Page 213 - ARM_19-1948_04
P. 213
ււ ա ա ա գաաա Ւաաա ա ռ ա ա Ռ՚ւ^Ւ պիաի քս՛եցի ՊեէփԴ վեճը
Լձ քև €է \ Դ՝Ր՝Լ1 - է՛"*** •» - ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ ՊԵՏՈՒԹԵԱՆՑ ԲՈ՚ԼՈ֊ԲԸ
17, 8ս« Օտա««ա« - 1**818 (13*> Խ. ՄԻՈՒԹԵԱՆ ԳԷՄ
Վեցամսեայ 800 ֆր • , Արա • 10 ապ • կամ 3 ա,6ցյ .
Անգլիա , Ֆրան սա եւ Մ • ՆաՀ անգն երր՝ &ա)1>ոլ–
ցագիյ. մր ուղղելով ԱպաՀովութեան էյորՀուր*–
ք& 0 0 8 15 70 1«78-63 գիս , ազդարարեցին թէ ի Հարկին միքոցէներ ձեռք
V^տ^^6<1^ 3 Օդահոտ 1948 Ուրրաթ 3 ՚1>ԵԿՏՆ՝Մ1՚–ԻՐ պիաի առնեն, Հակազդելու Համար խորՀրղայք&>
ՏԱՐԻ ~ 20՛ հաԽ Ո՛ 3710-Նոր շրջաՑ թ ի ւ 1121 Խմբագիր՝ Շ. ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ 6 Ֆր. իշիանոլթեքանշ վ"&2Բ>– զքրԽղւ>ք–թեւէ& տր՜-վ
երկուքի կը բաժՀե-Րււի Պերլինի քադաքապձաա
թիւնր ,
ՄԵՐ Խ 0 Ս * Ը Ը\ն դուն՚ելով Հանդերձ Արժան թինի պատուի -
ՕՐԸ 0Ր Ի% բակին առաՀարկը1 Պեբլինի դրամական Հարցին
կարգադրութեան Համար , երեք պետութիւնն ե րբ
՛ՄԵՆ* Ս ե Զ հ ՍՆԱ1 ՝Բ* դիտել կ ո ւ.ա ան թէ իրենց Հաւանութիւնը պայմա
նաւոր է՛ մանաւանդ ոբ խոբՀրդայթն շրՀանին մէՀ
ԱՍՈՐ ԱԼ ԳկՄ ԵՆ Հաստատուած՝ նոր քաղաքապետութիւնը ին՛քզին
Պոլսոյ վեր Հին թղթաբերր զա ո մ ահ աղան քը իրաւասու կը նկատէ ամբողՀ քաղաքին Հա
պատմոլթիլՂներ կը ՀազորգԷ թուրքե ւխո րՀ ր գ ա - Մարգիկ կան որո\ 1ք անպատճառ րսած՜իգ Հա մար : Երեք ազգերր իրենց գիբքր պիաի ճշդեն Հա
կառակը պիաի ըսեն , պարզապէս քեղի պէս Լ*սա°^ մաձայն օրուան պայմաններուն: ՚ Միութի՚Յւը
յՒ^՝ յարաբերութեան ց մասին ւ Հոկտեմբեր 23էն ի վեր յամաոօրէն եւ շարունակ
ինչպէս կր ծան ո լցան էր Հ եռագիբր , վեր Հերս ^Ըլլալու Համար X •նոր մ իՀոցնեբոլ գիմ ե ցքա ղաքինվ աբ չո ւթե ան գէմ ,
ընդունելութեան մր առթիւ , Անգարայի խորՀր - Ասիկա առօրեա յ կեանքին մ ԷՀ շատ սովս ր ՛ս յար աճուն պառակտում մր յաոաՀ րերելով : Եք՚եք
գային ղեսպսոնր , Լաւրիչեւ , մաերմօր էն խօսելով կան է * մ ան ա ւան գ մ ան ուկ՚ւե բուն կամ մ անուկի արեւմտեան պետ ութի ւնները չեն կրնար Համա
Թուրքիո լ վարչապետին Հետ, առաՀարկեը է Ի՚ռլքսվ մեծե րուն՛ ք ո վ 5 կերպիլ իսորՀ րգա յին ա յն բոլոր ս/ք՝0ր ինո լթեանց
բաժնուիլ Ամերիկայէն եւ բարեկամ դառնալ Բայց, ի^Լ չ րսել այն մեծ եբուն խելքով - խե որոնք կը սաստկացնեն պաշարումը կամ կր մ իՀա—
Միութեան :
լացի յ սյ ո՛ ք աշխարՀր եւ խեղճ մարգկոլթիւնը մ ասն քաղաքին՛ վ ա ր չո ւ թ ե ա՝ ՝, մին՚չդեռ խո րՀ րգա–
Այո լուր Ր առաՀին ս/ւգամ Հաղո բդած՜ Էր կառավարն լու պաշտօն՛ն ալ ունին՝, երբ օրն՛ ի բուն յին՝ իշխանութիւն ր բո լո րովթէ կր մ ե բժէ որեւէ
« Վաթան »ի խմբագրապետը, ԱՀմԷտ կմ ին Ե՛"/՜ իրենց գիմ ա ցինին Հակառակը կը պնդեն կամ ժո– յանձնառութիւն »:
մ ան , Հ ետեւեալ մ ան րամ ա սն ո ւթ ի ւննե ր ով • ղովներու մէՀ աՀ պատճառ Հակառակ քուէ մը ույ–
« Գեսպա՝՚՚՝ր ըսած՜ Է նաեւ– թէ Ամերիկայի նին պատրաստ X Երեք պետութիւնն երր այս առթիւ ալ կը յ ի –
կոգմէ Թուրքիո յ տրոլած զէնքերը ո չին չ կ՛արժեն Նոյն տպաւորութիւնը չոճեցա*ք , երբ ՄԱԿի շեց\\են թէ իբաւուն ք ունի)* ՀանՀ րաժեշտ մ ի Հոց՜՛
ռուսական զինամթերքին գիմաց : Թէ եՕ ո րՀ րգային ւանձնաժողովներէն մէկուն ս՝ԷՀ ցեղասպանու ներ ը ձ եռք առն ել ո վ պ ա Հ ել ու իր ենց գ իբքր Պ եր<~
բանակւերու մէկ օրուան
մէՀ փճացուցած դ թեան առթիւ տ ր ուած ո րոշումի մը գէմ քուէար լինի մէՀ», մինչեւ որ ելքի մը յա-նգին նոր փոր ձե֊
եռման կած՜ են 9 երկիրներ , իրենց գլո՚֊խը ու՛նենալով րը՝ ԻԻ*Հ գի՛Ր վերՀնական կարգագրութեան մը :
$՝ուրքիոյ
Հրասայլերը կր կնապատիկ աւելի էին ՀաշխարՀի միակ լ/ւ կերվարական պետութիւնը՝^ : Մ աս֊ն տգիտական յ ա՛ն ձն ա խ ո ւմբը գործ՜ի ձեռ֊
ունեցած՜ Հրասայլերէն »է Բանաձեւը կ՛առա Հար/չէր մ ի Հա զգա յին ատեան ի նաբկս/ծ է այգէն • բայց ի՞՛նչ օգուտ , ^՚ՐՐ *"՝ո1թ
Եթէ
Հաւատան ք թուրք խմբագրին , իա րՀը - մ ը յա՛ն ձն ել յանցաւո ր ը : ճեղք մը կը բացուի , երկրորդ քաղաքապետութիւն
գային գես պաՀ֊ ր ա յս խոսքերը արտասանած՜ է ՝Բիձ մր աւելի Հետաքրքրուեցայ այս տարօրի մր Հաստատելով օրինաւորին Դ-էմ ։
բարձրաձայն՛ «այնպէս որ ամէնուն– ո լ շաղ րու– նակ մերժում ով ել իւ ծ ի բացատրեցին թէ պար ՆՈՐՏՐԸ ԿԸ ՎՏԱՐԵՆ ՀԻՆԵՐԸ
թիւնր գրաւած է եւ տեղի տուած շատ մր խծբը– զապէս զզգոլշութես/՝» Համար է : Պ՛նդեցի որ ա– Պ ե ր լին ի օրի՛ն աւո ր քա ղաքապետո ւթիւն բ ժո —
ծ՜անքներու՝^ : Վարչապետր , Հասան Աաքա , պա - լԾեՒ ս1սյԲԳ խօսին, ի՞նչ կը աես\նեն Հոս զգոյշ կամ ղով գումարելով, բացառիկ վիճակ յայտա՛րարեց
տասխանած՝ է լռութեամբ է անզգոյշ ըլլա լու X քաղաքին՝ մէՀ։ Արեւելեան շրՀանին ոստիկանու -
ԱՀմէտ կմ խ՛ Ե***լմ ան պատկեբազա րղ ք աւել Ւ՞ն չկա յ չՀասկնալիքՀ Երբ Անգլեւսաքսոն թիւնր արգի լեց «օրինաւոր քաղաքապետին եւ
ուած՜ մը եւս կր Հ րատաբակէբ յա Հո րգ օրը (22 խմբակր իր արբա՛նեակներով բա\ն մը ոլղէ կամ խո րՀ րդականն ե բուն մուտքը քաղաքապետարան՝,
Նոյեմբեր). € այո » ըսէ որեւէ առթիւ, միւս խմբակր պէտք է յ այ տ ար ա ը ելո վթէ բ ոլո րն ալ պ ա շտ օ>ն ՛անկ եղած՝
Հ Հասան Աաքա երեկոյթէ$ մեկնելու կը Հակառակը ոլղէ կամ Հոչֆ ըսէ , վստաՀ որ ան են՝ եւ իրենց գրասե՚Լ էակներն ալ կնքուած : Նո(՛
պատրաստուէր, երբ ղեսպան Լալք իչեւ պնդեց որ պատճառ իրե֊ց ի վնաս է X քազ. Տ՚^ապԼ տ ութիւք ը , որ բնտ րոլեցաւ ե րե քշա բտ֊
չմեկնի եւ վոտկա մր եւս խմէ է Այգ պաՀուն է որ Ուրեմն մ իւս՝՝ եբն ալ նո յն պատճառով կը թի օր, Համայնավարներուն կողմէ, պաշտօնէի
վարչապետին ըսած է ծանօթ խօսքեբր, այսինքն Հակառակին , երբ առաՀարկը դիմաց ԷՆ կոլդայ : պիտի ձեռնարկէր երէկ , իբ/՚ել միակ իշվսսւնոլ -
Հրաւիրած՜ է Թուրքիան բաժնուիլ Ամերիկա յէն եւ Անշուշտ։ Ն"*ր րարի լոյս : ՍՕԱԻ թիւնր ամբոզՀ քաղաքին Համար : Օրինաւոր քա -
քՕ • Միութեաք՝ յարիթ ՚ ղաքապետութեան ա\նգամները Հ ա ր՚կագբուեց
# Ղ՝եո աւելի բացորոշ յայտարարութիւն մ՝ը, արեւմտեան շրՀանր փո խադրուի լ ։ ՛Բանի մ ր շէն֊–
միշտ Համաձայն միեւնոյն֊ աղբիւրին– * քեր այ ամադ.բա ածեն իրենց, բրիտանական շբր~՜
« Լաւր ի չեւ ըսած՜ է նաեւ Հետեւեալը » - ՄԻԱՑԵԱԼ ԱԶԳԵՐՈՒ Կազմակերպութեան Հանին մ ԷՀ ։
Ա* քքնք Հասարակաց սաՀմ աններ ունին ք եւ միասին ըՀ՚գՀ * քարտուղար ը այս շաբաթ օր ժամը (ձին ժա
աշխարՀագր ական՝ շրՀւսնակ մ ր ձեւացուցած ենյ> : մադրութիւն նշանակած՜ ԸԱալո*Լ ԹրքաՀայ Ղ՛ատի Տ ե ղափոխո լա՛ծ քա ղա քա պետ ո ւթ ի ւն ը յա յտա֊–
ինչո^ւ օտար'1 եր մտցնել մեր միՀեւՀ քՒողունք զա պաշտպա\1 Տ անձն ա խո ւմ րի նախագաՀ ին եւ քար բարութիւձն՛ մը Հըատաբակեց , դատապարտելով
նոնք եւ մենք մեզի մնանք՛^ X տուղարին, Պ՛ Զօպանեան /լբ խնդրէ մեղմէ ՛ծա - Հակառակս րդ վարչութեան մր Հաստատում ր : Այս
Այո լուրերուն վ՛այ Հիմնուելով, կարգ մբ նոլցսՀ՛ ել թէ Սիյ^Է իսՈիվէրսիթէռի Հ ա յ Ուսանո կիբա կի նոր ըն տ ր ո ւթ ի ւն\ն եր պիտի կատար ուին ։
թոլբք թերթեր փորձեցին այն՝ տպաւորութիւնը ղական Տա\՚՛ մէՀ Գեկտեմբեր 4ին տեղի ունենալիք ՚^Հ Մ * ՆաՀ ս/ւ՛՛գներո ւ. արտաքին I/ ա խ ա րա րու -
ձգել թէ վերՀերս որոշ փոփոխութիւն կրած՜ է էյ * իր դասախօսութիւնը յետաձգուած՜ է Ղ՚եկտեմբե ր թեան բարձր պաշտօնատարներէն մէկր լարոա -
Ա իութեան քաւլա քան՛ո ւթ իւն ը : 1 1 ի շաբաթ օրուան Հ ր ար եց թէ ան Հատ վա ր չ ո ւթ ե ա,ն մը Հաստ ատ ո ւմր
Աւելի լաւատեսներ կ՛ ենթադրէ ին թէ Անդա - Պերլինի մէՀ, կը դժուարացնէ , եթէ ոչ անկարելի
բայի խո րՀ րգա յին գես պաճ՚ ՝ր նոր Համ աձա յն ոլ - կը դարձցէ տագնապին լուծումը։ Նախարարին՛՝
թիւն մը պիտի առա Հարկէ Թուրքիո յ , ձի" չ "/ այն՝ օգնականն ա լ յա յտարարեց մ ամ ուլի նե բկա յացոլ–
գաղափարը կը ՝1երշնչէ թէ Խ . Աիութիւը Հրա ՋԻՆԱՍՏԱՆԷՆ Հասած վերՀին յուրերոլ Հա - ցիչներոլն առՀեւ. . «Եթէ խորՀրդ * իշխանու -
ժարած՜ է իր ծանօթ պաՀանՀներէն՝^ : մ աձա յն , աղգա յնական բանակը նոր ամ րութիւե - թիւնր կր կարծրէ թէ տեղի պիտի տանք բոնի ու
Ղ՛աս մ ը բանդէ ան ե բ ալ կը կա րծ են որ ռ$է հերիկը Հաստատէ Նանքինի շուբՀը , գիմագրելու ժին առՀեւ, կը սխալի» X
Թուրքիա անզլեւսաքսոն ճակատին
յարեցաւ , Համար Համայնավարներու արշաւանքին։ կը Հեր– Ո ւոշ թ կ թըն ի մԷՀ այս նոր ձ եո$ ա ր կր վ եր Հին
պատասխանատուն Ա՝ ո ս կո լան է , <ձիր սխալ քաղա֊ պեւոու —
քու֊ի այն լուրը թէ մայրաքաղաքը պիտի պար– փորձ մր կր նկատեն կազմալուծելու շորս
քա կա՝, ո ւթեամ՝բ՝ֆ :
պոլի ել կառավարութիւնը պիտի ՀեռաԼայ։ կա թե անց Հսկողութիւնը •
Իբրեւ թէ այգ սխալր Հասկցա՛ծ են այժմ :
ռավարական ուժերուն վրա լ աւելցած՜ ե՛ն 400.000
« Անգարայի նախորդ դեսպան Վին ո կր ատով ել իր
զինոլորներ , որոնք նահանջած էի%Աուչէուի շըր–
կարգ մը ընկերները սբբուա֊ծ են Հրապար ակէն ,
չան էն ։
ինչ ո բ յաակա՝ շակա\ն կը Հ ամ ա ր ուի% X
Բարի վկայութիւն մը եւս , միշտ Համաձայն ԻՏԱԼԱԿԱՆ ԳԱՂԹԱՎԱՅՐԵՐԸ վկագայձնե - Արեւմ տեան վեց պետութեան ց խորՀրգաժո -
թուրք մ ամ ուլին Հ րատա ր ա կո ւթ ե անց . լու աո աՀաբկ մը ներկա յա ցուց Ո * ֊ ո շի՛* կթը՚ս ի ի ֊ զովը կր շար ունակէ քննել քիոլր ի խնդի ր ր , Լոն -
-— « ԱրտասաՀմաք ի մէՀ Աովետներու ը՝. թաց– տալական դե սպան ը , ուղղակի խօսե լով \՝. ախագաՀ տոնի մ ԷՀ : Վիճա բա՛ ութ եան ց գլխաւո ր. Հիմ ը կը
քր փո խո ւած՛ է թուրքիո յ Հանդէպ։ Նոյնիսկ ՄԱԿի Թրում ընի Հետ : իտալիա ա\նՀ րաժեշտ կը նկատէ կազմէ ֆրանսական, ՛ծրագիրը , որուն գէմ առար
մէկ ժողովին մ ԷՀ, երբ խնդրո ք առարկայ էր այս փո խա ր ինո լթիլնը , մի ան ա լա Համ աբ արեւ - կութիւնէ եր բրին՝ ա՛ն գլելս աքս ոն ներկա յա ցուց ի շ–
Թուրքիո յ անցեալը, խո րՀ քղային պատուիրակը մտեան ճակատին։ նեըը\ Պելժիա, Հո լա •աս/ ռ լ Լիւքսէ նպուրկ
միՀամտած՜ եւ գովեստով խօսա՛ծ է Թուոքիոյ մա 8ՈՒՆԱՍՏԱՆ սկսած է բանակին ծախքերուն Հ ամ աձսւ յն են ֆ ւ ա՝ սա կան առաՀա րկներ ուն , ին չ–
սին X ^ատերոլ կարծիքն այն՛ է թէ ք$ • Ա՝իութիւ^՚ը գո րծածել վ ե րաշինութեաԱ Համ ար. տրամ ագրր - պէս եւ գործադրութեան միՀոցնեբոլն :
կ՛ուղէ գետին պատրաստել, քաղաքական 7 որ յա– ուա\ծ վաբկերը : Արդէն ծախսած՜ է 8.750.000 3)յ անսակաՀ՛. ծրագիր ր կր պարունակէ Հ ետեւ
բաբե բութիւն^ եր Հաստատելս Համ ար Թուր քիո յ սթեր լին : Ամսական 3—3.750.000 սթեր լին կը եալ տ ր ամագրութ իլյննե ր ր •
Հետ» ։ (23 Նոյեմբեր) ։
սպասէ Մ • ՆաՀանգ ՛երէն, պատերազմին ծախ - 1 . քիուրի Համար նախատեսոլած միՀգաշ -
Պարտք սեպեցինք լայնօրէն Հյբձանագր ել ըերը Հոգալու Համար ։ \նակցայի՝. կազմակերպութիւնը պէտք է օժտուի
ժամանակի նշան
այս անցուդարձը, իբրեւ ԱՌԵՒՏՐԱԿԱՆ պաշտօնեաներու գործ՜ադուլը անՀրաժեշտ իրաւասութիւններով , խաւիանելու
Պատմ ութեան մ առեալ մ ասը կը կազմէ վար յետաձգուեցաւ, Համաձայնութիւն գոյացած– ըլ - Համար գերմանական աձ տես ո ւթե ան ՛ծայրայեղ
չապետին բացատրութիւնը՝ իր կուսակցութեան լալով , շ՚Լ ո րՀ իլ կա ռա վա ր ո ւթ ե ա\ն՝ մ ի Հա մ տու– կ եդր մնաց ո ւմը
երեսփոխան ներուն առՀեւ ։ թեան : Պ ա շտ օնե ա\ եր ը Հանգիստ պիտի ընեն եր 2. Այգ կազմ ակերպութիւնր պէտք չէ թո յլ
Ն իս ա ր տեղի ունեցաւ դռնփակ : Այն՛պէս որ՛ ք կու օր յաՀոլդաբար ւ տայ որ Նաց ի>1 եր ը որեւէ ձեւով նորէն ձեռք անցր–
շատ բան կը մնալ գաղտնի :
ՓկԹԷՆԻ տեղավախութեան մասին շբՀած լու նեն՛ (հուրի ճարտա րագո ք՚ծ ո ւթ ի ւննե ր ը :
ԹՈ*–ՀՔ քէ&րքէերր կը գրեն թէ անցուդարձ ր րերը կը Հեյ քուի֊ ^ԲանտապաՀ՚^երուն թիւր պիտի 3. Կաղմակե րպութիմ–՛բ պէտք է ո լնեն այ
աեղի ունեցած է ճիշդ այնպէս ինչպէս Հ՚կար-ա– կրճատուի , խն ա յո ղութե ա\ն Համար : Ն ա խկին մա– սձնՀրաժեշտ իրալասութիւններր՝ ճարտարագոբ -
գրուեցաւ մ ամ ուլին մ ԷՀ ։ Իսկ վ ար չա պ ետ ր խոս ռէշալը օրէ օր կր տկարանա յ ւ ծութեանց արտագծութեան ել բաշխումին վրայ,
տովանած է թէ երկու պետութեան, ց յա րա բե ր ու - ԿԵՂԾ ՏՈԼԱՐՆԵՐՈՎ ԵւբոպաՆ ողողելու, ձեո– որպէսզի անոնք վտա1գ մը չդառնան Եվրոպայի ա–
մէՀ։
թիէձնները կր մնան անփոփոխ ; ՚նարկ մը երեւան– Հանուեցալ Տանըմաըքայի տը– պաՀովութեան Համար ՚
դժ -
Այս յայտարարութիւնը բաւականն Է, փարա Հրատարակուած տեղեկո լթեա՝ ց Համաձայն, ՚^Հ՛ Ամերիկեսյքւ կառավարւթիւնը պատասխա–֊–.
տելու Համ ար մ շա֊շլլ 1
պարանը կր գտնուի Հարաւային Եւրսսչա եւ
Վախ չկաթյ աբ Հմենք մեզի^ն յանգի ՝նաը ա– ո լար է զանազանել կեղծն ու իրականը ւ
ֆփ1ՀեկաՐ՝Կ**֊ ։ Ծ*
Fonds A.R.A.M
Լձ քև €է \ Դ՝Ր՝Լ1 - է՛"*** •» - ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ ՊԵՏՈՒԹԵԱՆՑ ԲՈ՚ԼՈ֊ԲԸ
17, 8ս« Օտա««ա« - 1**818 (13*> Խ. ՄԻՈՒԹԵԱՆ ԳԷՄ
Վեցամսեայ 800 ֆր • , Արա • 10 ապ • կամ 3 ա,6ցյ .
Անգլիա , Ֆրան սա եւ Մ • ՆաՀ անգն երր՝ &ա)1>ոլ–
ցագիյ. մր ուղղելով ԱպաՀովութեան էյորՀուր*–
ք& 0 0 8 15 70 1«78-63 գիս , ազդարարեցին թէ ի Հարկին միքոցէներ ձեռք
V^տ^^6<1^ 3 Օդահոտ 1948 Ուրրաթ 3 ՚1>ԵԿՏՆ՝Մ1՚–ԻՐ պիաի առնեն, Հակազդելու Համար խորՀրղայք&>
ՏԱՐԻ ~ 20՛ հաԽ Ո՛ 3710-Նոր շրջաՑ թ ի ւ 1121 Խմբագիր՝ Շ. ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ 6 Ֆր. իշիանոլթեքանշ վ"&2Բ>– զքրԽղւ>ք–թեւէ& տր՜-վ
երկուքի կը բաժՀե-Րււի Պերլինի քադաքապձաա
թիւնր ,
ՄԵՐ Խ 0 Ս * Ը Ը\ն դուն՚ելով Հանդերձ Արժան թինի պատուի -
ՕՐԸ 0Ր Ի% բակին առաՀարկը1 Պեբլինի դրամական Հարցին
կարգադրութեան Համար , երեք պետութիւնն ե րբ
՛ՄԵՆ* Ս ե Զ հ ՍՆԱ1 ՝Բ* դիտել կ ո ւ.ա ան թէ իրենց Հաւանութիւնը պայմա
նաւոր է՛ մանաւանդ ոբ խոբՀրդայթն շրՀանին մէՀ
ԱՍՈՐ ԱԼ ԳկՄ ԵՆ Հաստատուած՝ նոր քաղաքապետութիւնը ին՛քզին
Պոլսոյ վեր Հին թղթաբերր զա ո մ ահ աղան քը իրաւասու կը նկատէ ամբողՀ քաղաքին Հա
պատմոլթիլՂներ կը ՀազորգԷ թուրքե ւխո րՀ ր գ ա - Մարգիկ կան որո\ 1ք անպատճառ րսած՜իգ Հա մար : Երեք ազգերր իրենց գիբքր պիաի ճշդեն Հա
կառակը պիաի ըսեն , պարզապէս քեղի պէս Լ*սա°^ մաձայն օրուան պայմաններուն: ՚ Միութի՚Յւը
յՒ^՝ յարաբերութեան ց մասին ւ Հոկտեմբեր 23էն ի վեր յամաոօրէն եւ շարունակ
ինչպէս կր ծան ո լցան էր Հ եռագիբր , վեր Հերս ^Ըլլալու Համար X •նոր մ իՀոցնեբոլ գիմ ե ցքա ղաքինվ աբ չո ւթե ան գէմ ,
ընդունելութեան մր առթիւ , Անգարայի խորՀր - Ասիկա առօրեա յ կեանքին մ ԷՀ շատ սովս ր ՛ս յար աճուն պառակտում մր յաոաՀ րերելով : Եք՚եք
գային ղեսպսոնր , Լաւրիչեւ , մաերմօր էն խօսելով կան է * մ ան ա ւան գ մ ան ուկ՚ւե բուն կամ մ անուկի արեւմտեան պետ ութի ւնները չեն կրնար Համա
Թուրքիո լ վարչապետին Հետ, առաՀարկեը է Ի՚ռլքսվ մեծե րուն՛ ք ո վ 5 կերպիլ իսորՀ րգա յին ա յն բոլոր ս/ք՝0ր ինո լթեանց
բաժնուիլ Ամերիկայէն եւ բարեկամ դառնալ Բայց, ի^Լ չ րսել այն մեծ եբուն խելքով - խե որոնք կը սաստկացնեն պաշարումը կամ կր մ իՀա—
Միութեան :
լացի յ սյ ո՛ ք աշխարՀր եւ խեղճ մարգկոլթիւնը մ ասն քաղաքին՛ վ ա ր չո ւ թ ե ա՝ ՝, մին՚չդեռ խո րՀ րգա–
Այո լուր Ր առաՀին ս/ւգամ Հաղո բդած՜ Էր կառավարն լու պաշտօն՛ն ալ ունին՝, երբ օրն՛ ի բուն յին՝ իշխանութիւն ր բո լո րովթէ կր մ ե բժէ որեւէ
« Վաթան »ի խմբագրապետը, ԱՀմԷտ կմ ին Ե՛"/՜ իրենց գիմ ա ցինին Հակառակը կը պնդեն կամ ժո– յանձնառութիւն »:
մ ան , Հ ետեւեալ մ ան րամ ա սն ո ւթ ի ւննե ր ով • ղովներու մէՀ աՀ պատճառ Հակառակ քուէ մը ույ–
« Գեսպա՝՚՚՝ր ըսած՜ Է նաեւ– թէ Ամերիկայի նին պատրաստ X Երեք պետութիւնն երր այս առթիւ ալ կը յ ի –
կոգմէ Թուրքիո յ տրոլած զէնքերը ո չին չ կ՛արժեն Նոյն տպաւորութիւնը չոճեցա*ք , երբ ՄԱԿի շեց\\են թէ իբաւուն ք ունի)* ՀանՀ րաժեշտ մ ի Հոց՜՛
ռուսական զինամթերքին գիմաց : Թէ եՕ ո րՀ րգային ւանձնաժողովներէն մէկուն ս՝ԷՀ ցեղասպանու ներ ը ձ եռք առն ել ո վ պ ա Հ ել ու իր ենց գ իբքր Պ եր<~
բանակւերու մէկ օրուան
մէՀ փճացուցած դ թեան առթիւ տ ր ուած ո րոշումի մը գէմ քուէար լինի մէՀ», մինչեւ որ ելքի մը յա-նգին նոր փոր ձե֊
եռման կած՜ են 9 երկիրներ , իրենց գլո՚֊խը ու՛նենալով րը՝ ԻԻ*Հ գի՛Ր վերՀնական կարգագրութեան մը :
$՝ուրքիոյ
Հրասայլերը կր կնապատիկ աւելի էին ՀաշխարՀի միակ լ/ւ կերվարական պետութիւնը՝^ : Մ աս֊ն տգիտական յ ա՛ն ձն ա խ ո ւմբը գործ՜ի ձեռ֊
ունեցած՜ Հրասայլերէն »է Բանաձեւը կ՛առա Հար/չէր մ ի Հա զգա յին ատեան ի նաբկս/ծ է այգէն • բայց ի՞՛նչ օգուտ , ^՚ՐՐ *"՝ո1թ
Եթէ
Հաւատան ք թուրք խմբագրին , իա րՀը - մ ը յա՛ն ձն ել յանցաւո ր ը : ճեղք մը կը բացուի , երկրորդ քաղաքապետութիւն
գային գես պաՀ֊ ր ա յս խոսքերը արտասանած՜ է ՝Բիձ մր աւելի Հետաքրքրուեցայ այս տարօրի մր Հաստատելով օրինաւորին Դ-էմ ։
բարձրաձայն՛ «այնպէս որ ամէնուն– ո լ շաղ րու– նակ մերժում ով ել իւ ծ ի բացատրեցին թէ պար ՆՈՐՏՐԸ ԿԸ ՎՏԱՐԵՆ ՀԻՆԵՐԸ
թիւնր գրաւած է եւ տեղի տուած շատ մր խծբը– զապէս զզգոլշութես/՝» Համար է : Պ՛նդեցի որ ա– Պ ե ր լին ի օրի՛ն աւո ր քա ղաքապետո ւթիւն բ ժո —
ծ՜անքներու՝^ : Վարչապետր , Հասան Աաքա , պա - լԾեՒ ս1սյԲԳ խօսին, ի՞նչ կը աես\նեն Հոս զգոյշ կամ ղով գումարելով, բացառիկ վիճակ յայտա՛րարեց
տասխանած՝ է լռութեամբ է անզգոյշ ըլլա լու X քաղաքին՝ մէՀ։ Արեւելեան շրՀանին ոստիկանու -
ԱՀմէտ կմ խ՛ Ե***լմ ան պատկեբազա րղ ք աւել Ւ՞ն չկա յ չՀասկնալիքՀ Երբ Անգլեւսաքսոն թիւնր արգի լեց «օրինաւոր քաղաքապետին եւ
ուած՜ մը եւս կր Հ րատաբակէբ յա Հո րգ օրը (22 խմբակր իր արբա՛նեակներով բա\ն մը ոլղէ կամ խո րՀ րդականն ե բուն մուտքը քաղաքապետարան՝,
Նոյեմբեր). € այո » ըսէ որեւէ առթիւ, միւս խմբակր պէտք է յ այ տ ար ա ը ելո վթէ բ ոլո րն ալ պ ա շտ օ>ն ՛անկ եղած՝
Հ Հասան Աաքա երեկոյթէ$ մեկնելու կը Հակառակը ոլղէ կամ Հոչֆ ըսէ , վստաՀ որ ան են՝ եւ իրենց գրասե՚Լ էակներն ալ կնքուած : Նո(՛
պատրաստուէր, երբ ղեսպան Լալք իչեւ պնդեց որ պատճառ իրե֊ց ի վնաս է X քազ. Տ՚^ապԼ տ ութիւք ը , որ բնտ րոլեցաւ ե րե քշա բտ֊
չմեկնի եւ վոտկա մր եւս խմէ է Այգ պաՀուն է որ Ուրեմն մ իւս՝՝ եբն ալ նո յն պատճառով կը թի օր, Համայնավարներուն կողմէ, պաշտօնէի
վարչապետին ըսած է ծանօթ խօսքեբր, այսինքն Հակառակին , երբ առաՀարկը դիմաց ԷՆ կոլդայ : պիտի ձեռնարկէր երէկ , իբ/՚ել միակ իշվսսւնոլ -
Հրաւիրած՜ է Թուրքիան բաժնուիլ Ամերիկա յէն եւ Անշուշտ։ Ն"*ր րարի լոյս : ՍՕԱԻ թիւնր ամբոզՀ քաղաքին Համար : Օրինաւոր քա -
քՕ • Միութեաք՝ յարիթ ՚ ղաքապետութեան ա\նգամները Հ ա ր՚կագբուեց
# Ղ՝եո աւելի բացորոշ յայտարարութիւն մ՝ը, արեւմտեան շրՀանր փո խադրուի լ ։ ՛Բանի մ ր շէն֊–
միշտ Համաձայն միեւնոյն֊ աղբիւրին– * քեր այ ամադ.բա ածեն իրենց, բրիտանական շբր~՜
« Լաւր ի չեւ ըսած՜ է նաեւ Հետեւեալը » - ՄԻԱՑԵԱԼ ԱԶԳԵՐՈՒ Կազմակերպութեան Հանին մ ԷՀ ։
Ա* քքնք Հասարակաց սաՀմ աններ ունին ք եւ միասին ըՀ՚գՀ * քարտուղար ը այս շաբաթ օր ժամը (ձին ժա
աշխարՀագր ական՝ շրՀւսնակ մ ր ձեւացուցած ենյ> : մադրութիւն նշանակած՜ ԸԱալո*Լ ԹրքաՀայ Ղ՛ատի Տ ե ղափոխո լա՛ծ քա ղա քա պետ ո ւթ ի ւն ը յա յտա֊–
ինչո^ւ օտար'1 եր մտցնել մեր միՀեւՀ քՒողունք զա պաշտպա\1 Տ անձն ա խո ւմ րի նախագաՀ ին եւ քար բարութիւձն՛ մը Հըատաբակեց , դատապարտելով
նոնք եւ մենք մեզի մնանք՛^ X տուղարին, Պ՛ Զօպանեան /լբ խնդրէ մեղմէ ՛ծա - Հակառակս րդ վարչութեան մր Հաստատում ր : Այս
Այո լուրերուն վ՛այ Հիմնուելով, կարգ մբ նոլցսՀ՛ ել թէ Սիյ^Է իսՈիվէրսիթէռի Հ ա յ Ուսանո կիբա կի նոր ըն տ ր ո ւթ ի ւն\ն եր պիտի կատար ուին ։
թոլբք թերթեր փորձեցին այն՝ տպաւորութիւնը ղական Տա\՚՛ մէՀ Գեկտեմբեր 4ին տեղի ունենալիք ՚^Հ Մ * ՆաՀ ս/ւ՛՛գներո ւ. արտաքին I/ ա խ ա րա րու -
ձգել թէ վերՀերս որոշ փոփոխութիւն կրած՜ է էյ * իր դասախօսութիւնը յետաձգուած՜ է Ղ՚եկտեմբե ր թեան բարձր պաշտօնատարներէն մէկր լարոա -
Ա իութեան քաւլա քան՛ո ւթ իւն ը : 1 1 ի շաբաթ օրուան Հ ր ար եց թէ ան Հատ վա ր չ ո ւթ ե ա,ն մը Հաստ ատ ո ւմր
Աւելի լաւատեսներ կ՛ ենթադրէ ին թէ Անդա - Պերլինի մէՀ, կը դժուարացնէ , եթէ ոչ անկարելի
բայի խո րՀ րգա յին գես պաճ՚ ՝ր նոր Համ աձա յն ոլ - կը դարձցէ տագնապին լուծումը։ Նախարարին՛՝
թիւն մը պիտի առա Հարկէ Թուրքիո յ , ձի" չ "/ այն՝ օգնականն ա լ յա յտարարեց մ ամ ուլի նե բկա յացոլ–
գաղափարը կը ՝1երշնչէ թէ Խ . Աիութիւը Հրա ՋԻՆԱՍՏԱՆԷՆ Հասած վերՀին յուրերոլ Հա - ցիչներոլն առՀեւ. . «Եթէ խորՀրդ * իշխանու -
ժարած՜ է իր ծանօթ պաՀանՀներէն՝^ : մ աձա յն , աղգա յնական բանակը նոր ամ րութիւե - թիւնր կր կարծրէ թէ տեղի պիտի տանք բոնի ու
Ղ՛աս մ ը բանդէ ան ե բ ալ կը կա րծ են որ ռ$է հերիկը Հաստատէ Նանքինի շուբՀը , գիմագրելու ժին առՀեւ, կը սխալի» X
Թուրքիա անզլեւսաքսոն ճակատին
յարեցաւ , Համար Համայնավարներու արշաւանքին։ կը Հեր– Ո ւոշ թ կ թըն ի մԷՀ այս նոր ձ եո$ ա ր կր վ եր Հին
պատասխանատուն Ա՝ ո ս կո լան է , <ձիր սխալ քաղա֊ պեւոու —
քու֊ի այն լուրը թէ մայրաքաղաքը պիտի պար– փորձ մր կր նկատեն կազմալուծելու շորս
քա կա՝, ո ւթեամ՝բ՝ֆ :
պոլի ել կառավարութիւնը պիտի ՀեռաԼայ։ կա թե անց Հսկողութիւնը •
Իբրեւ թէ այգ սխալր Հասկցա՛ծ են այժմ :
ռավարական ուժերուն վրա լ աւելցած՜ ե՛ն 400.000
« Անգարայի նախորդ դեսպան Վին ո կր ատով ել իր
զինոլորներ , որոնք նահանջած էի%Աուչէուի շըր–
կարգ մը ընկերները սբբուա֊ծ են Հրապար ակէն ,
չան էն ։
ինչ ո բ յաակա՝ շակա\ն կը Հ ամ ա ր ուի% X
Բարի վկայութիւն մը եւս , միշտ Համաձայն ԻՏԱԼԱԿԱՆ ԳԱՂԹԱՎԱՅՐԵՐԸ վկագայձնե - Արեւմ տեան վեց պետութեան ց խորՀրգաժո -
թուրք մ ամ ուլին Հ րատա ր ա կո ւթ ե անց . լու աո աՀաբկ մը ներկա յա ցուց Ո * ֊ ո շի՛* կթը՚ս ի ի ֊ զովը կր շար ունակէ քննել քիոլր ի խնդի ր ր , Լոն -
-— « ԱրտասաՀմաք ի մէՀ Աովետներու ը՝. թաց– տալական դե սպան ը , ուղղակի խօսե լով \՝. ախագաՀ տոնի մ ԷՀ : Վիճա բա՛ ութ եան ց գլխաւո ր. Հիմ ը կը
քր փո խո ւած՛ է թուրքիո յ Հանդէպ։ Նոյնիսկ ՄԱԿի Թրում ընի Հետ : իտալիա ա\նՀ րաժեշտ կը նկատէ կազմէ ֆրանսական, ՛ծրագիրը , որուն գէմ առար
մէկ ժողովին մ ԷՀ, երբ խնդրո ք առարկայ էր այս փո խա ր ինո լթիլնը , մի ան ա լա Համ աբ արեւ - կութիւնէ եր բրին՝ ա՛ն գլելս աքս ոն ներկա յա ցուց ի շ–
Թուրքիո յ անցեալը, խո րՀ քղային պատուիրակը մտեան ճակատին։ նեըը\ Պելժիա, Հո լա •աս/ ռ լ Լիւքսէ նպուրկ
միՀամտած՜ եւ գովեստով խօսա՛ծ է Թուոքիոյ մա 8ՈՒՆԱՍՏԱՆ սկսած է բանակին ծախքերուն Հ ամ աձսւ յն են ֆ ւ ա՝ սա կան առաՀա րկներ ուն , ին չ–
սին X ^ատերոլ կարծիքն այն՛ է թէ ք$ • Ա՝իութիւ^՚ը գո րծածել վ ե րաշինութեաԱ Համ ար. տրամ ագրր - պէս եւ գործադրութեան միՀոցնեբոլն :
կ՛ուղէ գետին պատրաստել, քաղաքական 7 որ յա– ուա\ծ վաբկերը : Արդէն ծախսած՜ է 8.750.000 3)յ անսակաՀ՛. ծրագիր ր կր պարունակէ Հ ետեւ
բաբե բութիւն^ եր Հաստատելս Համ ար Թուր քիո յ սթեր լին : Ամսական 3—3.750.000 սթեր լին կը եալ տ ր ամագրութ իլյննե ր ր •
Հետ» ։ (23 Նոյեմբեր) ։
սպասէ Մ • ՆաՀանգ ՛երէն, պատերազմին ծախ - 1 . քիուրի Համար նախատեսոլած միՀգաշ -
Պարտք սեպեցինք լայնօրէն Հյբձանագր ել ըերը Հոգալու Համար ։ \նակցայի՝. կազմակերպութիւնը պէտք է օժտուի
ժամանակի նշան
այս անցուդարձը, իբրեւ ԱՌԵՒՏՐԱԿԱՆ պաշտօնեաներու գործ՜ադուլը անՀրաժեշտ իրաւասութիւններով , խաւիանելու
Պատմ ութեան մ առեալ մ ասը կը կազմէ վար յետաձգուեցաւ, Համաձայնութիւն գոյացած– ըլ - Համար գերմանական աձ տես ո ւթե ան ՛ծայրայեղ
չապետին բացատրութիւնը՝ իր կուսակցութեան լալով , շ՚Լ ո րՀ իլ կա ռա վա ր ո ւթ ե ա\ն՝ մ ի Հա մ տու– կ եդր մնաց ո ւմը
երեսփոխան ներուն առՀեւ ։ թեան : Պ ա շտ օնե ա\ եր ը Հանգիստ պիտի ընեն եր 2. Այգ կազմ ակերպութիւնր պէտք չէ թո յլ
Ն իս ա ր տեղի ունեցաւ դռնփակ : Այն՛պէս որ՛ ք կու օր յաՀոլդաբար ւ տայ որ Նաց ի>1 եր ը որեւէ ձեւով նորէն ձեռք անցր–
շատ բան կը մնալ գաղտնի :
ՓկԹԷՆԻ տեղավախութեան մասին շբՀած լու նեն՛ (հուրի ճարտա րագո ք՚ծ ո ւթ ի ւննե ր ը :
ԹՈ*–ՀՔ քէ&րքէերր կը գրեն թէ անցուդարձ ր րերը կը Հեյ քուի֊ ^ԲանտապաՀ՚^երուն թիւր պիտի 3. Կաղմակե րպութիմ–՛բ պէտք է ո լնեն այ
աեղի ունեցած է ճիշդ այնպէս ինչպէս Հ՚կար-ա– կրճատուի , խն ա յո ղութե ա\ն Համար : Ն ա խկին մա– սձնՀրաժեշտ իրալասութիւններր՝ ճարտարագոբ -
գրուեցաւ մ ամ ուլին մ ԷՀ ։ Իսկ վ ար չա պ ետ ր խոս ռէշալը օրէ օր կր տկարանա յ ւ ծութեանց արտագծութեան ել բաշխումին վրայ,
տովանած է թէ երկու պետութեան, ց յա րա բե ր ու - ԿԵՂԾ ՏՈԼԱՐՆԵՐՈՎ ԵւբոպաՆ ողողելու, ձեո– որպէսզի անոնք վտա1գ մը չդառնան Եվրոպայի ա–
մէՀ։
թիէձնները կր մնան անփոփոխ ; ՚նարկ մը երեւան– Հանուեցալ Տանըմաըքայի տը– պաՀովութեան Համար ՚
դժ -
Այս յայտարարութիւնը բաւականն Է, փարա Հրատարակուած տեղեկո լթեա՝ ց Համաձայն, ՚^Հ՛ Ամերիկեսյքւ կառավարւթիւնը պատասխա–֊–.
տելու Համ ար մ շա֊շլլ 1
պարանը կր գտնուի Հարաւային Եւրսսչա եւ
Վախ չկաթյ աբ Հմենք մեզի^ն յանգի ՝նաը ա– ո լար է զանազանել կեղծն ու իրականը ւ
ֆփ1ՀեկաՐ՝Կ**֊ ։ Ծ*
Fonds A.R.A.M