Page 218 - ARM_19-1947_04
P. 218
ԳիտակէսԱ ասողիս կրավչեԱքոյի գագտԱութխԱ&հդ
Շ ի քակո յի Համալսարան ի Փրօֆ* քՀլայթման , ԽՄԲ–— Բ՚-՞չւ՚նկԲժւ՛ ի՚՚՚րՀքգս՚յիՅ՛ ղեբաա–
վւ քուեր վերաբերեալ Հայցերու ս աս ֊ ա գ կ տ ԷՀ նքսասձւ բավձրասա իճան աա չաօհատա րնե րէ՚Լ
սխալ
(՚ԻԱՍԱխՕՍԲՒԹԻՒՆ Բ%Բ - Ն • ԱՂԲԱԼԵԱՆԻ) Փաել կուտա յ թէ մարգրղ ընդՀանրապէս Վիքթոր կրավչէնքօ որ ՃԳ^ձէն՛ Հրաժարեցաւ եւ,
ւադափաբ կազմած են քուսի մասին X Րրր ար– մերժ-եց Մոսկուա վերագաունալ, այս տարի Յու
,
.ի լ, Լ ք իր երկարատեւ ուսումնաս իր՚ութ իլն՚նեբոլն լիսին։ ներկայանալով՝ կարգ մր անձերոլ կամ
Գիտական աշխաըՀին մէջ, ասկէ մօտ 80 կամ քբօֆ՚ը Հետեւեալ կարծէքները կը յա յանէ * խմրաԼլցութեա՚ևց Հակամերիկեան գ ս րձունէոլ^
|Օ0 տարի առաքէի Ա՛սր գի ա ս ւթ ի ւն մ՛ը երեւան ե- | ) ՛Բունի պէաքը կը տարբերը անՀատներու թիւնր ք՝..նոզ իա րՀրգսՀր աՀ-ական յա՚Լ ձն ա իւ ո ւմ՛րէն՛ ,
կը բաւէ , ու
կաւ. , որ կր կո չուի Համեմատական լեզուաբանու— ամաձայն ; (\մա^ց Համար 5 ամ ը Հետեւեալ զգայացուԼց յայտ՚՚ոլթիլննեբր րրաձ՝ է
է։
թիւն : Այգ գիտութիւն ր եկաւ այն եզբակացո ւ– իւ շն եր ո լ Համար Կ մամը անՀրամեշտ Խ որՀ րգայլն՛ Միութեան մասին, իբրեւ յաւԼլուաՆ
թեան - իր տե -
, որ՛ մեր աշխարՀի վրայ իօսուահ լեսունե իք I ՇհօՏՇ քւշտճօա Հատորին՛ մէ^ տուան
րէն որոշ խում բեր ն ո յ ն ծ ագո՚ւմյւ ունին եւ առան՛– 2) Փորձառութիւնը կը ցուց՛է թէ քո ւն ի մի - •
)ոցին) գիրք վ,ոլ"ելը ն՛պաստաւոր է* Հակառակ ղ*. կութ է կ՛իներուն :
կաըագային որ
ձ ի ն խում բեր կր կազմեն՝ % 1եր անդամն
դժուա–
\ 660 թուականին՝, Հայերէնն ալ Հնգեւրոպա - , արթննալու ատեն կը աեսնէք
էրս՛֊ լեզուա խում բրն մէջ դասուեցաւ*. ՀնդեւբՈ– ե բուն յօգա յ ի ս շարժում ներ ը ՀԱՐՑՈՒՄ Պ– Կրավչէնքօ յաճախ կր լ ր .
սլա ղան լիս ո լա խո ւմ րին մեծ՜ ճ ի ւզե բն \ե ն սանս– ա ց ա ծ են I սենք թէ ա յ ո ինչ մ արդը Ամերիկայի մէշ Իճ\;:•/-•••
կչ ի տել է ն\լլ , իրանական լեզուն– , սլաւական ԷԽ~՜ 3) Սխալ է կարծել իժէ պէտք է ան՛պատճառ գործակալներէն՝ է ։ կրն՛այինք մեղի բացատրել թէ
երէնոլ , ի՛՞նչ կը նշանակէ բլլալ եւ
գուներ լլ , ա ն գլեւս ա քոռն՛ լեզուներ րլ , լատին "է կողմին՝ 1 ո ա յ ոլառկիլ; Արդարեւ , քնանալու Ի1ճ\/1)^ գործակալ
յուե արէնր եւ ալպա\ւ երէ\ն ն ու Հ այեր էն\լչ ; )ստեն մեր կամքէն անկախաբար , երբեմն մէկ կող \0ն ինչպէս կր գովձէ հոր Հր գա յին Միութեան՛
ին , երբեմն ալ միւս կողմին վրայ կը պառկիհք : մէ1 :
Առածին Հետազօտողները եկան՝ այն եզրակա 4) Նախապաշարում է կարծել թէ պառկելէ ՊԱՏԱՍԽԱՆ Այգ Հարցումին ճշգրտօրէն
ցութեա՛ն– յ որ Հայերէնը իրանական լեզուին կը /յ ււ ա ջ պէտք չէ բան մր ՛ուտել կամ խմել X պատասխան ելու Համար ն՛ախ պէտք է բացատ բեմ
սլա ա կանի , տեսակ մ\ը ի րա\ն երէնի մէկ բար բա ռը– : 5) Պառկելէ աս աչ պէտք է ջանալ Ջիգերր թէ ին՚չպէս կազմակերպուած է ՛ներքին նախարա ֊
հանդարտեցնել, սովո ֊
Հայ լեզուին մէջ գտնուող իրաներէն բառերը Հա որավՀետեւ ա^քւութիւնը րսւթիւնը ։ Այո վեր՛ջինը երկու բամա՚նում ունի
մարելով Հայերէն՛ բառեր՝ այդ եզրակացութիւնը արար ջիղերու չափազանց ձգտում էն յառաջ պեւոակ ան Ապ աՀովութ\ ե ան ն ախ ա^ք ա բ ո ւթի ւնտլՐ եւ
իւգայ ; ներքին գոր.ծեբ ո լ նա խաբ արա ւթի լն ը ։
Հանեցին *. I Ե^Եական թոլականներ ո ււն , գեբմահա -
ցի գիտուն Հիւսլըշման այն զ ա զա ւի ար ր յայտնեց , 6) Առանց բժիշկին Հաւանութեան պէտք չէ Պետական՝ ապա Հո վո ւթեան \նախար ար ութ ի լ -
թէ պէտք է դուրս Հանել ն՛աեւ Հայերէնէն օտար կոնաբեր, գեղեր առն՛ել ։ Անոնց գործածո ւթի ւ1^ը նը որ խորՀբգային լրտեսական՛ ինչպէս նաեւ ար -
տարրեր՛ը՝ սլար ս կա կան , յ ո ւն՚ական , ասորական լ սւ ճ ա իւ վնասակար է, միւս կողմ է՝ ա յ Գ գեղերը ա ա ււ ա Հ մ ա ն– ի ոստիկանական ս պա ս ար կգւթ ի ւ ն ն է,
եւն * ; Այդոլէս ինելով՝ ան գտաւ , որ Հայեբէնը երբեք չեն դադրեցներ քնատութեան իսկական մեծ մաքրագործումներու օրերուն դժուարաւ
Հնդեւրոպակա՛ն խումբխն՝* մէջ առանձին խումբ մբ սլա աճ առն ե բըէ ; ԻԺ ի ւ ն ն ե\ք ո լ Հանգիպեցալ քան՛ի որ այդ ցանցին
կը կազմէ Հ Օրինակ , իրանական՛ լեզուները չեն 7) Հակառակ ամուսնակաԱ՝ Հարց եր ու մասնա– գլխաւո ր զեկավա րներ՚ր ^ե՝ր բա կա լո լե ց ան
տարբերեր Բ ել Լ , մինչդեռ մենք կը տարբերե՛նք , գէտն՚եբաւն՛ կարծիքին՛ , այր ու կի՝^ պէաք է առան Ո՚ուսիոյ եւ ար տա սաՀմ անի մ էջ ։ Պետական Ապա–
որո՛վ եւրոպական լեզուն ե բո ւն՛ կը պատկանի մ եր ձին պառկին * արդարեւ, փորձառութիւնը կը ց՛ու– Հ ո վո՚ւթե ան նա իսա րարո ւթի լնը ուն՛ի բաժանում մր
լեզուն՛ եւ կը գտն՛ուի իրանակալն՛ ո լ ս լաւական սընէ թէ մարգ աւելի Հանգիստ կը քնաևայ աեՀա– ո ր իր կազմս վն՛ իս կ ար տաք ի ն գ ո ր ծերոլ նա իսա–
լե զո լա խում բեր ո լն միջել X * տական ան՛կս գինի մը մէջ X վ ար ութիւն մբն է որ ունի իր բաժա\նալմներլՀ ո~
Երբ այս պարղուեցաւ, Հետեւեալ է"սգէ\ԲԲ 8) Անոնք որ կանուխ կը պառկին , աւելի լաւ րոնք կ՛ը վա րեն ո սա իկսձն ո ւթեան քաղաքական ա շ֊
այն\ էր , թէ որկէ կը ծ՛ագէր. Հայ լեղոլն՛*. Փոքր– ւել աւելի երկար ատեն կը քհաՆ աւ. , ասո՛ր Հակա–– խաս-անքներր կեդրոնական Եւրոպայի, Ա կա\1 տ ի -
աս իա կ ա\ն– մ ո զո վո լբ գնե բու լեգո լն՛եր ո ւ ն Հետ ււակ , անոնք ոը իրենց սովորական ժամէն ուշ կը նավիս յ , Հարաւային Ամ ե ր ի կա յ ի մ էջ ել ա յ լ ս ւ ր X
դեօք առնչութիւն՛ ունէր Հայերէնը ; Եւ որովՀե - ՛պառկին՛, ընդՀանրապէա գէշ կր ք-՚անաԽ X Ե բ բ խոր Հր զա յին՛ կառավարութիւնը իր պաշտօ֊
տել Հ եր ո գոտ ո ս կ^ըսէ , թէ ՀայեըԱ Փ ՈՀիւգի ա ց ի Ընդունուած սովորութիւն մ ը ^ ՚ է որ մարդ նակա-Լ՚ներկայացուցիչնեբբ կը զրկէ ծովերէն ան -
֊
գաղթականներ են , դիտուննեբ՚ը սկսան որոնել , պառկած ատեն՝ գլռ ւխը մ ր շտ մ ար մինին մ իւո մ ա ֊ գին*, գեսպւ ՛ւն մր կ. եվ ,1; էեսակւ
թէ արդեօք Հայերէ՝.ն՚բ ինՀ կապ ալնի այդ ժ՚ողո՝– սերէ\Լ\ աւելի բարձր գիրքի մը մէջ կը դն է X Ս ա– պատուիրակութիւն մը , կամ դինա լոր ա կան պա շ
վուբգի լեզուին Հետ % ՛իժ բ ա խտութիւնն այն է , որ 4լայն՛ Տօքթ* Մ էն լի Հրլթի կը կարծէ թէ այգ դիր աօ^էով մը, այս կազմ ակե րպո լթէ ւնները կր\ն՝ան
վւո քվ՛ աս իա կան ժաղովո ւր դն՛եր ն ալ երկո՛ւ մասի քը ն ա խ ա պա շա ր ե ա լ եւ մ ին չեւ իոկ Հ ա կա ռո ղ^էա - զոլգաՀեռաբար աշխատիլ, երբեմն զիրար լրա -
կը բաժնուին արեւելեան՝ եւ արեւմտեան՝ եւ ա– պաՀիկ սով ո րո ւթ եա՝Լ մը արդիւնք է , ել խորՀ ուրդ ցնել, բայց յաճախ իրարմէ անկախաբար կը
Ա-ոԱ՚ց մէջ գտնուող մ ան ր ժողովուրդն՛երէն է^զ– կուտա յ Հո բիզոնակաե գիվ֊քի մ ը մէջ պառկի լ : գո բծեն՝ ։
ո ւական Հետքեր չեն մնացած X Հազիւ քանի մբ Իր կարծիքով, քունի ատեն ջղայիւ Բ՚էիջ^երբ Ար՚աասա Հմ անի խով՚Հ բդայ ին՝ կազմակեբպու ֊
տասնեակ բառեր կան , ո ր՚ոնցմէ , կարծե ս , կ՚՛երեւի մաս՛ • աւորա պէ ս ոլզեզա յի ն բջիջ՝^՝ե ր ը աւե լի ս)նա– թեան– կողքին կան պաշտօնական՝ դեսպանատու՛նը,
թէ մեր լեգո լ ի ն Հետ ն՛մանութեան– կէտեր կան՛ % ն ելու ել վեր ան ո բո դո ւելո լ պէ ա ք հ ւն\ի ն , եր բ պետական ա պա Հ ո վո ւթ ե ան ն ա խ ա ը ա բա ւթ ե ան՛ ա ր ֊.
Բայց ասոնք քիչ են՝ ապացուցանելու Համար, թէ՛ գլո՛ւխ բ բարձր զէրքի մը մէջ գտ\֊ ուի , սիրտը Հ.ո՝*ն՝ տա սաՀմ ա՛նի բաժնին պա տ ո լիր ա կո ւթ ի ւնը , Հա
լեզուներ ու մէկ ճիւղը կը կազմէ Հայոց լեզուն , արիւն մզելու Համար մեծ ճիգեր 1լ\րնէ , որով ա– մա յն՚ավար կուսակցութեան կեդրոնական կոմի •-
արա վՀ ետ եւ փոքր ասի ական լեղո լախումբ ըսուածն րիւնր դժ՛ուարաւ եւ փոքր քա\ն ա կո ւթե ամբ գէ՚գի տէին արտասաՀմանին բաժնին ներկայացուցիչը
ալ ա՚եՈրոշ գաղափար մըն> է արդէն՛։ գլուիս կընթան՛ա յ , սակայն երբ գլուխ բո ած դիրքի եւ ղ ի ն ո ւո րա զ ա՛ ւժ եր ու ն աիս ար ար ո ւթ եան
Այդ Ր"1"Բ լեզուն երը Հն՛դեւրոպական տարրեր մը մ էջ է , սիրտը չի Հար կադր ուիր մ եծ կծկո ւմ - տաքին դործե ր ու եւ լր տ ե սա ւթ ե ան պա տ ո լիր ա կը X
ունին իրեչ-ց մէջ*. Այգ շբ^ա^ներ՚ր որոշ ժամանակ ներ ր՚նելո լ , որ ո՛վ չի յ ո գնի ր եւ արի ւ ն ը գի ւր ո ւ– Այ" ւ՚՚՚Լ՚՚ւ՛ I՛ կ՚աշխատին Համաձայն Խ– Մի -
մը Հաթերոլ տիրապետ՛ութեան
տակ էին՝ ; Տ՛իրող թեամբ եւ աւելի մեծ չավւով ֊դէպչ գլուխ կը քա ո ւթեան մ էջ ընդոլւ ուած Հ ետեւեալ գրութեան
կը Հետեւի
այգ ժողովուրդէ՝,^՝ շատ բառեր անցած կրնան՛ ը լ լէ եւ առատօրէն կբ սնուցանէ գա^կոլզեգի ջզա– մէկը կբ Հսկէ միւսին վրայ, մէկ միլ–.
մը տեղի
լալ աիըուա,ծ միւս ժողովուրդներուն ; Հայերէնը յին բջիջները , ոբո\ն՝ք մեծ չ ա փ ո վ պէտք ունին՛ ա– սին շարժումներովն եւ մրցակցութիւն
էտ րոլսկներա լ լեզուին Հետ առնչութեան տար բեր բիւնի եւ կը կազմեն ^/Լայի֊ գրութեան ամեն՛ա կ՛՛ունենա յ։ Գժուար է ըսել թէ ինչ է այս գրու–
ունի Հ կար եւո ը ազդակներ ըX թեա\ն– |՚1 պատակը : Հարցը այն է որ ՚Բրէմլինի մէք
ճարելու աշխա
Ամփոփելով^ Հայերէնը Հին՛ լեզուի մ՛ը մնա Սակայն պէտք չէ կարծել թէ այգ դիրքին մէ9 մարդ իր Հացը Համար պէտք է
ցորդը կր ներկայացնէ : Բայց մենք ալնինք երկու մարգ ուղեղային՝ Հ ամ ա խռն ութ՛ի ւձն՝ կ՚ունենայ, ո֊ տի։ ինչ ալ ըլլայ, Հիմն՛ուելով իմ Ուոշյինկթընփ
ոլրփշ մոդո վուր դներ՝ Հաթեր եւ ուրար տաց իներ , րովՀ ետ եւ րն ո լ թ ի ւե\ր գլխոլ շն չերակ ներ ո ւ ն անց մէջ ձ՛եռք բերած փորձառութեանս վբայ , կրնամ
որոէԼ ց Հետ աւելի կա պակց ո՛ւթ ի լն պէտք է ուն՛ենա քին վրա ւ գոած է վաՀաեային գեղձլլ (§1^11(^6 էհ^– Հաւաստել որ՛ իմ կոդմէ նշանակուած եւ Համայ
նավար ի ւր աք ան չի ւր
նանք Հ Եէնսէն այն կարծիքը յայտնեց , թէ Հա 101^6) ար չափաւորողի գերը կր կատարէ : կուսակցութեան՛ I գա մ
թեր՛ը Հին՛ Հայերն՝ են՝ եւ Հայ լեզուն Հին՝ Հաթերէ– Տ իշեալ բժիշկը կը յտնձ ար ա րէ մին չեւ իոկ պատուի բակը են թ ա ր կո ւած է ր Ո * ֊ ո շին կթըն ի գը
մէջ
նըՀհ է % Գմբախտաբար , Հաթեբէնբ տակաւին էաւ գլոլիւը ցած եւ ոաքԼրը^ բարձր գի՛ բքի մը նումներուն յանձնախումբին պետ՝ ԱէտողԱւն։
տ
մ եկն ա բան ո ւա ծ չէ եւ նշանն եր ո վ միայն Գ1՚ ո Լ՜ պառկի լ ; կ ր այի^ք ճշդել իր ան՛ունը*
մ ո լած է քարերոլ վրայ, ուրկէ լեզուն , իբրեւ ՛Բունի Հիւանդութիւնը կեդրոնական՝ եւ արեւ^
յ ա—
Հնչակա՝,ն< ավ-ժէք , կարելի չէ դո՛ւրս բերել : Բայց մտեան ,Ափր իկէք՛՝ մաան՚ալո րապէս. ՝Բոն՝կոյի շրջան Ա յ ո անւձ՚ն աւո րութիւնր Հ ամ ա յնավար կո ւս ա կ–
ընգուեուած է, որ Հայերէնը Հնդեւրոպական լե– ւոո ւ կ Հիւանդութիւն մ ըն է , Որ երեք որոշ ցութեան կեգր ոնին Ամերիկայի ամէնէն կարեւոր
դու մ՚յշն է : Աակայն , չենք կարոդ Հաստատուած ներ կբ բոլորէ ։ ներկայացուցիչն էբ։ Կարելի չէր որեւէ որոշում
նկատ՛ել , որ Հա թ եր բ Հա յ ե բ ն են՛ ել Հ ա թ ե ր է\ն\ը Առաջի՛նը սկզբնական շրջան, է, որ ամիս՛ն՛եր տալ առան՛ց իրեն ; Գեսպան Կ րոմ իքո յի՛ Հետ յա -
Հիւան՚դը
այսօր Հայերէնին մէջ կ՚ապրի *. երբեմն տարին եր կր տ՛եւէ ։Այգ շրջանին տրխ֊ րաբերոլթեան՝ մէջ էր ւսԽ * Անիկա ներկայ կը գա
ԿՀ* մնայ բույն Հայաստանի մէջ ապր՚ոդ մողո^ կր կորսնցնէ իր զո ւար թո ւթ յ ւնը , կը սկսի առանձ— նուէ ր բո լո ը այն ժոգովնե բուն աւր կարեւոր ո բո՝–
մը փորձեց Հա յ ե ֊ , եւ
վոլբդբ ոլրարտացիքՀ Գիտուն ու թողած \րիլ*. ձան՛ձրոյթ կր զգա ւ իւօսելէ , կ՛՛ուզէ շումներ կր տրուէին ։ Եվ՛բ Խ * Ռուսաստան վերա֊
արձա
բէն\ով ըմբռնել (\ւբարտաց իներ եպիսկո՛պոսը այգ նանալ, ենթակայ ք՛ / / ՚՛1 ք գլիս ա գած՛ութե՛ան գ արձալ պատուանշան ս տ ա ց ա ւ *.
ո ւս ո ւմնաս
նագրութիւն նն բ բ : Աանտալճեան ի րո լ - երըեմն՝ ջզաձգոլթիլններ՛ո լ* —- Սակայն գո՚ւրսէն դատելով էՕ * Ա*իութես/ն՝
բարձ
եդանակին դիմեց եւ ը\ն դար՛ձակ Ե Ր կրորդ շր ջանը քնէութիւն՛ն է , որ ատեն՝ Հ ի ֊ դեսպա՛նը ձեր կառավարութեան ամէնէն
կառավարու
թիւն մը գրեց X ւանգը փափաք կը զգայ քնանալո լ եւ մ արմ ի՝՛– ի րաստիճան ներկայացուցիչն է ձեր չէ0 ;
բնականոն ջեր մ ոլթիմն ը կը \\ոտ ազի ։ Այգ վիճակը թեան, Մ* ՆաՀանդ, երոլ մէջ*. Ա/նպէս
Ուրարտացիք նախ իրենց արձանագրութիւն - Կը տեւէ մէկ ամիս ։
նեբը ասորական լեզուով գ ր ա ծ են , բա յց յետո / Երրորդ շրջանին ենթական քո ւձն ի անդիմա
ոնգՀ կ՛՚ըն՛կերանաք
զօր ա ;ալո վ ել գիտակի ց դառնալո՛վ ի բեն ց լե ֊ դրելի նոպա լ մը կունենայ, արուն * քայքա– Ափրիկէի յատուկ այդ միջ ատ ր կյՓ գտնուի
զուձով գ ր ա ծ են՛ ՛Աշան՛ներն ու տառերը ինքնալրոյ– գործարան ա յին յօ ր ի\ ո ւած ո ւ թ ե ան գետերու եւ լիճերու եզերքներր, խոնաւ եւ
•նացնելովւ Ավ՚ով ուրարտական լեզուն իբր՛եւ Հըն՝^ ում մր, ՛եւ ի վերջո լ մ ւսՀ ; ստուերոտ վայրերու մէչ, մասնաւորաաէս Հ՛ոն՝
չիւն՝ դեռ եւս պա ր զոլած չէ X Ս ան-տա լճեան փա բ– Գաըման\ումր կը կա յա ա Հ Է^ՕՀՀքճի ենթամոր ուր կեԼգանիներր կր յաճախեն; Չափազանց ՛որկ
ձած է Հայոց եւ (ֆաւնաց լեզուով մեկն՛ել ուրար թային՝ ներարկումին մէՀ։ րամոլ է, միայն արիմւով կր ս՛նանի, խայթելով
տականը։ Ամէնէն՛ յաջոգ փորձն է մինչեւ Հիմա ՛Բունի Հիւանդութիւնը ար գինք է «է^թՅՈՕ– ոզ1 եւ մեոաձ կենդան ի Լ՛ե րր ; Երր ձձած֊ արիւնը
եղածներ էն ; Բաւական արդիւնքներ ձեռք ձգուած ՏՕա6» կոչուած մանրադիտակային՛ մակաբո/ծ որ ռեռն աւո ր ուած
ե՛ն՝, բայց ոչ վերջն՛ական՝ Հ ր լյա յ «.թռիփանօզօմ 1՝՚եր՝ֆ՚ո վ , իր
դերու ներկայութեան , որոնք կը փոխան՛ցուին՝ ցէ– պատիճին վբայ կ՚առնէ այգ մակաբոյծ ջրաճճին՚ե–
իմ կարծիքովս , այս բոլոր մոգովուրգնեբէն ցէ կոչուած ճանճերոլ խայթոլցով եւ որ՝ոնցմո\վ՝ րը եւ զանոնք խայթոցով կր փոխանցէ Հանդիպած
կը խո
ամէնէն Հինբ Հայերն՛ են եւ այգ փոքրասիական ւէայ ր ա կո ւած են ա յգ ճանճերլՀ : կենդանիներ ոլն եւ մ արգոց , որոնց \վրայ
մողովուբդնե ուձն Հետ միասին՛ խօսած Ցէ-ցէ ճանճերը տուն ՚ սովո ր ական ճա՛ն \ճե,րէն՝ յանալ մեծ արագութեամբ է
մ՛թա
՛ԷՆ ՀՂոե^ Քէէ իսոշոՐ են՛, կռնակէն վրայ կր կրեն Ցէ - ցէ ճս/նճե ր բ կենդանածին են՛* իրենց թր–
տոկուն
վէ՚ոպական չեդոլ մ ը ։ Որովհետեւ. Հայոց լե զ ո լ ն ^ գոյն՝ շերտեր ՛ել օժտուած են թանձր ու ՚իրա ք թուոձ երը կ՛ը զետեզեն խոն՛աւ վայրերու ել աղբե
բոչով. գիտուններուն կա րհ՜ի քո փ , չափազանց մ ր– պատի ճով մ բ , որ գլխուձն յառա^ամ ասին՝ րու մէջ, ուր վեց շաբաթէն միջատը կը ծնի X
չակուահ– լեզու է; Ուրեմն ել Հ ի ն ։ կերկարի Հ. ՏԷՐՈՍԿԻ
Ա՚նսւցեալըլ յաֆորգ"Վ) »>
Fonds A.R.A.M
Շ ի քակո յի Համալսարան ի Փրօֆ* քՀլայթման , ԽՄԲ–— Բ՚-՞չւ՚նկԲժւ՛ ի՚՚՚րՀքգս՚յիՅ՛ ղեբաա–
վւ քուեր վերաբերեալ Հայցերու ս աս ֊ ա գ կ տ ԷՀ նքսասձւ բավձրասա իճան աա չաօհատա րնե րէ՚Լ
սխալ
(՚ԻԱՍԱխՕՍԲՒԹԻՒՆ Բ%Բ - Ն • ԱՂԲԱԼԵԱՆԻ) Փաել կուտա յ թէ մարգրղ ընդՀանրապէս Վիքթոր կրավչէնքօ որ ՃԳ^ձէն՛ Հրաժարեցաւ եւ,
ւադափաբ կազմած են քուսի մասին X Րրր ար– մերժ-եց Մոսկուա վերագաունալ, այս տարի Յու
,
.ի լ, Լ ք իր երկարատեւ ուսումնաս իր՚ութ իլն՚նեբոլն լիսին։ ներկայանալով՝ կարգ մր անձերոլ կամ
Գիտական աշխաըՀին մէջ, ասկէ մօտ 80 կամ քբօֆ՚ը Հետեւեալ կարծէքները կը յա յանէ * խմրաԼլցութեա՚ևց Հակամերիկեան գ ս րձունէոլ^
|Օ0 տարի առաքէի Ա՛սր գի ա ս ւթ ի ւն մ՛ը երեւան ե- | ) ՛Բունի պէաքը կը տարբերը անՀատներու թիւնր ք՝..նոզ իա րՀրգսՀր աՀ-ական յա՚Լ ձն ա իւ ո ւմ՛րէն՛ ,
կը բաւէ , ու
կաւ. , որ կր կո չուի Համեմատական լեզուաբանու— ամաձայն ; (\մա^ց Համար 5 ամ ը Հետեւեալ զգայացուԼց յայտ՚՚ոլթիլննեբր րրաձ՝ է
է։
թիւն : Այգ գիտութիւն ր եկաւ այն եզբակացո ւ– իւ շն եր ո լ Համար Կ մամը անՀրամեշտ Խ որՀ րգայլն՛ Միութեան մասին, իբրեւ յաւԼլուաՆ
թեան - իր տե -
, որ՛ մեր աշխարՀի վրայ իօսուահ լեսունե իք I ՇհօՏՇ քւշտճօա Հատորին՛ մէ^ տուան
րէն որոշ խում բեր ն ո յ ն ծ ագո՚ւմյւ ունին եւ առան՛– 2) Փորձառութիւնը կը ցուց՛է թէ քո ւն ի մի - •
)ոցին) գիրք վ,ոլ"ելը ն՛պաստաւոր է* Հակառակ ղ*. կութ է կ՛իներուն :
կաըագային որ
ձ ի ն խում բեր կր կազմեն՝ % 1եր անդամն
դժուա–
\ 660 թուականին՝, Հայերէնն ալ Հնգեւրոպա - , արթննալու ատեն կը աեսնէք
էրս՛֊ լեզուա խում բրն մէջ դասուեցաւ*. ՀնդեւբՈ– ե բուն յօգա յ ի ս շարժում ներ ը ՀԱՐՑՈՒՄ Պ– Կրավչէնքօ յաճախ կր լ ր .
սլա ղան լիս ո լա խո ւմ րին մեծ՜ ճ ի ւզե բն \ե ն սանս– ա ց ա ծ են I սենք թէ ա յ ո ինչ մ արդը Ամերիկայի մէշ Իճ\;:•/-•••
կչ ի տել է ն\լլ , իրանական լեզուն– , սլաւական ԷԽ~՜ 3) Սխալ է կարծել իժէ պէտք է ան՛պատճառ գործակալներէն՝ է ։ կրն՛այինք մեղի բացատրել թէ
երէնոլ , ի՛՞նչ կը նշանակէ բլլալ եւ
գուներ լլ , ա ն գլեւս ա քոռն՛ լեզուներ րլ , լատին "է կողմին՝ 1 ո ա յ ոլառկիլ; Արդարեւ , քնանալու Ի1ճ\/1)^ գործակալ
յուե արէնր եւ ալպա\ւ երէ\ն ն ու Հ այեր էն\լչ ; )ստեն մեր կամքէն անկախաբար , երբեմն մէկ կող \0ն ինչպէս կր գովձէ հոր Հր գա յին Միութեան՛
ին , երբեմն ալ միւս կողմին վրայ կը պառկիհք : մէ1 :
Առածին Հետազօտողները եկան՝ այն եզրակա 4) Նախապաշարում է կարծել թէ պառկելէ ՊԱՏԱՍԽԱՆ Այգ Հարցումին ճշգրտօրէն
ցութեա՛ն– յ որ Հայերէնը իրանական լեզուին կը /յ ււ ա ջ պէտք չէ բան մր ՛ուտել կամ խմել X պատասխան ելու Համար ն՛ախ պէտք է բացատ բեմ
սլա ա կանի , տեսակ մ\ը ի րա\ն երէնի մէկ բար բա ռը– : 5) Պառկելէ աս աչ պէտք է ջանալ Ջիգերր թէ ին՚չպէս կազմակերպուած է ՛ներքին նախարա ֊
հանդարտեցնել, սովո ֊
Հայ լեզուին մէջ գտնուող իրաներէն բառերը Հա որավՀետեւ ա^քւութիւնը րսւթիւնը ։ Այո վեր՛ջինը երկու բամա՚նում ունի
մարելով Հայերէն՛ բառեր՝ այդ եզրակացութիւնը արար ջիղերու չափազանց ձգտում էն յառաջ պեւոակ ան Ապ աՀովութ\ ե ան ն ախ ա^ք ա բ ո ւթի ւնտլՐ եւ
իւգայ ; ներքին գոր.ծեբ ո լ նա խաբ արա ւթի լն ը ։
Հանեցին *. I Ե^Եական թոլականներ ո ււն , գեբմահա -
ցի գիտուն Հիւսլըշման այն զ ա զա ւի ար ր յայտնեց , 6) Առանց բժիշկին Հաւանութեան պէտք չէ Պետական՝ ապա Հո վո ւթեան \նախար ար ութ ի լ -
թէ պէտք է դուրս Հանել ն՛աեւ Հայերէնէն օտար կոնաբեր, գեղեր առն՛ել ։ Անոնց գործածո ւթի ւ1^ը նը որ խորՀբգային լրտեսական՛ ինչպէս նաեւ ար -
տարրեր՛ը՝ սլար ս կա կան , յ ո ւն՚ական , ասորական լ սւ ճ ա իւ վնասակար է, միւս կողմ է՝ ա յ Գ գեղերը ա ա ււ ա Հ մ ա ն– ի ոստիկանական ս պա ս ար կգւթ ի ւ ն ն է,
եւն * ; Այդոլէս ինելով՝ ան գտաւ , որ Հայեբէնը երբեք չեն դադրեցներ քնատութեան իսկական մեծ մաքրագործումներու օրերուն դժուարաւ
Հնդեւրոպակա՛ն խումբխն՝* մէջ առանձին խումբ մբ սլա աճ առն ե բըէ ; ԻԺ ի ւ ն ն ե\ք ո լ Հանգիպեցալ քան՛ի որ այդ ցանցին
կը կազմէ Հ Օրինակ , իրանական՛ լեզուները չեն 7) Հակառակ ամուսնակաԱ՝ Հարց եր ու մասնա– գլխաւո ր զեկավա րներ՚ր ^ե՝ր բա կա լո լե ց ան
տարբերեր Բ ել Լ , մինչդեռ մենք կը տարբերե՛նք , գէտն՚եբաւն՛ կարծիքին՛ , այր ու կի՝^ պէաք է առան Ո՚ուսիոյ եւ ար տա սաՀմ անի մ էջ ։ Պետական Ապա–
որո՛վ եւրոպական լեզուն ե բո ւն՛ կը պատկանի մ եր ձին պառկին * արդարեւ, փորձառութիւնը կը ց՛ու– Հ ո վո՚ւթե ան նա իսա րարո ւթի լնը ուն՛ի բաժանում մր
լեզուն՛ եւ կը գտն՛ուի իրանակալն՛ ո լ ս լաւական սընէ թէ մարգ աւելի Հանգիստ կը քնաևայ աեՀա– ո ր իր կազմս վն՛ իս կ ար տաք ի ն գ ո ր ծերոլ նա իսա–
լե զո լա խում բեր ո լն միջել X * տական ան՛կս գինի մը մէջ X վ ար ութիւն մբն է որ ունի իր բաժա\նալմներլՀ ո~
Երբ այս պարղուեցաւ, Հետեւեալ է"սգէ\ԲԲ 8) Անոնք որ կանուխ կը պառկին , աւելի լաւ րոնք կ՛ը վա րեն ո սա իկսձն ո ւթեան քաղաքական ա շ֊
այն\ էր , թէ որկէ կը ծ՛ագէր. Հայ լեղոլն՛*. Փոքր– ւել աւելի երկար ատեն կը քհաՆ աւ. , ասո՛ր Հակա–– խաս-անքներր կեդրոնական Եւրոպայի, Ա կա\1 տ ի -
աս իա կ ա\ն– մ ո զո վո լբ գնե բու լեգո լն՛եր ո ւ ն Հետ ււակ , անոնք ոը իրենց սովորական ժամէն ուշ կը նավիս յ , Հարաւային Ամ ե ր ի կա յ ի մ էջ ել ա յ լ ս ւ ր X
դեօք առնչութիւն՛ ունէր Հայերէնը ; Եւ որովՀե - ՛պառկին՛, ընդՀանրապէա գէշ կր ք-՚անաԽ X Ե բ բ խոր Հր զա յին՛ կառավարութիւնը իր պաշտօ֊
տել Հ եր ո գոտ ո ս կ^ըսէ , թէ ՀայեըԱ Փ ՈՀիւգի ա ց ի Ընդունուած սովորութիւն մ ը ^ ՚ է որ մարդ նակա-Լ՚ներկայացուցիչնեբբ կը զրկէ ծովերէն ան -
֊
գաղթականներ են , դիտուննեբ՚ը սկսան որոնել , պառկած ատեն՝ գլռ ւխը մ ր շտ մ ար մինին մ իւո մ ա ֊ գին*, գեսպւ ՛ւն մր կ. եվ ,1; էեսակւ
թէ արդեօք Հայերէ՝.ն՚բ ինՀ կապ ալնի այդ ժ՚ողո՝– սերէ\Լ\ աւելի բարձր գիրքի մը մէջ կը դն է X Ս ա– պատուիրակութիւն մը , կամ դինա լոր ա կան պա շ
վուբգի լեզուին Հետ % ՛իժ բ ա խտութիւնն այն է , որ 4լայն՛ Տօքթ* Մ էն լի Հրլթի կը կարծէ թէ այգ դիր աօ^էով մը, այս կազմ ակե րպո լթէ ւնները կր\ն՝ան
վւո քվ՛ աս իա կան ժաղովո ւր դն՛եր ն ալ երկո՛ւ մասի քը ն ա խ ա պա շա ր ե ա լ եւ մ ին չեւ իոկ Հ ա կա ռո ղ^էա - զոլգաՀեռաբար աշխատիլ, երբեմն զիրար լրա -
կը բաժնուին արեւելեան՝ եւ արեւմտեան՝ եւ ա– պաՀիկ սով ո րո ւթ եա՝Լ մը արդիւնք է , ել խորՀ ուրդ ցնել, բայց յաճախ իրարմէ անկախաբար կը
Ա-ոԱ՚ց մէջ գտնուող մ ան ր ժողովուրդն՛երէն է^զ– կուտա յ Հո բիզոնակաե գիվ֊քի մ ը մէջ պառկի լ : գո բծեն՝ ։
ո ւական Հետքեր չեն մնացած X Հազիւ քանի մբ Իր կարծիքով, քունի ատեն ջղայիւ Բ՚էիջ^երբ Ար՚աասա Հմ անի խով՚Հ բդայ ին՝ կազմակեբպու ֊
տասնեակ բառեր կան , ո ր՚ոնցմէ , կարծե ս , կ՚՛երեւի մաս՛ • աւորա պէ ս ոլզեզա յի ն բջիջ՝^՝ե ր ը աւե լի ս)նա– թեան– կողքին կան պաշտօնական՝ դեսպանատու՛նը,
թէ մեր լեգո լ ի ն Հետ ն՛մանութեան– կէտեր կան՛ % ն ելու ել վեր ան ո բո դո ւելո լ պէ ա ք հ ւն\ի ն , եր բ պետական ա պա Հ ո վո ւթ ե ան ն ա խ ա ը ա բա ւթ ե ան՛ ա ր ֊.
Բայց ասոնք քիչ են՝ ապացուցանելու Համար, թէ՛ գլո՛ւխ բ բարձր զէրքի մը մէջ գտ\֊ ուի , սիրտը Հ.ո՝*ն՝ տա սաՀմ ա՛նի բաժնին պա տ ո լիր ա կո ւթ ի ւնը , Հա
լեզուներ ու մէկ ճիւղը կը կազմէ Հայոց լեզուն , արիւն մզելու Համար մեծ ճիգեր 1լ\րնէ , որով ա– մա յն՚ավար կուսակցութեան կեդրոնական կոմի •-
արա վՀ ետ եւ փոքր ասի ական լեղո լախումբ ըսուածն րիւնր դժ՛ուարաւ եւ փոքր քա\ն ա կո ւթե ամբ գէ՚գի տէին արտասաՀմանին բաժնին ներկայացուցիչը
ալ ա՚եՈրոշ գաղափար մըն> է արդէն՛։ գլուիս կընթան՛ա յ , սակայն երբ գլուխ բո ած դիրքի եւ ղ ի ն ո ւո րա զ ա՛ ւժ եր ու ն աիս ար ար ո ւթ եան
Այդ Ր"1"Բ լեզուն երը Հն՛դեւրոպական տարրեր մը մ էջ է , սիրտը չի Հար կադր ուիր մ եծ կծկո ւմ - տաքին դործե ր ու եւ լր տ ե սա ւթ ե ան պա տ ո լիր ա կը X
ունին իրեչ-ց մէջ*. Այգ շբ^ա^ներ՚ր որոշ ժամանակ ներ ր՚նելո լ , որ ո՛վ չի յ ո գնի ր եւ արի ւ ն ը գի ւր ո ւ– Այ" ւ՚՚՚Լ՚՚ւ՛ I՛ կ՚աշխատին Համաձայն Խ– Մի -
մը Հաթերոլ տիրապետ՛ութեան
տակ էին՝ ; Տ՛իրող թեամբ եւ աւելի մեծ չավւով ֊դէպչ գլուխ կը քա ո ւթեան մ էջ ընդոլւ ուած Հ ետեւեալ գրութեան
կը Հետեւի
այգ ժողովուրդէ՝,^՝ շատ բառեր անցած կրնան՛ ը լ լէ եւ առատօրէն կբ սնուցանէ գա^կոլզեգի ջզա– մէկը կբ Հսկէ միւսին վրայ, մէկ միլ–.
մը տեղի
լալ աիըուա,ծ միւս ժողովուրդներուն ; Հայերէնը յին բջիջները , ոբո\ն՝ք մեծ չ ա փ ո վ պէտք ունին՛ ա– սին շարժումներովն եւ մրցակցութիւն
էտ րոլսկներա լ լեզուին Հետ առնչութեան տար բեր բիւնի եւ կը կազմեն ^/Լայի֊ գրութեան ամեն՛ա կ՛՛ունենա յ։ Գժուար է ըսել թէ ինչ է այս գրու–
ունի Հ կար եւո ը ազդակներ ըX թեա\ն– |՚1 պատակը : Հարցը այն է որ ՚Բրէմլինի մէք
ճարելու աշխա
Ամփոփելով^ Հայերէնը Հին՛ լեզուի մ՛ը մնա Սակայն պէտք չէ կարծել թէ այգ դիրքին մէ9 մարդ իր Հացը Համար պէտք է
ցորդը կր ներկայացնէ : Բայց մենք ալնինք երկու մարգ ուղեղային՝ Հ ամ ա խռն ութ՛ի ւձն՝ կ՚ունենայ, ո֊ տի։ ինչ ալ ըլլայ, Հիմն՛ուելով իմ Ուոշյինկթընփ
ոլրփշ մոդո վուր դներ՝ Հաթեր եւ ուրար տաց իներ , րովՀ ետ եւ րն ո լ թ ի ւե\ր գլխոլ շն չերակ ներ ո ւ ն անց մէջ ձ՛եռք բերած փորձառութեանս վբայ , կրնամ
որոէԼ ց Հետ աւելի կա պակց ո՛ւթ ի լն պէտք է ուն՛ենա քին վրա ւ գոած է վաՀաեային գեղձլլ (§1^11(^6 էհ^– Հաւաստել որ՛ իմ կոդմէ նշանակուած եւ Համայ
նավար ի ւր աք ան չի ւր
նանք Հ Եէնսէն այն կարծիքը յայտնեց , թէ Հա 101^6) ար չափաւորողի գերը կր կատարէ : կուսակցութեան՛ I գա մ
թեր՛ը Հին՛ Հայերն՝ են՝ եւ Հայ լեզուն Հին՝ Հաթերէ– Տ իշեալ բժիշկը կը յտնձ ար ա րէ մին չեւ իոկ պատուի բակը են թ ա ր կո ւած է ր Ո * ֊ ո շին կթըն ի գը
մէջ
նըՀհ է % Գմբախտաբար , Հաթեբէնբ տակաւին էաւ գլոլիւը ցած եւ ոաքԼրը^ բարձր գի՛ բքի մը նումներուն յանձնախումբին պետ՝ ԱէտողԱւն։
տ
մ եկն ա բան ո ւա ծ չէ եւ նշանն եր ո վ միայն Գ1՚ ո Լ՜ պառկի լ ; կ ր այի^ք ճշդել իր ան՛ունը*
մ ո լած է քարերոլ վրայ, ուրկէ լեզուն , իբրեւ ՛Բունի Հիւանդութիւնը կեդրոնական՝ եւ արեւ^
յ ա—
Հնչակա՝,ն< ավ-ժէք , կարելի չէ դո՛ւրս բերել : Բայց մտեան ,Ափր իկէք՛՝ մաան՚ալո րապէս. ՝Բոն՝կոյի շրջան Ա յ ո անւձ՚ն աւո րութիւնր Հ ամ ա յնավար կո ւս ա կ–
ընգուեուած է, որ Հայերէնը Հնդեւրոպական լե– ւոո ւ կ Հիւանդութիւն մ ըն է , Որ երեք որոշ ցութեան կեգր ոնին Ամերիկայի ամէնէն կարեւոր
դու մ՚յշն է : Աակայն , չենք կարոդ Հաստատուած ներ կբ բոլորէ ։ ներկայացուցիչն էբ։ Կարելի չէր որեւէ որոշում
նկատ՛ել , որ Հա թ եր բ Հա յ ե բ ն են՛ ել Հ ա թ ե ր է\ն\ը Առաջի՛նը սկզբնական շրջան, է, որ ամիս՛ն՛եր տալ առան՛ց իրեն ; Գեսպան Կ րոմ իքո յի՛ Հետ յա -
Հիւան՚դը
այսօր Հայերէնին մէջ կ՚ապրի *. երբեմն տարին եր կր տ՛եւէ ։Այգ շրջանին տրխ֊ րաբերոլթեան՝ մէջ էր ւսԽ * Անիկա ներկայ կը գա
ԿՀ* մնայ բույն Հայաստանի մէջ ապր՚ոդ մողո^ կր կորսնցնէ իր զո ւար թո ւթ յ ւնը , կը սկսի առանձ— նուէ ր բո լո ը այն ժոգովնե բուն աւր կարեւոր ո բո՝–
մը փորձեց Հա յ ե ֊ , եւ
վոլբդբ ոլրարտացիքՀ Գիտուն ու թողած \րիլ*. ձան՛ձրոյթ կր զգա ւ իւօսելէ , կ՛՛ուզէ շումներ կր տրուէին ։ Եվ՛բ Խ * Ռուսաստան վերա֊
արձա
բէն\ով ըմբռնել (\ւբարտաց իներ եպիսկո՛պոսը այգ նանալ, ենթակայ ք՛ / / ՚՛1 ք գլիս ա գած՛ութե՛ան գ արձալ պատուանշան ս տ ա ց ա ւ *.
ո ւս ո ւմնաս
նագրութիւն նն բ բ : Աանտալճեան ի րո լ - երըեմն՝ ջզաձգոլթիլններ՛ո լ* —- Սակայն գո՚ւրսէն դատելով էՕ * Ա*իութես/ն՝
բարձ
եդանակին դիմեց եւ ը\ն դար՛ձակ Ե Ր կրորդ շր ջանը քնէութիւն՛ն է , որ ատեն՝ Հ ի ֊ դեսպա՛նը ձեր կառավարութեան ամէնէն
կառավարու
թիւն մը գրեց X ւանգը փափաք կը զգայ քնանալո լ եւ մ արմ ի՝՛– ի րաստիճան ներկայացուցիչն է ձեր չէ0 ;
բնականոն ջեր մ ոլթիմն ը կը \\ոտ ազի ։ Այգ վիճակը թեան, Մ* ՆաՀանդ, երոլ մէջ*. Ա/նպէս
Ուրարտացիք նախ իրենց արձանագրութիւն - Կը տեւէ մէկ ամիս ։
նեբը ասորական լեզուով գ ր ա ծ են , բա յց յետո / Երրորդ շրջանին ենթական քո ւձն ի անդիմա
ոնգՀ կ՛՚ըն՛կերանաք
զօր ա ;ալո վ ել գիտակի ց դառնալո՛վ ի բեն ց լե ֊ դրելի նոպա լ մը կունենայ, արուն * քայքա– Ափրիկէի յատուկ այդ միջ ատ ր կյՓ գտնուի
զուձով գ ր ա ծ են՛ ՛Աշան՛ներն ու տառերը ինքնալրոյ– գործարան ա յին յօ ր ի\ ո ւած ո ւ թ ե ան գետերու եւ լիճերու եզերքներր, խոնաւ եւ
•նացնելովւ Ավ՚ով ուրարտական լեզուն իբր՛եւ Հըն՝^ ում մր, ՛եւ ի վերջո լ մ ւսՀ ; ստուերոտ վայրերու մէչ, մասնաւորաաէս Հ՛ոն՝
չիւն՝ դեռ եւս պա ր զոլած չէ X Ս ան-տա լճեան փա բ– Գաըման\ումր կը կա յա ա Հ Է^ՕՀՀքճի ենթամոր ուր կեԼգանիներր կր յաճախեն; Չափազանց ՛որկ
ձած է Հայոց եւ (ֆաւնաց լեզուով մեկն՛ել ուրար թային՝ ներարկումին մէՀ։ րամոլ է, միայն արիմւով կր ս՛նանի, խայթելով
տականը։ Ամէնէն՛ յաջոգ փորձն է մինչեւ Հիմա ՛Բունի Հիւանդութիւնը ար գինք է «է^թՅՈՕ– ոզ1 եւ մեոաձ կենդան ի Լ՛ե րր ; Երր ձձած֊ արիւնը
եղածներ էն ; Բաւական արդիւնքներ ձեռք ձգուած ՏՕա6» կոչուած մանրադիտակային՛ մակաբո/ծ որ ռեռն աւո ր ուած
ե՛ն՝, բայց ոչ վերջն՛ական՝ Հ ր լյա յ «.թռիփանօզօմ 1՝՚եր՝ֆ՚ո վ , իր
դերու ներկայութեան , որոնք կը փոխան՛ցուին՝ ցէ– պատիճին վբայ կ՚առնէ այգ մակաբոյծ ջրաճճին՚ե–
իմ կարծիքովս , այս բոլոր մոգովուրգնեբէն ցէ կոչուած ճանճերոլ խայթոլցով եւ որ՝ոնցմո\վ՝ րը եւ զանոնք խայթոցով կր փոխանցէ Հանդիպած
կը խո
ամէնէն Հինբ Հայերն՛ են եւ այգ փոքրասիական ւէայ ր ա կո ւած են ա յգ ճանճերլՀ : կենդանիներ ոլն եւ մ արգոց , որոնց \վրայ
մողովուբդնե ուձն Հետ միասին՛ խօսած Ցէ-ցէ ճանճերը տուն ՚ սովո ր ական ճա՛ն \ճե,րէն՝ յանալ մեծ արագութեամբ է
մ՛թա
՛ԷՆ ՀՂոե^ Քէէ իսոշոՐ են՛, կռնակէն վրայ կր կրեն Ցէ - ցէ ճս/նճե ր բ կենդանածին են՛* իրենց թր–
տոկուն
վէ՚ոպական չեդոլ մ ը ։ Որովհետեւ. Հայոց լե զ ո լ ն ^ գոյն՝ շերտեր ՛ել օժտուած են թանձր ու ՚իրա ք թուոձ երը կ՛ը զետեզեն խոն՛աւ վայրերու ել աղբե
բոչով. գիտուններուն կա րհ՜ի քո փ , չափազանց մ ր– պատի ճով մ բ , որ գլխուձն յառա^ամ ասին՝ րու մէջ, ուր վեց շաբաթէն միջատը կը ծնի X
չակուահ– լեզու է; Ուրեմն ել Հ ի ն ։ կերկարի Հ. ՏԷՐՈՍԿԻ
Ա՚նսւցեալըլ յաֆորգ"Վ) »>
Fonds A.R.A.M
