Page 107 - ARM_19-1948_03
P. 107
Հ։ Ա & Ա ձ
ՊՈԻՏ՚Ծ ԾԻԾԱՂ րո ՛լոք մբ ներկայացնել, սակայն կբ վախնամ ա– ՀԱՅԱՍՏԱՆ
զօթքիս
խնամ զօրո՛ւթենէն հ Այս անդամ ալ մհբ բարե
ղացնէ
աւ՚ծէ լէ 50 Աստուածբ կ՚ելլէ ձիւն ու կարկուտ կբ տե ( Ք ա ղ ո ւ ա ծ Եբեւաւն-ի աԹթ^ելԷնւ)
ԱԽ ձեզի մեր գլխուն X Ջերմաչափէն սնդիկբ կբ ք՛ո– Խ ո րՀ բգային օդանաւորդութեան օր ո լան առ–
աստիճան վա բ * Վյւ՜ ւ յ , սատանէն՝ անկանէր իժիւ, Եբեւանի մէ^ կազմակերպուեցաւ ցուցս։–
5 ար օրի ն ա կ , շատ ւո ար օր էն ակ է սա Աս ա ո ւա ծ Ի"՚լւ • Հանդէս մբ Հ Յո՚֊ցագբուած են ն՛աեւ իսոբՀբգայէե՛
՝0՝ " վե զե բքե երբ մ ա բդի կ ո բզեր ու Աքէս կբ վխ7՜
Հայբիևռ։ օդային ուժերու Հազարապետ Հերոս՝ Փոքրբշքէ–
Աւելի տարօրինակ քան դիւանագէտներբ * տան աւագներու, մէ^ X \^ովոԼն ^ուբն իսկ իր պա– ՝նէ ել Ի). Մէութան կրկնակի Հերոս \յելսոն Ատե–
Ա"–նէ հ.է\Սահ1՚ճ «Յառախի րունակածէն դուրս է վիժած Հ Այնքան մարդ կաւ փանեանէ նկարները :
միջոցով խնդրե մէ^բ է Ջ ո լ կերն ալ շուարած՝
նոր գաղթավայր տայէ շրջանէ Ա*եզբաձոր գիԼ1Լ)Բ մեկնեցաւ
ցի ԼՔ ի Լ՛մէ "ր մի քիէ ա լ արեւ տայ, փոխանակ
վւն տռելու մթայ՝ են * • » ԱովեաաՀայ Գրողներու Միութեան մէկ խումբբ,
անձ թե լէ հ
Վա՜յ Հայ ժողովուրդին ։ իր ամբող^ ազնուաւ– որու մէ^ կբ գտնուին բանաստեղծներ Աշոտ Գ բա
Աանկ խօսքի Համ՛ար, դնաՀսյ՚տեցինք արեւա կա-ւնեբ բ՝ Ա անշէն Ատլանտեանէ
ափերբ, աւազ - շի >, Գրիգորեան եւ .ուրիշներ ւ քՕումբբ իր Հետ
պաշտութիւն լլ հ Մ՛եղա՜յ : Արեւ մ ր , տաք մր վար ն՚ե րու. վրա հ գիրք բռնած
են , Հայուն պատիւբ , տարաւ Հազար Հատորէ բաղկացած գրադարան մբ
իՏ՚եցոլց երկինքէն^ որ դժոխքին Հետ կր մրցի :
անոր քա ղ ա քա կբ թ ո ւթ ի ւնբ օտարն երո Լն՝ ծանօթա իբր՝ նուէր ա՛յգ գիւղի ակումբէն X
Զէ ի դիտեր որ աղօթքս ա յսքան ազդեցիկ ցնէ լո լ պաշտօ'1 ով ։ Եթէ յ ֆերմաչա՚փբ
կծկուելով հքաչատուբ Աբովեանի մ "՛Հ ււ լան տարե
պիտի ր//ար, թէ Աստուած՜ ալ \11^ի բնթեբցող վար իթն է , մ եր պատիւն
ւ վարկն ալ կբ կծկուի դարձին առթիլ , Հա՛յ ՊետՀբատբ լոյս պիտի թն–
է եւ. առա՚իչ ի այդ թիւբ ա յսքան արադ պիտի
ու վար կ*իթ-նէ : ծայէ մեծանուն զԲոզի գործերուն՝ ռուս երէն՛
Հա սնէ ո երկի՛նք։ Եթէ գիտնայի ,ոկրիշ աւելի կ ա–
Հազիւ Հաղ մենք մեղ ծանօթացուցինք ծովուն^ թարգմանոլթիլնբ X Այսպէս լոյս պիտի տեսնեն
րեւո ր բան մբ կ ր խ՛– գբէ ի ՝• 0 րին ա՛կ սանկ լէ առա– ձու կեր ո Լ1՝, Հ ի ւր ան ո ց ա տ էր եր ո ւն ել
Լոր ին՛քն ա՛թաւալ կառք մբ ։ Աէ լիոնատէրէ վայել : մ՛ան չո ւկն՚երո ւն՛ : ճաշարանի « ՎԷԲՔ Հայատանէ» վէդբ եւ գբքոյկ մբ Աբովեա
Հառա^դիմա կան նոր Հպրոլետաբ^ի վայե % նի կեանքէ եւ գործուն էութեան՛ մ ասին ։
բան՛ մ բ * * * Կբ խնդրեմ քեզմէ , Աստուած պապիկս , չբ/լա ք Խ * Հայաստանի 47.253 բազմազաւակ մայ
Է>Հ , ինչ դիանայի, որ այդքան Հաճոյակատար ո ր գուն ալ Բ՛ուրքին կողմբ բռնելով , թբ՛քա՛վարի րեր ստացած են Խ * Մ ի ութ եան շքանշաններ եւ.
պ ի ա ի ՚բլլաբ Ս էն՛ա յա բն ակ Ե Հ " վան– ՛եւ անձրեւ ի գործ մ բ տեսնես՝ մ եր զ\խոլն ձիմԼ՝ ու ան՛ձրեւ պատ ւ ո յ գիրեր X
գէմ տրտունջս նկատի առնելով, աբեւի գունդբ ղրկելով ։ Ե ր ելանէ ժ՜ամ տցոյ ց ի դո բծաբանւբ \947թ՛
վար պիտ ի նետէր երկրի վբայ % Եթէ ա յ դ տեսակ խաղ մր խաղա՛ս մեր գլխուն , արտադրեց 47.000 սեղանէ մամացռյցն\եբ : 1948^՛
« Ո՜Լֆ, աս ինչ տաք։ Աս ինչ քրտինք, կբ Ղ։ՒտռիԲ "I՛ Վբէ^ ԿԸ լա֊ծենք։ առածէն կէսամեակէն արտադրուեցան 48.000 Ժա–
խաշիԼք , աղբարիկս , կբ խորովինք տաքէն ՚. Եբ֊՜ Եպիսկոպոս , տէրտէր խ տիրացու Մոսկուա մացոյոնեբւ Արտադրութեան՝ բարձրացման Հ՛ետ
թատրոն՚ի
կաթ՛ն իսկ կբ Հա՛լի սա տաքէն՛^ ւ կանչել կուտանք եւ ժ՜ամն ալ կր՛կին իՀա $ է արԽադբէսԱ քէն ա րժէքբ %
Գանգատողներուն երեսք չեմ կրնար նայիլ Հ ակումբի կբ վերածՔն՚ք ։ Այս տաբի Հայրենադա՛րձներու տռմներու
Կբ վախնամ որ ան ց ա ծ կ էր ակի ի անձրեւի գէս* Փորձով գիտես որ կրնանք, կարող ենք վք^եւ շինութեան Համա բ նախատեսուած է 140 միլիոն
դրածս պիտի յիչեն եւ վրաս պիտի յարձակին *** ա րւ թոէորբ * * * րոլպլի ; Շէնուած՝ են 6914 ինակարաԱնեբ որոնց
՛Բանի օր է կբ .մտա՛ծեմ , տաքին գէմ խնգրա– Կ. ՊԵՏՈՒԵ Երեւա՛նի մէշ–.
ՆԱՄԱԿՆԵՐ « ՑԱՌԱՋ »ԻՆ
ներկայութեան նրանք դառնում էին՝ չոր, դաման քան՚չ Արարատ, Հսկիր գերման Հերմանւէ վբայ ,
եւ պաշտօնական ։ հ)ո՚ւսափում էին՛ ք աղ ուքակ ա– նրանք երկուքն է լ նոյն բո1նա կա լո՛ւթ եան՝ եւ մե*= ԼՈՒՍԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ ՄԸ
՛ն ատ էր՛ութեան ղոՀերն են\ Հ
՛նու թե ան՝ մասին՝ իւօսելուց , բայց մի անդամ , երբ
Ալ^ՔսԼՀ 1՛^^ մօտեցաւ , ես նրան Հարցրի * Աենք իւն դրեց ինք մեզ տանել եկեղեցի։ Երկու ՛Բան1ի մբ ս րտ ցաւ եր ի տա սա բդն եր ո լ ն ախտ -
Հսկո–
՛Բա՛նի® քառակուսի քիլոմեթր է Հա յաս - շաբաթ վեր^ մեզ ար տօն ո լեց պա Հա կն եր է ձեռնռւթեամբ , Յ՛ուլիս 1 7էն ՏօՇ16է6Տ Տ^ՁՈէՇտ/՛
տանր հ
ղո՚ւթեամբ գնալ եկեղեցէ X սրաՀին\ մէ^ պարզ վիճաբանական Հան՛դիպում մբ
7/սւ կա՛սկած՜անքով նա^եց ինձ ել ասաց • Հայկական՛ ոճով շինուած մ է եկեղեցի էր նա , կազմ ակերպած էինք , ն ա էյ ա դա Հ ո ւթեամբ Պ * Ա*
Հթաա փո,ըր է դ բայց֊ ^է Հայաստան. Էլ ու– որ կոչւում էր Լուսաւ\րէչ։ \,ա շինւա<ծ էր շատ ա– Ջօպանեան ի է
(և ե՜նք Ա աս իններից գէնր , ն՛ա մեծ է եւ դեռ– դբտ– օր\երթն՚Հ Ներսբ \ւ պա տակն Էր եբիտա&քարգակաԼ;
% ւ ո՛ւմ է Թուրքերի ձեռքբ ,Ա –ա մի օբ՛ մ երբ կբ լիսէ՛ ռա^, ցարական իշխանո՛ւթեան՝ Համ երաշխռւ ֊-
չոբ Դ իսկ խորանբ թե ան գետին մր փնտռել , քննել թէ ինչպէճ կա––
մերկ էր ու. աղքատ , յատակբ
-— Գոլ յէ ՛Հ ա ւ.ա ւո ա ո ա՛" ծ էյ» անդա՛րդ : Ա ի արտում Աստուածամօր՝ նկար կախ–=> րե լի է քաղաքա կ ա՝՝ ն– գե տն ի վր այ կա ոմակ եբ=*
Ք **՛ ե րիտա–
ուա՛ծ էր խո բանից , որու շ Ո է ֊ ք ՚ 2 դրուակ Էին երկու֊ պո պա ծ «նոր Աեբունդ»ով ՛եւ «յԲմ*»ով , դրու
Այգ՛ք Է՛ են ասում : Բնկեր Ս թա՛լին բ խօսք կա դմա—
ա՚ւնայ կ*անի ; սարգական գետնի վբայ <ձկէոբ սեղանէդ
Է տուել , եուլ եռւբլ.• նա մի բան խ ոստ ճ ե ր՚մա կ մ ո մեր ՝ ժ ան գո ա ած մ ո մա կ ալնեբի մէթ :
Աստուածամայրեր ՜այնքանն՛ պինդ էր սեղմել իր՝ թեամբ վիճաբանական աղա»** ժողովներ
Այ" ժէւզովուրգի կեա՛նքի եւ մաՀո՚ւան խ\Լդիբ^ կրծքին անոլկ 3 ի սուսին, որ կարծես թէ վախե - կեր պել ։
ներն անգամ կախուած Էին՛ Հոնկեբ Աթալին^ից։ նում էր , ոբ նրան պիտի խլեն՛ իր կբծքէց X Մեր ոչ մէկուն մաքէն անցա՛ծ չէ « յ ^ \ 1 * » շ կամ
Եբկար ժամ անակ Էր Հեբմ ան՚ից լուր՛ չո ւ\1 ԷԷ % Մէ՝ խեղճ ծերունի քաՀանայ , եւ ու մաշուա՛ծ Նոր Սերունդբ լուծելու գադափար՚ք • Ասանկ պա–
էր մ ի բղկտուած Աւ՚ետա–
Երկս*– 111 մ (ւ ս յետո՛յ մեզ մօտ փոխագթոլեցին մեր Հագուստով , կա բդում Հան^ մբ անՀ՚եթեթ պիտի բրաբ : Մեր ցանկու
Հ ին՝ բ\ն կերն երից ՛Բա բլբ եւ ուր Էշներ բ : */՝արլբ ա— թան՝ • թիւնն՝ է ր եր իտասա բգական՝ ա յգ եր կու թեւերուն
ս սւց , որ Հերմանբ մեռել Է . . : գործակցութեան գետին՝ մբ գտնել շատ ո–
Յաջորդ օրբ Ալեքսանբ տրտում մօտեցաւ ինձ Ա ենք սրտանց ազ°թեց ինք Հայոց տա՛ճարում՝ լ՛ոշ խնդիրներու Համար (տօնակատարութիւն ,
•ել յայտ\1 եց , թէ էո *–\ԲՀ է սաացել Որ էր եղբայրՀայոց Աստծուն . . * : Ազ°թեցի Հերմանի ել Գէոր– մշակոյթ , եմն * ) :
Գէո՚րդբ սպան ո ւե լ է Բե րլինում եւ թ ա՛գո լել գե ր— գի Հոգիների Համար * . . բոլոր Հերմասներէ Հա Այս լուսաբար՛ութենէն վերք.*, կբ կարծեմ թէ
ւա ել որդ է դի տե լ տ ալ թէ ձեր տ եղեկ ատ ուն ՛զո Հ
մ ան Հողում Հ Գերմանացի Հերմանբ թաղլում է մար* * * : Զգիտեմ ձայնս Հասա®ւ Տիրոչ ակաճք - գտցած է թիւր իմաց՛ութեան մբ, քանի որ ոչ
ոք
Հայ Հողի մէ^ եւ Հալ Գէորգբ՝ գերման Հողում ։ ներին * * ո՛րովՀետեւ ինձ թւում էր , ոբ Հայոց
Ո՜վ գերման սուրբ Հող, Հանգիստ պաՀիբ քո Աստհւածբ խռոված՝ Հ եռացել է ր ա յգ աաճարէց չարտայայտուեցաւ ա քդ կազմակերպութէւննեբբ
ծ՛ոցում Հայ զինուորէ մաբմինբ֊ էս^է Դոլ ) Հ ի՛" ՛՛ եւ սաւառնում էր Արա՛բա տ ի կատաինեբին -» - * • լուծելու մ աքով X— Վ* ԳաՀյ ուլքքւեաւՕւ
« ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (65) - Եկուր, ՝Բ էակ, նստէ այստեղ ՛ու պատմէ , ն ութ եան՛ Հասալ եւ քշեց մեզ X
թէ էնչ աեղեկութէմններ ունէս էնծի Հաղորդելու : ֊ ֊ ֊ Ո՞վ :
Ոչ ք տէր իմ, ես կբ Հրաժ-արիմ ւոեւէ բան հհ– -— Սպիտակ դ՛եւր : Միթէ չէ^՝ք ճ ան) չն ար զա՛յն՝ .
"ելէ , մինչեւ ապաՀով չբԱամ , թէ մեզ լսող չկայ X
ԱՇՈՏ նՐԿԱԹ խօսքս Մաբտիրոս վամ՚աՀօր մասին է , որ անակն՛
Գագիկ կարմրեցաւ X կայծակի նման՝ իր մրա– կալ կերպով կբ յա յանուի Հոն , ուր մեն՛ք չենք
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) քէն. անցաւ Հեղինէն ու ցնցոԼեցալ. ամբող^ մարմ սպասեր X
նով* բայց ծածկեց իր Հոգիին ալեկոծութիւնբ , Անիծեալ րլլայ ան՛, մբմռաց Գագէկ ակ–
ելաւ տեղէն , դո%եբբ ամուր մբ փակեց , վարա ռանե րբ կրճտելով X
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ գոյրներ բ քաշեց եւ կբկին նստելով աեղբ Հրա Մ ենք յաղթելու վբայ էինք , երբ թշնա
ծ– ւիրեց Բոսակբ խօս^ելու յ մի* ւ մէկ կողմ է Յ՛ունաց զօրքով , իսկ միւս կողմ է
՝Բիչ ետք սենեակէն դռւռբ լ՛ացուեցաւ եւ Այժմ կրնաս Հանգիստ բ լ է ա լ , մեղ ոչ ոք Մարտիրոս Հօր եւ Գէոբգ իշխանէ կազմած ՀբոՒ֊
մարգ մբ աննկատելէ կերպով ներս մտաւ, ն՛իզակ ր չի լսեր : ասկն եր ով գբոՀ տուաւ մեր վրայ եւ քշեց մեղ Հ
դրաւ դրսւ՚ւ մօտ եւ լուռ սպասեց Հոն X Գագիկ —- Աքս անդամ մենք սլա րտ ո ւե ց ան՛ք , աէր իմ X Մենք մտանք կոզբ X Հոն ալ կռիւբ շարու\ն՝ակուե–
Արծբունէն քանի մբ անգամ երթ ու դարձ բրաւ, Բ^ն չպէս , Հ ա ր ց ո ւց Գագիկ սոսկում ով % ցաւ, եւ քիչ յետոյ կրակէ լեզուներբ սկսան լափեք
սենեա՛կէն՝ մէ^, բայց ^նկատեց ղայքն X Նորեկբ, որ Պէաք չէ յ՛ո լա աՀ ատ իլ * թէեւ այժմ ո յժբ քաղաքբ •
կարճաՀասակ, բայց գէրուկ մէկն էր յ աէքեբբ անոնց կողմն է , բայց խորամա՝Հ)կութեան եւ Հե^– - ի ս կ ի^նչ եզան իմ իշխաԱնէեբս X
Գագէկէ վբայ դւս բձո լցած՝ ւսնթաբթ ան ո ր վբ ււատե սոլթեան առ^եւ ամ էն ինչ կ՛ռ չնչանայ X Ա— Փառք Տիբո^ր , ամէնքն ալ ազաահւեցան :
նայէր % Գագիկ կբկէն դիմեց դէպի պատուՀանր շոտ Ե ր՚կաթ յ\ոլ\՜1 ՛ական զօրքով ա րգէն Հա յաս տան Իհշտունեաց եւ Ան ձեւացեաց իշխանն երբ ծ պտ ո լե
եւ^ գուբ՛ս նայեցաւ : Զի&վ* Հեաաքրքրող ճտմբորդբ մտաւ : (իողովուրղր ցնծութեան աղաղակներով լով Ափ խաղաց Գուրգէն է մ օտ գացին՝ զայն մեր
ա 1(1"" չէբ Հրեւաբ : կբ գիմ աւրէ զայն ամէն տեգ , եւ նորատի կոյսեբբ կ՚ոզմբ շաՀելու Համար, իսկ Աշոտ սպարապետբ
ծսւզիկն՚եր կր փռեն անոր ոտքերուն տակx կոզբ իր կալուածներ ր քաշուեցա՛ւ՝ նոր յարձակում մբ
Բ՛ն չո՛" ւ ուշացաւ , ան դիտէ ամրոցէն ղաղա— գիւղաքազաքբ, ուր ՚ա$–\որ յոգնած զ0ԲՔ>Բ ոլԴէԲ՝
նէ ճս/ԼապաբՀբ * Է^^Լ Բա<^ աԲԳ^ԼՔ եղաւ ՝Բոստ– Հ ան զսա ան ալ , մ ոխ^ակո յա վիճտ կի մ է^ յանձւնե– կազմակերպելու X Ան մտադիր է աւեբել ու մոխիր
կին ։ ցինք անոր X դարձնել Աշոտ Ե բ կաթ ի կալուածներ բ :
գլուխ
Ես այստեղ եմ, աէր էմ , բսաւ նոբեկբ խոր Բռն չպէս , մ իթէ Կողբբ , Աշոտ սպա րապ՚ե տ ի Երկ՛ անդ՛լամ"՛է՛ ,4 Հր չո կեցւ , րսալ ՝^ոսակ^
տալով Գադէկէն : , Այս անք
այստե^ղ ես X կարծեցի պար աո լեց
Ա, դուն արդէն
կալուածբ աւերուեցա^ւ ՝ ոչ թէ մեր ղօրքերոլ. թուլոլթ–եաՀւ\ աատճաուով ,
թէ գեւեբբ կուլ տուին քեղ Հ ՛Բար քարի վրայ չմնաց ; Գեռ Կ ողբին չմօ^– այչ անոր Համար որ թ-չնամին գիտԷրւ $՜է
Գեւեբբ բան չեն բներ ինծի, տէր էմ, ես
«Տ–, Աչ ոտ սպա րապւ Անձե ւա֊ցեաց կ՚րն՚ենք մե՛նք ել ինչ կր մտաձ-ենք :
անոնց գլիաւորն եմ, պատասխա՛նեց ՚Բոսակ : քիշտ ուճ֊՚եաց իշխանն՛երուն Հետ միասին՛, տնակն— - Ի՞նչպես •
Գագէկի զէմքին վբայ գառն ժպիտ մբ երեւ կալ կերպով յարձակեցաւ Աշոտ Եբկաթի վբայ եւ Շատ պարզ է– մեր ամէ՚Լ մէկ քայլափոխր
ձեր պալատ ին մկԼ կր
ցաւ X Նստեցաւ բազմոցին վբայ եւ գէմ ելով ՝Բո– սկսաւ կոտորել յո լնական զ°բքբ յ բա յց ի լԼեբ^բ / կր լրտեսեն , ել այգ լրտեսր
սակին՝ ըսաւ • մենք պարտ ո ւեցանք : , Ս պիտակ դեկշ կբկին ՛օգ - գտնուի : Ան . , ,
ՐԱԳՐԱՏ ՄՏՎԱԶԵԱՆՑ
Fonds A.R.A.M
ՊՈԻՏ՚Ծ ԾԻԾԱՂ րո ՛լոք մբ ներկայացնել, սակայն կբ վախնամ ա– ՀԱՅԱՍՏԱՆ
զօթքիս
խնամ զօրո՛ւթենէն հ Այս անդամ ալ մհբ բարե
ղացնէ
աւ՚ծէ լէ 50 Աստուածբ կ՚ելլէ ձիւն ու կարկուտ կբ տե ( Ք ա ղ ո ւ ա ծ Եբեւաւն-ի աԹթ^ելԷնւ)
ԱԽ ձեզի մեր գլխուն X Ջերմաչափէն սնդիկբ կբ ք՛ո– Խ ո րՀ բգային օդանաւորդութեան օր ո լան առ–
աստիճան վա բ * Վյւ՜ ւ յ , սատանէն՝ անկանէր իժիւ, Եբեւանի մէ^ կազմակերպուեցաւ ցուցս։–
5 ար օրի ն ա կ , շատ ւո ար օր էն ակ է սա Աս ա ո ւա ծ Ի"՚լւ • Հանդէս մբ Հ Յո՚֊ցագբուած են ն՛աեւ իսոբՀբգայէե՛
՝0՝ " վե զե բքե երբ մ ա բդի կ ո բզեր ու Աքէս կբ վխ7՜
Հայբիևռ։ օդային ուժերու Հազարապետ Հերոս՝ Փոքրբշքէ–
Աւելի տարօրինակ քան դիւանագէտներբ * տան աւագներու, մէ^ X \^ովոԼն ^ուբն իսկ իր պա– ՝նէ ել Ի). Մէութան կրկնակի Հերոս \յելսոն Ատե–
Ա"–նէ հ.է\Սահ1՚ճ «Յառախի րունակածէն դուրս է վիժած Հ Այնքան մարդ կաւ փանեանէ նկարները :
միջոցով խնդրե մէ^բ է Ջ ո լ կերն ալ շուարած՝
նոր գաղթավայր տայէ շրջանէ Ա*եզբաձոր գիԼ1Լ)Բ մեկնեցաւ
ցի ԼՔ ի Լ՛մէ "ր մի քիէ ա լ արեւ տայ, փոխանակ
վւն տռելու մթայ՝ են * • » ԱովեաաՀայ Գրողներու Միութեան մէկ խումբբ,
անձ թե լէ հ
Վա՜յ Հայ ժողովուրդին ։ իր ամբող^ ազնուաւ– որու մէ^ կբ գտնուին բանաստեղծներ Աշոտ Գ բա
Աանկ խօսքի Համ՛ար, դնաՀսյ՚տեցինք արեւա կա-ւնեբ բ՝ Ա անշէն Ատլանտեանէ
ափերբ, աւազ - շի >, Գրիգորեան եւ .ուրիշներ ւ քՕումբբ իր Հետ
պաշտութիւն լլ հ Մ՛եղա՜յ : Արեւ մ ր , տաք մր վար ն՚ե րու. վրա հ գիրք բռնած
են , Հայուն պատիւբ , տարաւ Հազար Հատորէ բաղկացած գրադարան մբ
իՏ՚եցոլց երկինքէն^ որ դժոխքին Հետ կր մրցի :
անոր քա ղ ա քա կբ թ ո ւթ ի ւնբ օտարն երո Լն՝ ծանօթա իբր՝ նուէր ա՛յգ գիւղի ակումբէն X
Զէ ի դիտեր որ աղօթքս ա յսքան ազդեցիկ ցնէ լո լ պաշտօ'1 ով ։ Եթէ յ ֆերմաչա՚փբ
կծկուելով հքաչատուբ Աբովեանի մ "՛Հ ււ լան տարե
պիտի ր//ար, թէ Աստուած՜ ալ \11^ի բնթեբցող վար իթն է , մ եր պատիւն
ւ վարկն ալ կբ կծկուի դարձին առթիլ , Հա՛յ ՊետՀբատբ լոյս պիտի թն–
է եւ. առա՚իչ ի այդ թիւբ ա յսքան արադ պիտի
ու վար կ*իթ-նէ : ծայէ մեծանուն զԲոզի գործերուն՝ ռուս երէն՛
Հա սնէ ո երկի՛նք։ Եթէ գիտնայի ,ոկրիշ աւելի կ ա–
Հազիւ Հաղ մենք մեղ ծանօթացուցինք ծովուն^ թարգմանոլթիլնբ X Այսպէս լոյս պիտի տեսնեն
րեւո ր բան մբ կ ր խ՛– գբէ ի ՝• 0 րին ա՛կ սանկ լէ առա– ձու կեր ո Լ1՝, Հ ի ւր ան ո ց ա տ էր եր ո ւն ել
Լոր ին՛քն ա՛թաւալ կառք մբ ։ Աէ լիոնատէրէ վայել : մ՛ան չո ւկն՚երո ւն՛ : ճաշարանի « ՎԷԲՔ Հայատանէ» վէդբ եւ գբքոյկ մբ Աբովեա
Հառա^դիմա կան նոր Հպրոլետաբ^ի վայե % նի կեանքէ եւ գործուն էութեան՛ մ ասին ։
բան՛ մ բ * * * Կբ խնդրեմ քեզմէ , Աստուած պապիկս , չբ/լա ք Խ * Հայաստանի 47.253 բազմազաւակ մայ
Է>Հ , ինչ դիանայի, որ այդքան Հաճոյակատար ո ր գուն ալ Բ՛ուրքին կողմբ բռնելով , թբ՛քա՛վարի րեր ստացած են Խ * Մ ի ութ եան շքանշաններ եւ.
պ ի ա ի ՚բլլաբ Ս էն՛ա յա բն ակ Ե Հ " վան– ՛եւ անձրեւ ի գործ մ բ տեսնես՝ մ եր զ\խոլն ձիմԼ՝ ու ան՛ձրեւ պատ ւ ո յ գիրեր X
գէմ տրտունջս նկատի առնելով, աբեւի գունդբ ղրկելով ։ Ե ր ելանէ ժ՜ամ տցոյ ց ի դո բծաբանւբ \947թ՛
վար պիտ ի նետէր երկրի վբայ % Եթէ ա յ դ տեսակ խաղ մր խաղա՛ս մեր գլխուն , արտադրեց 47.000 սեղանէ մամացռյցն\եբ : 1948^՛
« Ո՜Լֆ, աս ինչ տաք։ Աս ինչ քրտինք, կբ Ղ։ՒտռիԲ "I՛ Վբէ^ ԿԸ լա֊ծենք։ առածէն կէսամեակէն արտադրուեցան 48.000 Ժա–
խաշիԼք , աղբարիկս , կբ խորովինք տաքէն ՚. Եբ֊՜ Եպիսկոպոս , տէրտէր խ տիրացու Մոսկուա մացոյոնեբւ Արտադրութեան՝ բարձրացման Հ՛ետ
թատրոն՚ի
կաթ՛ն իսկ կբ Հա՛լի սա տաքէն՛^ ւ կանչել կուտանք եւ ժ՜ամն ալ կր՛կին իՀա $ է արԽադբէսԱ քէն ա րժէքբ %
Գանգատողներուն երեսք չեմ կրնար նայիլ Հ ակումբի կբ վերածՔն՚ք ։ Այս տաբի Հայրենադա՛րձներու տռմներու
Կբ վախնամ որ ան ց ա ծ կ էր ակի ի անձրեւի գէս* Փորձով գիտես որ կրնանք, կարող ենք վք^եւ շինութեան Համա բ նախատեսուած է 140 միլիոն
դրածս պիտի յիչեն եւ վրաս պիտի յարձակին *** ա րւ թոէորբ * * * րոլպլի ; Շէնուած՝ են 6914 ինակարաԱնեբ որոնց
՛Բանի օր է կբ .մտա՛ծեմ , տաքին գէմ խնգրա– Կ. ՊԵՏՈՒԵ Երեւա՛նի մէշ–.
ՆԱՄԱԿՆԵՐ « ՑԱՌԱՋ »ԻՆ
ներկայութեան նրանք դառնում էին՝ չոր, դաման քան՚չ Արարատ, Հսկիր գերման Հերմանւէ վբայ ,
եւ պաշտօնական ։ հ)ո՚ւսափում էին՛ ք աղ ուքակ ա– նրանք երկուքն է լ նոյն բո1նա կա լո՛ւթ եան՝ եւ մե*= ԼՈՒՍԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ ՄԸ
՛ն ատ էր՛ութեան ղոՀերն են\ Հ
՛նու թե ան՝ մասին՝ իւօսելուց , բայց մի անդամ , երբ
Ալ^ՔսԼՀ 1՛^^ մօտեցաւ , ես նրան Հարցրի * Աենք իւն դրեց ինք մեզ տանել եկեղեցի։ Երկու ՛Բան1ի մբ ս րտ ցաւ եր ի տա սա բդն եր ո լ ն ախտ -
Հսկո–
՛Բա՛նի® քառակուսի քիլոմեթր է Հա յաս - շաբաթ վեր^ մեզ ար տօն ո լեց պա Հա կն եր է ձեռնռւթեամբ , Յ՛ուլիս 1 7էն ՏօՇ16է6Տ Տ^ՁՈէՇտ/՛
տանր հ
ղո՚ւթեամբ գնալ եկեղեցէ X սրաՀին\ մէ^ պարզ վիճաբանական Հան՛դիպում մբ
7/սւ կա՛սկած՜անքով նա^եց ինձ ել ասաց • Հայկական՛ ոճով շինուած մ է եկեղեցի էր նա , կազմ ակերպած էինք , ն ա էյ ա դա Հ ո ւթեամբ Պ * Ա*
Հթաա փո,ըր է դ բայց֊ ^է Հայաստան. Էլ ու– որ կոչւում էր Լուսաւ\րէչ։ \,ա շինւա<ծ էր շատ ա– Ջօպանեան ի է
(և ե՜նք Ա աս իններից գէնր , ն՛ա մեծ է եւ դեռ– դբտ– օր\երթն՚Հ Ներսբ \ւ պա տակն Էր եբիտա&քարգակաԼ;
% ւ ո՛ւմ է Թուրքերի ձեռքբ ,Ա –ա մի օբ՛ մ երբ կբ լիսէ՛ ռա^, ցարական իշխանո՛ւթեան՝ Համ երաշխռւ ֊-
չոբ Դ իսկ խորանբ թե ան գետին մր փնտռել , քննել թէ ինչպէճ կա––
մերկ էր ու. աղքատ , յատակբ
-— Գոլ յէ ՛Հ ա ւ.ա ւո ա ո ա՛" ծ էյ» անդա՛րդ : Ա ի արտում Աստուածամօր՝ նկար կախ–=> րե լի է քաղաքա կ ա՝՝ ն– գե տն ի վր այ կա ոմակ եբ=*
Ք **՛ ե րիտա–
ուա՛ծ էր խո բանից , որու շ Ո է ֊ ք ՚ 2 դրուակ Էին երկու֊ պո պա ծ «նոր Աեբունդ»ով ՛եւ «յԲմ*»ով , դրու
Այգ՛ք Է՛ են ասում : Բնկեր Ս թա՛լին բ խօսք կա դմա—
ա՚ւնայ կ*անի ; սարգական գետնի վբայ <ձկէոբ սեղանէդ
Է տուել , եուլ եռւբլ.• նա մի բան խ ոստ ճ ե ր՚մա կ մ ո մեր ՝ ժ ան գո ա ած մ ո մա կ ալնեբի մէթ :
Աստուածամայրեր ՜այնքանն՛ պինդ էր սեղմել իր՝ թեամբ վիճաբանական աղա»** ժողովներ
Այ" ժէւզովուրգի կեա՛նքի եւ մաՀո՚ւան խ\Լդիբ^ կրծքին անոլկ 3 ի սուսին, որ կարծես թէ վախե - կեր պել ։
ներն անգամ կախուած Էին՛ Հոնկեբ Աթալին^ից։ նում էր , ոբ նրան պիտի խլեն՛ իր կբծքէց X Մեր ոչ մէկուն մաքէն անցա՛ծ չէ « յ ^ \ 1 * » շ կամ
Եբկար ժամ անակ Էր Հեբմ ան՚ից լուր՛ չո ւ\1 ԷԷ % Մէ՝ խեղճ ծերունի քաՀանայ , եւ ու մաշուա՛ծ Նոր Սերունդբ լուծելու գադափար՚ք • Ասանկ պա–
էր մ ի բղկտուած Աւ՚ետա–
Երկս*– 111 մ (ւ ս յետո՛յ մեզ մօտ փոխագթոլեցին մեր Հագուստով , կա բդում Հան^ մբ անՀ՚եթեթ պիտի բրաբ : Մեր ցանկու
Հ ին՝ բ\ն կերն երից ՛Բա բլբ եւ ուր Էշներ բ : */՝արլբ ա— թան՝ • թիւնն՝ է ր եր իտասա բգական՝ ա յգ եր կու թեւերուն
ս սւց , որ Հերմանբ մեռել Է . . : գործակցութեան գետին՝ մբ գտնել շատ ո–
Յաջորդ օրբ Ալեքսանբ տրտում մօտեցաւ ինձ Ա ենք սրտանց ազ°թեց ինք Հայոց տա՛ճարում՝ լ՛ոշ խնդիրներու Համար (տօնակատարութիւն ,
•ել յայտ\1 եց , թէ էո *–\ԲՀ է սաացել Որ էր եղբայրՀայոց Աստծուն . . * : Ազ°թեցի Հերմանի ել Գէոր– մշակոյթ , եմն * ) :
Գէո՚րդբ սպան ո ւե լ է Բե րլինում եւ թ ա՛գո լել գե ր— գի Հոգիների Համար * . . բոլոր Հերմասներէ Հա Այս լուսաբար՛ութենէն վերք.*, կբ կարծեմ թէ
ւա ել որդ է դի տե լ տ ալ թէ ձեր տ եղեկ ատ ուն ՛զո Հ
մ ան Հողում Հ Գերմանացի Հերմանբ թաղլում է մար* * * : Զգիտեմ ձայնս Հասա®ւ Տիրոչ ակաճք - գտցած է թիւր իմաց՛ութեան մբ, քանի որ ոչ
ոք
Հայ Հողի մէ^ եւ Հալ Գէորգբ՝ գերման Հողում ։ ներին * * ո՛րովՀետեւ ինձ թւում էր , ոբ Հայոց
Ո՜վ գերման սուրբ Հող, Հանգիստ պաՀիբ քո Աստհւածբ խռոված՝ Հ եռացել է ր ա յգ աաճարէց չարտայայտուեցաւ ա քդ կազմակերպութէւննեբբ
ծ՛ոցում Հայ զինուորէ մաբմինբ֊ էս^է Դոլ ) Հ ի՛" ՛՛ եւ սաւառնում էր Արա՛բա տ ի կատաինեբին -» - * • լուծելու մ աքով X— Վ* ԳաՀյ ուլքքւեաւՕւ
« ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (65) - Եկուր, ՝Բ էակ, նստէ այստեղ ՛ու պատմէ , ն ութ եան՛ Հասալ եւ քշեց մեզ X
թէ էնչ աեղեկութէմններ ունէս էնծի Հաղորդելու : ֊ ֊ ֊ Ո՞վ :
Ոչ ք տէր իմ, ես կբ Հրաժ-արիմ ւոեւէ բան հհ– -— Սպիտակ դ՛եւր : Միթէ չէ^՝ք ճ ան) չն ար զա՛յն՝ .
"ելէ , մինչեւ ապաՀով չբԱամ , թէ մեզ լսող չկայ X
ԱՇՈՏ նՐԿԱԹ խօսքս Մաբտիրոս վամ՚աՀօր մասին է , որ անակն՛
Գագիկ կարմրեցաւ X կայծակի նման՝ իր մրա– կալ կերպով կբ յա յանուի Հոն , ուր մեն՛ք չենք
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) քէն. անցաւ Հեղինէն ու ցնցոԼեցալ. ամբող^ մարմ սպասեր X
նով* բայց ծածկեց իր Հոգիին ալեկոծութիւնբ , Անիծեալ րլլայ ան՛, մբմռաց Գագէկ ակ–
ելաւ տեղէն , դո%եբբ ամուր մբ փակեց , վարա ռանե րբ կրճտելով X
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ գոյրներ բ քաշեց եւ կբկին նստելով աեղբ Հրա Մ ենք յաղթելու վբայ էինք , երբ թշնա
ծ– ւիրեց Բոսակբ խօս^ելու յ մի* ւ մէկ կողմ է Յ՛ունաց զօրքով , իսկ միւս կողմ է
՝Բիչ ետք սենեակէն դռւռբ լ՛ացուեցաւ եւ Այժմ կրնաս Հանգիստ բ լ է ա լ , մեղ ոչ ոք Մարտիրոս Հօր եւ Գէոբգ իշխանէ կազմած ՀբոՒ֊
մարգ մբ աննկատելէ կերպով ներս մտաւ, ն՛իզակ ր չի լսեր : ասկն եր ով գբոՀ տուաւ մեր վրայ եւ քշեց մեղ Հ
դրաւ դրսւ՚ւ մօտ եւ լուռ սպասեց Հոն X Գագիկ —- Աքս անդամ մենք սլա րտ ո ւե ց ան՛ք , աէր իմ X Մենք մտանք կոզբ X Հոն ալ կռիւբ շարու\ն՝ակուե–
Արծբունէն քանի մբ անգամ երթ ու դարձ բրաւ, Բ^ն չպէս , Հ ա ր ց ո ւց Գագիկ սոսկում ով % ցաւ, եւ քիչ յետոյ կրակէ լեզուներբ սկսան լափեք
սենեա՛կէն՝ մէ^, բայց ^նկատեց ղայքն X Նորեկբ, որ Պէաք չէ յ՛ո լա աՀ ատ իլ * թէեւ այժմ ո յժբ քաղաքբ •
կարճաՀասակ, բայց գէրուկ մէկն էր յ աէքեբբ անոնց կողմն է , բայց խորամա՝Հ)կութեան եւ Հե^– - ի ս կ ի^նչ եզան իմ իշխաԱնէեբս X
Գագէկէ վբայ դւս բձո լցած՝ ւսնթաբթ ան ո ր վբ ււատե սոլթեան առ^եւ ամ էն ինչ կ՛ռ չնչանայ X Ա— Փառք Տիբո^ր , ամէնքն ալ ազաահւեցան :
նայէր % Գագիկ կբկէն դիմեց դէպի պատուՀանր շոտ Ե ր՚կաթ յ\ոլ\՜1 ՛ական զօրքով ա րգէն Հա յաս տան Իհշտունեաց եւ Ան ձեւացեաց իշխանն երբ ծ պտ ո լե
եւ^ գուբ՛ս նայեցաւ : Զի&վ* Հեաաքրքրող ճտմբորդբ մտաւ : (իողովուրղր ցնծութեան աղաղակներով լով Ափ խաղաց Գուրգէն է մ օտ գացին՝ զայն մեր
ա 1(1"" չէբ Հրեւաբ : կբ գիմ աւրէ զայն ամէն տեգ , եւ նորատի կոյսեբբ կ՚ոզմբ շաՀելու Համար, իսկ Աշոտ սպարապետբ
ծսւզիկն՚եր կր փռեն անոր ոտքերուն տակx կոզբ իր կալուածներ ր քաշուեցա՛ւ՝ նոր յարձակում մբ
Բ՛ն չո՛" ւ ուշացաւ , ան դիտէ ամրոցէն ղաղա— գիւղաքազաքբ, ուր ՚ա$–\որ յոգնած զ0ԲՔ>Բ ոլԴէԲ՝
նէ ճս/ԼապաբՀբ * Է^^Լ Բա<^ աԲԳ^ԼՔ եղաւ ՝Բոստ– Հ ան զսա ան ալ , մ ոխ^ակո յա վիճտ կի մ է^ յանձւնե– կազմակերպելու X Ան մտադիր է աւեբել ու մոխիր
կին ։ ցինք անոր X դարձնել Աշոտ Ե բ կաթ ի կալուածներ բ :
գլուխ
Ես այստեղ եմ, աէր էմ , բսաւ նոբեկբ խոր Բռն չպէս , մ իթէ Կողբբ , Աշոտ սպա րապ՚ե տ ի Երկ՛ անդ՛լամ"՛է՛ ,4 Հր չո կեցւ , րսալ ՝^ոսակ^
տալով Գադէկէն : , Այս անք
այստե^ղ ես X կարծեցի պար աո լեց
Ա, դուն արդէն
կալուածբ աւերուեցա^ւ ՝ ոչ թէ մեր ղօրքերոլ. թուլոլթ–եաՀւ\ աատճաուով ,
թէ գեւեբբ կուլ տուին քեղ Հ ՛Բար քարի վրայ չմնաց ; Գեռ Կ ողբին չմօ^– այչ անոր Համար որ թ-չնամին գիտԷրւ $՜է
Գեւեբբ բան չեն բներ ինծի, տէր էմ, ես
«Տ–, Աչ ոտ սպա րապւ Անձե ւա֊ցեաց կ՚րն՚ենք մե՛նք ել ինչ կր մտաձ-ենք :
անոնց գլիաւորն եմ, պատասխա՛նեց ՚Բոսակ : քիշտ ուճ֊՚եաց իշխանն՛երուն Հետ միասին՛, տնակն— - Ի՞նչպես •
Գագէկի զէմքին վբայ գառն ժպիտ մբ երեւ կալ կերպով յարձակեցաւ Աշոտ Եբկաթի վբայ եւ Շատ պարզ է– մեր ամէ՚Լ մէկ քայլափոխր
ձեր պալատ ին մկԼ կր
ցաւ X Նստեցաւ բազմոցին վբայ եւ գէմ ելով ՝Բո– սկսաւ կոտորել յո լնական զ°բքբ յ բա յց ի լԼեբ^բ / կր լրտեսեն , ել այգ լրտեսր
սակին՝ ըսաւ • մենք պարտ ո ւեցանք : , Ս պիտակ դեկշ կբկին ՛օգ - գտնուի : Ան . , ,
ՐԱԳՐԱՏ ՄՏՎԱԶԵԱՆՑ
Fonds A.R.A.M