Page 101 - ARM_19-1945_02
P. 101
ւտ « տ ա տ օ ա ա ւ ա & ա տ ո ա « ա տ ս ա փ ՎԵՐՋԻՆ ԺԱՄ
քօռժ6 6Ո 1925
Տ.Շ.Տ. 376.2Տ6
ն ^ շ ս ւ - բ ^ ր ո տ ս ւ » : տա. ա տ տ ձ ճ ա ԱՈԻՐԻԱ - ԼԻԲԱՆԱՆԻ ԹՆՃՈԻՀԸ
17, &ատ 0տսո6տա6 - Բ ձ ա Տ (13*)
ՖէաԱսափ պատասխանը Զըդիփ
1«. : 008. 15-70 - Շ. Շ. Բ. Բյոտ 1678-63
ՕՐՇԲ>՝հՐԻ»՝ Տ&աէձւ 9 մաո 1945 Շաբաթ– 9 Յունիս Կարելի է ըսել թէ անելի մը յանգած՜ է Սու -
բիա - Լիբանանի խնգիրը ;
ԺԶ • ՏԱՐԻ - 168 ճոՈ6€ Ւ10 4423-Նոբ շրջան թիւ 52 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍԱՔԷԱ՚Ս Գին՝ 3 Ֆր էթարք մը կարեւոր գ է պ ք ե ր պատ ա Հեց ան վեր
ջին երկու օրերու րնթացքին *
1 , Ֆրանսական կառավարութիւնը կիսապաշ -
տօնական զեկոյց մը Հրատարակեց ^ իբրեւ պա -
ՄԱՄՈՒԼ ԱքձագաԱգ 1°. ՀայաստաԱեԱ տաս խան Ջբրչիլի վսՐ^իս յ ա յաաբաբո ւթեանց ,
"Բ՛դելով
Ա ի^ին Արեւելքի տագնապը լուհ՜ել Հինգ
պետութեանց խորՀրգակցոլթեամբ • 2. Անգլիա
ՍՊԱՍԵԼՈՎ ԱՐԳԱՐՈԻԹԽԱՆ.., Ա* Վշաունի|ւ աաբեդարձը– Երեւան ^եբմ -. եւ֊ Մ ՚ ՆաՀ ան գներ ր կբ պնգեն իրենց տեսակէտ ին
օ օրէն աօնեց իր Համբաւաւոր բանաստեղհ՜ Աղատ վ ր ս ՚ յ յ եւ պաՀանգեն գոՀանալ միայն երեք պետու–
«8ուսարեր»ի խմբագրականէն (14 Ապրիլ).— ՚-Լշտունիի հ՜ննգեան յիսնամեակը ել գրական գոր– թիւննեբով* 3. Զ°Ր * Օլիվա - քիոժէ , Հարաւային
« Մ հհ՜ դէպքերու նախօրեակին կր գտնուինք ։ հունէութեան երեսնամեակբ % Անոր գորհ՜եբբ լի են Ա ո ւրի ո յ ֆրանսացի Հ բամ անաաարբ , որ Փարիզ
Ժողովրդավար կար գեր ու. յաղթանակին , Նոր Ա-Հ՜ քՍոբՀբգային երկրի սիրով՛, ^–ատերաղմի ընթաց - /.եահ՛ է ^ բացէ ի բաց կը մ եղագը է կարգ մը անգ–
խարՀի ստեղծեմ ան ու կազմակելալումի նաիսօրէին : քին , 1Լշա ո ւն ին գրած է երեսունէ աւելի Ք^՚Ր ՜ էիացի գործակալներ հ իբրեւ պատասխանատու
Կը թուի թէ սչիաի Հնչէ վերջապէս արդարւ ֊.֊ թուահնեբւ \յ զան ա կա լո ր ո ւահ՜ են իր գ;ւբհեբէն խ.ւովո ւթեանց * 4. Ցե զա իւ ո ւմբեւր ո լ կռիւնեբբ
թեան ժամը* կը թուի՝ թէ պատմութիւնը յ ն–ա ս ս, շատեբբ 1 որոնք չտա ժոզովրգական գա բ ճահ՜ են փէ֊բսկսահ՜ են Աուբիոյ անապատներուն մէքէւ
գամ գոնէ գառնութիւն պիտի չթափէ ուրիշներու Հա յաստանի մ է^ : ք*բ հ՜ա զկա քա զն ե բ էն երկուքբ ՖՐԱՆՍԱԿԱՆ ԶԵԿՈՅՑԸ .
կարգին Հայուն ալ ՚ լ \ ր ա յ * Հ ա յ ո Ց փոՔՐՒ^1 ^՝՚՜ թարգմանս ւահ՜ են ռուսերէն , ուքրայներէն ^ վրա Տ եզական թ ե ր իժ ե ր ա մ եհ^ մ ասով կարճ կասլահ՜
խաբՀը աղատ ու խաղաղ պիտի ր Աայ , աբդարոլ– ցերէն եւ ազրպէյճաներէն I են ֆրանսական գ ո րհ՜ակա լո լթեան Հրատարակած՜
թեան վրա յ Հաստատուած՜ X Կբ Հաւատանք , թէ Դիաաբանի կաոռւցոլլքը Հայասաանի Ս *Խ • կի սա պաշտօնական զեկո յ ց ը , որ շատ կարեւոր
Հա յ ո պիտի գագլւի թ ա փ ա ռ ա կ ա ն Աէէա էէ ՝» սլիա ի Հանրապետութեան միտութեանց կաճառի նաիսա– վէաստաթոլղթ մբն Է ^ դէպքերու լուսաբանութեան
դագր ի Հայրենաղուբկ ^ մտնաւանղ. անՀայրենիք գաՀ ութեան որոշում ով մ ասնաւո բ գի ա ա ր ան ի Համար Հ Զեկոյցը չի ծածկեր ֆրանսական կառա–
դառնալէդ եւ Հայ ՚\* ւս ւո ը , այս անգամ , պիտի գբւո– կառուցումլչ սկսահ՜ է Աշտարակ գաւառամասի ք)ւ– վ ա ր ո ւթ ե ան « յուսախաբութիւնը^ (Հունիս 5ի յա յ–
նէ իր լուծումը , վերֆապէ*ս , այնքան արիւնէ ու բական գիւղակին մօտ։ Տեղբ ոբոշուահ՜ է մասնա աաբաբոլթեանց մասին֊ որոնցմով Պ* Ջըբչի՛Հ կը
գոՀարեբութենէ .ետք ։ Այնքանն պայքարէ ետ^բ , ւոր առաքելութեամբ մը եւ գլխաւորութեամբ • ^անար արգաբացնել իր կառավարութեան ձեռք
ազատութեան ու արգտրոլթեան Համար մ՛գուա V , առած ^ճնշողական մի^ոցներբ՝^ ֆրանսական գօր–
իրեն Համ ար ել ուրիշներու Համ ար ։ Հի" օրերուն Համբարձումեանի է որ Ա . Ա . Հանրապեաութեանց քին եւ Աոլրիա - Լիբանանի ժողովուբղնեբուն
եւ նոր օրերուն 1 ա յս պատերազմին իսկ^ եր ր. աւե Ա՝ ի ութեան Կաճառի թոթակից անգամն է: Ղ՝ոբհ՝բ Հանգէպ : \յլ կը շարունակէ * • Պ * Զ լ\բ չի լ որ ել է
լի քան 300.000 Հայ կտրիճներ արիւն կր թափեն ՚տւ սկսուահ՜ է երեք աշտարակներու վրայ ^ պատբաս– ակնարկ չըներ 1941 Ցուլիս 23ի Լ^թլՀԼթը)՛ ՜ աԼՀ
բովանգակ Հայոլթիւնբ իր ճակատագիրբ միացւլ– տուելով կաՀաւոբելու գիտական աշխատանոցի Կօլ դաշնագրին եւ ա յն յանձնառութեանց մ ասին
, էյ ահ Է ազատատենչ ժողովուրդներուն ել իր բո - գլխաւոր սարքերը : դո բ Անգլիա ստանձնած է Յէրանսայի Հանգէպ ւ
վանգակ ո յժն ու ին չքբ տրամադրած^ Է մ եհ՝ յ ա * Է ՜ ԱբօրներՈլ արտադրութիւնը Հայաստանի Ջըբչիլ չուրանար թէ բրիտանական իշխանութիւն–
թանակին ^ որ պիտի գայ յ տեղական ճաբտարարուեստի ժողովրդական գոբ– նսրը զին ած՜ են Աուր իո յ զանազան տարրերը ֊ իր՜
Զգո՛յշ սա կա յն ^ դաժան Է կեանքը եւ անողոք հ՜ավարութեան գորհ՜աբանը^ որ Հաս ա ա ա ււ ւահ՜ է Ե՜ րեւ ո ս տ ի կան ո ւթ ի ւն ու ոստիկան գօրք : ՛համ աս–
պատմութիւն յւ % ժողովուրդները ^ յաճախ ^ կրնէ՚ւն ր ե ւան ի մ է ^ երկբագո ր&ական գորհիքներու ար - կոսի կառավարութիւնը աճապարանքով Հ աւաքած՜
կորսնցնել վայրկեանի մը մէ^^ ինչ որ չաՀահ են աաղրութեան Համար ) այժմ կը չի"է արօրներ է էր այս տարբերը^ անցեալ մայիսին ^ եւ անոնց մէկ
^ա(*հ.աՍ 111 ՚"Ր1՛^՛I՛I՛ոլ֊ ընթացքին : Հարկ է ամուր մնալ Հարիւր արօր ներ ու առածին առաքում ր աբգէն կա– մասն էր որ յաբձակումներ կատարեց կարգ մբքա–
ու Հզօր ներքնապէս ^ շարունակել պայքարը քւր սւ ա ր ս ւ ահ է Հայաստանի Հանրապետութեան ՚Լա՜ զաքներոլ մէՓ^^ ֆրանսացի զինուոբներոլ եւ քա -
բոլոր ու լաւագոյն ձեւեբուն մէջ * Հաշտ մնալ Հո նազան Հաւաքական ագարակներուն յ Այս տաբի 7՛ ՚սքաց իներոլ վրա յ եւ ստիպեց ֆրանսական ի շ–
գիովդ , մ արմ ինով պաՀես~ իյանոլթիւնբ
մէկ կերպարանք ու գաղափարականներովդ , իբբհլ գոբհ՜ա՚բանբ պիտի սկսի շոգեշարժ արօբի Յյյր ան ս ա կան վերաՀ աստատել բա ր ե կա ր գ ո ւթ ի ւն բ :
թեան Հանրապե վ՝.սծ՝ էգ ա յս
վճռական ներկայանալու Համար պատմու աի մասեր արտագրելէ կառավա բութ իւն ո ժամ անակին բոզո–
ժամերուն ^ երբ գան անոնք : $^՜*7՝ Նոր հանքեր Վերջերս Հ. Ա . Ա * տարրերուն զինման դէմ :
մեր իրաւունքներուն ^ տէր՝ մեր ձգտումներուն ել տութեան միտութեանց կաճառի Եր կր ՚ " բանա կան (ք՚ա յյւ վ ֆրանսական երկու վաշտերու առաք–
Հիմնարկււ
վւարահ մեր լեզուին ^ մշակութային ո ցեղ–սյփն բութեամ աւլէ*;քէալոհ–.թիւն մբ ուղարկեց դլխ՚^յ– ՚՚– ս^ան - Ան գլի ո յ վաբշապետր չի յ ք՛ շե Բ *Հեբ • ս*ը Կ^էի
Հիւսիսային
բոլոր արժ՜էքներուն 1 առողջ մնալու եւ ար ժ՜անի բ /»արմ՝ աղան ե ան ի՝ Հետազօտելու Համար յ) այիս 6 թուակիր Հ եռագիր ը , որով*ստիպողաբար
գառնալու Համար վաղուան ։ Ե^բբ կու ւլ այ այս Հայաստանի կարգ մը գաւառնեբբէ կո իւնգրէր գագբեցնել անգլիական նոր զօբ-աբաժ
էւ\սյոԼՀ^ Հ.^*Ք գիահր : ք*ա յց ^ մեր պարտքն Է ար - Եբկրաբաններբ երեւան Հանեցին Հանքային բա - նի մր առաքումը Պազեստինէն : Ա ուր իո յ անգլիա -
թուն մնալ այսօր իսկ^ ա յս դժուարին օրերուն ^ զում նոր պաշարներ ; կան ուժերուն այս զանգուածային զօրացումը
արթուն եւ ամրօբէն Հաւատարիմ մեր ցեղային ա– ՝ք*՝ավէանի եւ Ալավերտի ի շրջաններուն մ Է^ կ՚ապացուցանէր թէ Ա՚սդլիա կ՛ուղէ միջամտել եւ
ռաքինութիւննեբուն եւ արժ՜էքներուն , ւ/^ա^^ո^ , բագմամետազային Հանահ՜ոներ գանուահ՜ են։ Եբկ <Հայսպէս կը Հասկցնէր իյռո վա րա բներ ո ւն թէ կըը՜
զարգացնելով ղանոնք^ անոնցմով Հդ°ր ոլ առողջ նան ան սլա ա իժ յարձակիլ ֆրանսացիներուն վէՀ~
մնալու Համարէ Հ րաբաններբ նոյնպէս ի յայտ բերահ՜ են երկաթի
Հ անքան ի ւթ ։ Առաքելութեան գիւտեր բ պիտ ի նբ - բայ; Ա ա կա յն բրիտանական կառավարութիւնը որ
պաստեն յաոա^ տանելու ոչ - երկաթեղէն մետա ֊ եւ է պաւո աս խան չտուաւ ՚լօբ * տը Կ°լի ա զգա ր ա–
ԿիւԻկիոՀ կաթպիկոսիԱ դեդ զային ճաբտաբաբոլեստը ^ որ Հայասաանի տնտե րութեան : Ղ՛ալով ֆրանսական երկու վաշտերուն ^
օ սութեան ամ են ա կա բ ե լո ր ճ իւղերէն մէկն է ։ անոնք չՀեռաէլան Լիբանանի Հողէն , ուր ցամաք
Պ է յ բ ո ւ թ ի Հ<Ազգակ»ը (շաբաթօբեակ) , հետեւ ելած՜ էին եւ ուր բարեկարգութիւնը չխանգարուե
եալ իորհբդածոլթիւննեբը կ՚ընէ խմբագրականի
լքը մէջ , Կիլէւկէւօւյ նորբնաիր կաթողիկոսին օծման Այս տարի երկրաբանական Հիմնարկը մեհ՜ա– ցաւ . բացի Ս՛այի ււ Տի ^ " յ 0 ^ * ^ –ռլ բո֊նութիւննեբէն (
աո/թ-իւ - —•
պէս պիտի ընգարձակէ իր գ ո բհ՜ունէ ո ւթ իւն բ : ՝(՝ ա– որ տեղի ունեցան իրենց ժամանումէն առա$ , Պէյ–
նի մ ,ւ նոր գիտական աշխատանոցներ պիտի յա ր - Բոլթի ան դ լի ա կան պաՀ ա կազօ ր քի պագեսաինեան
գաբ ո լ ի ն Հ իմնա բկին մ է^ : զօրամասերուն կոզմէ՝»։ ԶլԼՐ^ԷԼ ^ է1ա "( սյ Հ՛ ակաւ
« կաթողիկոսի օհմումլչ թող գառնայ մեր դնաՀատելով զօր * ՍփիրսլՀ) "Լ՛ մինչեւ Ղ*եկտեմբեր
ժ՜ ո ղո վո ւբ ղ ի Հոգեկան ել մ շակութա յ ին կեանքին իր ներկայացուցիչն էր Աուրիոյ ել Լիբանանի
Համար նոր պբոպատիկէի աւազան մ ր , գոնէ Հոգե գերազանցածէս ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ է ։ Մշակոյթի մէՀ ) կր Հաստատէ թէ անոր վարած եռամեայ քա
կան ուժով գիմ անալու ժամ անակի Հ ա րուահ^նե - վհրելք մը անՀրտժեշտ է , ու այգ վերելքին Համար ղաքական ո ւթ իւն բ Պէյբութ ի եւ Ղ՝ամ՚ասկոս ի մէ^
բուն X տուեալներ ու տարբեր կան Հա յ կա կան ա յ ս Հոհ՜ բուն իսկ բր ի տան ական կառավարութեան քադա -
Կ ի լիկիո յ կաթողիկոսութիւն բ գիբք մբ ունի մի^տվայրին մ է ^ ։ իսկ կաթողիկոս Գ* Յովսէփ - վյականութիւնն ԷՀ
Մերձաւոր Արեւելքի եւ մանաւանգ այս ^Ր^էրք1^՛ եանցբ որպէս մ շակո յ թ ի նո լի բ ո ւահ՛ գիտուն մբ ^ Զեկոյցբ յեաոյ կբ կրկնէ զօր - աբ կօլի բա -
մէ^ ^ ուր կրօնական Համ ա յնքներբ իրենց կրօնա - մ եհ՝ ագո յն գրաւական բ պիտ ի ըլլա յ մ տաւո բա կան ց ատ բութ իւննե ր քւ կքս՚կը գա ղբե ցնե լո ւ Հ բամ անի
կան Հ անգամ անքէն գուբս է ա ղ գ ա յ ին եւ քաղաքա հ՜ազկում ին ։ Անթիլիաս ը իր գպբեվանքով , իր տ ը– մասին , որ տրուած էր անգլիական մ ի^ամ ւո ո ւթ ե֊
կան կշի՛1– մբ ունին ։ Կիէիկիո յ կա թ ո ղ ի կո ս ա բան բ պարանովգ իր լ / , լ ֊ բ ^ ամ սագի բով եւ Հրատաբա - նէն աո աԳ եւ ցաւով կբ յա յանէ թէ Անգլիո յ բրռ–
պէտք է գ ա ռ ն ա յ իր անուան Համապատասխան կութիւններով պէտք է ղ ա ս ն ա յ մեր մ շակո յ թ ի նած զ իրքը «ուժի չարաչար գործածութեան լքը
Հաստատութիւն մբ յ պաՀԷ իր Հմայքն ու գիբքլ* կեդրոններէն մէկքւ եւ ղ.լխաւորբ% ու ձերբազատ՛ հանգամ՛անքն աււաւ հանդէպ գինակցի մ՛ը որ աո.–
իր աստիճանին Հաւասար եւ պետական , կրօնական ուի գա զթ ա կան ա կան թավւթ փա հլութիւնն եր էն ։ ^ամապէս ակարացած էր. զեղծում մը որ կը շա
եւ ա ղ գ ա յ ին յա բա բեր ութիւննե ր բ կարգի ու կանո Աիայն Աեբձաւոր Արեւելքը նկատի առնելով՝ րունակէ զարգանալ եւ կր սպաււնայ աւելի ծանր
նի տակ գնէ : ԱՀնթիլիասբ , այսպիսով, այ"օբ կո կը տեսնենք քանի մը ճիգեր յ որոնք գետին մը դէպք հ՜ր յարուցանել որ եւ է ատեն» :
գ ա ռ ն ա յ Հայ ա ղ գ ա յին կեգրոն մբ , իր շուրթն ու պատ բ ա ս տ ա հ՝ են նոր յառա^գիմ ութեան : Ե ր ո ւսա– Զ ը ւ ՚ չ ի լ կէ* թանա յ չքմեղացնել իր կառավարու
նենալով Աուբիան^ Լիբանանը , \յբուսաղէմբՏ էք ֊ զէմի գպրանոց դ եւ տպարանը , ^էյրութի Հայ թեան քաղաքական ո ւթիւնբ $)րանսայի Հանդէպ ^
Կ ի–
գի պա ո ս է եւ Կ իս(Բոս(Լ յ որ ոնց մ է ո մ անք թէեւ &եմ ա ր ան ր ( կիպրոսի Մ ելքոնեան Հաստատութիւ սլատճաո արանելով Ա եծն ք՝րիտանիոյ դժուարին
Լէ^.Ւոյ թհմին չեն սլա ա կան ի ր , բայց անոր մթնո նը եւ անցեալի Ա+նթիլիասբ բաւական ճիգ ու ^անք դիրքը ա ր ա բա կան ուրիշ երկիրներու մ է^ : Փարի
լորտին մէչ 1լիյնան : կասկա& չունինք թէ Կիլի - թափահ՜ են , քէէ ^ 1Տ. կերպարանափոխելու յարա զի մէջ ալ չեն ժխտեր այգ կացութիւնը ^ որ վեր
կիո յ կա թ ո գիկո ս ո լ թ ի ւն բ սերտ կապակցութեամբ շարժ Հա յութ իւն յչ : Ա յ ժ մ ^ եր ր տնտեսական պայ– ջերս շեշտուեցալ բրիտանական կառավարութեան
Ս* է^միահ՜նի Ամենայն Հայոց Աթոռին Հեա՝ պի մ աններ բ աւելի թոյլատոլ են , ^՚բը բ ո լււ րի Համակ– իսկ մէկ անգամ ին ս պան ո ւթ ե ամ բ ԴաՀ իրէ ի մ է^
տի բարձրացնէ Հայ եկեղեցիի գիբքը րանքբ վայելող Հայրապետ մը եկահ՜ է Կէքէ^ւէոյ ո յն յ որու մասին գրութիւն մո պիտի
Մկձ աւոր գաՀին վբայ , երբ Հայութիւնը իր գերագոյն ձլլգ– Հրատարակենք <^Տ առա^ ի մէջ) : «Պարզ է որ Ա եծն
Արեւելքին մէՓգ զա՛յն օժտելով պատ րասաուահ՜ Լ- տումներու , յոյգերու եւ յոյսերու չրքանր կ՛՛ապրի , Բ րիւոանիա կր ^ " ՚ ^ " ՛ / / ՛ I՛ Ր ա ձԳ ԳէՐՔՐ ԱԼԱ*Հպանել
կեղեց ականն ե րո վ : Անթիլիաս ր պէտք է գրաւէ պատուաւոր աեղ մբ մ իա յն շնորՀ իւ Արեւելքի բր ի տ ան ա կան ուժերուն
Հայ եկեղեցին իր բնաբանին կորսնցուցահ՜ է^ մեր մշակութային կեանքին մէ^ գոնէ եկեղեցա զօրութ՛եան, տեսակ մը անտեսական մենաշնորհի
իսկ մնացահ՜ քանի մ բ դէմ քեր ո շատ յառատաց ահ՛ կան , պատմ ական եւ բանասիրական գետնին որ պարտադրուած է ամբողջ Մօտաւոր Արեւելքի
տարիքի Հաս ու հ են։ չ ա յոց ւլ արա է որ եկեղեցին վրայ» : եւ բրիտանական գործակալներու գործօն քաբոզու–
Հոգեպէս բարձր եւ մ տքով իսկապէս
Հովիւներու ւլա ր գա ց տհ՜ ր եաԱց՝» : ճիշդ յա ս վ տ ան ղ աւոր պա ր ա գան ե ր ո ւ ն
պէտք ունի^ ոբպէսզի
կարողանայ կա բեր ում ով է որ ֆրանսական կառավարութիւնը
տարել այն դերբ որ իրեն վիճակուահ՜ է գաբերէ ԿԱՑԻՆՈՎ ԴԱՀԻՃ ՄԸ կլ> փնտռուի Պըէմէնի
կողմէ, զեր -
մէջ (Դերմանիա) , Անգլիացիներու անՀրաժեշտ կո զանէ Արեւելքի ամբողջ խնդիրը
ման Համար 1 Համա՜
ի վեր , մ ան ա ւան գ Հ ա յ կա կան Հոհ՜ Ա վ*իւռքին մ է^ : ձայն ենթարկել բոլոր մեծ պետութեանց քննութեան ։
Եթէ ^էլք՚^ւէ" յ Հ ա յբապետութիւն ր ել ա յսօբ– մաՀապարտները գլխատելու «Փարիզի մէջ կը հարցնեն թ է Պ • Չըրչիլ իսկապէս
ււ է ան օհ՜եալ կա թ ո ղի կո ս ր կրօնա պետ ո ւթիւնբ կբ
գերման սովորութեան յ
ներկայացնեն Հայ կեանքին մէ^^ անոնց գորնբ
Fonds A.R.A.M
քօռժ6 6Ո 1925
Տ.Շ.Տ. 376.2Տ6
ն ^ շ ս ւ - բ ^ ր ո տ ս ւ » : տա. ա տ տ ձ ճ ա ԱՈԻՐԻԱ - ԼԻԲԱՆԱՆԻ ԹՆՃՈԻՀԸ
17, &ատ 0տսո6տա6 - Բ ձ ա Տ (13*)
ՖէաԱսափ պատասխանը Զըդիփ
1«. : 008. 15-70 - Շ. Շ. Բ. Բյոտ 1678-63
ՕՐՇԲ>՝հՐԻ»՝ Տ&աէձւ 9 մաո 1945 Շաբաթ– 9 Յունիս Կարելի է ըսել թէ անելի մը յանգած՜ է Սու -
բիա - Լիբանանի խնգիրը ;
ԺԶ • ՏԱՐԻ - 168 ճոՈ6€ Ւ10 4423-Նոբ շրջան թիւ 52 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍԱՔԷԱ՚Ս Գին՝ 3 Ֆր էթարք մը կարեւոր գ է պ ք ե ր պատ ա Հեց ան վեր
ջին երկու օրերու րնթացքին *
1 , Ֆրանսական կառավարութիւնը կիսապաշ -
տօնական զեկոյց մը Հրատարակեց ^ իբրեւ պա -
ՄԱՄՈՒԼ ԱքձագաԱգ 1°. ՀայաստաԱեԱ տաս խան Ջբրչիլի վսՐ^իս յ ա յաաբաբո ւթեանց ,
"Բ՛դելով
Ա ի^ին Արեւելքի տագնապը լուհ՜ել Հինգ
պետութեանց խորՀրգակցոլթեամբ • 2. Անգլիա
ՍՊԱՍԵԼՈՎ ԱՐԳԱՐՈԻԹԽԱՆ.., Ա* Վշաունի|ւ աաբեդարձը– Երեւան ^եբմ -. եւ֊ Մ ՚ ՆաՀ ան գներ ր կբ պնգեն իրենց տեսակէտ ին
օ օրէն աօնեց իր Համբաւաւոր բանաստեղհ՜ Աղատ վ ր ս ՚ յ յ եւ պաՀանգեն գոՀանալ միայն երեք պետու–
«8ուսարեր»ի խմբագրականէն (14 Ապրիլ).— ՚-Լշտունիի հ՜ննգեան յիսնամեակը ել գրական գոր– թիւննեբով* 3. Զ°Ր * Օլիվա - քիոժէ , Հարաւային
« Մ հհ՜ դէպքերու նախօրեակին կր գտնուինք ։ հունէութեան երեսնամեակբ % Անոր գորհ՜եբբ լի են Ա ո ւրի ո յ ֆրանսացի Հ բամ անաաարբ , որ Փարիզ
Ժողովրդավար կար գեր ու. յաղթանակին , Նոր Ա-Հ՜ քՍոբՀբգային երկրի սիրով՛, ^–ատերաղմի ընթաց - /.եահ՛ է ^ բացէ ի բաց կը մ եղագը է կարգ մը անգ–
խարՀի ստեղծեմ ան ու կազմակելալումի նաիսօրէին : քին , 1Լշա ո ւն ին գրած է երեսունէ աւելի Ք^՚Ր ՜ էիացի գործակալներ հ իբրեւ պատասխանատու
Կը թուի թէ սչիաի Հնչէ վերջապէս արդարւ ֊.֊ թուահնեբւ \յ զան ա կա լո ր ո ւահ՜ են իր գ;ւբհեբէն խ.ւովո ւթեանց * 4. Ցե զա իւ ո ւմբեւր ո լ կռիւնեբբ
թեան ժամը* կը թուի՝ թէ պատմութիւնը յ ն–ա ս ս, շատեբբ 1 որոնք չտա ժոզովրգական գա բ ճահ՜ են փէ֊բսկսահ՜ են Աուբիոյ անապատներուն մէքէւ
գամ գոնէ գառնութիւն պիտի չթափէ ուրիշներու Հա յաստանի մ է^ : ք*բ հ՜ա զկա քա զն ե բ էն երկուքբ ՖՐԱՆՍԱԿԱՆ ԶԵԿՈՅՑԸ .
կարգին Հայուն ալ ՚ լ \ ր ա յ * Հ ա յ ո Ց փոՔՐՒ^1 ^՝՚՜ թարգմանս ւահ՜ են ռուսերէն , ուքրայներէն ^ վրա Տ եզական թ ե ր իժ ե ր ա մ եհ^ մ ասով կարճ կասլահ՜
խաբՀը աղատ ու խաղաղ պիտի ր Աայ , աբդարոլ– ցերէն եւ ազրպէյճաներէն I են ֆրանսական գ ո րհ՜ակա լո լթեան Հրատարակած՜
թեան վրա յ Հաստատուած՜ X Կբ Հաւատանք , թէ Դիաաբանի կաոռւցոլլքը Հայասաանի Ս *Խ • կի սա պաշտօնական զեկո յ ց ը , որ շատ կարեւոր
Հա յ ո պիտի գագլւի թ ա փ ա ռ ա կ ա ն Աէէա էէ ՝» սլիա ի Հանրապետութեան միտութեանց կաճառի նաիսա– վէաստաթոլղթ մբն Է ^ դէպքերու լուսաբանութեան
դագր ի Հայրենաղուբկ ^ մտնաւանղ. անՀայրենիք գաՀ ութեան որոշում ով մ ասնաւո բ գի ա ա ր ան ի Համար Հ Զեկոյցը չի ծածկեր ֆրանսական կառա–
դառնալէդ եւ Հայ ՚\* ւս ւո ը , այս անգամ , պիտի գբւո– կառուցումլչ սկսահ՜ է Աշտարակ գաւառամասի ք)ւ– վ ա ր ո ւթ ե ան « յուսախաբութիւնը^ (Հունիս 5ի յա յ–
նէ իր լուծումը , վերֆապէ*ս , այնքան արիւնէ ու բական գիւղակին մօտ։ Տեղբ ոբոշուահ՜ է մասնա աաբաբոլթեանց մասին֊ որոնցմով Պ* Ջըբչի՛Հ կը
գոՀարեբութենէ .ետք ։ Այնքանն պայքարէ ետ^բ , ւոր առաքելութեամբ մը եւ գլխաւորութեամբ • ^անար արգաբացնել իր կառավարութեան ձեռք
ազատութեան ու արգտրոլթեան Համար մ՛գուա V , առած ^ճնշողական մի^ոցներբ՝^ ֆրանսական գօր–
իրեն Համ ար ել ուրիշներու Համ ար ։ Հի" օրերուն Համբարձումեանի է որ Ա . Ա . Հանրապեաութեանց քին եւ Աոլրիա - Լիբանանի ժողովուբղնեբուն
եւ նոր օրերուն 1 ա յս պատերազմին իսկ^ եր ր. աւե Ա՝ ի ութեան Կաճառի թոթակից անգամն է: Ղ՝ոբհ՝բ Հանգէպ : \յլ կը շարունակէ * • Պ * Զ լ\բ չի լ որ ել է
լի քան 300.000 Հայ կտրիճներ արիւն կր թափեն ՚տւ սկսուահ՜ է երեք աշտարակներու վրայ ^ պատբաս– ակնարկ չըներ 1941 Ցուլիս 23ի Լ^թլՀԼթը)՛ ՜ աԼՀ
բովանգակ Հայոլթիւնբ իր ճակատագիրբ միացւլ– տուելով կաՀաւոբելու գիտական աշխատանոցի Կօլ դաշնագրին եւ ա յն յանձնառութեանց մ ասին
, էյ ահ Է ազատատենչ ժողովուրդներուն ել իր բո - գլխաւոր սարքերը : դո բ Անգլիա ստանձնած է Յէրանսայի Հանգէպ ւ
վանգակ ո յժն ու ին չքբ տրամադրած^ Է մ եհ՝ յ ա * Է ՜ ԱբօրներՈլ արտադրութիւնը Հայաստանի Ջըբչիլ չուրանար թէ բրիտանական իշխանութիւն–
թանակին ^ որ պիտի գայ յ տեղական ճաբտարարուեստի ժողովրդական գոբ– նսրը զին ած՜ են Աուր իո յ զանազան տարրերը ֊ իր՜
Զգո՛յշ սա կա յն ^ դաժան Է կեանքը եւ անողոք հ՜ավարութեան գորհ՜աբանը^ որ Հաս ա ա ա ււ ւահ՜ է Ե՜ րեւ ո ս տ ի կան ո ւթ ի ւն ու ոստիկան գօրք : ՛համ աս–
պատմութիւն յւ % ժողովուրդները ^ յաճախ ^ կրնէ՚ւն ր ե ւան ի մ է ^ երկբագո ր&ական գորհիքներու ար - կոսի կառավարութիւնը աճապարանքով Հ աւաքած՜
կորսնցնել վայրկեանի մը մէ^^ ինչ որ չաՀահ են աաղրութեան Համար ) այժմ կը չի"է արօրներ է էր այս տարբերը^ անցեալ մայիսին ^ եւ անոնց մէկ
^ա(*հ.աՍ 111 ՚"Ր1՛^՛I՛I՛ոլ֊ ընթացքին : Հարկ է ամուր մնալ Հարիւր արօր ներ ու առածին առաքում ր աբգէն կա– մասն էր որ յաբձակումներ կատարեց կարգ մբքա–
ու Հզօր ներքնապէս ^ շարունակել պայքարը քւր սւ ա ր ս ւ ահ է Հայաստանի Հանրապետութեան ՚Լա՜ զաքներոլ մէՓ^^ ֆրանսացի զինուոբներոլ եւ քա -
բոլոր ու լաւագոյն ձեւեբուն մէջ * Հաշտ մնալ Հո նազան Հաւաքական ագարակներուն յ Այս տաբի 7՛ ՚սքաց իներոլ վրա յ եւ ստիպեց ֆրանսական ի շ–
գիովդ , մ արմ ինով պաՀես~ իյանոլթիւնբ
մէկ կերպարանք ու գաղափարականներովդ , իբբհլ գոբհ՜ա՚բանբ պիտի սկսի շոգեշարժ արօբի Յյյր ան ս ա կան վերաՀ աստատել բա ր ե կա ր գ ո ւթ ի ւն բ :
թեան Հանրապե վ՝.սծ՝ էգ ա յս
վճռական ներկայանալու Համար պատմու աի մասեր արտագրելէ կառավա բութ իւն ո ժամ անակին բոզո–
ժամերուն ^ երբ գան անոնք : $^՜*7՝ Նոր հանքեր Վերջերս Հ. Ա . Ա * տարրերուն զինման դէմ :
մեր իրաւունքներուն ^ տէր՝ մեր ձգտումներուն ել տութեան միտութեանց կաճառի Եր կր ՚ " բանա կան (ք՚ա յյւ վ ֆրանսական երկու վաշտերու առաք–
Հիմնարկււ
վւարահ մեր լեզուին ^ մշակութային ո ցեղ–սյփն բութեամ աւլէ*;քէալոհ–.թիւն մբ ուղարկեց դլխ՚^յ– ՚՚– ս^ան - Ան գլի ո յ վաբշապետր չի յ ք՛ շե Բ *Հեբ • ս*ը Կ^էի
Հիւսիսային
բոլոր արժ՜էքներուն 1 առողջ մնալու եւ ար ժ՜անի բ /»արմ՝ աղան ե ան ի՝ Հետազօտելու Համար յ) այիս 6 թուակիր Հ եռագիր ը , որով*ստիպողաբար
գառնալու Համար վաղուան ։ Ե^բբ կու ւլ այ այս Հայաստանի կարգ մը գաւառնեբբէ կո իւնգրէր գագբեցնել անգլիական նոր զօբ-աբաժ
էւ\սյոԼՀ^ Հ.^*Ք գիահր : ք*ա յց ^ մեր պարտքն Է ար - Եբկրաբաններբ երեւան Հանեցին Հանքային բա - նի մր առաքումը Պազեստինէն : Ա ուր իո յ անգլիա -
թուն մնալ այսօր իսկ^ ա յս դժուարին օրերուն ^ զում նոր պաշարներ ; կան ուժերուն այս զանգուածային զօրացումը
արթուն եւ ամրօբէն Հաւատարիմ մեր ցեղային ա– ՝ք*՝ավէանի եւ Ալավերտի ի շրջաններուն մ Է^ կ՚ապացուցանէր թէ Ա՚սդլիա կ՛ուղէ միջամտել եւ
ռաքինութիւննեբուն եւ արժ՜էքներուն , ւ/^ա^^ո^ , բագմամետազային Հանահ՜ոներ գանուահ՜ են։ Եբկ <Հայսպէս կը Հասկցնէր իյռո վա րա բներ ո ւն թէ կըը՜
զարգացնելով ղանոնք^ անոնցմով Հդ°ր ոլ առողջ նան ան սլա ա իժ յարձակիլ ֆրանսացիներուն վէՀ~
մնալու Համարէ Հ րաբաններբ նոյնպէս ի յայտ բերահ՜ են երկաթի
Հ անքան ի ւթ ։ Առաքելութեան գիւտեր բ պիտ ի նբ - բայ; Ա ա կա յն բրիտանական կառավարութիւնը որ
պաստեն յաոա^ տանելու ոչ - երկաթեղէն մետա ֊ եւ է պաւո աս խան չտուաւ ՚լօբ * տը Կ°լի ա զգա ր ա–
ԿիւԻկիոՀ կաթպիկոսիԱ դեդ զային ճաբտաբաբոլեստը ^ որ Հայասաանի տնտե րութեան : Ղ՛ալով ֆրանսական երկու վաշտերուն ^
օ սութեան ամ են ա կա բ ե լո ր ճ իւղերէն մէկն է ։ անոնք չՀեռաէլան Լիբանանի Հողէն , ուր ցամաք
Պ է յ բ ո ւ թ ի Հ<Ազգակ»ը (շաբաթօբեակ) , հետեւ ելած՜ էին եւ ուր բարեկարգութիւնը չխանգարուե
եալ իորհբդածոլթիւննեբը կ՚ընէ խմբագրականի
լքը մէջ , Կիլէւկէւօւյ նորբնաիր կաթողիկոսին օծման Այս տարի երկրաբանական Հիմնարկը մեհ՜ա– ցաւ . բացի Ս՛այի ււ Տի ^ " յ 0 ^ * ^ –ռլ բո֊նութիւննեբէն (
աո/թ-իւ - —•
պէս պիտի ընգարձակէ իր գ ո բհ՜ունէ ո ւթ իւն բ : ՝(՝ ա– որ տեղի ունեցան իրենց ժամանումէն առա$ , Պէյ–
նի մ ,ւ նոր գիտական աշխատանոցներ պիտի յա ր - Բոլթի ան դ լի ա կան պաՀ ա կազօ ր քի պագեսաինեան
գաբ ո լ ի ն Հ իմնա բկին մ է^ : զօրամասերուն կոզմէ՝»։ ԶլԼՐ^ԷԼ ^ է1ա "( սյ Հ՛ ակաւ
« կաթողիկոսի օհմումլչ թող գառնայ մեր դնաՀատելով զօր * ՍփիրսլՀ) "Լ՛ մինչեւ Ղ*եկտեմբեր
ժ՜ ո ղո վո ւբ ղ ի Հոգեկան ել մ շակութա յ ին կեանքին իր ներկայացուցիչն էր Աուրիոյ ել Լիբանանի
Համար նոր պբոպատիկէի աւազան մ ր , գոնէ Հոգե գերազանցածէս ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ է ։ Մշակոյթի մէՀ ) կր Հաստատէ թէ անոր վարած եռամեայ քա
կան ուժով գիմ անալու ժամ անակի Հ ա րուահ^նե - վհրելք մը անՀրտժեշտ է , ու այգ վերելքին Համար ղաքական ո ւթ իւն բ Պէյբութ ի եւ Ղ՝ամ՚ասկոս ի մէ^
բուն X տուեալներ ու տարբեր կան Հա յ կա կան ա յ ս Հոհ՜ բուն իսկ բր ի տան ական կառավարութեան քադա -
Կ ի լիկիո յ կաթողիկոսութիւն բ գիբք մբ ունի մի^տվայրին մ է ^ ։ իսկ կաթողիկոս Գ* Յովսէփ - վյականութիւնն ԷՀ
Մերձաւոր Արեւելքի եւ մանաւանգ այս ^Ր^էրք1^՛ եանցբ որպէս մ շակո յ թ ի նո լի բ ո ւահ՛ գիտուն մբ ^ Զեկոյցբ յեաոյ կբ կրկնէ զօր - աբ կօլի բա -
մէ^ ^ ուր կրօնական Համ ա յնքներբ իրենց կրօնա - մ եհ՝ ագո յն գրաւական բ պիտ ի ըլլա յ մ տաւո բա կան ց ատ բութ իւննե ր քւ կքս՚կը գա ղբե ցնե լո ւ Հ բամ անի
կան Հ անգամ անքէն գուբս է ա ղ գ ա յ ին եւ քաղաքա հ՜ազկում ին ։ Անթիլիաս ը իր գպբեվանքով , իր տ ը– մասին , որ տրուած էր անգլիական մ ի^ամ ւո ո ւթ ե֊
կան կշի՛1– մբ ունին ։ Կիէիկիո յ կա թ ո ղ ի կո ս ա բան բ պարանովգ իր լ / , լ ֊ բ ^ ամ սագի բով եւ Հրատաբա - նէն աո աԳ եւ ցաւով կբ յա յանէ թէ Անգլիո յ բրռ–
պէտք է գ ա ռ ն ա յ իր անուան Համապատասխան կութիւններով պէտք է ղ ա ս ն ա յ մեր մ շակո յ թ ի նած զ իրքը «ուժի չարաչար գործածութեան լքը
Հաստատութիւն մբ յ պաՀԷ իր Հմայքն ու գիբքլ* կեդրոններէն մէկքւ եւ ղ.լխաւորբ% ու ձերբազատ՛ հանգամ՛անքն աււաւ հանդէպ գինակցի մ՛ը որ աո.–
իր աստիճանին Հաւասար եւ պետական , կրօնական ուի գա զթ ա կան ա կան թավւթ փա հլութիւնն եր էն ։ ^ամապէս ակարացած էր. զեղծում մը որ կը շա
եւ ա ղ գ ա յ ին յա բա բեր ութիւննե ր բ կարգի ու կանո Աիայն Աեբձաւոր Արեւելքը նկատի առնելով՝ րունակէ զարգանալ եւ կր սպաււնայ աւելի ծանր
նի տակ գնէ : ԱՀնթիլիասբ , այսպիսով, այ"օբ կո կը տեսնենք քանի մը ճիգեր յ որոնք գետին մը դէպք հ՜ր յարուցանել որ եւ է ատեն» :
գ ա ռ ն ա յ Հայ ա ղ գ ա յին կեգրոն մբ , իր շուրթն ու պատ բ ա ս տ ա հ՝ են նոր յառա^գիմ ութեան : Ե ր ո ւսա– Զ ը ւ ՚ չ ի լ կէ* թանա յ չքմեղացնել իր կառավարու
նենալով Աուբիան^ Լիբանանը , \յբուսաղէմբՏ էք ֊ զէմի գպրանոց դ եւ տպարանը , ^էյրութի Հայ թեան քաղաքական ո ւթիւնբ $)րանսայի Հանդէպ ^
Կ ի–
գի պա ո ս է եւ Կ իս(Բոս(Լ յ որ ոնց մ է ո մ անք թէեւ &եմ ա ր ան ր ( կիպրոսի Մ ելքոնեան Հաստատութիւ սլատճաո արանելով Ա եծն ք՝րիտանիոյ դժուարին
Լէ^.Ւոյ թհմին չեն սլա ա կան ի ր , բայց անոր մթնո նը եւ անցեալի Ա+նթիլիասբ բաւական ճիգ ու ^անք դիրքը ա ր ա բա կան ուրիշ երկիրներու մ է^ : Փարի
լորտին մէչ 1լիյնան : կասկա& չունինք թէ Կիլի - թափահ՜ են , քէէ ^ 1Տ. կերպարանափոխելու յարա զի մէջ ալ չեն ժխտեր այգ կացութիւնը ^ որ վեր
կիո յ կա թ ո գիկո ս ո լ թ ի ւն բ սերտ կապակցութեամբ շարժ Հա յութ իւն յչ : Ա յ ժ մ ^ եր ր տնտեսական պայ– ջերս շեշտուեցալ բրիտանական կառավարութեան
Ս* է^միահ՜նի Ամենայն Հայոց Աթոռին Հեա՝ պի մ աններ բ աւելի թոյլատոլ են , ^՚բը բ ո լււ րի Համակ– իսկ մէկ անգամ ին ս պան ո ւթ ե ամ բ ԴաՀ իրէ ի մ է^
տի բարձրացնէ Հայ եկեղեցիի գիբքը րանքբ վայելող Հայրապետ մը եկահ՜ է Կէքէ^ւէոյ ո յն յ որու մասին գրութիւն մո պիտի
Մկձ աւոր գաՀին վբայ , երբ Հայութիւնը իր գերագոյն ձլլգ– Հրատարակենք <^Տ առա^ ի մէջ) : «Պարզ է որ Ա եծն
Արեւելքին մէՓգ զա՛յն օժտելով պատ րասաուահ՜ Լ- տումներու , յոյգերու եւ յոյսերու չրքանր կ՛՛ապրի , Բ րիւոանիա կր ^ " ՚ ^ " ՛ / / ՛ I՛ Ր ա ձԳ ԳէՐՔՐ ԱԼԱ*Հպանել
կեղեց ականն ե րո վ : Անթիլիաս ր պէտք է գրաւէ պատուաւոր աեղ մբ մ իա յն շնորՀ իւ Արեւելքի բր ի տ ան ա կան ուժերուն
Հայ եկեղեցին իր բնաբանին կորսնցուցահ՜ է^ մեր մշակութային կեանքին մէ^ գոնէ եկեղեցա զօրութ՛եան, տեսակ մը անտեսական մենաշնորհի
իսկ մնացահ՜ քանի մ բ դէմ քեր ո շատ յառատաց ահ՛ կան , պատմ ական եւ բանասիրական գետնին որ պարտադրուած է ամբողջ Մօտաւոր Արեւելքի
տարիքի Հաս ու հ են։ չ ա յոց ւլ արա է որ եկեղեցին վրայ» : եւ բրիտանական գործակալներու գործօն քաբոզու–
Հոգեպէս բարձր եւ մ տքով իսկապէս
Հովիւներու ւլա ր գա ց տհ՜ ր եաԱց՝» : ճիշդ յա ս վ տ ան ղ աւոր պա ր ա գան ե ր ո ւ ն
պէտք ունի^ ոբպէսզի
կարողանայ կա բեր ում ով է որ ֆրանսական կառավարութիւնը
տարել այն դերբ որ իրեն վիճակուահ՜ է գաբերէ ԿԱՑԻՆՈՎ ԴԱՀԻՃ ՄԸ կլ> փնտռուի Պըէմէնի
կողմէ, զեր -
մէջ (Դերմանիա) , Անգլիացիներու անՀրաժեշտ կո զանէ Արեւելքի ամբողջ խնդիրը
ման Համար 1 Համա՜
ի վեր , մ ան ա ւան գ Հ ա յ կա կան Հոհ՜ Ա վ*իւռքին մ է^ : ձայն ենթարկել բոլոր մեծ պետութեանց քննութեան ։
Եթէ ^էլք՚^ւէ" յ Հ ա յբապետութիւն ր ել ա յսօբ– մաՀապարտները գլխատելու «Փարիզի մէջ կը հարցնեն թ է Պ • Չըրչիլ իսկապէս
ււ է ան օհ՜եալ կա թ ո ղի կո ս ր կրօնա պետ ո ւթիւնբ կբ
գերման սովորութեան յ
ներկայացնեն Հայ կեանքին մէ^^ անոնց գորնբ
Fonds A.R.A.M
