Page 31 - ARM_19-1948_02

գամ գմուաբ է ։ Բայց ոռ ւր , ո՞ւր եր թալ, գոնէ ՚ԲոսվչեԱխ դատ կը թաԱսւք ւանգ Հայ թատերական դրականութեան աղքա­

այգ օրը, մեր պաշտամունքի մեծ °Րր տօնելու, տիկ մթերքը ։

հածելու Հա յ եկեղեցիին քա ղց ր ա բո յ բ իսունկը ՚. Այս ներկա յացում ով <ձԿէնիա Վաբդանեանի

Հակառակ տեղացիներու ոգելով.ութեա՜Լ եւ պայ­ ՚ԲրավչԷնքօ , « Ազատութիւնը ընտրեցի » գրքին բարեկամներէ անունով կազմուած խումբը գեղե­

ծառ երկնքին՝ մռայլ են. մեր Հոգիները : Հեղինակը , դատ բացած Է Հ.ԼԷ Լէթռ 3)ռանսԷղ» ցիկ Հեղինակութիւն մբ փրկել կր փոՐ&է կորուս­
սգոյո ւն ծւ յութիւն
Վ ե ր ք ա պ է ս կը մ տագր ենք այցի երթալ մեր շաբաթաթերթին գէմ , որ գ ր ա ծ կր թէ այս գրկ­ տէ , եւ կը մ ա ա ո ւ ս անեն ս

Հ ի ւանգներ ուն , եւ ս փո փելո Լ ան ո ն ց վշտաբե կ քին Հեղինակը ԽորՀրդ. քիուսիոյ մէշ մատ ունե­ մը Հայ թատրոնին ՚,

1րը : * ւ " յ ՚ գ մամ յետ՛ոյ պատրաստ ենք ցած է պետական դրամներու գողութեան գործի Երանի յաճախ ձեռնարկեն անոնք նմա.՛ գովելի
մ ե կնելու աՀ ա
, բա յց ի՜ն չ գեղեցիկ ան ակն կա լ մը մէշ ել թէ՝ ան վեր՛ոյի շեալ գբքխն նման գիրք աշխատ անքն երո լ : Թ ա տ ե ր ա ս է ր

Մ ար սէ յլէն\ կբ Հասն ի և 9 ընկերներ երկու ինքնա– մը գրեէոլ բացարձակապէս անկարող էՀ

շարմնեբով : Այմմ մենք ալ ոգեւորուած ենք։ Այս անուանարկ՛ութեան զգայացունց գատիկ

Ընկերներէն մէկը կը փտածէ — եղբայր ինչոթւ մէշէ «ՀՀ– Լէթռ Ֆռան սէզ» ի պաշտպան փաււաա - ԸՆԿԵՐԱՀԱՄԱԿԲԱԿԱն ենԶՈ8՝Բ ՎԻԻնԻ ՄԷՋ

Մարոէյլէն քաՀանայ մր էՐ"1*$Ք ^եաերնիգ : բանները վկայ ցոյց պիտի տան ՝ք^բավյչ\էնքոյի

սէրղի կթսը եւ անոր նախկին երկու, ա ուս ինն երը , Հ • Տ • Դ* Վիթի կբմիաէն զԻղիցիյլ գաղա­

Ջե0ս գիտեր թէ Աաբսէյլ ալ քաՀանայի ուրիշ սովետ բարձրաստիճան անձնաւորութիւն -

" ռ վ կա յ : Անկարող պատասխանելու կ՚ուղղուինք փար բ ունեցած՜ էր րնյկերաՀ ամա կրական խրն ֊

ներ, որոնք 1ցորՀրգ. էիուսիա կը գտնուին; Ֆը ՜՜ քո յ ք մ ը կազմ ա կեր պ ե լո ւ ա լան դ ա կ ան Հ աւկթա -

ղ է պ ի գարմանատուն ։ Այս անակնկալ այցելութե– րանսաց իներէն ալ վկայութեան պիտի կոչուին

նէն էլ ո ւ՛րր ա խան ան նաեւ մեր Հ իւանգներ ը՛. Բ՛ոլո­ խաղով, 27 Մարտ շաբաթ երեկոյ, Հ* 3* Դ • Նռ Ր

րին ալ առատ պտուղ, կարմիր Հաւկիթ եւ խմո­ զօր. Փըթի , Ալպէռ Պա՛յէ, Փիէռ Ք ուռթան , <իո– Աերունգի սրաՀին* մէք։

րեղէնէ բաժնելէ վերք եւ ան՛ոնցմէ երեքը միասին լիօ - ՛Բիւրի , եւն . : ՝Բրավշէնքոյի վկաները յայտ­ ճոխ սեղաններու վրայ, գոյնղգոյ(հ, Հաւկիթնե­
երթա­
առնելով կր վերագաոԱ անք «Օւ§ՈՕ> , Հոնկէ նի չեն ։ Ա ռաշին դատավարութիւնը տեղի պիտի րու տեսքը պաՀ մը մեզ շատ Հեռո լնեբը տ ա ր ա. ,

լու ՀամաբՎէրնէ եւ Հոն բլրակի մը վյւայտօնե լո ւ, ունենա յ Յունիս 29 ին , Փարիզի մէշ : •Բրաչէւնքօ մեր Հա յրենի գ ի ՚ ֊ զ ր յ ՛մեր պապենական՛ յա ր կե —

մեր Զատիկը։ Կբ մտնենք Վէրնէի ծառախիտ 8000 անգլ . ոսկիէն աւելի ւէնասի Հատուց՛ում կը ր ուն տակ, ՛ուր Զատիկը կը տօնէինք, ինչ մե՛ծ ե–

Հովիտը ուր 1200 մ. բարձրութեան վբայ կ ող - պաՀանշէ ֆ ր ան սա կան շա բ ա թա թերթի տՀե օր է — ռանգով ։ կարծես բոլո րս տարուած անցեալի յո լ –

քունենք կանխաՀաս գարունը ։ Դիւղէն ոչխար՛ ՛մլէ նէն ։ շերով, սկզբնաւոր՛՛ութեան ճնյշիչ մթնոլորտ մը

գե ելով ուխտաւորներ ո Լ նմ ան գանգաղօ ր էն կը կԴշխէր սրաՀին մէշ ,

բարձրանանք գէպի կապոյտ քօ ա չին օգափոխու - ՓԱՐԻԶԱՀԱ8 ԹԱՏՐՈՆ Օրուան սեղանապետին ընկեր Պ* Մանուկեա–

թեան՝ կա յանին՝ շէ&քԸ • Հրաշագեղ տեսարան մր նի Հմուտ ղեկավարութեան շնոբՀիւ, ՀետզՀետէ

•կը պաբղուի մեր առքեւ ։ էքրքանիկ ենք բոլորս Եթէ ակնարկ մբ նետենք ՓարիղաՀայ թատ­ սրտերը բացուեցան • իրարու կը յաքորդէին անա­

՛ալ, կ՚ապրինք Հայրենի յուշեբոլ. մէք։ Կր մտ­ րոնի ներկայ վիճակին֊ վրայ , պիտի տեսնենք որ , կնկալներ , արտասանութիւն. , մ են ե ր գ եւն * ։

նենք սրաՀ , քաղցրաբոյր խոլնկր կը սկսի ծ^սալ Հարուստ արդիւնքներ ձեռք բերելու Համար՝ ա– Յեղափոխական երգերով կր թնգար սրաՀը,
այս շրքա -
եւ պաշտամունքի մոմեր լէ կը վառին։ Բոլորս ալ ռ ա ք ա գ բ ո ւած՜ Րո էոՐ ծ-բագիրնեբո ւնՀ ակառակ՝ ըտեղ– ստեղծելով խան դա՛վա ռութ իւն եւ զուարթ

ա յ գ պաՀ ուն կը գառն անք գոլիրներ ։ & արական­ տարի Հայ դերասաններու գործ ո ւն էութիւն նակ մը :

ները կը սկսին ներգաշնա՚կօբէն։ Ընկեր Դ* Ադամ– ւ ֊ ո յ ս մէք սովորականէն աւելի աղքատ եղաւ : Ընկեր Ա . Դալուստեան , թելադրեց Հ այրենա–

ե ան քաՀաԼ այի մը վա յելչութեամ բ մ ասն աւո ր <ա Արա Գեղեցիկ %ի զոյգ ներկայաց՛ումներէն կ ի ցն ե՛րուն. ամ ուր կառչի լ մեր բո լ որ աւանդու­
էր միայն
փայլ մը կուտա յ ե ր գե ց ո ղո ւթ ե ան ց ։ Կ^օըՀնեն՚ք *ԼՒոն՚> ^ԱրՔայ ԼԽ^Է բե մա դրութիւնն թեանց , որոնք անՀբամեշտ ազդակներն են ՀայՐ

գինին , քՈէ֊րր եւ ոչխարը : ժամ մր վերք արդէն որ թատերասէր Հասարակութիւնը ոգեւորեց եւ Հայ պաՀելու։ Եթէ էլ ուզենք արմանի յաքորգնե–

օրՀնո անկէ վերք Հայ թատրոնը ինկաւ դարձեալ . խոր րը րլլալ մեր նախորգնե բոլ\ն , որոնք մեղի Համ ար

ւած մատաղց ո ւ ն կը գ ա ռ ն ա յ կարմիր խա– քոլնի մր մէք ու սկսաւ օրօրուիլ գեղեցիկ երազ - մ՛եռա՛ն որպէսզի մեր ցեղը ապրի , քաղաքաց իա -
նեբով մի այն ֊**
1,ոձհ–Ւ ^ ՚ Ր Վ ք ա յ ։ I* ՚Ս՚Րն՚՚ձ մենք ալ կր շարուինք կան գիտակցութեամբ > սատարենք մեր ազգային

սեղանին– բո լորտ իքը : կարծես Հինաւուրց Հայ Այդպէս ալ պիտի շարունակուէր անշուշտ , եթէ Հաւաքական կեանքին եւ Հսկենք մեր Նոր Ս ե -

վանքի մը մէք ԼՀէէայԻ^Ք "րաէս ուխտաւորներ յ յանկարծ երկու կազմակերպութիւննեբ )մէկը ան– րունգի վրայ : Ու բախտաւոր օր մը, երբ Հայբե–
միքապէս միւսին լեցնել պա–*
ճաշի ըն թացքին էլ եբգուին ա զ գ ա յին երգեր , րապը ւ յաքորդոզ, չգային *նիք վերադառնալու երազը իր ական ան այ , այն* օ–

ոմանք կ՚արտասանեն ուրիշներ կը ճառախօսեն ։ րը, բոլորս կարենանք նեկա յանալ մ եր Հայրենի -

Ոգեւորուած , պաՀ մը կը մ ոռնանք այս Հղաբիպ Այդ կազմակերպոլթիւններէն֊ մին է <Հ՚Լարա– քին՝ Ալեփառ Արարատին , ճակատաբաց իր պար­

Զատիկը» ։ Անգագա ր բամակնե բ կը պար պո լին՛ բաղի Մելիքներֆը, որ կր ներկայացուի ՀլԱ1էՇ Լ ^ – տականութիւն ը լաւագոյն կերպով կատարած
ււգսշի մէք, այս
Հայ մ ո ղո վո լ բ ղ ի ն , Դաշնակցութեան , կապոյտ գիշեր, որուն մասին կ*արմէ ա– մ արդու ՛ո Հգոոռոււննաս կութեամբ

Իքաչին եւ Նոր Աերոլնգին • կենացը ; կը ծածանի ռահ ձ ի ն անդրադառնալ ա յ ս տեղ : Ու էեն , գ ե ռ կր շաբունակէին Հայբեէնա -
սիրական յեղափոխական– երգերը։
ե ռագ ո յնը ՝ որուն շո ւ<ր քը կր սկս ինք պ արել այլ­ Եր՛կու բառով խօսինք այսօր երկրորդին՝՛ մ ա– ԱնՀբտմեշտ են,
սին՛ , Հորուն նիւթն Պ՛որ–
եւս՛. Ել ե կո յեանճ արեւր բո ցավա ռ Հ որ իգոնին՝ վր– աո յի նոյնանուն է՝ ա կա գե մ ական Հանրի Վար*֊ նմ ան ձեռնարկնե ր րէ Հաւաքելու Համ ար մ ե՛թ մա -

բայ թաւալելով Հր ամեշտ կուտայ ։ Ա եր ալ մեկ­ վէպէն՝ քաղուած* ԼԿէնիա տադ ղ սսեԱրրոունււեւդրր–, Հ ոորբոոնԱցս պպէէտտքք Հէ որ փոխանցենք

նումի պաՀբ Հասած Է։ ԱՀա՚մեր Զատիկը , /լ ա - գանեանի վերա՛ծած թատեր գութ իւնյլ) -Հ Եամիլէն\ այն՛ բոլորը զոր մեզի մա ռ ա ն գ ձգած են մեր նա­

\Րի*զի Զատիկ, Հաճելի Զատիկ մր սակայն որ Մայրիների տակֆ , որ կը ներկայացուի յառաքի՝– խորդները։— Իշխաւն

միշտ անմոռանալի պիտի մնայ մեր յիշողու - Կ.այ Կ՚Կ"լշարթԻ գէլեՐ% Ի էնայի սրաՀին՛ մէք Հ

թե անց մէք : Դերասաններու այս ձեռնարկը Հետաքրքրա -

ԵՐ* ԳՈՋՈԻՆԵԱՆ կան է ոչ միայն անոր Համար , որ Հ* Պորտ ո յի վէ— ԱՄԵՐԻԿԱՑԻ Հ՛ էնքագո բծն ե բու սէնտիքա յին
րնդՀ • քարտուղարը, ճ՛ոն, Լիուիս , ընդունած է
ս լ ի ն զգայացունց նիւթր Հայ՝ թատերասէրներու

ճաշակին գոՀաց՚ում տուող գեղեցիկ նորութիւն բանակցիլ Հանքի ընկերութեանց Հետ՝ վ^րք տա­

ԱՎԵ՚ԲԱԱՆԴՐԻՈՅ ոստիկանները իրենց գոբ - մ ըն է, այլ մասնաւոր՛աբար անոր, Համար, որ լու Համար գործադուլին, որ կր շարունակուի 23

ծ՛ա դո ւլը գագրե ցու ցած ՚ԼՀԼէալո վ՝ Հ ան գա– բա ու - Հայ թ ա տ բոն ի ան Հետացած երիտասարդ մշակ նե­ օրէ ի վեր

թիւնր գրեթէ կատաբե լա պէս վ ե րաՀ ա ս տ ա ա՛ո լած ՛րէն՛ մէկուն՝ Կէնիա Վաբդանեանի գեղարուեստա– ՄԱ8ՐԸՆ ԹԷ6ԼԸՐ, Թըումընի մ,աս՛ն աւո ք

է քաղաքին մէք։ Երթեւեկբ կը կատարուի սովո­ կան ա շխա տ ա ս ի ր ո ւթ ի ւն ր Հասարակս ւթեան սե - դեսպանը , երէկ երկար տեսակցութիւն մը ունե­

րական ի), պէս, բայց կբակմաբի մամր փսխուած փական՛ս լ թ ի ւ ն դարձնելու մ ի քոց էլ ընծայէ ։ Լա­ ցաւ Պապին, Հետ , որուն յա՛հ ձնեց Ամերիկայի նա–

չէ գեռ։ Աակայն, ուրիշ լուրի մը Համաձայն , ւագոյնը բոլոր միքոցներտւն, մեր տաղանդները իւ աղ աՀ ի՛ն մէկ անձնական նամակը, սակայն չու­

խաովութիւններ՚բ վերսկսած են, երէկ , 4 ^ոգէ աւելի եւս ծանօթացնելու Համ ար Հայ մողովուր՝– զեց լրագրողներուն յայտնել անպր պարունակու­

սպաննուած եւ 130 Հոգի վիրաւորուած են նոր Էն ։ դԻ՝^ * Միեւնոյն մամ անակ կը ճոխա ցնէ մ անա– թիւնը :

Հռոմ՛այեց ի ի , ու^րիչ տեղ մը, ն ո յ ն Պլուտարքոս , Նոր բանասէրներէ ՛ոմանք, պատ՛մական՝ այս բեմ լէ շրքա պատ ող Հռոմայեցի զինոլո րնե բուն զո­
իգրան
Հետեւեալ ծիծաղելի բառերը գրեց • սխալ տեղեկութիւնը կր՛կնած են ամեն՛ուրեք, ո- րավարը բարձրաձայն աղաղակեց

^ • • • Ու– նաեւ Լոլկուլլոս առանց արեաւն ր՚ովՀետել Պլուտարքոս ի ՛ու Կիկերտնփ նման կա­ թագաւոր Հայոցն :

չյաղթեց Տիգրանին...» (Տես Հկրասոս» 26)։ րեւոր գէմքերը՝ Հռոմը շատագո՚վելոլ մարմաշէն Այսպիսի պարագաներու մէք Հռոմէական բա­

Ո՞ւր մնաց ուրեմն, 100.000 Հայերու կորուս– տարուած՝ դիմած էի՛ն՛ այս կարգի յերիւր անքնե– նակը սովոր էր իր յաղթական զօրավարնեբբ

աը փոիւան լոկ 5 Հռոմ ա յ ե ցիներ ու % ֊ ր ո ւ ։ Հռչակաւոր Կիկերոն, այս անգոյ դէպքը ա– Հիմբերաթոբ՝ֆ կոչելու, իոկ պա՛ր տուած թագա–

Նո յն Հարցը շօշափելով , Կ ի կեր ո\՚ն կբ փափա­ ւանղած է իր «(քաղաքս Աեքստիայ» ճառին մէշ պսակներր շղթա յի զարնելով^ Հռոմ կը տանէին

քի Լո ւ կո ւ լլո սին Տիգբանակերտին առշեւ տարած (տես 58) : * է ՐՐ զարդ յաղ թ ա կան թափօրներուն :

յաղթութիւնը վերագրել ՛իր քաշութեան , իսկ ա - Մ ինչդեռ , բաիւտատաբար անկողմնակալ կա– ԱշխարՀիս մեծագոյն Հեղինակները զբաղած

նոբ Աբտաշատին առշեւ կվ՛ած ամօթալի պարտու– Բ՛ող պատմագէտներ , որոնց կարգին՛ կրնամ յիշա– են Տիգրան Մեծով, բայց աւաղ որ իր իրական
դրուատողներուն գործե րր
թիւնը վերագրել իր չար բախտին, (ու ոչ երբեք տակել կասի՚ոս Դիոնը, Փլոըոսը ու մասանա ւաւ յ ա էլթ ո ւթի լննւ եր ր
,են^
Մեծն Տիգրանի կորովին , քաշութեսՀն \ու ռազմա– Ապիանոսը Լորոնք այւմէքաւո ր Հեղինակներ կոբս\ուած են տ

մէ՝^՛ յաշողութիւններուն) : Այս առթիւ Կի կերոն Տ ի դրան ի Հաշտութիւնը կ՝ աւան դեն շատ տար բեր՝ Հոս ցոյց /լուտամ Տիգրանի մասին գրող մա­

կը գործածէ Հետեւեալ բառերը . ու բոլորովին Հակոտնեա լ տեղեկութիւններով ; տենագիրներէն ոմանց անունները, Հասկցնելու

Հ Լոլկուլլոսի գերազանց անձը , գործերը \* րականութ իւեր ա յս է . Համար թէ իԹնչ արմէք ունեցած էր Հայաստանի

այնպէս մբ վարեց որ անոնց մեծ ու Հռչակաւոր 66 թուականին , Մեհն Տիգրան իր իսկ կամ - Տ իգրանը, որ այսքան կարեւոր մեծաթիւ անձեր

սկզբնաւոր ութ իւնները (այսինքն Տիգրանակեբ - Ք ո վ Լոլ ոչ երբեք բռնադատ՛ուածէ , ձիոՎ (ու Հե­ զիԼքՐ յիշատակած են՛ իրենց գործերուն մէք :

աի ճակատամարտը) ՛ոչ թէ իր բախտին , այլ քա– տեւորդներով) գնաց Հռոմ էական բանակը։ Պոմ– Այսպիսի Հեղինակներն են

շութեան , իսկ իր վերշին գործերը (այսինքն Աբ­ պէոս ի պատիւ Տիգրանին ընգառաք զրկեց զին - Պ լուտար քոս , Ապիանոս , Ա տ բաբոն , 3 ուստ ի–
-
տաշատին ճակատամարտը ՛հ ՚ Մ՛), ոչ թէ իր ԼՈ ր ա կ անն եր ձ ի ւ \ն ե,ք բաբէ։ նոս , Ատիանոս, կուղմիտ, կաս ի ո ս Դիո՚ն , Բէյ
րաստիճան տրիբուններ ու սպաներ : Ու երբ Տ իգ­
յանցանքին , այլ բախտին վերագրելի կը թուին» % նախ, կքքէլ, Ամիանոս , Մաբքվաբգ, եւն»։

(Տես « Բ ա - ա ա ե » 10) : ան մօտեցաւ Պոմպէ՛ոսին , Հռոմայեցի Հրձիգներ ի

Ուրիշ կարեւոր պ ա ր ա գ ա յ մը եւս • պատիլ Տ իգրան ին– րնդ առաք շարմեցան Լտես (Օ ՆՈՒՊԱՐ ՄԱԳՍՈՒՏԵԱՆ

Կողմ ւ ա կա լ պատմաբաններէն շատեր , երբ Ապիանոսի <ձՄ իՀբգատ^ը ֊ 104)։

կ՝աւանդեն Տիգբանին ու Պոմպէոսին կնքած Հաշ­ 3 ե տո յ Պոմ պէ՛ոս անձ ամբ մօտեցաւ Տ իգրան

տ՛ութեան դաշինքը (ստ,ոբագրուած ք՛րիստոսէ ա– Մեծին, որ արեւելեան ձեւով ոզքունեց դէսՔԸ\

ռաշ 66 թուականին) , Մեծն Տիգրան բ ցոյց կու իսկ Պոմ պէոս Տ իգրանը գր կելով Համ բուրեց : ՄԵՐ ՆՈՐ ԹԵՐԹՕՆԸ

տան խնդրարկուի գերին մէշ, իբր թէ յետին Պոմպէոս մեծագոյն յաբգանքւեր ընծայեց Տիգ - Վերապրելու Համար մեր պատմական փառքի

ծայր նուաստացած վիճակով՝ Պոմպէոսին առշեք. •րանւին (ււ ր ոնց ի տես նախանձն ցաւ իր վատասիրտ օրերլէ, շուտով կը սկսինք Հրատարակել մեր 9**

կը ծնրադրէ , ու գլխէն վար առ՛նելով արքա յա - ու դաւաճան տորգին) , ու յետոյ ոտքի կանգնելով էշին մէշ Ծերենցի ԹՈՐՈՍ ԼԵՒՈՆԻՆ, որ թէ Հ ի ն

•կան թագը կը գնէ Հռոմայեցիին ՛ո աքերուն առ - Տիգրս/ն ը Հռչակեց իբր բա՛րեկամ ու գա շնա կի ց եւ թէ ն՛ոբ սերոմն գին կողմէ պիտի կարդացուի

շել , աղերսելով վասն իր կեանքին ու թագին . . .: Հռոմ էական պետութեան % ճիշդ ա յգ պաՀ ուն մեծ Հետաքբքրութեամբ եւ յափշտակութեամբ ։

Fonds A.R.A.M