Page 105 - ARM_19-1948_01

նո լորա ր՝ միայն ու. միայն Ռ՛ուսաստանի նոԼա֊ ՊՈՒՏ՝Մ ԾԻԾԱԴ. տելու պայման՝ո վ անշուշտ ։

ճումներր բնգար ձա կեչո՛ւ, ծ՜րագրով : Այսքան մը բան չեն կրցս՚ծ մտած՜ել «.նապաս­

Խ • Միոլթեան Գիտութեանց Ակադեմիի տակը կառքով որսացող» Տաճիկն՛երը •* •

խումբ մը փր ոֆէ ս էօրներո ւն կոզմէ վերքեբս լոյս ՚ԲաղաքակքթաթեաԱ գօտխԱ.*9 Կրնան։ Հայերու պակասը լրացնել, մնացորդ

բնհ՜այուեցալ « Դիւանագիտութեան սլատմոլթիլ– ՝թիւ\րտերով, Չէրքէզներով եւ ուրիշ ՝ոչ - Թուրք

՚^՚Հ^ , երեք ՀասՀոբներով ւ Հետեւեալ շաՀեկան Թո ւրքիան ոտքի կե ցն ելո լ Հ ամ ար , եր կաթէ աար րեր ով* • • Ատաղձ չի պակսիր իրենց սիրելի

Հ ատ ո ւահ՜ ր կր քաղենք Ա * Հատորի ֆրանսերէն գօտիներով 1լամրացնեն եղեր զ ա յ ն ։ ՀՀատ բարի ^ ւէ աս\1 ա գի տ ո ւթ իւն ը ի գործ՛ գնելու Համ ար :

թարգմանութենէն (էշ 2 8 4 ) ։ շատ գեղեցիկ ։ «Գոնջ գլխուե արՆաթ սանտր» : Սակայն եւ այնպէս , կան տակաւին ուրիշ
եր կաթ
<քի ի ւան ագի տա կան ճնշումի Հին ձեւեր ուն մէք իՒոԼՀրքերր) երկաթուղիներ կբ զետեղեն իրեն՛ց շատ կա։;եւոր եւ անյետաձգելի պէտքեր՝ Համար :
կը էԲնայ
Կատարիէէ էլօգտագորՆէր մանաւանդ ամբոխա - ամայացած՜ Հ՛ողերուն վրայ։ Աինչել տասր տա­ գիծերոլն վրայէլ կառք թաւալեցնելոլ

յին գրգռո ւմ ը ՝ օտար եր կիր ն եր ո լ. քր իստոն եա յ րի , Թուրքիան պիտի ամրապնդոլի , տասը Հազար Գիծ զետեղելը ե^կքալ^ գործ– է. Անգին

բնակչութեանց մ էջ : քիլոմեթր ե՚րկաթեայ գօտիով մը ։ խելքի բաժինը է

. .. քՒուրքիռյ գէմ առտնին պատերազմի ըն­ ԱՀա ծաղրանկարի աղուոր նփլթ մը ։ ^ Ա՜խ , Կա յա ր ան ա պ ե տ Էն սկսեալ մին չեւ ճամ բո րգ
ճարպիկութիւն
թացքին , կատար ինէի կա ոտ վար ո ւթ ի ւն բ կարո­ եթէ գծագրել գիտնայի՝ կը գծէի կմախացած եւ ապրանք ճարելը բաւական՝

ղացաւ Արշիպեղագոսի կղզիներուն մէջ ըմբոս­ մերկ մարգ մը հ ոտքին կոճղէն մինչեւ կզակին կ՛ուղէ :

տութիւն՝ մ ր աոա ^ բերել եւ աոաջին ա՛նգամ ՝ք՝իւ֊ տակըՏ պլորուած– երկաթէ գօտիով մը ։ քցեղդուե– Օր մը պիտի կարդանք։ ՏռԿրաք պաշի (կա֊

չ ի * ֊ ք Գայնարճայի դաշնադրիւ մէջ է , որ Թյուր­ լռ\ւ մօտ մէկու մը պ է ս աչք^ԲԲ Ղ Րոլ ս ինկած։ Տ Ա՛­ յաԿանապեա^ Հաճի Աիւլէյման : Ե°Լ այըրա^ն

քի" յ քրիստոնեայ բնակչութեան կրօնական իրա֊ կր ՛իբրեւ բաց ա տրո ւթ ի ւն՝ կը գրէի , Հւ^աղաքակր– Լգծայարդարէ Տոլ\^մուշ Աէմիշ : Թէէ վուրան ԼՀե–

Լո ւնքներո ւն վեր ա բեր եալ յօգո ւա՝ծն եր գրուե ց ան՛ : թութեան գօտիԱ» կամ «Ջարգտրար ղսպելոլ մի– ռագրոզ) Աաղրր Ա*՝ււ ւսթաֆա : Գաթա ր ՚սիւրէն

\,այն քաղաքական ոլթիւձւյՀ Հետապնդուեցաւ եք րի֊ Ե՛Ս մը . . .» : (մեքենավար) Զ ո լաք Հիւսէ յին •, Եի՚֊ք թըքան

մի վերաբերմամ բ : Տեղւո յն քրիստոնյաները • փառասոլև տարի առաջ ^ Հայազգի մէպուս (բեռց\։ ո ղ ) ԱՀմաք Ալիի պէս որակումներ ...

($ո յնե րր եւ Հ ա յերբ քծ՝ա թարներոլ ֆա բդեր էն Արմէն ֊ Գարօն) առաջարկած՜ էր , արեւելեան նա֊ I՛ ո կ ճամբո րդ ի խնդիրը բ ՚ Ա յգ պակասբ լրա–

պաշտպաՒևելոլ պատրուակին տակ , վե՜ր^իննե՛ր՛լա , Հ ան դն եր ո ւն մա կ եր ես ը գօտե պն դ ել ե ր կա թ գի ծ՜ե­ ,,ն\. լու Համ ար՝ ^ կամ պատերազմ պէտք է Հ ո Հա -

\71*)ին, բռնութեամբ ամբողջովին՝ փոխադրուե­ րով՝ ամ եր ի կ եան Ջ էս թր ՛բն կերութե ան ՚խն ամ ա~ կեն եւ ղ^նուոր փո խագրեն կ՛՛՛մ 1 Թուրքիս յ ժողո­
վուրդը գ ե ը բեմն՛ եր բեմն երկրին մէկ մ ասէն մ իւ—
ցան՝ Աղով հ՜ովին եզերքը։ Վերջապէս , ամենուրեք տարոլթեաւԼ՛ տակ յ

քրիստոնեաներոլ նկատ մ ամ բ <Հ,Աա ր իգմ բ կարո զա - «Ոչ էֆէնտիմ հ ոչ, կ ե ա վ ո ւ ր ի ՛ խելք է» ըսաւ ս ը պէտք է պտո յտի Հանեն՝ պա ր տ ա գի ր վճար ու–

ցուլ իբրեւ աղա տար ար Հանդէս գալ՝^ , աւելի լաւ Թո լ րք « 3 առաջգիմ ո լ թե ան » քո մ ի. թէն ։ մով ...

Հ ա սնելո լ Հ ամ ար իր նպատ ա կն երո ւն՝ֆ ( Այն ատեն Թուրքերուն մէջ ալ, ճ յետադիմ ու -

Աովետներու ներկայ վերաբերումը Հա,ք Գա֊ 5) բան սա յ ի քանի մը պատիկը տար ած՛ու -
կատարթհէի
տին Հանդէպ՝ տարբերութիւն չունի թիւնբ «յ առաջգիմ ական» պիտակով կբ ծ՜ախոլէր , թեամբ երկրի մ՛ր մէջ, Հարեւր միլիոն բնակիչի

մ եթոտներէն : ինչպէս ներկա յիս մեր <հՀ առա չգիմ ական »ներբ պէտք կայ շոգեմուղ բան եցնելու ե լ ծ՜ախքը զ.ո֊

կ՚ընեն ։ ցեյոլ Համար ։ Գոմ է շի սայյբ եւ աւան ակը չի բա–

^աբա գան նո յնն է ներկ այ ի ս : Ափի լռքի ամ ֊ Այսօր, գրեթէ, կէս գար վերջ, Տաճիկձ երուն ւեՓր՝, տաս ր - տասնըՀինգ միլիոնի գլուխ ունեցող

բող^ Հա յո լթիլնը Տ Ղ՛ա չն ա կց ո ւթ ի ւնն՝ ալ մ էքք* է ուղեզր Հ ա ստ լ\ւն\ա լո վ ^ Համոզուեցան Արմէն Գա– եւ մեծ մասով ամայի երկրքւ մը Համար ...

պաՀ մը կարծեցին , ար նոր Ռուսաստանը պիտի րո յ ի ծ՜րագր ին ել Ամ եր իկացինե րո ւն յ ան ձնեց ին , /»ա յց եթէ մ արգկտ յին թիլէն ^ ժ ր ա ջան եւ

Հատուցանէ իր Հին պտրտքերր Հայաստանին Հ փլչելու վիճակին Հասած՜ իբենց երկրին ղեկը եւ շէնցնող Հայ ժո գո վո ւր դէն 1 գիւղ ու տւ աէներէ

ք*ա յց ^ բնգՀակառակը , Հա յաս տան նոր վնասն\ե\ր զայն երկաթ գօտիով մը ամրացնելու գործ՜ը • • • զուրկ է Թուրքիան , գոնէ այգ ամ ա յո ւթեան վբ֊

կրեց , եւ իր քաղաքական վարկը $՚ոբ Հարուած՜ մր Ուրեմն կը նշանակէ թէ՝ Տաճկին խելքրէ, Հա֊ րա ք արած՜ող գայ լ ու աղո լէ սն երր Հալածելու սի–

ստացալ է յուն խելքէն* կ էս գաբ մր աւելի ո ւշ կր Հ ասուն– վբո յհ , էլ արմ է շոգեկառք քշել այդ պարապո ւթիւն–
նայ, երբ այլեւս անդին կբ
Վեր առնենք վերջին դէպքբ։ Ս՚ովետասէր Հայ մնա յ յ կամուրջը ջոլրէն նե րուձն, վր՛այէն՝ • • •
Նիլ
կագմակեր պութիւններոլն «թելադրուած՜ » թուրք

Եորքի Համագումարը առիթ ծ՜առայեց Կ. ՊԵՏՈՒՇ

Հանրային կարծ՜իքը գրգռելու Հայութեան՝ դէմ * Ըսել կ^րյ/ո^յ որ Հայուն խելքէն– տակաւին

Մ իւս կողմ է՝ Հայ Գ՚ատը Հ եաա անագելու պատր­ կ՚օգտուինէ Թուրքերը: Արդ, այս կերպով կր ՄՏ-ԲԻ ԶԲՕՍԱՆ*
ՈՐ*ԱՆ ԲԱՆ ԳԻՏԷՔ
՛ուակին տակ հ երեք տարիներէ ի վեր շարունակ փաստալի , որ մեր խելքն ալ^ մեր մ"1լ ո լ մ՚ւՈՆլք^
Հայտւ– պէս իբրեւ լքեալ գոյք գրաւած՝ ՚ե\ն անոնք, եւ իբ­
ամէն ճիգ թափուեցաւ՝ Ա փիւււքի ամբողջ րեւ իրենց ապրանքլւ՝ պէաքի պարագային կբ,

թիւ\ն\ը Աովետներուն Համակիր ցոյց տալու է
Հետապնդուած՛ գործ՜ածեն զայն • • •
Ւ^նչ շաՀեցաւ Հայութիւնր
Երկաթուղի չկառուցելը » , անոր վրայէն
այգ քաղաքականութենէն։ Աովետներոլ կողմէ ( Պ "՛տաս խանձեր ր կարդալ վաբ^)
կառքե ր գլա ո-րելբ շատ դ ի ւրին բան է ^ եր բ ՛ստա­
աւուա, ծ Հայաս տ անի Հ անրապետո ւթեան կը տուողը Հարուստ խնամի մրն է՝ բա յց - գը–
1էբայ %
Հողերո՚ւԳն՚Ր մէկ թիղ Հոգ իսկ չաւելցաւ 1. Ամերիկայի ւո1*ր նաՀանդ ներուն մէջ կյէ

ԸնդՀակտռա կն, Աովեսճ րաշաբը, գլխագրով կրնայ շարել այս «բայց»բ , գտնուին Հետեւեալ քաղաքները 2/իքակօ ^ Վ^Էն^

^ՐԼՀ ՝ ցար եր ու նման, այդ կաո֊քերլ^ ԼԱ՚քքն^Լ\բ, այդ երկաթէ ճամբաներբ քոլվըր գ Փ՝րավիտընս , ՝ք՝էիվէ$՚՝ա է

Թ՝ո ւրքեր՚ո լ, զա յ ր ո յ թ բ անտեղի կերպով գրգռեց ին շաՀտգործ՜ելը եւ զեկավարե^լը , աՀա այդ կէտերը 2. Ո՞վ գրած Է «Րէտինկի կալանաւորը» ,

Հայաստանի դէմ* իսկ Սփիւ֊ո֊քի Հայութիւնն ալ գլուխ Հ անելու Հ ամ ար կեսւվոՆրի ("^էքի » մ անա– էօժէնի կրանտէն՛, Վ^էրք Հայաստանին ,՝ք՝արմէնբ :

ռուսասէր դիրքի մբ մէջ ԳԲէ"՝ յ ա Լ \ Ա արեւմտեան ւանդ Հայու ձեռնե բէցո ւթեան պէտք կա յ է Այ" 3. Արբագրեցէք Հ ետեւեալ բառերը ման­
է մանա֊ կէտը կրնան եւրոպական
պետ ութ ի ւնն եր ո ւն՝ I եր կաթո լգին վաւերացնել Թոլբքխոյ կաբարձ , թթու , թութ յ կլափ ( մբափ , թնդիւն;

\յման կացութիւն մլ§ վտանգաւոր եր ո լ բնկ ՚ն&րր է քուրձդ ցուլ, ցխն՝, ցաւագար , ^Բլ\էլ\ ։

ւանգ Գ * Հ Ա՛մ աշխար Հային պատերազմի նա խորէ֊ Օգ փոխադրելու Համար , կարծ՛եմ թէ% քէւ 4. &Բ,ՐԲ &լ լ՜Բ մեռաւ զօրավար Անդրան իկ :

ինւ էն : <<յոր*ոեգովրգակաաոնձ\Լ ասառ, ածշ՛աըհ, էէ»լ ըսէ . ՀՎնասին \որ կէ–. •մը սուզի կր նստի՝ երկաթուղի զետեգելրէ \եւ 5.– Հ(Գ>հ տակի վ ր ս ՚ յ թեքւել է ուռին , Եւ նա­

Հա յ ա II ա ա ե սլարտագրաբա\ր իր ճակատա­ ստակ վատնելը *•• յում է լուռ վագող ջր եր ին» , կրնանք "՛ալ յաջորդ

գիր ր կաաաձ֊ է VԱովետ՛ներուն : Ափիւռքր ա յ գ Գոնէ , Հայերը ողջ ըլլային, զանոնք ջարդե­ երկու տողերր , ո՝*վ գրած՝ է՛

հարկաւըրանքին ենթակայ չէ եւ. բոլորովին զերծ լ՛ու Համար Հ եռուն երբ փ՝ոխագր ելո ւ կը ծ տոտ յէր՝ 6. Ո՞վ գրած՜ է 9րդ սէնֆոնին , Թո ս քա ,

սլիտի մնայ Ա ովետներու քաղաքական , մչակոլ - երկաթուղին: կամ ^ գոնէ , ճամբաներբ շինելու Րիկոլէթօ , Լք անՏոն օփերանեբր Հ

թային, եկեղեցական իյաղերէն : Այգ կր պահա\ե^է Համար, ժում մԱ Հացով իբրեւ զձեր ի կրնային^ 7. ինքնաշարժ մը նստած՜ են\ 2 աղջիկնրե ,

նաեւ Հայաստա՛նի շաՀբ։ 9*» ԼԱԶԵԱՆ գործածել զանոնք, գոբծր* լրացնելէ ետքը անճի - 3 մայրեր , 1 որդի, 2 թոռներ , \ թոռան՛ գաւակ, 2

«8ԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ քՕ՚սղրոյկր պատրաստ Էր՝, որուն առջեւ ծնրա֊ արմաւեն՚իի մ՛ը ճ\իւդէն , կբ մօտեցնէ լէ1 ք^^՚ԲՔ

գիր , կատար Հրարծ՜արծ՛ շունչտւ կենդանութիւն , աղբերակի մը ան ար ձ ագան զ դգչիւնին ել իր լու-

՛անոր բռնկումին* : կրակապաշտ քրմապեսի մը սաՀտոս քրտինքը պաղեցնելէ ետք, կ*աունէ ^ կը քա­

1-ւա ե Ւ 2.ԱՄԱՏ գոՀուձնտկութիւնյլ դէմքթն ( Հեռա սալ. քովէն՛ ալ լէ , իր անսպառ կաթնաղբիւրով ,ամայնքին երաշտ
( ԻյՈՐՀՐԳԱՎԷՊ)
սպասեց դուրսը, * մին՛չեւ որ ծ՜խաշունչ սիւներ անդաստանները ոռոգելուՀ (\ւ ան, իր բաշվսոլմին

կուրաըուսին աձՔ^՚Բ՝*ԼՀ աբեւին , մինչեւ ՛որ Հրեղէն մէջ անաչառ է ո լ արդար ա ս աո լա ծ՜ի մը նման :

վիշապբ , իր դժոխակուլ կլափին տակ փճաոուց , Մ իապաղազ կտպոյտբ է իր ա ս ա ե զ աղար գ գլՀ–

Բ. ԳԼՈՒԽ մոխրաոուց ամէն բան ւ Կը մնար Հրաժեշտյէ իր լուխբ կաթնաշիւտրՀի կուրծքին յենած, կը մրա֊

վերջին՝, զոր արտասանես րարձրաձտյն ^ կո՜ն։ակը վլէ լ ռ ի ն ։ Երբեմն՛, ոտքերրն՝ ու թեւերր վերմակէն

մոխրակոյտին ու գէմքր մեծ՜ Մակեդոնացիի քա­ գուբս Հանած՜ է կը շարժի խռովա յո յզ : Ան ւդա ա -

ԱՐԵՒԱԳԱՐՋ քին՛ դար ձուս ած : ճառ ^ գիշեր ա շրջիկ ոգիներ, քսոլելով կ՝ անցնին իր

Գրեց՝ ՏԻԳՐԱ՛Ն ՓԻՐՄնԵԱ՚Ա Ա՛նաս բարով, մեծ՜անուն դիմոս*** կյփ երազին կա պա ո ւած՜ իր ափո ւնքէն % Եր բեմն ալ , ա շ–

Բա յց ինչո՛՛ւ ա յս եբաղյբ : Արգեօ" ք ձաՐք զր տեսնելս , ես կատարեց ի այս Հրկիզումը* * * բո­ քեքձուն ք^արք^իՀնք՚րբ, ո րպէս թէ Հրացա յտ կա յ–

նաաստէ եբբեմն մարգոց փրկութեան , ինչսլէս լոր կատարելները ենթակա յ չեն\ .անպայման՛ օրէն­ ծերէ ա յրած՜ ըլլան ^ կր բա ց ո լին՝ ու կբ գո ցո լին՝

յուդայի Համբոյբբ; Ո է, ՛ո՛չ ՚ • ՚ կեանքի մէ^ լճա– քի : Մենք երբեք ... բայ*/ մեր ասսէո ւաԱ՚ե^բ օր շո ւտ ա փո յ թ ; Ոչին չ ... քմ ածին ասուպի մ ը աղա֊

ցո՚լմբ գիակ ցկնող կանաչ ՚իժեբոլ ն֊նոսնգ կու— մը կրնան իրար\ու Հանգիպիլ ու ճանչնալ զիրար * * չումը, թեթեւ մը այրեր ու անցեր է իր լուսա­

Ա՛նաս բարով սիրելի վարպետ***՝. Ալ նետուեոաւ բիբեր\ո ւն վրայէն\ :

ԱՀեգուբ՚հ-ոլթիււՆբ Հ ամբեվձո ւթի ւե՚բ սաաո-ահ՝ Հեռաւոր ագո յն Հարաւին դիրկբ^ փքինէն* ելած Լռ)ո ւթի ւնը ան՛ա պատի լուսաթաղանթ ունկե–

կատաղի նժոյգ մրն է, ո\բ վրայինբ Հասոմ* ձի­ նետ ի մը պ էս ; • ր ո ւն արծ՜աթաՀ ուն չ զանգակներ է կա խեր , բայց

թապտուղի մ\բ պէս կբ նետէ գետին։ Այս եբաղբլ ՄԱՀԻԿ մ տաներ ր անոնց պար ա շարժ պար անն ե բ ո ւն\ վրա ք
ԳԼՈՒԽ գրած , կբ սպասէ ցայգանուագ զանգա կա Հար ու. -
կամ Աստուծմէ եկաւ եւ կամ ղեւեբէնւ Երկու, թեանց •

պարագային ալ՝ լքում եւ Հեռացում այս պղձ՜ա–

ՔաՐշ ՎայէԲՀ՚ն ՝• Վճռական ու. վերջնական ... Տ & ա լէյւ • • • ե ա ւէյլ • * * ե ա լ է յ լ է մ ՚ * Եա*** լէյլ * * * եա լէ յ ր * * եա ... լէ յ լի մ...

Ցատկեց ՚1աոահ տեղէն ու մոլեգին թափով Գիշեր : Լուսին ; Ան՛ապատ : Յանկար, ծ , զանգակներէ սկսան զօզանջել ,

մ.բ խոյացաւ ներս։ Անկիլնի խշտեակբ քաշեց բե– Լուսին բ կաթնածառ ր սափոր մը բռնած՜, ման բոժոժիկները ձա յնակց ի լ , ոսկեղէն ՚ծնծ՜զանե ր ու.

վւալ խրճիթին մէ^եղ, ուր զետեղեց նաեւ, Հաս­ կուգայ Համատարած աւազուտքէն վյրույւ Իր քա յ– պէս , մինչ լռութիւնը սպիտակազգեստ դպիրի մր

տակազմ կողքերու, մէշ՝ մրափող շքախումբը փի­ լերբ այնքան յ ո * ֊ շ ի կ , Համաչափ եւ զգուշաւոր են, նմ ան գ կա թնա ւ ո յս տաճարին առջեւ կր խոնաբՀ ի

լիսոփայ ա շխա րՀ՚րն ու բո լոբ մագաղաթներ ր ձե­ .որ կ աթիլն երր ճիշդ ա ւազա Հատիկներու կ տա ա– եր կ իւղած՜ : Մ րափող կապոյտը , զա\ր թօնքի շար֊

ռագիր : Տետոյ , էպր խոտեր՛ու եւ խռիւններու ա– րին կիյնան, կը սարսռա Ո լ կբ պղպջան, ինչպէս ժումով մը , վար կը կանչէ պաղպաջուն աստղե ր բ

Հագին գէզով մր ձաձկեց զա՚նոԱք։ Վայրի անողոք լոգանքի փրփուրը ^երկ աստ ո ւած՜ո լՀ ի ի մը .երկինքին % Լուսինէ, ճա՝\ապարՀի եզրին բարելի

Հբձէգ մԸ Կր շր1էր Ի՛Ր ուռած, կարմիր աչքերուձն՛ ստինքներուն վրայ : Երբեմն, կարծես յոգնած, կը կր կեձայ , սափոր բ ուսին :

՛էէ՝ նստի ու/ասիս ի մը կուշտէն, կր կախէ սափորը (18)

Fonds A.R.A.M