Page 54 - ARM_19-1948_04

ՕՐՈՒԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄԻՆ ՀԵՏ ձեռքերում մէչ–. Միացեալ աշխատանքը կքնայ ա–

որո՛նք ե ն – ա տ ք ա ա & Ի լ ե լ ի մեծ֊ ճնշում բա՜ւեցնել, բայց պէտք էնկաա\ի
ԻՍԿԱԿԱՆ թ Շ Ն Ա Ա Ի ն ե Ր Ը
ուձնենայ որ աշխատանքի ճնշումը կրնայ ձառայե,

Գործագոււ Աևաւ Ասէ ձեւը միացնելու այնպիսի ուժերորոնք յտռաչ կր բերե՛ն

մեծ– Հակա - ճնշում, ս&գամ մր որ սկսին միասին

Գքանօթ խաոձեիճաղանճը կը շարունակէ միտք ՖրաԱսափ Վկ աշխատը լ X գործագոք.լի երկրոբղ վտան.
Զանգոք-ած-ային,

պղտորել , ճառերով ել. թերթերով , պարտկելու. գըհ այ՝ է որ երբ շարունակողի բանուորը եկա–,

Համար ՛ներգաղթի առթիւ կատարուած խայտա­ մուտէն ղրկուելով կբ դառնայ գձգոՀ , իձշպէս

ռակութիւնն երր։ Եւ ա ^ ու ձախ թշնամիներ կը ինչպէս գրեցինք, Ֆրանսայի Աշխատանքի պատաՀեցալ նոյեմբերին ել գործադուլին վերա­

Փնտռէ, մոլորեցնելով ողբերգութեան զոՀերը : րնգՀ • Ղ՛աշն ա կց ո ւթ եան՜Հ՛)՛րգ Համ ագո ւմ ար ին առ­ նալուն առածին պատճառքն էր :

ՀետղՀետէ պիտի Հրատարակենք շարք մր թիւ, ընգՀ . քաբտուդարր , Պ * Պրնուա Ֆրաշօն «թ՛ալալուն գործադուլն երր» կ՚աշխատին խոլ֊

տեսոլթիւններ եւ վկայութիլններ , անգամ մր եւս յա ք տարար եց թէ բազմ աթիլ նամ ակներ կբ ստա­ սափիլ այս տեսակ վտանգներէն։ Նախ, Հանրոլ–

ապացուցան՛ելու Համար թէ Հայրեն՛ադարձին իս­ նան որոնք րնգՀ • գործադուլի կր Հրաւիրենք սա­ թիճը փոքր նեղութեանց կ՛ են թ ալ՛ կուի , բայց

կական թշնամիները անոնք են որ կուսակցական կայն րնգՀ ՚ գործադուլը ստեղծելը մասնաւոր այնքան չեն՛ Ջղայնացներ զինք որ ոլժ-եղ Հակազ֊

քինախնդրութեան , ապիկարութեան եւ, անլուր՛ գործադուլին նման դիւրին չէ ^ իսկ երբեմն մաս­ գեցութեան դիմէ : Այսպէս , անցեալ ամիս Հանրա,

չարա շահ, ութեանց առարկայ դ ար ձու ցին ներ– նակի գործադուլները, եթէ լաւ առաջնորդուէին, կառքի եւ սա կա շ արմի Լթաքսի^ գոբծ-ադոլլ ե–

գաղթր է աւելի լալ արդիւնքներ կատան քան թէ ղան. ղու ա– ղալ, սակայն մեծ մասով, երբ մէկը չէր րա&\եր

ծա յին գործունէութիւնըֆ : միւսր կը րս/1էր։ Ուրիշ առթիւ, երբ մեթըօն
Համւ ՛Րէ
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՏԵՍՈՒԹԻՒՆ ՄԸ 3) րանս ական աշխատաւո\րական ^շարմումր քէ՛­ գործադուլի մԷ1 էր քանի մը ,1 ամ ո լան
շատ կր քննա­
Սսայւեւ հաաւոած մը՝ ՔալիՓո|րն|իեւյ «Աս– ՛ն ագատ ո ւած է եւ ներկայիս աւելի ինքնաշարմ-երը կը բանէին :
պաւրէզ»էլ (21 Սեպսւ.).—
դատուի է Աակայն իր յատկութիլններէն՝ մէկր ՛որ Գալով բանուորին, իր թոշակին մէկ մասը կը

Ներգաղթի շարմման ս կզբնա ւոբո ւթե ան , երբեք վիճելի եդած չէ , այն է թէ Հնարամիտ է կորսնցնէ , եւ ոչ թէ բոլորը :

մ օա երեք տարի առաջ , /(/ որՀ րգա յին՝ Հայաստանի եւ ՛ներկայք,ո կ՚աշխատի նոր ձել մր գտնել աշխա՝– Այսպիսի գործ ադոլներ կրնան միշտ ալ շա–
րոլնակուիլ, տրն–
կոմկուսի քարտուղար ար ո ւթ ի ւն եանր • սովե— տաւորակտն վէճերու մէջ*. 5>ր ան ս ան էր՝ ՛որ <Հնրս– տեսութեան սակայն անոնց ազգեցութիւնր
կուրին վրայ գլուխը
թ աՀ. ա յ մտաւորական ընտրան ի ի ՀՀղտմ ան» գո ըհ՜ թե տուկ գո րծադուլ^ր սորվեց ոլց ամ էնուն , ին չ որ վրայ , որ Հազիւ թէ կր՛եայ ժամա–

մէջ իր կատարած տիսուր դերով ծանօթ Վ^րաս– լաւ յ ՚ւ՚ջ ո ղ եց ա լ Ֆրանսայի եւ Տփթբոյթի մէջ^ Հի՜ պաՀել, վնասակար է ներկայ

տանց ի Մր ութին ո վը յայտ արա րեց Հ ան ո ւր՝ Հ ա— մա տա ր բեր եւ ն՛որ ձել մ րն ալ գտած է չթալա­

յ ո ւթե ան , թէ կարճ մամ տն՛ակի մ է ջ իւ որ Հր գա յին լուն գործ ագո ւլր» Լ%1ՇՀՇ էՕԱաՅՈէշ) : Այս ձել գոր­ Ա ա կներոլն մէի

ծադուլին՝ Համաձայն, գործը մէկ կամ երկու օր կր 1Ր ասնաւո բաբա ր \ծանր ճարտաըարոււեստը

կառավարութիւնը երկիր ա\իտի փոիւագրէ Լ\ոլԲլ\ դագրեց՚ն եւ նախ մէկ ճ ար տարար ո ւե ստի մէջ , յե­ գէշ կերպով կր վնասու\ի։ Օր մը իր գործ֊երը կր

400.000 գագթաՀայեր։ տոյ ուրիշի մր, գործադուլի սպառնալիքներով եւ գա գրին , ուրիշ օր մը ե րկաթուղինե րըապրանքչեն

\946ին բովանդակ Հայութիւնը, թէ ԽորՀր. պատրտստութիւննեբով : բե,րեր , ուր։իշ օր մը ածուխը կը կրճատուի ,յետւոք

գային Հա յաս տան ի եւ թէ գագթ աշխարՀ ի մ էջ սալա Հ ան գի ստի պ աշտ օն եան ե րր դո ր\ծ ագուլ կ \ը~

տող սրուեցաւ բուռն խանգավառո լթեամ բ , սիր­ Ո Ր՚ոձ °Բ մ ր տ քագաքին աշխատաւորներ բ մ եծ նեն, եր բեմեն, աք ջուրը, ելեկտրականութիւնը կը
մ իշա ալ
տերը ողողուեցան անխառն գոՀունակոլթեամբ , մասով փ րենց գործ ին՝ գլուխն են X ք՝այց դագրեցնեն, ղադրին : ՝

կուրծքերը ուռեցան նոր յոյսեբով X Երկիրր ա^Ղ. կան քանի մբ խմբակնեբ որոնք կը Ամիսէ մը ի վեր նման գործադուլներ տեղի

կը բանար ո լ տուն կը կան չէք իր աս տան գա կաճէ ա շխատանքր : կ՛՛ունենան Ֆրանսայի մէջx Միայն՝ ածխաՀանքերու

գաւակները *• • Ա յս ձեւր ե ր կ ր ին՝ վրայ ա յն ազդեց ութ իլն ր գործադուլն էր որ երկար տեւեց ,\որովՀետել բանւ՝1–

Ամէնէն՝ անկեղծ , սրտագին խանդա վառո ւթիւ­ կ՛՛ունենայ որ միշտ կ՚աշխատի իր Հաւասարակշ­ ո ւո րն երը եւ մ իւս ա շ իւ ատ ողներ ը իր են ց

նր արատ յա յտողները եղան ամ էն էն առաջ Դաշ­ ռութիւնը գտնել, բայց մասամբ կր յաջողի : դործբ այնքան զուելի կր ղտնեն՝ որ գործադուլ մր

նակցութիւնը իր քոյր կազմ ակ երպոլթիւններով, 3)րան՚սայի ա շխա տա ւո րական՝ վարիչներ աւե­ փրկութիւն է իրեն ց Համար :

ան՛որ մամ ո ւլր եւ բարքերը անխտիր % լի ա քո ձեւր կր դո բծ ած են քան թէ րնգՀանուր՝ Թէեւ ե բ կա թո ւղի ի բան ուո րն եր բ քո լէ ար կե ցին

Ե ւ ներգագթի շարմմ ան առածիւ ն տար ին ե ր– դործագուլի աւելի զօրաւոր ձեւր X գործադուլ րնել , սակայն րնդՀանուր Հանգամանք

կիր մտան մօտ 50,000 Հոգի) յ ո յ ս ներշնչելով բո­ Անցեալ Ն՛ո յեմբերի գործ ագո լլներբ դաս ե– չստացաւ։ Օր մը կամ երկ՛ու օ\ր՛ կր տեւէ, յետ՚ոք

լորին թէ շարմումը կը մեծնայ աստիճանաբար , ղան ֆրանսացի ա շխ ա տ ա լոր ակււձն վ ար ի չն եր ո ւն X նոր մը կը սկսի ուրիշ շրջանի մր մէջx

կը զարգանայ տարուէ տարի, Կ^Բ^՚ԳԳԲկէ Համա– Ղ*ո բծ ագո մնե րր որ շարս ւնա կուեցան , ազդեց ին ,\ոք «Թալալուն՛ գործադուլին՝^ յաջոդութիւնր կա­

Հ ա յ կա կան ծաւալ ու ր/նո յթ ; մի այն Ֆրան սա ք ի տնտեսութեան , այլ ապրուստի խում ունի բանուորներու մեծ մասին բաբե կա մե–

Այո յո յոր խորտակուեցաւ սա կա յն՛, շատ շո լ – պայմաններուն : Հանր ութ իւնր նեղուեցաւ X Հան­ ցողոլթենէն , գործադուլին1՝ մասն՛ակցելու X

տով : րային ԿաՐ^1*ՔԲ աշխատութեան՝ գէմ դ առ՛ե՛ա / ո ւ (1. Օ. X. (Աշխատանքի Գա՚շնակցութիւնը՝) Հա­

Ներգաղթի երկրորդ տարին, երկիր փոխա­ ձգտումներ սկսաւ ցոյց տալ։ մայն ավար կազմակերպութիւն մրն ԷՀ Եւ Համայ­

գրուողներու թհւր իջ*"*– 34.000^ : ինչպէս գիտել կուաայ անգլ* թերթ մր , նավար կուսակցութիւնը երկու նպատակ ունի Ֆր–

իսկ այս տարի , արդէն միայն 3000 Հոգի են Ֆրան, սան՝ տղղ մ րն է որու մէջ, ւՈլմթն։ մեծ մասը րանսայի մէջ — Ս՝աբչբլԻ ^րագիր՝բ 1յա2"գցսռլ)
կրգան ուի փոք բ ձեռնարկ ին եւ ագար ակատ իրո՝ջ երկրորդ Աւեբկաք
մեկնած ոաբգ , եւ , ասոնք ալ , նախորդ տար ո ւան ան տանել ի դարձնել ֆրանսական

ընթացքին կայարաններու մէջ նաւի սպասող խրլ–

եակնե բ Հ

Երր ներգաղթի կազմակերպչական յոռի կող– լո ր ցաւալ\ի
Դ աշհ ՛ակ ց ա— ցո յց կուտան , որ րո իրադարձ ո լ –
մ երր ս ր տ ց աւօ\ր՝էն մատնանշոլեցան եւ ինչ որ Հբան՝^ պատրաստում X

կան մամուլի մէջ եւ աբգաբօբէն ձաղկուեցան՝ այն թեան ց , կուսակցագար վէճերու արծարծման , Առածին Հերթին նրանք պաՀանջում են աււան–

բոլոր Համբակներն ու Հտպիտնե ր ր , որոնք դո բծին կիրքերու բո ր բոքման , գործ գրուած Հաւատա– ձին Համախօսականներով ՀայՀոյել Հ . 8 • Դաշ­

ղեկավարութեան վրայ զետեղուած էին Երեւանի վմեն ո ւթե անց ո լ խտբա կան ո ւթե անց , յապաղում- նակցութեան եւ ի լուր աշխարՀի յայտարարել ^որ

կողմ է եւ ն՚որան ո ր աղէտներ ու սրտմ աշուքնե բ ճ երոլ , ց ա՚ն՝՝կե բու կամա յ ա կտնպատ րա ս տութ եանց, Հեռան ում են՛ Հազդադաւ՝» այդ կուսակցութիւն՚ից X

բարդած գաղթաՀայ զանգուածներու գլխուԱ , երբ կայարաններոլ մ էջ սպա ո մ աճ գա տ ա պա ր տ ե լո լ (Թէկուղ երբեք անւլամ եղած չլին՛են) : Ապա կար–՛

իրաւացիօրէն քննադատուեցան Լիբանանի , Աու– ողբերգութեանց բուն ներշնչողը , ՀրաՀանգոզը , ղադրում են Հլու կերպով Հնազանդել \իրենց Հրա–

1*էոյ 1 Ւրանի, Եգիպտոսի , ($ոլն՚աստանի , Ֆրան՝– յգացողը ո լ գործադրութեան մ գոգը թ^քը ի"1 ր ֊ Հանգն երեն X Հակառակ դէպքռւմ « կարմիր գէ՝3՛

սայի մէջ եւ այլուր «յառաջգիմակսձւ,» ձո 1'լ." Րք՜ Հ րգային իշխանութիւնն, էր X կր քաշեն անՀնազանդի անուս/ն՝ վրայ եւ կր ԳԲ^1ռԱ

եալ զինքնակոչ, անտաղանդ , պատաՀական ար­ ՀԱԶԱՐԱՒՈՐ ԳԻՒՂԱՑԻՆԵՐՈՒ ԳԼԽՈՒՆ նրան ներգաղթի բարիքից »:
ՍԱՐ-ԲՈՒԱԾ ԽԱՂԵՐԸ րղաղթով խագավառոլած
կածախնդիրներու ՛եւ տականքներու գո բծա՛ծ շա– դի ւղ աց իու թ ի ւն ր եւ ա յ դ գազ ա—
ւի տ ր ո վ ա սլ ր ո ղ լռե լեայն կատ ա–
Հ ատ ա կո ւթ իլնն եր ը բաբո լական ու նիւթական ,

երբ րնգգծուեցաւ թէ ներգագթր կր շաՀագոբծոլի ԹւԷհրսւնի «Ալիք>>0. է որ կ՚ողբայ , 1(ւկա|րա– բում Լ Ղրան՛ց բոլոր Հ րամ անն ե ր ր , սոսկալի այդ
գբելով հազարաւոր գիւղացիներու թշռլաւլաս. պա աժ են. չե^ թարկուելոլ եւ ներ գաղթից չղրկո լե­
կուսակցագար , ՀակաՀայ , Հակազգային մութ ն՝ր– ր֊իւնր իբրեւ եելռեւաւՏք ներգաղթ-ի ձգձգւքա|ն լս լ Համ ար •

պատակներոլ Հ ամ ար մ ութ ումերոլ կողմ է , րնգ–

Հ ան րակա՛ն վայն ա ս ո լք Լ ր փրթա լ ամ ենուբեք եւ , (23 Օգոսսւ.).— կաշառք է տալիս 1 ՀՀառաջին\ կարաւանով ^

արդար ու սրացաւ խօսք ըսողները մկրտուեցան մեկնելու Համար X ժամանակից շատ առաջ էոլ–~~

« Հ ակա Հա յա ս տ անե ան » թրքավայե լ որակում ով : « 3իշողութիմմւ երր թարմացնելու Համար ծարքի կ ենթարկում իր տնտեսութիւնս՝ չմեկնե­

Օ ՚՚՛ տ մը բա բեմիտնեբ , այգ մամ ան ա կն ե րր , Համառօտ կերպովդ ներկայացնենք ,ողրերգութեան լու պատրաստ լինելու Համարի X Յետ է վերցնում

կո ւր ա ց ած ներգաղթի առթած րնդոծթհ, խանդա– ընթացքը, որ սկսուեց այն օրից, երր շրջաննե­ նպաստաւոր պա յ մ աններով դի լգա տ ի ր ո ջ կամ ո՛ւ–

ս սա ո ւթե1էն , չանաքին֊ ներ ոդամիտ ոգի յա լան ա– րում երեւան՛ եկան Հհերգագթի քարոգէշ^֊երն ու բիչներին ծախած իր ստացուածքր եւ իր ցորենը^

բերել ու ա\րգա՝րացնել կատարուած <ձքէլէկէօզու– գոր ձգիչները» : « իրանի Հայերի Ներգաղթին օ– անասուններ ր, այգին՝ ու տունը, իւղն ալ պանիրը

թիւններր» , թէ գաղթաշխարՀի մանր մոլԱր պաշ­ ժանգակոգ կ . կտմիտէն» կամ աւելի ճվ,շգ այգ ծախում ^գործիչներիդ ներկայացրած անձանց յ

տօնատարներն են , ներգաղթի գլուխ անցած երկ­ մարմ՜ն ի մէջ սողոսկածէ մութ ո յէ/– եր՛ր փոխանակ տասն ւս՝՝• գամ պակաս աբմէքով ;

րորդական մաբդիկն են գործուած անկարգու­ նկատի առնելու այ\ն խանգավառոլթիւեր , "ՐՈ1Լ կախու է Հանում իր վերջին պաշարը «լուսա­

թեանց ո Լ վն աս ար տր ութեանց պա տ աս խ ան ա— Համակուած– Էր անխտիր ամրող^ ագգարնակոլ– նկարի եւ ճամբու ծախքը» լրացնելու Համարէ

տուն , եւ թէ վերին ղեկավար ութ իւնր , Երեւանի թիւեր ներգաղթի աւետիսովդ , փոխանակ ա շքի ա– Հ^տապ մեկնելու պատճառով «գործփչնե ր ին» ի

մէջ , դէմ է անւոյն ց ու պիտ՛ի ուղղէ զանոնք * •ւո։9 ունենալու Հայոենագարձի այն բուռն ցան­ պաՀ Է տալիս ոչխարն ու տաւար ր , «ւի ո խ ա րէնր

Այսօր արդէն, երեք տաբի յետոյ , նոյն տր— կութիւնը, որ աննման, մի ոգեւորութիւն Էր րո– ՚ սաՀմա^ւի վրայ ստանալու պայմանով» Հ Իր միջոց՜՜

խո ւր երեւո յթնեբր Հ ետ եւո զական ՛օրէն՝ ամ են\ո լրեք տեղձել բոլոր խալերի մէ^, այո , փոխանակ ոոս։9– ^ ՚ ^ Բ Ո է 1 ճանապարՀւում Է այնտեղ ուր գործիք Է

կրկնելէ վերջ, Երեւանի կողմէ ներգաղթին գրե­ նոըգոլ՚ելոլ այգ իրողութեամբ եւ \իր պարտակա­ կարգագրում, ապրում Է այն վայրում՝ ուր նա Է

թէ վերջ ա ր ո ւի լր թե քնին փաստ է , որ խորՀրգա­ նութեան ու կ ո չ մ ան լիրայ կանգնելու եւ ներգաղ­ որոշում եւակ՝.դէտ սպասում մեկնելու մամին X

յին կառավարս ւթիւնր ս կ ս ա լ ներգաղթի շարմմ ան թի գորՆր կանոնաւոր եւ գործնական Հիւ1՚քերի ԵԼ երբ ա յգքան բացարձակ շւսՀ ագո ր ծմա՛ն՝
խայտաբղէտ
աչ թէ Հայկական, այ յ ո ւ ր ի շ մութ նպատակներու Վ\ր"քյ գնելու, Հրապարակ Հանեց գէս՛ բողոքում են զոՀերից ոմա՚նք կամ սրտցաւ
գիւղական
Համար եւ վերջակէտ կը գնէ այգ շարմման՝ առ­ « քար ո ղի չ - պրոպագանդիստներ , եւ (ն շանակեց եւ Հայրենասէր աղդայխննեբ , Ներգաղթի Կ՛ Կո­

ջեւ , նոյնպէս ոչ Հայկական մութ շար մառի թւ ե– շր^աննե րն ուղարկեց կոմ տեղում միտ է ի ղեկավարները Հ այՀ ո յան քնե րով են ցան­

« գործվւշներ» : կանում լոեցնել նրանց։ «ՀակաՀայաստանեան »,

րով ։ « Հականեր գաղթ », « ֆաշիստ » եւ նման բառե­

Այս փաստբ ինքնին վկայութիւն է, թէ վե ր ր Յեաոյ պարղուեց այգ « գործեի չն եր ե » ար­

մ ատնանշուած տխուր երեւո յթները ՛ո չ թէ դագ– ՛ք Լ ՛ո 1 բախտախնգիր. եւ յ՚"ռի յատկանիշներով րով են՛՛ որակում նրանց, որոնք ցանկանում են իր

թաշխարՀի ման՛կլաւիկն եբոլ եւ Հ տ պէիտն եր ո լ ,ա յք յայտ՛նի անձանց - իսկական գերըւ Հանրութիւներ, բարձրութեան վրայ պաՀել ներգաղթի գաղափա–

բունէ իսկ Երեւանի մ եՆ ամ եծներոլ սա դրան քն՛երն բայց մսւ՚՚աւանգ գիւղական շրջանները, շուտով ր րն ու գործը։ Լուտանքն՛եր են տեղում Արանց

Էին, անոնց ց՝ո լց մ ուն յֆ-ե ր ո վ իրագործուած, ա– ռես ա՛ն նրտ՚նց « կենգանի գործը» : Տ՚ւ՚՚տ՝՛/ թէ ինք– վրայ եւ Հ՛ովանաւորելով յանցաւոր « գոբծ-իչնե -

ն էէն ց Հ րաՀ անւլներ ով գո բծ ագրո լած : պէս նախկին սատրապն՛երի Հ ոգեբանռւթեամբ , րին՝» աւելի եւս ոյժ՜ են տալիս նիւսն ց շւււՀ ատակու–

Ա յո , ԲՈԼՈ Ր ապացո յցն> եբլւ անՀ երքել^իօրէն Ֆռանք ա^ ու ձախ աՀաբեկոլմ են գիւղոցի ո ւթեան թիւմ) երին X

Fonds A.R.A.M