Page 13 - ARM_19-1948_04
P. 13
ւտ ՚ օա՚ռօաս ճ ւ ա ա ա տ& տաօբտ ՀիզհակաԱ սսւԱր^
ՍՈ */ Ո\ | \ 0* ւ1ՐՐԼ՚ՈՍ - 0ք,»«^Տ*«Խս88 3179265.21-6
պխի ա^գի^աէի*
17, 8ա> 0&ա*«ռ» - Բ41ԱՏ (136) ՄԱԿ ի Բաղաքական 3 ա\ն ձն ամ ո գովր շաբաթ
Վեցամսեայ 800 ֆր • , Արա. 10 սալ. կաս՝ 3 ա|նգլ •
ա՛. 008. 15-70 օր շարունակեց վիճաբանութիւններր՝ Հիւլէա
(Լ€.ք>. Րսս 1678-63 կան գէնքերո– մասին՝։ Եուկոսլաւիոյ պատ՛ուիրա
81տս–«Ա 5 Օշէօհռ 1948 Երւեքշաբթի 5 ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ կէն վերջ, տր հ) ՛Միութեան տեսակէտր կր պաշտ
պանն էր , խօսք առաւ Ֆրանսայի ներկայացուցիչը,
Պ • Ռամատիէ (նախարար աղգ . պաշտպանու
I»֊ ՏԱՐԻ ~ 20* ճ ո ո ծ 8 ° 5660-Նոբ շրջան թիւ 1071 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ 6 Ֆր թեան) ։ ՛Լախ կին վար չապետր անմիջապէս յայ
տարարեց •
« Պէաք է ՝ոբ Հիւլէական ղէնքր ջնջուի ա–
ք՚ծք ԽՕՍ-ԲԸ ՊևղիԱի խեդԽը մէն տեղ։ Աակաի՝ ջնջելը անօգուտ է, եթէ կա
րելի չրլլայ ստ՛ուգում կատարել։ Այս նպատակին
ՓՐԿԱՐԱՐ ՎԱԻԸ ԱզգաժողովիԱ առշհւ Հասնելու Համար անՀբամեշտ է յստակ բանաձեւ
վտա
մր, ՝ո\ւր տիրաբար իշվսէ պայծառութիւնը,
րելով անՎստաՀութիլնը ։ Խօսք չի կբանար ԼՀԼԼԱԼ
1Ո,Ջ Կ՚ԸՍլ– ՌՈՒՍ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐԸ ի բաւական արգելքի մասին ։ Տ՛եսա՛ծ ենք այդպիսի
« Մեր քացաքականոլթեան՝ Հիմն Է վախը : Ա իա ց եալ Ազգեր ո լ ԱպաՀ՚ո վո ւթե ան՝ խո ր– արգելքներ , աււաԼց ստուգման եւ առանց պատ
Բայց ՈԷ թէ վատին վախը, այլ վախը մէկուն ար Հուրգր երէկ սկսաւ քննել Պերլինի խնգիրր։ ինչ մական տնօրի՛ ութեա՛ն ց ։ Արգիլուեցաւ կաղային
դէպի ապագան նայելով կր՝ աեսնէ մեղի սպառնա– պէս կր յիշուի , ֆրանսական , անդլ)իական զէնքեր գործածել. բայց 1914/՛՛^ տեսանք թէ ինչ
եւ ա– էլարմէբ
ցող արՀ աւի րքը եւ. ողբերգութիւնը ; Վ^ախ ձեզմէ , մ եբիկ եան այդպիսի արգելք մը։ կան՚խայայտ ոչըե՝–
կառավա րութ ի ւն ն<երր յո ւսաՀ ատելս վ չացումն՝ ա լ իԽյՀհ՚ախաբութիւ՛ն՛
ձեԲ կա ուա վար ո ւթենէն , ձեր քագաքա կ անո ւթե– բանակցութիւնն եր էն , խնդիր՛ր յղի ցին ԱպաՀ ո– մարգ կրնայ տ փչացնել է , \որ,ովՀետ՚եւ
ն\էն * որովՀետեւ միայն մէկ պետութիւն այս պա վութեան հյորՀուրգիե՝ ։ իրեԼց կարծիքով, խաղա֊ որ կը ճանչն՚այ ։ ՈՀլչացնել ինչ որ կը տես\ն\ուի , ինք
տերազմ էն գոձ-րս ելաւ Հ ո գայ ին գր ա ւո ւմնե րո վ եւ ղոլթիւձԼր կրնայ վտանգուիլ, եթէ քօ * Միութիւնր նշանա՝կէ պարգեւ ասա՛ ց ստուգման կր
դարձեալ դուք էք որ կր խօսիք աշխարՀակալու– գիմ է ղի ր ենք Պ եր լին էն՝ մը տալ կեղծարարներուն՝ ։Ուրե–
գին՚եալ միջոցներոլ գուբս մըն՝ կը մնար մ եհ ամա սնութեան
թեա հ\ մասինդ ։ ընդունած լու
քշելու Համար , փոխան՛ակ վերցնելու քաղաքին՝ ծումը,
Փոքր երկրի մր վարչապև ան էր որ այս գան գա– ստեղծել միջազգային մարմին մըւճիչգ
՛որ կ^րնէր, Ազգաժողովի Աեպտ* 2&ի նիստին պաշարումր ։ է տր իւրաքանչիւր պետութեան աղգա՚յթն։ գերիշ
մ էջ , խօսքն ուղղելով խորՀ րգային՝ պա տ՝ո լ՝իոա - ԱպաՀո վութեան քՁորՀուրգր կր բաղկանա յ 1 1 խանութիւնը պիտի նուագի , այս պարագային յ
կոլթեան Հ անդամներէ ։ Արեւմ տեան երեք պետութեանց տե– Բայց երկիրներու աղգ* գե՛րիշխանութեան ա Բէ
Ե ՛֊ գ ե ռ աւելի կծու, ակնարկներ » սակէտր Հետեւեալն է* ն ո աղումը կը կազմէ բոլորին ապաՀ ո վո ւթիւնը ;
՚ Ջեր քագաքա կանո ւ թ ի ւ ֊ ՚ ր շատ աւելի փա 1 . Երեք ՛երկի իներր ի րա ւո ւն ք ունին Պե ր– ԱՀա թէ ինչու, եթէ Հարկ ըլլայ ընտրութիւն՝ մ լա
։
ռատենչ է քան՝ ցարերու քագաքա կաԱտ ւթիւնր լինի մէջ մնալու, իբրեւ Հետեւանք Գերմանիս / կատարել գերիշխանութեան՛ նուազման եւ կործա
պարտութեան՝ * • 2, Գուբս պիտի չելլեն բռնի նումին ւձիջեւ, մենք կը –նախընտրենք այգ վեՀա–
« ... Ջ կայ մէկ հաաիկ երկիր, մէջքԹ ըլլա ումով կամ սպառեալիքով ; 3. Զեն կրնար քն\1 եք պետութեան սաՀմ՛ան՛ա՛փա կումը ^ ;
լով ափսւնյ եւ ԱփւրիկէԹ, ուր խորհրդային կա.
ււավաբութ^աւն (ներկայացուցիչները կպանց1նւե1ն Գերմ անիս յ վե րաբերեա լ ո,լրիշ խնդի բներ , մին– Բննագատելէ վերջ Պ * Վիչինսկիի առաջարկը
որեւէ աաաեեուրփլյն 7 ա յ դ երկիրը տկ«ւբացւ01ելոՆ չեւ ՛որ պաշարումրվերնայ եւ կարենաքս. ազատօրէն՛
հալքար բարոյական , քաղաքական, յտ-է ընկերա գործել ։ եւ զանազան, վերագրումներ, Պ* (իամատիէ ներ–
յին) աեսակէ^ոով :
Մ՝"սկուայի տեսակէտն այն՛ է թէ կայացոլց ֆրանսական առաջարկը* Մ ի ամամ ա–
Պերչինր նակ եւ ան միջա պէս կազմ ակեր պե լՀ
խորՀ րգային շր ջան ին՛ կր պատ կան ի եւ թէ արեւ– քերոլ Հսկողութիւնը, իւլէականղէն–
մ տեան պե տռւթիւԱներր կր գտնո,լին՛ առմամ ա– Բայց, խոստովանեցաւ ոչնչացումը եւ աՐգելքը*
Պ ելժի՚ո յ րքւկեր վա ր ա կան վա ր չա պետին ճււ/ռր պէս , ց ո ր չա ւի կարելի է չ ո Ր ս ո վ ^ իասին գոր՛ծել , գործադրել թէ կարելի չէ անմիջապէս
յաճ՛ախ կ* ընգՀ ատուէր տեղատարափ ծափերով : գերմանական՝ Հարց ր լուծելու Համար։ Բան՛ի որ ալ Հատատած այս ր ո լ ո ր ՚ Ը * է^՝չ*Ղէս ե * Միութիլնն
Տ ա^ո ր գ օրն իսկ Մ ո ս կո լա յի ուղե կիցներր էր անցեալ փ\ետրո-ւարին՝ ։ Հետեւա
այդ րանր անկ աբե լի է եւ արեւմ տ եան\ պետ ու– բար Հարկ է Հաստատել աստիճան՛ական
ասպարէղ նետ ուած էին՛, վտբկաբեկելու Համար թիւն\եեր\ր որոշած են կառավարութիւն՝ մր կազ թիւն մը*, "ր փութացնէ Հսկոգու–,
Պ * Ափաքր , իրրել Զգործակալ անգլեւսաքսոն աշ մել արեւմ տեան Գերմ անիո յ Համ ար , երեք պե թիւնները։ ծ՛րագրուա՛ծ գոբծողու–
խարՀ ակա լո ւթես/և ^ ; տս ւ թիմևներր ա յլեւս իրաւուն՝ք չունին Պ եր լին՝ Տծառայեր Եղած մթերքը ոչնչացնել բանի չի
էքնացեալր գիտէք արդէն՝, խատուտիկ ածա մնա լու ։ , առանց կանխարգել ստ՛ուգումին, ։ Ու
կաններ աշխար Հ ի րո լոր լեզուներով : րեմն պէտք է այնպէս շարժել որ ծրագրուած մի
քյնգիրր այն է որ , ճաուր խոր տպաւորութիւն –ֆէ Մ առէ շալ Աոքոլովսքի , Գերմա\–՚իոյ ռուս ջազգային մարմինը դառնայ աւանգապաՀր բոլոր
դո րծեց , իրրել ա,ր տա յա յտո ւթիւնր կարգ մր Հ րամ ա՛ն ատարր , Հո կտեմ բեր Յին՛ յա յտա բար ու Հ իւլէական զէնքերուն ։
դառն ճշմարտութեանց ւ Անգլեւսաքսոն որ1>ւ-աւ֊— թիւն՝ մր ուղղելով խորՀրգա յին՛ ՀՐջանի գերմ ան Գալով այգ մարմնին կազմութեան , Պ * Ռա–
թե ան ց ներկայացուցիչներն անգամ խօսած չէ ի՝^ գո բծ ա կա լո ւթե ան , ա ղ գ ա ր ա՛ր ե ց թէ Ա իացեալ Աղ՜՛ մատվյէ առաջարկ՝,եց \ընտրել վստաՀելի մաբդիկ ՛ո
այդքան րտց եւ յստակ, պարղելու Համար խաղա գերր չեն կրնար լուծել Պերլինի տաղձԼապր , թէ ո\ր րոնք պիտի զրկուին՝ իրենց ազգային Հ պատա–
ղութեան սպառն աց ո ղ ախ տան շանն երր ։ ւեւ է Համաձայնութեան՝ Համար անՀրամեշտ է լու– կութենէն , որպէսղի գառնաԱ միայն՝ ն՛երկայացու–
Վ^ախի այս ար տ ա յա յաո ւթիւնր իրականա— •ծ՜ել արեւմ տեան Գերմ անիո յ կա ռավարո ւթիւնր ս ի չաները Ա իացեալ Ազգերտւ ընդՀ • մոդովին ել
թեան մէկ երեսն է միայն՝ % Հեռատեսութիւ\ն\ մր, \եւն. ; Այս առթիւ կրկլեց թէ իրեԱք Համաձայն ամբոգջովին՛ նուքւոուիլ իրենց պաշտօնին՝, ստու
ռր ինքնապաշտաանութեան կր մղէ, կա՛րելի եղա– են շարունակելու բան\ա՝կց ո-լթի ւնն՝երլւ< արեւմ տեան գել եւ արգիլել Հիւլէական զէն՛քը։ «ԱՀա թէ ին
)ծին չտփ սանձելով ՛որեւէ արկած ա խնդրո ւթ ի ւն X պետութեանց Հետ , ինչպէս յայտարարած էր^ չու Ֆրանսա իր ամբողջ \ո,ւժ\ուվ, իր ամբողջ սրտով
Վյսխի նոյ՛ն՛ ախտանշաններ ր չի0 մատներԱոս– Սեպտեմբեր 25ին\։ կը ձայնակցի պե լմի ական՛ պատուիրակին, թելա
.կուան ալ , տարբեր ուղղութեամբ I Մ առէշալր աւե լցո ւց թէ Պերլինր խո ր Հ րգայ ին՝ դրութեան , ստեղծել մասնախումբ մլէ, որոմե\
ԱշխարՀ ի ամ Էն Էն Հզօր բանակն ունենա լուք շր ջան՛ին կր պատ կ ա 1. ի , թէ արեւմ տեան պեւ նպատակն՝ րլլայ միջո՚ցներ փնտռել կազմ ակեր–
Հանդերձ , Խ * Միութեան վավ<ի՚Հ1՝եր՛ր երբեք չեն\ թիւններր նոր դրամ ներմուծելով ստիպեցին որ պելոլ. Համ ար վերստուգիչ մաբմին մ ր՝ ընդունե
անտեսեր բազմապիսի սձնակնկալնեբ՝ զինար– խոբՀրգա յին Հ րամ ան ա տ ա ր ո ւթ ի ւն ր սաՀմ անա– լի բո լո ր ին կ ո զմ Է : կ ամ պիտի լո ւծենք Հ ի ւլէա կ ան
ուեստի ճակատին վրտյ ։ փակէ երթեւեկր , թէ անոնք իրապէս երկու մասի Հսկողո՛ւթեան խնգիրր, ել կամ Ա իացեալ Ազգեր
Ան շուշտ իրենք ալ ուն՛ին Հնար ամիա գի տնա բաժնած են քաղաքր , թէ էՏորՀրգաձէս Հրամ անա ^. գոյութիւն պիտ-ի չունեն՛ան այլեւս »;
կաններ եւ զարՀուրելի պաՀեստ մլւ՝ արգ\իական տարութիւնր տրոշած է սլարեն՚աւորել քաղաքին ՀխիԱսկիի Աա րաԱաձեւը
զէնքերու ։ բն-ակչութիւնր, բա՝յց քաղաքապետութիւնն՝ է որ
Ո՞վ կրնար պնդել թէ չեն կրցած կոըդել Հիւ– գմու ար ո ւթ ի ւն\նե բ կր յ ար ու ց ան է եւա յլն յ
լէակաԱ. ռումբի գաղտնիքները, կամ չեն կասւա– Այս յայտաբարաւթենէն վերջ, Պ* Վէշի^սկէ նո–
բելագործած իրենց գիտելիքները մանրէական բէն խօսք առնելով , եր կարօրէն քննադատ եզ ն՛ա
եւ ոլր ի շ զգիտականդ պատերազմներու մասին : ՀԱՆՔԱԳՈՐԾՆԵՐՈՒ ԸՆԳՀ • ԳՈՐԾԱԴՈՒԼԸ խս րդ բանախօսներո՛ւն տեսակէտները ։ Բ ա ց ատ րե ց
Պատերազմ ի գաղտ բում էն ան միրապէս վեր– սկսաւ երէկ, երկուշաբթի , Հիւսիային շրջանին՝ թէ իրենք երբեք րսած չեն, որ միա յն՛ Հիւլէական
2յլ^ երկու կողմերն ալ Հարիւրաւոր գերման՛ գիւս– մէջ։ Բանթողներուն ք^է՚^Ը Կր Հաշուեն՝ աւելի քան ռումբին արգելքը կը բաւէ, խ^^էրը կարգադրե
հականներ , մասնագէտներ*, ռազմագէտներ փախ– 335 Հ ազար ; Աշխ ատ ան քի ՛ի ա շնա կց ո ւթ ի ւ֊՚ր ԼՀ ա– լու Համար ։ իրեն ց առաջարկն է թէ ոչ֊ն չացնել
ցուցին ձեռքէ ձեռք, եւ կր բանեցնեն– գիչեր—ցե– մայնավար^ գործադուլ որոշած է անսաՀմա\1. ժա– Հ ի ւլէա կան զէնքԼ ր ր ել թէ ազդու Հ ս կո ղո ւթ ի ւ\ն\
բեկ ։ ի Հաշիւ ՀերբորգՀինտ .. . մտնակով ։ Բր ի ս տ ոնեա յ աշխատա՛ւորներու ԳաՀ– ա՛ս տատ ռ / : Իրենռ տակաւին՝ չեն՝ ներ՛կայաց\ո\ւցած
Ամ եր ի կա ց ին ե ր ր Հ իւլէական շանթամ արտ մր ն՚ա կց ո ւթ ի լն\ր կո չ մր ՛ուղղեց , ՛որպէսղի գո րՆ ա– ամբողֆական ծրագիր մը : Իր սլաքնեբր մ՚ասնա–
ս պ առնալո վ Հ ան գ եր ձ , գիտեն որ ամէն զաղ անիք
իրենց վերապաՀ ուած չէ յ դուլր 48 մամէն աւելի չտեւէ։ Ազգայնացած ա՛ծ– ւո րապէս ուղղելով բրիտանական՝ պատուիրակին
խաՀանքերր օրական 173000 թոն ածուխ կպարտա գէմ , ըսաւ*
Ս՝իւս կոգմէ , խորՀրգայ-էն պատուիբակու– գրեն՝ կամ 0)լ անսայի ամբողջ արտագրութեան ա– • Մ աք ՚Նիլ ամերիկեան ծ՛րագիրը
թի ւն ր ամ էն մ ի քոց կր փո րձէ որպ էս զի Ազգաժո– ւելի քան 50 % ր ։ Այնպէս տր , եթէ գործադուլդ* պ աշտ պ ան ելո լ Համար սխ ալ փաս տար կո ւթիլն ներ
գովր արգիլէ Հիւլէական զէնքերր ։ երկար տեւէ , գլխաւոր ճարտա՚րագործութիւններր կր փորձէ ։ Ա եղի կորս՛են թէ յ ան ձնա՛մուղո՛վը ն՛ա
Ար՝Գ 1 փ ր կ ա Ր ա Ր չե՞ն այս \երկու վախեր ր, ա շ– կա,Լ<գ պիտի առնեն֊. ։ խատեսած է աստիճանական Հսկողութիւն մր :
մէջ, որ կրնայ
խաբՀի այսօրո՚ւս/ն կացութեա՛ն ԱՅՍՕՐ, ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ, բողոքի՛ ցոյց մ ֊ պէաի Աո՚ւտ է ։ Հսկողութեան՝ ծրագիրն է որ պիտի Հաս
անօրինակ Համարո՛ւիլ* սարքեն թզթատաբական՝ պաշտօնեաներր \եւ պե– տատ՛ուի յ ա ջոր դա կան շրջանն ե ր ո վ ւ Բուն Հսկո
Տարիներ առաջ, վերջին տարուան դէպքերէն տական աշխատա՛ւորներու այն մ ասր որ ենթակայ ղս ւթիւնր պէտք է կազմակերպուի Հ իւլէական
մէկն ու մէկր, նոյնիսկ Պերլինի տագնապր բա է Աշխատանքի Գա բնակցութեան : Վախ կա յ որ արտագրութեան՝ բոլոր փուլերուն՝ Համար , Հան
ւական էր, պատերազմ պայթեցնելու Համար։ ջուրր կտրուի Փարիզի մէջ։ Աասնակի գործա - քէն մինչեւ զձոր ծա բան ր ։ Պ * Մ աք Նիլ րսաւ ո՛ր ե–
Միայն վախագարձ ջլամարտր կրնար կրակ դուլներր կր շարունակուին ամէն՝ կողմ եւ ա՝մէ\ն թէ նտյ՛նիսկ , 1Ս . Միութեան խնդրանքին ՚էրայ 1
տ՛եղալ մարդկութեան գլխո՚ւն , խօսքերր գործքի օր , Փավէիղէն՛ գաւառ : Ա . \,աՀանգն՝եր՛ր Հաւանին վե Հոգի զիջում մը կա
վերածելով ։ ԶՕՐ • ՏԸ ԿՈԼԻ վերշին յայւոաբաոութ՜ես/հ– առ տարել , 10 * Միութիւնր պիտի չլ^Լդոլնի ստորա
կր–
Մին՛չդեռ, մարդիկ շատ աւելի պագարիւն՝ եւ թէ՛–, Համայնաւ/աբ գ"ք\ծիչ֊՝ Ա՛ո րիս քՒորէղ ըսաւ, գրել պայմանագիրր ։ \,ախ բսեմ <որ Խ * Միութիլ.-
Հ եռատես կ՝երեւան այսօր : Աւելի ճիշդ՝ ստիպ– բակի օր ճա՛ռ մր իօսելոՎ ԱվիՀւ՛Խո նի մէ^, նւր ե բրեք խ՛ն՛դրանք չէ ուղղած տեւէ մ է կուն, ա–
ուած են՝ զսպել իրենց ջիղեր ր : Տաս ր Համրել՝ որ թէ ղօվ։ ավարը զխռովարար մ ր ն Է ՛որ կր փորձէ ւե լի նուազ՝ Ա * Ն ա Հ անգն եր ո ւ\ն ։ Ա ենք ա յգ ձե–
եւ է վճռական քայլ առնելէ առաջ ։ համա/սմբե/ Փէթէւ՚ի վարչութեան թափթփուքնե– ւերր կր թողունք աջակողմեան Հարեւանիս եր կրին
Փոխադարձ ՛երկիւղին՛՛ չե^նք պարտ ի ր այս բա– : Այս առթիւ անգամ մ^ը եւս
րր ՛ել ֆաչականները» (1լ ակնարկէ անգլ* պատուիրակին) :
րեն՝շան\ երեւոյթր։ Փրկարար վախ, որ ինչքան՝ կրկ>%ե– թէ <տ.9)րա\նսայի ժողովուրդը երբեք աիաի Պ* Վ^էշիսսկի յեաոյ յայտարարեց թէ իր կա–
է խելակաբոյս : ըն
երկար տեւէ , այնքան՝ բարիք չպատերազմի Իք. Ա՝իոլթեաԱ գէս՝» ռավաբ՛ո ւթիւն՛ր պատրաստ է միաժամանակ ստո–
դիրքերում։
մարդկութեան Համար * . . ՎԱՏԻԿԱՆ արգիլեց Աթալթւի
թեր ց ո ՚ ւ մ բ 5 Աուրեյաւ շ«|րււՆ1Լակււլ^իյլյ8ւը կարդայ դ. է յ ^
Fonds A.R.A.M
ՍՈ */ Ո\ | \ 0* ւ1ՐՐԼ՚ՈՍ - 0ք,»«^Տ*«Խս88 3179265.21-6
պխի ա^գի^աէի*
17, 8ա> 0&ա*«ռ» - Բ41ԱՏ (136) ՄԱԿ ի Բաղաքական 3 ա\ն ձն ամ ո գովր շաբաթ
Վեցամսեայ 800 ֆր • , Արա. 10 սալ. կաս՝ 3 ա|նգլ •
ա՛. 008. 15-70 օր շարունակեց վիճաբանութիւններր՝ Հիւլէա
(Լ€.ք>. Րսս 1678-63 կան գէնքերո– մասին՝։ Եուկոսլաւիոյ պատ՛ուիրա
81տս–«Ա 5 Օշէօհռ 1948 Երւեքշաբթի 5 ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ կէն վերջ, տր հ) ՛Միութեան տեսակէտր կր պաշտ
պանն էր , խօսք առաւ Ֆրանսայի ներկայացուցիչը,
Պ • Ռամատիէ (նախարար աղգ . պաշտպանու
I»֊ ՏԱՐԻ ~ 20* ճ ո ո ծ 8 ° 5660-Նոբ շրջան թիւ 1071 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ 6 Ֆր թեան) ։ ՛Լախ կին վար չապետր անմիջապէս յայ
տարարեց •
« Պէաք է ՝ոբ Հիւլէական ղէնքր ջնջուի ա–
ք՚ծք ԽՕՍ-ԲԸ ՊևղիԱի խեդԽը մէն տեղ։ Աակաի՝ ջնջելը անօգուտ է, եթէ կա
րելի չրլլայ ստ՛ուգում կատարել։ Այս նպատակին
ՓՐԿԱՐԱՐ ՎԱԻԸ ԱզգաժողովիԱ առշհւ Հասնելու Համար անՀբամեշտ է յստակ բանաձեւ
վտա
մր, ՝ո\ւր տիրաբար իշվսէ պայծառութիւնը,
րելով անՎստաՀութիլնը ։ Խօսք չի կբանար ԼՀԼԼԱԼ
1Ո,Ջ Կ՚ԸՍլ– ՌՈՒՍ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐԸ ի բաւական արգելքի մասին ։ Տ՛եսա՛ծ ենք այդպիսի
« Մեր քացաքականոլթեան՝ Հիմն Է վախը : Ա իա ց եալ Ազգեր ո լ ԱպաՀ՚ո վո ւթե ան՝ խո ր– արգելքներ , աււաԼց ստուգման եւ առանց պատ
Բայց ՈԷ թէ վատին վախը, այլ վախը մէկուն ար Հուրգր երէկ սկսաւ քննել Պերլինի խնգիրր։ ինչ մական տնօրի՛ ութեա՛ն ց ։ Արգիլուեցաւ կաղային
դէպի ապագան նայելով կր՝ աեսնէ մեղի սպառնա– պէս կր յիշուի , ֆրանսական , անդլ)իական զէնքեր գործածել. բայց 1914/՛՛^ տեսանք թէ ինչ
եւ ա– էլարմէբ
ցող արՀ աւի րքը եւ. ողբերգութիւնը ; Վ^ախ ձեզմէ , մ եբիկ եան այդպիսի արգելք մը։ կան՚խայայտ ոչըե՝–
կառավա րութ ի ւն ն<երր յո ւսաՀ ատելս վ չացումն՝ ա լ իԽյՀհ՚ախաբութիւ՛ն՛
ձեԲ կա ուա վար ո ւթենէն , ձեր քագաքա կ անո ւթե– բանակցութիւնն եր էն , խնդիր՛ր յղի ցին ԱպաՀ ո– մարգ կրնայ տ փչացնել է , \որ,ովՀետ՚եւ
ն\էն * որովՀետեւ միայն մէկ պետութիւն այս պա վութեան հյորՀուրգիե՝ ։ իրեԼց կարծիքով, խաղա֊ որ կը ճանչն՚այ ։ ՈՀլչացնել ինչ որ կը տես\ն\ուի , ինք
տերազմ էն գոձ-րս ելաւ Հ ո գայ ին գր ա ւո ւմնե րո վ եւ ղոլթիւձԼր կրնայ վտանգուիլ, եթէ քօ * Միութիւնր նշանա՝կէ պարգեւ ասա՛ ց ստուգման կր
դարձեալ դուք էք որ կր խօսիք աշխարՀակալու– գիմ է ղի ր ենք Պ եր լին էն՝ մը տալ կեղծարարներուն՝ ։Ուրե–
գին՚եալ միջոցներոլ գուբս մըն՝ կը մնար մ եհ ամա սնութեան
թեա հ\ մասինդ ։ ընդունած լու
քշելու Համար , փոխան՛ակ վերցնելու քաղաքին՝ ծումը,
Փոքր երկրի մր վարչապև ան էր որ այս գան գա– ստեղծել միջազգային մարմին մըւճիչգ
՛որ կ^րնէր, Ազգաժողովի Աեպտ* 2&ի նիստին պաշարումր ։ է տր իւրաքանչիւր պետութեան աղգա՚յթն։ գերիշ
մ էջ , խօսքն ուղղելով խորՀ րգային՝ պա տ՝ո լ՝իոա - ԱպաՀո վութեան քՁորՀուրգր կր բաղկանա յ 1 1 խանութիւնը պիտի նուագի , այս պարագային յ
կոլթեան Հ անդամներէ ։ Արեւմ տեան երեք պետութեանց տե– Բայց երկիրներու աղգ* գե՛րիշխանութեան ա Բէ
Ե ՛֊ գ ե ռ աւելի կծու, ակնարկներ » սակէտր Հետեւեալն է* ն ո աղումը կը կազմէ բոլորին ապաՀ ո վո ւթիւնը ;
՚ Ջեր քագաքա կանո ւ թ ի ւ ֊ ՚ ր շատ աւելի փա 1 . Երեք ՛երկի իներր ի րա ւո ւն ք ունին Պե ր– ԱՀա թէ ինչու, եթէ Հարկ ըլլայ ընտրութիւն՝ մ լա
։
ռատենչ է քան՝ ցարերու քագաքա կաԱտ ւթիւնր լինի մէջ մնալու, իբրեւ Հետեւանք Գերմանիս / կատարել գերիշխանութեան՛ նուազման եւ կործա
պարտութեան՝ * • 2, Գուբս պիտի չելլեն բռնի նումին ւձիջեւ, մենք կը –նախընտրենք այգ վեՀա–
« ... Ջ կայ մէկ հաաիկ երկիր, մէջքԹ ըլլա ումով կամ սպառեալիքով ; 3. Զեն կրնար քն\1 եք պետութեան սաՀմ՛ան՛ա՛փա կումը ^ ;
լով ափսւնյ եւ ԱփւրիկէԹ, ուր խորհրդային կա.
ււավաբութ^աւն (ներկայացուցիչները կպանց1նւե1ն Գերմ անիս յ վե րաբերեա լ ո,լրիշ խնդի բներ , մին– Բննագատելէ վերջ Պ * Վիչինսկիի առաջարկը
որեւէ աաաեեուրփլյն 7 ա յ դ երկիրը տկ«ւբացւ01ելոՆ չեւ ՛որ պաշարումրվերնայ եւ կարենաքս. ազատօրէն՛
հալքար բարոյական , քաղաքական, յտ-է ընկերա գործել ։ եւ զանազան, վերագրումներ, Պ* (իամատիէ ներ–
յին) աեսակէ^ոով :
Մ՝"սկուայի տեսակէտն այն՛ է թէ կայացոլց ֆրանսական առաջարկը* Մ ի ամամ ա–
Պերչինր նակ եւ ան միջա պէս կազմ ակեր պե լՀ
խորՀ րգային շր ջան ին՛ կր պատ կան ի եւ թէ արեւ– քերոլ Հսկողութիւնը, իւլէականղէն–
մ տեան պե տռւթիւԱներր կր գտնո,լին՛ առմամ ա– Բայց, խոստովանեցաւ ոչնչացումը եւ աՐգելքը*
Պ ելժի՚ո յ րքւկեր վա ր ա կան վա ր չա պետին ճււ/ռր պէս , ց ո ր չա ւի կարելի է չ ո Ր ս ո վ ^ իասին գոր՛ծել , գործադրել թէ կարելի չէ անմիջապէս
յաճ՛ախ կ* ընգՀ ատուէր տեղատարափ ծափերով : գերմանական՝ Հարց ր լուծելու Համար։ Բան՛ի որ ալ Հատատած այս ր ո լ ո ր ՚ Ը * է^՝չ*Ղէս ե * Միութիլնն
Տ ա^ո ր գ օրն իսկ Մ ո ս կո լա յի ուղե կիցներր էր անցեալ փ\ետրո-ւարին՝ ։ Հետեւա
այդ րանր անկ աբե լի է եւ արեւմ տ եան\ պետ ու– բար Հարկ է Հաստատել աստիճան՛ական
ասպարէղ նետ ուած էին՛, վտբկաբեկելու Համար թիւն\եեր\ր որոշած են կառավարութիւն՝ մր կազ թիւն մը*, "ր փութացնէ Հսկոգու–,
Պ * Ափաքր , իրրել Զգործակալ անգլեւսաքսոն աշ մել արեւմ տեան Գերմ անիո յ Համ ար , երեք պե թիւնները։ ծ՛րագրուա՛ծ գոբծողու–
խարՀ ակա լո ւթես/և ^ ; տս ւ թիմևներր ա յլեւս իրաւուն՝ք չունին Պ եր լին՝ Տծառայեր Եղած մթերքը ոչնչացնել բանի չի
էքնացեալր գիտէք արդէն՝, խատուտիկ ածա մնա լու ։ , առանց կանխարգել ստ՛ուգումին, ։ Ու
կաններ աշխար Հ ի րո լոր լեզուներով : րեմն պէտք է այնպէս շարժել որ ծրագրուած մի
քյնգիրր այն է որ , ճաուր խոր տպաւորութիւն –ֆէ Մ առէ շալ Աոքոլովսքի , Գերմա\–՚իոյ ռուս ջազգային մարմինը դառնայ աւանգապաՀր բոլոր
դո րծեց , իրրել ա,ր տա յա յտո ւթիւնր կարգ մր Հ րամ ա՛ն ատարր , Հո կտեմ բեր Յին՛ յա յտա բար ու Հ իւլէական զէնքերուն ։
դառն ճշմարտութեանց ւ Անգլեւսաքսոն որ1>ւ-աւ֊— թիւն՝ մր ուղղելով խորՀրգա յին՛ ՀՐջանի գերմ ան Գալով այգ մարմնին կազմութեան , Պ * Ռա–
թե ան ց ներկայացուցիչներն անգամ խօսած չէ ի՝^ գո բծ ա կա լո ւթե ան , ա ղ գ ա ր ա՛ր ե ց թէ Ա իացեալ Աղ՜՛ մատվյէ առաջարկ՝,եց \ընտրել վստաՀելի մաբդիկ ՛ո
այդքան րտց եւ յստակ, պարղելու Համար խաղա գերր չեն կրնար լուծել Պերլինի տաղձԼապր , թէ ո\ր րոնք պիտի զրկուին՝ իրենց ազգային Հ պատա–
ղութեան սպառն աց ո ղ ախ տան շանն երր ։ ւեւ է Համաձայնութեան՝ Համար անՀրամեշտ է լու– կութենէն , որպէսղի գառնաԱ միայն՝ ն՛երկայացու–
Վ^ախի այս ար տ ա յա յաո ւթիւնր իրականա— •ծ՜ել արեւմ տեան Գերմ անիո յ կա ռավարո ւթիւնր ս ի չաները Ա իացեալ Ազգերտւ ընդՀ • մոդովին ել
թեան մէկ երեսն է միայն՝ % Հեռատեսութիւ\ն\ մր, \եւն. ; Այս առթիւ կրկլեց թէ իրեԱք Համաձայն ամբոգջովին՛ նուքւոուիլ իրենց պաշտօնին՝, ստու
ռր ինքնապաշտաանութեան կր մղէ, կա՛րելի եղա– են շարունակելու բան\ա՝կց ո-լթի ւնն՝երլւ< արեւմ տեան գել եւ արգիլել Հիւլէական զէն՛քը։ «ԱՀա թէ ին
)ծին չտփ սանձելով ՛որեւէ արկած ա խնդրո ւթ ի ւն X պետութեանց Հետ , ինչպէս յայտարարած էր^ չու Ֆրանսա իր ամբողջ \ո,ւժ\ուվ, իր ամբողջ սրտով
Վյսխի նոյ՛ն՛ ախտանշաններ ր չի0 մատներԱոս– Սեպտեմբեր 25ին\։ կը ձայնակցի պե լմի ական՛ պատուիրակին, թելա
.կուան ալ , տարբեր ուղղութեամբ I Մ առէշալր աւե լցո ւց թէ Պերլինր խո ր Հ րգայ ին՝ դրութեան , ստեղծել մասնախումբ մլէ, որոմե\
ԱշխարՀ ի ամ Էն Էն Հզօր բանակն ունենա լուք շր ջան՛ին կր պատ կ ա 1. ի , թէ արեւմ տեան պեւ նպատակն՝ րլլայ միջո՚ցներ փնտռել կազմ ակեր–
Հանդերձ , Խ * Միութեան վավ<ի՚Հ1՝եր՛ր երբեք չեն\ թիւններր նոր դրամ ներմուծելով ստիպեցին որ պելոլ. Համ ար վերստուգիչ մաբմին մ ր՝ ընդունե
անտեսեր բազմապիսի սձնակնկալնեբ՝ զինար– խոբՀրգա յին Հ րամ ան ա տ ա ր ո ւթ ի ւն ր սաՀմ անա– լի բո լո ր ին կ ո զմ Է : կ ամ պիտի լո ւծենք Հ ի ւլէա կ ան
ուեստի ճակատին վրտյ ։ փակէ երթեւեկր , թէ անոնք իրապէս երկու մասի Հսկողո՛ւթեան խնգիրր, ել կամ Ա իացեալ Ազգեր
Ան շուշտ իրենք ալ ուն՛ին Հնար ամիա գի տնա բաժնած են քաղաքր , թէ էՏորՀրգաձէս Հրամ անա ^. գոյութիւն պիտ-ի չունեն՛ան այլեւս »;
կաններ եւ զարՀուրելի պաՀեստ մլւ՝ արգ\իական տարութիւնր տրոշած է սլարեն՚աւորել քաղաքին ՀխիԱսկիի Աա րաԱաձեւը
զէնքերու ։ բն-ակչութիւնր, բա՝յց քաղաքապետութիւնն՝ է որ
Ո՞վ կրնար պնդել թէ չեն կրցած կոըդել Հիւ– գմու ար ո ւթ ի ւն\նե բ կր յ ար ու ց ան է եւա յլն յ
լէակաԱ. ռումբի գաղտնիքները, կամ չեն կասւա– Այս յայտաբարաւթենէն վերջ, Պ* Վէշի^սկէ նո–
բելագործած իրենց գիտելիքները մանրէական բէն խօսք առնելով , եր կարօրէն քննադատ եզ ն՛ա
եւ ոլր ի շ զգիտականդ պատերազմներու մասին : ՀԱՆՔԱԳՈՐԾՆԵՐՈՒ ԸՆԳՀ • ԳՈՐԾԱԴՈՒԼԸ խս րդ բանախօսներո՛ւն տեսակէտները ։ Բ ա ց ատ րե ց
Պատերազմ ի գաղտ բում էն ան միրապէս վեր– սկսաւ երէկ, երկուշաբթի , Հիւսիային շրջանին՝ թէ իրենք երբեք րսած չեն, որ միա յն՛ Հիւլէական
2յլ^ երկու կողմերն ալ Հարիւրաւոր գերման՛ գիւս– մէջ։ Բանթողներուն ք^է՚^Ը Կր Հաշուեն՝ աւելի քան ռումբին արգելքը կը բաւէ, խ^^էրը կարգադրե
հականներ , մասնագէտներ*, ռազմագէտներ փախ– 335 Հ ազար ; Աշխ ատ ան քի ՛ի ա շնա կց ո ւթ ի ւ֊՚ր ԼՀ ա– լու Համար ։ իրեն ց առաջարկն է թէ ոչ֊ն չացնել
ցուցին ձեռքէ ձեռք, եւ կր բանեցնեն– գիչեր—ցե– մայնավար^ գործադուլ որոշած է անսաՀմա\1. ժա– Հ ի ւլէա կան զէնքԼ ր ր ել թէ ազդու Հ ս կո ղո ւթ ի ւ\ն\
բեկ ։ ի Հաշիւ ՀերբորգՀինտ .. . մտնակով ։ Բր ի ս տ ոնեա յ աշխատա՛ւորներու ԳաՀ– ա՛ս տատ ռ / : Իրենռ տակաւին՝ չեն՝ ներ՛կայաց\ո\ւցած
Ամ եր ի կա ց ին ե ր ր Հ իւլէական շանթամ արտ մր ն՚ա կց ո ւթ ի լն\ր կո չ մր ՛ուղղեց , ՛որպէսղի գո րՆ ա– ամբողֆական ծրագիր մը : Իր սլաքնեբր մ՚ասնա–
ս պ առնալո վ Հ ան գ եր ձ , գիտեն որ ամէն զաղ անիք
իրենց վերապաՀ ուած չէ յ դուլր 48 մամէն աւելի չտեւէ։ Ազգայնացած ա՛ծ– ւո րապէս ուղղելով բրիտանական՝ պատուիրակին
խաՀանքերր օրական 173000 թոն ածուխ կպարտա գէմ , ըսաւ*
Ս՝իւս կոգմէ , խորՀրգայ-էն պատուիբակու– գրեն՝ կամ 0)լ անսայի ամբողջ արտագրութեան ա– • Մ աք ՚Նիլ ամերիկեան ծ՛րագիրը
թի ւն ր ամ էն մ ի քոց կր փո րձէ որպ էս զի Ազգաժո– ւելի քան 50 % ր ։ Այնպէս տր , եթէ գործադուլդ* պ աշտ պ ան ելո լ Համար սխ ալ փաս տար կո ւթիլն ներ
գովր արգիլէ Հիւլէական զէնքերր ։ երկար տեւէ , գլխաւոր ճարտա՚րագործութիւններր կր փորձէ ։ Ա եղի կորս՛են թէ յ ան ձնա՛մուղո՛վը ն՛ա
Ար՝Գ 1 փ ր կ ա Ր ա Ր չե՞ն այս \երկու վախեր ր, ա շ– կա,Լ<գ պիտի առնեն֊. ։ խատեսած է աստիճանական Հսկողութիւն մր :
մէջ, որ կրնայ
խաբՀի այսօրո՚ւս/ն կացութեա՛ն ԱՅՍՕՐ, ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ, բողոքի՛ ցոյց մ ֊ պէաի Աո՚ւտ է ։ Հսկողութեան՝ ծրագիրն է որ պիտի Հաս
անօրինակ Համարո՛ւիլ* սարքեն թզթատաբական՝ պաշտօնեաներր \եւ պե– տատ՛ուի յ ա ջոր դա կան շրջանն ե ր ո վ ւ Բուն Հսկո
Տարիներ առաջ, վերջին տարուան դէպքերէն տական աշխատա՛ւորներու այն մ ասր որ ենթակայ ղս ւթիւնր պէտք է կազմակերպուի Հ իւլէական
մէկն ու մէկր, նոյնիսկ Պերլինի տագնապր բա է Աշխատանքի Գա բնակցութեան : Վախ կա յ որ արտագրութեան՝ բոլոր փուլերուն՝ Համար , Հան
ւական էր, պատերազմ պայթեցնելու Համար։ ջուրր կտրուի Փարիզի մէջ։ Աասնակի գործա - քէն մինչեւ զձոր ծա բան ր ։ Պ * Մ աք Նիլ րսաւ ո՛ր ե–
Միայն վախագարձ ջլամարտր կրնար կրակ դուլներր կր շարունակուին ամէն՝ կողմ եւ ա՝մէ\ն թէ նտյ՛նիսկ , 1Ս . Միութեան խնդրանքին ՚էրայ 1
տ՛եղալ մարդկութեան գլխո՚ւն , խօսքերր գործքի օր , Փավէիղէն՛ գաւառ : Ա . \,աՀանգն՝եր՛ր Հաւանին վե Հոգի զիջում մը կա
վերածելով ։ ԶՕՐ • ՏԸ ԿՈԼԻ վերշին յայւոաբաոութ՜ես/հ– առ տարել , 10 * Միութիւնր պիտի չլ^Լդոլնի ստորա
կր–
Մին՛չդեռ, մարդիկ շատ աւելի պագարիւն՝ եւ թէ՛–, Համայնաւ/աբ գ"ք\ծիչ֊՝ Ա՛ո րիս քՒորէղ ըսաւ, գրել պայմանագիրր ։ \,ախ բսեմ <որ Խ * Միութիլ.-
Հ եռատես կ՝երեւան այսօր : Աւելի ճիշդ՝ ստիպ– բակի օր ճա՛ռ մր իօսելոՎ ԱվիՀւ՛Խո նի մէ^, նւր ե բրեք խ՛ն՛դրանք չէ ուղղած տեւէ մ է կուն, ա–
ուած են՝ զսպել իրենց ջիղեր ր : Տաս ր Համրել՝ որ թէ ղօվ։ ավարը զխռովարար մ ր ն Է ՛որ կր փորձէ ւե լի նուազ՝ Ա * Ն ա Հ անգն եր ո ւ\ն ։ Ա ենք ա յգ ձե–
եւ է վճռական քայլ առնելէ առաջ ։ համա/սմբե/ Փէթէւ՚ի վարչութեան թափթփուքնե– ւերր կր թողունք աջակողմեան Հարեւանիս եր կրին
Փոխադարձ ՛երկիւղին՛՛ չե^նք պարտ ի ր այս բա– : Այս առթիւ անգամ մ^ը եւս
րր ՛ել ֆաչականները» (1լ ակնարկէ անգլ* պատուիրակին) :
րեն՝շան\ երեւոյթր։ Փրկարար վախ, որ ինչքան՝ կրկ>%ե– թէ <տ.9)րա\նսայի ժողովուրդը երբեք աիաի Պ* Վ^էշիսսկի յեաոյ յայտարարեց թէ իր կա–
է խելակաբոյս : ըն
երկար տեւէ , այնքան՝ բարիք չպատերազմի Իք. Ա՝իոլթեաԱ գէս՝» ռավաբ՛ո ւթիւն՛ր պատրաստ է միաժամանակ ստո–
դիրքերում։
մարդկութեան Համար * . . ՎԱՏԻԿԱՆ արգիլեց Աթալթւի
թեր ց ո ՚ ւ մ բ 5 Աուրեյաւ շ«|րււՆ1Լակււլ^իյլյ8ւը կարդայ դ. է յ ^
Fonds A.R.A.M