Page 95 - ARM_19-1948_04

այդ օտար բառերը արդէն* այդքան կարճ ժամա– 1920 (Փետրուար).— Երզաթուղի1իրբլ մէ^
կը կիբար–
Մ Ա էէ՛ Ո Ւ Լ հակամիջոցի մը մէշ* եւ բնականօբէն զորօ–ադուլք անոր կլլ յաֆորդեն ուրէչ դթէէերոլ

կեն ղանոնք իրենց նամակներուն ու գրութեանց սչաչտօնեան֊երլլ յ
մէշ։
ԼԵԶՈՒԱԿԱՆ ԲԱՐԲԱՐՈՍՈՒԹԻՒՆ 1934 (12 Փետրուար) • 24 մամուան գորֆա–

ԻբաձթլնռւթիւՖջ..այ% ի րր այդ, գրրւթի& •> ԳՐք֊լ բբղո^հլու. Համար Փիտրբւաւբ 6 / իքւովոլ -

լՀբՋ "ԲՐԱ0 ապսպրուած %՝մրյ$էբո*5* ամէս օր, կր թեբձ դէմ :

Հանդիպինք Սփիւռքի համայնավար եւ ուղեկից 1936 (10 Ապրիլ)՛— Առածին գրաւում գոլ, -

րէէք», հհտյյՀհսւլ խո,րհ^ած՝ա–թթօ֊սս1ւրւըւ կ՚ըԹԷ մամուլին մէշ* ս՚֊բիչ բ ա ս էք*"՝ ռթէ ոէ թե լա– հարանի Պոլթիյրրիի մէ%, Ամիէնի մօտ ։

այս իորագրով խմբագրականի մը մէջ ( 1 հոկ­ դրուա՛ծ , իշխանութեան կողմէ գրի առնուած՜* "– 1936 (11 Մայիս) .ձ֊. Գործադուլ Պրիկէ, Թու.
տեմբեր) .—
Հ՛՛ոշ կաղապարով ձեւի բերուած * պրոպագանդի լուղի մէ^ Լաթէքօէռ եւ ուրիշ օդանալային զոր–

« Հայերէն լեզուն կր խաթարուի ք))որՀր - պատշաճեցուած ել րստ այնմ թոյլատրուած՜ նա­ կտտուններու; Գոլձ֊ադուլները կ^րնդՀան բանան

դային Հայաստանի մէ^ք ամէն օր ու ամէն մամ : մակներ։ Հայրենադարձները կը ստորագրեն՛ մի­ եւ 8ունիս ՛յի Համաձայնութեամբ կր վերԼանանւ

Երեւանի մէ^ ղի րա ր կո ւա՝Ն լեզուական րարբարո - այն զան՛ոնք* իրենց այդ ապսպրուած ձելին , ո– 1937,— Պատահական ել մասնակի գոր,ձա–

ս ութ ի լ՛եր ուղղակի ողբերգական ըլլալու սահ֊ Դ՛ե ոլ բառհրուԼ քէէ\ դուռեր Տ

մաքւներշ գլս/ձ՝ անոած, ֆ-իձաղելբութծքսն է 4ա–> Եթէ այդպէս չբլլար . ոչ Աս*&րիկա,յի վեց ա^ո 1938 (ՅյՕ Նոյեմբեր).֊֊ ՍքսՀմանափաե ուդ–

սաձ՝ յ սո լան հայրենադարձ Փիլիպոսեանւը պարտիա ու Հանոլր գործադուլ; Տալալոաիէի կառավյսրու. .

Եւ ասիկա ոչ միայն առօրեայ լրագրութեան , ռէսբուպլիկա պիտի Հ՛ոլովէր^ ոչ ալ Հայերէն լե­ թիւնր շարմումր կր ղսսլէ այդ իրիկունն իսկ :

այլ ղիրքերէն սկսեալ մինչեւ դրա կան –դեզար­ զուն նշաւակ պիտի դառնար այսօբինակ անա­ 1944 (Օգ ո սառս ) * Գործ՛ադուլ Գերմանն եբոլ

ուեստական Հանդէսներու եւ Հրատարակութեանդ նուն * ա՛ իմ աստ եւ անտաղանդ բարբաբ ո ս ո լ – դէմ * երկաթուղիներու * պաշաօնեանեբու եւ նա­

մէշ : թե անց : մակատան պաշտօն ե աներ ո լ կողմէ ։

Ոչ միայն աղաւաղուա՛ծ է հայերէնի դիմագի– Աս ալ երկրորդ խոր վէրքբ X 1946 (Ցուլիս վեր2ը) * Նամակատան Հ Ար–

հ՝Ր , ա յէ խաթարուած՝ անոր ոգին X Ե՛֊ մեր Հիաս– ՄեԳք դէմ ենք լեզուական խստակրօն կուսու­ Հ ե ստակ ցական միութեան առածին պառակտում :

քան-չը*. կորսնց ո լցած իր ազգային ինքնուրոյն թեան ։ Կ՚ընդոլնինք որ լեզուն կը զարգանայ * կը 1947 (Ապրիլի Վ^բէբ)* Ռ՝ընոյի գործադուլ։

կերպարանքն ու ոգին * դարձած է օր բստ օրէ յարմ արուի շրջապատին * մ՛ամ տ՛նակին ու պա յ– Հրաժարում Համ ա յնավաբ նախարարներու ։

անճանաչելի ; մաններուն* բայց լեզուական– բարեփոխութիւնն (Ց ուլիս) *-— Ե ր կա թուղին ե(թ ու պաշտօն եաներու

Օտար քառերու 2ր՝Հեղեղբ* աւելին՝ օտար արա– ալ ունի իր կարգը* իր Հոլովոլթր։ Լեզուն կը րնդՀան ուր գործադուլ : (Նոյեմբեր) * քՒաւալուն

նութեանց տ ի րական խում՝ո լ մը մեր ա շխ ար Հ ա՛՜­ զարգանայ * կը ճոխանայ՝* կ՚որդեգրէ նոր՝ բառեր դո րծ ագուլ որ էլ բնգՀան. բանա յ ։Այ>իւնալի դէպքեր

րարէն ներս անհասկնալի դա րձուցած են զա յն ոչ ու արտայայտութեան նոր ձեւեր՝ ըստ իր ներքին Հիւսիսային շրջանին մէ^– բանթողներու 1ւ աշխա­

մ իա յն մոդո ւԼր դական զանգուածներուն * ա յ / ն/ո յն ոգիին՛ * ըստ ազգա յին իւրացում ի տաղանդին * ա– տողներու միչել որ վեբ1 կը գտնէ 19 Դեկտեմբե­

իսկ խմբագրութեանց ու ՀինտելիգԽնցիա՚ֆյի շբր– ռանց կորսնցնելու կամ այլանդակելու իր դիմա^ րի արՀեստակցական միութեան՛ պառակտումով :

վանակն ե ր ռւձԼ՝ : գիծը * ինքն ուրո կնութիւնն ու ոգին ։ 1948 (Ցուլիս) .- Խոովայոյղ օր ՚Բլէրմօն Ֆէ–

Այս այլանդակումն է որ ահա տեղի կ^ուն\ենայ րանի մէՓ Միչըլէնի՝ ել Պէրկունեանի գործադուլ–
ներու Հետեւանքով;
Լաուրիատ * օ կո լպացն ե լ * էվակուացնել * մ ո– 500^՜ աւելի վիրաւորն եր :

րիլիզացնել * զաւթել * րէսրուպլիքա , պարտիա եւ Երեւանի մէի յ

Նմաւ բառեր կբ վխաան երեւան եան ոեւէ թերթի

սիւնակներուն մէշ ամէն օր * պատահաբար յի՜՛

չատակած՛ րլյա լու համ ար քանի մր նմ ո յշեեբ հ ա– ՖՐԱՆՍԱՑԻ ՄԵԾ ԳՈՐԾԱԴՈՒԼՆԵՐԸ ՋԱ8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ
զա բալո ր օտար բառեբու , որ՛ոնց պարզ ու Հաս–

կնալի հայերէնները ունինք ել որոնց Հանգէպ,սա– 60 ՏԱՐԻԷ Ի ՎԵՐ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ՕՐԸ ԼԻՈՆԻ ՄԷՋ

կայնգ խորշանք մբ կայ Երեւանի մէշ* վեր էն

վար * պետական ղեկավարէն մինչեւ հասարակ

վարժ-ապետբ կամ օրաթեբթի սրբս^դՐ իէԼՀ * 1889 ք Փա տ ը փա լէ ի աւազանը Հանքագործ - ԼՒՈՆ Այս

... $աւը այն է * որ օտար բառեր բ կբ վխտան ներու գործադուլը որ 20 % յաւեչում կը պաՀան1– տարի ալ Հ* Ց* Դ* կոմիտէն

Երեւ անւե ա1 ոեւէ հ բատա րակութեան՝ մ Է2 ոչ մ ի– 2 է ր աշխ ատ ավար ձի % կազմակերպած էր Դաշնակցութեան օրը* շաբաթ *

այն գիտական * թեքնիքական– մարզէն ն՛երս * ինչ– 1891 * 8 մ՜ամ տեւող գործադուլ մր Փա տբ ՛ք՛ա­ 23 Հոկտ*։ հ)ուռն բազմութիւն մըեկած էր լսելու

պէս կր ճզձնի արդարացնել Պ ՚ ^ յ քՆԱ|յ1ւ * այլ ազդ ա » լէ ի Ա*Է2 Հանքագործ՛ն եր ո լ կողմէ։ 12 մեռեալ եւ Դաշնակցութեան խօսքը , յարգելով յայտն՚ի \եւ

յին * ըն կեր այ ին– ^ գրական * գեդաբուեստա կան * 35 վիրաւոր Ֆուրմիի մ է ^ ։ Այս գործադուլին՝ հե­ ան յա յտ նահատակներուն յ ի շատ ակր :

պատմական եւ այլ ոեւէ կալուած՜է ներս ։ տեւանքով աբՀ ես տա կցական մ ի ո ւթ ի ւն ը պաշտօ - քնացումը կատարուեցաւ Հ Ա կ բան ոլորքով

Եւ ասիկա տեղի կ*ունենա յ որոշ* վերէն հ բա - նա պէս ճանչցուեցաւ Արա սի դաշինքով ; ել <ՀԱ՛արսէյեէզ^ով ^ Նոր֊ Սերունդի սանուհիներու

հ ան զո ւած՜ , ծրագրով ու ճիգով ։ 1900 *-—- Հոկտեմբեր * գործագուլը վեց շա - կողմէ։ Օրուա\ն նախաղահը* ին՛՛կեր Մ * Մ իր զէ ւ

ք՝ոլշելիկեան լեզու է որ կբ կերտեն քյ ո բՀր՝– բաթ տեւեց , ընկեըութիւննեբը ետ աո ած Բ է ք ա 1Ոէ1 պարզե ց ազատագրական՝ պայքաբին ելեւէջները :
այն՝ հ ա– պարգեւը
–~ դ 11*յին Հ՛"յւէ*ւէ՚ոանւի մԷ 2 * փոխարիի ելու ու Ահա–, հանքագործներու տրուած՛ Հ 70.000 բան­ Գեղա ր ո ւե ս տ ա կան րամն ին մ էշ յաշող ա րտա–

յերէն լեզուն^ զոր գրեցին– Րափֆինեբն թող X սան՚՚ռլթիւննեբ ըրին օրիորգներ քՒոլթլեան , Առա–

րոնեանները ու զոր այնքան՝ վայրենօրէն կր /°– 1906. 56 օր տեւող գործադուլ Հանքերուն;՝ քելեան * րնկերներ <ք՚ագ Փափաղեան՛ եւ Ա* քծ՝ա>–

շոտեն այսօր Երեւանի կարմիր գրչակները՝ է մէշ * աշխատավարձի յաւելման Համար : թուլեան * ուղերձ մը Օր՛ Տէբմանեանի կողմէ ,

խանութեան ցուցմունքովդ բոլշեւիկեան լեգո ւա - 1907. — Տբավէյ Վիյնէօյի դէպքը (Վիլեէօգ՛ մեներգներ՝ օրիորդներ Հաբէլեան* Տէբտէրեան .

կան՝ նոր բաբելոն մը պարտագրելով բո լորին՝ ։ Ս էն ժօռժի մօտ՝) * 9 մեռեալ* 56 վիրոլոր։ ել \յ՝ով* Տէր Պետրոսեան* դաշնակի ընկերակցու­

Այսաեղ է ահա խոր վէբքբ * ՂոՐ չտեսնել կբ 1909. — Գործադուլ նամակատան մէ^ւ թեամբ Օր* Պալեանի ։ Նուազ մը ն՛աեւ– ընկ . Տէբ­

ձեւացնէ Երեւանի ուղեկից բ Պոսթընի մէշ եւ կը 1910. Հիւսիսային՝ երկաթուղիներու պաշ - տէրեան է ։

2ան այ չա ր իքը պ ղտ իկցնել * ի բր թէ մ իայ\ն– օտար տօնեանւեոու գոբծաղուլ ։ Օրուան բանախօս ը , ընկեր Ս * Ս իսլեան՝ յատ­

բառերոլ անխնայ եւ ան խնամ գործածութեան 1919. (Մայիս 1 ). Մետաղագործներու կապէս ծան՛րացաւ բոլոր ալն մեղադրանքներուն

մէշ սահմանափակ ո ւած ԲԱա Ր ան։ գոբծռ դո ւլ 8 ժ՛ամ ուաՀ– աշխատան քի Համ ար ։ Ա* ե– վբայ որ կ՚ուղղուին Դաշնակցութեամ դէմ ։ Ֆք՛–

« Պայ,րար՝Հ> միամիտ կբ ձեւանաք հաւատալու* տաղագործ Լօռնը սպաննուեցաւ Օփեբայի Հրա - \Ոան սայի մ էշ զանազան կո ւսակցո լթիւններերբ կը
պարակին գո ր
թէ վեց ամսուան Հայրենադարձներ * (վարութիւն վրա յ ։ 200.000 մետաղագոր՛ծն՛եր քննագ ա տ են կառավարութեան՝ սխ ալն եր ը Հակա - ֊

Փիլիպոսեանի նման * սորվա\ծ, իւրացուցած են ւծ ագուլ ըրին քանի մ բ օր վեր2 Հ ֆրանսական չեն՝ կոչուիբ* բայց մեր Հակառա­

կորդները չաբամտօրէն կ՛ուզեն նսեմացն՛ել Դաշ–

«8ԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (9) կէս գիշեր ամէն տեղ լուռ էր եւ խաւար * բայց Բարկէն Հայրիկ* ըսաւ ծ՜իծաղելով Բ՝ոբոս յ

յանկարծ պատդ տեսա յ որ ճեղքուեցաւ եւ տկար — Այգ ԿԻ^բ թէ Լ ա Ղ բաա ոլո էԲԱաբՀ չէէ
վախնար ։
Լոյս ի գիծ՜ մ բ նկարուե ցաւ * ձեռքս սա պահՀ ած\ծ

թուրիս տարի* Ա* ԳբէգոԲ Լուսաւորիչ * Բսէ » էք՛իմանամ , կը վախնաս որ խելքս անոր

Թ0ՐՈ1) ԱՒ111Ի ինձ համբերութիւն տա յ կ՚երթայ եւ մեր լեռները կը մոռ՛ ամ , այնպէսչէ՛* ։

Ւ՚՚նչ* պիտի պոռայինք ։ Այո * ստոյգն ալ ատ է ։ Բ՝է որ այդ կին՛ը

ԳԼՈՒԽ Բ Աստուած՛ Հընւէ * ճիւղէն ներս պիտի ցատ­ աս քաղաքը ձգէ՝ քեղի ՀԼսւ գայ* իբ նգով Հաւատ­

կէի * մենք մեր Աեւ լեռբ լալ կը ցատկենք* բայց քը թողու* Լուսաւորչի Հաւտայ * մենք անիկա մեր

մի2ոցը շատ էր * պատուհանը նեղ * անշշունչ լեռնէերոլն թագուՀի կ՛ընենք * բայց Հոռոմ կիսը

ԻՆԱԿԱՐԱ՚Դ Թէ ԴԱՐԱՆ ցատկելն անհն ա բ՝ ^*^ԼՈԳԲ կրնար փա խ չի լ * մ անա– ան իծած Է * դու ալ իշխանը՝ լաւ ես * խելօք ես *

ւանգ որ լ ո յ ս ր տկար էր* ուրեմն՝ եկողը վախկոտ , գիտուն ես* շատ կարդացող ,ե ս Հ վարդապետի

Բարկէն Հայրիկ* ըսաւ իշխանազունը , ոլ պէտք է Է։ սպասել * եւ վայբկեանը տարի մը ե– չափ բան գիտես * բայց կնիկ տեսած՜ չունիս *վախ–

ի^սԼ Հետազննին աչք կը նետես այդ պատին վը– ղաւ * լոյսը երկայնք վեր Էն վաԲ գի՚^Ր սկսաւ շար– նամ որ * ինչպէս մ եր Հայո լ գիբքերը մ ոռցար ոլ

բայ)* ի՚*նչ տեսար յ մ–իլ * բայց անզգալի կերպով* եւ ահա գլուխ մը վանքին բանտը Հոռոմի գէբք^բը կը ^աՐգայէբ *

Հիմա չէ որ տեսայ* պատասխանեց Բար­ տեսայ * փառք քեզ Լուսաւոր՛իչ ըսի , սուրը տեղը մեր կնիկներն՛ ալ չմոռնաս այդ Հոռոմի կն կան՝ Հա­

կէն , երէկ տեսայ ես այդ դաւը* բ ա յ ս վտանգը իմ գբի* սատանի գլուխը ՝ կն կան մըն Էր* ԲայՏ է"՝ք մար։ Ես լուսաՀոգի Հօրդ կ՚ըսէի •

կարծ՛ած՛իս պէս չելաւ յ կ՝ոլզէր • մ տիկ կ^բեէր * կ՚ուզէր իմ անա լ թէ դուն Տէր* մեր Բ*որոս իշխան բ լաւ է* բայց այգ

ԵՈսչ ըսել կ՛ուզես : իրօք քուն ես * երբ ապահով եղաւ * դուռը կա– նզոված ազգին գրքերը կը կարդայ * վախնամ Լու­

Ան կ՛ուզեմ բսել թէ ես կը կարծէի որ այդ տաբեալ բացա եցաւ , քօղարկուած լուսով մր ձեռ­ սաւորչի Հ ա լաա աքը մոռնայ։ Նա ինձ կ՚ըսէր *

դոձնէն սուսերալոլ թշնամի մը պիտի ելնէ * իրօք քը մտաւ սենեակը* նախ զգուշութեամբ սենեակը Բարկէն* քծ՝ո ր ո ս էն մի վախնար * նա ինձ -

թշնամի մբ ելաւ , բ ա յ ց իմ կարծած տեսակէս չէ բ ։ զննեց* վեր2ր կամաց կամաց մօտեցաւ գէպի Քռզ մէ խելօք՝ Հօբեղբօրը պէս է * օր մը մեզ պիտի

/»5>չ կ՚ըսես * Բարկէն * բան մը չեմ Հաս - ել երր իր երեսը տեսայ՝ զիս դոգ առաւ։ մոռցնէ * մեզմէ քաշ ոլ մեզմէ լալ պիտի ԲՍլաՀ 1

կեար ։ - Ինչո՛՛ւ* ի՛՛նչ կար երեսին վրաՀ* ի՞նչ էր։ դու Հոգ մի ընէր* կը տեսնես ։

Դուն ինձ ըսիր թէ «արթուն քնացիր® * եւ Լոլո ո յ պէս աղուոր էր* սատանան եր բ Ես ալ անՀոգ ^ԼԲլԼայխ* Բաձ° ^ՐԲ Հբ տեսնէի

ես , արդէն միտքս դրած՜ էի * բայց թնէ օգուտ , աղուոր է ես շատ կը վախնամ * մանաւանդ հիմա* Նարեկը բարձի թոզի ու ոբգնոտած՝ * փոշոտած՜

ար թո ւն քնանա լ վարի սենեակը՝ անկողնին՝ վրայ քեզ կը դիտէր* քու վ ր ա գ կագօթէ,ր* ես ալ կ՚աղօ– Հոռոմի գիբքերր գազտոլկ կբ բերէիր ել գիշերն

աարածուած , ուստի պէտք էր այնպիսի գիրք "*Բ թէ ի որ այդ գեղեցիկ սատանային ճանկէն՛ Լու­ ի լուռ կը կարդայիր , Աստուած՜ պաՀԷ մեր ԷԼ~

առնէի* որ տանը մէշի շարժումներ ր տեսնէի ՛եւ սաւորիչ քեզ ազատէ * քանի մը վայրկեան կեցաւ , խանիկը* կ՚ըսէի։ Հիմա տեսայ այդ կինը* իր

Հայոց իակ յոյսին *էրայ Հսկէի* ուստի ՛երբ ա– եւ վեր2ը գիտես թէ մէկը զինք ցնցեց* առաւ իբ դեղձան մ աղեր ը ոսկեկապ ձգած կռնակէն՝, որ ա–

մէն՝ ձայն գաղրեցաւ քաղաքին մէշ՝ քիչ ս*բն աԼ լոյ սր եւ ինչպէս ան շշուն չ մտաւ՝ նոյնպէս հալա– կանւ2դ ի վար քեզ գիլթել կը 2անաբ * վախն առաւ

անկողին փոխենք բսի *ելայ կամաց մր ի 2 ա յ պար– ծ եցալ գնաց : Տեսիլն աներեւոյթ եղաւ ։ զիս* Աստուած՜ Ք^Գ պաՀԷ * Լուսաւորիչ քեղ լոյս

աէղ ու սօսի ծառէն յարմար անկողին մը չգտնե– Ս^յԱ էր թոէոԲ ՔՈէ֊ աեսիլքդ ու վախդ * տայ X

լուՐ անոր վրայ զետեղուեցայ* եւ իրօք* մինչեւ ԾԷՐԵՆ8

Fonds A.R.A.M