Page 175 - ARM_19-1947_04
P. 175
սաայէ
կանն՚ե ր եղած են՚Հ Ա՚աՀմուտներ ը , ՝Բէօփրիւլին երբ | 6ԻՇԵ8Է-Բ ՆՈՐ ՈՒՍԱՆՈՂՆԵՐԸ Գէ^՜յւ ԿսՀրս՝սար օգտսւղոքծեչ աՀչէթըլ– ՛Հ՛ V՛ Ը՛
եէսէչկ ր/յԼ երու. օճախներ էն կուգային ։ 1 9 0 8 / ՛ բա– ^ Ա՛ .փ սլաԼասչւձՂռոաւլա՜և^գի^է պ^ւք֊մ վրնՂսնք յայ
ՏՕՆԱԿԱՆ ՕՐԵՐՈՒՆ տարարել որ ^ Օ ա օ ե Օ Ո Ժ ՚ հ օ ո տ է Ա ^ ամենաղօվաՀԴ
րե կար ղում երէն ե ա ք ղին\ո ւո րա կաններր պաՀեցիԼ ղիՆ% է որուն մէ^ կր փայլի մեր ան՚հմաձ, րերգա–
իրենց իշխանութիւն ր՝, \923էն թվտեո անանք կը շա֊ պահր, Ժիփայր քիարրճեաՆ :
քաղաքական իէօ–
րոճե՚ակենւ իրենց ցե ա լն ե րր կր գերբ։ Ըսմէթ * * • Խմբագիր ,
զօրավար
նիւէն* զատ , մնա կո չոլին «8առակ»ի Նոյեմբեր 1 3 / ՛ թի ւթե մ՛էկ կարդա Հ ՛ Մ– Ը. Մ –ր կորս՚նռուց *խաղ մր որ կրնար
՚Բեազ մ Գարաւղէքիր , զօրավար Ալի Ր՚իզա Ար– ցի Սօսիի «Օրը Օբիլ^>է Փարիզ Հա ք ուսանողնե չաՀիլ, բայց Հայ տզոց յարձակողական գօ֊թե, ան
աունկալ, մաբակախտ Ֆէվզի Զաքմաք, զօրավար րուն մասին ; կազմակերպ վէճակր անգամ մր եւս պատճառ ե–
Աչի Ֆ ո ւ ա ա , զօրավար ՝Բեազիմ էօղալբ եւայ/ն» : ՛Բանի մբ ամիսՀ եբ առակ Նարգունին ալ նկա ղաւ Հ – Մ • Ը. Մ ՛վ՛ պարտութեան; Մեհ՛ գ ո վա–
ր ա գ ր ա ծ էր ուս ան ոզ\ երոլ գմբախտո ւթիլննե բբ սանքի ԱՀրմ֊անի է Հ. Մ՛՛Ը՛. Մ՛ի պաչտպանոզա––
Տար բեր ութ իւն ո անցեալին՛ ել ներկա յին մի այս լոյս քազաքին մէկ : Ե " ալ մամանակին ո ւ– • կան գի&ր որ անխորտակելի պատ մր կր ներկա յա-
՛Լք1"՜
կեւ այն է որ մամանակվւն կառավարութիւնը սանոզ եզած եմ ել կբ յի. շեմ թկ է%՝է Օրեր անցու ցեէ աբկէ շատ գմուար կ անցնիլ : Հ՛ Մ • Ը՛ Մ ՛ր
, ՝Բէ օւի–
սւ սւ Հու ա հ է օտարականն երու /1 օ քո լ րս ցած եմ : կ* ապր՛է ի բա խ տ ա կի ց րն կե բ ո կ մբ Հետ : Հետզհետէ կր բարելաւէ իր խազա բ կութի ւնբ եւ
րի՛–էի Սին ան, Գարաթէոտորիս ւն . , մթչգեռ Երկուքս մէկ զոյգ կօշիկ ունէ՛ինք։ Աինչեւ կէսօր մենք վստաՀ ենք որ շուտով՝ ամենազօրաւոբ
Հ իմա ., կը պատ կաւ ՚. ի Բ՝ ո լիրքերուն ։ Ա՝նաց ո ր կա - ես կը Հագնէի, կէսօրկն վեբկ ան : Ամիս մբ տեւեց խում բերն անգամ պիտի պարտուին այս մրանան
ռավարելու Համար կալեալք կուսակցութիւնդ որ ա յ գ չարչարանքը ։. եւ եոանգոմւ միութենէն։— Վահան Շամլետ©
ներկայ վարչաձեւին գլխաւոր զ է ՚ ք ն է ել է կիւ–, Ջեր գր ո լթ իլ\1 ը մ եծապէ ս յուղեց ղի" ։ Ն"՚ա
ր՛ի ի եառավար ոլթեան Համար ճի*դ աքն է ինչ որ սիրով պիտի ուղէի ո ր Հայ ուսանող մը ^իսզանղ՝ին
էր. ւ1–յ<*ցի կուսակցութիւնը Պ երլթւփ Համար , ֆա– իմ տունս զար եւ ընտանեկանէ յարկի տակ անցբ– ՀԱՑԱԱ ՏԱՆ
շական կուսակցութիւն ո Հռոմի Համար ել րո/շռ~ նէր այգ օրը։ Աօսիթ. կբ թոզում ոբ ինք կատարէ
լիքեան կուսակցութ իւնր Ա՛ ո ս կո լա յ ի Համար ՚ ՚ ե բ բ Բ՚ւտրոլթ՝թւեը եւ ուսան,ոզ Հայրենակիցի մը տա ւ ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ՆՈՐ ՁԵՌՆԱՐԿՆԵՐ
Խալք ւէէէ Հ իրեն Հետ պիտի շիկի նաեւ թրքա իմ Հասցէս ։
կան պ1 ւ թ ի լ ն լ Պիտի ուզէի
ո ր ^ ուրիշներ ալ Հետե լէ ին իմ Օ– ԵՐԵՒԱՆԻ ՄԷՋ
Թղթակիցը Խալքի մ ասին կաոգ մ բ Հ արեւամ–– րիձն՚ակ իս ո րպէ սղի մեր յիսուն տզաք եբը Հ ի՛ ր ո՛
ց ի ւա ղեկո ւթիւնն եր տալէ ետք , կ ր խօսի ընղղի– ւյ ի ո ո / / ին՛ կաղանդին եւ Հքնտունգին՝ Հս^^ըկ^/լինիք– I1 պատիլ Աթալին՛ի կառոլցուելիք Հոյակապ
քաղաքին\,
ղիրք՛ ե –;։.ուն մասին եւ կը րսյան՛է Թուրքի մը կար՝–, •ներոլ կոզմէ ։ 2500Օ–––՜ռ գազոլթի մը Համար շա®տ արձան մր պիտի իշխէ դա րա\1թԽ շէնքբ Հայրենական
ծիքբ ասո\ ՚ ց մասին .—- " է այգ Համր.ա1քբ։ կատարենք մեր սլարաականու— մեծ պատերազմի թան սոյն արձանին՝ պիաի ծա–
ա ր ա պե տ ք՚սրա
՛Ը ••• ռ գ իմ ո ւթ ի ւե ը մեր ե ր կր թե մէկ ան,ձե բու թիւնր այգ տզոց Հանգէպ ՚. Ա* Ա՛ ոայէ ՛իբր պա տ ո ւանդան ։ Շ Է^ՔԲ
խնգի ր մըն Էհ Ընղգիմ ադք. բներ ուձհ պետն է ճէլաք
Պա յարը , իշ Պ ա շքա ս իին* Հ իմ\1 աղ իրը : 1 9 3 6 / ^ ՛ Ա՜ "/ի՚ո՚Ի կառո լցո ւի ճ արտ յէ լեանի յա–
«ԱՄԷՆ ՄԱՐԳ ԱՆՕԹԻ ՌՈՒՍԻՈՅ ՄԷՋ» տակագծով ։
թ ա թ– ւ թք 1 Րլ1 ասյ պետ ո ւթի ւն\ թ (ան ձ՛ եց իր են X ճարտարապետ ^բիգոբեան Հեգինակն է այն
Բնականաբար մաՀէն ետք
անոր հ^հ-Ւ՚՜Օ՛էԷ ձայնասփիւռը ա% ցեալ շաբթու Հե– յա տա կա գծին , որու Հիմ ան ՛իր ալ պիտի կառուց–
ւթեան
տ ե ւ ե ալ «յարձակողակա՚Նըծ ըրաւ 10 * Ա՝ի ո ուի Արխիւներոլ Հո յա կապ շէնքբ , ուր պիտի պաՀ–
ճամ բոլ գ ր ա ւ Պ ա յա ր բ որուն՝ թշնւամ թ. էր ; ք*նէօ– դէմ– պան ո լին՝ Հին ձեռագիրն երր ։ Արխիւկերոլ ՛դիմացը
՜սիւ շատ վրիմառո՚լ մարզ է ։ &ատ մբ թշնամիներ Ս՝\են ք չենք զարման՛ար ռ՛ուսական յաբձակո– պիտ ի բարձր անան\ ար ձ անն ե րը ն՛շանաւս բ Հայ
ունեց աւ
1923*5; 1 9 3 7 , ւլական քար ոզո լթիլնւն ե ր ո ւ ն : Աոսկուա այլեւս գիւղականներուն եւ մտքի մարդոց, ինչպէս ն՛աեւ
որովՀետել թուրք մոզո– զուրկ է ինքՆավ ստաՀո ւթ ենէ ել կղա յնոլթ ի ւե, ու Հին աւուրց բանաստեղծներուն X
վոլրգր կր Հաւատա ք որ Աթաթիւբքր բարի մարգ, վբզովում ցոյց կ՚ոլտայ : (հուս ազգը ել սովիէթ « Զ°ր՝ա.վա,ր Բազրամեան՝^ Ւ ն\ոբ պողոտային
էր* / յ , յ 5 ք իր շուբկինները՝ չար։ Այղ մամա\ ակա– վարչաձեւին ենթակալ մոզովո լբգնեբբ վերած վրայ պիտ ի կառո ւցո լին՝ Սովետական Հա յաստա–
չրկա.1 ՚թն>. , Աթաթիլրքի գլխաւոր ակակիցն էր նուած են մարդկային դմբախտ զանգուածներու։ ն ի կառավ ար ո ւթ ե ան պաշտօնական բն-՚դունելոԼ–
« պ ա շվէ քհ Ըսմէթը ։ իշխանութենէ Հեռաց - Հ$՝ ո գո վ ր գա յ ի ն ամ էն^ դա ս ա կարդ կբ Հ եծէ այսօր թեանտց տուէ/ բ ել դի տ ո ւթ ե ան ց ԱկադԼ միի նոր՝
ուած քազաքական մարզիկ 1 9 3 8 ^ ւ ֊ / ՛Լեր կ՚աշխա Հոն թշուառութեան ել անօթ ո լթե ա,1 մէկ ։ Կ^ոլ -
տին տապալել զայն եւ իրեն յակորդել։ ,ճէլալ Հե գԼնք նաեւ շեշտել թէ գիւզացի զասակարգ մբ
ղինակութիւն չունի Աթաթիլր քի նա իսկին՝ թ կեր– չկա լ այսօր՛ քիուսիոյ մէկ, քանի որ շինակա\նը թիղ Երեւան՛ի չուբկբ , ինչպէս նաեւ Հան՛րապետու
նեբուն կամ անոնց յակորզն, ե ը ո ՚ լ վբայ; Զինուո մ ր Հոզ անգամ չո լ՝, ի եւ դերի է պարզապէս : Ոք թեա՛ն զանազան՛ շըկաններուն մէկ պիտ՛ի Հիմն՛ուին^
րական մ ր չէ * եւ պա տ մ ո ւթի ւն բ 1լ րսէ որ ա ,\ս մէկ ա ղա տ ո ւթ ի լե մն ացած է ա յ լեւ լաւ գասաւորուած դի՚՜Գ^՚Ր ար տա ս աՀ մ ան էն\ ներ–
մոգով,ոլրգվտ լաւագոյնս կը կառավարուի մ իւ ա ու ե ֊ *Իիւզտց ին ստիպուած է ՛տառապէս գործա– ՛՛ձ"ո ո9 Համար :
է ր եւան ի , ին չպէս նաեւ
տութեամ բ կամ զին ո լոր՛տ կան\ մե ն ատ ի բո ւթե ամբ ։ գրել կառավարութեան Հէ՚։ աՀ ան զն՛ե բ լ։ , ան\որ Հրա Հա յաստանի ՛՛՛կր ի շ
Բայց մողովոլրգբ կը յառակգիմէ **. ման ինտ Համաձայն գանել ել Հնձեք , ու չնչին\ գինիով քադաքն/երու մէկ կառուցուոզ շէնքերու առակին
Ժոզովոլք-գբ միեւնոյնն է ինչպէս տասը մ բ իր՝ բերքո յան՚ձձ ել կ առա վա ր ո ւթ ե ան\ : ԱՀ ա թէ զծին վրայ պէտք է նշել՝ գիտնականն երու տներբ,
գաբ առակ ել միելնոյնբ պիտի մն՛այ տասը ղ ւ՛ ՚/֊ ի։ լ զիլզաց ին ա՚եօթ ե,. է եւ ո ո բա / /• կաց" ւթե անէ ՚՛/՛՛*՛" յար կա բամ ի1՝։ եր ս բաղկացած են Հինդ սեն
վերկւ ալ՛. Ան՛, միշտ կր Հպատակի պետութեան շ՚Ա– մր մատն՛ուած : Երեսունէ տարիէ ՛ի վ՚՜ր, մարդկա եակէ , օմտուած արգիտկանտ ամէն յ արմ ա ր ո ւթ իճէ՛^
Հեբ,ոլն՛ իրեն Համար կաք միայն, մէկ իտէալ ՚ յին այս խզճալհ զան՛գուած եր ը կր տառապինէ ներով։ կառուցմանն մէկ են\ Հ ա ն գ ս տ ա ւ է տ վ իւ լա–
Հայբենիքբ։
՚ յ " ՚ Լ է Է լ ^ իրաւակարդին մէկ։ ներ, յատկացուած Ա ո վետ * Հա յաստան՛ի մտալո–
Ուրեմն՛, եթէ սխալ չՀասկցայ , արտաքին րականոլթեան ա կա ե ա ւո ր ներկա յացոլցիչնեբու ,
մ տաՀ սղութեան ց Հետ ունիք նաեւ ներքին Հոգեր % ա ա ճ Ի Ճ 8 Ա 1 Թ Ե Ց Հ՛ Մ֊ Ը՛ Մ ՛Ւ 1 — 0 ակագեմականն\եբու , գ ր ա գ է տ ն ե ր ո ւ ել արուես
,ոչ միայ Աթ* տագէտներու *
Ա յո՛ , դմբաիստաբար
թի՚-րրի Դ"Ր&Բ այլեա թուբքիոյ ճակատա ՚ԳԻՐԼՀ ԲաաՕեՕՈ յ ՚ հ օ Ո Ո Շ Ա ^ ամ են աղօթաւոր խում րին
լք տա նգի
մէշ են ... մլւցումբ Հ. Մ՛ Ը՛ Ն ՛ի գէ^^ առէթ տուահ՜ էր ոբ
մեձ բազմութիւն մբ ներ՛կայ ր/լայ խաղարկու ՀԱՆԴԷՍՆԵՐՈՒ եւ մոզոզԴեբոլ աղգեբր խըմ–
թեան ։ Ա՝արսէյլի լրագիբնԼբէն Բ ւ ^ € Ո Շ 6 Բ՚ՕՕէ ե&11 բագրոլթետն Հասցնել որոշուաօ֊ թուականէն առ–
ԿԸ ԽՆԳՐՈԻԻ ԹՈՒ՚ԼԹԻՆ մէկ էջփ& վ ր ա յ գրն" Նտւ ք ՝ 1 3 ո շ 6 , 1 V 1 ^ ^ ^ ^ ^ ^ օ ո ո Յ I , 1 շ ^ > ^ Օ V 6 ո ^ & 1 նմանապէս ու– նուազն երեք օր աո աք , որովՀետել ելեկտրական,
ղ աբ կ ած էին իր ենէ ց թ ղթա կիցնե ր բ : Ան մ ի կապ Էս
յ օ դ ո ւ ա ծ ե ւ թ ղ թ ֊ ա կ ց ո ւ ^ ի ւ ֊ ն : Մ^սաՆայաւ րնթ՚եււ– Տ « ս ա նքի բնգՀ ատ ո ւմ՛։ երուն՛ պատճառաւ ստիպ -
Աելի գ ի ր ո վ ՝ խ մ բ ա գ ր ի ն եւ. գրաշարիՏ աշխաաւս1ւքր բսենք որ– Հ*Մ*Ը*Մ՚բ վւառալոբ յաղթութիւն ուաձ ,ենք կանխել կամ ուշացնել թերթին, տպա–
դիւրացնելու համար։ մ ը տարած ա ի տ ի բլլա ր եթէ իր յա րձակո ղական\ ղբոլթիլնբ ; է
«8ԱՌԱՋ»Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾՆԵՐԸ Ուրեմն պատմէ , կբ լսեմ : կին գլանիկ մին ալ շրթներուն՝ մտաւ ան՚կոզին ու
Ա եր վարպետ ին տզան Գա ր եգինըՀՀ ինգ ւս– պառկեցալ * Բայց չկրցաւ քնանալ։ քյ ոթՀ ուրգներ ,
միսէ ո բ մ օրմ էն վշտա ալով՝ տուն՛էն Հ եռացեր է։ խորՀ ոլրգներ. ծափեր ով , բո յսեբով , սէրերով ,
Հայրբ գիշեր ցերեկ կուլայ՛. ՝Բ ի չ առակ գռնէն ան ուբաիսութիմաներով .լեցուեր եկան ու անցան մտքին
ցած ատենս, իւ ա ո ն ա շ ւի ո իմ բաւեր մբ լսեցի բեր– պրիսմակէն յ
նէն՛։ քյելքին,; եկածի պէս կր խօսէր։ Խնդիրը իմա ՛Լեր կապէս քնացաւ :
ցէք լցի քաՀանային : Ան ալ ըսաւ (հէոին յա յանէ , Առաւօտուն*, կէս քուն կէս արթուն , Հանեց
Անցան օրեր։ Ոչ յ ո յ ս եւ ոչ ալ լո յ ս X Բացա անոր թեւը աւե լի երկա յն է : գլուխը պատոլՀանէն , ոլ նայեցաւ թն՚ոլթեան :
կային կարօտ բ, ՀբգեՀփ մը պէս , ՀետզՀետէ կը Ապրիս մամկո չ , որ այդպէս բաբի գործե Ե ղան ա կին գե գե ց կո ւթ ի ւնը մ ագնիսի մը պէս իրեն՛
ծաւալի կուրծքին՝ տակ ։ կ՛՚այրէ ու կը տապկուի : րով ալ կբ զբաղիս ։ Արամ վ ար պե տ բ լաւ կբ ճա\1• չ~ քաշեց։ Լիացաւ : Բայց սիբտբ Հանգիստ չէր :
Կբ սպառի : ն՚ամ ։ Գիլզին մէկ ամէնէն շատ զայն՝ կր սիրեմ X Կ՝ոլզէր որ շուտ ՝իրիկուն* բլլաբՀ Որեւէ տեգ նըս–
Ու անմխիթար, չատ Հեղ կր մրմնկէր * ԱնՀոգ եղիր , ձեռքէս եկածր պիտի չխնայեմ : աահ ատեն, կարծես ի^-քգԻ^ՔՐ փուշերու վբայ կբ
Տէր Աստուած , աէր Աստուած՛ ՚* (իամ կո չը ետ ետ գնաց, իս ո ն ար Հ ե ց ա ւ ռէսին գտնէր՛. Սակայն, երկար տարիներու կեանքբ ,
Իրիկուն, մբ , բոլորովին՛ բն կճուած , Արամ առկեւ ու մեկնեց ալ * սեբաօրէն վարմեցուցեր էին ղթքը յ ո յ ս ի ել Համ
վարպետ քա չուէ, ցաւ իբ սենեակը եւ , մ ութ թէ մէկ Առաւօտուն , ռէս բ , չորս ե բ ի տ ա ս արդն ե ր ղր բերութեան։ ԱկռաՀ~երբ սեղմեց ու մնաց այդպէս
ծ ո ւ ն կի ղալով ՝ սկսաւ աղօ թ ել • կեց չրկակայ ղի՚֊ղերբ ։Եբեքլ՛ ՝ երկար փնտռտուք մինչեւ իրիկուն ։
ՈՀվ ամ են ա կ ա րո զ Աստուածդ էն առակ ու ն՛երէ վեբկ՝ ձեռն ո ւն այ տ ո լն վե ր ադա րձան ։ իսկ Արեւմուտքէն , օրօրուելէն ղձն-աց ու մտաւ ոէ–
րիշներուն , յետոյ Գարեդինիս Հետ եղիր ։ Եւ օր չ\"ՐԲոՐԴԲ՝ թէեւ ուշ , գիւղապետին յանձն եց Հե սին սենեակը ։
•մըն ալ իը ձեռքէն բռնելով տուն առակնոբղէ ։ տեւեալ եբկտոզբ ։ Եխնելոյղին, ակը՝ քաՀանան , ձախը քհէսբ ,
Րայ9 "՞Վ աԿը \ այԳ °Բշ այսօր թոզ րլլայ ... «Պարոն ռէս յ ձեր փնտռած երիտասարդր Հթգ մամկոչ,ր եւ ուրիշ բարեկամներ ն՛ստէր կբ խօսէ
Գեղին մամկոչբ, միս մին՛ակ, որ կեցեր մտիկ ամ ի սէ ի վեր քովս ծառայութեան մտած է ։ Եթէ ՛ի՛ն էԲոլորին գէմքին վրայ յ ո յ ս ի \ել ուրախ՛ութեան
4 ԼՀ^Էր է մն՛ացածը ալ չուզեց լսել : Արագ արագ կբ փ ա փ ա ք ի ք , պատ ՚ ասա եմ ղրկելու »: մպիտ մ ը կը խազար : Արամ վարպետ ինքն ա՛լ
ՔաԼ&ո1 բարձրացաւ քաՀանային սենեակը ՛ոլ Լուերը տարածուեցալ դի"֊ղիս ՚^է^՛– Գարեդինի մ ՛զտեց ալ Հ
պատմեց իմացածը է Հայրբ ներկայացաւ ո է սի ն հ ՊաՀ մը վերկ, երբ յաւերմական, լ ո յ սին աեզ
Տ արօր ին ա կ բան. , զարմ ացած պատասթա– Հ ո ղ մի րն՚ե ր վարպձ տ , ըսալ ռէս ան ո յ * & Ր ազձն՚եր ն՝ սկսան ՚ ՚ լ լ պ լ ա լ , յանկարծ գուռը բաց–
*եեց Տէր Գբիղոր , բայց լաւ է ոբ այս թդէտՍՐ մպիտով մբ, տզագ զա ուած է ։ Վագր ՛իրիկուն ո ւե ցա լ եւ , ե ր կո լ ե ր ի տ ա ս ա ր դն եբ ներս մ տան :
ռէսինւ խօսիս։ Անոր թեւբ աւելի երկայն\ է։Ի"կ ես Հոս պիտի ըլլա լ : Մէկբ անծանօթ էր : Բայց միւսին աչքերը ծա
ալ, վազը, եկեղեցին ծանուցում մբ կ՚ընեմ : կեցիր ռէս , Աստուած քու զաւակներդ նօթ թուեցան իրեն ։ Արամ վարպետ , անՀտստատ ,
(իամկոչ ազբաբ , Հեւի Հել , վազեց ռէսթ– • ալ պաՀ է : կ՛՛պեր ուն ստուերէն լաւ մբ նայեցաւ։ *Բննեց ՚ոա–
Ռէս անոր ա յլա յլած գէմքը տեսանելով Հար– Արամ վարպետ՛ ո ւր ա իս , տունէ վերադարձա է քէն միչեւ ղլուխը։ Ու յան՛կարծ երերուն, կանչ մբ
9"՚֊9 • Ընթրեց , յետոյ , սկսաւ խօսիլ Նազլուի Հետ I Հանելով՝ ոտքի ելաւ X
-
Ի ^ ն չ է այգ մամկո չ : Զգաց որ կոպերը կբ ծանրանան։ ԸնգՀաաեց ւՎեր*– ԾԱՏՈՒՐ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ
Բարի գործի մը Համար Լկած եմ I
(3)
Fonds A.R.A.M
կանն՚ե ր եղած են՚Հ Ա՚աՀմուտներ ը , ՝Բէօփրիւլին երբ | 6ԻՇԵ8Է-Բ ՆՈՐ ՈՒՍԱՆՈՂՆԵՐԸ Գէ^՜յւ ԿսՀրս՝սար օգտսւղոքծեչ աՀչէթըլ– ՛Հ՛ V՛ Ը՛
եէսէչկ ր/յԼ երու. օճախներ էն կուգային ։ 1 9 0 8 / ՛ բա– ^ Ա՛ .փ սլաԼասչւձՂռոաւլա՜և^գի^է պ^ւք֊մ վրնՂսնք յայ
ՏՕՆԱԿԱՆ ՕՐԵՐՈՒՆ տարարել որ ^ Օ ա օ ե Օ Ո Ժ ՚ հ օ ո տ է Ա ^ ամենաղօվաՀԴ
րե կար ղում երէն ե ա ք ղին\ո ւո րա կաններր պաՀեցիԼ ղիՆ% է որուն մէ^ կր փայլի մեր ան՚հմաձ, րերգա–
իրենց իշխանութիւն ր՝, \923էն թվտեո անանք կը շա֊ պահր, Ժիփայր քիարրճեաՆ :
քաղաքական իէօ–
րոճե՚ակենւ իրենց ցե ա լն ե րր կր գերբ։ Ըսմէթ * * • Խմբագիր ,
զօրավար
նիւէն* զատ , մնա կո չոլին «8առակ»ի Նոյեմբեր 1 3 / ՛ թի ւթե մ՛էկ կարդա Հ ՛ Մ– Ը. Մ –ր կորս՚նռուց *խաղ մր որ կրնար
՚Բեազ մ Գարաւղէքիր , զօրավար Ալի Ր՚իզա Ար– ցի Սօսիի «Օրը Օբիլ^>է Փարիզ Հա ք ուսանողնե չաՀիլ, բայց Հայ տզոց յարձակողական գօ֊թե, ան
աունկալ, մաբակախտ Ֆէվզի Զաքմաք, զօրավար րուն մասին ; կազմակերպ վէճակր անգամ մր եւս պատճառ ե–
Աչի Ֆ ո ւ ա ա , զօրավար ՝Բեազիմ էօղալբ եւայ/ն» : ՛Բանի մբ ամիսՀ եբ առակ Նարգունին ալ նկա ղաւ Հ – Մ • Ը. Մ ՛վ՛ պարտութեան; Մեհ՛ գ ո վա–
ր ա գ ր ա ծ էր ուս ան ոզ\ երոլ գմբախտո ւթիլննե բբ սանքի ԱՀրմ֊անի է Հ. Մ՛՛Ը՛. Մ՛ի պաչտպանոզա––
Տար բեր ութ իւն ո անցեալին՛ ել ներկա յին մի այս լոյս քազաքին մէկ : Ե " ալ մամանակին ո ւ– • կան գի&ր որ անխորտակելի պատ մր կր ներկա յա-
՛Լք1"՜
կեւ այն է որ մամանակվւն կառավարութիւնը սանոզ եզած եմ ել կբ յի. շեմ թկ է%՝է Օրեր անցու ցեէ աբկէ շատ գմուար կ անցնիլ : Հ՛ Մ • Ը՛ Մ ՛ր
, ՝Բէ օւի–
սւ սւ Հու ա հ է օտարականն երու /1 օ քո լ րս ցած եմ : կ* ապր՛է ի բա խ տ ա կի ց րն կե բ ո կ մբ Հետ : Հետզհետէ կր բարելաւէ իր խազա բ կութի ւնբ եւ
րի՛–էի Սին ան, Գարաթէոտորիս ւն . , մթչգեռ Երկուքս մէկ զոյգ կօշիկ ունէ՛ինք։ Աինչեւ կէսօր մենք վստաՀ ենք որ շուտով՝ ամենազօրաւոբ
Հ իմա ., կը պատ կաւ ՚. ի Բ՝ ո լիրքերուն ։ Ա՝նաց ո ր կա - ես կը Հագնէի, կէսօրկն վեբկ ան : Ամիս մբ տեւեց խում բերն անգամ պիտի պարտուին այս մրանան
ռավարելու Համար կալեալք կուսակցութիւնդ որ ա յ գ չարչարանքը ։. եւ եոանգոմւ միութենէն։— Վահան Շամլետ©
ներկայ վարչաձեւին գլխաւոր զ է ՚ ք ն է ել է կիւ–, Ջեր գր ո լթ իլ\1 ը մ եծապէ ս յուղեց ղի" ։ Ն"՚ա
ր՛ի ի եառավար ոլթեան Համար ճի*դ աքն է ինչ որ սիրով պիտի ուղէի ո ր Հայ ուսանող մը ^իսզանղ՝ին
էր. ւ1–յ<*ցի կուսակցութիւնը Պ երլթւփ Համար , ֆա– իմ տունս զար եւ ընտանեկանէ յարկի տակ անցբ– ՀԱՑԱԱ ՏԱՆ
շական կուսակցութիւն ո Հռոմի Համար ել րո/շռ~ նէր այգ օրը։ Աօսիթ. կբ թոզում ոբ ինք կատարէ
լիքեան կուսակցութ իւնր Ա՛ ո ս կո լա յ ի Համար ՚ ՚ ե բ բ Բ՚ւտրոլթ՝թւեը եւ ուսան,ոզ Հայրենակիցի մը տա ւ ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ՆՈՐ ՁԵՌՆԱՐԿՆԵՐ
Խալք ւէէէ Հ իրեն Հետ պիտի շիկի նաեւ թրքա իմ Հասցէս ։
կան պ1 ւ թ ի լ ն լ Պիտի ուզէի
ո ր ^ ուրիշներ ալ Հետե լէ ին իմ Օ– ԵՐԵՒԱՆԻ ՄԷՋ
Թղթակիցը Խալքի մ ասին կաոգ մ բ Հ արեւամ–– րիձն՚ակ իս ո րպէ սղի մեր յիսուն տզաք եբը Հ ի՛ ր ո՛
ց ի ւա ղեկո ւթիւնն եր տալէ ետք , կ ր խօսի ընղղի– ւյ ի ո ո / / ին՛ կաղանդին եւ Հքնտունգին՝ Հս^^ըկ^/լինիք– I1 պատիլ Աթալին՛ի կառոլցուելիք Հոյակապ
քաղաքին\,
ղիրք՛ ե –;։.ուն մասին եւ կը րսյան՛է Թուրքի մը կար՝–, •ներոլ կոզմէ ։ 2500Օ–––՜ռ գազոլթի մը Համար շա®տ արձան մր պիտի իշխէ դա րա\1թԽ շէնքբ Հայրենական
ծիքբ ասո\ ՚ ց մասին .—- " է այգ Համր.ա1քբ։ կատարենք մեր սլարաականու— մեծ պատերազմի թան սոյն արձանին՝ պիաի ծա–
ա ր ա պե տ ք՚սրա
՛Ը ••• ռ գ իմ ո ւթ ի ւե ը մեր ե ր կր թե մէկ ան,ձե բու թիւնր այգ տզոց Հանգէպ ՚. Ա* Ա՛ ոայէ ՛իբր պա տ ո ւանդան ։ Շ Է^ՔԲ
խնգի ր մըն Էհ Ընղգիմ ադք. բներ ուձհ պետն է ճէլաք
Պա յարը , իշ Պ ա շքա ս իին* Հ իմ\1 աղ իրը : 1 9 3 6 / ^ ՛ Ա՜ "/ի՚ո՚Ի կառո լցո ւի ճ արտ յէ լեանի յա–
«ԱՄԷՆ ՄԱՐԳ ԱՆՕԹԻ ՌՈՒՍԻՈՅ ՄԷՋ» տակագծով ։
թ ա թ– ւ թք 1 Րլ1 ասյ պետ ո ւթի ւն\ թ (ան ձ՛ եց իր են X ճարտարապետ ^բիգոբեան Հեգինակն է այն
Բնականաբար մաՀէն ետք
անոր հ^հ-Ւ՚՜Օ՛էԷ ձայնասփիւռը ա% ցեալ շաբթու Հե– յա տա կա գծին , որու Հիմ ան ՛իր ալ պիտի կառուց–
ւթեան
տ ե ւ ե ալ «յարձակողակա՚Նըծ ըրաւ 10 * Ա՝ի ո ուի Արխիւներոլ Հո յա կապ շէնքբ , ուր պիտի պաՀ–
ճամ բոլ գ ր ա ւ Պ ա յա ր բ որուն՝ թշնւամ թ. էր ; ք*նէօ– դէմ– պան ո լին՝ Հին ձեռագիրն երր ։ Արխիւկերոլ ՛դիմացը
՜սիւ շատ վրիմառո՚լ մարզ է ։ &ատ մբ թշնամիներ Ս՝\են ք չենք զարման՛ար ռ՛ուսական յաբձակո– պիտ ի բարձր անան\ ար ձ անն ե րը ն՛շանաւս բ Հայ
ունեց աւ
1923*5; 1 9 3 7 , ւլական քար ոզո լթիլնւն ե ր ո ւ ն : Աոսկուա այլեւս գիւղականներուն եւ մտքի մարդոց, ինչպէս ն՛աեւ
որովՀետել թուրք մոզո– զուրկ է ինքՆավ ստաՀո ւթ ենէ ել կղա յնոլթ ի ւե, ու Հին աւուրց բանաստեղծներուն X
վոլրգր կր Հաւատա ք որ Աթաթիւբքր բարի մարգ, վբզովում ցոյց կ՚ոլտայ : (հուս ազգը ել սովիէթ « Զ°ր՝ա.վա,ր Բազրամեան՝^ Ւ ն\ոբ պողոտային
էր* / յ , յ 5 ք իր շուբկինները՝ չար։ Այղ մամա\ ակա– վարչաձեւին ենթակալ մոզովո լբգնեբբ վերած վրայ պիտ ի կառո ւցո լին՝ Սովետական Հա յաստա–
չրկա.1 ՚թն>. , Աթաթիլրքի գլխաւոր ակակիցն էր նուած են մարդկային դմբախտ զանգուածներու։ ն ի կառավ ար ո ւթ ե ան պաշտօնական բն-՚դունելոԼ–
« պ ա շվէ քհ Ըսմէթը ։ իշխանութենէ Հեռաց - Հ$՝ ո գո վ ր գա յ ի ն ամ էն^ դա ս ա կարդ կբ Հ եծէ այսօր թեանտց տուէ/ բ ել դի տ ո ւթ ե ան ց ԱկադԼ միի նոր՝
ուած քազաքական մարզիկ 1 9 3 8 ^ ւ ֊ / ՛Լեր կ՚աշխա Հոն թշուառութեան ել անօթ ո լթե ա,1 մէկ ։ Կ^ոլ -
տին տապալել զայն եւ իրեն յակորդել։ ,ճէլալ Հե գԼնք նաեւ շեշտել թէ գիւզացի զասակարգ մբ
ղինակութիւն չունի Աթաթիլր քի նա իսկին՝ թ կեր– չկա լ այսօր՛ քիուսիոյ մէկ, քանի որ շինակա\նը թիղ Երեւան՛ի չուբկբ , ինչպէս նաեւ Հան՛րապետու
նեբուն կամ անոնց յակորզն, ե ը ո ՚ լ վբայ; Զինուո մ ր Հոզ անգամ չո լ՝, ի եւ դերի է պարզապէս : Ոք թեա՛ն զանազան՛ շըկաններուն մէկ պիտ՛ի Հիմն՛ուին^
րական մ ր չէ * եւ պա տ մ ո ւթի ւն բ 1լ րսէ որ ա ,\ս մէկ ա ղա տ ո ւթ ի լե մն ացած է ա յ լեւ լաւ գասաւորուած դի՚՜Գ^՚Ր ար տա ս աՀ մ ան էն\ ներ–
մոգով,ոլրգվտ լաւագոյնս կը կառավարուի մ իւ ա ու ե ֊ *Իիւզտց ին ստիպուած է ՛տառապէս գործա– ՛՛ձ"ո ո9 Համար :
է ր եւան ի , ին չպէս նաեւ
տութեամ բ կամ զին ո լոր՛տ կան\ մե ն ատ ի բո ւթե ամբ ։ գրել կառավարութեան Հէ՚։ աՀ ան զն՛ե բ լ։ , ան\որ Հրա Հա յաստանի ՛՛՛կր ի շ
Բայց մողովոլրգբ կը յառակգիմէ **. ման ինտ Համաձայն գանել ել Հնձեք , ու չնչին\ գինիով քադաքն/երու մէկ կառուցուոզ շէնքերու առակին
Ժոզովոլք-գբ միեւնոյնն է ինչպէս տասը մ բ իր՝ բերքո յան՚ձձ ել կ առա վա ր ո ւթ ե ան\ : ԱՀ ա թէ զծին վրայ պէտք է նշել՝ գիտնականն երու տներբ,
գաբ առակ ել միելնոյնբ պիտի մն՛այ տասը ղ ւ՛ ՚/֊ ի։ լ զիլզաց ին ա՚եօթ ե,. է եւ ո ո բա / /• կաց" ւթե անէ ՚՛/՛՛*՛" յար կա բամ ի1՝։ եր ս բաղկացած են Հինդ սեն
վերկւ ալ՛. Ան՛, միշտ կր Հպատակի պետութեան շ՚Ա– մր մատն՛ուած : Երեսունէ տարիէ ՛ի վ՚՜ր, մարդկա եակէ , օմտուած արգիտկանտ ամէն յ արմ ա ր ո ւթ իճէ՛^
Հեբ,ոլն՛ իրեն Համար կաք միայն, մէկ իտէալ ՚ յին այս խզճալհ զան՛գուած եր ը կր տառապինէ ներով։ կառուցմանն մէկ են\ Հ ա ն գ ս տ ա ւ է տ վ իւ լա–
Հայբենիքբ։
՚ յ " ՚ Լ է Է լ ^ իրաւակարդին մէկ։ ներ, յատկացուած Ա ո վետ * Հա յաստան՛ի մտալո–
Ուրեմն՛, եթէ սխալ չՀասկցայ , արտաքին րականոլթեան ա կա ե ա ւո ր ներկա յացոլցիչնեբու ,
մ տաՀ սղութեան ց Հետ ունիք նաեւ ներքին Հոգեր % ա ա ճ Ի Ճ 8 Ա 1 Թ Ե Ց Հ՛ Մ֊ Ը՛ Մ ՛Ւ 1 — 0 ակագեմականն\եբու , գ ր ա գ է տ ն ե ր ո ւ ել արուես
,ոչ միայ Աթ* տագէտներու *
Ա յո՛ , դմբաիստաբար
թի՚-րրի Դ"Ր&Բ այլեա թուբքիոյ ճակատա ՚ԳԻՐԼՀ ԲաաՕեՕՈ յ ՚ հ օ Ո Ո Շ Ա ^ ամ են աղօթաւոր խում րին
լք տա նգի
մէշ են ... մլւցումբ Հ. Մ՛ Ը՛ Ն ՛ի գէ^^ առէթ տուահ՜ էր ոբ
մեձ բազմութիւն մբ ներ՛կայ ր/լայ խաղարկու ՀԱՆԴԷՍՆԵՐՈՒ եւ մոզոզԴեբոլ աղգեբր խըմ–
թեան ։ Ա՝արսէյլի լրագիբնԼբէն Բ ւ ^ € Ո Շ 6 Բ՚ՕՕէ ե&11 բագրոլթետն Հասցնել որոշուաօ֊ թուականէն առ–
ԿԸ ԽՆԳՐՈԻԻ ԹՈՒ՚ԼԹԻՆ մէկ էջփ& վ ր ա յ գրն" Նտւ ք ՝ 1 3 ո շ 6 , 1 V 1 ^ ^ ^ ^ ^ ^ օ ո ո Յ I , 1 շ ^ > ^ Օ V 6 ո ^ & 1 նմանապէս ու– նուազն երեք օր աո աք , որովՀետել ելեկտրական,
ղ աբ կ ած էին իր ենէ ց թ ղթա կիցնե ր բ : Ան մ ի կապ Էս
յ օ դ ո ւ ա ծ ե ւ թ ղ թ ֊ ա կ ց ո ւ ^ ի ւ ֊ ն : Մ^սաՆայաւ րնթ՚եււ– Տ « ս ա նքի բնգՀ ատ ո ւմ՛։ երուն՛ պատճառաւ ստիպ -
Աելի գ ի ր ո վ ՝ խ մ բ ա գ ր ի ն եւ. գրաշարիՏ աշխաաւս1ւքր բսենք որ– Հ*Մ*Ը*Մ՚բ վւառալոբ յաղթութիւն ուաձ ,ենք կանխել կամ ուշացնել թերթին, տպա–
դիւրացնելու համար։ մ ը տարած ա ի տ ի բլլա ր եթէ իր յա րձակո ղական\ ղբոլթիլնբ ; է
«8ԱՌԱՋ»Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾՆԵՐԸ Ուրեմն պատմէ , կբ լսեմ : կին գլանիկ մին ալ շրթներուն՝ մտաւ ան՚կոզին ու
Ա եր վարպետ ին տզան Գա ր եգինըՀՀ ինգ ւս– պառկեցալ * Բայց չկրցաւ քնանալ։ քյ ոթՀ ուրգներ ,
միսէ ո բ մ օրմ էն վշտա ալով՝ տուն՛էն Հ եռացեր է։ խորՀ ոլրգներ. ծափեր ով , բո յսեբով , սէրերով ,
Հայրբ գիշեր ցերեկ կուլայ՛. ՝Բ ի չ առակ գռնէն ան ուբաիսութիմաներով .լեցուեր եկան ու անցան մտքին
ցած ատենս, իւ ա ո ն ա շ ւի ո իմ բաւեր մբ լսեցի բեր– պրիսմակէն յ
նէն՛։ քյելքին,; եկածի պէս կր խօսէր։ Խնդիրը իմա ՛Լեր կապէս քնացաւ :
ցէք լցի քաՀանային : Ան ալ ըսաւ (հէոին յա յանէ , Առաւօտուն*, կէս քուն կէս արթուն , Հանեց
Անցան օրեր։ Ոչ յ ո յ ս եւ ոչ ալ լո յ ս X Բացա անոր թեւը աւե լի երկա յն է : գլուխը պատոլՀանէն , ոլ նայեցաւ թն՚ոլթեան :
կային կարօտ բ, ՀբգեՀփ մը պէս , ՀետզՀետէ կը Ապրիս մամկո չ , որ այդպէս բաբի գործե Ե ղան ա կին գե գե ց կո ւթ ի ւնը մ ագնիսի մը պէս իրեն՛
ծաւալի կուրծքին՝ տակ ։ կ՛՚այրէ ու կը տապկուի : րով ալ կբ զբաղիս ։ Արամ վ ար պե տ բ լաւ կբ ճա\1• չ~ քաշեց։ Լիացաւ : Բայց սիբտբ Հանգիստ չէր :
Կբ սպառի : ն՚ամ ։ Գիլզին մէկ ամէնէն շատ զայն՝ կր սիրեմ X Կ՝ոլզէր որ շուտ ՝իրիկուն* բլլաբՀ Որեւէ տեգ նըս–
Ու անմխիթար, չատ Հեղ կր մրմնկէր * ԱնՀոգ եղիր , ձեռքէս եկածր պիտի չխնայեմ : աահ ատեն, կարծես ի^-քգԻ^ՔՐ փուշերու վբայ կբ
Տէր Աստուած , աէր Աստուած՛ ՚* (իամ կո չը ետ ետ գնաց, իս ո ն ար Հ ե ց ա ւ ռէսին գտնէր՛. Սակայն, երկար տարիներու կեանքբ ,
Իրիկուն, մբ , բոլորովին՛ բն կճուած , Արամ առկեւ ու մեկնեց ալ * սեբաօրէն վարմեցուցեր էին ղթքը յ ո յ ս ի ել Համ
վարպետ քա չուէ, ցաւ իբ սենեակը եւ , մ ութ թէ մէկ Առաւօտուն , ռէս բ , չորս ե բ ի տ ա ս արդն ե ր ղր բերութեան։ ԱկռաՀ~երբ սեղմեց ու մնաց այդպէս
ծ ո ւ ն կի ղալով ՝ սկսաւ աղօ թ ել • կեց չրկակայ ղի՚֊ղերբ ։Եբեքլ՛ ՝ երկար փնտռտուք մինչեւ իրիկուն ։
ՈՀվ ամ են ա կ ա րո զ Աստուածդ էն առակ ու ն՛երէ վեբկ՝ ձեռն ո ւն այ տ ո լն վե ր ադա րձան ։ իսկ Արեւմուտքէն , օրօրուելէն ղձն-աց ու մտաւ ոէ–
րիշներուն , յետոյ Գարեդինիս Հետ եղիր ։ Եւ օր չ\"ՐԲոՐԴԲ՝ թէեւ ուշ , գիւղապետին յանձն եց Հե սին սենեակը ։
•մըն ալ իը ձեռքէն բռնելով տուն առակնոբղէ ։ տեւեալ եբկտոզբ ։ Եխնելոյղին, ակը՝ քաՀանան , ձախը քհէսբ ,
Րայ9 "՞Վ աԿը \ այԳ °Բշ այսօր թոզ րլլայ ... «Պարոն ռէս յ ձեր փնտռած երիտասարդր Հթգ մամկոչ,ր եւ ուրիշ բարեկամներ ն՛ստէր կբ խօսէ
Գեղին մամկոչբ, միս մին՛ակ, որ կեցեր մտիկ ամ ի սէ ի վեր քովս ծառայութեան մտած է ։ Եթէ ՛ի՛ն էԲոլորին գէմքին վրայ յ ո յ ս ի \ել ուրախ՛ութեան
4 ԼՀ^Էր է մն՛ացածը ալ չուզեց լսել : Արագ արագ կբ փ ա փ ա ք ի ք , պատ ՚ ասա եմ ղրկելու »: մպիտ մ ը կը խազար : Արամ վարպետ ինքն ա՛լ
ՔաԼ&ո1 բարձրացաւ քաՀանային սենեակը ՛ոլ Լուերը տարածուեցալ դի"֊ղիս ՚^է^՛– Գարեդինի մ ՛զտեց ալ Հ
պատմեց իմացածը է Հայրբ ներկայացաւ ո է սի ն հ ՊաՀ մը վերկ, երբ յաւերմական, լ ո յ սին աեզ
Տ արօր ին ա կ բան. , զարմ ացած պատասթա– Հ ո ղ մի րն՚ե ր վարպձ տ , ըսալ ռէս ան ո յ * & Ր ազձն՚եր ն՝ սկսան ՚ ՚ լ լ պ լ ա լ , յանկարծ գուռը բաց–
*եեց Տէր Գբիղոր , բայց լաւ է ոբ այս թդէտՍՐ մպիտով մբ, տզագ զա ուած է ։ Վագր ՛իրիկուն ո ւե ցա լ եւ , ե ր կո լ ե ր ի տ ա ս ա ր դն եբ ներս մ տան :
ռէսինւ խօսիս։ Անոր թեւբ աւելի երկայն\ է։Ի"կ ես Հոս պիտի ըլլա լ : Մէկբ անծանօթ էր : Բայց միւսին աչքերը ծա
ալ, վազը, եկեղեցին ծանուցում մբ կ՚ընեմ : կեցիր ռէս , Աստուած քու զաւակներդ նօթ թուեցան իրեն ։ Արամ վարպետ , անՀտստատ ,
(իամկոչ ազբաբ , Հեւի Հել , վազեց ռէսթ– • ալ պաՀ է : կ՛՛պեր ուն ստուերէն լաւ մբ նայեցաւ։ *Բննեց ՚ոա–
Ռէս անոր ա յլա յլած գէմքը տեսանելով Հար– Արամ վարպետ՛ ո ւր ա իս , տունէ վերադարձա է քէն միչեւ ղլուխը։ Ու յան՛կարծ երերուն, կանչ մբ
9"՚֊9 • Ընթրեց , յետոյ , սկսաւ խօսիլ Նազլուի Հետ I Հանելով՝ ոտքի ելաւ X
-
Ի ^ ն չ է այգ մամկո չ : Զգաց որ կոպերը կբ ծանրանան։ ԸնգՀաաեց ւՎեր*– ԾԱՏՈՒՐ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ
Բարի գործի մը Համար Լկած եմ I
(3)
Fonds A.R.A.M
