Page 106 - ARM_19-1947_03

ՆՈՐ ՍԵՐՔՒՆԳԻՆ ՀԱՅՒԱՐ րեւաբ ինձի, անվախ էք% մպտուն, քիչ ւէվ& ալ ԳԻՏԱԿԱՆ ԱՍԶՒ1ԻՍ

խրոխտ ու յոխորտացողէ

Ի՛նչպես ազատհցաՏֆ իր աչքերը կր փայլէին հւ յաճախ Ղ^լ-թէք ԱւագիԱ ա&աչք»ԱԽը
թակի
իք երկար պեխերուն Հայրերը, կը կրթնէր

սիւնին քւ զանազան հրամաններ կ՚արձակէր տան

Օսէիրգ ա/ւտ/էւ փութացի եղածը աձղձկացԳհլ ծառայողներուն ու Մ ասուր պէկի զՈւաւքծ ե՛բուն ւ Աւադին կաաաբաՆ րումոլմներոլ մասին կը

մեր խմբապեա\ին ։ Ու֊շի ուշով լսեց պատմածներս, ճաշէն վերչ* Հօրեղբայրս բացաւ՝իր խուրջին­ պատմուին զանազան ու զարմանազան պատմոլ .

գունատե ցաւ եւ քիչ մը մտածե լէ վերք , Էը խԽ– ներու բերանը ու տախտակին վ\քա1 Հարեց ինձ՜ի թիւննե ր , որոնց վաւերականութիւնը մեզի անձ֊ա–

քին անվախ ու խըոխա շեշա մը տալով արտասէս– Համար պատրաստած– քրտական վերնաշապիկներ, նօթ կը մնայ։ Սա կա յն ատիկա պատճառ մը չէ

խեց. Հ.Օբ՛ մ*Էլեր ենք, օր մը կը մեռնենք՝» Վա\է գլխարկներ , տափատ՛ներ ու փոշիները Լծ՚ոպաւոր ի յառաչ՝ագունէ մերմելու իրականութիլնը այգ

բարբառով ասացուածքր եւ յարեց • թաշկինակ գլխարկի եզերքը փաթթելու յատուկ) , բոլմումնեբուն , որոնք Հիմնուած՝ են ՚ գիտական

-— Պէաք է չո*–ը աա լ ընկերներուն, ատեն քը իւրաքաԱչՀիւբէն քանի մը Հատ։ Ապա դարձաւ նա­ երկու տուեալներու վրայ, առաջինը՝ մարդկային

պահուըտինք , տեսնենք թէ է&դէրբ փ^էով հէ* ՚Լ^Բ" յեցաւ ինծ–ի , ձեռքով նշան ըրաւ որ մօտենամ : մագնիսականութեան եւ երկրորդը՝ ինքնաթելա -

քանայ ։ Հասկցուց որ գաղտնիքներ \ունի ինձ Հաղորդելու։ գրութեան ։

(Հաւական ատեն խօսեցանք իւրաքանչիւրէ՛* Մօ տեցայ Հ ականքս մօտեցուցի փր բերնին , ան Ամէն մարգ իր մէչ՝ ունի որոշ չափով մագնիս

պահուըտելու միջոցներու մասին եւ րամխսւե - սկսաւ • սակաւութիւն, որուն քանակը կը տարբերի անձէ

ցանք է՛. Հէյօւն Ապօն քսան ոսկիս %Աեց 1 աԼ Վ^Ր՜ անձ։ Այն անՀատները որոնց մագնիսական զօբոլ.

Տուն վերադարձիս՝ մեր դրան առքեւ ուռինե­ քիա– Է , տասը փարա չեմ տար ասկէ վերք՛ Երր թջլնր առաւելակշիռ է բա զղա տ մ ամբ ուրիշներու,

րուն կապուած բա ւա կա\ն՛ թիլով ձիերը սարսափե­ տեսնեմ որ ազատում չկայ , խանութի ապրանքնե­ կրնալն անոնց վրայ ներգոբծ-ել ագգեցութ իւննե բ ։

ցուցին ղիս տ Պրծա՚ւ, թուրք ոստիկաններով լեց֊, րը տուն՛ կը տեղափոխեմ եւ գիշեր մըն ալ բոչոր** Ասկէ զատ, կարգ մր մարդիկ օժտուած– են՝ մագ .

ուած է մեր տ՛ունը։ Ոտքերս գողալ սկսան , ծուն­ մէկ ճամբայ կ՚իյնանք քովդ գալու։ Մ ըհ ամ տան նիսական Հոսանուտներ արձակելու բացառիկ կա­

կերս կը ծա չչուէին ո՛– կր թուէր թէ գլուխս ծռւսծ պիտի երթաս , Մ ասուր պէկին քով պիտի մնաս , րողութեամբ, եւ այգ մագնիսական՛ութիւնն է ոբ

ո Լ գետնին դպած էէ մինչեւ որ աշխարհքը խաղաղի : Մ ասուր աէկ իը կբ կազմէ զօրաւոր ու բումիչ ազդակը։

Գաբձեալ ներքին ձայնը , քաքութիւն շնորհող յն|ւ^|ւա1ւ^5/ ՚ է ր ա յ եըգուընցաւ, որ անվտանգ պիտի Այգ արտաՀոսած– Հոսանուտը կրնայ ամբար -

անանուն Աստուածը սրտապնդեց զիս » տանքանքն պահէ քեզ։ Երբ ^Բիւ^բտը 1ն(իքիսւհ/ւՀ երգում ընէ, ո ւի լ Աւր ի շ անՀատներոլ կողմէ, որոնք նուազ

ոլ մահը կորսնցուցին իրենց սարսափը, (ն\ոբ ճիգ այն ալ Մտսուբ պէկի պէս մէկը, կաբելի է վստա~ բեռնաւորուած– են սճ ով, ել դրուիլ ընդունելու .

մր փորձեցի եւ տուն մտայ ; Հիր։ թեան վիճակի մէք : Մագֆիսական– տեսակէտով

Մեր բակը լիքն Էր զինեալ քիւրտերով, բո­ Անոր ձայնը հետզհետէ գ ո գ ա լ սկսաւ ու վեր– կարգ մ ը անհ ատֆե ր կը մ օտենան ելեկտ րական.

լորն ալ մեր ծանօթներէն է քապէս ,ընդհ ատուեցաւ : Ամէնէն ր&՚գվգե ց ո ւց ի չը կուտակիչներու ղոբ կրնան ըստ կամ ս րե՚ռնաւո–

հօրեղբօրս լացն էր ։ Արիմնր կր խումէր գէպի՝ րել ։ կուտակիչը (ծՇՇԱաս19.է6ա*) Գ"Ր&իք մըն է որ

Հօրեղբայրս կերպասեղէնի առեւտրական էր գլուխս , աչքերս կըմթնէին, ողնաշարիս ոսկորնե­ կ^ամբարէ ելեկտրական զօրութիլ\նը եւ կրնայ այդ

եւ Բերկրիլն, քՕօշապէն , Մըհամտա-Նէն մեծ թի– րը կր ճթճթային ու կը թուէր թէ բակին հաստ զօրութիւնը հոսանքի ձնւով փոխադրել հեռունեբը ։

*–ով քիւրտ յաճախոբդֆեր ունէր, մեծ մասամբ ու­ սիլնր կ՚իյնար , իր ետեւէն քաչ&չով մեր տան ե– ԱնՀ ատ մը որպէսզի կարենայ •իր մադնիսա ֊

նեւոր , մեծահարուստ քիւրտ պէկեր , որոնք տա­ բեք յարկերը : կա\նութիւ\նը ազդու կերպով ուրիշին փոխան ցել,

րին քանի մը անգամ կուգային քաղաք առեւտուրի Եըր հօրեղբայրս ինքզինքը գտաւ, առա քար - պէտք է նախ օմտոլած ը լ լ ա յ մագնիսական ղօրա.

ել սովո բաբա ր մեր տուն ր կ*ի քք՛էին՝ հ ան՚-գստա– կեցի որ ընկերս՝ Ա * Ն ՛ն ալ միասին տանիմ է Ան–,

նա լու եւ գիշերելու համար է մ իքապէս հաւանեցաւ • «Լաւ ըսիր , մ ինակդ կը •՛ր Կ ար ո զո ւ իժ ե ամբ , ունենւ ւյ ումեդ կամք ունկւ
ըագիը եւ քաքառոզք մարմին՛։ Բաըոյապէս ոլ ֆի­
Մեր այգիի մէկ անկիւնը շինուած մեծ ախո­ ն եզո լի ս , յե աո յ վարձք է , աղքատ եւ ո րը տղա յ
ռը եւ քովնտի երկու մեծ սենեակները այդ տե - զիքապէս տկար անձ մը չի կրնար պէտք եզած
սակ հ իւր ե ըոլ համ ար պատրաստուած էիֆ՝ /ատ - է , թող գա յ ել աղատո լիդ ;
կապէս է ումգնո ւթեամ ր իր մագնիսականութիւնը փոխան­

Ար ե ւամ ուտի ատեն , ե րբ արեւր ոսկե փա յլ ու ցել ուրիշին եւ ձեռք բերել պահախքուած արդիւն­

Այգաիսի օրերուն մեր մ շաէլն ու ա դախ ինը հ րակարմիր գո յներու մ էք թաղուած , խո շոր՝ ու քը 1 Ասկէ զատ , ան որուն՛ վրայ կ՛՛ուզենք ներգոր­

անընդհատ ու չարաչար 1լ աշխատէին , ո չխա ր մ ո ր՜ կլսր սեղան ի մը ձեւով կը կախումի 1Լա՝ն ա յ կապու­ ծել մեր մ ազն ի սա կանութիւնը , անհ բամեշտ է որ

թելով, հիւրերոլ ձփերը կերակրելով, հիւրերոլ տակ ծովուն կբծքին ՚վյրայ ու հետզհետէ կբ խրի տրամ տգի ր ըլլտյ ընդունելու մեր ներգո րծու–

անկողինները պատրաստելով ։ *հործ Է^ԼաՐ * մա - անո ր ծոցը , քանի մր վայրկեան վերք ւ ծովուն թ ի ւնը , հակ առ ակ պար ագ. այ ին– կ ար ելի չէ նպաս­

նաւաԱդ երբ պէկերն ալ ներկայ կ*բլլային, : տակէն ճամբորգելով, անդիի եզերքէն դուրս կը տաւոր արդիւնքներ ստանալ ։

թռի \ու Աիփանի կատարին՝ կը թաոզի , անկէ ալ ան֊ Ան՛ուրանալի է թէ Աւագ օմտուած է մագնի ֊

Փոքր տար իքէս րն տ ան ե ց ած էի ա յգ հ իւրե– յայտ ուղղութեամբ կորս՚ուելոլ համար, ձիերը սական արտակարգ կարողութեամբ, որ շատ քիչե­

րուՀն . առանց գմուարոլթեան կբ խօսէի իրենց լե­ պատրաստ էին արդէն : Ա . * քովս կեցած էր է րու տրուած է :

զուն ։ կը սիրէ ի իրենց մոզովքղա կան երգերը , Տնեց իքճ հօ րեղյբօբս ^էԻսՐ » մա յրս , մ եծ՜ մ ա յրս , Մտ բդի ծնէ օմտուած է ինքնաթելադրութիւն
եւ անըմբռնելի
«ՀՕ լօ՚^ներր եւ սրինգին թրթէւումնեբը, մտնա - շր քա պա ա ե ր Էի\ն մեզ ։ Բոլորն ալ կ՚ըմբռնէին կրե­ (տսէՕՏԱ§§6Տէ10ո) կոչուած զօրաւոր

լան՚դ իըեՀնց նմոյզներն ոլ շողշողուն զէնքերը ։ լիք գմ ո ւա ր*ո ւթ ի ւ)նն եր ս , կարօտս ու մ տահ՝ոգու - ումով մը , որ պարագաներու բերում ով կրնայ լաւ

Մ ասուր պէկն էր եկողը , հ՛օրեղբօրս ամէնէն՛ թիւննե րս ,բայւյ գոհ էին,որ կ՚երթամ , կ՝ազատիմ ։ փսմ գէշ ազգեցո ւթիւննե ր յաււա^ բերել։ Երբ

մտերիմ յաճախորդն ու բարեկամը։ Ան կուգար եւ •Ս * Շ*ի մայրը միայն չէր էաՐ եւ , կը բաւա­ գիտնան տյգ ումը գործածել գիտակցութեամբ եւ

բեռներով նուէրներ կը բերէր մեզի , տասնեակնե­ կանաւ՛– ա ր իր բերանը բաց կիսուէի չքելով ել աչքե– ինքնաթելագրական միքոցներով, կարելի է խիստ

րով ոչխաներ , ուլեր , կթան կով , տիկերով իւղ եւ րը ճմրթկելով։ նպաստաւոր եւ օգտակար արդիւնքներ ձեռք բերել

պա՛նիր , մեղր եւ ընտիր եմտրնա\ն՚ի ծխախոտ : «Խեղճը ցաւէն քարացած է ք արցունքը չոր֊ հիւանդներոլ ֆիղիքական առողջութեան վրտյ է

Բակին մէկ անկիւֆը \իբարո բայ շարուած է– ցտծ է՝^ յ մրմնքեց մայրս , որուն աչքերէն արցուն­ թելադրութիւնը (տԱ§§6՚Տէ10ո) այ\ն գոբծոդու -

ին մեր խ անո լ թ էն զն ո ւած մ եւ՚աքսեղէնի , կեր - քը աղբիլրի մը պէս կը հոսէր։ թիւնն է որով անհատ մը իր մէկ գաղափարը ու­

պաս ներու ել կ ա բո ւա ծ հ ագուս ւոնե րո լ հ ակ ե րր : Մեձ մայրս մօտեցաւ, իբ գոզֆհոցի մէք ունե­ րիշին՝ կր հարկադրէ ընդունելու։ Ան ինքնին գո -

Պէկը կը քնանար մեր հ իւր ասեն հ ակթե՝ մէք։ ցած նուշերն՛ ո լ թուզերը պարպեց մեր գրպաննե­ յ ութիւն՝ չունի, կրնայ գոյութիւն ունեֆալ միայն

Նոյն օրը Նոր ^հիւ֊ղէն ճամբայ ելած ել ուղ­ րու մէք , աչքերը Երկնաբնակին դարձուց եւ բազ­ այն ատեն՝ երբ թելադրութիւն ը ենթակային վրայ
կատարած
ղակի շուկան փքած, իրե)Կց գնումները կատարած ազօթեց է փոխ ո ւի ինքնաթելադրութեան , այս ինքն դագա -
որպէսզի
\ու եկած էին մեր տ՛ունը հանգստանալու, գէպի Ապա համբուրեց զիս ո լ ըն կե րս եւ օրհնեց մ եզ\ , փարի մը նեըգործութիւֆը ըլլտյ իըմո՛վ ։ կարելի է

\ի բ ի կ ո ւան , լուսնակի լո յսով ճամբո րդէին աւելցնելով* «բարի ճանապարհ , բալա քան, Աստ­ բան մը մէկու մը թելադրել։ Եթէ անոր անգիտա­

Մ ըհ ամ տս^ե՝ : ուած հետդ գ հայրդ Գ^աց ալ չվերադարձաւ, եզ­ կից եսը տյգ թելադրութիւնը չէ ընդունակ– ինքնա­

Հօրեզբայրս մեր աղէտին մ անրամասնոլթիւն– նիկ մէրիկդ սեւեր հագաւ , գուն որ բ դարձար ; թելադրութեան փսխուելու համար, թելադրու­

՝ները պա ամած է ր աէկ^ին եւ աէկը խոստացած էը Հիմա ալ դուն կ՚երթաս, ՛լ երթաս ախօբէնին պիղծ թիւնը որեւէ արդիւնք չիտար : Առանց վարանումի

ղիս Մ ըհ տմ տան տաֆւփլ եւ իր քով պահել։ Այդպէս ձ եռքերէն ա զատուելու , կ՚երթաս ու չգիտեմ թէ կրնանք ըսել թէ յաճախ շատ մը անձեր բարոյա–

պատմեց ինծի սւէկէ հօրեղբօր տղան, Հյի՚֊քրի պէ– պիտի վերագառնա՞ս փմ ոտքս գերեզմանին գուռն պէս ու ֆիզիքապէս հիւանդձներ են, որովհետեւ.

յը, աւելցնելով* «Հոգ մի1 ըներ , այս գիշեր գուբս է հասեբ , չեմ յուսար թէ նորէն պիտի տեսնեմ հիւանդ ըլլալ

կ՛՚ելլենք ել ամէն բան կր վեր քանայ 1 թոզ վալիս քեզ ու* * •Վչեըքին խօսքեըը շ ո ր ցան \ի բ շրթունքնե­ կը կարծեն ։ Եթէ կաՐԳ Հը մարդիկ

Ապօն գայ , քեզ Մ ըհ ամ տան էն րերէ՝^ ։ րուն վրայ է մաբեցաւ, գրկեցին ու ներս տա՛րին : անդամալոյծ են ^պատճառն այն է ՛որ ա\նոնք զիրենք

Ես, ոը մտադրած էի մեր ազգականներէն մէ­ Հեծանք ձիերբ ու րամն ո ւե ց ան ք ։ անդամալոյծ֊ կր կարծեն։ Նմանտօրինակ ենթակա–
գտայ
կուն՝ տուֆւը պահուըտիլ, աւելի յարմար Ալ չտեսա՛՛յ մեծ մայրս։ Մեռած էր երբ ես նեբու վրտյ կարելի է եղական բումումներ կա­

հօորեեղբօրս որոշում ը։ մեո : տարել ՝Բուէի մեթոտով։ ՝Բ<ուէի վաբդապետու -
տունը վերադարձայ
կուսակցական կարգապահ՛ութիւնը հար կա - թեան համ աձայն , հ ի ւան դո ւթ ի լննե բ ո ւն մ ե ծ սմ­
ԶԱՐԶԱ՛ՆԴ •
գրեց ղիս արտօնութիւն ստանալ խմբապետէս ,իսկ քէ ո յն մասը, մասնաւոբապէս քղային՝ տկաբո ւթիւն–

խմբապետն ալ խումբի դիւանր մողովի հրաւիրեց ։ ները բումելի են ինքնաթե լադրո ւթեամ բ ։

Ըն կերն եր էն մէկը , ամէնէԱ՛ չքա է֊որը բտյց եւ ա– 53 ԹՈՒՐ-ԲԵՐ ԿԸ ԳԱՏՈՒԻՆ ԳՌՆՓԱԿ Արդ, Աւագին կատարած բումումները ապա–

մէնէն արմատաւորներէն մ ին ,պահ ուըտե լո լ մի քոց ինչպէս հաղորգած էինք ^ Տուլիս 23ին, սկսաւ հոաբար հիմնռւած են Վերոյիշեալ երկու ազդակ–

չունենալով, ընկեըներր որոշեցին որ քանամ հետս 53 ընկերվարական ել համայնավար /Թուրքերու ներորձն՝ մ արգկա յ իՀն՝ մ ագնի սա կան ո ւթեան՛ ել ինք­

ՔԲ տակտկ ան, լեռներ ը ս նիլ ե լ առատէ գա տ ա՚վա ր ո ւթ ի ւն ը Պ ո յ ս ո յ պաշարմ ան իճակի Բ * նաթելադրութեան վրայ։ Աւագ իր մագնիսական

Ս * Ն *ի մայրն ալ աղաչեց եւ ազի արցունք ա ա Լ անին առքել ։ Ընգհ * դատախազը պահ ան քեց արտակարգ կ ար ո զ ո ւթե ա մը կրնայ ազդել հիւանգ–

թափեց նոյն՝ իս^ւգրանքը ներկայացնելով։ քԱ ո ստա­ դատավարութիւնը ^ոլսոյ պաշարման վիճակի Բ* նեըու վրայ , պայմանաւ որ անոնք անսահման հա­

ցա յ ,բա յց վստահ չէ ի խոստում քւ ս իրական ացմ ան ։ խ^-գիրը կտպ ունի երկրին ապահովութեան հետ։ ւատք ու վստահութիւն ունենան իր բում ելու կա­

վերադարձիս՝ բակին մ էք հ ան դիպեց ա յ հօր– Ամբաստանեալները բողոքեցին է դիտել տալո՛վ րողս ւթե ան վրայ , գտնուին ընդունելութեան վի­

եզբօրս ։ Ան ոլրախութենէն փ–ն՝չ րԱելը, ինչ խօսի– թէ դատը քաղաքական՝ հանգամանք ունի : «Ութ ճակի մէք , ել ինքնաթելագրութեամբ այն– հաս -

Ա՛ էէս գԻտռՐ ՚ " ամիս է ի վեր ձերբակալուած ենք ել 1լ ուզենք լու- տատ համոզումը գոյացնեն՝ թէ պիտի բմշկուին ։

«Անպիտան քեգք* , երէկ եւ այսօր քսան ոս­ սաբանել հան բա յին կարծիքը Հ Հետեւաբար 1լա– Հետեւաբար հաւատքր եւ ինքնաթելագրոլ -

կի կորսնցնել տուիր։ Զեր խումբի ցանկը բռնուած ռաքարկենք որ դատավարութիւնը հրապարակա - թիլնր մեծ գեր ունին Աւագին կոյ/ո ս։ լադ բոլ -

չէ , շուն Ապօն ենթադրաբար կազմած է՝ ցանկ մը յի\ն ըլլայի է մումներուն մէք, ճիշդ այնպէս ինչպէս ՝Բրիստոս

մեր թազի տզոցմէ , չէղոք , ա իւարՀ է Հպէխա - Ամ բաստանետլն երուն փաստաբաններն աք հԸ. Բ^Հ֊հէՐ իրեն դիմոգ հիլանդները, կրկնելով
մողՈ–
պէ ր՝քչնե բու անոձ՝֊ ե րն անգամ գրե լով ։ Փօլ|ւԱ Մ ել– պա շտ պանե ց ին ա յս պահ ան քը , յիշե ցնե լո վ յաճախ «հաւատք քո կեցոլցին զքեզ» թելադըա–

քոֆն րսաւ որ ձեր նկարր տեսահ է եզեր Ապօի սե­ վրդապետոլթեան սկզբունքը : կան խօսքը :

ղանի վրայ , բայց անզէ՛ն եւ առա\՚ւց գլխտրկի , եր­ Զինուորական դատախաղը խօսք առնելով պն– Սակայն պէտք չէ կարծել թէ ի ծնէ կոյրերը,

կարավիզ դուլպաներր տափատ– հ ըո լ վրաձ Քա ՜ դե ց թէ դատը կապ ունի երկ ր ին ա պահ ո վոլթ եան կազերը , համրերը , խուլերը եւ հաշմանդամները

շած ։ ինչպէս 1լ երեւի , դաւաճ ս/հ Հայու մր զամ հետ եւ թէ վճիռներր պիտի հրատարակուին, ո- կրնան բումուիլ Բուէի մեթոտով ,որովհետեւ այդ

բով ամբւսստանեա լնե ր ը 1չ իմանան իրենց յան « վիճակները արդիւնք են բն՚ախօսական թերոլ ֊

քծ՝ուբՀ>ի մր կեղծ՜եք ա ո ւ ահ՜ են նկարր, մրան զէ\%՝ք ցանքները : թեանց : Պարագան նոյնն է նաեւ ծերերուն հա­

ել փափախ աւելցնելովդ : մար , ո բոն ց գո րծ ա ր անն ե ր ր տար իքի յառաքաց ու­

Զարմացաք– ^ իԼ ս ռ Իր յայտա րա րո ւթ իւննե բ բ : Ատեանը կարճ խորհբդակցութենէ մր վերք ո– մով թերի կը գործեն կամ բնաւ չեն գոբծեր , եւ

Ան երէկոլրնէ բոլորովին տարբեր մարգ մը կ՝ե– րոշեց դռնփակ կատարել գատավաըութիւ\ն\ը յ կամ ենթարկուած ՛են կաթուածի։

Հ • ՏԷՐՈՍԿԷ

Fonds A.R.A.M