան 1Լաբ շա ւա յի կառավա–
Այգ օրր իսկապէս Հայ Երգի օրն էր։ Եւ֊ թիւն ներշնչեցին Հանդիսականներուն , որոնք պա– րութիւնբ, որուն վբայ նո՜ր անդամներ պիտի ա–
Արա Պարթեւեան , իրրեւ ղեկավարը Փարիզի Հայ Հ աջեցին կրկԱելէ ւ Լլեւ՚ւն : —
կական Երգչախումրին , երեւան եկաւ, էր էնքնա - Պ՝ռՂԻցիկ Է ի ն իրենց երգերով Օր * Աբուբեակ^ թ՝ԱՆՃԷՐԻ խնդիրն ալ աէաի կարգադրուի մօ*
տիպ ծրագրով, որուն շնորՀիւ վայելեցինք 25 Հայ Ալպանը եւ. Պ * Մինա– ԱկաԷֆճեան։ տերս % Անգլիա հւ֊ Ֆրանսա ծանուցագիր մբ Րւղ՛՝
երաժշտագէտներու ստեղծ ՜աղ ո ր ծ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո , դա Անցնելով ն ո ւա գա բ ան ա յ է ն ո ւթե ակին , պ է ա ք դեցին սպանիական կառավարութեան, պաՀանջե–
սականներէն (կոմիտաս Վ ՚ է Աէ՝ Ապենդիարեան , է շեշտել, որ բոլոր մասնակցողներն ալ ֆրանսացի լով վերաՀաստատել այդ շրջանին միջազգային
Տ * ԶոլՀաճեան ) մ ինչեւ նորագո յեներ ր ( Ա • ք՝ար– Րէէալով , իւրացուցած էին արեւելեան ե բ աժ շտ ո լ– Հանգամանքբ։ (Զօր* Ֆրանքօ 1940 Յո՚-էիսին ղօբք
խուդարեան , // • քԱ ա շա ա ր հ ան , Գ. ԱլէմշաՀ ելն) : թեան ոգին եւ կրցան ճշգօրէն արտայայաել երա ղրկելով գրաւած էբ Թանճէրբ եւ Հիմա կբ պար–
քէ՚֊րիշ խօսքով , րոԼն Հա յ ա ս ա ան ի ե լ գազթաՀա յ ժ շ տ ա գ է տ Ալ* Ա պենգիաբեանի Հռչակաւոր «քէք տ յ– պէ)։
երւլաՀ աններ ու գործերբ։ Անգամ մր եւս Հաստատ թաբման» (իքբիմի խաթարներու կեանքէն), ինչ 25.000 ՃԱՇԱՐԱՆԱՏԷՐՆԵՐՈԻ; սրճաբանաաէր.
ուեցաւ թէ որքան կենսունակ է Հայկական գեդար– պէս եւ անոր աննման %Հիճազբ» Հատուած մբ ներու , նպարավաճառնեիոլ եւ ուրիշ խանութպան
ուեստբ, որ կտրուած է՛(է11՛ /ո վ Հանդերձ Հայրենի (^Երեւանի էտիւգ»նեբէն) ,Ա* ք»աբխուդարեանի ներու ցոյցին առթիւ , ահ֊ջի օր Հազարաւոր Փա–
մթնոլորտէն, կր շարունակէ տեւել եւ զարգանալ «Արեւելեան պաբ»բ ։ բիզցիներ անօթի մնացին ( որովՀետեւ սրճարան
օտար Հողի վրայ * Ալ * Ապենգիարեանբ ձգած է բազմաթիւ տա ներ ր եւ ճաշաբաններբ փաէլուած էխն : կառավա–
Համերգր շաՀեկան էր եւ ինքնատիպ նաեւ իր ղանդաւոր գ ո բծեր , որոնք ե * Հայաստանի եւ էք * րութիւնբ կբ քննէ խանութպաններուն բոոոքագի–
արտայայտութեան միջոցներու բաղմաղանոլ - Ա իութեան մէջ կր տարածեն եւ կբ ժոզովբդակա– րբ եւ գործադուլի վախ չկայ։ Տուրքերու ծանրու
թեամ ր երգչա խում ր , մ եներգ , գա շնամ ուր , II աո նեն Հ ա ք արուեստագէտներէ կազմուած նուա թենէն զատ , գանգատներ– կան այն որոշումին գէմ
թութակ
եւ նուագաբանային ութեակ (օշէԱՕւ՛) : Այո գա բանային քառեաէլներն եւ ութեակներբ։ Տան - որ կթարգի լէ մսեղէն կերակուրբ ճաշարաններու,
սլա բադան ալ Հաստատեց Հա յ կա կան ե ր ամ շտ ո ւ - կալի Է եւ անՀրաժեշտ մեր Փա բիզի Հայ երիաա - մէջ, բացի կիրակի եւ տօն օրերէն :
թեան ճոխութիւնբ, այսինքն Հայ երաժշտագէտ սարդ արուեստագէտներէն կազմ ակերպել նմ ան ԿԱՆԽԱՐԳԵԼ ԳՐԱՔՆՆՈՒԹԻՒՆԸ, որ Հա».
ներու տազանդո եւ վա ս ա ա կբ երգի եւ նուագի «քառեակ» կամ «ութեակ» , Ալ * Ա պենգի ա րե ան ի , ւո ա ա ո լ ած էր 1939 օգոստոսին .եւ որուն ենթակայ
ասպարէզին մէջ։ կոմիտաս 1Լ ՛ ի եւ ուրիշներու ստեղծագործութիւն– էր «Յառաջ»ն ալ , մ ինչեւ կամաւոր գագարում բ
(Հ այաագբին 28 կտորներէն \\ բ գործադրուե ներբ տարածելու Համար Հայ եւ ֆրանսացի Հա (1940 Յունիս 10), ջնջուեցաւ նախարարական
ցան ե ր գ չ ա խումբէն կոզմէ, որ կր բաղկանար 75 սարակութեան մէջ ։ խորՀուրգին որոշումով։ ՝^անի ճափոնական պա–
անղտմներէ եւ անդամ ուՀ ինե րէ ե լ որ էլերգէր »Ութեակ»ի անդամներէն Պ • Անտրէ Մարիթօն տերաղմբ կբ շաբունակուի, Ֆրանսայի զինուորա
ինքնավստաՀ , խիստ կաբգապաՀ , առանց ձա յնա– շնռրՀալի կերպով եւ զգացումով նուազեց ջութա կան իշխանութիւնր ցանկով մ բ թեբթեբուն պիտի
նիշներու ն նա յ ե լ ո ւ ( մ եծ մ ասր ) ; $Ա ումբբ գեղեց կէ վրա յ քան է մ բ կտորներ Հայ երաժէշտնեբու Հա գ ո ր գ է ա յն նիւթերր որոնց մասին կա ր ելի չէ
կօրէն կազմակերպուած՝ ու պատրաստուած , երդե գործեբէն ։ ՚Հյմանապէս Օր * ^Լեբոնիկ ^ինճեան ,ոբ գրել առանց արտօնութեան։ ..
եւ Լավալի
րուն կուտաբ առանձին շունչ եւ ոգի , ի**1 չ որ կ՚ա նուազեց գաշեամուրի վրայ չորս Հայկական կբ՜ ՄԱՀԱՊԱՏԻԺ Փէթէնի Համպր,–
պացուցանէր իրենց սէրբ գէպի ե բաժ շտ ո ւթ ի ւն բ ։ ւոորնեբ, նրբօրէն կր զգար Հա ք կական եւ բնզ.Հան– այս պիտի պաՀանջէ րնգՀ . դատախազդ , ՀԼնտ–
Ե ր գա.Հ ան Յարութիւն Ա ԷՀ րաբեանի «Ծ՛ իրանի րապէս արեւելեան նուագբ , մանաւանդ Տ * ՋուՀա– ռէ Աորնէ , որ յայտարարեց մամուլին ,-^^^էյկատի
ծառի տակին» եւ /» • կանաչեանի «Օրօր եւ քայ– ճեանի «Արեւելեան քմայքբ» նուագելու պաՀուն։ առնելով մառէ շալին վրայ ծանրացող ՛յանկանք -
էեբգ» երդերուն մէջ խումբբ յ աջ ո ւլ Լ ց ա ւ ա ր ա ա յ այ - 3իշատակութեան արժանի էր Տիկ * էէէն Պէքր ներբ յ ուրիշ վճիռ չեմ նախաւոեեեբ .բայց^-եթէ գե
տել Հայ երգի քնքշութիւնն ու սարսու որ : «Օրօբ»ի տ՛իզէն , որ դաշնակով ընկերակցեցաւ մեներգնե րագոյն պատիժբ, մաՀ–»։ Լավալ Պաբսելոնա կբ
մէջ մեներգբ յ "յ ջ՛1 զ կատարեց Օր՛ Վ^արճեան : րուն եւ նուագածութեան եւ երեւան եկաւ իբրեւ գտնուի տակաւին եւ եթէ չյանձնեն , պիտի դաա–
Հուժկու , յաղթական էին ե լ Հանդիսաւոր Այւէազ– լաւագոյն նո լա գա՛կից է ուի ի բացակա յո ւթեան ։ Ա առէ շալին դատ ր պիտի
եանի ՚«\քազկի ր աղատ իմ Հ ա յրենիքբ» ե լ Եղ՜ Ջ ա– ի վերջո յ պէտք է շեշտել , որ Պ * Արա Պար սկսի ք ունիս 2Տէն յուլիս 5:
բենցի «Ես էմ անուշ Հայաստան եարն իմ սիրում» թեւեանդ Հանդէս եկաւ իբրեւ տաղանդաւոր ղե ԵՐԿՈՒ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐ, ժ ի ւ - լ եւ ՌօՀԷ ՓէօՀօ
երգերբ , նոր եղանակներով : կավար , որ թ ա փ ա ծ է անդուլ աշխատանք : Ան Ա՝ էզօն Ալֆոռի իրենց ւոունէն առե լան գո լելով
Այս երկու Հա յ ր ենա ս ի ր ա կան եր գեր ուն մ էջ ցոյց տուաւ Հազուագէսլ բնգուն ակութ ի ւ ն բազմա սպաննուած էին Մ անթի ճամ բուն վրայ ։ ք\ստիկա–
Պ * Ա* Պ ա բ թ ե ւե ան Հ անգէս եկաւ իբրեւ Հմ ուա ե– թի՛– երաժիշտներու երգեց ի կ ստեղծագործու նւււթ իւնբ կասկածնե ր ունենա լով երբ պիաի ձեր
բաժիշտ : Առաջին երգի նեբգաշնակութեամբ Հ ե– թեանց ուղիղ մե կնութեան ։ (Ցանկալի է , «Մ ա յ բ բակալէ բ Աէնասօլ անուն մէկբ , Մոնվւառնասի
ղինակբ լիով ի ն կ՚բմ բռնէ խոբՀ բղա յ ին երաժ շտոլ– Արաքսին» երգել աւելի գանգազ) ։ լք էէթրո յին մ Էջ , մ արգբ ատ րճանակբ քաշեց եւ
թեան կենսուրախ ոգին : ք* ս կ Եղ • Զաբենցի բարձր , ԱՐՇԱԼՈՅՍ ՍԷՄԷ0ՆԵԱՆ անձնասպան եզալ ։ Յետոյ ձերբակալուեցան իր
վսեմ եւ ս րաի խո րէն բխած Հա յ ր ենա ս իրական ԽՄԲ Յարգելով հանդերձ մեր աշխատակ .մեղսակիցներ բ , որոնք խո ս տ ււ վան ե ցան թէ երկու
ստեղծագործութեան վեՀ ո ւթե ան ր Պ * Պարթեւեան ցին կարծիքբ , կ՚ուզէինք արձանագրել դիտոզոլ. ե գ բ ա քրներբ առեւանգելով, բ ռ ն ա դ ա տ ա ծ է,էն
կրցաւ Հասնիլ որոշ չափով, որովՀետեւ Զար ենսն թիւն մը,— Շատերոլ տպաւորութիւնն այն էր թ է թուղթ մբ ստորագրել թէ Կէսթօւվւոյէ Համար
ոսկեդրամ
իր ա յս բանաստեղծութեան մ էջ գերազանցած է Պ • Պարթեւեանի յօրինած հանդիսաւոր եղանակը, աշխատած են եւ յետո ք 900.000 ֆրանքէ
ի՚ոքղիոքբ * Ւր յօրինած եզանակին Պ* Ա • Պաբթեւ– թ է ե ւ նրբարուհստ ,չէր արտայայտեր հարազատ ո– շորթեց էն ։ ձերբակալուեցաւ նաեւ եղբա֊յրնե րէն
եանր տուած է Հայ երգի բնոյթբ Լեւ այս է անոր գին ոլ տհնդբ, մթնոլորտը «Ես իմ անուշ Հայաս մէկուն սէրոլՀէն , որ ոճ է ր էն գրդիչլլ կբ Հ ա–
ամ ենա դրա կան կողմ ր ) : Ե՛– ինչպէս Ջարենցի այս տանի» : մարուէ ։
ԶՕՐ– ԱՅԶԸՆՀԱՈՒԸՐ , որ պատուակալ քա–
ղաքացէ Հռչակուեցաւ Լոնտոնէ , փառտւոր ցոյցե
, հինգշաբթի ։ Այս
Նա դհպքԽր ե ւ ս պ ա ո Խ ղ ի ք Ա Խ մ իգապէս գագրեցնել ֆրանսերէն ղեկոլցումներր րով , Փարէղ կբ Հասնէ այսօր կատարուի 3աղթա–
արարական երկիրներու բո լո բ անթելներուն վրայ •
առթիւ զօրաՀանդէս մբ պիտ ի
3 • Ջնչել ֆրանսերէնի ուսուցում ր դպրոցն եր ու էլան կամարին առջեւ ե լ զօր* ար Կօլ Փբկո՚-թեան
ՊԷյբութԷն կը հեռագրեն Յ՛ունիս 12 թուակա մ էջ * 4 * ք՚ռնագրաւել ֆրանսական ստացուածք հյ ա չր պիտ ի յանձնէ արեւմ տեան ճակատ ի սպա րա
նով՛ Արիւեալի գ է պ ք ե ր պատաՀեցան ,^իսր էէ ներ բ , փոխար ինելոլ Համ ար Ֆ բ ան ս ա ց ին ե ր ո լն պետ ին ։
^ուղուրի մէշ^, Հալէպի ե լ Լա թաքի ո յ վէս ճամ– սլատճառած վնասներբ, Աոլրիա - Լիբանանի մէջ։ ՊԱՐԵՆԱՒՈՐՈՒՄԸ գիւրացնե լու Համար կարգ
րուն վրայ։ կռիւի բռնուհցան Հայերէ, Ջէբքէզ– Փարիզ Հասած լուրերու Համաձայն, Դա ^ 11 միջոցներ ծրագրած է նոր նախարարբ,
նեբէ եւ Ալէվինհբէ բաղկացած բնիկ զօբքբ , հրա մասկոսի մէջ ցոյցեր կատարուած են թրքական Պ– Փի–
մանատարութեամբ ֆրանսացի սպաներու, եւ ժո– հիւպատոսարանին դէմ : Աուրիացի ուսանողներ եւ նօ , որ մ ա սնա ւո ր ա պ է ս պիտի պա յքաբի սեւ շու՜
զովՈլրդբ : Երկու ֆրա՛նսացի սպաննուեցան , եր ազգայնականներ թավլոր կազմելով հիւպատոսսւ. կսւ/ին գէմ ։ Ելմտական նախարարն ալ պիտի բա
կու ենթասպաներ վի րա ւո ր ո լեսան : ՛քաղաքացի լւանի պատուհաններուն առջեւ , պահանջած են րեփոխէ կարգ մ բ տուրքեր ։
ներէն մեռան կամ վի րաւոր ո լեց ան 30 Հոգի։ ԼՎի– Սուրիոյ վերադարձնել Ալէքսանտբէթի Լ1աննաքբ : ՎԵՐԱԳԱՐՋԱԵ ԳԵՐԻՆԵՐ — Մկով,...,,,,,,
րաւորներէն մէկը կին , Հինգր մանուկ) : Պէյրութի Մէղպուրեան ե լ Եղիշէ Խոորով Նէ–ր՛՛է "է""՛/՛ Փա
ՆիսԷն;
այն օրաթերթդ որ այս գ է ա ք ե ր ր կր պատմէ, Կ (Լ՜ Ջ ը ք ՚ չ ի ւ կը ռԽ՚ւԱ է՛/"/Հ ՚1՛ ՝ Վո՚զինակ Միսքճեան ,
սէ թէ կռիւր վերքացաւ Հալէպէն եկահ֊ երկու ՓԱՐԻԶԻ Հ ՚ ո յ ո ց եկեղեցիին մէչ, 15; քէս6 յշտա
անգլիական Հրասայլերու միշ^ամտո ւթեամբ ։ թ՝եբ– Անգլիո յ երեսւի . ժողով ի ն մէջ , վար չասլետբ ՇօսյՕՈ , այսօր, Հինգշաբթի, 14 Յուեիս, էհամրլ
1^11 V ԷՀ"Է անդորրութիւն կբ տիբէ Լաթ աքի ո յ պատասխանելով զանազան Հարցումներու, Հերքեց 1 1 ին , սլիտի կատարուի յուղարկաւորութիւնս ող–
մէջ եւ թէ բրիտանական թորփիլաՀալած մբ կբ մ առէ շալ Փէթէնի ա յն յա յաարարոլթիւնր թէ բացեալ ա,րի ՏԻԿԻՆ ԱՐՏԵՄԻՍ ԱՍՏԱՐՃԵԱՆի ,
գտնուի նաւաՀանգիստ բ։ գադտնի Համաձայնութիւն մբ կնքուած էր իրենց հնեալ ԻՓԼԻ-ԲՃԵԱՆ։
*** (Հունիս 9 թուակիր տեղեկութեանց Համա– մ իջեւ ։ «1 940^5/ , ^րբ ֆրանսական դեսպան բ Հեռա
ձա յն , Ֆրանսաց իներբ Հ ետեւեալ կո բուս աներբ ցաւ Լոնտոնէն , րր ի տ ան ա կան կառավ ար ութ ի ւ ն ր ԳԱՇՆԱԿԻ ՈՒՆԿՆԳՐՈՒԹԻՒՆ
ւիււ րձեց կապ սլաՀ ե լ մ առէ շա լ Փէթէնի ե ւ իր նա–
կրած են Աուբիոյ մէջ* Զինուոր՝ սպաննուած 32 ՏԻՐՈՒՀԻ ԶԱՌԱՓԵԱ1
Հոգի , վիրաւորուած 30. Մ ասնաւոբ ղ ի ն ո լո բ ներ՝ խարաբներուն Հետ , անուղղակի միջոցներով , որ 14 Յունիս, Համր 20.15^,
ս պանն ո ւած 26 , վի բ ա ւո ր ո ւած 29. ֆրանսացի Հինգշաբթի իրիկուն,
քաղաքացիներ՝՛ սպաննուած երկու Հոգի։ ր ան պէսղի քա ջ ա լ և ր են ղանոնք առաւե լագո յն կրաւո Տ&11տ <1տ 1՚Ըշօ16 1՝՝յօաա1շ ճտ 1^ստւցս6 : 78 ո16 Շտ^տշէ,
սազի ծառայող Աուրիացի սպաննուած մէկ Հոգի։ րական գիմ ադր ո ւթ ի ւն բ ցուցնելու թշԳւամիին ։ Այս ւ^էէա \^ւ11ւ6ՐՏ կամ ՝^/տ.%էՅւՈ\ •• Գասական ե լ նորագոյն
Պաշտօնական տեղեկագրի մր Համաձայն, Դա նպատակով կարգ մբ թուղթեր փոխանակուեցան երաժշտութիւն (ֆրանսական , Հայկական, սպա -
մասկոսի երեք օրուան կռիւներու ընթացքին ըս– Վէշէէ վարչութեան Հետ, 1940^ աշնան անգլիացի նիական եւ իտալականէ : Տոմսերր կր հախուին Պ՛
պաննուած են 500 քաղաքացիներ եւ 100 ոստիկան եւ ֆրանսացի ներկայացուցիչներու միջոցաւ, չէ Հ. Բալոլեանի մօտ, 43 Ո16 ՒՂ^^հ^^ , Հեռաձայն ՐւքՕ.
ղինուորներ , վիրաւորուած 1Տ00 քաղաքացիներ ՝, զոք մ այրաքաղաքի մ ր մ էջ ։ Ա* եր առա ջա բ կն ե ր ո ւն 25-46։ Իսկ նուագաՀանգէսի օրր սբաՀր։ Գաներս–
որոնց մօտ. 500ը ծանրապէս: պատասխաններ բ բ ա ւա ր ա ր չէ ի ն եւ շատ չան ց ած - 100, 75, 50, 40 եւ 30 ֆրանք։
Հա ս ւո ա տ ո ւե ց ա լ թէ Վ^իշի ա յնքան ենթար կուսւծ է
ՄէՀաբիներու ԼՊէաէվի ոստիկաններ ուղտի գերմտնական բռնութեան որ չ ի կրնար Համապւս– Ուրբաթ օբեբր, Յունիս 15, 22 եւ 2$
առթիւ, ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ ՊԱՐԵՐ
կարաւաններու Համար՝) բմբոստութեան ա աս խան Հաւաստիքներս տալ։ 1940 Հոկտեմբերին
մբ
թեր թե ր բ կբ գրեն թէ ֆրանսացի Հազարապետ Վէշէէն պատուի բակ մբ , որ կ՚բսէր թէ կբ գործէ
խստօրէն պա աժ ած եւ ծեծած էր պէտէվի ոստի Հ ամ աձա ա յն մ առէ շալ Փէթէնի անձնական Հ րա - Իբ աարուհինհրբ եւ երաժիշտներբ, մասնակ
Պէ՚ռէվիներբ կատզելով մէջ մտաւ բրիտա
կան մ բ ։ Ասոր վբայ ր , ինչսլէս սպան– Հանղներուն , յարաբերութեան ե լ Լոնտոն բերուե - ցութեամբ քՀշէՈՅ 1\1օհտ1^ (Հնղկական պարեր) : 6–
եւ ուր ի շ
նեցին Հ աղա րապետ ինբ ֆբ~ նական իշխանութեանց Հետ րաժշտութեան վարիչ՝ 1Ա»ԱՈՇ6 Ւ1ց§ց1&^ : թատրոն
բանսացի սպաներ : ցաւ , ուր տեսաւ ղիս ե լ արտաքին ն ա ի։ ա ր ա ր բ : 78եւտ , 8օս16^ճ ^6Տ 8յԱ§ոօ116տ , 1^6էա
ահշճօէ,
*** ԳաՀ ի րէ ի ա բ ա բա կան Համ աղում արբ որո Բայց այս պատուիբակբ մասնաւոր առաքելութիւն \^11ւ«–տ կամ Ո օ տ օ ...յ ոգձձդո4ս*ա
եթէ
շած է Հետեւեալ միջոցներ բ ձեռք առնել, մբ չունէր։ Որ եւ է Համաձայնութիւն չկնքուեցաւ
Ֆրանսա մ եբժկ իրենց պ ա Հ անջն երր * -— 1 • եղել, Վէշիէ վարչութեան Հետ , ոչ ա յս գործակալին Լ 6 Շշաոէ : Ա. ձ Շ Օ Ւ Օ ՚ ձ Ա
* 1աբաո6Ո6 ՕՃՃ-ձնՕՈձՒւ, 17, &Ա6 Օօատտատ - 13"
դիւանս/գիտական յարաբերութիւննեբբ 2 * Ան Հետ , ոչ ալ ուրիշ ճամբով» ։
Fonds A.R.A.M
ՀԱՑ ԵՐԳԻ Օ Ր Ը ստեղծ ա զ ործութեան մէջ ոչինչ չ ի կբկնուիր ,
նոյնպէս եւ Պ* Ա*
նակբ Պարթեւեանի երգին մէջ եզա– ԼԵՀԱԿԱՆ ՀԱՐՑԸ ՊԻՏԻ ԼՈԻԵՕԻԻ, Համս.–
կառակն չ ի կբկնուիր
( Տպաւորռլթ-իւններ) կբ գա բ գան (բացի մէկ.կտորէ) եւ բնդՀա–
օ
ա յ նորանոր եղանակներով : ձայնուիժիւն գոյացած Րէէալով Խ . Միութեան, Ա•
Անոնք որ ներկայ էէ էն կիրակի օրուան Հա - Այս երկու երդերուն յաղթական ոգին ե լ ՚ՀյաՀանգնե բուն եւ Անգլիո յ միջել ։ Վերջին երկու–
մերգին , շատ բան կորսնցուցին ։ խո ւմրին խ անդավառ ե բդեց ո դո ւթ ի ւ ն բ ոգեւո բու - քր մ օտե րս պիտ ի ճան շ1 յան 1Լաբ շա ւա յի կառավա–
Այգ օրր իսկապէս Հայ Երգի օրն էր։ Եւ֊ թիւն ներշնչեցին Հանդիսականներուն , որոնք պա– րութիւնբ, որուն վբայ նո՜ր անդամներ պիտի ա–
Արա Պարթեւեան , իրրեւ ղեկավարը Փարիզի Հայ Հ աջեցին կրկԱելէ ւ Լլեւ՚ւն : —
կական Երգչախումրին , երեւան եկաւ, էր էնքնա - Պ՝ռՂԻցիկ Է ի ն իրենց երգերով Օր * Աբուբեակ^ թ՝ԱՆՃԷՐԻ խնդիրն ալ աէաի կարգադրուի մօ*
տիպ ծրագրով, որուն շնորՀիւ վայելեցինք 25 Հայ Ալպանը եւ. Պ * Մինա– ԱկաԷֆճեան։ տերս % Անգլիա հւ֊ Ֆրանսա ծանուցագիր մբ Րւղ՛՝
երաժշտագէտներու ստեղծ ՜աղ ո ր ծ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո , դա Անցնելով ն ո ւա գա բ ան ա յ է ն ո ւթե ակին , պ է ա ք դեցին սպանիական կառավարութեան, պաՀանջե–
սականներէն (կոմիտաս Վ ՚ է Աէ՝ Ապենդիարեան , է շեշտել, որ բոլոր մասնակցողներն ալ ֆրանսացի լով վերաՀաստատել այդ շրջանին միջազգային
Տ * ԶոլՀաճեան ) մ ինչեւ նորագո յեներ ր ( Ա • ք՝ար– Րէէալով , իւրացուցած էին արեւելեան ե բ աժ շտ ո լ– Հանգամանքբ։ (Զօր* Ֆրանքօ 1940 Յո՚-էիսին ղօբք
խուդարեան , // • քԱ ա շա ա ր հ ան , Գ. ԱլէմշաՀ ելն) : թեան ոգին եւ կրցան ճշգօրէն արտայայաել երա ղրկելով գրաւած էբ Թանճէրբ եւ Հիմա կբ պար–
քէ՚֊րիշ խօսքով , րոԼն Հա յ ա ս ա ան ի ե լ գազթաՀա յ ժ շ տ ա գ է տ Ալ* Ա պենգիաբեանի Հռչակաւոր «քէք տ յ– պէ)։
երւլաՀ աններ ու գործերբ։ Անգամ մր եւս Հաստատ թաբման» (իքբիմի խաթարներու կեանքէն), ինչ 25.000 ՃԱՇԱՐԱՆԱՏԷՐՆԵՐՈԻ; սրճաբանաաէր.
ուեցաւ թէ որքան կենսունակ է Հայկական գեդար– պէս եւ անոր աննման %Հիճազբ» Հատուած մբ ներու , նպարավաճառնեիոլ եւ ուրիշ խանութպան
ուեստբ, որ կտրուած է՛(է11՛ /ո վ Հանդերձ Հայրենի (^Երեւանի էտիւգ»նեբէն) ,Ա* ք»աբխուդարեանի ներու ցոյցին առթիւ , ահ֊ջի օր Հազարաւոր Փա–
մթնոլորտէն, կր շարունակէ տեւել եւ զարգանալ «Արեւելեան պաբ»բ ։ բիզցիներ անօթի մնացին ( որովՀետեւ սրճարան
օտար Հողի վրայ * Ալ * Ապենգիարեանբ ձգած է բազմաթիւ տա ներ ր եւ ճաշաբաններբ փաէլուած էխն : կառավա–
Համերգր շաՀեկան էր եւ ինքնատիպ նաեւ իր ղանդաւոր գ ո բծեր , որոնք ե * Հայաստանի եւ էք * րութիւնբ կբ քննէ խանութպաններուն բոոոքագի–
արտայայտութեան միջոցներու բաղմաղանոլ - Ա իութեան մէջ կր տարածեն եւ կբ ժոզովբդակա– րբ եւ գործադուլի վախ չկայ։ Տուրքերու ծանրու
թեամ ր երգչա խում ր , մ եներգ , գա շնամ ուր , II աո նեն Հ ա ք արուեստագէտներէ կազմուած նուա թենէն զատ , գանգատներ– կան այն որոշումին գէմ
թութակ
եւ նուագաբանային ութեակ (օշէԱՕւ՛) : Այո գա բանային քառեաէլներն եւ ութեակներբ։ Տան - որ կթարգի լէ մսեղէն կերակուրբ ճաշարաններու,
սլա բադան ալ Հաստատեց Հա յ կա կան ե ր ամ շտ ո ւ - կալի Է եւ անՀրաժեշտ մեր Փա բիզի Հայ երիաա - մէջ, բացի կիրակի եւ տօն օրերէն :
թեան ճոխութիւնբ, այսինքն Հայ երաժշտագէտ սարդ արուեստագէտներէն կազմ ակերպել նմ ան ԿԱՆԽԱՐԳԵԼ ԳՐԱՔՆՆՈՒԹԻՒՆԸ, որ Հա».
ներու տազանդո եւ վա ս ա ա կբ երգի եւ նուագի «քառեակ» կամ «ութեակ» , Ալ * Ա պենգի ա րե ան ի , ւո ա ա ո լ ած էր 1939 օգոստոսին .եւ որուն ենթակայ
ասպարէզին մէջ։ կոմիտաս 1Լ ՛ ի եւ ուրիշներու ստեղծագործութիւն– էր «Յառաջ»ն ալ , մ ինչեւ կամաւոր գագարում բ
(Հ այաագբին 28 կտորներէն \\ բ գործադրուե ներբ տարածելու Համար Հայ եւ ֆրանսացի Հա (1940 Յունիս 10), ջնջուեցաւ նախարարական
ցան ե ր գ չ ա խումբէն կոզմէ, որ կր բաղկանար 75 սարակութեան մէջ ։ խորՀուրգին որոշումով։ ՝^անի ճափոնական պա–
անղտմներէ եւ անդամ ուՀ ինե րէ ե լ որ էլերգէր »Ութեակ»ի անդամներէն Պ • Անտրէ Մարիթօն տերաղմբ կբ շաբունակուի, Ֆրանսայի զինուորա
ինքնավստաՀ , խիստ կաբգապաՀ , առանց ձա յնա– շնռրՀալի կերպով եւ զգացումով նուազեց ջութա կան իշխանութիւնր ցանկով մ բ թեբթեբուն պիտի
նիշներու ն նա յ ե լ ո ւ ( մ եծ մ ասր ) ; $Ա ումբբ գեղեց կէ վրա յ քան է մ բ կտորներ Հայ երաժէշտնեբու Հա գ ո ր գ է ա յն նիւթերր որոնց մասին կա ր ելի չէ
կօրէն կազմակերպուած՝ ու պատրաստուած , երդե գործեբէն ։ ՚Հյմանապէս Օր * ^Լեբոնիկ ^ինճեան ,ոբ գրել առանց արտօնութեան։ ..
եւ Լավալի
րուն կուտաբ առանձին շունչ եւ ոգի , ի**1 չ որ կ՚ա նուազեց գաշեամուրի վրայ չորս Հայկական կբ՜ ՄԱՀԱՊԱՏԻԺ Փէթէնի Համպր,–
պացուցանէր իրենց սէրբ գէպի ե բաժ շտ ո ւթ ի ւն բ ։ ւոորնեբ, նրբօրէն կր զգար Հա ք կական եւ բնզ.Հան– այս պիտի պաՀանջէ րնգՀ . դատախազդ , ՀԼնտ–
Ե ր գա.Հ ան Յարութիւն Ա ԷՀ րաբեանի «Ծ՛ իրանի րապէս արեւելեան նուագբ , մանաւանդ Տ * ՋուՀա– ռէ Աորնէ , որ յայտարարեց մամուլին ,-^^^էյկատի
ծառի տակին» եւ /» • կանաչեանի «Օրօր եւ քայ– ճեանի «Արեւելեան քմայքբ» նուագելու պաՀուն։ առնելով մառէ շալին վրայ ծանրացող ՛յանկանք -
էեբգ» երդերուն մէջ խումբբ յ աջ ո ւլ Լ ց ա ւ ա ր ա ա յ այ - 3իշատակութեան արժանի էր Տիկ * էէէն Պէքր ներբ յ ուրիշ վճիռ չեմ նախաւոեեեբ .բայց^-եթէ գե
տել Հայ երգի քնքշութիւնն ու սարսու որ : «Օրօբ»ի տ՛իզէն , որ դաշնակով ընկերակցեցաւ մեներգնե րագոյն պատիժբ, մաՀ–»։ Լավալ Պաբսելոնա կբ
մէջ մեներգբ յ "յ ջ՛1 զ կատարեց Օր՛ Վ^արճեան : րուն եւ նուագածութեան եւ երեւան եկաւ իբրեւ գտնուի տակաւին եւ եթէ չյանձնեն , պիտի դաա–
Հուժկու , յաղթական էին ե լ Հանդիսաւոր Այւէազ– լաւագոյն նո լա գա՛կից է ուի ի բացակա յո ւթեան ։ Ա առէ շալին դատ ր պիտի
եանի ՚«\քազկի ր աղատ իմ Հ ա յրենիքբ» ե լ Եղ՜ Ջ ա– ի վերջո յ պէտք է շեշտել , որ Պ * Արա Պար սկսի ք ունիս 2Տէն յուլիս 5:
բենցի «Ես էմ անուշ Հայաստան եարն իմ սիրում» թեւեանդ Հանդէս եկաւ իբրեւ տաղանդաւոր ղե ԵՐԿՈՒ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐ, ժ ի ւ - լ եւ ՌօՀԷ ՓէօՀօ
երգերբ , նոր եղանակներով : կավար , որ թ ա փ ա ծ է անդուլ աշխատանք : Ան Ա՝ էզօն Ալֆոռի իրենց ւոունէն առե լան գո լելով
Այս երկու Հա յ ր ենա ս ի ր ա կան եր գեր ուն մ էջ ցոյց տուաւ Հազուագէսլ բնգուն ակութ ի ւ ն բազմա սպաննուած էին Մ անթի ճամ բուն վրայ ։ ք\ստիկա–
Պ * Ա* Պ ա բ թ ե ւե ան Հ անգէս եկաւ իբրեւ Հմ ուա ե– թի՛– երաժիշտներու երգեց ի կ ստեղծագործու նւււթ իւնբ կասկածնե ր ունենա լով երբ պիաի ձեր
բաժիշտ : Առաջին երգի նեբգաշնակութեամբ Հ ե– թեանց ուղիղ մե կնութեան ։ (Ցանկալի է , «Մ ա յ բ բակալէ բ Աէնասօլ անուն մէկբ , Մոնվւառնասի
ղինակբ լիով ի ն կ՚բմ բռնէ խոբՀ բղա յ ին երաժ շտոլ– Արաքսին» երգել աւելի գանգազ) ։ լք էէթրո յին մ Էջ , մ արգբ ատ րճանակբ քաշեց եւ
թեան կենսուրախ ոգին : ք* ս կ Եղ • Զաբենցի բարձր , ԱՐՇԱԼՈՅՍ ՍԷՄԷ0ՆԵԱՆ անձնասպան եզալ ։ Յետոյ ձերբակալուեցան իր
վսեմ եւ ս րաի խո րէն բխած Հա յ ր ենա ս իրական ԽՄԲ Յարգելով հանդերձ մեր աշխատակ .մեղսակիցներ բ , որոնք խո ս տ ււ վան ե ցան թէ երկու
ստեղծագործութեան վեՀ ո ւթե ան ր Պ * Պարթեւեան ցին կարծիքբ , կ՚ուզէինք արձանագրել դիտոզոլ. ե գ բ ա քրներբ առեւանգելով, բ ռ ն ա դ ա տ ա ծ է,էն
կրցաւ Հասնիլ որոշ չափով, որովՀետեւ Զար ենսն թիւն մը,— Շատերոլ տպաւորութիւնն այն էր թ է թուղթ մբ ստորագրել թէ Կէսթօւվւոյէ Համար
ոսկեդրամ
իր ա յս բանաստեղծութեան մ էջ գերազանցած է Պ • Պարթեւեանի յօրինած հանդիսաւոր եղանակը, աշխատած են եւ յետո ք 900.000 ֆրանքէ
ի՚ոքղիոքբ * Ւր յօրինած եզանակին Պ* Ա • Պաբթեւ– թ է ե ւ նրբարուհստ ,չէր արտայայտեր հարազատ ո– շորթեց էն ։ ձերբակալուեցաւ նաեւ եղբա֊յրնե րէն
եանր տուած է Հայ երգի բնոյթբ Լեւ այս է անոր գին ոլ տհնդբ, մթնոլորտը «Ես իմ անուշ Հայաս մէկուն սէրոլՀէն , որ ոճ է ր էն գրդիչլլ կբ Հ ա–
ամ ենա դրա կան կողմ ր ) : Ե՛– ինչպէս Ջարենցի այս տանի» : մարուէ ։
ԶՕՐ– ԱՅԶԸՆՀԱՈՒԸՐ , որ պատուակալ քա–
ղաքացէ Հռչակուեցաւ Լոնտոնէ , փառտւոր ցոյցե
, հինգշաբթի ։ Այս
Նա դհպքԽր ե ւ ս պ ա ո Խ ղ ի ք Ա Խ մ իգապէս գագրեցնել ֆրանսերէն ղեկոլցումներր րով , Փարէղ կբ Հասնէ այսօր կատարուի 3աղթա–
արարական երկիրներու բո լո բ անթելներուն վրայ •
առթիւ զօրաՀանդէս մբ պիտ ի
3 • Ջնչել ֆրանսերէնի ուսուցում ր դպրոցն եր ու էլան կամարին առջեւ ե լ զօր* ար Կօլ Փբկո՚-թեան
ՊԷյբութԷն կը հեռագրեն Յ՛ունիս 12 թուակա մ էջ * 4 * ք՚ռնագրաւել ֆրանսական ստացուածք հյ ա չր պիտ ի յանձնէ արեւմ տեան ճակատ ի սպա րա
նով՛ Արիւեալի գ է պ ք ե ր պատաՀեցան ,^իսր էէ ներ բ , փոխար ինելոլ Համ ար Ֆ բ ան ս ա ց ին ե ր ո լն պետ ին ։
^ուղուրի մէշ^, Հալէպի ե լ Լա թաքի ո յ վէս ճամ– սլատճառած վնասներբ, Աոլրիա - Լիբանանի մէջ։ ՊԱՐԵՆԱՒՈՐՈՒՄԸ գիւրացնե լու Համար կարգ
րուն վրայ։ կռիւի բռնուհցան Հայերէ, Ջէբքէզ– Փարիզ Հասած լուրերու Համաձայն, Դա ^ 11 միջոցներ ծրագրած է նոր նախարարբ,
նեբէ եւ Ալէվինհբէ բաղկացած բնիկ զօբքբ , հրա մասկոսի մէջ ցոյցեր կատարուած են թրքական Պ– Փի–
մանատարութեամբ ֆրանսացի սպաներու, եւ ժո– հիւպատոսարանին դէմ : Աուրիացի ուսանողներ եւ նօ , որ մ ա սնա ւո ր ա պ է ս պիտի պա յքաբի սեւ շու՜
զովՈլրդբ : Երկու ֆրա՛նսացի սպաննուեցան , եր ազգայնականներ թավլոր կազմելով հիւպատոսսւ. կսւ/ին գէմ ։ Ելմտական նախարարն ալ պիտի բա
կու ենթասպաներ վի րա ւո ր ո լեսան : ՛քաղաքացի լւանի պատուհաններուն առջեւ , պահանջած են րեփոխէ կարգ մ բ տուրքեր ։
ներէն մեռան կամ վի րաւոր ո լեց ան 30 Հոգի։ ԼՎի– Սուրիոյ վերադարձնել Ալէքսանտբէթի Լ1աննաքբ : ՎԵՐԱԳԱՐՋԱԵ ԳԵՐԻՆԵՐ — Մկով,...,,,,,,
րաւորներէն մէկը կին , Հինգր մանուկ) : Պէյրութի Մէղպուրեան ե լ Եղիշէ Խոորով Նէ–ր՛՛է "է""՛/՛ Փա
ՆիսԷն;
այն օրաթերթդ որ այս գ է ա ք ե ր ր կր պատմէ, Կ (Լ՜ Ջ ը ք ՚ չ ի ւ կը ռԽ՚ւԱ է՛/"/Հ ՚1՛ ՝ Վո՚զինակ Միսքճեան ,
սէ թէ կռիւր վերքացաւ Հալէպէն եկահ֊ երկու ՓԱՐԻԶԻ Հ ՚ ո յ ո ց եկեղեցիին մէչ, 15; քէս6 յշտա
անգլիական Հրասայլերու միշ^ամտո ւթեամբ ։ թ՝եբ– Անգլիո յ երեսւի . ժողով ի ն մէջ , վար չասլետբ ՇօսյՕՈ , այսօր, Հինգշաբթի, 14 Յուեիս, էհամրլ
1^11 V ԷՀ"Է անդորրութիւն կբ տիբէ Լաթ աքի ո յ պատասխանելով զանազան Հարցումներու, Հերքեց 1 1 ին , սլիտի կատարուի յուղարկաւորութիւնս ող–
մէջ եւ թէ բրիտանական թորփիլաՀալած մբ կբ մ առէ շալ Փէթէնի ա յն յա յաարարոլթիւնր թէ բացեալ ա,րի ՏԻԿԻՆ ԱՐՏԵՄԻՍ ԱՍՏԱՐՃԵԱՆի ,
գտնուի նաւաՀանգիստ բ։ գադտնի Համաձայնութիւն մբ կնքուած էր իրենց հնեալ ԻՓԼԻ-ԲՃԵԱՆ։
*** (Հունիս 9 թուակիր տեղեկութեանց Համա– մ իջեւ ։ «1 940^5/ , ^րբ ֆրանսական դեսպան բ Հեռա
ձա յն , Ֆրանսաց իներբ Հ ետեւեալ կո բուս աներբ ցաւ Լոնտոնէն , րր ի տ ան ա կան կառավ ար ութ ի ւ ն ր ԳԱՇՆԱԿԻ ՈՒՆԿՆԳՐՈՒԹԻՒՆ
ւիււ րձեց կապ սլաՀ ե լ մ առէ շա լ Փէթէնի ե ւ իր նա–
կրած են Աուբիոյ մէջ* Զինուոր՝ սպաննուած 32 ՏԻՐՈՒՀԻ ԶԱՌԱՓԵԱ1
Հոգի , վիրաւորուած 30. Մ ասնաւոբ ղ ի ն ո լո բ ներ՝ խարաբներուն Հետ , անուղղակի միջոցներով , որ 14 Յունիս, Համր 20.15^,
ս պանն ո ւած 26 , վի բ ա ւո ր ո ւած 29. ֆրանսացի Հինգշաբթի իրիկուն,
քաղաքացիներ՝՛ սպաննուած երկու Հոգի։ ր ան պէսղի քա ջ ա լ և ր են ղանոնք առաւե լագո յն կրաւո Տ&11տ <1տ 1՚Ըշօ16 1՝՝յօաա1շ ճտ 1^ստւցս6 : 78 ո16 Շտ^տշէ,
սազի ծառայող Աուրիացի սպաննուած մէկ Հոգի։ րական գիմ ադր ո ւթ ի ւն բ ցուցնելու թշԳւամիին ։ Այս ւ^էէա \^ւ11ւ6ՐՏ կամ ՝^/տ.%էՅւՈ\ •• Գասական ե լ նորագոյն
Պաշտօնական տեղեկագրի մր Համաձայն, Դա նպատակով կարգ մբ թուղթեր փոխանակուեցան երաժշտութիւն (ֆրանսական , Հայկական, սպա -
մասկոսի երեք օրուան կռիւներու ընթացքին ըս– Վէշէէ վարչութեան Հետ, 1940^ աշնան անգլիացի նիական եւ իտալականէ : Տոմսերր կր հախուին Պ՛
պաննուած են 500 քաղաքացիներ եւ 100 ոստիկան եւ ֆրանսացի ներկայացուցիչներու միջոցաւ, չէ Հ. Բալոլեանի մօտ, 43 Ո16 ՒՂ^^հ^^ , Հեռաձայն ՐւքՕ.
ղինուորներ , վիրաւորուած 1Տ00 քաղաքացիներ ՝, զոք մ այրաքաղաքի մ ր մ էջ ։ Ա* եր առա ջա բ կն ե ր ո ւն 25-46։ Իսկ նուագաՀանգէսի օրր սբաՀր։ Գաներս–
որոնց մօտ. 500ը ծանրապէս: պատասխաններ բ բ ա ւա ր ա ր չէ ի ն եւ շատ չան ց ած - 100, 75, 50, 40 եւ 30 ֆրանք։
Հա ս ւո ա տ ո ւե ց ա լ թէ Վ^իշի ա յնքան ենթար կուսւծ է
ՄէՀաբիներու ԼՊէաէվի ոստիկաններ ուղտի գերմտնական բռնութեան որ չ ի կրնար Համապւս– Ուրբաթ օբեբր, Յունիս 15, 22 եւ 2$
առթիւ, ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ ՊԱՐԵՐ
կարաւաններու Համար՝) բմբոստութեան ա աս խան Հաւաստիքներս տալ։ 1940 Հոկտեմբերին
մբ
թեր թե ր բ կբ գրեն թէ ֆրանսացի Հազարապետ Վէշէէն պատուի բակ մբ , որ կ՚բսէր թէ կբ գործէ
խստօրէն պա աժ ած եւ ծեծած էր պէտէվի ոստի Հ ամ աձա ա յն մ առէ շալ Փէթէնի անձնական Հ րա - Իբ աարուհինհրբ եւ երաժիշտներբ, մասնակ
Պէ՚ռէվիներբ կատզելով մէջ մտաւ բրիտա
կան մ բ ։ Ասոր վբայ ր , ինչսլէս սպան– Հանղներուն , յարաբերութեան ե լ Լոնտոն բերուե - ցութեամբ քՀշէՈՅ 1\1օհտ1^ (Հնղկական պարեր) : 6–
եւ ուր ի շ
նեցին Հ աղա րապետ ինբ ֆբ~ նական իշխանութեանց Հետ րաժշտութեան վարիչ՝ 1Ա»ԱՈՇ6 Ւ1ց§ց1&^ : թատրոն
բանսացի սպաներ : ցաւ , ուր տեսաւ ղիս ե լ արտաքին ն ա ի։ ա ր ա ր բ : 78եւտ , 8օս16^ճ ^6Տ 8յԱ§ոօ116տ , 1^6էա
ահշճօէ,
*** ԳաՀ ի րէ ի ա բ ա բա կան Համ աղում արբ որո Բայց այս պատուիբակբ մասնաւոր առաքելութիւն \^11ւ«–տ կամ Ո օ տ օ ...յ ոգձձդո4ս*ա
եթէ
շած է Հետեւեալ միջոցներ բ ձեռք առնել, մբ չունէր։ Որ եւ է Համաձայնութիւն չկնքուեցաւ
Ֆրանսա մ եբժկ իրենց պ ա Հ անջն երր * -— 1 • եղել, Վէշիէ վարչութեան Հետ , ոչ ա յս գործակալին Լ 6 Շշաոէ : Ա. ձ Շ Օ Ւ Օ ՚ ձ Ա
* 1աբաո6Ո6 ՕՃՃ-ձնՕՈձՒւ, 17, &Ա6 Օօատտատ - 13"
դիւանս/գիտական յարաբերութիւննեբբ 2 * Ան Հետ , ոչ ալ ուրիշ ճամբով» ։
Fonds A.R.A.M