Page 183 - ARM_19-1947_03

մեձ– լրագիրր օրական 30,000 տ պադ ր ութիւն ունի է ԳԱՂՈՒԹԷ ԳԱՂ.ՈՒԹ Գաղտնի ծքագխ մը

Այն թերթը որ օրական 4,000 օրինակ կը Հանէ,

ինքզինք շատ երջանիկ կր զգա յ : Ե՛– սակայն գիրք ԵԹՈՎՊԻՈՅ Հ Ա Յ ԴԱՂ.ՈՒԹԸ Թու^իո) ՎասիԱ
գնողներ ել Հո­
կր խլեն օտար փիլիսոփայական

գեբանական դիրքեր, ել Հաղիւ թէ աչք մը կը նե. 1903/.11 Եթովպիոյ մէչ կային 25 40 Հայեր

տեն վէպերու վրայ, որքան ալ նոր եւ Հ ետաքրրք– որոնք Հաստատուած էին Հա բար , որ վաճառա շաՀ ԽՄԲ– — ՛սոր գ ո հ ա ր ն ե ր ՝ թ ր ք ա կ ս ա լքամոլ.
1էԹ։ Ա յ ս աՏնգամ ալ « ՄիլլԷր– » շաբար֊էս,թ–երր–ս Է
րաշար<հ ըլլաԳ– անթնւքՂ ՈրովՀետել « մենք տակա­ քաղաք մըն էր։ Հիմա Հա բաբ ր մեռած է իբրեւ որ կը պաամէ՜ , «ոուսական գաղածի ծրէԱգիբ մ ը »
խ ո ր ա գ ր ի ն ա ա կ։ կ*արաաապե1նք պաւյւզապէս 1ի աե.
ւին կը Խորվինք, կր փնտռենք ճշմարտութիւնը, առեւտրական քաղաք եւ Հա յ գաղութի կեդրոն ը ղ;հկոՆթ|իւյն , ի՚նչպէս ուրիշ ՛նմանօրինակ քլիւր-եր •

Հին եւ նոր ճշմարտութիւնը », կ՝ըոէ մտաւորա­ փո՛խադրուած է Աաիս-Ապապա : *իա ղո ւթ ին–. Աե բ -

կան մ ը է կայ թիլն է մօտ Հազար Հոգի, թէ՛եւ այս թի-ւր
մնացեալ
Պարսիկները Հպարտ են իրենց մարգարէներ ատեն մը բարձրացած է 1500/՛ : Ղ՚աղՈւթի քիուսերր պատրաստած էին « 0 0 49 » ա –
ամէնէն
Հ։ով ել Հին բանաստեղ ձ\1երով, եւ մինչեւ մասը Հ ա ս տ ա տ ո ւած է Տ իրէ-Տավա յի մ էթ , ոբ ե ր– նունով ծրագիր մը , որ կր վեյւ ա րե ր ի Տ ո ւնա ս ա ա ֊
աո անա–
տգէտը եւ անգրագէտ ր գոց գիտէ ան՛ոնց կաթուղիի կայարան մըն է X 1 ՚՚– ր եւ քէոլբքիոյ ։ Ծրագրին Տու\1աստանի վերա­

բն՛ե րը կ՚արտասանէ ղանոնք X Ղ՝րեթէ բո լո ր Հա յե րն ալ բարեկեցի կ են , թէ­ բերեալ մասը ներկայիս արիւնոտ կերպով կր ւլ որ -

Եւ սա կա յն\ երիտասարդ մ տ աւո ր ականնե բ ը եւ մեծաՀարուսսՀևեր չկան : Անոնք կը զբաղին– ծա ԳՐ1 ի Տ ո ւ՛ Դաստան ի մէթ : Այգ առի թով պար–
տական Թուր–
որոնք լեղունե բ գիտեն եւ. օտար Համ ա լսարաննե­ վաճառական ո ւթե ամբ եւ խա^Նոլթպան ո ւթեամ բ I ութիւն նկատեցինք Հր ա տ ա ՚ոբակեալ

րու մէթ ուսած են , գիաեն թէ երէկուան ոտանա­ է/ ան նաեւ արՀե սա աւո րն եր ։ *)*ո բծաւորն ե ր ր շատ բի՚ոյ ւիեբաբերեալ մասը, որպէսղի. աչալուրթ գըտ֊

ւորն եր ը որքան աչ փայլուն բլլան երեւակայուէ քիչ են։ նուի ժողովուրդը :

թե ամ բ , ազն իւ զզառ ում ով , Հարուստ փ ի լիս ո փա- Առեւտրակա՛ն շուկա յի վրա յ առաթնութիւնը ԱՀա թէ ինչեր կը նախատեսէ ռուսական

յութեամ բ , թէեւ կր Ղ եբչ1>չե1\, բա յց էուեթհ աղ– կը գրաւեն Հնդկական , բրի՛ տասնական եւ արաբա­ ղազանի ծրագիր ր Թուրքիո յ մա՚սիԱ՚ւ

գային Հերոսութեան կամ ազգային փրկութեան կան՛ տուժեր : Տետոյ ՜կհւգան Տոյէեբն ու Հայերը։ •Ամէն բանէ առաթ պէտք է րնդոլնիլ թէ սովետ

նոր բանաձեւը % Հա յերը եթովպական՛ պա լատին մ Էթ մասնա­ ծրագրին Համար բուն՛ փՈէ֊ձԼՀ ^ լ բուն արգելքը

Բ ա յ ց նոր գաբ ր շատ նոր Է : Ան կոչ մըն Է ու ւոր դեր մբ չեն կատարեր, ինչպէս սխալմամբ կբ Թուրքիան է եւ ոչ թէ Տ ո ւ1. ա ս ա ան ՝՚ր : Այս վեյ՚թին

խոստում մր , չարչարանք մր եւ 5 –երշն–չում մր , կարծուի : ե բկի ր ր պարզապէս անկիւնագարձ մըն է այն՛ ճամ

՚ՒՒԼ։ "ոՓ"՚,1 ութիւն մր որ իր մէթ կր պարունակէ Հա յերԼ ոմն ին Հ իանալի ե կեգեց ի մ ը , զո ր չի– րուն վրայ , որ Թ ո ւր ք.հ ա կր տանի * Այս սլա աճ ա -
Ա ուր ատեան , իր եղբօր
ն ո յ ն իսկ ՛Բար լ Աարքսկռ է ինչպէս նաեւ Հոգեբա\–#>Լ– նե, տուած է Պ* ԱիՀրան ոով Տո ւնա ս տանէն աւելի մեր ճիդերը պիտի կեգ–

թիւնր : յիշատակին , աԼոլս/հուած Ա * ^հէորգ : Ե կեգեցին– ր ոնա ցՀ\են ք Հանդէպ Թ ո ւ\ր քիո յ , որ Հա կառա կ ա–
շինուած եւ ո ւն ի չո ր ս Հար իւր
1 928^&՝ էր միայն՛ որ պարսիկ կնոթ արտօնուե­ է Հա յկական ոճով մէն բանի ո ՛ոք իւ կեցած է։

ցաւ ս ինէմւս մ տ\1 ել ել ս րճա ր ան եր թաւր \ԴՅեին աթոռ ։Եկեղեցին ունի մէկ քաՀանար յանձին Հայբ Թուրքիո յ Հանդէպ ռուսականն՛ ծրագիր ր Հե–

էր միայն ոբ էթաՀ Րի զան արՀամաոՀ ելով մաՀմե– ՅովՀ. կէօՀէրեանի ։ Ատիս Ապիպայի մէթ կայ աեւեալ չորս կարեւոր կէտերր կրնայ նախատեսել.

ա ակ ան սովորութիւնը, երեւցաւ իր կնոթր եւ եր­ դպրոց մր շինուած Պ ո լսեցի Աաթիկ Գէ որգովի 1 .՝—- Ար տ տ ս ա Հ մ ան ի մ էթ ձեռնարկել մ եծ թ լա­

կու աղթիկ\1եբուն Հետ, —- որոնք քօղերը նետած ն ուիրատուո ւթեամ բ : Դպրոցն ունի \ 40—-1 50 աշա– ւք*աՀրտի մ ը ել անո ր միթոցով տեւականօրէն\ ճրն–

եւ ե ւր ոպա կան ա ա ո աղ Հ ադա ծ է ին՛ ԹէՀ ր ան; ի կերտ եւ ութ ուսուցչի չ։կ ր թական պիւտճէն է ձու֊րթ շոլմի տակ պաՀ ել թուրք Հ ան բային կարծիքը X

ա գթական ց բարձրագոյն ՝վա Ր "՚ րա\նի տար եվ եր $ ի 3,500 անգլ. ոսկի • կա յ վեց դասարան , մ անկա - 2. Մէկ կոգմէ ռուսականէ ձայնասփիւռերոլ ,

Հանդէսին Հ Այս արարքր թէեւ դայթակղեցուց ժո– պարտէղէՀն սկսեալ։ Աշակերտները լաւ Հայերէն եւ իսկ միւս կողմէ դիւան տ գ ի տա կան՛ ձեո\1ար կնեբ ո լ

ղոՎուբգր , բայց բերաւ տեւական* յեղափոխու­ եթո՚վպեբէն կր խօսին ։ կը խօսին նաել բաւական մի՛թոցով ճնշում դո բծել թուրք կառա՛վարութեան

իմ ի ւ^ն մ ր րն կե ր ա յ ին բա րքեբուն մ էթ : լաւ անգլերէն եւ ֆրաԱսերէն Հ վրայ :

Հիմա քօղ կրող կիներ շատ Հազուադէպ են , Տ իրէ Տավա յի գաղութը ոեւէ կաղմ ակերպու֊ 3. Թուրքիոյ մէթ տն տ ե ս ա կան խուճապ ըս–

մինչեւ իսկ աղքատներուն մէթ։ թիւն չունի X Մինչեւ երկու տարի առաթ Բարեգոր­ տեղծել X

Հայրր րնաա\՝.իքիւն պետնւ է միշտ , օրինապէս ծականը կազմալուծուած էր։ Երկու տարի առաթ 4. Թուրքիոյ մէթ քաղաքական՛ խուճապ ըս–

եւ բարոյապէս; Ոչ մէկ աղթիկ կրնայ ամուսնան՛ալ 28 ան դամ ով վերակազմ ոմե ցաւ ել Հ իմ ա ուՏն ի 4 0 տեղծել X

առանց իր Հօրր Հա ւան ո ւթե աո : անգամ։ քիուսիո յ Հ ի մն՛ա կան նպատակն է այս կերպով

Բայց Համալսարան գտցող աղթիկներոլ թիւր 1 9 3 9 ^ Ա արդիս Մելիքեանը մեռաւ եւ ունէ - բ՛ա ի՛ ո յ ա կ ան ուժր խախտած Թուրքիա մը ստեղ–

ՀետղՀ ետ է կ՚աւեքն՚տ յ X Թէ Հ-ոան ի երեք ամ էն էն ցած շէն քերն ու կալուածներ ր թ ո գո ւց Բարեգոր­ ծելէ վերթ Փըբլ Հա րպրր ի մ ր փորձր կատարել ա–

կար ՚ *–որ բժիշկները կիներ են : ծական ին ։ Երկո՛ւ ա ա բ ո ւան գա տա վար ութ են է նո ր Հ ա ն դ է պ ՚. Ա ո վետ Ո՝ ուս իա կրնա լ եգիպտա կան–

վերթ դատը շաՀուած է եւ մինչեւ Հիմա Հազար Հան Հր այ իոն կաբծիքր Անգլիոյ դէմ կամ ն ո յ ն իսկ Ա–

անգլ* ոսկիէ աւելի վարձք Հաւաքուած է ։ Ամէն մերիկայի դէմ գրգռել^ Ս ուրիո ք կամ Պաղեստինի

ՍՏԱՑԱՆ* ամիս 35 տոլար վարձք կր գանձուի ։ Թէեւ տունե­

րը Հին են, բայց լալ պողոտայի վրայ են ել թնա–

Ե Ր Ի Տ Ա Ս Ա Ր Դ Հ Ա Յ Ո Ի Հ Ի , թ ի ւ 5 ( 1 Օգ ոստ. կաբանի տագնապի Հետեւանքով, լաւ վարձք կը ներկա լացուցիչը : Պալատը ել դ ե ս պան ա տ ո ւնն ե ր ը

1947), այլազան– բո՛վան դա կո ւթեամբ X Խմբաղիր բերեն: միշտ կր Հրաւիրեն նաեւ քաՀա\ն\ան ;

Տիկին Ա • Ա եղա : Տարեկան՝ բաժնեգին 2 սթերլին % կայ *իաղթ ա յ ին Ժողով , որ բաղկացած է եօ– կայ նաել Մարմնամարզական՛ Ակումբը, որ

Հասցէ — 1 \ / յ ա 6 Տե<ա Տշ23, Ոստ Շհշհե Ի1° 113, թ ը Հոգիէ X Այս ժողովն է որ կը Հոդա յ եկեղեց ի ի, կը գործածէ եկեղեցիի կալուածին վրայ շինուած
ն^ո ր Հէնքը, որու^ն Համ ար ծախսուած
Յտյքօսէհ (Լւե&ո). գ պ ր ո ց\ի եւ կա լո լածներու մ ատ ա կա ր ար ո ւթ ի ւ\ն ը : է 5000

ԵՐԶՆԿԱ, Եթէ ընտանեկան ել թհկերային վէճեր ծագին, ա– ոս­

ս տուա ր Հա աո ր մր 5 0 0 մ եծագ իր նոր կբ դիմեն իբրեւ ազգ* իշխանութիւն՝. Թէ՛ կի : ՚էՀէնքն ունի զբագարան , թ ե ն ի ս ի եւ պասքէր–,

էթերով ել բազմաթիւ պատկերներով Լնաեւ քար­ կառավարութիւներ եւ թէ դ ե ս պանա տ ո մէն ե ր ը կ՝ թն\– պոլ/» դաշտեր եւ ա յ լ յա րմ ար ութ իւննե բ X

տէսէ * Պատմական , ժամանակակից անցուդար­ դուԼ ին ոլ կը յարգեն անո ր վկայականն երր :

Պաշտօնական ճաշերու, թէ՛ պալատի եւ թէ կաղմ ա կե ր պո ւած է Մ ո կբ աա ե ան երգչախում­

ձեր , Եր ղն կան 1914/» պատե բազմ էն առաթ , պատե– դ ե սպ անձ ա տ ո լնե ր ո լ մէթ կր Հ բալիբոլի *ֆ>աղթա յփն բը , որ Ատիս Ապապայի մէթ միակն է, ի բրել ե–

րաղմի ընթացքին եւայլն։ Գրեց՝ Գ. ՍԻՒՐՄԷՆ– կո՛ղովի ատե\նապետր, իբրեւ Հայ ժոգովուրդի կեղեցական երգչախումբ : Ղ^եկավաբն է Պ * Ներ­
ԵԱՆ։ մէկ սթերլին։
Տպ– ԳաՀիրէ, 1947– Գին սէս *(յալպանտեա\ն X

Արտակարգ լռութեան մէթէն յանկարծ արտա­ արթուն՝ է մէթս X Ժողովուրդը, ինքն ալ գիտէ կեղ­

Հասցէ Տսաաոաո, 3318 ք^&շհՍ Տէ. 8&§ճ&ճ, հտւզ. սովոր աղաղակներու կը յա թո բդեն նա խ Հ ատ ու ծել , ան կաթնոն նաՀանէթող բանակին քովէն կը սա֊

կտոր Հրացանի ձայներ, յստակ կերպով կը լսուի Հ ինք , մ ե դրած որ ժպիտ մը երկու դիծերուն՝ մ էթ

« ԿեցցէՀ Հայրենիք », « Կեցցէ՜ Ֆրանսա », Մ^Ր– թոյնր կը ծածկէ X

«8ԱՌԱ8»Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾ-ԲՆԵՐԸ ^–էյեէգ եւ կարծես ե րդող-պոռաց ողներ ու կոկոր– Օդին մէթ ծանրութիւն մը կայ, սակայն,

ԿՈՒԶԻԿԸ ճնշիչ ո լ մաՀաստուեբ : կապարէ վարագոյր մը

(ԴՐՈԻԱԴՆԵՐ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ՕՐԵՐԷ՛Ն) գէն բռնած են պիրկ մատնէ րով, երգն ու աղմուկր

խեղդամաՀ կ՝ըլլան; ։ Միլչ գուրսՀր ոչ մէկ լոյսի տեղ կը բռնէ ՀեաղՀետէ , երր ամ էն ոք տունե բու

կա յ ծ կա յ ^ յան՛կարծ տարօրինակ շողարձակում - մ էթ փա կո ւած կր սպասէ գալիքին որ չուշանար :

Ե ո կր ստուգեմ նախ ընտանիքին անգամները, ներո՚վ կը լուսաւորուի , մեր մօտ գտնուող կեդրո­ Տ ան կա րծ մեր փողոցի ան կիւն էն ատրճանակի

ու կսկիծով կը մ տա բե բեմ բա ց ա կան ե բ ը որոնք նական բանտը, ու կր սկսի անգութ Համազարկը, պայթիլն մը կը լսուի։ Սրտատրոփ գուբս կը խո­

այս միթոցիս մ ա ր դ կա յ ի ն պա ր տա կանո ւթ ե ան ս՝ եռն՚ոգնեբոլ աղիողորմ բաց ագանչո ւթիւնն ե բու յանամ, երեք պատանիներ էլ ան՛Հ ետանան ու դիակ

պատնէշին վրա լ են : (\ւ յետո լ անգործ մարդու մէչ մ ր 1լ ե րկա ր ի մա յ թ ին վրա յ : Թշնամի տարիքոտ

տրամ արան ո ւթեամբ կը փնտռեմ ծանօթ գէմքեր Կը գիտեմ դէմս կեցող ե ր կո լ ն ո բե լիք երի– զինուոր մըն Է, արիւն ր ծոծրակէն՝ կր ժայթքի,
կ՚ապրին՛ ողբերդութիւն\ը : կը >
ու դիմագծի արտա յա յտութ ի լն\ներ , ՝եբբ նայ– տասարղՏ՚ւեբ , անոնք ու գլուիսր քաբերուձն՝ կը զարնուի Հոգեվարքի

ուածքս կը քարանայ, թշ\Լ\ամի զինուորն երէն ո$ լուս ա լո ր ուին իրենց երեսները երդերուն Հետ , ու Հռնդիւնով՛. Անփորձ ու միամիտ զինուորներ կան՝

շատ Հ եռու կան գնած գիմ աստ ո լեր ի մը վր ա յ : Ան կը մ ււ ա յ լ ո լ թ ի զնդա կն ելաւ կա ր կո ւտ ին Հետ : որոնք կ՛ր թափառին գ ե ռ փ ո զո ցն ե ր ը , զարմ անալի

նստած սանդղամատի՝^, արմուկները ծուն՛կերուն , Ես կը կսկծամ ին կո ղն ե ր ո ւն եւ դէմ ս կանգ– անՀ ո գո ւթեամբ :

խոշոր գլուխը ա փ ե ր ո լ ն մէթ մադիլնեբ\ր բացած՛ նողնեբուն վրայ, որոնք այլ ե ւս չեն կրնար ղսպել Հյուտով ամ էն ին չ կր կ ե ր պ ա ր ա ն ավա իւ ուի \

գիշատիչ թռչունի մ բ պէս , ծէօտը, անՀ ամ եմ ատ իր ենց յուղում ը ու յան\կարծ անութն ե րէն դուրս Պ ո զո տայի եր կ ՛Լ ւս ս լա ց ծառե ր ը ան իսնայ իք ա ւա է.

գ է պ ի յառաթ երկարած, ղին ո ւո րր կը դիտէ կը Հանեն իրենց փայլուն ատրճանակները։ գլոր պա տնէ շն՚ե ր ո լ կր ւէե րածո լ ի ն * անոնց վրա ք

ինչպէս ուրուր մը թ ա ռ ա ծ ճ ւճզուկներո Լ երամ ին Կ՛ուղիկր Հասած էր փափաքին* . . Անքուն դի– կ՛ա ւելն ան մ աՀճա կա լներ , ձեռնասա յ լե ր , օրօր ո– ՚ ՜

կը նայի, յարձակելէ առաթ։ Ան է, սխալած չեմ, շեր ով գործի կր մեկնիմ * քայ՚յեբս չեն Հնազան– ներ ու պա ր կե րով աւաղ *

Կուզիկն է։ գիր ձիու մր յամառութեամբ որ Հեռաւոր վտան­ Ա ա լա յատակներր կը քա կո լին՛ աբագօրէն\, ու

Ատելութիւներ մարմնացուող արձան մըն է կար­ գը կր գուշակէ : պատ ուա բնե ր կր կանգն ին : Փշաթելերով անան­

ծես , կոշտ ու ա յ լան դա կ • եւ յարգանք պա ր տա– Օբբ յ ղ ի է ծան ր անտկնկալեե րո*վ ։ իրիկուան՝ ցանելի կբ դառնան զան՛ազան փողոց\ ներ : Ամէն՛

Գրող , սարսափելի X դագրած են բո լո ր փոխադրո ւթեան՛ մ իթոցնե ր ը ։ մարդ գործի վրայ է՝. Ըն\տանիքով, ով ինչ որ կր­

Վտանգը ՛վե բթացած է • րնգՀ անո ւր պատ կեր ին ճամ բան կը Հանգք՚պիմ թշնամ ի ուժերու նաՀան– նա ւ բերել * ով ինչպէս կրնա յ բարդացնել պատ­

Հետ կը շոգիանա յ արձան ը : Ղ*ժուա բ է դուրս ել­ թի Լգթային) մեռելաթաղի կարաւան մրն՝ է կար֊ նէշները , խրամատը , թաքստոց ը , դարան\ը, որո–

լել՛՛ Ու աՀա առաթին իսկ ՔայէԻս Կէ* աեսնենք ա– ծես X Լուռ, առանց սովորութիւն դարձած երդի ղ ա յ թ ր , անա կն կա լի բե ր ե լո լ Համ ար նաՀանթող

ով , տունե ր ր փլատակնե րու Վ ե ր ածուած են ոչ մէկ աւելորդ շարժում* կ՚անցնին ու կ անցնին* ու փախչող թշնամին։ Երեւութապէս կարծես ոք

Հրչէթսեբու ինքնաշարժներր կը սուրան : կարմիր ծպտուած, ծառի ճիւղերով ծածկուած սայլերով : ոք կը Հրամայէ * Հրաշքով մբ ամէն ինչ ինքնաբե­

հ)աչի կառքերը կ՚աճապարեն X Ամէն ոք, ՀետզՀե– Կառքերով, թ. ք \ ա շարժերով՛. Մէթ ընդ մէթ « Վա­ րաբար կը կատարուի : Եւ .իսկապէս ՏԼանդուածր

տէ ստուերի մը պէս մութին մէթ կ՚անհետանայ Հ գրեր »: դ ե ռ լինելութեան մէթ է * գ ե ռ Հոս գոնէ , առաթ–

Տունն են ք Հիմա, շնչաՀեղձ եւ ուժասպառ X Զինուորներր մ շտաժպիտ են , բա յ ց մ ատներՀր նորգներ չունիմ ոբովՀետեւ աՀա Հեռուէն նշմար–

Տղաս՝ իր անբաժանելի րնկերոթ Հետ մեղմէ Հրացանի բլթակին վրա ք ։ Հինգ ժամ անընդՀատ ուած Հրասայլերը * ամերիկեան բանակին՛ Հետ շը–

շուտ Հ՛ասած է : Անոնց Հ աղած ճերմ ակ կրկնոց­ կը քալեմ , ոչ մ էկ յոդն ո ւթիւն զգալով , վա յ ր – վ՚ոթելով ամբոիսը քղանցքները սօթթած ղիմալո–
կարմիր բոցա­
ներուն վրայ մէկի տեղ բազմաթիւ դեռ։ էրեյու կը վ^ղէ :
Հոտ կ1առնեն
վառ խաչեր կան X իքանձած մսի կեան մը առաթ տուն Հասնելու գաղափար ը միայն (4) հՈՍՐՈՎ ՎԵՏՈՒՆԻ

Fonds A.R.A.M