Page 11 - ARM_19-1948_04
P. 11
այս ապրանքին դին՚բ բարձրացնես X ^Լիպաբիա Նազաբեա&ց ^ ներ գիս՚սլով* ԿաԲԴաԼո՚Լ յետին մ ան բամ ա սնաւ–
Մկնանկ է եա , 1լ բսէ բարեկամս X թիւններ՚բ գիտական , գրական , կենսագրական ,
Կէսօրէ փերՓ սաՀմանագլուխին* վբա յ ենք X բժշկական , առողք ապաՀ ական՛, անէքգոտա յ\ին1 եւ
Անցագբի քննութիւն , զանազան Հարցեր եւ , խու իյՄԲ 1947 Սէպս*մրհր 23ին Գաեիրէի մէջ այէ յօդուածներու, շարունակ քանի մբլեզունեբով
ֆ ր ե զ մ ա ն կփջ>սէր ընկեր Լիպաբիա ՚Ասպարեաւնւց,
զարկութիւն՝ ինքնաշարժերու մ էք ։ անողոք ւփլւսւսւլա.յ>եան մը հեաեւ֊ա։նքով : Ա յ ս բառարանն երբ սեղան՛ին վբայ , մ ի չեւ իսկ Հիւան\–
աւերիլ. հեսւեՆեալ րնորոշա-մը՝ |իր . յիշաա^կիքսՏ
Եթէ զո լի ց ե ր իա վան գրամ չունիս , օրական նոլիրւոքլած գբութ–)ե|ն1է մը զոր ոառրագրած է ըն գա\11ոցբ, եւ թուղթ մ բն ալ ա՚ռքեւբ , ն՛որ կամ ի–
միայն եբկոլ Հարիւր ֆր՛ կրնաս ծախսել ժրնեւի բեն անծանօթ բառերր նշանակելու Համար
մէի Մէկ գաւաթ գարեքուրբ՝ 100 ֆրանս* ֆր . էւ Այս տարօրինակ մարգբ, սակայն՝, արժէքա՛–
Հ^աշելոլ Համ ար աչքեբգ գոցէ եւ լճե բան՛գ Բաօ կեր Գ– Մխիթարես^, Հայրենիքէ մէջ լոբ մա՛րգ մր\ն էր, ծանօթսւթիւնԱեբոլ լայն պա
յանուն՝* • * • Լեման\ի գեղածիծաղ ափերուն՝ * * * *• Եր մամ անա կին մեծագոյն մ ասր կ՚անցին է ո շարով , մ շա կո ւած ճաշակով եւ բար քերով ։ իրա–
Բայց մաբգբ մարդուն* եռրբ մաքսանենգու րնթերցումով* թերթերու, գիրքերու եւ Հանգէս– կա\ււ մտաւորական տիպար մբ, եւրոպականացած
թիւն չէ բրած, մանալանգ , տարիներէ ի վեր սա \ն\երքքլ, կաբելի է բսել առանց բնարութես^ն՚Հէքաա Հայ մր, կամ Հայացած Եւրոպացի մբ, ՛եթէ 1 լ ո լ –
<ձԵւբրպացի՝1$ւ\եբոլ% բոլոր յատկութիւննեբբ ու ՔԻէ Կ-ԼՀ ԳՐԷՐ * Բ ա յ $ 1 ա ս ւ ԿԲ Կ*"ՐԳ»՚Ր, Գ^էԺԲ^Կ^ դէք՛ ք*Ր խարտեաշ ոլ գանգուր մազերբ, իր սպի
սումնասիրելէ վերք է մինչեւ ուշ ատեն։ Արդէն չէր ալ քնանա՛ր* Գ՝ոՐ<*՜ի տակ մո\րթբէ բաց կապոյտ աչքեբբ % ւ լայն ճա
—՚ ԳԲա՝մ Ո\Ր միասին կր տանիք, վերա֊, կուդար առաւօտներբ մամբ \ Է1\ ետք , քիչ անգամ կատն ու բարձր ու բարեձեւ Հասակբ՝ կբ զատէինւ
դարձին պէտք է որ նոյն քաԱակբ ցոյց տաք մե կէսօրին. կր խօսէր, թերթերբ աչքէ կ՝ան՝ցբնէր գինք բա՛զմ ութենէն եւ աղն^ո ւա՛կանո ւթեա\ն , ար
զի , կբ յայտարարէ ֆրա՛նսացի պաշտօնեան՝ X մամեբաէ, \եղոլնգնե\րոլ յարդարումով կբ զբաղէր ուեստագէտի ու մտաւորականի տպաւորս ւթիւնբ
Անշուշտ , պարոն , անշոլշա , մենք գրամ թ է յ ու սուրճ կբ պատրաստէր , յաճախ իր ձեռ կուտային\ Հանդիպողովն ։ ք*բաւ ալ՝ արժան՛ի էբ
ծախսելու կամ ապրանք գնելու Համար չէ որ ելեր քով* բա՚ռարաններբ կբ պրպտէր , երբեմն՝ յ°Գ՝~ ա յ Գ ՐոԼՈԲ ապաւոր՚ո ւթի ւն\ն\երո ւն X Այքն. ՝ Հազուա
թանք (Իբնել յ այլ, պարզ պտոյտ մբ կատարելու ։ ուած կր սրբագրէ ր , թերթի փ.ո բձեր բ կբ ն՛այէր ու գիւտ աձ ձերէն էր, ոբ դիտէր բարեկրթութեան
Չանցնինք ։ ժվձւեւի մէք ենք արդէն՝ ։ 1լերթար Աարդ խազալու կամ դիտելու մինչեւ բոլոր պաՀանքնեբբ* դիտէր սրաՀներու էթիքէթր *
Գն՛ումներ կՀբնենք : քյ ան ո ւթն\ե բ բ լեփ-լե րեկոյ : սեղաններու շուբք ս ո վո բ՛ո ւթ ի ւնն՚ե բ\բ ։ Գիտէր խօ՜
ցուն՝՛. Ամերիկեան ապրանք ամէն տեղ։ \Լ$երմակ Ղ\ի շեբն\ է որ կրնար աշխատիլ * դմ ուա րին եւ ձիէ ^ ա յ կամ օտար մտաւոր ական ո ւթեան՝ կամ քա
Հաց եւ շոքոլա , առ, որքան՝ կրնաս , բայց , սաՀ– դմուաբաՀաճ կերպով * կր գրէր մատիտով , կբ ղաքական ու կուսակցական մար՛գոց Հետ , ա շ–
մ ան՛բ անցած աաենգ , Հոգիդ կբ Հանեն , եթէ գոլն՝, սրբէբ սխալ կամ իր քՀաւնած բառեր բ, տողեբբ խարՀ ականճերռւ թէ կրօն ա կաննւերո ւ Հետ • գիտէր
ալ «Հանճարեղ թելքի տէր չես՚ֆ • * • ռետինով եւ նորէն կր գրէբՀ՛ երկու - երեք մա– վարուիլ երիտասարդներով Հետ , կիներուն Հետ
Մաքսա\նեճգութիւններ* • • արդի աշիւարՀ\ի որ մ էն , յաճախ աւելի ժամերէն՝ կբ ծնէր իր յ°Գ՝~ եւ վեր քա պէս , արուեստ ագէ սաներուն Հետ , Գ^՛՜
ապ՜
ա սպ ար է զին՝, մէք ալ քն նութի ւն բանա ս ՝ նո յն / յ ւածբ , ո ր ա ռա ւե լա գոյն ՚եբկո ւ ս իւնա կ բ 1էբ րասան յ երգիչ, նկարիչ եւ միշտ բան մբ սոր՜
րանքբ կրնաս գտնել , ճոխ ու այլազան յ ան\ցնե\ր։ կբ զարմանայինք, թէ ինչպէս խմբագիր վեցնել անոնց , լայն տե ղեկո ւթ ի լննե ր տալ անոնց
Հա յ ժ ո ղովո ւրգն ալ , մ աքսա՝՝Լ ենգեր՛՛ո լ խազե ու լրագրող եղած է բծախնգֆբ, ղմուաբամտած ասպարէզներու\ն\ , նոյֆւիսկ թէքն\իքին՛ ո՛ւ արուես
շա–
րուն* դժբախտ զոՀբ չէռ , Ք"՛ Բ 1"~Ղ1՛ Լորերուն ոլ գմուաբագիր այս մաբգր։ Ատեն՛ մբ <Հդիշերա– տի մասթն՛՝^ առՀասարակ ;
Հաստ անի ն գիմ աց * * ձՍւՀէհ.^ հ. Բ."էթ^Ք էԲ^ս է ո\բով^՚ռտ^ւ գէ՚Հ^^^Րբ, Հմ ոլտ մ ա ա ւո բ ական մբ\ն էր Լիպարիտբ :
Երկբ՝ոբդ օր ։ Ազգեբոլ Դաշն՛ակցութեան՝ պա մինչեւ մամ բ 2 3, յաճախ կբ պատէր շուկան Աուր յիշողութեան տէր, լայն\ Հետաքրքրութիւն–
լատին՝ առք եւ։ կր գ\իտ\եմ շէն քերբ , պարտէզին կամ կբ նստէր գաբեքրատան՛ մ\բ ա\ն\կիւնբ, մէկուն* ներով, ան\ Համայնագիտական միտք մ բն է՛ր։ Կբ
դեղեց կութ ի լիւներն ու կան ան չո ւթի ւնն եր բ ճեղքող Հետ խօսակցելու կամ միս մ\իլ ակր կարդալու Հա Հասկնտար քիչ մբ ամէն բա^է , լեղունեբէն, բժշ
ճամբանեբր ։ Մ աքիս ծան\րութիլն՝բ սակայն , կեգ– մար Հ Վ^եբքին՝ տարիներ բ սրաՀն էր այլեւս , երբ կութենէ մթչել քաղ աք ակ անո ւթիւն , արո ւեստ ի
րմնացած է ուրիշ տեղ։ Հոդիս կբ մթագնի ,երբ կբ գիչէ՚րներբ չէր կրնար դուրս ելլել , առանձն՛ու Բոլոր ճիւղերէն , գրականութեան՝ բոլոր տեսակ -
մ տածվեմ թէ ինչ կեդհ\իքներ ս ա ր քո ւե ց ան ա յս ակ թեան՛ մէք կա Բ Գա լ " վ կամ գր՛ելով, եր ամ շա ականէ ներէն։ ք1բ այս լայն ծանօթութեանց Հետեւանքով
նապարար շքեղութեան մէքx չքեր մ ակ պատերուգ եղան ակներ յօ բ ինելո վ , Հ անգէսներս լ մ էք ն կա ր*~ էր , որ Հաճե լի է բ միշտ իր Հետ խօ ս ա կց ո ւթի ւնբ ,
վբայ , աբդեօ^ք Հա յո լ արցունք եւ արիւն՝, չկայ , մ ան ա ւան գ գի շերնեբբ , ա՛ռան՛ձնութեան^ մ էք , ոբ–
1լ բսեմ մ տամ փոփ * * * Ւ^նչ ճակատագիր՝ Հ թ1 ի եւնորի միքեւ ։ բաՀ\ի մբ կամ սրճարսՀնի մբ անկիւ\ն\բ ։
^Բ ԼԲ^ե՚^Ք V3**՛ա՚եէ լճին՝ եզերքբ ։ Տ՛եղ մ\բ Մ աբ*յ\էկ մեզի Համ ար ո լռեց ին Հա յբԶնիք մբ ատ մարգ ճանչցած էր* շա՛տ դիրք կարդա
կանդ կ՚առնենք։ կբ դիտեմ լճին վք^այ երկարող ստեղծվել ^ իսկ մենք՝ տարագիր կբ թափառինք ու ցած եւ շատ եր կի բնե բ պտտած , քհ ո ւս ա ս տ ան ,
Հ որիզոնբ , եւ կապոյտ եթեիբ անՀ աս ։ ւղատաՀտկ ան Հ անգ բո լան ո վ մր կբ մտ ած ենք մեր Եվրոպա , Հիւսիսէն Հարաւ ել Պս՚լքաննեբբ ^ քհոլբ–
իբն՚չպէս չմտածել որ, ա յ ս ափերու\ն\ վրայ * ԿՀԿԲ) մեր Հթերբ X քիա , եւ շատ ապրա՛ծ։ Ան՝Հ՚ուն\ փոբձառութեսԽ
ուրիշ Հայեր, եկեր ու Հանգչեր են, գիտեր ու Աիրտս այնքան՝ մօտ էբ Լէմանի լճին, այնքան տէր, ՛ծանօթ բոլոր ասպարէզներէ նշա\%ա՝ւոր՝ մար
դմա յլե ր ։ մտե րիմ , ոբ յո լզո ւմներ ո ւ անբ ճն՛շումով էր գոց եւ բաղմաշնոբՀ ՝ իր՛ խառնուածքով : ՚)՚ժա ա Ր՝
Այս Լէ^Բ էէ**Ր "Բ 1 էԲ կախարդական Համայ որ , ինքնազուսպ , կրցայ Հեռանալ այդ ափերէն : էր խօսիլ նիւթի մր մաս\ին ՝ել իրմէ չաաւնել Հետա
նապատկերով , ազդած Էր մեր աէևնման ՛Բրի ստա– Ջէ * ժբնեւ, մաբդ\իկ որքան՝ ալ կեղծ պալատ քրքրական ծանօթութիւն՛ մբ* երկրի մբ մասինն,
փորին՛ , ՀԷաւարեանին՝ , քիոստոմին, Ակն՚ունիվւն , ներ շինեն քու Հողիդ վբայ * մենք կրկին պիտի սի զոր ա՛յցելած ԷՐԼԷաՐ * սկսած* * * $) թնդանա ի ա յէն՝>.
Խաժակին, Անգրանիկին , Ա իամաձ թոյին , Հրա րենք քեղ, որ ո վՀ ետեւ քու պատմութեանդ մէք դէմ քի մ բ մ աււփն , որուն Հ անգի սլա ծ չրէէա\ր , սկ՚Բ~–
չին՛ , Արմէ՛ն, Գարոյին , ԱՀարոնեանին եւ ձայնբ կայ Ա ասուն ին , Պանք Օթօմանթս՝, ՛եւ ֆէ– սած Թբոցկիէն •»•
ուՀրիչ չատերուն վրայ, Երր մ՛եր յեղափոխականդ 111 ա յինե բու կռիւներու աբձագանդբ գրռ X Երբ Գրող էր, գրագէտ ՆոյնիսկՀ Հ ր ա պա ր ա կա դի ր
լէգէոններր արիւն՛ոտ ճամբաներով կր մարտնչէ ին՛ մեր յեղափոխական, որսամ ութ իւնր կբ թղթա ՛ու Հրապարակախօս եւ վե\րքապէս , \բ\ն՚կերային\
Հայրենիքի մէ^, անոնց զէ>լքի ու Հելքի գոռումը տենք, <Իբնեւն՝ իբ տեղբ ու\նի Հոն, ել երբեք պիտի գիտութեան ց մ ա սն ագէ տնտեբ էն * \ոլ ա յս բոլոբին\
այս լճի ափերէն էր որ կը դա ր բՏտո ւէ ր : ԱՀնկարեըի չմոռնանք զայն., \եւ իրմով, առաքեալն՚երբ մեր Հե տ ար՚ուռստաւգէտ * եբդաՀան ու արուեստի
1լւըլլայ չմտաձեք ՛որ, Հայոց մտքի եւ զէնքի Հըս– յեղափոխական՝ շարմու քս 1ւ ազատ , երդի ո Լ երաժշտութեան , նկարչու
կաներ՚ը, իրենց աչքերը յառահ՝ են այս լճին՛, լ ը – (Իբնեկր տեսանք՝ իբրեւ յեղափոխականներու թեան ոլ արձանագործութեան՝., գբական՝ութեա\ն\
սահ– եզերքներ ը հեհող ալիքներու չփչփոց ը, կա ապաստան, բայց մեր Հայրենիքբ^ քիբնւեւէն երազ– ու թատեբգութեան բոլո ր ճ\իւղերբ միասին՝՝ ու
րապներու Հեզաճկուն երթը՝ լճին՛ վրայ։ ուած մեր Հ այրեն իքբ , ե® ր բ պիտի տեսն են՛թ, ու ռած Հ Մշակած էր ա բ ՛ ՐՈ1ՐՐ ^իւղերբ, ուշադրու
Տեզափոիտութեան Հայրերը Հայրենիքի աղա՛ ե^րբ վերք պիտի գտնէ մեր թափառական կեանքբ , թիւն գրաւած ալս բոլոր սեռերուն՛ մէք, թէեւ ա ի–
տ,ութեա\ն Համար մարտնշեցան , \իսկ ն՚ո/ն Հայրե պղտոր քոլրերոլ ՛ել իւ ո բ թ ափերու վրայ X գրական գիծ մ բ՝ այս բոլորին վրայ , դժուար բլլա ք
ն՛իքի գմ՜բախտ զաւակն՛երը ե կահ՝ են վարպետն՛եր՛ու Ամբան ճամ բաներ ^ շուտ , շուտ տարէք զիս X մատնանշել։ Աակայն^ կարճ խօս՝ելու Համար կր
ռւ
յեղափոխական դարբնոցին մէկ Համայնապատկե Գէպի \իմ Հայրենիքբ, իմ երազած Հայբենիքբ .. : ն՛անք բսել , թէ Հբապարակադիր էր, գրագէտ
րը գիտելու յ Թ– ՀԵՐՈՅԵԱՆ աուունստ ի քնն առատ Գ. ՄԽԻԹԱՐԵԱՆ
« ՅԱՌԱՋ »Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾ-ԲՆԵՐԸ ՀրգեՀբ լափեց շէն գի՚֊ղեր եւ Աօբատէբն ալ քար
ոլ քանգ դարձաւ յ
ՍՕՐԱՏԷՐՑԻ ԳԱԻՕՆ Գեւոյի գ ե ր դաստ անբ Հ ե տ գ Հ ետ է նուաղեցաւ , Հիմա*** Սօրատէրցի Գաւօն. Հաստ գաւազան
ուբիշն^եր՝բ կ ո ա որ ո ւե ցան
մեո&\ողնեբբ մեռան, մբ գրկած, իրիկոլննեբբ կբ նստի խանի գուռին
:
կամ տ ե ղ ա Հան եղան ետեւր ու գիշեբներբ կբ լուսցընէ աշխար՚Հքի բա–
Տան եօթ-բ ծխնելոյզնեբէն միա^ն՝ մէկբ. կբ \1՝երու մասին, մտածելով
՚— Գիւղբ. մէկ կողմ, մեր գերդաստան բ մէկ ծ խ ա ր , այն ալ մփայն առտուն– կամ իրիկու^ր ։ « Ծօ , էս քսաներկու տարէներբ է^է"1է "
կողմ, կբ կրկնէր էԻկս Գեւժն՝ առանձին Հ սլար տան– Գոմն ու ա խ ո ռ բ պա ր պ ո ւեց ան ՝, արան ոլ արօտբ շուտ անցան, արգէն տարին ինչ է որ, աչքդ բա–
քով մբ, երբ խօսք կ^ԲԷԷԱ՚ր Աօրատէրի մասին։ կ ռնծ եց ան՝ ո լ քար ա ց ան ; ն-աս դոցես , տարին՛ բոլորած կբ տեմնես՝^ X
Աօբատէր կամ կարմիր վանք գիւղբ նոյնպէս կբ քՍանբ լուռ է, ճրադներբ մարած, միայնտան–
Հպարտանար իր նա Հա պետ //• է ս Գեւոյի րնտանի– Գր՚ան՝ առքեւի մեծ աԳրէ*՜ԲՐ ռ ս յ մ ք ե ց ա լ եւ ա– տ ի լ՛ոք խոշոր թութակն՝ է որ մերթ բնգ մերթ կբ
ի վ ր ա յ շինած ՛իր
քով, անոր բազմաթիւ Հոլժկոլ երիտասարդնե Ր ա գ ի ԷԲ ս՛ է չ ե կ ա ւ գիմացի ուռենի խանգարէ լռութիւնր X
րով, գեղանի Հարսներով, կայտառ եւ ժիր թոռ բո յ ն ր ն՚որոգե լու X Գաւօն պատե ան ՛էն՝ կբ Հ անէ ոսկր ակ ո թ «խ էն -
կբ ՛Լեր յ ի–
նիկներով ։ Մ ոխբագոյն աւան ա կ մբ, անծին՝ սեւ այծ մբ, չալՖբ, կբ պագնէ անոր պաղ մարմինբ, Հարուածնւե–
ծեր , ա ն ա տ ա մ շուն, մբ կբ ն՛երկայացնէին\ մնացոր շէ արիւնի , կոտորածի օրեբբ եւ իր
քհէս Գեւոյի արօրն, ու գութաններր՝ աւելի կբ դաց բ , Հյոզիկ Հ ար սն ո լկին՝ եւ անոր գեռ ոտք րէն՝ մռնչող վիրաւոր թշնամինտերբ ։
Համրէին, քան գիւղի բո ու–
նեցածնեբբ։ Արտերն, ՛ո լ էռբ միւս բ& ի կնե բ ոմն՝ ոԼ չելած զաւակին Հետ է Երան ո ւթեան՛ ժպիտբլ կբ շորոբայ անոր այտե
սաՀման
չոլյնէւին ։ արօտատեղխնե ր բ ծայր Լա յԱատարած տունէն կր մնար միայն1 թոն– րուն եւ չուբթեբուն\ վրա լ X
բատ ո ւն\բ , գ ա ր ե ր ո ւ մ ուխով ծ ե փ ո ւ ա ծ եւ երկու ձէԼէ զ բա իւ ա աուսբ, եղբայրներբ, խորոտիկ
« Աստծու աչքբ վրան բլլա յ , Ո՛ էս Գեւօն՛ ան– մ բ ո տ ու իւղոտ սիւն՛երուն կր թնած X Հարսներն ել աղքիկն\եբբ , ճիժերբ, կռուան՝ զո–
նմ ան մ արդ ^» , կ՝օրՀ\հէին> անոր ճոխ սեղանէն քհէս Գեւժն– գերեղմանի չարժան. ա ց ա լ ե լ իր մէշնեբբ , պարարտ եզն՚երբ , մարալ - մարալ կովե–
կեբակր՚ուած աղքատն ու տնանկբ, յոգնած ճամ ոսկորնեբբ ե ր կ ա ր ատեն՝ ցրուած մնացին կաթ ԲԲ 1 Հօտն ու դամբռներբ, արսհԼ ո լ անգաստաննե–
բորդն՝ ոլ ղղաբիպ դուր սլաթ՝^ն\եբբ յ նաղբիւրի ճամբուն վրայ : րբ , ծաղկառատ մ աբգեր՚բ եւ կբ Հ՛ առա չէ սրաիէե
Ուրուր չէր անցներ քհէս Գեւոյի Հաւնոցի վբ՜ քՒոռներ, որդիներ՝, Հարսնեբն\ եւ աղքի1լև՝եբյէ խորերէն X
բայ էն < գ օ ձբ չէր մօտ ե ն ար ան որ արտին եւ արօ ղրմ Է ն մեռածն՛ 1 կոտորս ւեցան ;
տին, գողն ոլ Հարամին սարսափով կ արտասա Գաւօն\ բոլոր՛ի վրէժբ լուծեց , թշնամին եւ իր << Զրմէն՛ գացին՝, ղրմ էն կորան՝, մնացեր են
նէ թն Գեւոյի եւ անոր անդրանիկ զաւակ Գալոնի գի*֊ղբ պ ա տ Ո ւ Հ ա ս ո ւ ե ց ա ն , բայց Գաւօն՝ ալ գուն՝ միայն իր կողակից Հարս Հ^ողիկնւ եւ Ասլան՝ Բա–
էիկՐ)
ան ո ւնն երբ % չ դ ա ր ձ ա ւ եւ օր մրն՝ ալ Ա տ ա մ պ օ լ ի Են՝ի քԱանի մե որ՛ուն՝ աշխար Հ դալն՝ ալ չտեսաւք։
Բայց Աստուած երե ս ր գարձուց այգ գերդաս ռած՜ դռնապանին– փոխարին՛եց տ Գալոյ ե ա՝չքերբ կբ յորգին եւ արցունքի խո՛
տանէն՝ , «Չարխի ֆեալադբ^ Լրքեց անոր բախտին\ Ո Հաբս Ծ ո զ ի կր ծ ռ ե ց ա ւ Հնամ ե ա յ ճ ա խ տրա շոր կաթիլներր կբ տափակնան սալերուն վրս*յ Տ
ան իւր X կին առքեւբ, ինքզինքք եւ փո՝քբիկ Ասլանն ապրե– ԱԶԳԻՆ
կոտորածն*
ու քարգր այգ տեղերն ալ Հասան, ցնե լ ո լ Հ ա ր կ ա դ ր ա ն ք ո վ X
Fonds A.R.A.M
Մկնանկ է եա , 1լ բսէ բարեկամս X թիւններ՚բ գիտական , գրական , կենսագրական ,
Կէսօրէ փերՓ սաՀմանագլուխին* վբա յ ենք X բժշկական , առողք ապաՀ ական՛, անէքգոտա յ\ին1 եւ
Անցագբի քննութիւն , զանազան Հարցեր եւ , խու իյՄԲ 1947 Սէպս*մրհր 23ին Գաեիրէի մէջ այէ յօդուածներու, շարունակ քանի մբլեզունեբով
ֆ ր ե զ մ ա ն կփջ>սէր ընկեր Լիպաբիա ՚Ասպարեաւնւց,
զարկութիւն՝ ինքնաշարժերու մ էք ։ անողոք ւփլւսւսւլա.յ>եան մը հեաեւ֊ա։նքով : Ա յ ս բառարանն երբ սեղան՛ին վբայ , մ ի չեւ իսկ Հիւան\–
աւերիլ. հեսւեՆեալ րնորոշա-մը՝ |իր . յիշաա^կիքսՏ
Եթէ զո լի ց ե ր իա վան գրամ չունիս , օրական նոլիրւոքլած գբութ–)ե|ն1է մը զոր ոառրագրած է ըն գա\11ոցբ, եւ թուղթ մ բն ալ ա՚ռքեւբ , ն՛որ կամ ի–
միայն եբկոլ Հարիւր ֆր՛ կրնաս ծախսել ժրնեւի բեն անծանօթ բառերր նշանակելու Համար
մէի Մէկ գաւաթ գարեքուրբ՝ 100 ֆրանս* ֆր . էւ Այս տարօրինակ մարգբ, սակայն՝, արժէքա՛–
Հ^աշելոլ Համ ար աչքեբգ գոցէ եւ լճե բան՛գ Բաօ կեր Գ– Մխիթարես^, Հայրենիքէ մէջ լոբ մա՛րգ մր\ն էր, ծանօթսւթիւնԱեբոլ լայն պա
յանուն՝* • * • Լեման\ի գեղածիծաղ ափերուն՝ * * * *• Եր մամ անա կին մեծագոյն մ ասր կ՚անցին է ո շարով , մ շա կո ւած ճաշակով եւ բար քերով ։ իրա–
Բայց մաբգբ մարդուն* եռրբ մաքսանենգու րնթերցումով* թերթերու, գիրքերու եւ Հանգէս– կա\ււ մտաւորական տիպար մբ, եւրոպականացած
թիւն չէ բրած, մանալանգ , տարիներէ ի վեր սա \ն\երքքլ, կաբելի է բսել առանց բնարութես^ն՚Հէքաա Հայ մր, կամ Հայացած Եւրոպացի մբ, ՛եթէ 1 լ ո լ –
<ձԵւբրպացի՝1$ւ\եբոլ% բոլոր յատկութիւննեբբ ու ՔԻէ Կ-ԼՀ ԳՐԷՐ * Բ ա յ $ 1 ա ս ւ ԿԲ Կ*"ՐԳ»՚Ր, Գ^էԺԲ^Կ^ դէք՛ ք*Ր խարտեաշ ոլ գանգուր մազերբ, իր սպի
սումնասիրելէ վերք է մինչեւ ուշ ատեն։ Արդէն չէր ալ քնանա՛ր* Գ՝ոՐ<*՜ի տակ մո\րթբէ բաց կապոյտ աչքեբբ % ւ լայն ճա
—՚ ԳԲա՝մ Ո\Ր միասին կր տանիք, վերա֊, կուդար առաւօտներբ մամբ \ Է1\ ետք , քիչ անգամ կատն ու բարձր ու բարեձեւ Հասակբ՝ կբ զատէինւ
դարձին պէտք է որ նոյն քաԱակբ ցոյց տաք մե կէսօրին. կր խօսէր, թերթերբ աչքէ կ՝ան՝ցբնէր գինք բա՛զմ ութենէն եւ աղն^ո ւա՛կանո ւթեա\ն , ար
զի , կբ յայտարարէ ֆրա՛նսացի պաշտօնեան՝ X մամեբաէ, \եղոլնգնե\րոլ յարդարումով կբ զբաղէր ուեստագէտի ու մտաւորականի տպաւորս ւթիւնբ
Անշուշտ , պարոն , անշոլշա , մենք գրամ թ է յ ու սուրճ կբ պատրաստէր , յաճախ իր ձեռ կուտային\ Հանդիպողովն ։ ք*բաւ ալ՝ արժան՛ի էբ
ծախսելու կամ ապրանք գնելու Համար չէ որ ելեր քով* բա՚ռարաններբ կբ պրպտէր , երբեմն՝ յ°Գ՝~ ա յ Գ ՐոԼՈԲ ապաւոր՚ո ւթի ւն\ն\երո ւն X Այքն. ՝ Հազուա
թանք (Իբնել յ այլ, պարզ պտոյտ մբ կատարելու ։ ուած կր սրբագրէ ր , թերթի փ.ո բձեր բ կբ ն՛այէր ու գիւտ աձ ձերէն էր, ոբ դիտէր բարեկրթութեան
Չանցնինք ։ ժվձւեւի մէք ենք արդէն՝ ։ 1լերթար Աարդ խազալու կամ դիտելու մինչեւ բոլոր պաՀանքնեբբ* դիտէր սրաՀներու էթիքէթր *
Գն՛ումներ կՀբնենք : քյ ան ո ւթն\ե բ բ լեփ-լե րեկոյ : սեղաններու շուբք ս ո վո բ՛ո ւթ ի ւնն՚ե բ\բ ։ Գիտէր խօ՜
ցուն՝՛. Ամերիկեան ապրանք ամէն տեղ։ \Լ$երմակ Ղ\ի շեբն\ է որ կրնար աշխատիլ * դմ ուա րին եւ ձիէ ^ ա յ կամ օտար մտաւոր ական ո ւթեան՝ կամ քա
Հաց եւ շոքոլա , առ, որքան՝ կրնաս , բայց , սաՀ– դմուաբաՀաճ կերպով * կր գրէր մատիտով , կբ ղաքական ու կուսակցական մար՛գոց Հետ , ա շ–
մ ան՛բ անցած աաենգ , Հոգիդ կբ Հանեն , եթէ գոլն՝, սրբէբ սխալ կամ իր քՀաւնած բառեր բ, տողեբբ խարՀ ականճերռւ թէ կրօն ա կաննւերո ւ Հետ • գիտէր
ալ «Հանճարեղ թելքի տէր չես՚ֆ • * • ռետինով եւ նորէն կր գրէբՀ՛ երկու - երեք մա– վարուիլ երիտասարդներով Հետ , կիներուն Հետ
Մաքսա\նեճգութիւններ* • • արդի աշիւարՀ\ի որ մ էն , յաճախ աւելի ժամերէն՝ կբ ծնէր իր յ°Գ՝~ եւ վեր քա պէս , արուեստ ագէ սաներուն Հետ , Գ^՛՜
ապ՜
ա սպ ար է զին՝, մէք ալ քն նութի ւն բանա ս ՝ նո յն / յ ւածբ , ո ր ա ռա ւե լա գոյն ՚եբկո ւ ս իւնա կ բ 1էբ րասան յ երգիչ, նկարիչ եւ միշտ բան մբ սոր՜
րանքբ կրնաս գտնել , ճոխ ու այլազան յ ան\ցնե\ր։ կբ զարմանայինք, թէ ինչպէս խմբագիր վեցնել անոնց , լայն տե ղեկո ւթ ի լննե ր տալ անոնց
Հա յ ժ ո ղովո ւրգն ալ , մ աքսա՝՝Լ ենգեր՛՛ո լ խազե ու լրագրող եղած է բծախնգֆբ, ղմուաբամտած ասպարէզներու\ն\ , նոյֆւիսկ թէքն\իքին՛ ո՛ւ արուես
շա–
րուն* դժբախտ զոՀբ չէռ , Ք"՛ Բ 1"~Ղ1՛ Լորերուն ոլ գմուաբագիր այս մաբգր։ Ատեն՛ մբ <Հդիշերա– տի մասթն՛՝^ առՀասարակ ;
Հաստ անի ն գիմ աց * * ձՍւՀէհ.^ հ. Բ."էթ^Ք էԲ^ս է ո\բով^՚ռտ^ւ գէ՚Հ^^^Րբ, Հմ ոլտ մ ա ա ւո բ ական մբ\ն էր Լիպարիտբ :
Երկբ՝ոբդ օր ։ Ազգեբոլ Դաշն՛ակցութեան՝ պա մինչեւ մամ բ 2 3, յաճախ կբ պատէր շուկան Աուր յիշողութեան տէր, լայն\ Հետաքրքրութիւն–
լատին՝ առք եւ։ կր գ\իտ\եմ շէն քերբ , պարտէզին կամ կբ նստէր գաբեքրատան՛ մ\բ ա\ն\կիւնբ, մէկուն* ներով, ան\ Համայնագիտական միտք մ բն է՛ր։ Կբ
դեղեց կութ ի լիւներն ու կան ան չո ւթի ւնն եր բ ճեղքող Հետ խօսակցելու կամ միս մ\իլ ակր կարդալու Հա Հասկնտար քիչ մբ ամէն բա^է , լեղունեբէն, բժշ
ճամբանեբր ։ Մ աքիս ծան\րութիլն՝բ սակայն , կեգ– մար Հ Վ^եբքին՝ տարիներ բ սրաՀն էր այլեւս , երբ կութենէ մթչել քաղ աք ակ անո ւթիւն , արո ւեստ ի
րմնացած է ուրիշ տեղ։ Հոդիս կբ մթագնի ,երբ կբ գիչէ՚րներբ չէր կրնար դուրս ելլել , առանձն՛ու Բոլոր ճիւղերէն , գրականութեան՝ բոլոր տեսակ -
մ տածվեմ թէ ինչ կեդհ\իքներ ս ա ր քո ւե ց ան ա յս ակ թեան՛ մէք կա Բ Գա լ " վ կամ գր՛ելով, եր ամ շա ականէ ներէն։ ք1բ այս լայն ծանօթութեանց Հետեւանքով
նապարար շքեղութեան մէքx չքեր մ ակ պատերուգ եղան ակներ յօ բ ինելո վ , Հ անգէսներս լ մ էք ն կա ր*~ էր , որ Հաճե լի է բ միշտ իր Հետ խօ ս ա կց ո ւթի ւնբ ,
վբայ , աբդեօ^ք Հա յո լ արցունք եւ արիւն՝, չկայ , մ ան ա ւան գ գի շերնեբբ , ա՛ռան՛ձնութեան^ մ էք , ոբ–
1լ բսեմ մ տամ փոփ * * * Ւ^նչ ճակատագիր՝ Հ թ1 ի եւնորի միքեւ ։ բաՀ\ի մբ կամ սրճարսՀնի մբ անկիւ\ն\բ ։
^Բ ԼԲ^ե՚^Ք V3**՛ա՚եէ լճին՝ եզերքբ ։ Տ՛եղ մ\բ Մ աբ*յ\էկ մեզի Համ ար ո լռեց ին Հա յբԶնիք մբ ատ մարգ ճանչցած էր* շա՛տ դիրք կարդա
կանդ կ՚առնենք։ կբ դիտեմ լճին վք^այ երկարող ստեղծվել ^ իսկ մենք՝ տարագիր կբ թափառինք ու ցած եւ շատ եր կի բնե բ պտտած , քհ ո ւս ա ս տ ան ,
Հ որիզոնբ , եւ կապոյտ եթեիբ անՀ աս ։ ւղատաՀտկ ան Հ անգ բո լան ո վ մր կբ մտ ած ենք մեր Եվրոպա , Հիւսիսէն Հարաւ ել Պս՚լքաննեբբ ^ քհոլբ–
իբն՚չպէս չմտածել որ, ա յ ս ափերու\ն\ վրայ * ԿՀԿԲ) մեր Հթերբ X քիա , եւ շատ ապրա՛ծ։ Ան՝Հ՚ուն\ փոբձառութեսԽ
ուրիշ Հայեր, եկեր ու Հանգչեր են, գիտեր ու Աիրտս այնքան՝ մօտ էբ Լէմանի լճին, այնքան տէր, ՛ծանօթ բոլոր ասպարէզներէ նշա\%ա՝ւոր՝ մար
դմա յլե ր ։ մտե րիմ , ոբ յո լզո ւմներ ո ւ անբ ճն՛շումով էր գոց եւ բաղմաշնոբՀ ՝ իր՛ խառնուածքով : ՚)՚ժա ա Ր՝
Այս Լէ^Բ էէ**Ր "Բ 1 էԲ կախարդական Համայ որ , ինքնազուսպ , կրցայ Հեռանալ այդ ափերէն : էր խօսիլ նիւթի մր մաս\ին ՝ել իրմէ չաաւնել Հետա
նապատկերով , ազդած Էր մեր աէևնման ՛Բրի ստա– Ջէ * ժբնեւ, մաբդ\իկ որքան՝ ալ կեղծ պալատ քրքրական ծանօթութիւն՛ մբ* երկրի մբ մասինն,
փորին՛ , ՀԷաւարեանին՝ , քիոստոմին, Ակն՚ունիվւն , ներ շինեն քու Հողիդ վբայ * մենք կրկին պիտի սի զոր ա՛յցելած ԷՐԼԷաՐ * սկսած* * * $) թնդանա ի ա յէն՝>.
Խաժակին, Անգրանիկին , Ա իամաձ թոյին , Հրա րենք քեղ, որ ո վՀ ետեւ քու պատմութեանդ մէք դէմ քի մ բ մ աււփն , որուն Հ անգի սլա ծ չրէէա\ր , սկ՚Բ~–
չին՛ , Արմէ՛ն, Գարոյին , ԱՀարոնեանին եւ ձայնբ կայ Ա ասուն ին , Պանք Օթօմանթս՝, ՛եւ ֆէ– սած Թբոցկիէն •»•
ուՀրիչ չատերուն վրայ, Երր մ՛եր յեղափոխականդ 111 ա յինե բու կռիւներու աբձագանդբ գրռ X Երբ Գրող էր, գրագէտ ՆոյնիսկՀ Հ ր ա պա ր ա կա դի ր
լէգէոններր արիւն՛ոտ ճամբաներով կր մարտնչէ ին՛ մեր յեղափոխական, որսամ ութ իւնր կբ թղթա ՛ու Հրապարակախօս եւ վե\րքապէս , \բ\ն՚կերային\
Հայրենիքի մէ^, անոնց զէ>լքի ու Հելքի գոռումը տենք, <Իբնեւն՝ իբ տեղբ ու\նի Հոն, ել երբեք պիտի գիտութեան ց մ ա սն ագէ տնտեբ էն * \ոլ ա յս բոլոբին\
այս լճի ափերէն էր որ կը դա ր բՏտո ւէ ր : ԱՀնկարեըի չմոռնանք զայն., \եւ իրմով, առաքեալն՚երբ մեր Հե տ ար՚ուռստաւգէտ * եբդաՀան ու արուեստի
1լւըլլայ չմտաձեք ՛որ, Հայոց մտքի եւ զէնքի Հըս– յեղափոխական՝ շարմու քս 1ւ ազատ , երդի ո Լ երաժշտութեան , նկարչու
կաներ՚ը, իրենց աչքերը յառահ՝ են այս լճին՛, լ ը – (Իբնեկր տեսանք՝ իբրեւ յեղափոխականներու թեան ոլ արձանագործութեան՝., գբական՝ութեա\ն\
սահ– եզերքներ ը հեհող ալիքներու չփչփոց ը, կա ապաստան, բայց մեր Հայրենիքբ^ քիբնւեւէն երազ– ու թատեբգութեան բոլո ր ճ\իւղերբ միասին՝՝ ու
րապներու Հեզաճկուն երթը՝ լճին՛ վրայ։ ուած մեր Հ այրեն իքբ , ե® ր բ պիտի տեսն են՛թ, ու ռած Հ Մշակած էր ա բ ՛ ՐՈ1ՐՐ ^իւղերբ, ուշադրու
Տեզափոիտութեան Հայրերը Հայրենիքի աղա՛ ե^րբ վերք պիտի գտնէ մեր թափառական կեանքբ , թիւն գրաւած ալս բոլոր սեռերուն՛ մէք, թէեւ ա ի–
տ,ութեա\ն Համար մարտնշեցան , \իսկ ն՚ո/ն Հայրե պղտոր քոլրերոլ ՛ել իւ ո բ թ ափերու վրայ X գրական գիծ մ բ՝ այս բոլորին վրայ , դժուար բլլա ք
ն՛իքի գմ՜բախտ զաւակն՛երը ե կահ՝ են վարպետն՛եր՛ու Ամբան ճամ բաներ ^ շուտ , շուտ տարէք զիս X մատնանշել։ Աակայն^ կարճ խօս՝ելու Համար կր
ռւ
յեղափոխական դարբնոցին մէկ Համայնապատկե Գէպի \իմ Հայրենիքբ, իմ երազած Հայբենիքբ .. : ն՛անք բսել , թէ Հբապարակադիր էր, գրագէտ
րը գիտելու յ Թ– ՀԵՐՈՅԵԱՆ աուունստ ի քնն առատ Գ. ՄԽԻԹԱՐԵԱՆ
« ՅԱՌԱՋ »Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾ-ԲՆԵՐԸ ՀրգեՀբ լափեց շէն գի՚֊ղեր եւ Աօբատէբն ալ քար
ոլ քանգ դարձաւ յ
ՍՕՐԱՏԷՐՑԻ ԳԱԻՕՆ Գեւոյի գ ե ր դաստ անբ Հ ե տ գ Հ ետ է նուաղեցաւ , Հիմա*** Սօրատէրցի Գաւօն. Հաստ գաւազան
ուբիշն^եր՝բ կ ո ա որ ո ւե ցան
մեո&\ողնեբբ մեռան, մբ գրկած, իրիկոլննեբբ կբ նստի խանի գուռին
:
կամ տ ե ղ ա Հան եղան ետեւր ու գիշեբներբ կբ լուսցընէ աշխար՚Հքի բա–
Տան եօթ-բ ծխնելոյզնեբէն միա^ն՝ մէկբ. կբ \1՝երու մասին, մտածելով
՚— Գիւղբ. մէկ կողմ, մեր գերդաստան բ մէկ ծ խ ա ր , այն ալ մփայն առտուն– կամ իրիկու^ր ։ « Ծօ , էս քսաներկու տարէներբ է^է"1է "
կողմ, կբ կրկնէր էԻկս Գեւժն՝ առանձին Հ սլար տան– Գոմն ու ա խ ո ռ բ պա ր պ ո ւեց ան ՝, արան ոլ արօտբ շուտ անցան, արգէն տարին ինչ է որ, աչքդ բա–
քով մբ, երբ խօսք կ^ԲԷԷԱ՚ր Աօրատէրի մասին։ կ ռնծ եց ան՝ ո լ քար ա ց ան ; ն-աս դոցես , տարին՛ բոլորած կբ տեմնես՝^ X
Աօբատէր կամ կարմիր վանք գիւղբ նոյնպէս կբ քՍանբ լուռ է, ճրադներբ մարած, միայնտան–
Հպարտանար իր նա Հա պետ //• է ս Գեւոյի րնտանի– Գր՚ան՝ առքեւի մեծ աԳրէ*՜ԲՐ ռ ս յ մ ք ե ց ա լ եւ ա– տ ի լ՛ոք խոշոր թութակն՝ է որ մերթ բնգ մերթ կբ
ի վ ր ա յ շինած ՛իր
քով, անոր բազմաթիւ Հոլժկոլ երիտասարդնե Ր ա գ ի ԷԲ ս՛ է չ ե կ ա ւ գիմացի ուռենի խանգարէ լռութիւնր X
րով, գեղանի Հարսներով, կայտառ եւ ժիր թոռ բո յ ն ր ն՚որոգե լու X Գաւօն պատե ան ՛էն՝ կբ Հ անէ ոսկր ակ ո թ «խ էն -
կբ ՛Լեր յ ի–
նիկներով ։ Մ ոխբագոյն աւան ա կ մբ, անծին՝ սեւ այծ մբ, չալՖբ, կբ պագնէ անոր պաղ մարմինբ, Հարուածնւե–
ծեր , ա ն ա տ ա մ շուն, մբ կբ ն՛երկայացնէին\ մնացոր շէ արիւնի , կոտորածի օրեբբ եւ իր
քհէս Գեւոյի արօրն, ու գութաններր՝ աւելի կբ դաց բ , Հյոզիկ Հ ար սն ո լկին՝ եւ անոր գեռ ոտք րէն՝ մռնչող վիրաւոր թշնամինտերբ ։
Համրէին, քան գիւղի բո ու–
նեցածնեբբ։ Արտերն, ՛ո լ էռբ միւս բ& ի կնե բ ոմն՝ ոԼ չելած զաւակին Հետ է Երան ո ւթեան՛ ժպիտբլ կբ շորոբայ անոր այտե
սաՀման
չոլյնէւին ։ արօտատեղխնե ր բ ծայր Լա յԱատարած տունէն կր մնար միայն1 թոն– րուն եւ չուբթեբուն\ վրա լ X
բատ ո ւն\բ , գ ա ր ե ր ո ւ մ ուխով ծ ե փ ո ւ ա ծ եւ երկու ձէԼէ զ բա իւ ա աուսբ, եղբայրներբ, խորոտիկ
« Աստծու աչքբ վրան բլլա յ , Ո՛ էս Գեւօն՛ ան– մ բ ո տ ու իւղոտ սիւն՛երուն կր թնած X Հարսներն ել աղքիկն\եբբ , ճիժերբ, կռուան՝ զո–
նմ ան մ արդ ^» , կ՝օրՀ\հէին> անոր ճոխ սեղանէն քհէս Գեւժն– գերեղմանի չարժան. ա ց ա լ ե լ իր մէշնեբբ , պարարտ եզն՚երբ , մարալ - մարալ կովե–
կեբակր՚ուած աղքատն ու տնանկբ, յոգնած ճամ ոսկորնեբբ ե ր կ ա ր ատեն՝ ցրուած մնացին կաթ ԲԲ 1 Հօտն ու դամբռներբ, արսհԼ ո լ անգաստաննե–
բորդն՝ ոլ ղղաբիպ դուր սլաթ՝^ն\եբբ յ նաղբիւրի ճամբուն վրայ : րբ , ծաղկառատ մ աբգեր՚բ եւ կբ Հ՛ առա չէ սրաիէե
Ուրուր չէր անցներ քհէս Գեւոյի Հաւնոցի վբ՜ քՒոռներ, որդիներ՝, Հարսնեբն\ եւ աղքի1լև՝եբյէ խորերէն X
բայ էն < գ օ ձբ չէր մօտ ե ն ար ան որ արտին եւ արօ ղրմ Է ն մեռածն՛ 1 կոտորս ւեցան ;
տին, գողն ոլ Հարամին սարսափով կ արտասա Գաւօն\ բոլոր՛ի վրէժբ լուծեց , թշնամին եւ իր << Զրմէն՛ գացին՝, ղրմ էն կորան՝, մնացեր են
նէ թն Գեւոյի եւ անոր անդրանիկ զաւակ Գալոնի գի*֊ղբ պ ա տ Ո ւ Հ ա ս ո ւ ե ց ա ն , բայց Գաւօն՝ ալ գուն՝ միայն իր կողակից Հարս Հ^ողիկնւ եւ Ասլան՝ Բա–
էիկՐ)
ան ո ւնն երբ % չ դ ա ր ձ ա ւ եւ օր մրն՝ ալ Ա տ ա մ պ օ լ ի Են՝ի քԱանի մե որ՛ուն՝ աշխար Հ դալն՝ ալ չտեսաւք։
Բայց Աստուած երե ս ր գարձուց այգ գերդաս ռած՜ դռնապանին– փոխարին՛եց տ Գալոյ ե ա՝չքերբ կբ յորգին եւ արցունքի խո՛
տանէն՝ , «Չարխի ֆեալադբ^ Լրքեց անոր բախտին\ Ո Հաբս Ծ ո զ ի կր ծ ռ ե ց ա ւ Հնամ ե ա յ ճ ա խ տրա շոր կաթիլներր կբ տափակնան սալերուն վրս*յ Տ
ան իւր X կին առքեւբ, ինքզինքք եւ փո՝քբիկ Ասլանն ապրե– ԱԶԳԻՆ
կոտորածն*
ու քարգր այգ տեղերն ալ Հասան, ցնե լ ո լ Հ ա ր կ ա դ ր ա ն ք ո վ X
Fonds A.R.A.M