Page 191 - ARM_19-1948_04

ղթսքր ղրկեց Ֆրա՛նսա , Կբինեօնի երկրագոբծական ԹԱՏՐՈՆ IմԱՍնԱհՈՐ ՆԱմԱԿՆէՐՈհ

վարժարանը %

1847/՚1> լրացուց ուսում ր եւ վերադարձաւ, իս– մի սպա ս Էք վճարելու Համար ձեր պարտքը :

թան պուլ յ եղաւ անօրէն երկրագործական վա ր– էԱո1ԽԱուշւ ՀետզՀետԷ կը գագրեցն ենք ա յն թերթեր ը որոնց

մարանին ։ Այդ օրերուն ֆրանսերէն լեոուով Հրա^. տէր ե բը վեց ամիսէն աւելի պարտք ունին։

տարակեց երկասիրութիւն մր , Հոալսմչակութեան ՎԱՐՉՈՒԹԻՒՆ

մասին ւ 1849^51* բաժնուեցաւ այդ պաշտօնէն , զբա­ Մելոյեան՚Է « Աբմենուշ » ք խոր է եւ այնքան

ղեցաւ անձնական գոյ ծ եր ով , գրական ութեան եւ եզերակա՛– գ որ մեր մտքին առքեւ կբ բանայ ան–

երկրագործութեան ն ո լիր ո լա ծ չաա մր դրութիւ­ Հոլն՛ Հորիզոններ : Վ^աս պո ւբ ականց ի այս Համեստ թիւնն՝ է * ի տես գեր մ ան՝ զօրական ին ա՛ն կմ ան , ե–

ներ Հ րատարակեց : 1 856^5/ անդամ ր%տ րուեցալ այլ տաղանդաւոր գրագէտ բ — Հոգէո ՚/ Հ ա յ ՝ռւ

Թուրքէս ք առեւտրական բա՝՛ ձրագոյն. խոբՀու%ք– - մտքով \)լրոպացի գ է էակս կ^՚Աոէր մեր պատ դերաբախտ Հա յուՀ ին կբ փակէ ոգբեբգութիւե՚ը ^

գին* 1858^5/ կառավարութեան անունով էրՐ ուական բարեկամ կ* Պետոլշր,– ամէնէն աննշան փչբհլով գառնութեան բաժակը։

պատ ո ւէ յ տ կ գնաց Թօյփնո լ է ցուցահանդէսէն , եէլթը շաՀ՚ե կան գարձւ֊ ելոլ գաղտն է քէն տ է բացած Արմենուշի տրամը գեր ազանցապէս մարդկա–

\$5*)ին եղաւ Թօրէեո յէ երկրագործական կաճս/ո է է ։ Իր տէպաբներբ կեն ղան է ե%՝\ բաբախունդ կբ յի՜։ Կ

թդթակից ք՝ $ ՚ ո ր Հ է1՜ էք* շեր ամա բուծ ական մասնա– շ. չեն ու կ՚ապրին Հասարակաց արամբ : Ամենւա - Օր • Աիւգան ք՜,աՀինեա՝. ՝ (Արմենու շ) , րԼմա–

գիտութեան գ \ ՏՑՕէն կոչուեցաւ ելմտական՛ բարե­ ոնց ող պա Հեր ուն , եվ՛ բ քժտմնելի ողբերգութեան կան շ1որՀ եւ խորք ոմւի։ Ջ,այնր մռայլ է, ապա

նորոգում երու խոբՀ ուրդէն անդամակցոլթեա ։ մբ նժարը կապարի պէս ՚՝կ*է2նէ մեր խղճէն՝ յ ան\ ուրեմն տպաւորիչ ՀռգեՀատորր կ ո րսնւգ ո լ էլ ա հ խե­

Նոյն տարին , կառավար ութ իւն բ Անգլեոյ դիմեց գէտէ զանոնք Համ եմ ել լուաԼ ղէն փէլէսո փա յու - լագար մօր մր Համար։ Աիօրինակ ե լ խուսափուկ

փոխառութիւն կնքելու Համար , եւ ալս մտքով թեամ բ մը ։ Ա որմ ոքի Հ ա ռա էքն ե ր ո լն մ է^էն մ երթ Էր իր ղերին մէչ1, թերեւս սկսնակի երկչոտու -

ո լս ո ւմնւ աս ի ր ո ւթ ի ւ1 ներ կատար ե լու պա շ՚աաֆն 1լ ա ց էն զուա ր թ Հ րթիռն եր , օձ ուն ֊ ալ՝ոլշ արտ– թեամ բ , բայս յոլգէէ պաՀերուե կրսալ խռովեւ

յանձնուեցալ իրեն Ալի ե լ 3)ուատ վւաշաք–.; մ ութեամ բ մբ , ովոնք սփոփանք մը կր բերեն մեր Հոֆիներր։ ժամանակի ընթացքին՛ մարզուելով

կողմէ։ Գրիգոր Ագաթօն էֆէնտէ մէկ ամսուան սաՀմռկահ Հոգիներուն ։ ք^տացած ուժականոլ - սպա/ի կարենայ ատմա՛նաւս ր տեղ մբ գրաւել։

կարճատեւ շրջանի մբ մէք ի գլուխ Հանւեց սՀր։ թիւն մր , կարճատեւ ^ այլ բուռն տ\ե սա բանն ե բու Աեր եր՛իտասարդ ումերէն ՆուբՀան Մա,՛ -

ծան\բ գործը , եւ ա (Ա կերպով Հաստատեց ելմ՛տա­ մ է քէն գ կբ ժայթքէ յանկարծ , 1լ ալեկոծէ բազմու­ զարեանդ որուն ուսեբուն՝ վրայ կը ծանրանար տբ–

կտն զո ածերու մէք ուն՚՚֊եցած ի ր մ եհ ճեռնՀասու - թիւն՛.երուն՝ Հոգին։ րամին բեմագր ոլթիւնը Տ խղճամ իա դերակազմոլ ֊

թէլնն ու մաս՝՝ տգիտութիւնը ։ Այնսքէս որ Ա ւլ - Աղեխարշ պատմութիւնը Հա ք մօր մը Արմե– թեամբ մը տուաւ Օսկարէ տանքաՀաբ սրտէն՛

լի այ էնւ ե կ ած մ ա սնտդէտնե բ դո Հ ո ւն ակ տեղհկ* *Լ– նու^շինը) որ կբ ստէպուէ իր մորթուած Ղալհ.է^՝՝ տուայտանքները։ Ա՝ ասն՝ ա լոր ա բար ցնցող էր իր

դիրնւեր զ բկեցին իրենց կառավարութեան , եւ աբէւնը բմպել գաՀԷՃՆերոլ բռնադատութեամբ ։ խաղը Հայկական՛ Գողգոթայի ոգեկոչման՝ պաՀե–

Գը Էզ որ Ադա թօն ԷֆԷն տի ոսկի ժամ տցո յց մ բ ն յք՛­ Պ եր լէե է Հասարակաց մ էկ տան մ է քէն 1 դժբախտ րուն :
Տէկէն ժերմէն՝ \,ամիւր , Անթոլանի
լէ ր ստացաւ Վիքթո րիա թադուՀիէն , ե լ պաա– Հա յուՀ ին կա շառքով կբ փրկուի դե րմ անաց ի կէ± ոք թատրո­
նէն;^ ժուժկալ եւ ղգա լունւ՝ խաղարկութե ամբ մը
ուա՜ւ շան բրիտանական կառավարութեա՛ն՛ կողմէ Հ - մը կողմ է , թրքակա \ բանակ ին մ էք ծառա յող իր

1 862/՛ ն 5 գլուխ բ անցաւ ա յն ելմ տա կան յանձ– ՚յնձնւ արար ո ւթեամ բ ։ Աք– մ են ուշ կեդրոն ա– ուրուագծեց Տէ^էն Մ է ՚ ֊ լ լ է բ ի սէլուէթբ , որ այն­

նաժոզով ին որ պաշտօն ունէր թղթադրամ բ Հրա՝— կան դէմքը կը դառնայ ընդմէք գերման բիրտ րս– քան՛ րնտան ի է վշտա չար չար մ այվ՛ եբոմԼտ ։ Վերքին՛

պարակէն վերցնելու ։ պա յի մը ու խզճաՀա բ Օ սկա ր Ա է՚՜Լէէ րէ » "Ր ան՝^ սրտաշա րժ տեսարանին ն ե Րդա շն ա կամբողքութիւն

1 ՅեՅին ան՛գամ Հ ա չո ւակա լ ա կան ա ա ե ա՝ ի , տարբեր ականատես եղած էր Հա յուՀ էէն զա լկին մը կազմեց \ւ * Մարգաբեան ի Հետ :

1 864^5** Հեռագիր ային վար էութեան ըեգՀ * տնօրէն , փողոտումէն։ Մարդկային ոգին է, որ կատաղ - Սառա Պեռնաբի դերասաններէն Պ * Ֆե^ն-աա՝՛

1 865ին Փարիզի դեստան լ\էմ իլ փաշա յ ի Հետ կբ օր էն կբ բախի գոռոզ տիբակա լոլթեան ։ Տ է քքէն \ամիւրի վիճակած էբ Հոփն բբի դերը։ Թալ. ձայ­
Մ Է*–ԷԼԷ՚բճ կրոն ցուցած ի ր ամ ուս ինը ե լ կրտսեր
ներկայացնէ Ք՝ոլյ քիան , Փարիզի Հեռագրային ոՐգէն նով ^ գոռոզ եւ շնական ելոյթն՚երով^ ան մ արմնա-
ե րկուքև ալ անձ՛– աս պանէ մ ա ր դա ս պա -
խ որ Հ բղաժ ո զո վին մէք ։ ցուց զինապաշտ դեր ման ա ց ի ի ճշմ արիա տիպար բ :
եութենէն– խուափելու վսեմ ն. պատակով , իզուր
ՏէկէԳ՝ Մ առի Լոլիղ տը Ա ա լյ սւ զ առա քէն տե՛­
Ե բ բ Ւ ո թա՛ւ պուլ կբ վե բա դառնալ կբ Հ իմնէ կբ ճգնի վէք կել իր վերքին զաւակբ ։ կիսախելագար

քտդաքամէքե ան Հեռագրա յ էն ե լ թղթատա բտկան Արմ են ուշին դիմաց , Օ ս կա ր կր վերապրի Հայկա­ սաբանէն մէք մէայն երեւցաւ Տ բայց էբ ուսում–

սպասաւք, կո ւթ է ւններ բ , ե լ դրամ բ կա յունաց 1ելով՝ կան գողգոթան յ աբիւնւի ու ՀրգեՀի բովանդակ նասէ ք։ ուած է*աԳով մ եզէ վե բապբեցուց ^Լենէլս Հ

ստա՝ ա / ՚/այ» քէճան զարՀոկք անքով ; Հողե կան ԱՀՀ ալոբ տ րամ մ բ , ո ր եան քրմուՀԷԷ լրբենէ սէլուէթբ՝. Պ* Նար լ է^՚՚°ճ *՛

1 865/** վերջեր ր , կր միացնէ թղթատարական կաւիճի մը պէս կր խոցէ իր է՚էգճբ։ Տղան ոչ քուն Տոքթ. Վալտ^ թ ո յ լ էբ էր գերին մէք :

եւ Հեռագրական վար էութիւնն երբ , եւ պաՀելով ոլ% է ^ ոչ գագար : Աբմենուշ , Հա ք կական եղեռնա­ ճԱրմենուշ՝» բ ներշնչման անսպառ աղբիւր մբն

Հանդերձ ելմտական խորՀուրդի մնայուն ան֊ դա– պատ ո ւմէն կ՛ե ն դան՛ի մարտի ր ոսուՀ Է՛Լ՝, վշտաՀաբ է) որ անցնելով մարտիւ ոս ՀոդիԴերոլ ծիրէն^ մե­

մ ա կզութիւնը կ ր ղեկավարէ աքդ մ իաց֊ե ալ վա ր– մայր մ րն է ^ որ էր կետ՛֊ քբ 1լ անցբնէ Հսկում ով , զի կ^առաքնոբդէ ցեղին՝ սրբազան գիտակցութեան ;

չութիւնբ։ ]$()()էն էբ±Բ պատգամաւոր կր մասնակ­ աղօթքով եւ աՀեզնատեսէլ քզաձզ֊ումնեբ ով; ԱՐԱՄ

ցէ Հեռադէտ յէ՛ , էսկ 1862^5*– թղթատարական են թ ադիտակցութեան մէք անեղծ կբ մնայ քքեղէն

խո բՀրդաժողովնւե բուն լանուն թուրք կառավա - արժանապատուութիւնը ։ Ան 1լ արՀամարՀԷ Աոն–

բութ եան է ե լ ձեռն տ ր կ՝ եր կր կատարէ Թո ւրք լ . - կոլեան բարբարոսութեան գէմ աՆ ան, տա ր բեր կե-

քէն "վե ր ցն ե լո ւօ տ ա ր թղթատարական սպա սար կա՛֊– ցած քբիստոնեա ք սպայի մը կարեկցութիւն։ ր : Օ ս— ԱԻՍՏՐԻՐՑ ներքին նախարարութիւնը կարգ
թէւննեբը Հ
կա ր վճռած է բարդ Հան դո լցին՝ լուծումը , նոր ո– մը փաստաթուղթեր ձեռք ան ցուցած է որոնց Հ ա.

ք՚ը տեւական յա–քոդո ւթէւնն երուն Համ ար , ճէրնեբ է խուսափելու միակ ուղին էնքնասպանու– մ աձա յն Համ ա յնավարնե բը ^.չափազանց վստաՀ են

Աոլլթան Ազէզ էրեն նուէր կուտայ 5000 ոսկի ^ ֊ել իրենց անմիքական յաղթանակէն վբայ եւ արդէն

թղթատարական գ Հեռագրա քին գործերոլ մէք

ց֊ո յց տուած էր ար ման էքն երուն Հ ամ աբ ալ կբ էսկ "անկ մը պատրաստած են ապագա ք կառավա–

ստանա լ Պ՝ ատւո լ Լեգէոնէ առածէն շքադրամ բ , ռաքքո առնէ քհուսիո ք կողմէ բացուած մրցակցու­ րութեան Համարի : Վէէննայէ ոստէկս^նութեան

ֆրան ս * կառավարութեա՚՜Ի կողմէ ։ թեան ։ մէք կան Հարիւր Համայնավարներ , որոնք մ էա­

\) պա բ քոսութեան կողմ է գրուած 1 9 Օգոստոս 8ե տոյ կ՝ր՛՛ արա ի Հանրօգուտ շինութեանց նալով ռուսական շ թքան է քան է մբ Հ ազաբ բոլշե֊

1 867 թւակի ր տա շտօնադրէ մ բ կր տեղեկանանք նախարար, րայպ կր Հիւանդանայ ե լ 27 Աա\Րէէ լի կներ ուն Հ ետ , արշաւանք մ բ պիտի կատարեն

թէ Ագաթօն էֆէնտէ քյւրոպա ղրկուած է , որպէս 1868/ւ՚Տւ կր մեռնի Փարիզ։ Աարմթ ր կր բերուի

զի ձեռն •ար կներ կատարէ Աւստրիո յ , Ֆր անսայի եւ իսթանպուչ ե լ 9 Մ"I (ք՚ււ 1868/»^՛ կր թաղուի քՕաս– դէպի մ ա յ բա քաղաք ^ էնչպէս կը Հաւաստեն՛ նո յն

Անգ լէ ո յ Հեռագրա յէն վա բ չ ո ւթե ան ց մ օտ , եւ ա– գիլզի Հա յո ո գեվ. եզմանատունր : աղբէւրէն I

« ՅԱՌԱՋ »/> ԹԵՐԹՕՆԸ (33) Հազարապատիկր կուտայ , կամ ան՛ է որ եթէ ող^ վեբքր Գիոնիս Բաբկէնէ վէրքբ Փ*ե՝եց ե լ լաւ ֊վէ–

մնացինք՝ անշուք եւ առանձին կեա՚ք մը կր վա­ ճակի մէք գտաւ* երբ ամէն բան յա քող եւ երքա–

րենք ղոՀոլթեամբ , ԱստուՆոյ այն անՀամար ա - ^*էհ սւէւքլՈէ1ռ11քա՝՛ Է^Լ 1լատարոլած կը խոստա՛ արճ–

բարաբոց պէս՝ որոնց վաղիւն Նա ինք կր Հոգայ։ ք՝աբկէ\՝ւ\ ոչ թէ առողք այլեւ երիտասարդ 1լերե -

Եւ ձեռքը ձերին բերնին վրայ գնելով, մպի– ւէբ ք եւ երբ էթ՚-փէմէ իրեն աս աշխուժին վրայ կր

տով մր՝ ոչ չպատասխանէ , ձեռքէն բռնեց եւ Թո­ կատակէ բ , ան՝ճ Տարա ան է ԱԼ թէպէտ դեռ չէէն՝ ան­

րոսի ալ ակնարկեց Նրաըը առնել որ ներս՚Լ էր , ու ցեր՝ ծէծաղելով կ^բսէր ք

ԳԼՈՒե կ ինք առք եւ էն կ՚իչՀնաբ. իսկ Թորոս երբ սենեակը - Տէկէն մ է զարմանար՝, իմ լեոձնեըուս Հոտը
ես արդէն շնչեցի ։
մտաւ, իր աչքին առքի բանը որ դպաւ Եւ֊փէմէի

դեղձան մազեր ու ոսկեկոյան՝ էր որ գետինր փրռ–

ԱՐԾՐՈՒՆԵԱ8 ՇԱՌԱՒԻՂ. ՄԸ ուահ կը կե՛նային, առաւ Համբուրեց ա՚֊ոնք ե լ ԳԼՈՒԽ Ը.

նայեցաւ երկինք ու շնորՀակալ եղալ որ Աստուած ՀԱՅՐ ԱՈՒՐԲԸ

այդպիսի կին մր իր առքեւը կը Հանէր որ Հայ -

Լ"11 1 ըսաւ Թորոս , ես կեսւն ք մը ունէէ րենեաց զոՀողութեանց առաքին՝ իր գլխուԼ՛ վրա– Եւփէմէ ուրախ էր* վասնզի ինչ որ սրտին սէ–

՛լո Հ ե լ ո լ Ազդէս Համար , կէսը գուն կր յափշտս*– յէն կը սկսէր՛։ բա կան՛ ոլնյէր Հետն էր* Բարկէն ուրախ էր՛, վասն

կես, Ե՚֊փէմէ : Ուստի առան ց երկմտելու առաւ վերարկուն , զի քլէնբ) զաւակները ե լ Հայրենէքը պէտէ տես -

Ոչ այդպէս , կեանք մը ունէիր նոլէրելիք ՛էէ ՛քերբ ու ծբայբ եւ սկսաւ Հետեւիլ անոր՝ որ նէվէւ\ Թորոս թէպէտ անթափանց՝ ուրախ էր

Ս՚՚Լգէգ 1 տՀտ երկուք ոլնէս ա\՝ ո ր ն ուիր ելիք , իմ զուարթ երեսով ամէնէն առաք կ՚երթար ա՛նվախ վասն զէ կբ յուսար , քան ի որ կը Հեռանար՝ ազա­

երակներուս մէք ալ կալ այգ քու Ա-հբուԼեաց ա– ե լ Համարձակ է տութիւն 1 փառք գ Հա յրե՚1՝ի ժա ռանգո ւթ էւն՛ ե լ ա–

բի՚-նէգ գ եւ Գիոս իսին դառնալով աւ ելցոլց Ե*–փի~ Հէւսէսայէն հովը ուժով եւ քաքուլ կը փչէր • մէնքթ ունեն՛ալու* թէ որ մէկը կար որ անտարբեր

մ է անխռով , ժամ ան ՛ակ պէտք չէ կոբսն ցնւ ել , եր­ նալր իր բո լոր առագաստէ, եր՛ ր բացած կր սաՀէր 1լ եբեւաբ եւ որ՛ թերեւս դժգոՀ ալ էբ առանց

թանք ք^աբկէնւ բաւա կան զ°բեղ է , ի0 չ ք*ո գան դա– լՐ ք^ռէր ռ լ մեո չորս ճամբոյ դն երըե բեւալէ զգու­ յայտնելոլ՝ Գիոն իսն էր՝ *սր>ամիստվքորձառոլ նա­

զինք է ՚ շանալով նաւակներու Հ՛ետաքրքիր նայուածքնե­ խատես * ամէն բան կր Հրննէր , ամէն՝ բան կր Հար­

Ղ՛ուն սլէտք կ մտաՆես թէ ձե ՚;ւ <՝ գա ին Հւ։– րէ ՝ կբ Հեռանային– Վոսփոբէ ափունքներէն , եւ ցնէր գ նաւապետէն ն աւաս տ էն ե ր ո ւն Հետ կը էւօ—

•վերքը աՀագին մտյրաքազաքէն տեսութենէն.՛ գոՀ սէբ<ք Հեռոլն նաւ մբ՝ ծոց մբ՝ էր> սուր աչքեբէն

մար ես Հոս պէտք է մնամ, գոնէ քի։ մր ուտեն։։ չէր Վ է էպեո՝ . եւ գիտակը , նորաՀնաբ գորձէքբ

Մեր օգուտր՝ Աստուած եւ ^ուոնԱերոլ - եւ ու՚ւաէ§ սք տով , եւ ռեռ մութը չՀասած Տ զամ ա– ձեռր բռնւսւծ իր Հ՝ե ա տ քբ րբ ո ւթե ան՝ օդնա կաննէ Էր՛;

թիճդ, է ։ Աոնք պււրապ խօսքեր են Հայրիկ, ո քր սկսաւ ա) Հետանալ եւ Աաբմաբայէ մէք կբ Նաւը որ Էնք վարձեր էր թէպէտ , Կ՝իլէկէա
գոլն առա՛։ ո ինձի կրնաս ապրիլ, եւ ոչ ես ա•ռ•ա և ց նաւասլե—
յաււտքա ա քէն՛ Հանդարտ ու խաղաղ Հ երթալու նպատակաւ , Բ ա յ ո Գենովտցէ
^էւէ^է"ք
քեւլի ե լ Թորոսի : Իյեղճ Բաբկէն գեռ անօթի էր , թէպէտ ու - աո քան՝ Կէաղրոս լսեր էբ* ան միտքով որ
ԱՀա ինչ որ ստացուածք
ունիմ Հոս է, իե*։Ա րախ, եւ իր ոկք.տխու֊թէւնը կաւելնար քանի որ՝ սաՀմանները երբ Հասնին՝ Հոն ելլեն :

մն ՚ւացահր՝ ոյ>, քեմ կրնար տանիլ կր թոզում յ միայն երկինքը ո Լ ծով կր տեսնուէր։ Եբբ մեր նա–
փչտակոդին էնձ
, կամ ան է որ Թորոսի բախտր Լորդները էրենյց սպարտական՝ բնթրիքն բբէն.՛ եւ

Fonds A.R.A.M