Page 291 - ARM_19-1947_02
P. 291
Ծ ԱՈ֊ ԱՀ
ուԼ յարդարի կ՝ենթաբկէի կա սակցոլթիլւ ը եւ Հա֊ \՚31ւ« եւ Ր՛. Րտւ-աւ՛։ Ասոնք կր բաւեն, որ մապաւկ– ՄԱ8ՒՍ 28
յաստանաս ի րութեան կ՚աշակերտէի : Զեր սորվե ֊ •ն՚ը մինակէն վեր բարձրանայ : Արգէն իր պարզ
չիԲքր՛ ՛Բանի մր բառ, մի քանի ոճ եւ քանի մը ամբող^ոլթենէն կ՚երեւայ որ տաղանդաւոր բեմա– ՊԱՆԵԷՕ -ԲԱՇԱՆ— Յունիս \5ին Հ. Յ՛Գ՛
Հայ տառե բու տեղափոխութիւնն է; Եթէ Հիմա գրիչի մը ձեռքէն ելած է ։ժապաւէնըշարմանկաբի «ԱբէՒի՛–» ենթակոմիտէի նախաձեռնութեամբ տօն
«յա ո֊ա էդի մականդ էք, պիտի կո չուէք «Հառաքյգի– ծնունդէն կը սկսի , գրեթէ ամէն տեսարան շաՀե– ուեցաւ Մ այիս 2Տր , Պուռ լա /հէնի քաղաքապետա
մական՛» : Այո կերպով, ձեր բոլոր գործերը հէսջո». կան, պատմութիւնը բնական է եւ առանց յաւակ– րանի սրաՀին մէի կր նախագաՀէր ընկեր խաչիկ
ղՈլր-ՖաՏ ճամբան պիտի բռնեն՛՛՛ նութեան , ինչ որ արժանիք մը կը կազմէ ։Ի)՛օսա կ– Մկրաիչեան : Հանդէսը րացուեցաւ Նոր Աերունգի
Րայց 1 ՀայՐ Աբէ՚լ՝ Կաբելի չէ այս մարգոց ցոլթիւնն երր Հաւատարիմ ամենանուրբ ֆրանսա - եբդչախում րի կողմէ, «Մ ե ր Հայրենիք» ով : Նտ -
կռիւներուն
խօսք Հասկցնել։ ՛Բանի ղլխուն զարնես , այնքան կան սրամտութեան : կարելի է ամբողչՀ ժապաւէնը խագա՝*ր իբրեւ մասնակցող մա յիս եան
տա/լրական
կ՛ամ բանան՝ գամի պէս ։ Թող տուր նրանց օձիքը : յատկանշել ըսելով թէ ֆրանսական է ել Հաւատա– լայն տեղեկութիւննեբ տուաւ մեր ազա
Այնքա՛ն պա չար .ունես որ կրնաս էջերով ուսում– րիմ պատկերը ֆրանսական մտքին թերեւս շա պայքարի զանազան փուլերու մասին : Օրուան ա -
նաս ի րութիւննե ր գրել,օրինակ ՇնորՀ ալիին վրայ : տերը յուսախաբ եղան սակայն։ Այգ յուսաիսա - ռաջի ե բանախօսն էր ընկեր Հր անտ ի*ալուեան ոբ
Տե՛ս, ինչպէս շուարեցուցած են քեզ , որ ան բոլթեան մէկ պատճառն ալ այն է որ ծանուցումը գեղեցկօրէն վերլուծեց մեծ տօնին նշանակու -
ցած օր, այգ մեծ Հայրապետին գրած մէկ երգր,. գործին՝ Համապատասխան չէ : թիւնը։ Մէջ րնգ մէջ երգեցին եւ արտասանեցին
ոբ տարիներով երգած էք, «Աագոմսերգու»ին վե • ^ ֊ Սեպտեմբերին տեղի պիտի ունենա յ Հա - ընկերներ•, Արիս եւ Եղիա Մուլինոյէն : Նոր Աե -
րագրած էիք–«նըընա էի լոյս հ ւայժմ եմ խաւար կառակ չատ մը դժուարութեանց , ՛Բանի փառա - րունգէն Ներսէս Մխճեան եւ Օր* ՕՀաննէսեան <
էւ ստուեր մ ա հ ո ւ — » կ լ կը թելադրէիք երգել տօնը ,որ աւելի լալ կրնայ տալ միջազգային քւ1ա^՛ առաջինը՝ Աիամանթոյէն , իսկ երկրորդը ԱՀարոն^–
ձեր Հակառակորդներուն։ Այգ երգր, կարծեմ, վիճակը։ Այս տարի Հասարակութիւներ ինքն է ոբ եանէն ԼԱ՛ ասիս ը) Հ
«Աշխարհ ամենայն» ողբի մաս կը կազմէ եւ Շն որ– պիտի րլլայ գայն : • Երգեց նա.ել մեր շնորՀալի Օր* Հռիփսիմէ
Հալիին գրչէն ցայտած է , ինչպէս «Առաւօտ լու - ԶԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ ԱՐՓԻԿ ՄԻԱԱ-ԲԵԱՆ փնեազեանր, որու «վԼրի մտնան , աբի%ն անմրցելի
սոյ»ն : Եւ ըստ մեր եկեղեցական սովորութեան , էր՛* Երկրորդ բանախօսըե՛ էր ընկեր ժիրայրՓալա–
դասէ դաս կ՚երգուի : Արդ , եթէ ձեզ թելադրեն մ ուտեան , Եգիպտոս ի ուսանողներէն , որու ներ
ձեր դիմացինները , որ յաջորդ տունն ալ դուք եր– կայութիւնը Փարիզի մէ^ բախտ մըն է նոր սերն–֊
գէք ՄԵՐ Հ ԱՆ Գ է Ա Ն Ե Ր Ը դականն ե ր ո լ դաստիարակութեան տեսակէտէն :
«Էրկինք ե լ երկիր եկայք ողբացէք եղկելի Ընկերը խօսեցաւ Հռոմի մէջ տեսած Տ ամ ա շ խաբ֊
ղաՑծն ի մ : Ընտբեցքի զչարն , ընկալեալ կամաւ Հային մէկ քարտէսի մասին ուր ԱեւՀ^ովու, կաս–
զհոյլս մեղաց» . . .
ՏԷՍԻ՚ե, 2 3 Յունիս (Յաոաջ) Շաբաթ երե– *ՂԷՑ –ռլ Միջերկրականի մէջտեղ փռուած ամբողջ
Թող տուէք որ ամէն ոք իր ճամ բով երթայ , կո յ մեր <Հ.Նոբ Աեբունգ՝ֆի տզա քր անակնկալ խն - Հողամասը կը կրէ <ձԱբմենիա՝% անունը։ քՒ/ււրքիոյ
զի «ամէն ճամբայ Հռոմ կր տանի» , իսկ Հա յաս - ջո յք մ ր սարքեր էին , թէ պա տ ո ւե լո լ Համար Հ • անունն անգամ չի յիշուիր այնտեղ, եւայլն :
ատն երբեք վախ չունի իր կարծեցեալ «թշնամի– Մ *Ը*Մ *ի Մս՚րսիլիոյ մաբզիկներր եւ թէ ցոյց Գարեգին թառի վրայ նուազեց «կռունկը 3> : Նոր
ներվն : տա լու Հ աս ար ակութ եան ի րենց յառ ա ջզ ի մ ութիւ - Աերունգի եբդչախումբը երգեց «Ննջիր մանկիկ »
Դիտեմ , կբ սիրէք ատյքարիլ ։ Գաղափարի նբ. աշխուժութիւնն ու գո բծելու լմև դո ւն ա կո ւթ իւ— եւ «Գլուխս գրել եմ քարին» , արժանանալով ջերմ
մարգ էք է Ժամանակին^ կարծեմ , ք^ենիկ վարդա ն ր : իՒէել քիչ մբ Հապճեպով եղած էր , որու պատ ծափեբոլ ;
պետին Հետ, «բռնակալ» եկեղեցւոյ դէմ, «Աղատ ճառաւ կբ խոբՀիմ շատեր կբ բացակայէին, այ– «.Աբծիւ^ը բաւական ճոխ պխ-Փէ մլլ սարքած
Տեկեգեցի»ով ճակաաեցաք Ի)* Հայաստանի մէջ, ս ո ւՀ ան գե բ ձ դարձեալ ա կն կալո լած յաջողութիւնք էր ) որ ամբոզ^ոլթեամբ սպառեցաւ ։ Պ * Գարեգին
ր ա յ էյ Հակառակ ձեր փափաքին , կրկլ*^՛ Հին եկե ունեցաւ : իր թառով՚միհչեւ վերջ ընկերակցեցաւ Հայկական
ղեցւոյ պատկան՛ող կաթողիկոսմբ նստեցուցին՝ Լո ւ ֊ Հանդէս բ բա ց ո ւե ց ա լ « Ն" ր Ս եբունդ^ի աղոց պէսպիսի պարերուն։ Խնջոյքը մեծ խանգավա ֊
սալոր չի գաՀին վրայ՝ այսօրս ւան ձեր «Հ աո աՓգի– <Հ$աո՚էյոյՀատակ՝^ խմբերդով որ ունկնդրուեցաւ ռութ եամբ տեւեց մինչեւ կէս դիչ^ր Հ Պ • Գարե գին
մականօքն կերնե րր ,ոբոնք այմմ գաղութն երու ժա յո ան կա յս : Ա՝ ասն աճիւղի կողմէ խօսեցաւ րնկ ՚ Աբ– կբկնապէս շնորՀաւորելի է անոր Համաբ որ ո ք
մերուն մէջ, Հավասն պայծառութեան եկեղեցւոյն լէն Փափաղեան , պարզելով Ա*իութեան ա ռաջա - միայն իրեն սաՀմ ան ուած վաՐ^ք.ը ամբողֆու. -
պնակ երկարելու տենդով վաբակուած են է դրութիւններբ : թեամբ տրամադրեց կապոյտ 1^ ա չին , այլ եւ յա ք֊
Գիտեմ։ Եթէ ասկէ քանի մր տարիներ առաՓ , Ապա խօսքր փոխանցեց Նոբ Աերունգի Միջի՛ս տուկ Հանգանակութիւն կատարեց այս բարենպա
Հայաստանէն՛ գուրս եկաք, պարղապէս այստեղի 3)րանսայի ՚Ծբջ* Վարչութեան ներկայացուցիչ րնկ. տակ կազմակերպութեան՝ Համարէ
«անառակ ո բգի»նե.ր ը կարգի բերելու Համար էր է Աբամ թ՝աթուլեանի ոբ ման բամասնօ րէն բացա - Հանդիսականներ ր վա յ ե լեց ին նաեւ անմ աՀն՛
ք*այց կրնալ Ր ( 1 1 ։ Տ ք ո բ , օ բ մ բ ^ Հայրբ գրկաբաց բ%– արեց Նռր Ա ե բունդին դերբ այս օտար ափերուն աՀ մո ւր ատեան ի երգերը սկաւառակի վրա յ է
գունի իբ «կորուսեալ ոբդիք^բ, Դաշնակցական - վրայ եւ կոչ ուղղեց բոլոր եբիտասաբգնեբուն ան Հքնո րՀակա լութիւն բոլոր անոնց որ ս ատ ա բ ե—
ներք եւ անոնք ձենէ
ձեղ անպաշտօն ձգելով առաջ մ եկն ին Հա յասաան, վարան բո լո բուի լ այս երիտ . Ա*իութեան չուլՐ^11 ՚ ց ին Հ ա՚Լ գէս ին յաջողութեան ։ Աբծոսիկ
գաղութին մէջ* • » հքօսք առաւ նաել. Ա՝ արսէյլ (Ա էն Լո ւ՝) Հիլ -
է*Հ 1 ^ԽորՀոլրգ մարգկան., կամք * . : բերէն *5 • Ե՝լքովանեան , ոբ պատկերալից լեզուով
Կ– ՊԵՏՈԻՇ պա բզեց Հ . Տ . Դաշնակցութեան գործունէութիւ– ՀԱՅՐԵՆԱԿՑԱԿԱՆ
նբ : Ապա թելադրեց մեր երիտասարդ բնկեբներուն
Ի՛ՆՁ ՆՈՐՈՒԹԻՒՆ արժանի րլլալ Դաշնակցութեան , մնալ մաքուր ՚ Հ ա յ ն ի ի Հայր* Միուիեան տարեկան գաշտա -
Հա յ մինչեւ ոբ Հնչէ աւետաբեր վա յ ր կե ան բ եւ ի– գնաց ո ւթիւնը տեղի ունեցաւ անցեալ կիրակի ,
բագո բծուի Դա շն ակց ո ւթեան իտէալբ։Տետոլ բեմ Տ ունիս 2,2,ինճ Հ՚աՎԷլԷ անտառին մէջ։
Հ բ ա լի ր ո ւե ց ա լ <Հ.Նոր Ա եր ունդիդ ղեկավար րնկեբ Մ իութիւնը, ոբ տարիներու երկար կեանք մբ
Թ՛ Հ երոյեան որ իրեն յատուկ խիզախ աբտա յա յ– ունի , կը Հաշուէ քառասուն անդամ ։ Եղած է միշտ
տ ո ւթ ի ւնն ե բ ո վ ոգեւո րեց նե ր կան ե բ բ ։ առատաձեռն , .ո լ օգնած շատ մը չքաւոր Հա յ բե՜ -
է ^՚ԼՀ ք^ուլէ այն միջակութիւն բ ոբ կր տիրէր՛ Գե զարուեստական բաժ՛ն ին ի րենց մ ասնակցա- նակիցնեբու։ Փափաքէ լի պիտի ըլլար , որ ա յս թի–
ֆրանսական ժապաւէններու մէջ, այմմ աւելի մի* թիւնր բերին Ա՝ . եւ Վ* Խորէնեան , փոքրիկն Աբամ ւ ին վրայ , ուրիշներ ալ աւելնային։ Որքան շատ,
ջաղգային կերպարանք ստացած է Դրիգորեան, Ա* Լուսաբաբեան ։ ժողովուրդին այնքան աւելի օգտակար պիտի կրնանք րլլալ մեր
Ամ ե ր ի կե ան քարոզչութիւնը որ աՀագին աղ - խնդրանքին՝ վրայ մենեբգեց Տիկ * Մ * Կարապետ– Հայրենակիցներուն Հ
մուկ Հանած էր ք*01Մ զա ՏՕՈՈ6 1.6 Գ\տւ$ին Համար, եան, Տէսինի սոխակք։ Մէջ րնգ մէջ եղան եւրո Այս Հաւաքս յթին մ էջ, Հայրենակից Տէր Ա -
անգամ մր եւս կ^ ապացուցանէ թէ նպատակբ մ ի - պական պարեր , խմբերգ կ* ա չի անգամ ուՀ ինե– ւետի սեան , երկու խօսքով պա բզեց Մ իութեան
ա յն առեւտ բտկան է ։ Մ իօրինակ են իրենց մի՚ջ՛՛ ո~՜ բոլ կողմէ , ինչպէս նաեւ՝ մեներգ Ա էն Լուի ա ր– անցեալը։ Տուաւ քանի մը պատկերներ ։ Ե՛– կ"է ՀԼ~
ներք* ալ գոյներով (ոչ իրականի ։ Երկու - երեք սէյ/) Նոր Աերունգի անդամնեբու կողմէ ։ Նոբ Աե բալ որ, գեռ ուրիշ Հայրենա՛կիցներ ալ գան ու
արուեստագէտներ եւ կեղծ Տ6Ոէ11ՈՇՈէ8ւ1ս՜€ մր, որ ի րունգի տղաքբ եւս սրա Հր թնդացուցին յեզափո ֊ մ ի ան ան Մ իութեան ։ Բոլոր նե րկա յ անդամներ բ
Հարկէ որոշ Հասա ր ա կ ո ւթ ե ան մր մ օտ մ իա յն յա խական երգերով ։ լիոլէի կատարեցին իրենց պարտականութիւնը ։ Ը—
ջողութիւն կր գտնէ ։ Ափսէ մր թերթանուշ եւ չի շ մք շամ փանեա ա– /՛ին առատ նուէ բներ ; Հայրենակից Հքմաւոնեան
Նո յն ժապաւէն բ ա մեր ի կեան ա յս գրեթէ ա - ճո ւբզմւ դրուելով գո յա ցաւ \ 3 Հազար ֆրանք է խզճմ աօրէն կատարեց իր սեղանապետի պաշտօ
ւանգական ձգտում ին նոր ապացոյցն է, ^բկար Կ^աբժէ յիշել Պ * Ե լքովանեան ք որ միանուագ 1350 նը ։ Հայրենակից Տա կորեան Ա՛ իութեան նուի րեց
եւ արուեստակեալ պատկերներ , Հա յ ր են ա ս ի բ ո ւ - ֆրանք նուի րեց ել դարձեալ առատաձեռնմասնակ— Հայնիի նշանաւոր մէկ լերան՝ ԼՏաուբիկ) իւղա -
թիւն մը որ շաՀագոբծուած է ամերիկացի բեմա^ ցեց ալ աճուրդին իր սեղանակիցներով : Աճոլբգբ նկարը, Որ աճուրդի դրուելով գոյացաւ քսան Հա
Գրիչին կողմէ եւ նո յն իսկ գնաՀատելի խաղարկու– շաՀեցաւ Պ * Ազնաւոբի սեղանբ ։ թերթտնոլշր զար ֆրանք։ ՇաՀռղը, Պ* էքինճեան Աարգիս , նը–
թիւն : բաժն ուե ցտլ բոլորին ։ ուիբեց երկու՛ Հազար ֆրանք Լք իութեան ։
Այս գիտողութիւն բ սակայն կբ վերաբերի մի– Առա ո ւան եբեքբ ան՛ցած էր եւ ժ ո ոո վ ո ւբ գբ Հանդէս բ անցաւ շատ ուրախ : ի մէջ այլոց եր–
յա ս Տիկին յկոձ 8ա*տՏԼՈՈ/ք "ր մինչեւ Հիմա մեզի դժկամ ակոլթեամ բ կբ Հ եռան ար սբաՀ էն ։ Ապ րին Դռօին ազգային երգեր ել պարեցին տեղւոյն նշա
Ոլրիշ յ ո յ ս ^ * Ր տուած էր։Նախ շատ տեսնուեցաւ ել մեր տղաքր որ մեզ ապրեցուցին Հայկական երե նաւոր «Կէօվէնտ» պարը։
իր բնական արման իքն երր ^ մպիտբ , աբտա յա յա ի < կոյ մր ու ներշնչեցին այն Հաւատքը թէ անվՀատ Ւրիկունբ ուշ ատեն բոլորն ալ մեկնեցան գոՀ
նայուածքր արգէն եղան իր «քւօշ\\օ>նեբբ , յետոյ պիտի գործեն շ^աՀ ա կիրն ե ր ր , մինչեւ որ «րաց - տպաւորութեամբ մը, եւ փափաք յայտնեցին , որ
մ ասնաւո րապէս ա յս մ ապաւէնին մ էջ անտանելի , ուին դռներն յուսոյ եւ մեր եր կրէն փախ տայ ձը– ատեն ատեն արուին նման Հանդէսներ , օգտակար
միօրինակ իւաղաբկութիւն մը : մեռ՛՛.» ըլալս*~ Համար Միութեան ։— Աւլօեան
Պ ատ մ ութ ի ւ ն բ ծանօթ է , պզտիկ գբուագ մը Ցավորդ օրր Հ ՛Մ ՚ Ը ՚ Մ ՛ր կազմակերպած
սպանիական պատերազմ էն , անշո ւշտ սիրային էր միչ^մասնաճիլղային գնգախագի մրցում մը :
ակար տեսարաններով, եւ վախճան մբ վիպական Մարսէյլի խումբն էր որ այս անգամ կր ճակա «ՓԱՌԻ ԱՈՒԱՌ»Ի տնօրէնը, ժոռժ Փրատ, որ
Հե բոս ո ւթեան պատկերով մբ։ Այս է ներկայիս ՛՛ւ I, ր Լիոն—Տէսին՛ խումբին գէմ իր սեփական դաշ միեւնոյն ատեն Փարիզի քաղաքապետական խոր -
այնչափ աղմուկ Հանող ժապաւէնք։ տին վրայ։ Մանրամասնոլթեանց մէ$ չեմ ուզեր Հուրղին անգամ էր գրաւման շրջան՛ին , դատա -
՝ՀՀ ԱՀա ուրիշ մբ , «Որ աշխարՀր խնդացուցի : մտնեի խորՀելով որ մարզական բաժնի ձեր թղ - պարտուեցալ եօթր տարի թիապարտութեան եւ
«1՝0 եշ 01 ՈՕէ էՕ եօ> Հանրածանօթ Լսեւէշե^ ամէ - թակիցը իր պարտականութիւնը պիտի կատարէ : գոյքեբոլ գրաւման։ Ամբաստանեալը վաթսուն
նէն յաջող մ ապաւէնն եր էն մէկր : Ամէն բան ղո - Միայն պէտք է շեշտել որ շնորՀիւ մեր Հ ՛Մ ՛Ը՛ պաշտպան վկաներ բերած էր, որոնք պատմեցին
Հած է կատակերգութեան եւ սակայն ծիօ՜՚աղեչիէն Մ ՛ի Տէսինը զ ա ր ձ Լ ա լ ունեցաւ իր ոգեւորութեան թէ օգտակար եղած է իրենց «Եթէ ան չրլլար ,
կրցած է փրկել ա յ գ զաւեշտական կողմր : Ընգուն– բացառիկ օրերէն մին ։Շբչ\աններէն Համախմբուած գնգակաՀտրուած էի»՛ «Փբատի միջամտութեան
ուեցալ արդէն որ ամենալաւ Ն\ւՀե\1օՆս ե բ էն մէկն է , էին բազմաթիւ Հայրենակից՛ներ : Մրցումը շաՀո– շնորՀիւ էր որ ետ առնուեցաւ մաՀավճիռս».
եւ որ կրցած է ձուլել բո լո ր անկատար կողմեր բ : ղր եղաւ դարձեալ Մարսի լիոյ խումբը որ երկար «Փրատ փրկեց գաւկիս կեանքր» եւն՛։ 1 9 4 4 Յուն
ԼեՀաստանի գրաւման չր^/սսր ներկայացնել եւ մաքառումնէ թէ ետք, վերջին րոպէին նշանակեց իր ուարէն վերշ՝ ամ բատանեա լը ՛Ի ի մ աղ րական ճա
ա յ Գ դժբախտ օրերուն զաւեշտական կողմերը առածին եւ վերջին նշանակէտր, տիրանալով Պ՛ կատին միացած է ։ Նոյն օրը ութ տարի թիապար
տալ , դիւրին չէ է Մնացականեանի կողմէ նուիրուած բաժակին : տութեան դատապարտուեցաւ դատական ոստիկա
Պրէ՚՜սէլէ փ ՝ Աս1ո աաօս Հարկաւ իր արժէքին ն/է ւթեան՝ տեսուչը , կնըքէն :
Համաձայն պիտ իՀգնաՀատէ ֆրանսական ժապա ԻՏԱԼԻՈՅ Աշխատանքի Գաշնակցռւթեան Հը -
կատարեալ բան -
ւէնը «Լշ Տ116Ո06 6Տէ ճ՚Օէ» * ժապաւէն՛ք սա ո բա ֊ ԶՕՐ* ԱՑԶԸՆՀԱՈՒԸՐ Հրաժարեցաւ Մ * Նա - րամ անով գործադուլ Հռչակեցին 6 միլիոն
են ա. Օհտ– գէմ :
րլլալու Համար ամէն ե բա շիիք ո լեփ , Հանգներոլ ընգՀ . սպայակոյտի նախաղաՀ ութե - ոլորներ , իբրեւ բողոք Աիկիէի"յ դէպքերուն
գբոլա& է ւՀշոձ Շւ&սէ ել խազացողներն ն՛էն եւ պիտի ստանձնէ ՚Բոլըմպիա Համալսարանին Գոբծագուլը տեւեց կէս ժամ տ
նախագաՀութիլնը :
Fonds A.R.A.M
ուԼ յարդարի կ՝ենթաբկէի կա սակցոլթիլւ ը եւ Հա֊ \՚31ւ« եւ Ր՛. Րտւ-աւ՛։ Ասոնք կր բաւեն, որ մապաւկ– ՄԱ8ՒՍ 28
յաստանաս ի րութեան կ՚աշակերտէի : Զեր սորվե ֊ •ն՚ը մինակէն վեր բարձրանայ : Արգէն իր պարզ
չիԲքր՛ ՛Բանի մր բառ, մի քանի ոճ եւ քանի մը ամբող^ոլթենէն կ՚երեւայ որ տաղանդաւոր բեմա– ՊԱՆԵԷՕ -ԲԱՇԱՆ— Յունիս \5ին Հ. Յ՛Գ՛
Հայ տառե բու տեղափոխութիւնն է; Եթէ Հիմա գրիչի մը ձեռքէն ելած է ։ժապաւէնըշարմանկաբի «ԱբէՒի՛–» ենթակոմիտէի նախաձեռնութեամբ տօն
«յա ո֊ա էդի մականդ էք, պիտի կո չուէք «Հառաքյգի– ծնունդէն կը սկսի , գրեթէ ամէն տեսարան շաՀե– ուեցաւ Մ այիս 2Տր , Պուռ լա /հէնի քաղաքապետա
մական՛» : Այո կերպով, ձեր բոլոր գործերը հէսջո». կան, պատմութիւնը բնական է եւ առանց յաւակ– րանի սրաՀին մէի կր նախագաՀէր ընկեր խաչիկ
ղՈլր-ՖաՏ ճամբան պիտի բռնեն՛՛՛ նութեան , ինչ որ արժանիք մը կը կազմէ ։Ի)՛օսա կ– Մկրաիչեան : Հանդէսը րացուեցաւ Նոր Աերունգի
Րայց 1 ՀայՐ Աբէ՚լ՝ Կաբելի չէ այս մարգոց ցոլթիւնն երր Հաւատարիմ ամենանուրբ ֆրանսա - եբդչախում րի կողմէ, «Մ ե ր Հայրենիք» ով : Նտ -
կռիւներուն
խօսք Հասկցնել։ ՛Բանի ղլխուն զարնես , այնքան կան սրամտութեան : կարելի է ամբողչՀ ժապաւէնը խագա՝*ր իբրեւ մասնակցող մա յիս եան
տա/լրական
կ՛ամ բանան՝ գամի պէս ։ Թող տուր նրանց օձիքը : յատկանշել ըսելով թէ ֆրանսական է ել Հաւատա– լայն տեղեկութիւննեբ տուաւ մեր ազա
Այնքա՛ն պա չար .ունես որ կրնաս էջերով ուսում– րիմ պատկերը ֆրանսական մտքին թերեւս շա պայքարի զանազան փուլերու մասին : Օրուան ա -
նաս ի րութիւննե ր գրել,օրինակ ՇնորՀ ալիին վրայ : տերը յուսախաբ եղան սակայն։ Այգ յուսաիսա - ռաջի ե բանախօսն էր ընկեր Հր անտ ի*ալուեան ոբ
Տե՛ս, ինչպէս շուարեցուցած են քեզ , որ ան բոլթեան մէկ պատճառն ալ այն է որ ծանուցումը գեղեցկօրէն վերլուծեց մեծ տօնին նշանակու -
ցած օր, այգ մեծ Հայրապետին գրած մէկ երգր,. գործին՝ Համապատասխան չէ : թիւնը։ Մէջ րնգ մէջ երգեցին եւ արտասանեցին
ոբ տարիներով երգած էք, «Աագոմսերգու»ին վե • ^ ֊ Սեպտեմբերին տեղի պիտի ունենա յ Հա - ընկերներ•, Արիս եւ Եղիա Մուլինոյէն : Նոր Աե -
րագրած էիք–«նըընա էի լոյս հ ւայժմ եմ խաւար կառակ չատ մը դժուարութեանց , ՛Բանի փառա - րունգէն Ներսէս Մխճեան եւ Օր* ՕՀաննէսեան <
էւ ստուեր մ ա հ ո ւ — » կ լ կը թելադրէիք երգել տօնը ,որ աւելի լալ կրնայ տալ միջազգային քւ1ա^՛ առաջինը՝ Աիամանթոյէն , իսկ երկրորդը ԱՀարոն^–
ձեր Հակառակորդներուն։ Այգ երգր, կարծեմ, վիճակը։ Այս տարի Հասարակութիւներ ինքն է ոբ եանէն ԼԱ՛ ասիս ը) Հ
«Աշխարհ ամենայն» ողբի մաս կը կազմէ եւ Շն որ– պիտի րլլայ գայն : • Երգեց նա.ել մեր շնորՀալի Օր* Հռիփսիմէ
Հալիին գրչէն ցայտած է , ինչպէս «Առաւօտ լու - ԶԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ ԱՐՓԻԿ ՄԻԱԱ-ԲԵԱՆ փնեազեանր, որու «վԼրի մտնան , աբի%ն անմրցելի
սոյ»ն : Եւ ըստ մեր եկեղեցական սովորութեան , էր՛* Երկրորդ բանախօսըե՛ էր ընկեր ժիրայրՓալա–
դասէ դաս կ՚երգուի : Արդ , եթէ ձեզ թելադրեն մ ուտեան , Եգիպտոս ի ուսանողներէն , որու ներ
ձեր դիմացինները , որ յաջորդ տունն ալ դուք եր– կայութիւնը Փարիզի մէ^ բախտ մըն է նոր սերն–֊
գէք ՄԵՐ Հ ԱՆ Գ է Ա Ն Ե Ր Ը դականն ե ր ո լ դաստիարակութեան տեսակէտէն :
«Էրկինք ե լ երկիր եկայք ողբացէք եղկելի Ընկերը խօսեցաւ Հռոմի մէջ տեսած Տ ամ ա շ խաբ֊
ղաՑծն ի մ : Ընտբեցքի զչարն , ընկալեալ կամաւ Հային մէկ քարտէսի մասին ուր ԱեւՀ^ովու, կաս–
զհոյլս մեղաց» . . .
ՏԷՍԻ՚ե, 2 3 Յունիս (Յաոաջ) Շաբաթ երե– *ՂԷՑ –ռլ Միջերկրականի մէջտեղ փռուած ամբողջ
Թող տուէք որ ամէն ոք իր ճամ բով երթայ , կո յ մեր <Հ.Նոբ Աեբունգ՝ֆի տզա քր անակնկալ խն - Հողամասը կը կրէ <ձԱբմենիա՝% անունը։ քՒ/ււրքիոյ
զի «ամէն ճամբայ Հռոմ կր տանի» , իսկ Հա յաս - ջո յք մ ր սարքեր էին , թէ պա տ ո ւե լո լ Համար Հ • անունն անգամ չի յիշուիր այնտեղ, եւայլն :
ատն երբեք վախ չունի իր կարծեցեալ «թշնամի– Մ *Ը*Մ *ի Մս՚րսիլիոյ մաբզիկներր եւ թէ ցոյց Գարեգին թառի վրայ նուազեց «կռունկը 3> : Նոր
ներվն : տա լու Հ աս ար ակութ եան ի րենց յառ ա ջզ ի մ ութիւ - Աերունգի եբդչախումբը երգեց «Ննջիր մանկիկ »
Դիտեմ , կբ սիրէք ատյքարիլ ։ Գաղափարի նբ. աշխուժութիւնն ու գո բծելու լմև դո ւն ա կո ւթ իւ— եւ «Գլուխս գրել եմ քարին» , արժանանալով ջերմ
մարգ էք է Ժամանակին^ կարծեմ , ք^ենիկ վարդա ն ր : իՒէել քիչ մբ Հապճեպով եղած էր , որու պատ ծափեբոլ ;
պետին Հետ, «բռնակալ» եկեղեցւոյ դէմ, «Աղատ ճառաւ կբ խոբՀիմ շատեր կբ բացակայէին, այ– «.Աբծիւ^ը բաւական ճոխ պխ-Փէ մլլ սարքած
Տեկեգեցի»ով ճակաաեցաք Ի)* Հայաստանի մէջ, ս ո ւՀ ան գե բ ձ դարձեալ ա կն կալո լած յաջողութիւնք էր ) որ ամբոզ^ոլթեամբ սպառեցաւ ։ Պ * Գարեգին
ր ա յ էյ Հակառակ ձեր փափաքին , կրկլ*^՛ Հին եկե ունեցաւ : իր թառով՚միհչեւ վերջ ընկերակցեցաւ Հայկական
ղեցւոյ պատկան՛ող կաթողիկոսմբ նստեցուցին՝ Լո ւ ֊ Հանդէս բ բա ց ո ւե ց ա լ « Ն" ր Ս եբունդ^ի աղոց պէսպիսի պարերուն։ Խնջոյքը մեծ խանգավա ֊
սալոր չի գաՀին վրայ՝ այսօրս ւան ձեր «Հ աո աՓգի– <Հ$աո՚էյոյՀատակ՝^ խմբերդով որ ունկնդրուեցաւ ռութ եամբ տեւեց մինչեւ կէս դիչ^ր Հ Պ • Գարե գին
մականօքն կերնե րր ,ոբոնք այմմ գաղութն երու ժա յո ան կա յս : Ա՝ ասն աճիւղի կողմէ խօսեցաւ րնկ ՚ Աբ– կբկնապէս շնորՀաւորելի է անոր Համաբ որ ո ք
մերուն մէջ, Հավասն պայծառութեան եկեղեցւոյն լէն Փափաղեան , պարզելով Ա*իութեան ա ռաջա - միայն իրեն սաՀմ ան ուած վաՐ^ք.ը ամբողֆու. -
պնակ երկարելու տենդով վաբակուած են է դրութիւններբ : թեամբ տրամադրեց կապոյտ 1^ ա չին , այլ եւ յա ք֊
Գիտեմ։ Եթէ ասկէ քանի մր տարիներ առաՓ , Ապա խօսքր փոխանցեց Նոբ Աերունգի Միջի՛ս տուկ Հանգանակութիւն կատարեց այս բարենպա
Հայաստանէն՛ գուրս եկաք, պարղապէս այստեղի 3)րանսայի ՚Ծբջ* Վարչութեան ներկայացուցիչ րնկ. տակ կազմակերպութեան՝ Համարէ
«անառակ ո բգի»նե.ր ը կարգի բերելու Համար էր է Աբամ թ՝աթուլեանի ոբ ման բամասնօ րէն բացա - Հանդիսականներ ր վա յ ե լեց ին նաեւ անմ աՀն՛
ք*այց կրնալ Ր ( 1 1 ։ Տ ք ո բ , օ բ մ բ ^ Հայրբ գրկաբաց բ%– արեց Նռր Ա ե բունդին դերբ այս օտար ափերուն աՀ մո ւր ատեան ի երգերը սկաւառակի վրա յ է
գունի իբ «կորուսեալ ոբդիք^բ, Դաշնակցական - վրայ եւ կոչ ուղղեց բոլոր եբիտասաբգնեբուն ան Հքնո րՀակա լութիւն բոլոր անոնց որ ս ատ ա բ ե—
ներք եւ անոնք ձենէ
ձեղ անպաշտօն ձգելով առաջ մ եկն ին Հա յասաան, վարան բո լո բուի լ այս երիտ . Ա*իութեան չուլՐ^11 ՚ ց ին Հ ա՚Լ գէս ին յաջողութեան ։ Աբծոսիկ
գաղութին մէջ* • » հքօսք առաւ նաել. Ա՝ արսէյլ (Ա էն Լո ւ՝) Հիլ -
է*Հ 1 ^ԽորՀոլրգ մարգկան., կամք * . : բերէն *5 • Ե՝լքովանեան , ոբ պատկերալից լեզուով
Կ– ՊԵՏՈԻՇ պա բզեց Հ . Տ . Դաշնակցութեան գործունէութիւ– ՀԱՅՐԵՆԱԿՑԱԿԱՆ
նբ : Ապա թելադրեց մեր երիտասարդ բնկեբներուն
Ի՛ՆՁ ՆՈՐՈՒԹԻՒՆ արժանի րլլալ Դաշնակցութեան , մնալ մաքուր ՚ Հ ա յ ն ի ի Հայր* Միուիեան տարեկան գաշտա -
Հա յ մինչեւ ոբ Հնչէ աւետաբեր վա յ ր կե ան բ եւ ի– գնաց ո ւթիւնը տեղի ունեցաւ անցեալ կիրակի ,
բագո բծուի Դա շն ակց ո ւթեան իտէալբ։Տետոլ բեմ Տ ունիս 2,2,ինճ Հ՚աՎԷլԷ անտառին մէջ։
Հ բ ա լի ր ո ւե ց ա լ <Հ.Նոր Ա եր ունդիդ ղեկավար րնկեբ Մ իութիւնը, ոբ տարիներու երկար կեանք մբ
Թ՛ Հ երոյեան որ իրեն յատուկ խիզախ աբտա յա յ– ունի , կը Հաշուէ քառասուն անդամ ։ Եղած է միշտ
տ ո ւթ ի ւնն ե բ ո վ ոգեւո րեց նե ր կան ե բ բ ։ առատաձեռն , .ո լ օգնած շատ մը չքաւոր Հա յ բե՜ -
է ^՚ԼՀ ք^ուլէ այն միջակութիւն բ ոբ կր տիրէր՛ Գե զարուեստական բաժ՛ն ին ի րենց մ ասնակցա- նակիցնեբու։ Փափաքէ լի պիտի ըլլար , որ ա յս թի–
ֆրանսական ժապաւէններու մէջ, այմմ աւելի մի* թիւնր բերին Ա՝ . եւ Վ* Խորէնեան , փոքրիկն Աբամ ւ ին վրայ , ուրիշներ ալ աւելնային։ Որքան շատ,
ջաղգային կերպարանք ստացած է Դրիգորեան, Ա* Լուսաբաբեան ։ ժողովուրդին այնքան աւելի օգտակար պիտի կրնանք րլլալ մեր
Ամ ե ր ի կե ան քարոզչութիւնը որ աՀագին աղ - խնդրանքին՝ վրայ մենեբգեց Տիկ * Մ * Կարապետ– Հայրենակիցներուն Հ
մուկ Հանած էր ք*01Մ զա ՏՕՈՈ6 1.6 Գ\տւ$ին Համար, եան, Տէսինի սոխակք։ Մէջ րնգ մէջ եղան եւրո Այս Հաւաքս յթին մ էջ, Հայրենակից Տէր Ա -
անգամ մր եւս կ^ ապացուցանէ թէ նպատակբ մ ի - պական պարեր , խմբերգ կ* ա չի անգամ ուՀ ինե– ւետի սեան , երկու խօսքով պա բզեց Մ իութեան
ա յն առեւտ բտկան է ։ Մ իօրինակ են իրենց մի՚ջ՛՛ ո~՜ բոլ կողմէ , ինչպէս նաեւ՝ մեներգ Ա էն Լուի ա ր– անցեալը։ Տուաւ քանի մը պատկերներ ։ Ե՛– կ"է ՀԼ~
ներք* ալ գոյներով (ոչ իրականի ։ Երկու - երեք սէյ/) Նոր Աերունգի անդամնեբու կողմէ ։ Նոբ Աե բալ որ, գեռ ուրիշ Հայրենա՛կիցներ ալ գան ու
արուեստագէտներ եւ կեղծ Տ6Ոէ11ՈՇՈէ8ւ1ս՜€ մր, որ ի րունգի տղաքբ եւս սրա Հր թնդացուցին յեզափո ֊ մ ի ան ան Մ իութեան ։ Բոլոր նե րկա յ անդամներ բ
Հարկէ որոշ Հասա ր ա կ ո ւթ ե ան մր մ օտ մ իա յն յա խական երգերով ։ լիոլէի կատարեցին իրենց պարտականութիւնը ։ Ը—
ջողութիւն կր գտնէ ։ Ափսէ մր թերթանուշ եւ չի շ մք շամ փանեա ա– /՛ին առատ նուէ բներ ; Հայրենակից Հքմաւոնեան
Նո յն ժապաւէն բ ա մեր ի կեան ա յս գրեթէ ա - ճո ւբզմւ դրուելով գո յա ցաւ \ 3 Հազար ֆրանք է խզճմ աօրէն կատարեց իր սեղանապետի պաշտօ
ւանգական ձգտում ին նոր ապացոյցն է, ^բկար Կ^աբժէ յիշել Պ * Ե լքովանեան ք որ միանուագ 1350 նը ։ Հայրենակից Տա կորեան Ա՛ իութեան նուի րեց
եւ արուեստակեալ պատկերներ , Հա յ ր են ա ս ի բ ո ւ - ֆրանք նուի րեց ել դարձեալ առատաձեռնմասնակ— Հայնիի նշանաւոր մէկ լերան՝ ԼՏաուբիկ) իւղա -
թիւն մը որ շաՀագոբծուած է ամերիկացի բեմա^ ցեց ալ աճուրդին իր սեղանակիցներով : Աճոլբգբ նկարը, Որ աճուրդի դրուելով գոյացաւ քսան Հա
Գրիչին կողմէ եւ նո յն իսկ գնաՀատելի խաղարկու– շաՀեցաւ Պ * Ազնաւոբի սեղանբ ։ թերթտնոլշր զար ֆրանք։ ՇաՀռղը, Պ* էքինճեան Աարգիս , նը–
թիւն : բաժն ուե ցտլ բոլորին ։ ուիբեց երկու՛ Հազար ֆրանք Լք իութեան ։
Այս գիտողութիւն բ սակայն կբ վերաբերի մի– Առա ո ւան եբեքբ ան՛ցած էր եւ ժ ո ոո վ ո ւբ գբ Հանդէս բ անցաւ շատ ուրախ : ի մէջ այլոց եր–
յա ս Տիկին յկոձ 8ա*տՏԼՈՈ/ք "ր մինչեւ Հիմա մեզի դժկամ ակոլթեամ բ կբ Հ եռան ար սբաՀ էն ։ Ապ րին Դռօին ազգային երգեր ել պարեցին տեղւոյն նշա
Ոլրիշ յ ո յ ս ^ * Ր տուած էր։Նախ շատ տեսնուեցաւ ել մեր տղաքր որ մեզ ապրեցուցին Հայկական երե նաւոր «Կէօվէնտ» պարը։
իր բնական արման իքն երր ^ մպիտբ , աբտա յա յա ի < կոյ մր ու ներշնչեցին այն Հաւատքը թէ անվՀատ Ւրիկունբ ուշ ատեն բոլորն ալ մեկնեցան գոՀ
նայուածքր արգէն եղան իր «քւօշ\\օ>նեբբ , յետոյ պիտի գործեն շ^աՀ ա կիրն ե ր ր , մինչեւ որ «րաց - տպաւորութեամբ մը, եւ փափաք յայտնեցին , որ
մ ասնաւո րապէս ա յս մ ապաւէնին մ էջ անտանելի , ուին դռներն յուսոյ եւ մեր եր կրէն փախ տայ ձը– ատեն ատեն արուին նման Հանդէսներ , օգտակար
միօրինակ իւաղաբկութիւն մը : մեռ՛՛.» ըլալս*~ Համար Միութեան ։— Աւլօեան
Պ ատ մ ութ ի ւ ն բ ծանօթ է , պզտիկ գբուագ մը Ցավորդ օրր Հ ՛Մ ՚ Ը ՚ Մ ՛ր կազմակերպած
սպանիական պատերազմ էն , անշո ւշտ սիրային էր միչ^մասնաճիլղային գնգախագի մրցում մը :
ակար տեսարաններով, եւ վախճան մբ վիպական Մարսէյլի խումբն էր որ այս անգամ կր ճակա «ՓԱՌԻ ԱՈՒԱՌ»Ի տնօրէնը, ժոռժ Փրատ, որ
Հե բոս ո ւթեան պատկերով մբ։ Այս է ներկայիս ՛՛ւ I, ր Լիոն—Տէսին՛ խումբին գէմ իր սեփական դաշ միեւնոյն ատեն Փարիզի քաղաքապետական խոր -
այնչափ աղմուկ Հանող ժապաւէնք։ տին վրայ։ Մանրամասնոլթեանց մէ$ չեմ ուզեր Հուրղին անգամ էր գրաւման շրջան՛ին , դատա -
՝ՀՀ ԱՀա ուրիշ մբ , «Որ աշխարՀր խնդացուցի : մտնեի խորՀելով որ մարզական բաժնի ձեր թղ - պարտուեցալ եօթր տարի թիապարտութեան եւ
«1՝0 եշ 01 ՈՕէ էՕ եօ> Հանրածանօթ Լսեւէշե^ ամէ - թակիցը իր պարտականութիւնը պիտի կատարէ : գոյքեբոլ գրաւման։ Ամբաստանեալը վաթսուն
նէն յաջող մ ապաւէնն եր էն մէկր : Ամէն բան ղո - Միայն պէտք է շեշտել որ շնորՀիւ մեր Հ ՛Մ ՛Ը՛ պաշտպան վկաներ բերած էր, որոնք պատմեցին
Հած է կատակերգութեան եւ սակայն ծիօ՜՚աղեչիէն Մ ՛ի Տէսինը զ ա ր ձ Լ ա լ ունեցաւ իր ոգեւորութեան թէ օգտակար եղած է իրենց «Եթէ ան չրլլար ,
կրցած է փրկել ա յ գ զաւեշտական կողմր : Ընգուն– բացառիկ օրերէն մին ։Շբչ\աններէն Համախմբուած գնգակաՀտրուած էի»՛ «Փբատի միջամտութեան
ուեցալ արդէն որ ամենալաւ Ն\ւՀե\1օՆս ե բ էն մէկն է , էին բազմաթիւ Հայրենակից՛ներ : Մրցումը շաՀո– շնորՀիւ էր որ ետ առնուեցաւ մաՀավճիռս».
եւ որ կրցած է ձուլել բո լո ր անկատար կողմեր բ : ղր եղաւ դարձեալ Մարսի լիոյ խումբը որ երկար «Փրատ փրկեց գաւկիս կեանքր» եւն՛։ 1 9 4 4 Յուն
ԼեՀաստանի գրաւման չր^/սսր ներկայացնել եւ մաքառումնէ թէ ետք, վերջին րոպէին նշանակեց իր ուարէն վերշ՝ ամ բատանեա լը ՛Ի ի մ աղ րական ճա
ա յ Գ դժբախտ օրերուն զաւեշտական կողմերը առածին եւ վերջին նշանակէտր, տիրանալով Պ՛ կատին միացած է ։ Նոյն օրը ութ տարի թիապար
տալ , դիւրին չէ է Մնացականեանի կողմէ նուիրուած բաժակին : տութեան դատապարտուեցաւ դատական ոստիկա
Պրէ՚՜սէլէ փ ՝ Աս1ո աաօս Հարկաւ իր արժէքին ն/է ւթեան՝ տեսուչը , կնըքէն :
Համաձայն պիտ իՀգնաՀատէ ֆրանսական ժապա ԻՏԱԼԻՈՅ Աշխատանքի Գաշնակցռւթեան Հը -
կատարեալ բան -
ւէնը «Լշ Տ116Ո06 6Տէ ճ՚Օէ» * ժապաւէն՛ք սա ո բա ֊ ԶՕՐ* ԱՑԶԸՆՀԱՈՒԸՐ Հրաժարեցաւ Մ * Նա - րամ անով գործադուլ Հռչակեցին 6 միլիոն
են ա. Օհտ– գէմ :
րլլալու Համար ամէն ե բա շիիք ո լեփ , Հանգներոլ ընգՀ . սպայակոյտի նախաղաՀ ութե - ոլորներ , իբրեւ բողոք Աիկիէի"յ դէպքերուն
գբոլա& է ւՀշոձ Շւ&սէ ել խազացողներն ն՛էն եւ պիտի ստանձնէ ՚Բոլըմպիա Համալսարանին Գոբծագուլը տեւեց կէս ժամ տ
նախագաՀութիլնը :
Fonds A.R.A.M