Page 228 - ARM_19-1948_01
P. 228
ԵՐԻՏԱԱԱՐԴԱԿ81Ն Եքէւաճ քաղաքը 19—21)։ Աւելի վեր Լ, Երեււսն կրկին Սաֆէվինե.
բու ձեռքը ա ցաւ ու թէեւ 1616/ գարնան 3 ամիս
ապարդիւն կերպով պա շարուեցաւ Օսմանեան ու.
մեըուն կողմէ, Սուլթան Օսման Բ .ի (1618—1622)
ֆ^՚բճ պտոյտ մբ քաղաքէ քաղաք՝ բաւական « ԻՍԼԱՄԱԿԱՆ ՀԱՄԱՅՆԱԳԻՏԱՐԱՆ »ԻՆ եւ ՇաՀ Աբբասի մէվել կնքուած– Հաշտութեան
էէ աե. ՜բողքական գա զա փա չ. մբ կազմ ե՜լէ» լ Համ ար Բ– . դաշինքով մնաց Աաֆէվիներու ձեռքը : Եւ սա.
ա՚յ&ձ շար մ ում՝՛ի մ աս է՛ն յւր կբ ձգտի Համախմբել •ք ան՛ունի Սի՚-լէյման \549ին Պաբսկաստաի կայ՛–, Մուրատ Գ– \634թ 200.000 Հոգինոց բանա
տարագիր երիտասարդութիւնը\ ֆրկբռբգ արշաւանքէն վերադարձին՝ Ֆրան սայի կով մը էրզրումի վ/""յէ քալեց Երեւանի վրայ ել
Եւ սակայն, առա քէն ակնարկով իսկ, Փ՜էքէ ^ թագաւորին գրած– է յաղթութեան գէր մը , ուր •արա(յ մը տեւող բուռն ճակատամարտէ մը վեբԼ
զարնէ կազդուրիչ իրողութիւն մր ։ գրաւուած– 3| քաղաքներու միշեւ կ ը յիշէ նաեւ յաքողեցաւ ետ առնել Երեւանը։ ՍոլլրԴան Ս՚ուրատ
Ամէն տեղ ալ, /"՚֊/՚ք աշխատա\նքի լծո՚֊ա^ծ՛ են, Երեւանը Լտես ՖէրիտուԽ պէյ Գ՛ 492 ել . Համ– Երյեւանի կառավարիչ նշանակեց Սոլրթազա փա
կարելի եղածին չափ կազմ ակեր սլելռւ Համար ցէ– մէր Զ • 12) : Նոյնպէս եբեւա՚նի անունը կը յիշ - շան ՛ել Հոյ , Մէրէնտ ու Գաւ՚րէմի շրջանակները
• րՈ լցա՜ն • ե բիտասա բգութ իւնը X , ՛ուի, Հինգ տարի վերշՀ տեղի ունեցա՛ծ՝՛ Պարսկաս աւերելէ վերԼ երբ ետ քաշուեցաւ, լուր առաւ որ
Տեգ մբ լայ՛ն՝, տեղ մբ սաՀմանափակ Ղ գետին տ ա ն ի վեր^բն արշաւանքի ընթացքին աւերուահ Երեւան՛ը կրկէն Ա աֆէվի ե բու ձեռքը անցած է
շաՀ ուած է արգէ\–. : Կր մնայ թեւ տալ, բաբո յա - քաղաքներուՏն մինչեւ։ Այգ շբԼանի Հեւլինակնեբէն եւ Մուբթազա փաշա ալ ա\հ՝ձնասպան եղած՛ է ՚ Ե֊
պէս թէ նիւթապէս , աստիճանած, ա բար ընգաբձա֊ կբ տեղեկանանք թէ վեբոյիշեալ երկու արշա - րեւանբ կրկէն ետ առնելու նպատակեալ թէ՚ել՝ կըր–
կելու Համար զկենսական տ ա բ ա)ծխ ւթ ի ւն Հւ» ; Ա՝ ա– լա ես նեբաւն մ ի Լեւ եր եւան շատ բա բ գա ւա ճ քա - կի՚ն՛ բանակ մը ճամբա ք ելաւ, սակայն՝ Պարսկաս
ն ա ւ անդ որ , Հ ետ զՀետէ կբ բ ազմ ապ ատ կուին օր- ղաք մը եղա ծ է Ա ա \է է վին եր ու տիրապետ ութ եա% տան՛ի առաջարկով Հաշտութիւն կնքուեցաւ 1630–
ուան պաՀանքները, օտարութեան մէք : տակ X Երեւանի աւերումին պատճառ եղահ է ին՚, Երեւանը Աաֆէվիւերռւն ձգելու պայմանաւ
Հ * 8 • Դ՚աշնա կց ո ւթ իլն բ խո րապէս բմբռնե - գաՀ աժ առա՛ւ գ իսմայիչի Հրամանին տակ գտնուող (Նաթաիճ ա, վուքուաթ Բ֊ 33.36 50—53)։
Լովնռր սերունդէն ապագայ գերբ, մա-Հնաւոբ ոԼ– Սաֆէվչ, բանակներ ու–\Լ՛ 1533/՛՛^ Կարս է եւ կրւլրու– էվլիա Ջէլէպի Լ8էյաՀաթ1ամէ Բ– 285) ՛որ.
շագրութեամբ կր Հետեւի անոր քայլերուն։ Գ՚ոէ– մէ վ բայ կատարուած յարձակումը (՚/»Հ չէվ է Ա* .Ա աֆէ-վէնեբո ւ տիրապետութեան շրջանին այցե -
զէ վառ պաՀել անոր գիտակցութիւնը եւ ձեռն՚ե - 2% 29էՏ)։ –Բանունի Աիւլէյման \554ին բա՚խակը լած՛ է Երեւան 1647) , նկարագրելէ վ՛երջ քաղա
րէ ց ութ ե ան ոգին ւ կր քսձւայ ճամբ այ ցուցնել եւ առնելով Կարս եկաւ եւ ոաղմաՀրաւէբ նամակ մը քը , բեր՛դը, պարիսպը, ՖէրՀատ փաշայի եւ Բ՚օք–
*^Դ–Հ՚Լ Ղա ինքնագործուն էութեան ։ ո Ր կեց ՇաՀ ՀՒաՀմաղի , բայց պաաասխա՚ս չստա մաք Ի) ա՛լ ի կողմէ շինուած ամ բո ւթ ի լեներ՛ը եւ
Արդէն* իսկ ունիհք Երիաասարգական Ա*էու - նալով (յբեւաեի ու ՆախիԼեւանի վբայ քալեց եւ պարիսպին երեք դռներ/, \գորս Գաւրէմի, Լեռնա
թիլննեբ, բո շոր, գաղութնեբուն մէք, կազմուած է ր ղ ր ՚ ո ւ մ ի յարձակայցին վրէմը լուծեց։ \է> (Յուլիս դաշտի եւ Կամագչդ Գառ կբ կոչէ) կը յիշէ նա
, կամ
Հ * 8 * ՛ի . ԿոաՀիաէներու նախաձեռնութեամբ \554ին երեւաքեի մ է Լ աւե բո լեց ան ՇԷՀղատէին ու եւ Հիև. քաղաք/,, որ ԶկվկեաԱի Հրապարակին
ինքն-ա բեր ա բա ր մ տած անոնց Հ ո.վա\նա՚ւորտւթե ան խաներու պալատները ել Աուլթանիէ այգին 1579– շուրթն էր , ըսելով թէ «Հոն ալ գրեթէ քաղաք մըն.
տակ : Ան ո ւննեբա լ տարբերութիւնը պարզապէս ին : Երբ Լալա Մ ուսթաֆա փաշա կարս կբ ւլ ր ա - է, ունենալով խան,, մգկիթ, շուկայ, պա զար ,
Հ ետեւանք է տեղական պայ մ անն ե բո ւ ; նուէր՝, Երեւանի Հրամանատար Ուսթաւչ/ու է^՝օք– ը ազն իք ելա յլն ;
Այսպէս , Հ / " ֊ " * Ամերիկայի մէք տարիներէ ի մաք Խ ան թրքական՛ Հողերուն վբայ յարձ՛ակեցաւ, Բագ աքի Լ մէ9 կա՛). 2000/ մօտ տաներ, խա .
վեր կը– գործէ Հայ Երի՛" * ՛հացակցութիւնը , ՚մ-օ–. պատճառ դաոնալով որ 30 Հաղաբ Հոգինոց ՛ում %եբ, պալատ եւ փողերանոց։ Երեւան մէկ քա(ւ.ի
տ ալո րապ էս ե բեք Հ ազար ախգամներո ւ բոնք ա– մը Բ՚օքմաք է՛ անի գէմ ղրկուի եւ Երեւա՚յ. «ղար, - անգամ Խայե՚լոլ /Սա՛լ ութիւն եղած է ։ Ունի իր
մէն՛ բանէ առաք կր ձդտին ամրապնդել նոր նուի» (Ալի ՀՀՆուսրէթնամէ . 236 238) : Երեւան գատբն , մօլլտն , շէյխի չէրիֆը , տարուկան ,
բո լնդին՛ կապերը Հայկական ՝ կեանքին Հետ : ամբողջովին գրաւտուելով իրբ նաՀանգ Օսմանեան միւնչին , եասվուլ ագասըն , տիզ շ կորկ I. ագասրն ,
Կ ազմ ա կ երպու թ ի ւձն ը աւելի քան տասը տա - պետութեան կցուեցաւ Մ՛ուրատ Գ՛Ի շբիսԼին 7 միՀմա՚-ւոար եւ շէՀպէնտէրտ :
Հ՚փէ ի վեր կը Հրատարակէ ս/ւգլերէն շաբաթա - (1574 1595) եւ Աինան, էօղտէմիրօզլոլ Օսմա՛ն Հեշտին կնքուա՛ծ Հաշտութեան գաշինքբ ի ղօ–
թերթ մը, «Հայրենիք Ո՚֊իքլի» , ՛ո՛ւր– իրական եւ զէ էր Հատ փաշան եր ո լ ձեռքով 1Լր աս տա ն եւ րւււ մնաց մինչեւ 1722, այսինքն սկիզբը Աաֆէվի
տաղանդներ կը\հ\տղկին՚, Եսկ այս տարի ձեռնար Հիւսիս, ու Հարաւ Ատբպէյճան մինչեւ Տէբպէնտ ն՛երու ան՛կման շրջանին :
կեց նոր գործի մը , ամսագրի մը , որպէսզի աւելի Թ՛ուրքիս յ կցուեցան Լ\573էն) ։ Այգ֊ թուականին ԱպաՀա^–՝ գբւսւոլեցաւ Աֆ -
լայ՛ն ապարէզ գտնեն գրեէու եւ զարգանալու X Ց)էբՀատ փաշա շատ աշխատեցաւ Երեւան քա զան,հեր,,լ1ւ կոգմէ, Պարսկաստան խաոնա՚կեցալ
Հարաւ* Ամերիկան եւս .ունի երիտասարգա - ղաքին ամըոլթիէննեբռւն ՎյԸաձ% ԿեգրոԱ.՛ առնելով ներքնապէս , & իր՛վան ել Տաղիսաան անկախոլ -
կան կուռ կազմակեբպոլթիւն մը– , «Արմե1իա^> , Թօքմ աք խանը ա՛պա՛բ ա\նքը ոբ ՀԼանգո դե տա կի1" թիւն Հռչակելով օղն՚ութիւն, ՛ո լզեց թև՛ Օսմանեան
1500 - 2000 անդամներով։ կեդրոնը՝ Պուէնոս կը \նայէր շբԼա պատ եց բեր– պետութենէն^, ինչ ոբ պատճառ դարձաւ իրանեւ
Այրէս (Արմ անթիւ) ։ զայն օսմանեան /արա բե՛ր ո ւթե անց խաթարման :
գով Ա ի քնաբերդ կոչուած յա ս ամբա
Ֆըա՚ն-սայի մէք , երբեմնի Պատանեկան \ք ի ո * ֊ ֊ թեան մէք շինեց 8 աշտարակ, 725 որմածերպ եւ Ո-ա սիոյ ղէսլի Պարսկաստան, ՛ել Թ՛՛ուրքիա ծա
Աերուքւ– ներսն՛
թիւններուն յաքորգած է Հ* 8* Գ* Նոբ ալ մզկիթ մը։ Ասկէ գուբս շինեց արտաքին ւալման ղո՚ւղագիպող այս շրջանին օսմանեան ոլ–
աւելի բեբգյլ,
ԳԸ * որ » գեու երեք տարեկան , կր Հաշուէ 43 ա շ տ ա ր ա կ ն ե ր ո վ ել 1725 որմածերպէ. . մերը գրաւեցին թիֆլիսը, ԿէնճԷն,, Գ ալր՛ի զը
ել Երեւան ր
բան֊ Հազար անգամներ ել ս/ւ՝գամուՀԷՀներ ։ք–ր ամ– Ր՛ով , ւլոբս օմտեռ 53 թնղա՚Լ՚օթնյ ե բ՛ո վ Համատան, ^իյմանշաՀը
սագիբր. « Հայաստան », կը Հրատարակուի կէս Այս շթե՚ո ւթ ի լենե՛ր՛ը տւարտեցա՚ն 45 °՚բէն , ( ՇաՀ Բ՝աՀմտսպ Բ*ի °Ըով Նատիր Ալէ ԱֆշաՐ
շնոբՀիլ 10.000բանուոր–
առ կէգ Հայերէն ել. ֆր աներկն: Սպառումը՝ մօտ՛ 60.000 եէնիչէրիներու եւ (*(,պաիր շաՀ . /*///* յանուն &աՀի\ն պարսկական
երկու Հազար օրինակ , եթֆ ՛ոչ աւելի : նեբոլ աշխատանքին՛։ ^էրՀատ վւաշա յետոյ Երե - վե բամիութեաԼ ձեռնարկեց, ետ պաՀա\.քեց գրաւ
Տ-ունաՀտյ գազ ութէ ալ, որ այմմ նախկին ւ տ՝. ի կա ոտ վ ա բո լթ ի ւն բ յա Լ ձնեց ^իզալաղատէ ուած վայրերը X կարս ի ու Եվեւանի միքհւ մգուա\ծ՛
Համրանքին մէկ երրորդը կը ֆերկայացնէ , մեծ Ե ո ւռոլֆ փաշայի ; ճակատ ամ արտէն դիպուածով ազատ ելէ վերք Նա–
մասով ամփոփուած Աթէնքի շրքանին եւ Աելանի– Թէեւ \5էմ5ին ծայր տուած ն՛որ իրանեւօսմ՛ան֊ տիր ՇաՀ (1736 1747) երբ լսեց թէ Օսմանեան
կէ մէք, ունի Հ. 8 Գ* Պատանեկան Միութիւննե. եան պատերազմին ընթացքին՝ Երեւանի փաշա - պետութիւնը ն՛որ արշաւանքի կր պատրաստուի ,
ւ՚՚Հ՛ V Ա՛էլ\ա վաո֊վոուն ել գործօն՛՝, Հակառակ բաղ– ներ ը պարտութեան մ ատն ո ւե ցան Ա աֆէւիի ուժե - ասաքարկեց Հաշտութիւն ԿսՔ^Է Ա՝ոլրատ Գ *ի օ~
մաղտն գմուար՚ութե ան ց : բուհ, կողմէ, բայց ) 590ին կնքուած Գ՚^Լ^՚Ք^՚Լ րեբուն ոաՀմաններուն Համաձայն՛, \ 74եէն 1լ1քը՜
Այ՛էապէս վւ այ լու\ն եւ յ ուս ատ ու պատկեր մը Օսմանցէեե բոլն մնաց ՛հաւրէմը ել Ատ րպէ յճանի ուած Համ աձայնութեամբ Երե ւան գար ա ւ
կր ներկայացնեն Միքթ Արեւելքի Երիտ. Աիոլ - այն մասը որ "Ի աւր էմէ կ ապո ւա)ծ, է (ւ&էր վան ) Պարսկաս տ անէ փո խ ան ցու ե ցաւ X
թ իւննե րր % Լոկրի ՚անր , իւրտիսւ ՚յնը եւ Երեւաֆի շրքան– \,ատ էր ՇաՀ է ս պան ո լթ են էն վ երք թէեւ
Եգիպտոսի Հ. 8՛ Գ * Երիտ* Ա՝իութիւն,ր զեռ նեբը (Համմէբ է. 72, 73, 79, 84, 146, 184, 152, Պ ա՛ր ս կ աս տ ան դարձեալ ն՛երքնապէս խռովե ցաւ ,
ն,,ր աւարտեց իր Շրք՛ Ժողովը։ Այս առթիւ ՀՏրա. 193) : (հեւան (ւ աՀ անգին՛ 1591 թուակիբ տոմարին բա յց ա յս ա\նգամ Օսմանեան պետութիւնը չմիքա֊
/զաբակային կոչ մը ուզելով տարագիր երիտա ման րամ ան ո ւթ ի ւյնն ե ր էն կր Հասկց՛ուի թէ ա յ դ ԼՐ - մաեց X Աակայն Երեւան անկախութիւն Հռչակելով
սարդութեան՛ ք մասնալորապէս ա\\ոբ կբ յիշեցնէ չանին 27 ո, աւաոյս կներոլ. բամնուտծ էր՛, յիշեալ Համ անաւն թուրք պէ յութեան մ ր կեդրոնը գա ք. -
Հիմնական պաՀաֆքներ * նաՀանգբ եւ թէ նաՀանգ էն կեդրոն Երեւան քա - ձաւ , մ իւս Աղբ պէ յճ անեսւն ի շխան՚ո լթեանց նման :
ք.– Մնալ Հայ՝ ^ոգէով, էեզուով եւ մշա - ղաք՚ը ունէր 6 թազ ՛եւ իր են կապուած 90^ աւելի Պարսկաստանի մէջ Բ՚ո՚չարներոլ տիրապե -
կոյթով ։ իսկ Երե -
թուրք գիլզեր ել աւ՛աններ X տութեան Հաստատումէն (1799) վերջ
2. ԸլԼ՚՚՚ք Հ՚՚՚յ՝ աըի ե՛– պարկեշտ , ՚ոէը Սուլթան ՄէՀմէտ Գ վ, եւ ԱՀմէտ Ա-ի չրք՛ոն լան մնաց իբ՛ր՛ մերթ բոլորովին– անկախ , մերթ
ս կզրո ւ Աքխկբու կայսրու
բան ։ ե լ մեր քազարական ոլաՀանքնե ֊ ՛ն հր ո ւն (1595 1617), երբ Օսմանեան կինանկտխ իշխանութիւն մ/ւ, որ սակայն - ԺԹ ՚
թիւնը Աբեւել • Անատո լո լի Հ$է լալիներու խռովոլ– գար՛ուն ս կէզբնե ր՛ը սկսաւ յարձակման ե^՚թալ, .
« Այս է թե լագրանքր մեր պատմութեան , այս թ իւննե րով, ՇաՀ Աբբաս Ա. (1587—1628) Գաւբէ. կուէլ , արդէն իսկ Վրաստանի մէջ տեղաւորուած՛
է 1"Լ^Բ Հ""֊ասալւս։պէւ։ Հայրհ\ն/ւքի ,1. ւ "ւԲ՚– ք^՚ը ետ առաւ ա. եօթնամսեայ պաշարումէ Վ^՚բք Գա սերուն կողմէ։ \%0–\ին Երեւան՛ի վրայ քալող
խարՀի Հա յա թեաս » : թէեւ* րսքոէլեցտլ Երեւան ալ գրաւել , բայց տես ռուս աժերը ետ քաշուեցա՛ւ» է9միածնայ վանքը
՛՛՞ՀՀ՛ հ.ՀԼ յք՚Լ^Յ^՚Հ "՚•՝• /,* ււյար։ոա1լան<ա.թի։§ւ նելով Օսմանցիներուն գալուստ՛ը, ՔաՂ.՛*՛Քձ". աւե - աւարի տալէ վերջ : Ան յաջողութեամբ վերջացաւ
յաբձա -
մլլ Փարաաեչ յուՆհտեսոլթհա՚ւ եէ ււտորաղա - բեց եւ քա*ուեցաւ , իր ետ քշելով նատեւ ըւսւլւս– նաեւ 1808/* տեղի ունեցող երկրորդ
ււ ււ ւ թ /, ։ւ։ ս ա ր ամաղբ ո ւթ ի ւն լւ : Ազգանշաս մ,չչ , " /> քինէ բնտկչութփւնը ( Աաթաիճ ալ ֊ — վուքուաթ ք* * կումբ։
պկւ՚՚ք Կ աարաւՒուի քէոչոր գաղութներոլ% մէ9, Թէեւ 1810/* Ատրպէյճ ս/նէ կառավարիչ Ապ -
ՈքէգԷողԷ <մէ.ան ճխոր հա,, ե, նկուն, աչխարՀԷ պաս Միրդա'Բաչա/1 Գտլրէմէն Երեւան՛ մեկնեցաւ, .
11/ա/՛ւաա՚\երան լիրայ : կեանքի ելեւէքները, վերքին տարիներու ընթաց - օսմանեանն բանակներոլն Հետ միասն՛աբար Լուսե
1'սկ Սուրիա Լիբանան ի մէշ՝ Էն չ ււ.ր կլլ տես. քին : եր է տա ֊, րուն վրայ յարձակելու մտադրութեամբ, Ը՚՚՚յց
/""ք ՜
հենք ամէն որ, աչօք բացօք, շէ կաբաոթր մաո– Ե1 ակայն , անոր Հոգին մնաց միշտ կարելի չըլլալով իրանեւ օսմ անեան ո ո ոծ՛
սարդ եւ աո կւււն , վանելով վՀատոլթեաՆ Պ9՚
՚իաւււր վկայութեան ; Հակը : թիւն մ1,բ ապաՀովել, ապարդիւն մնաց այո ար
Կուռ ցանց մ ր՝ եր էաաա րգականւ ւլ ո րՆո ւ նէ ո ւ - .յանեքր *
թեան , կուսակցականէն մինչեւ մարզակս/֊ բ (Հ– Այո Հ ա ր ե ւ անց ի տեսութենէն գոլրս չեն մնար 1 803Հ ^ 1813 տեւող ոուսեւ որս լ ո կական պա ֊
լթներր՝
Մ՛ Ը՛ //*•), այս երկու բաւլմաՀայ ղ աղո տիպար ուրիշ Հա յ կա՛կա Լ՛ Համ բտնքնե ր ալ , Կ իպրոսէն տե րաւլմնե ր բ , որոնք Կ իւլիստաձ ի գա շնա գբով
Հասցուցահ կ բալ– ձ ր ի լ իք ե ան, մբ որ կինէսյ մինչեւ Րրաք ել իրան : վերք գտան , ռուսական տ ի բ ա սլե ա՛ո՛ ւ թ ե ան ա ակ
ձ-աոաւել " ՚ / ՚ / ՚ ձ վայրերու : Որքան ալ Համառօտ , այս պատկեր ը կը թե ֊, զրին Հիւսիս* Աաբպէյճանի բոլոր խան ութ իւննե֊
(Լ՛ ելի բախտաւոր գաղութներ փող ու թմրու– ԼաԳրէ չաը.ր ո*ը իսորՀ բ գ ած ո ւթ ի ւնն եր : ՐՐ, բայց Եքեւա՚Լ՛ Նախիքեւանէ Հետ յտքողեցաւ
կա/ պէաէ հ՜անուցսքնէին այս ավւերուն վքրայ կա֊ Այս&Ր կը յէչքքւքե՚ենք միայն մէկը * Սրտանց ի ր աե կ ա խ ո § թ խ ն բ պա Հ ել ;
տարա ահ՝, նուաճումները : դնաՀատելով մինչեւ ՀիմաշաՀուածգետինը , վաս–
Հաղարալոբ երիտասարդներու ել պատաԱի - XX,ակր 1 կրկնապատկել Տէգերը : Աւելի ընգարձա ֊֊ ԻՄԱՍՏՈԻՆ ևՕՍԲԵՐ
ներա, խանդավառ– ել յաբաաեւ ի՚ԱրնագորՆու - կ՛ե լ ցանցը : եքաացնել շարքերը , քամակին Հետ
նէ ււ ւ ՝ ՚-ան ոգին կ որ; կր սաւառնի եււկու գաղոլթ– ըա,լ ձրացնե լ ո վ •որակր X ՅՈՌԵՏԵՍԸ Մէկը ՛որ օգին մէջ գնաան
կ՝երաղկ :
ներո > մէչ* .ոգեւորելով ու գոբ՚ձփ ւՒղելով տա– Ամէնէն կենդանի գ"ըծը, ամէնէն կենսունակ
րէցնԼքն ալ։ ինչպէս եւ մեր քոյրեր՛։, ու ագ9էկ - Հ\ ակատն Հ այս , ներկայ պար ազան եր ռւն մ էք : 8ԱՌԱՋԳԻՄՈՒԹԻԻՆ.— Հին Հոգերը նոր Հո -
ներր է՜ –՛ ( Լայն ասպարէզ՝ բոլոր ընդունակ տարրերուն դերով փոխանակելու դոր\ծ\ո՛ դո ւ թիւ ն մբ :
քքրու Համար գաղտնիք են այս տարագիր բազ Հ ամ ար ; ԿԻՆԵՐՈԻՆ ԱՐՅՈԻՆԲԸ֊ ԱշխարՀԷ ամկնէն
տագնապները, ան ար
մութեան պարբերական ՀալԷպ 7 27 Փետրուար Շ՛ Հրաշագործ ջուր՛ը ;
Fonds A.R.A.M
բու ձեռքը ա ցաւ ու թէեւ 1616/ գարնան 3 ամիս
ապարդիւն կերպով պա շարուեցաւ Օսմանեան ու.
մեըուն կողմէ, Սուլթան Օսման Բ .ի (1618—1622)
ֆ^՚բճ պտոյտ մբ քաղաքէ քաղաք՝ բաւական « ԻՍԼԱՄԱԿԱՆ ՀԱՄԱՅՆԱԳԻՏԱՐԱՆ »ԻՆ եւ ՇաՀ Աբբասի մէվել կնքուած– Հաշտութեան
էէ աե. ՜բողքական գա զա փա չ. մբ կազմ ե՜լէ» լ Համ ար Բ– . դաշինքով մնաց Աաֆէվիներու ձեռքը : Եւ սա.
ա՚յ&ձ շար մ ում՝՛ի մ աս է՛ն յւր կբ ձգտի Համախմբել •ք ան՛ունի Սի՚-լէյման \549ին Պաբսկաստաի կայ՛–, Մուրատ Գ– \634թ 200.000 Հոգինոց բանա
տարագիր երիտասարդութիւնը\ ֆրկբռբգ արշաւանքէն վերադարձին՝ Ֆրան սայի կով մը էրզրումի վ/""յէ քալեց Երեւանի վրայ ել
Եւ սակայն, առա քէն ակնարկով իսկ, Փ՜էքէ ^ թագաւորին գրած– է յաղթութեան գէր մը , ուր •արա(յ մը տեւող բուռն ճակատամարտէ մը վեբԼ
զարնէ կազդուրիչ իրողութիւն մր ։ գրաւուած– 3| քաղաքներու միշեւ կ ը յիշէ նաեւ յաքողեցաւ ետ առնել Երեւանը։ ՍոլլրԴան Ս՚ուրատ
Ամէն տեղ ալ, /"՚֊/՚ք աշխատա\նքի լծո՚֊ա^ծ՛ են, Երեւանը Լտես ՖէրիտուԽ պէյ Գ՛ 492 ել . Համ– Երյեւանի կառավարիչ նշանակեց Սոլրթազա փա
կարելի եղածին չափ կազմ ակեր սլելռւ Համար ցէ– մէր Զ • 12) : Նոյնպէս եբեւա՚նի անունը կը յիշ - շան ՛ել Հոյ , Մէրէնտ ու Գաւ՚րէմի շրջանակները
• րՈ լցա՜ն • ե բիտասա բգութ իւնը X , ՛ուի, Հինգ տարի վերշՀ տեղի ունեցա՛ծ՝՛ Պարսկաս աւերելէ վերԼ երբ ետ քաշուեցաւ, լուր առաւ որ
Տեգ մբ լայ՛ն՝, տեղ մբ սաՀմանափակ Ղ գետին տ ա ն ի վեր^բն արշաւանքի ընթացքին աւերուահ Երեւան՛ը կրկէն Ա աֆէվի ե բու ձեռքը անցած է
շաՀ ուած է արգէ\–. : Կր մնայ թեւ տալ, բաբո յա - քաղաքներուՏն մինչեւ։ Այգ շբԼանի Հեւլինակնեբէն եւ Մուբթազա փաշա ալ ա\հ՝ձնասպան եղած՛ է ՚ Ե֊
պէս թէ նիւթապէս , աստիճանած, ա բար ընգաբձա֊ կբ տեղեկանանք թէ վեբոյիշեալ երկու արշա - րեւանբ կրկէն ետ առնելու նպատակեալ թէ՚ել՝ կըր–
կելու Համար զկենսական տ ա բ ա)ծխ ւթ ի ւն Հւ» ; Ա՝ ա– լա ես նեբաւն մ ի Լեւ եր եւան շատ բա բ գա ւա ճ քա - կի՚ն՛ բանակ մը ճամբա ք ելաւ, սակայն՝ Պարսկաս
ն ա ւ անդ որ , Հ ետ զՀետէ կբ բ ազմ ապ ատ կուին օր- ղաք մը եղա ծ է Ա ա \է է վին եր ու տիրապետ ութ եա% տան՛ի առաջարկով Հաշտութիւն կնքուեցաւ 1630–
ուան պաՀանքները, օտարութեան մէք : տակ X Երեւանի աւերումին պատճառ եղահ է ին՚, Երեւանը Աաֆէվիւերռւն ձգելու պայմանաւ
Հ * 8 • Դ՚աշնա կց ո ւթ իլն բ խո րապէս բմբռնե - գաՀ աժ առա՛ւ գ իսմայիչի Հրամանին տակ գտնուող (Նաթաիճ ա, վուքուաթ Բ֊ 33.36 50—53)։
Լովնռր սերունդէն ապագայ գերբ, մա-Հնաւոբ ոԼ– Սաֆէվչ, բանակներ ու–\Լ՛ 1533/՛՛^ Կարս է եւ կրւլրու– էվլիա Ջէլէպի Լ8էյաՀաթ1ամէ Բ– 285) ՛որ.
շագրութեամբ կր Հետեւի անոր քայլերուն։ Գ՚ոէ– մէ վ բայ կատարուած յարձակումը (՚/»Հ չէվ է Ա* .Ա աֆէ-վէնեբո ւ տիրապետութեան շրջանին այցե -
զէ վառ պաՀել անոր գիտակցութիւնը եւ ձեռն՚ե - 2% 29էՏ)։ –Բանունի Աիւլէյման \554ին բա՚խակը լած՛ է Երեւան 1647) , նկարագրելէ վ՛երջ քաղա
րէ ց ութ ե ան ոգին ւ կր քսձւայ ճամբ այ ցուցնել եւ առնելով Կարս եկաւ եւ ոաղմաՀրաւէբ նամակ մը քը , բեր՛դը, պարիսպը, ՖէրՀատ փաշայի եւ Բ՚օք–
*^Դ–Հ՚Լ Ղա ինքնագործուն էութեան ։ ո Ր կեց ՇաՀ ՀՒաՀմաղի , բայց պաաասխա՚ս չստա մաք Ի) ա՛լ ի կողմէ շինուած ամ բո ւթ ի լեներ՛ը եւ
Արդէն* իսկ ունիհք Երիաասարգական Ա*էու - նալով (յբեւաեի ու ՆախիԼեւանի վբայ քալեց եւ պարիսպին երեք դռներ/, \գորս Գաւրէմի, Լեռնա
թիլննեբ, բո շոր, գաղութնեբուն մէք, կազմուած է ր ղ ր ՚ ո ւ մ ի յարձակայցին վրէմը լուծեց։ \է> (Յուլիս դաշտի եւ Կամագչդ Գառ կբ կոչէ) կը յիշէ նա
, կամ
Հ * 8 * ՛ի . ԿոաՀիաէներու նախաձեռնութեամբ \554ին երեւաքեի մ է Լ աւե բո լեց ան ՇԷՀղատէին ու եւ Հիև. քաղաք/,, որ ԶկվկեաԱի Հրապարակին
ինքն-ա բեր ա բա ր մ տած անոնց Հ ո.վա\նա՚ւորտւթե ան խաներու պալատները ել Աուլթանիէ այգին 1579– շուրթն էր , ըսելով թէ «Հոն ալ գրեթէ քաղաք մըն.
տակ : Ան ո ւննեբա լ տարբերութիւնը պարզապէս ին : Երբ Լալա Մ ուսթաֆա փաշա կարս կբ ւլ ր ա - է, ունենալով խան,, մգկիթ, շուկայ, պա զար ,
Հ ետեւանք է տեղական պայ մ անն ե բո ւ ; նուէր՝, Երեւանի Հրամանատար Ուսթաւչ/ու է^՝օք– ը ազն իք ելա յլն ;
Այսպէս , Հ / " ֊ " * Ամերիկայի մէք տարիներէ ի մաք Խ ան թրքական՛ Հողերուն վբայ յարձ՛ակեցաւ, Բագ աքի Լ մէ9 կա՛). 2000/ մօտ տաներ, խա .
վեր կը– գործէ Հայ Երի՛" * ՛հացակցութիւնը , ՚մ-օ–. պատճառ դաոնալով որ 30 Հաղաբ Հոգինոց ՛ում %եբ, պալատ եւ փողերանոց։ Երեւան մէկ քա(ւ.ի
տ ալո րապ էս ե բեք Հ ազար ախգամներո ւ բոնք ա– մը Բ՚օքմաք է՛ անի գէմ ղրկուի եւ Երեւա՚յ. «ղար, - անգամ Խայե՚լոլ /Սա՛լ ութիւն եղած է ։ Ունի իր
մէն՛ բանէ առաք կր ձդտին ամրապնդել նոր նուի» (Ալի ՀՀՆուսրէթնամէ . 236 238) : Երեւան գատբն , մօլլտն , շէյխի չէրիֆը , տարուկան ,
բո լնդին՛ կապերը Հայկական ՝ կեանքին Հետ : ամբողջովին գրաւտուելով իրբ նաՀանգ Օսմանեան միւնչին , եասվուլ ագասըն , տիզ շ կորկ I. ագասրն ,
Կ ազմ ա կ երպու թ ի ւձն ը աւելի քան տասը տա - պետութեան կցուեցաւ Մ՛ուրատ Գ՛Ի շբիսԼին 7 միՀմա՚-ւոար եւ շէՀպէնտէրտ :
Հ՚փէ ի վեր կը Հրատարակէ ս/ւգլերէն շաբաթա - (1574 1595) եւ Աինան, էօղտէմիրօզլոլ Օսմա՛ն Հեշտին կնքուա՛ծ Հաշտութեան գաշինքբ ի ղօ–
թերթ մը, «Հայրենիք Ո՚֊իքլի» , ՛ո՛ւր– իրական եւ զէ էր Հատ փաշան եր ո լ ձեռքով 1Լր աս տա ն եւ րւււ մնաց մինչեւ 1722, այսինքն սկիզբը Աաֆէվի
տաղանդներ կը\հ\տղկին՚, Եսկ այս տարի ձեռնար Հիւսիս, ու Հարաւ Ատբպէյճան մինչեւ Տէբպէնտ ն՛երու ան՛կման շրջանին :
կեց նոր գործի մը , ամսագրի մը , որպէսզի աւելի Թ՛ուրքիս յ կցուեցան Լ\573էն) ։ Այգ֊ թուականին ԱպաՀա^–՝ գբւսւոլեցաւ Աֆ -
լայ՛ն ապարէզ գտնեն գրեէու եւ զարգանալու X Ց)էբՀատ փաշա շատ աշխատեցաւ Երեւան քա զան,հեր,,լ1ւ կոգմէ, Պարսկաստան խաոնա՚կեցալ
Հարաւ* Ամերիկան եւս .ունի երիտասարգա - ղաքին ամըոլթիէննեբռւն ՎյԸաձ% ԿեգրոԱ.՛ առնելով ներքնապէս , & իր՛վան ել Տաղիսաան անկախոլ -
կան կուռ կազմակեբպոլթիւն մը– , «Արմե1իա^> , Թօքմ աք խանը ա՛պա՛բ ա\նքը ոբ ՀԼանգո դե տա կի1" թիւն Հռչակելով օղն՚ութիւն, ՛ո լզեց թև՛ Օսմանեան
1500 - 2000 անդամներով։ կեդրոնը՝ Պուէնոս կը \նայէր շբԼա պատ եց բեր– պետութենէն^, ինչ ոբ պատճառ դարձաւ իրանեւ
Այրէս (Արմ անթիւ) ։ զայն օսմանեան /արա բե՛ր ո ւթե անց խաթարման :
գով Ա ի քնաբերդ կոչուած յա ս ամբա
Ֆըա՚ն-սայի մէք , երբեմնի Պատանեկան \ք ի ո * ֊ ֊ թեան մէք շինեց 8 աշտարակ, 725 որմածերպ եւ Ո-ա սիոյ ղէսլի Պարսկաստան, ՛ել Թ՛՛ուրքիա ծա
Աերուքւ– ներսն՛
թիւններուն յաքորգած է Հ* 8* Գ* Նոբ ալ մզկիթ մը։ Ասկէ գուբս շինեց արտաքին ւալման ղո՚ւղագիպող այս շրջանին օսմանեան ոլ–
աւելի բեբգյլ,
ԳԸ * որ » գեու երեք տարեկան , կր Հաշուէ 43 ա շ տ ա ր ա կ ն ե ր ո վ ել 1725 որմածերպէ. . մերը գրաւեցին թիֆլիսը, ԿէնճԷն,, Գ ալր՛ի զը
ել Երեւան ր
բան֊ Հազար անգամներ ել ս/ւ՝գամուՀԷՀներ ։ք–ր ամ– Ր՛ով , ւլոբս օմտեռ 53 թնղա՚Լ՚օթնյ ե բ՛ո վ Համատան, ^իյմանշաՀը
սագիբր. « Հայաստան », կը Հրատարակուի կէս Այս շթե՚ո ւթ ի լենե՛ր՛ը տւարտեցա՚ն 45 °՚բէն , ( ՇաՀ Բ՝աՀմտսպ Բ*ի °Ըով Նատիր Ալէ ԱֆշաՐ
շնոբՀիլ 10.000բանուոր–
առ կէգ Հայերէն ել. ֆր աներկն: Սպառումը՝ մօտ՛ 60.000 եէնիչէրիներու եւ (*(,պաիր շաՀ . /*///* յանուն &աՀի\ն պարսկական
երկու Հազար օրինակ , եթֆ ՛ոչ աւելի : նեբոլ աշխատանքին՛։ ^էրՀատ վւաշա յետոյ Երե - վե բամիութեաԼ ձեռնարկեց, ետ պաՀա\.քեց գրաւ
Տ-ունաՀտյ գազ ութէ ալ, որ այմմ նախկին ւ տ՝. ի կա ոտ վ ա բո լթ ի ւն բ յա Լ ձնեց ^իզալաղատէ ուած վայրերը X կարս ի ու Եվեւանի միքհւ մգուա\ծ՛
Համրանքին մէկ երրորդը կը ֆերկայացնէ , մեծ Ե ո ւռոլֆ փաշայի ; ճակատ ամ արտէն դիպուածով ազատ ելէ վերք Նա–
մասով ամփոփուած Աթէնքի շրքանին եւ Աելանի– Թէեւ \5էմ5ին ծայր տուած ն՛որ իրանեւօսմ՛ան֊ տիր ՇաՀ (1736 1747) երբ լսեց թէ Օսմանեան
կէ մէք, ունի Հ. 8 Գ* Պատանեկան Միութիւննե. եան պատերազմին ընթացքին՝ Երեւանի փաշա - պետութիւնը ն՛որ արշաւանքի կր պատրաստուի ,
ւ՚՚Հ՛ V Ա՛էլ\ա վաո֊վոուն ել գործօն՛՝, Հակառակ բաղ– ներ ը պարտութեան մ ատն ո ւե ցան Ա աֆէւիի ուժե - ասաքարկեց Հաշտութիւն ԿսՔ^Է Ա՝ոլրատ Գ *ի օ~
մաղտն գմուար՚ութե ան ց : բուհ, կողմէ, բայց ) 590ին կնքուած Գ՚^Լ^՚Ք^՚Լ րեբուն ոաՀմաններուն Համաձայն՛, \ 74եէն 1լ1քը՜
Այ՛էապէս վւ այ լու\ն եւ յ ուս ատ ու պատկեր մը Օսմանցէեե բոլն մնաց ՛հաւրէմը ել Ատ րպէ յճանի ուած Համ աձայնութեամբ Երե ւան գար ա ւ
կր ներկայացնեն Միքթ Արեւելքի Երիտ. Աիոլ - այն մասը որ "Ի աւր էմէ կ ապո ւա)ծ, է (ւ&էր վան ) Պարսկաս տ անէ փո խ ան ցու ե ցաւ X
թ իւննե րր % Լոկրի ՚անր , իւրտիսւ ՚յնը եւ Երեւաֆի շրքան– \,ատ էր ՇաՀ է ս պան ո լթ են էն վ երք թէեւ
Եգիպտոսի Հ. 8՛ Գ * Երիտ* Ա՝իութիւն,ր զեռ նեբը (Համմէբ է. 72, 73, 79, 84, 146, 184, 152, Պ ա՛ր ս կ աս տ ան դարձեալ ն՛երքնապէս խռովե ցաւ ,
ն,,ր աւարտեց իր Շրք՛ Ժողովը։ Այս առթիւ ՀՏրա. 193) : (հեւան (ւ աՀ անգին՛ 1591 թուակիբ տոմարին բա յց ա յս ա\նգամ Օսմանեան պետութիւնը չմիքա֊
/զաբակային կոչ մը ուզելով տարագիր երիտա ման րամ ան ո ւթ ի ւյնն ե ր էն կր Հասկց՛ուի թէ ա յ դ ԼՐ - մաեց X Աակայն Երեւան անկախութիւն Հռչակելով
սարդութեան՛ ք մասնալորապէս ա\\ոբ կբ յիշեցնէ չանին 27 ո, աւաոյս կներոլ. բամնուտծ էր՛, յիշեալ Համ անաւն թուրք պէ յութեան մ ր կեդրոնը գա ք. -
Հիմնական պաՀաֆքներ * նաՀանգբ եւ թէ նաՀանգ էն կեդրոն Երեւան քա - ձաւ , մ իւս Աղբ պէ յճ անեսւն ի շխան՚ո լթեանց նման :
ք.– Մնալ Հայ՝ ^ոգէով, էեզուով եւ մշա - ղաք՚ը ունէր 6 թազ ՛եւ իր են կապուած 90^ աւելի Պարսկաստանի մէջ Բ՚ո՚չարներոլ տիրապե -
կոյթով ։ իսկ Երե -
թուրք գիլզեր ել աւ՛աններ X տութեան Հաստատումէն (1799) վերջ
2. ԸլԼ՚՚՚ք Հ՚՚՚յ՝ աըի ե՛– պարկեշտ , ՚ոէը Սուլթան ՄէՀմէտ Գ վ, եւ ԱՀմէտ Ա-ի չրք՛ոն լան մնաց իբ՛ր՛ մերթ բոլորովին– անկախ , մերթ
ս կզրո ւ Աքխկբու կայսրու
բան ։ ե լ մեր քազարական ոլաՀանքնե ֊ ՛ն հր ո ւն (1595 1617), երբ Օսմանեան կինանկտխ իշխանութիւն մ/ւ, որ սակայն - ԺԹ ՚
թիւնը Աբեւել • Անատո լո լի Հ$է լալիներու խռովոլ– գար՛ուն ս կէզբնե ր՛ը սկսաւ յարձակման ե^՚թալ, .
« Այս է թե լագրանքր մեր պատմութեան , այս թ իւննե րով, ՇաՀ Աբբաս Ա. (1587—1628) Գաւբէ. կուէլ , արդէն իսկ Վրաստանի մէջ տեղաւորուած՛
է 1"Լ^Բ Հ""֊ասալւս։պէւ։ Հայրհ\ն/ւքի ,1. ւ "ւԲ՚– ք^՚ը ետ առաւ ա. եօթնամսեայ պաշարումէ Վ^՚բք Գա սերուն կողմէ։ \%0–\ին Երեւան՛ի վրայ քալող
խարՀի Հա յա թեաս » : թէեւ* րսքոէլեցտլ Երեւան ալ գրաւել , բայց տես ռուս աժերը ետ քաշուեցա՛ւ» է9միածնայ վանքը
՛՛՞ՀՀ՛ հ.ՀԼ յք՚Լ^Յ^՚Հ "՚•՝• /,* ււյար։ոա1լան<ա.թի։§ւ նելով Օսմանցիներուն գալուստ՛ը, ՔաՂ.՛*՛Քձ". աւե - աւարի տալէ վերջ : Ան յաջողութեամբ վերջացաւ
յաբձա -
մլլ Փարաաեչ յուՆհտեսոլթհա՚ւ եէ ււտորաղա - բեց եւ քա*ուեցաւ , իր ետ քշելով նատեւ ըւսւլւս– նաեւ 1808/* տեղի ունեցող երկրորդ
ււ ււ ւ թ /, ։ւ։ ս ա ր ամաղբ ո ւթ ի ւն լւ : Ազգանշաս մ,չչ , " /> քինէ բնտկչութփւնը ( Աաթաիճ ալ ֊ — վուքուաթ ք* * կումբ։
պկւ՚՚ք Կ աարաւՒուի քէոչոր գաղութներոլ% մէ9, Թէեւ 1810/* Ատրպէյճ ս/նէ կառավարիչ Ապ -
ՈքէգԷողԷ <մէ.ան ճխոր հա,, ե, նկուն, աչխարՀԷ պաս Միրդա'Բաչա/1 Գտլրէմէն Երեւան՛ մեկնեցաւ, .
11/ա/՛ւաա՚\երան լիրայ : կեանքի ելեւէքները, վերքին տարիներու ընթաց - օսմանեանն բանակներոլն Հետ միասն՛աբար Լուսե
1'սկ Սուրիա Լիբանան ի մէշ՝ Էն չ ււ.ր կլլ տես. քին : եր է տա ֊, րուն վրայ յարձակելու մտադրութեամբ, Ը՚՚՚յց
/""ք ՜
հենք ամէն որ, աչօք բացօք, շէ կաբաոթր մաո– Ե1 ակայն , անոր Հոգին մնաց միշտ կարելի չըլլալով իրանեւ օսմ անեան ո ո ոծ՛
սարդ եւ աո կւււն , վանելով վՀատոլթեաՆ Պ9՚
՚իաւււր վկայութեան ; Հակը : թիւն մ1,բ ապաՀովել, ապարդիւն մնաց այո ար
Կուռ ցանց մ ր՝ եր էաաա րգականւ ւլ ո րՆո ւ նէ ո ւ - .յանեքր *
թեան , կուսակցականէն մինչեւ մարզակս/֊ բ (Հ– Այո Հ ա ր ե ւ անց ի տեսութենէն գոլրս չեն մնար 1 803Հ ^ 1813 տեւող ոուսեւ որս լ ո կական պա ֊
լթներր՝
Մ՛ Ը՛ //*•), այս երկու բաւլմաՀայ ղ աղո տիպար ուրիշ Հա յ կա՛կա Լ՛ Համ բտնքնե ր ալ , Կ իպրոսէն տե րաւլմնե ր բ , որոնք Կ իւլիստաձ ի գա շնա գբով
Հասցուցահ կ բալ– ձ ր ի լ իք ե ան, մբ որ կինէսյ մինչեւ Րրաք ել իրան : վերք գտան , ռուսական տ ի բ ա սլե ա՛ո՛ ւ թ ե ան ա ակ
ձ-աոաւել " ՚ / ՚ / ՚ ձ վայրերու : Որքան ալ Համառօտ , այս պատկեր ը կը թե ֊, զրին Հիւսիս* Աաբպէյճանի բոլոր խան ութ իւննե֊
(Լ՛ ելի բախտաւոր գաղութներ փող ու թմրու– ԼաԳրէ չաը.ր ո*ը իսորՀ բ գ ած ո ւթ ի ւնն եր : ՐՐ, բայց Եքեւա՚Լ՛ Նախիքեւանէ Հետ յտքողեցաւ
կա/ պէաէ հ՜անուցսքնէին այս ավւերուն վքրայ կա֊ Այս&Ր կը յէչքքւքե՚ենք միայն մէկը * Սրտանց ի ր աե կ ա խ ո § թ խ ն բ պա Հ ել ;
տարա ահ՝, նուաճումները : դնաՀատելով մինչեւ ՀիմաշաՀուածգետինը , վաս–
Հաղարալոբ երիտասարդներու ել պատաԱի - XX,ակր 1 կրկնապատկել Տէգերը : Աւելի ընգարձա ֊֊ ԻՄԱՍՏՈԻՆ ևՕՍԲԵՐ
ներա, խանդավառ– ել յաբաաեւ ի՚ԱրնագորՆու - կ՛ե լ ցանցը : եքաացնել շարքերը , քամակին Հետ
նէ ււ ւ ՝ ՚-ան ոգին կ որ; կր սաւառնի եււկու գաղոլթ– ըա,լ ձրացնե լ ո վ •որակր X ՅՈՌԵՏԵՍԸ Մէկը ՛որ օգին մէջ գնաան
կ՝երաղկ :
ներո > մէչ* .ոգեւորելով ու գոբ՚ձփ ւՒղելով տա– Ամէնէն կենդանի գ"ըծը, ամէնէն կենսունակ
րէցնԼքն ալ։ ինչպէս եւ մեր քոյրեր՛։, ու ագ9էկ - Հ\ ակատն Հ այս , ներկայ պար ազան եր ռւն մ էք : 8ԱՌԱՋԳԻՄՈՒԹԻԻՆ.— Հին Հոգերը նոր Հո -
ներր է՜ –՛ ( Լայն ասպարէզ՝ բոլոր ընդունակ տարրերուն դերով փոխանակելու դոր\ծ\ո՛ դո ւ թիւ ն մբ :
քքրու Համար գաղտնիք են այս տարագիր բազ Հ ամ ար ; ԿԻՆԵՐՈԻՆ ԱՐՅՈԻՆԲԸ֊ ԱշխարՀԷ ամկնէն
տագնապները, ան ար
մութեան պարբերական ՀալԷպ 7 27 Փետրուար Շ՛ Հրաշագործ ջուր՛ը ;
Fonds A.R.A.M