Page 90 - ARM_19-1948_03

ԳՐԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒՄՆԵՐ ՀաւփզհԱ ԼոԱտոԱ շաբաթաթերթերով։ էկերբ կր դարձնէ ծանրացած
թէ պատ–
աչքերով ու յօրանկելով ։ Կբ՝ կարդա՛՛յ ել ։ Գէմս

կերնեբբ կբ դիտէ, կր գժուաբանամ բո ան,վերկ ,

ՍՓԻՒՌՔԻ ԲԱՆԱՍՏևԴԵ֊ՆեՐԸ երկու երիտասարդներ , մէկբ կ՚ուտէ

Վաղը օգբ լալ պիտի բլլայ , լարեց Յաս իմ ի– միւսր «0&ւ1^ աոօւ» կբ 1լ"՚ՐԳս՚ձ ՝ Ա՚"են մր վերկ

կբ , նայելով Փարիզի աստղազարդ երկինքին , երբ ՛թերթը մէկ կողմ զբաւ, խնդրեցի անգլերէն

1.— ԲԻՒԶԱՆԳ ԹՕՓԱԼԵԱՆ Յո՚֊լիս 14/՛ դի շեր ո ւան Հ րախաղոլթենէն տոլն՛ լեզս լով, ոբպէսզի քանի մր վայրկեան զախ ինծի

(Չորրորդ 1ո– վերջիւն՛ մաս) վերադարձին ։ տրամագրէ : Պատասխանեց ա նար, ո այ այ տ ի չ աչ -

Արդարեւ ամառուան եղանակք արդէն անցնե­ քերբ Անծի ուղղելով* « Անգլերէն չեմ Հաս­

«Աբեւագաթին մէկ, քհօփալեաԼԷ «Ապագայ լու վբայ է ու դեռ աշուն ենք կարծես . Անձրեւ , կնար » ;

Ա արդուն քերթուածքէ ո շ միայն ինքնատիպ յ՜ղաց– կարկ-լւո եւ կբ մ շ;ինք՝. Ար եւք պչրոտ աղկկա՚Լ մը Լեր ան ու ծ՜վի զաւակ, աչքերս կբ փնտռեն

Քէ "*Ը ԳՎ7"^^ Հը ^.Րէ > ա յ լ Ծ * ֊ 1 ա յ գ երկին անուակն՝ նագանքոՎ Հւււզիւ ցոյց կուտւսյ իր դէմքը պաՀ– այս անգամ ծովբ, որ յամ առօր էն խ՚՜՚յս կուտա ւ

դաղանիքին , փի լիսոփայոլթիլն բ կք պարզէ,՝ ուբտելու Համար քանի մբ վայրկեան վերկ՝ ամ– տեսողութենէս Հ ԱնՀամբեր ինչպէս Գոլոմպոս՝ ի

ստեղծագործական շնորՀ ին խորունկ յուղականու– պերռլ ետին՝֊ Վայելչակազմ Փա ոիզդ ւՀ իներբ , •ռ– խնդիր ցամաքին։ ֆրանսական Հ՜ղթ վքայ մեր

թ համբք : Այգ բանաս աեղծւթեամբ աԼ կը քան ա Հ բո Լք օրեր անցուցած են ն ո բաձե կո լթեատԼց ցուցա– վերկին կայ ա՛ւր պիտի ըլլայ Տիէփ, որոմն կը մ օ–

ի մի ձուլել ապագայ մարդն ու ծագող առաւօտք, փեղկերուն առկեւ , բ՜ւաբե լու Համ ար եղս աե1 անք։ Շոգեկառքին մէկ քիչ մը շատ քաղաքա^

անա յ/ա յլ գե ղե ռ կո ւթի ւնն եր ո լ յաղթութեամբ մր է րենց շրկազգեստներբ , կղային վիճակի մր մատ­ վար են սլաշտօնեաները % Փոքրիկ զննութիւն մբ
:
Համ աաարած մ իկո*լին մ էկ գէմ քն անոր կք բարձ­ նուած կբ փաթթոլին՝ իրենց վերարկուներուն գրամիդ քանակին մասին։ Անգլիա երթուդարձի

րանայ Հսկայականէ շառայլներով ։ Ո՛֊ կք բացա– Կբ մսինք Փարիզի մէկ , այո , ե լ քակութիւն տոմ սեխս լ ստուգում ։ իւրաքանչիւր ստուգում ի

կսՀւ-չԷ , Արեւագալ : մբ կուգա յ վքաս , երբ կբ տեսնեմ մ եր քՒաշճե ա– ՇՃՕԱՏՇ ՈՂԸ ՏՄ, (ներողութիւն , պարոն), կր կրկ­

Իր գեր մարգք շի նման իք սադայելական այն նբ, ՛որ Հակառակ Ա իպերիտ ապրա՛ծ Աէէա լ ո ւն՝ կռ­ նէ ֆրանսացի պաշտօն եան , կարծես կբ ցաւի մ ե զ ի

Ս տ ա ա ի պար ին ո ր բարձրանալու Համ աբ կք փնտռէ նա կբ ան ց ո ւց ա ծ է իր ե րկա բ վերարկուն : պատճառած նեղութեան Համար։ Եթէ դիանար որ

(՛Ր եղբայրներուն դիակոյտք , նախապէս սարդի Աւ գիտեմ թէ նո յ՜ն– տխուր օրբ թերեւս աւելի գաղթական Հայ մ րն եմ, արդեօք պիտի 9Ոյ°

՛զէս քամ ած անոն ղ արիւնք ու անով դինով : Աք վա՛տ պիտի «վայելենք» Լոնտոնի մ էկ : Այո ա ՚ տար նո յն Հաճո յա՛կ ատ ար վա բմ ուն քք ։

ալ, ան կք նմանի եւ մաս կք կազմէ խեղճ ու ան­ Հ ա ՚ յ ո ւ բախտ է , կամ իմ բախտս է ; Ամէնքս ալ ունինք փոքրիկ անձն՛ասիրութիւն–

կարներու բազմութեան՝ , որոնք կոքսնոուոած ի– ներ ։ Պո, շտօնե ա յ ին ա յգ պզտիկ ՛ն ախազ ա՛սութ ի, -

րենց իսկութիւնք եւ ա՝1– ո զ ո ք ձայնի մք մտբակոլ– Փ՝ա րի զեան թե բթեր բ խո շոր վե րն ա դ ի րն ե ր ո վ

մէն իրենց իմա ցականս ւթ իւնբ բթացած , գլվսիկոր կբ ծան, ո լցան են մաՀ ափոքձբ բնգգէմ իտալիո ք նբ կբ փա լփայէ իմ ալ ինքն աս ի ր ո ւթ ի ւն։՚ս ու կր

կք լծուին մ իաՀեծան տիրոկ մ ր սուրացող քմ այ– Համայնավարներուն պետ (ծ՝ ո լ լի աթ իի ։ԸնգՀանուր մղէ զիս խ ո ր Հ ր գա ծ ո լ թ ի ւնն ե բու ։ Ինչ լաւ բան է

քին, ոքուն անիւներուն՝ պեղաձ՜ Հետքերուն մ՛էկ, միկեւ Հ Գործ-ագուլներոլ Հաւանական ծաւալում մեծ ազգի զաւակ ԲԱալ։ Ուժ, ուժ՛, ի) ե լա ց ի ես եւ

կալանաւոր մարդկութիւնք , կարծես , գտած֊ ԼՀԼԷ™՛/ յուղում եւ եղբայրական կապ՝ Հռոմի ու Փա բ ի զ ի ամենազօր . Հող. չէ թէ աշխաբՀիս ամեԼալիմաբ

կք կարծէ իր աշխարՀք ու Հոն ապրելու նպատա­ զանազան Ար Հ ե ստա կց ա կանյ Ա՛ ի ո ւթեան ց մ էկ է մարգն ըլյաս : Ու կը փոխագրուիմ քառորդ դար

կք ։ քՒօփալեանի գերմարդբ , ազատ ու անարգել , Ա եկն. իմ ուրեմն օր առակ , քա՛նի դեռ շո գ ե կա ռքբ ետ , Պ ո լոո ւ ծովալին նախարարութեան ՀԷ^ՔՐ գ

գէպի լուս աղե գ բա րձ ո լնքնեբբ մ ա գլցո ղ ա՛ն ՛Հ ատն՝ կբ բանի : ու ր օրուան նախարարը թուրք վւաշա մբ , ոտքի

է, ազատ անՀատներու բազմութեան նուի բո ւած , Առտուն ժամբ %ին՝ բազմած Երանի ինքնա­ կ ք՛ կա՛֊ գ) էր ձեռքեր բ երկարա՛ծ , ողկունելու Հա­

եղբայրութեան ու Հաւա՛սարութեան իւ սւ զա ւլ ծ՜իտ՛– շարժին– մ էկ , զո ր տրամ ագրած է սիրայօժար , մար անգ լ, բանակին Հայ թարզմանբ։ Մինչ զալն

ծանր անոր ճակտին տ Վիլմ օմ պլէն կբ սոլ բանք դէոչի կառ Ա էն՛ Լա՚զա ր : կ՛ան իծէբ թերեւս իր սվւտի խո րէն ։

Հետեւինք նորէն մ եր բանաստեղծին , (աեղի Արեւ ի տժգո լն ճ ա ռ ա գ ա յթնե բ բ նոր կեանք՚նք եեււ Տիէփ՛– Աերտօբէն կապուած վերկին Մեծ Աշ­
անձ կ ութի լնք
աադբել) * կք սւոիպէ Հատուածն եր մ՛իայն՝ ար– յոյս կբ ներշնչեին ինծի : Վե^րկ արդեօք անձրե ւա~ խար Հ ամ արա ին Հեա : Ա՛։ ձնոլրաւլ յանղզնոլթիւն՛

բեր եղանակին : ե, ՝> եր ո ոակա)և ի/իզախո, մ : Երբ բո է ռ մբ ( Հաղի,

ԱՊԱԳԱՅ ՄԱՐԳՈՒՆ կա յաբանին՝ մէկ միկաղգա յին՝ բազմութիւն մբ 1000) ա՝զլիացի ել քանէստա՚ցի զինուորներ .

ճաամմբորգներ եք ում բեր ու բաժնէ ,Ն՝ ւ,էլբ խօ­ կտրելով Մանշբ , կը բարձրանային՝ հովին սեպա­
սին, կուլան, 1լ ողկաղո ւ՚ր՚ոլին
Ար շա՛լսյսներէն ապրըլած ո լ խոր , կբ կատակեն ։ ձեւ խարակներն ի վեր։ Կր կորսոլէ ին անՀետ թ շ–

Ու աննախընթաց տառապանքներու երկում– քէն ) աժ՛ի կատաղի կրակին՝ տակ է
ծնած
ԱՀա երիտասարդ մբ որ մէկքի գօտին կ՚երկարէ

Ո ւ մ բոա եղծագործ I գ եգանի °բիորգի մբ, գորւ&ծտածծե հւոր լ Համ ւ* զայ1 Բաւական երկար ժամանակ կք խլէ , մա քոա՛–

Գո՛ւն , որ ամբողկ երակներուդ արիւնով ն ա ւաբ ե կո ւթեան մ բ պար ա՜գ այ ին : Փ արիզեան տունէն անցնելու Համ՛ար դէպի ՆիուՀէյվբն մեկ–

Ա աքառոլմով Հերոսական , հի՚սմւրբ : Գսո Հոգենաւբ , որ պատրաստ կբ սպասէ Հ Անցա–

իմ ասաո ւթեամ բ շա փա Հ ա ս Հյ՝ո գ ե կ առք ին ան ի ւն եր բ կբ սկս ին թաւալ իլ Գ իրն ե բոլ պարզ ստուգում մբ, շատ դանդաղ դժ–

Պ իտ ի կրնաս յա զթան ակ է յա ղի/ան ակ տան իլ քեզ , յամրբնթաց ։ քհաշկինակներ ռր կբ շարժին % Այս— բախտաբւսր։ Աւելի քան մէկ ժամ ։

Անկք պ ետ ի այս ան Հո ւն տ արա ծ ու թեան մ է կէն ն ո ր աեգ ոչ մէկ թաշկինակ կբ շարժի ինծի Համար ւ Ֆրանսացի պաշտօնեանեբը Հ րա Հան դնեք ը կբ

Պիտի աՀա բն գուն ի ս յ – կա ո ա ա 9 Ո Ո °Ր ^* րն այ ս * Բայց գէտ եմ որ սիրտեր կ ան՛ ո բոն ք ինծ ի Հ ետ են Հաղորդեն, ֆրանսերէն ել կոտրած անգլերէն լե­

Ու տիրական նայուածքիդ , Ա՛յս վայրկեաձ իս Լիոն , Փարիզ , Լոնտոն ; զուս վ մը ։

Աշքեբուգ շեշտ լուսարձակին Հարուածէն Բաժն՚հա՛կիս մէկ՝ մօտս նստած է խա՚րտեա * ժամբ \330ին՛ ^0ՈհւՈ§ բաւական մեծ֊ եւ <ա&<–
պատկերազարդ
Մ Հուշն արդէն կբ պ ա տ /ւի . . • Ֆրան՛ս ո ւՀ ի մբ , ծանրաբեռնուած գստալէտ նաւբ իր ցռուկբ կ՚ուղղէ դէպի \իոլ–

Ս՝ ո լեգնութ իւսն ամ բո խն ե բուն արդէն զուսպ

Ոտքեքուդ տակ գեղեցկօրէն՝ կբ ցանէ

կերտ ո ւմներո ւ Հ եւք մբ նո ր է

Ու այսօր կան խորունկ վիշտեր րու խրա՛խճա՛նքով մբ արբշիռ, կբ թռի , կը թըր– կ ասեց ո ւցէք այս եղքին ...

Աղա ղա կն եր ու եքկո ւնքԼ, մ եծավերկ ճիշ , թռայ , արուեստակեալ լոյսերոլ եւ շուար Հոգի– Մ օտեցուց էք բ ար ձո ւնքն եր ո լ աբ ե լին

Ա՚եծածբն ո՛՚ ւնգ արեւագալ ... ւեբուն ցանցերուն՝ մէկ։ Մեծ քաղաքի մբ նեբաշ– Հ\ ա կոյ ,ո՝1ւ այս մո՛ւթ մարդկութեան Հ

խաբՀի ապրումները Հմայած են՛ զինք։ Վայրկեա՛­ եյ ա լ, գա խ ո ւա հ֊ խաղաղութեան՛ մը կս կի^՜ԼԼ Հո­

ՈրովՀետել ես կբ տե սնեմ անայլայլ նի մր Համար կր՝ խորՀիս թէ , կարծես ան արեւա­ գիին մէկ, ան կը նշմարէ մարգարէի մբ յստակա–
արժէքին
ցկոլթեան արժէքներու գալներու պերճոլթիւնբ ել Հոն՝ լո յ սեր ու մէկ լո– ասեե սութե ամ բ թէ , կիրքերու անողոք աստուած ր
ա ւե տումն
Անժխտելի , ճակատագրակա՛ն՝ ՛Լաց,,զ բնւ՚ա կա՛ն ու Հոգեկան բարձունքները փո­ .նորէն կբ վառէ իր Հնոցներբ։ Ոստաններէն կը

Ապագայի գերմարդուն ... խանակած է , ւիոխաբէն գիշեբներու ղաղտազողի Ժայթքին– նորէն՝ ՀրդեՀի ոբ բոցեր գեՀենային՝

Արեւագալ .•. ի և քն ս պա ււո ւմներոլ , քունքերու մէկ կո տ տ ա ց ո ղ Հազար Հ ելքով, ու(ծ*օփալեան իք ձայնէ՛ր կը վերցնէ

Ա իա յն ո ւթեան մէկ կանգնած– , անյագ տենչերու կշււոյթին » աքչերու գինովոլ - կրկնելով ,

Հսկայական շառայլն աՀա կբ Փետուի թեան. , գինովութեան • . . աստղերոլ քթ թո ւմ՛ն՛ե — իմացակա՛ն ուժերու , աստուա՛ծնեբուն ստեղծող
Համայն,
Այս բարձունքէն կատարեալ րէ հ Հեռու , կեղծ լո յսերու բա՛զն իքն եբո լ մէկ : Աիրոյւ՝ Համար՛, գթութի՛ւն*,* երկիրն

քաղաքներ ո ւն ու բազմութեա՛նց վբայ գորշ I Պատերազմի օրեր են՛։ Գուբս ը ռումբեբբ կբ կ՝ աղեր սէ ,
կանչերէն
Համատարած միկոցին մէկ դէմքն– անոր սուլեն, ՛ու կբ խօսին՝ ։ ^աւարն իԱ1լ կբ սոսկայ իր Ե բ՛կի բն՝ Համայն կը գ ՚ ՚ զ ա յ Հ բրատո չոր
Ա եբո ւն, դներ ուն վիրաւոր ։ ո՛ գեՀենի աստ­
Կբ բարձրանա՛յ * *• ստուերէն՝ ; Ա աՀ ո ւան՝ տարաժամ ա՛յցովը տեսլա–

Ու մարդկային արիւնաքամ ամ բո իլին Հար , փակ փեղկեր ո ւ. ետին բ ի ւր ա ւո րն ե ր կեցած , Գթացէ՛ք մեզ, գթացէ՛ք,

Ոբպէս աստուած երիտասարդ ւլսպուած շունչով կբ Հետեւին անցնող կա սկահ ե — ուածքն եր է

Կբ նետէ իր պատգամն աՀա , լի ստուերներու ։ Կ՝երեւակայեն պատերազմի 1944^5/ վեբկբ գրուած իր կարգ մբ քերթուած­

իմաստութիւնն՛ իր թ"ԼոՐ *** ։ դաշտին վրա յ ս ի ր ե լին եր ո լ զ ալարոճն Հ ոգեվար– ներուն մէկ , ն շմա բե լի է որոշ կթոտում մը, չըսե­

(էստ եղծ ագո.րծ , անժխտելի պայքարի քԲ , աղաղակներու անւզօ բո ւթ իւն բ , օդին մէկ ա– լու Համ ա ր թերացում Հանդէպ բանաստեղծ ու–

Տարերքն– Հ իմ ա գուպարատեն չ կբ կանգն ին ալե՛ր սան քով բարձրացող ձե ոքերու վերկին թափբ : թեան : Ամէն շրկանի յատուկ կարդ մը գաղափար–

՝Բ ո լ առկիդ , իՒօփալեան բարի մ արդ.Է եւ զգայուն– բա՛նաս– նե քու եւ բմբռն՚ո ւմներ ո ւ՝ աճապարանքով իր բա­

Արեւագա լ * * * ,ո եղծ : Իր խռո վքբ կ ր վե րած՜ո լ ի ան շա փե լի տա՛– նաստեղծ ի Հ֊– որՀր՝ սպաս գնելուն Համ աբ ծանր ե–

Ու մաքրագոբձ– Հեղեղիռ գէմ ո՛չ մէկ –ուժ ււա պանքնե ք ո լ ։ ԱՀեղ փլուզումի մբ արիւնոտ շո ւ զած իբ տուբքբ ։ Բաբե բա խ տ ա բա՛ր , ա յգ ոգիով

Եւ ո՛չ մէկ թեւ՝ որ ճնշէ իր ծ ս/նր ո ւթեամ բ քբ կր ծա՛նրանա յ իր Հոգիին. վրայ։ ք$անձած ծա— էլբուահ՜ կտորներ բ մեծ տեգ չեն գրաւեր ։

փու յաղթութիւնդ անայլայլ *** X ռերու տերեւներն* իսկ իր աչքեբուն ա՛ռկեւ կբ դո­ (<Ւօփա՝լե ան ի՝ ապագայ՝ «Հրախաղութիւն» ա՛­

Փակենք ծանք արմէ ք ո վ բանաստեղծութեանց ղան մարդկութեա՛ն՝ Հեւացող շունչին՝ Հ՛ոգեկից : նուն ե ր կԷ\Լ աՀալասիկ ուշագրաւ քեքթուած մը

ա յս Հ ա ւա քած ո ւն , մեր մ ատն երուն ձգելով Հապ­ Եւ կ՚եբգէ . ո ր անյ ե զլի կեր պո վ կբ Հ\րկագծ է անոր լո ւ սագէս

ճեպ թղթատում մ բ ի բ անտիպ ձեռագիին եր ուն՝ ԱնՀուն խբռովք մ1Հ ո գ ւ ո յ ս մէկ՝ գիմագիծբ իբրեւ բանաստեղծ *

վրայ, որոնք ապագային «Հրախաղութիւն՝» անու– Ու ան՚սաՀման բաղձա՛նքն այս , ՓԻՒՆԻԿ

նբ պ իտ ի կրեն : Եղբայրս ւթեամ բ մբ սեղմել կուրծքիդ , սիրով , Ի ռ ն չ մ բ\նաց մե զ , ալ ի^նչ մ րն ա ց յ ի շատ ակ

\յ իւթեբբ դա սալ ո ր ո ւ ա հ՜ են : \,ո յնիսկ իւրա­ Վիճակակից ո՛ղկ մարդկութիւն բ՝ ապրող ողբեբ– Հքին ողբե րէն, , բողոյձ;. երէն անկենդան
Երկբ
քանչիւր քերթուածին է կն՝ ալ որոշուած՜։ գութիւնն այս մ բթին , Բացուահ *քէրքեր* որ կբ խանձեն , օ՛ կրակ,

պատրաստ է տպագրութեան յ ան ձ ն ո ւ ե՜լ ո լ : լՀակատՀւերուն վիրաւոր մօտենալ ՛ու դբբոշ մե. Ու տխրութիւն , ալ ՀրգեՀ ում Հ ոգեկան * ••

Լո յս բարձունքներու նո յն՛ գրաւի չ գիրկր^Գ~ Համբոյր՛ մ՛*անկեղծ , Ջերբաղաաել աւերներէն անցեալին ,

խ ա ռն ու մ՝ Լ՛ է որ ո ւն առկե ւ պիտի գտ նու ին բան ա ս– Եւ կնճիռներն անոնց կնկել ազնիւ բարկութեամբ» : Պրկել, ձգտել բոլոր կ ի գերն՛ ա-նկա՚րոզ •

տեղծութեան սիրաՀաբներբ եւ պատաՀական բն— Օ՛ , բազուկներ , ձեռքեր խա չուած՛ , Զնա յի՚լ ետ, մին՛չեւ գիծեին ալ Հալին,

թերցողբ։ Աակայն որքան տարբեր միւս էկեբէն Բարձրացուցէք ճառագայթի մք ն բմ ան Մ ֊թ կառոյցներն Հիմնայատակ դառն՛ան՝ Հող* * *

թէ յզացքով եւ թէ ապրումներով ։ Գէմ քե բ բ ձեր Հ ոգեկաՀն՝ ^ ՚ոնցեալին– անկումներէն Հբրկիզուած

Հրախաղութիւն– • . • : Որքան յանկուցիչ եւ Զ եռքեր ան բիծ մի լիոն ն եբու տառապող ՝ւ Կրգեղեալ մեր կամ քբ Հո՛ւր թող Հագնի,

որքան վտանգաւոր : Բերէ՛ք կայծը խաղաղութեան ... Մ՛ոխիրներէն ելնէ Հոդին վերասլաց ,

Բ ան աստ ե զ ծ ր թիթեռնիկի մբ խօլութեամբ , ԶարՀուրելի արշաւն՝ այս ողբերգութեան մը դա­ Մ շտակենդան ժողով ուրդն իմ վերածնի ••• Տ

իբ կուրծքին ու թեւերուն ոսկեփոշին՝ կիղումնե - ժան ԶԱՐԵՀ ԳԱԶԱԶԵԱՆ

8. Գ. Ո՚-բէչ Հատուած ւքը յաքյյՀղով տ

Fonds A.R.A.M