Page 46 - ARM_19-1947_03

ՀԱԻԱՏՈ8 ՀԱՆԳԱՆԱԿԷՍ քուրն պարպած, քուրին կբ վազէ, մէկալն լեցու­ Լ ե ւ ո Ա € ա ն թ եւ խ գածյւ

ցած՝ ակէV ետ կուգայ , ու ճամբուն վրայ կ՚ելլեն

ՎԱՐ ԳԱՎԱՌ դէմ-դէմի , վա՛յ անոր ով որ՝ իր քուրը չունի է

Զ րցանքի ռ՛ը % Վարդավառ, ւ^լրթ,,- ՀամսպւյայւիՏ ԸԹկեյաւթեաճ Պէյյա.ւ -
թի մաԱ|Թաք1իւղը Յունիս 7ին գրական հրե-կսյթ ս^
Ջուբըդ բերկրանք՝ մեղ Համար •* սարքած է, Լեւո|ն Շանթի ամրոդջակա|նւ ղործերա.
հբատաբակաթ-եան ա ո թ ի ւ ։ Նախագահած է՛գ.
Հաբ/թսվադն խքլաէչ., շրղյՀ աբ&փէ՝ ո րպի քօփ– Գապիկ ու մամիկ , Հարս ըլլայ , աղքիիԼ , ազապ Գիւզալհան, ներկայաց1Տ|հլ|ււվ հեղինակը (իբրեւ աշ­
խատաւոր, մտաւորական սակատին վ ր ա յ ։ Յետոյ
Հարսի ձգած իր գլխին • Վար գա վառն՝ եկա՛ւ, սարէին ու պարման , տղամարդ ու ծեր , ամէնքն ան՚խաիլ– կենսագրական տ ե ղ ե կ ո ւ թ ի ւ ն ե ր հաղորդած է «Ա–
կօս»ի խմբագիրը , Գ • թանեան: Գւխաւոր րա1նա -
ու դաշտէն , կա ի* ար գանք թափեց թարմ ու նկա - քուր պէտք կ րք անեն Հայո՛ց Հնածո ր Վարգ ՚**վ առ խօսւն էր Ն • Աղթալհաւն: Ստորեւ՝ իր դասախօսու­
թեան ամվավաւմը —
րէն , մեր գի՚֊ղը ՈՐ*"՛1֊ Հանդիսավայր, Գոյս տօնին՝. Վարդավառն կոլաայ ուժը ծեքերուն , ի՚՚Է

գո յն Նաղկաշա ր՝ կամ արով մ արմ ար ։ սէրն՝ մէն մի սիրատենչ ազուն ։

ինչպէս կբ սահի երազն՝ ւրզեղէս » կամ Համ– $1 առաւն եր ը կ ՛երգեն

բոյբն շուրթին՝ կոյսին այտերէն , այնպէս սաՀ ե՛­ Ա՛՛յ , Վաբդաասվ,առ . դելովս

կաւ գիւղին Վարդավառ, ձեռքին մէք բռնած կարօտ ունինք քեղ Համար ։

փուեք մը նունուֆար, առաուան լսյսէն Հետ, ա֊ Ծերերր կը մբմնքՈ . Յիսուն եւ Հինգ տարի գրաձ֊ եւ ստեղՆագոր֊

փեց մեր դռներ, շոյեց , քս՚քշօրէս պարտասուն Ա ո1 ւրբ Վարդավառ , ճրա՛գ– վառ , օ֊աձ֊ է Շանթ, բայց գեռ նրա մասին յատուկ ու­

սեմեր • • • ։ Մենք՝ ծառայ ենք քեզ Համար։ սումնասիրութիւնը չունինք։ Իր այս կամ այն

Երկինքը սէր էր, "իրերդ կը կաթէր. Վար– Հաբ սերբ կը շչ՚եչեն • գորձ֊ի մասին յօդուածներ երեւցաք են մամուլի

դավառ\ն խե՛նթ էր , վարդեր կը փետտէր • • • : Վարդավառի խար ո յկ վառ , մէէ՝, բայց նրա գրական բովանդակ գորօ֊ը զեռ

Երկինքը բոյր էր ։ Երկիըր օ-ազկի՝ ծիրանի ՓուՏնք մը ծաղիկ մեզ Համար ։ Հետազօտուած չէ : Եւ ոչ ե՛ս այգ գորօ֊ը պիտի

ծով էր։ Երկինքն ու երկիր ինկած \էրաՐ գէր\ Աղքիկները կր ճչեն* կատարեմ այս Հանդէսի մէշ՛. Գոլք պէտք է լսէք

սիրավառ ու աիրկ՝ էաՐ^Ր ռ < ս Հարսնիք »••: Հա յու անո՛յշ Վա ր դա վա ռ , եօթանասոմնա մեայ մի ընթերցողի կարՆիքր ութ–

Հովբ կը սՐԼայ բլուրին վրայ ։ Մփնչ խաւար­ Սէր ՝ու սիրերգ մեղ Համար։ սուն ամե այ մի Հեղինակի մասին։

ծիլը ի խորոց սրտի\ն՝ Հէքեաթն կը պատմէ Լէյէի՜ Մանչերը կը կանչեն* իր գորօ֊ը բազմազան է– վէպ , քնարական

Մ էքնունին ։ Սրսէեբոլ. եր գէն կ՚արթննայ թոնիր , Պապենա*կան Վարդավառ , Հատուածներ , թատերական , գրաբանական եւ գը–

երդէն կը ցատկեն թէ մուխ, թէ մոծիր։ 1Սաղ ու տաղերգ մեզ Համար ։ ր ապա ամ ական ուսումնասիրութիւնն եր , ընկերա .

Աղօթք կ ա յ ժամտուձն • ժ՛ամ երգը «>Լ$աշ»ուն ։ Մ եռելոցն սնգամ ծազիկ է Հագեր , ւօնին բանական , մ՚անկավարմական եւ Հ՛ոգեբանական

1$ունկը կ՚արտասուէ լմեդգէ մ Աստըծոճն : առք եւ՝ ժպտադէմ կեցե ր ։ Անոր մ ատ ուռին տանի, երկեր։ Ես պիաի խօսեմ գրազէտ Լ. Տանթի մա­

Եկաւ Վարդավառ ։ Գիւդը խանդավառ՝ վա - քին բարձբէն՝ մեռելներ գիւղին՝ պարը կը դիտեն ։ սին նեղ իմաստով։

ռեց բերկրանքին քաՀեըը պայծառ ։ Զկա՛յ տխրու­ Տանկին թեւընկեր՝ գետակն է փրփրեը , իր Տարրեր սեռի գորձ֊եր են Լ . Տանթի գրական

թիւն՝, Հոգին է ծաղկուն ։ Գ՛իւղն է Հարսն ետ\ուն , շո՚լրթին վրա յ՝ սիրերգներ շարեր ։ Արագիլն ելած վաստակները, բայց ամէն տեղ միեւնոյն մարդն

գիւ֊ղը կոչնական , աշխարՀն է բոներ ւէսԼոԳ մար­ ւ բա բտի ին գա գա թ գիւղիգլո լխին կրգ^է նոր թ ա գ ։ է ել միեւնոյն ներքին՛ աշխարՀը։ Բուն իմաստով
դու ձայն։ Այստեղ՝ Հաբրբան, այնտեղ՝ °րիւլՈ1–մ
Գիլզին ժամը շէն՝ Հին ու ամ բաշէն , յուռութ յ* մտաւորականն է Լ • Տանթ, այսինքն մի մարգ, ո–
ջաէնւ.. • :
կը գրէ ամրան արեւէն , մինչ իւաԼը անոր՝ գիւղա­ րի միտքն աշխատում է Հանրային՛ ել իմացական

Գիւղէն մինչեւ կալ, ժամտունէն՝ ^աչ–՝իար , կին սիրւոր , Համբոյր կը նետէ թիւր ու բիւբա - կեանքի խնդիրներ որոնել , պարզաբանել եւ լու­

«տաուլ» կը Հնչէ, կ՚եռայ կլոը - պար։ Հարսեր կբ է֊ոբ • • * Ջրցանք ամէն գի , կանչի ու երդի՝ Հեղեղ­ ծել։

պարեն , չունին յոգնութիւն , աղջիկներն Համ ակ ներ առատ գիւ֊ղ ու ամէն գի։ Կուժ՝ ընդդէմ կոլ– Իր միտքը կազմաւորուաօ֊ է *՛ Ր" լ մամանակ

ցունց \են ու ոստում ։ Հասուկ տղաքր մրցման են ժի ։ Ջուըբ կը Հոսի՝ ի փառըս Հայոց Մեծ Վար­ եւ որոշ ուղղութեամբ : Ութսունական թ՛ուական -

ելեր , ու ժողովուրդէն կը խլեն ծափեր ։ դավառի • ••ՀՀ ները բնական գիտութեանց յաղթանակի տարի -

• Հարսերը կ՛երգեն Հ հքաւիծենց Մբաօ\ն , ծերուկ ու տըքուն՝ պար­ ներն են , երբ մէկը Համարձակ յայտաըարում էր

Բարի՛ եկար , Վարդավառ , ման է դարձեր, շնչեր է գարուն։ յինյթւիրմէն ելած թէ միտքը ծորում է ուղեղային ր^ի^ն՚երից այն­

Վարդավառի կրակ վառ , կը վազէ գէսգէն, դեռ նոր սէր առած խենթաւկ պէս , ւինչպէս մէզը ՛երիկամունքից , իսկ մի դեր -

Ա եր աւսե բուն վրայ թառ՝ տգոց պէս ։ մ անաց ի բնախօսի ասելով ^ՔՈՏՇհ 1Տէ, ՚^ՅՏ 61 1ՏՏէ,

Գովք մը Հիւսէ մեզ Համար * • • Ողջռ՜յԹ կուաամ քեզ, ռաբ1յս|ւրա հայ սաա, այսինքն մարդն այն է, ինչ ՛որ ուտում է ։ Մեքե­

Հարսերը ծա՛ռ են–, ծաղի՛կ են բացեր՝ կար­ Ուր ծերեր կ ՚ ա պ ր ի ն վերջին ւՐա|ՕւկոՆթ–իւԹ : նական պատճառականութիւնն իշխում է տ,իեզեր -

միր ու ճերմակ , ս՚՝1լՐոյ ճնճղուկներ՝ երգ—Հանդէս Հան էսենց պառաւն ՝ երէկ^ Հիւ^անդկախ , այս– քի մէշ^Հ Կայ շատ բան, ոը անյայտ է դեռ, բայց

կուտան անոնց շուքին տակ * * * ։ Օր դարձեր է Համակ պար ու խաղ* չկայ յոգնու­ չկայ ոչ մէկ խորՀւոլրգ, կայ ումերի բարդ խաղ

ԱղշիկԱերո կ՝երգեն, թիւն, չկայ մս\ի ցաւ, աղքկոլթեան սեմն՝ կարծես ել փոխազդեցութիլն , բայց չկաք ոչ մէկ իմաստ

Լոյսով եկա՛ր , Վա՛րդավառ , նոր մտաւ* • . : Մ էյ մը Հ ա բ ; ը բ բ ա 1 ն մ է յ մը Գիւ« տիեզերքի մէչՀ։ Մտքերի վրայ տիրաբար իշխում

Սէր ոլ երգով մեզ Համար , ՚§ լիււք ջան յ ու պառաւն ան խոն ք կը պարէ ին չպէս ԷԻս ՛հու/ վ ին եւ իր տեսութիւնը բնական ՛եւ սե­

Բարձրացեր ես բախտին ծառ՝ աչուկենց Եոսան . * * : ռական ընտրութեան եւ գոյութեան կռուի մասին։

Բախտ կբ գրես մեզ Համար։ Ողիյն կ ռւաաւ մ քեզ, Հնապաշտ Հայ գ ի ՚ ֊ ղ , Այս աշխարՀ իմացութիւն բ քաղքենի դասու իմա­
Անբիծ
Աղջիկներն՝ վարգ են, կռթնած Սիրոյ Տան արեանդ մէք՝ փառքը կուաայ լիլղ * ցական կառուցումն էր, որ ազատագրում էր

կախարդ դռնակին՝ աղոց կը նետեն թերթեր բադ– Ո՚֊բաեղ պառաւներ՝ ձմբան մէք կեանքին , մարդուն Վերինի խնամքից ել գնում նրան

գաբեր՝ սիրոյ զըրոյց՜թ. . . : Երքանիկ ու գոՀ վայրկեաննեբ էլ ապրին : գոյութեան պայքարի մէշ բնութեան եւ

Տղաքը կ՝երգեն • ՚ Փ ր րերկրի գետակ , կը խնդա յ աղբիւր , մ ար­ իր նմանի Հանդէպ ; Պատանեկան խանդով փարում

Աիրով, բաբով, Վարդավառ , դը կը խօսի , կ՚ունկնդրէ ճպուռ • Հա քո ց ա շիւ ա ր ^ է այս աշխարհ իմացութեան Լ. Շանթ եւ մնում է

Սիրոյ խապրիկ մեզ Համար, Հը՝ դարձեր Հարսնետուն , ուրախ են մարդիկ , Հաւատարիմ մինչեւ վերչ^ւ

Մ եզրէն անուշ՝ Վա ր դավա ռ Հաւքերն՝ ու սողուն։ Ամէն ին՛չ խինդ է, ճոխ ու

&*|/հ ու ծաղկով ՛քեզ Համար . . . : կենսուրախ , ամէն՛ ինչ ժպտալն , կախարդանք ու Այս աշխարհ իմացութիւնը սակայն, որ կարող

Տղաքն են ծիծաղ, ազբիկները՝ տազ, Հարսե­ խաղ Հ էր շատ պատշաճ լին՛ել մի գիտունի կամ Հանրա­

րը՝ թրախաղ , խռովքն է բռներ , խել ու խելա - Գերեզմանատունը կ՚ըսէ *-- յին գործիչի՝ բ ո յ ն է գնում մի անձի մէշ,) որ ծն–

գար՝ գիլզի մէն մի թաղ . . . : \յ՚ ափ տամ , ծափ տամ , քեղ Համ ար՝ ուած է արուեստագէտ , որով ստացւում է մի

Ազբիկներն՝ քաՀքաՀ : Մանչերը՝ Հա՛, Հա՛. Գիւղի լուսեղ Վարդավառ ։ բարդ մտայնութիւն։ Արուեստագէտի մէշ բնածին

Հարսերը զարկին ափ—ափին վրա լ ,աշխարհս բերկ­ Տ ան կա պա ա ր կ^ըսէ * է Հակումը դէպի գեղեցիկը, իսկ պատճառական

րանքէն ինչպէ՚ս կը. խնգայ : Ըլլամ ծաղիկ , Վարգավառ , .իմացութիւնն ամէն ինչ իր տեղն է Համարում եւ

Ու գամ ծաղկիմ՝ քեզ Հ ւ ւմւձ նոյնարմէք. լաւն ու վատը, ծաղիկն ու դիակը,

Հօ՛յ , Վարդավառ, Վարդավառ, Գիւղին ժամը կ ըսէ ՝ սիրունն ու տգեղը։ Այսպիսով մի ներքին ճեղք .

\քափ ու ծիծաղ մեզ Համար։ ՕրՀնեաՀլ ըլլաս, Վարդավառ , քուածք նկատելի է սկզբից մեր Հեղինակի սրտի

Հարսերն խնդացին, աղջկունք՝ երգեցին, Անշէք ճրագ՝ ընդմիշտ վառ։ եւ մտքի միշեւ։ Միտքն ամէն ինչ նկատում է ու­

Հարսերն քօղուեցան ,փե սաներ քանզի՝ սլա ր ին մէք •Արագիլները կ՚ըսեն . • մերի անիմաստ ,ել անխորՀոլրդ խաղ, ս,իրտն այդ

մ տան : Ջրցա^ե քի տ՛՛օն, Վարգավառ, խաղերի մէշ մէտ է գեղեցիկին, որ Հաճելին է

Ա՛յ , Վարղավառ , Վարգավառ , էքրօնքի յաղթ առապար ։ նախապէս։ Այդ Հաճոյքը նախ մի թնադռական

Սիրատժն՝ մը՝ մեզ Համար : մղում է Լհբաւն Աղջկան մէշ եւ Հազիւ գիտակ -

^/"֊վ/՛ փողոցներ սելերդ է թափեր, Հողերը Երեք խաըոյկներ ցցուած են աՀա , Հասակը ^լԼ^11մի ^ "հ ա ւմ Դէ-Ղհ Հակասեռր Երագ Օրեր/

անգամ սէրէն գինովցեր։ կ՚երթան ,ու կուգան ,չեն անոնց՝ ծառչափ մը կ՝ըլլա յ : Մէկ՝ պիաի վառի մ էի Այո երկու գործերը Հովոլերգոլթիլն են :

կենար բնաւ, աղիիկներ մի՞թէ ունին սիրոյ ցաւ : իրիկնամ ուտին , երբ որ առա քին աս ա՛լ եր ը տես­ Սիրոյ զգացումի աո աքիս խլիրտները Հայոց յե,, -
ւմ։
Ուր որ ալ դառնաս՝ ել։գի ձայն կ՚առնես , ուր որ նողին , երկրոբղձն՝ կէս գէԼերին , երբ Մէքնաւն .

ալ երթաս՝ ազլԴկ կը տեսնես , գոյնզգոյն տարազ , Լէյլին իրարու մօտ գան , սիրով գրկուին՝ , եր - Լ. Շանթ եօթը տարի ապրած է հքմիածին

բազմերանգ պ՚ե րճաԱք՝ աչքերոմև կուտան դրախ­ րոբդն՝ առտըւան Համար , պաՀ ուած է , ան արեւ– ճեմարանի մէշ իըրես գիշերօթիկ, Աա դ ի .մ 9ա

տի խաբկանք : ծագի յա յա ա րա ր լո յսն է : վայր էր ազգային մտածումի ել զգացումի, "ուր

Այստեղ՝ թուխ լաճեր , զրո Առա քին խարոյկն վառեց տէրտէ րը , բոցը Հե^ ներշնչում էին բոլորանուէր անձն ո լի ր ո ւթ ի,ֆ ,ա–

կորանաս . ս\ի րազեղ տզաք • ամէն ՚ 4մ,ի ան­ դեղեց Տիգրիս\ի ավւը ։ ժ՜ամն ու խարոյկը իրար նուն ազդի ել Հանրութեան շաՀերի։ Ա,ստեղ իշ­
կիւն , դարձուածք
ու տան—տուն՝ ունի իր յատուկ կը տեսնեն , գիշերն կը կաթի խո բանին բաբձրէն։ խում էր /Ւոլոաց գրականութիւն՛ը, որի գեզ

մ ութ սիրերգութիւն՝ է Երկրորդ խարո յկբ վաո–եց Հաճի Մ ամ, ան՝ ուեստա կան բարձր ներշնչումը զո,գ էր րն թան ում

0՛յ , Վարդավառ , Վարգավառ , որ տեսած էր Տաճարն Տ ա ր ո ւթ ե ան , Յիսուսի շի­ հանրօգուտ մտածման։ Նառայել Ղամ իկին , Հա
աո
Սիրոյ Հանդէս մեո Հ ամ ար : րիմն ել լեռ Գողգոթան, ձիթենեաց լեռը, թէ մ լ ո ւ ՜ ՚ - .՝

Տանիքներն՝ երգ են, փողոցները՝ սէր, ծա­ Մեռեալ ծովը եւ թէ Յորդա՛նան։ ա ւցանել պարտքը ռամիկին,, որ սնած է ք֊-զ

ռերը՝ քաւոր, ամ բրուքն ե ին՝ տէրտէր։ Հարսնիք Գիշեբուան կէսն էր , խորՀուրգ կը ծորէր ։ յս էր իշխող ողին այն՛ մամանակոլան ռուս դրա­

են բռ\) եր երկինքն ու գետինք , Հարսնետան տէրն Գ բա խտի մ է քէն կ՚ըսեն ա յգ պաՀ ոմն՝ խն­ կանութեան : Լ. Շանթ տարւում է այս մա այլու­

է Հայ գիւղը նոյնինք..* : Գէ՛ , տզա՛ք, զարկէք ձոր մը կ ի յ ն ա յ ծոցը քոլրերուն ։ իյնձոր մը ոը թեամբ : իր Դոլրսեցֆ|նե|րր այդ մտայնութիւնն ու­

Հտաուլր» թում թում , մենք ենք վարգավառ , ու մարդուն կուտայ պերճ վայելք ու անմահոլթիւ\ն * նին։ Հանրային շաՀերին ծառայելու գիտակցու­

մենք՝ խնդութիւն Հ Հա յո ց ԱշիսարՀը ինքնիշխան Ամէնքը մէկտեղ , քուրը կը նետոլթն , խնձո՛՛ր կը թիւնը կազմում է նրանց անձնակա՛նութիւնը, ողի"

արքայ ինքզինքն կը բերէ որպէս Հարսըեծայ . .. : փնտռեն այգ կէս գիշերին , փառք ոլ երանի խնձոր ղոՀաբերում է անՀատական ե^անկութիւնր : Այդ

գտնողին * • • : զոՀը սակայն բեր ւում է գժուաբո լթեամբ, ներքին,

Ամպ չկայ երկինք։ Բայց՝ տե՛ս, կ՚անձրեւէ , Երրորգը վառ-վառ, արեւ կր բերէ, կ՚արթն­

ըսէք, ո՞վ է ո՞վ, որ քուր կը ցանէ՝ բարակ շաբ– նայ երկիրն խորունկ թմբիրէն։ «Առաւօտ լուսս յ , դ֊ք-դոՀանքով։ Ար, մտայնութեամբ Լ– Շանթ անց­

մաղով * • • : Արեգակն արդար» , ազքիկներ կ%երգեն տաք Ոլ նում է Եւրոպա, զոյոլթեան կռուի դասական աշ­
խան դավա ռ :
Ջրատօն է , Վարդավառ , խարհը, որ մղլում է յանուն անձնական բարեկե­

Գիւ֊ղը* գաղտնիք մեզ Համար ։ Ո՛վ յաւերժական ու մեծ Վարդավաււ, ցութեան։ Իբսէն ոգորում է յանուն անհատի գե­

Աւ/էնք կը վազեն , ձեռքեըուն մէք՝ ^ոլ^՜ * ԼոյսԷն կը ծնի Հ ա յ ^ ց սո՛ւրբ աշխարհ։ րակայութեան. Նիցչէ քայքայում է ընթացիկ բա­

Վարգավաոքհ անոնց տաքին կուաայ ո*–ժ ։ Մէկր րոյականը անցնելով Հ&անկոյս բարւոյ եւ չարի՝»։

Գրական եւ իմաստասիրական ա յսՀ ո սա՛նքն եյ, ի եւ

բնական գիտութեանց զօրաւոր ազղեցութեան

Fonds A.R.A.M