Page 290 - ARM_19-1947_02
P. 290
«8 Ա Ռ Ա Զ*
ՆԻհ ԵՈՐ-ԲԻ +ՈՆԿՐԷՍԸ Մեէ ԱզգայիԱ ՊՈԻՏ՚Մ ԾԻԾԱՂ
(էխ– Եորքի սէր թդթաԿԻցԷս) Մեծ ԳիւցազԱավհպը
(Գ– հւ վ հ ր # ն ս՛աս) Օր մբ Պոլա՚յ թոգաալեան ճոխազարդ Հիւ
Աբ, Հ–Բոնկբ/էս»ր զը\ կրէր թ ° թ է ւ ի թ է ր ի ը ս (Հա– 9 թինովը «խւպլէ րանոցին մէջ, այցելութիւն տուի Լոնտոնի Հինգ
Հոգեւոր Հովիւին : Մի
մատիբակաե) երկիրներու. ժողովնե բուն յատուկ «8աուաջ»ի Մայիս , Լիոնէն՝ ո լ կէս անձնս ց գաղութին
կնիքը։ ժողովականները Հրաւիրուած էին ոչ թէ սաո րագրո ւթեամ ր կարճ թղթակցութիւն մր , . սիրուն եւ կրթուած վ ա ր դ ա պ ե տ ։ Հայր Աբէլ։
առաջարկներ ընելու ,կա րծիքնե ր յայտնելու - Հար գծելով նորակազմ Ուսումն * /քքորՀ ուրդի ծրագիրը, Այն ատեն , Եւրոպան մե՜ծ Հմայք ունէր մեզի
ցեր քննելու, այլ վեր էն ՀրաՀանգուած բանաձե - անոր անդրա՛նիկ ձեռնարկին առի իժ ով ր կ*Ը"էր* ՚ Համար ։ Լոնտոնի պէս Հ»կայ քաղաքի մը ժամուն
ւե բը քուէարկելու եւ քուէարկելու միաձայնոլ - « Պ ատ ո ւ ելի էՏայի կետն մեզի ներկայ աստ ւս կրօնապեաը, անշուշտ , կաթողիկոսի պէս բան մ ը ն
թե ամբ։ Յայտնի է ,որ Մ ուսոլինիի, Հիտլերի եւ ՀԱ ասունս ի Գաւիթ՝ֆը ե լ Հայկական՝ նկարագիրք : էր մեր աչքին ։ Լաւ տպաւորութիւնով մեկնեցայ
Աթալինի իշխանութեան տակ զանուած երկիրնե - Հ.8արգելի փրօֆէսէօրր շատ պարզ եւ Հասկք՛֊* իր քովէն, ձգելով իրեն մօտ քանի մը կտոր մ ի -
բու մէշՀ քո լէ ար կութի ւննեբը մ իշա միաձայնոլ - նալի լեզուոՎ պատմեց աւանդավէպը՛. Յետոյ ա- ամտութիւն ••*
թեամբ կը կատարուէին ու կը շարունակեն կա - նոր մէ^ փնտռեց Հա յ ո ւն նկարագիրք , քա^ութիլ - Տարթեր սաՀեցան այդ օրէն ի վեր ։ Օր մ ը ն
տա րո լի լ : նր, րմ լ՛ո սա ագին, նկարագրի մաքրութիւնք , ըն ալ, Փարիզի մէջ Հրապարակ եկաւ Հայր Աբէլը՝
Աւելցնենք նաեւ, որ եթէ Լոյն իսկ ժոզովա - տանեկան սրրո ւթիւնը, վեՀ անձնս ւթիւնը , Մ ֊Մ • ։ «գերապատիւ»ը «պտրոն»ի փոխակերպուած : Իբ
կանները իրաւունք ունենային ազատ կարծիք «Վերջացնելէ առա չ՝ ըսաւ թէ , ցարդ գրուահ՜ , երկրորդ տիտղոսովր, ես անձամբ չեմ տեսած
յայտնելու եւ Հարցեր քննելու, անոնք Հազիւ թէ մշակուած՝ «Աասունցի Գաւիթ՝%ներր գմբախտաբաբ զ ի ն ք ։ Ըսին որ ան. է ։ Նախկին «գերապատիւը»։
կարողանային օղտուիլ այղ իրաւունքէն : Երեւա - անկատար են, • թ՝ումանեան , Զիթունի , Գարե — Ոչինչ։ Ախր կեանքում մարդիկ կարող են փո
կա յեց էք 700 ՛՛ոգիէ բաղկացած ժողով մը .ո ր Հա գին Արուանձտեան, եւն*։ էք լ եզրակացուց , Ե - խել իրենց արՀեստն ու ասպարէզը։ ՛հա մ ի շատ
զ ի ւ ՀէսԳ նիստեր ունեցաւ ^ ամէն մէկ նիստը եր– թէ Օր մը Հայ ԴԲՈ1Լ մր կարեւայ մեզի լմս/ե , պէտք բնական բան ի : ինչպէս բնական է, ոմանց Համար
կուքուկէսէն երեք ժամ տեւողութեամբ, ի՞նչ եղածին պէս «Աասունցի Գաւիթդ մը տալ, այն ա– ճակատ, զգեստ կամ գ ա ղ ա փ ա ր փոխելը։ Աղա -
Հարց կրնար լր^ութեամր քննել այգսլիսի ժ՛ողով տեն կրնանք անվարան յայտարարել թէ մենք Հա ֊ տ ո ւթիւնը ամէն բանէ վեր ։
մ ը ։ էլ կարծէք թէ «՝Բոնկրէս»ի այգ սաՀմ ա՛հա - յերս աշխարՀի լաւագոյն գիւցազնավէպն ունինք՝ֆ : Ներկայիս, Հայր Աբէլ, նոր աւետաբան կր
փակ ժամանակը աւելի եւս կրճատելու Համար գի Այս քանի մր տողերոմն մէ^ ի յայտ եկած քարոզէ : Նոր շարական կ՝երգէ նոյնքան Հաւատ ,
Գիւցաղնա– -
ւանր կը Հրաւիրէր աբտասաՀմաւէն եկածները զե շփոթ ըլքյ11ննյՈ–Ա՚ը՝ մեր ժողովրդական քով որքան կ՚բնէր երբ Նազովրեցիին կ՚աշակեր
կոյց տալ իրեն՛ց ասլրած երկրի ընգՀանուբ վիճակի վէպի մասին , Հարկ կք գնեն իմ վրայ՝ քանի մր տէր։ Աա է լ շատ բնական չ ի ՞ ։ Ըսելիք ոչինչ ու
եւ Հայ գաղութի մասին՛, ամէն մէկ նիստի երգիք բացատ րութիւններ տա յո լ այս էգերուն մէչ ։ նիմ։
եյայիկեանի Ես իր Հ ի ն քարողները
եւ նուագող կը Հրաւիրէր երգելու եւ նուաղելու հ. Շ փ ո թ րմբո՚նոլս՞ը* միայն Փբօֆ* չեմ լսած ,քան ի որ Լոն
լուսանկարուողներու խում բե բու մասին կաբգա - քով չէ որ երեւան կուգայ , են թագրելով թէ տոնի իր Հօտին չեմ պատկանած ։ Հիմա, իր նոր
գրոլթիւններ կ՚ընէր : Ամէն 10-15 վայրկեանը ան թղթակից Պա պլէ՝ Հարազատ թարգմ ա՝նն է եղած քարոզները ժսքիտով կր քաղեմ , շաբաթր քանի մը
գամ մը գիւան՛ր կը յայտարարէր, «Աեբաստացի Պատուելիին ; անւ գամ ։
պատգամաւորները կը Հրաւիրուին բեմի ձախ ՛Լք աիւ մեր Ժողովբղ ա կ ա ն Վէպին շուր^ր իսօ - իր նուագարանը մէկ լար ունի եւ մէկ Հատիկ
կողմի սենեակը, ուր իրենց խմբանկարը պիտի սող ու գրողները, պէտք է կարենան արոշել երկու երգ, Դաշնակցութեան Հաշուեյաբդարը;
առնուի» , «Աբաբկիբցիյ պատգամաւորները կը բան ։ Առածին, Գալսա.արարրաււնե|յավ գրի աո– - Աիր սպհրք , մեղք է ձեր ո ւ ժ ի ն : Եկէք վաղ
Հրաւիրուին աշ^ կողմի սենեակը լուսանկարուելու նուա,ծ փոփոխակներուն.՝ աոանձին հում ատաղձը : անցէք այգ կուսակցութիւնից : Ես շատ լաւ եմ սա–
Համար» , «Խ ա ը բե բդցինե րը կր Հրաւիրուին. սրաՀի Երկրորդ* "՛յգ փոփոխակներէն համադրուած՝ ե ւ նաչում ձեզ բոլորիդ: Միասին հաց (ու պանիր ենք
միւս ծայրը երթալ լուսանկարուելու Համա» , «Այս վերակսւնգնոլած աշխարհարար պաամռւածքր : ծամել : Ձեզանից շատեր հրաժարեցան այդ կու .
երեկոյ .նիստէն վերջ, ժամը 8/5՛ Հնչակեան պատ Առաջինները՝ անմատչելի են Հանրութեան, սակցութֆւնից՝ երբ վախսաՕեցա|ն , ուրիշներ՝ երբ
գամաւորները ճաշկերոյթի կը Հրաւիրուին Հն թէ՛ որովՀե տեւ գա ւառա բաբ բառով են , եւ թէ՛ ո– անելիք չգտան, ստորագրեցին սեբմակ ր–ղթ)ի տակ
չակեան ակումբը, Լեքսինքթըն Աւընիւ, թիւ այս րովՀետե՚լ տ պո ւած են մ ա սն ագի ա ա կան Հանդէս ֊ իրենց հրաժարականը: Ես ձեր բարիքին, համար եմ
ին՛չ» , եւն ելն : (ի՚ողովի ա յ ս զբաղումները նոյն - ներու մէչ՛. ասում այս իւօսք–խորաթան . . .
քան, եթէ ոչ աւելի ժամանակ խլեցին, որքան Գաւառաբարբառներով ծանօթ են մինչեւ Հի՜՜ Իսկապէս ։ Ղ՝երապատիւ պարոն ԱբէլէՀ , շատ
մա, տ պո ւած եւ անտիպ, *հա–
լուրջ Հարցերով ղբազիչը։ վաթսունեակ մը փոփո^. բարեկիրթ եւ սրացաւ է իբ տողերուն մէջ։
իր ո–
Ամերիկայի մէջ Հայաստանի ամէնէն փոքրիկ թակ, երեսուն՛—երեսուն բՀ ինգ աարլէեբ գաւառա– լիլիացիին աւետարանական՝ ոճը կը ցոլայ
մէթ
գէլղի Վեբաշինաց Ա իութիւնը իր ժողովնեբու բարբառներով , որոնց մ Է^ մ ե ծ ա գ ո յն թի^ԼՀ Մո՜ ճէն : Ան, աւելի մեղմ է քան Տարսոնցի Աողոսը։
ի բա -
հայ կեանքի եւ պատմութեան սասին աւելի խնդիր– կաց բարբառին յատուկ Հ Եթէ ես, Դաշնակցութեան տ՛եղը ըլլայի, Հաշ–
զեկոլթիլն կը յայտնաբեբէ եւ • րակարգի Եըբ մէկը, Փբօֆ • /Սայիկեանի պէս* կր դն՛է
Ներուն աւելի Լռւրջ ու պաբկեշէՀ՛ կը սօձյէՀՆայ–, քաշ միեւնոյն ղծի վՐայ՝ քՒումա՚ՏՀ&սն ե լ Արուանձտ - բոքՀ,«լ Մշակում ու հ՚ս^ւօ–
այգ ըրաւ «ՀամաշխարՀային Հայկական ՚Բոնկ– Լան ու ա՚իթունի, կը ցուցնէ որ ա ն գ է տ է անոնց +&րբոբղ ձեւեր–,—
րէս»ը : Կ դարած գործին : Գարեգին եպիսկոպոս , դբոսս" ;
իբմէ յեաոյ
Օրինակնե՛՛ր կ՚ուզէք; ԱՀա; Սըո լան ձտեան , ինչպէս Ա՛նկ * Աբեդ– Մշակուած ձեւով՝ տուած են մեր Վէպը՝
Լսած բւյալով, որ Հայաստանի մէջ աբտել5,^ եան, Բ գ ր տ . ե)ալաթեանց , Աարգիս Հայկունի ՑովՀ. թումանեան (40 էջնոց գբքոյկ մը՝ միայն
(աբՀեստակցական աբգիմնաբել ական՛ Համազոր - Գարեգին Արկագ* Տովսէվւեան , դեռ ուրիշներ եւ Աասոլնցի Գաւիթի կռիւի մասը) , Ալ. իսաՀակեան
ծակցականներ) գոյութիւն ունի * , գիւանը յայտա Զիթունին, Անգիր գիւղացիներու րերնէէն գրի ա. (միայն Պզտիկ Մ Հերի մ ասէն փոքրիկ Հատուած
րարեց, որ առաջարկ եկած է Ամերիկայի մէջ աք ռած են գաւաո.արարրսա.ով ո|ատմուածքներր : ՚^ՀԼ) 1 ՚ ՛ * Աէաալ (Գաւիթի ու \0անդութի սիրոյ
աըանւներ կազմել Հ այաստան փո խագրելու Հա - Բայց Անկ* Աբեղեան, ք՝գրտ * քքքալաթեանց , մ ասր ) ; մէջ՝ մեր Վէպը խմբա -
մար ; ԷՀՀ , քանի Հա յաստան ի ձ էչ ատանկ ըաֆ մը Ատփն* ԿսՏւ այեան ե լ Ջիթոլնի , կատարած են նա է ՚ւմագրւռւսւծ ձեւի
գոյութիւն ունի, Հոս ալ կազմ ե –ք ։ Ուրեմն՛, քուէ։ ե ւ ուսումԹաոիրութիււնւներ՝ մեր ժ ո գո վբ գա կան գրուած է 1936 39 Երեւանի մէջ, Ա ասունց ի Գա
Եւ ձեսքերր Վեր բարձրացան % Այգ վայրկեանին, Գ ի ւց ա զն ա վէ պին շ ո * ֊ ք \ \ ը ,՝ ւիթի Հազարամեակին առիթով, որմէ թարգման
քաղման գա մ դիւանի անգամներ Էն մ Է կր ձայն ու Աքս երկու ձեւե րէ\ն յետոյ՝ կան գ ե ռ եւս ե ր– ուած է Աովետական տասնեակ մը լեզուներոլ :
զեց , եւ ո րովՀետել ձայն ուղողր ար տա սաՀմ ան Էն Համընթացարար եւ առաջինէն բոլորովին, ան -
եկած մէկն՝ էր՝ Գէորգ *կասլայե ս՝ն*) , ուստի քոլ֊ սակայն։ ամեբ իկաՀայ Հայասաանասէրներոլ տոլ— կախ, համադրուած ու խմբագրուած է Զիթունի ի
-
էարկութիւեը կանգ առաւ եւ ձայն տբուեցաւ Պա– \\ Լ բը քանդելու Սասունականը , ար ամբոզիլթեամբ թաբղման
X ուած է ֆրանսերէնի ե լ շուտով պիտի անցնի մա–
պայեանին : Գ* Պապայեաձ ք որ ոն կր է */» ի <Հ՝Բոնկրէս»ի «Հոգային յսյնձնախումբի՝2> կոզ ՜ մ ուլի տակ :
սակաւաթիւ բանի մ աց ժողո վա կսննե րէն էր , յա յ– մ է տաքթ րր 3 * էքովիկեան Հ ան ղ ի ո ա ւո ր կե բ պ՛ոյի Սակայն , կայ էական կէտ մ ը , որ պէտք չէ
տար արեց , թէ ինքը Հալէպի ՝\յԼ .՛գաղթի կոմիտէի Հ կարդաց " ՛ յ ն բանաձեւը , ՛որ կը Հաստատէր Հա ք
անդամ է յ Հայաստան դ ա ց ա ծ ւ .լ վերադարձած է մ ո ղո վո ւր դի Հոդային պաՀան^նե բու մ իջաղղա յին 1ԼՍ1"ՂԷ մեր Գիւցազնավէպն ըմբոշխնող ընթերցա
եւ ռաւա կան տեղեկութիւն ունէ արաելՏւձ^"/– մա իրաւական Հիմերը, Հիմնուած Աեւրի դաշնագրի սէր Հանբոլթենէն։ Այն որ՝ մեր Վէ պը բաղկացած
սին։ ՀԳուք ատանկ Հապճեպով որոշում պէտք չէ վրայ : ///. այգ Հանգիս աւո ր՛ բանաձեւի մէ^ գրուած է "է թէ Աասունցի Գաւիթէ մը, կամ՝ չորս ճի"֊ -
տաք արաել5>յ^Հ7 կազմելու մասին : Գուք չէք գի՜՜ էր , որ Աեւրի գաշնագիրր կնքուած է 1920 թուի զէ , — ինչպէս է Երեւանի Համահաւաք Տէքաոը
աեր , թէ Հայաստանն աը\ռն\>նեբու *\աըիք ունի , եւ *** Օգոստոս 1 Յին X Եւ 700 մողովականներու մէ^ (րնագիր), այլ՝ Եօր֊ը ճ ի ւ զ ե ր է ; Այսինքն, յաջՈՈ–
ի՛նչ տեսակ \Ռ^ւաե՜\նեբու ։ Ղ^երգազթի Համար Հա չգտնուեցաւ մէկը, ո ր ելլէր ե լ ճշաէր Աեւրի դակէ»; սւնշփոթելի կարգով, 1. Աանասար եւ Բազ–
յաստանէն Հոս գալիք պաաոլիրակնեբբ միայն կր՜՛ դաշնագրի կնքում ի թուականը : Ա եր կողմէ ալ , ՚ 1 Ա Ս Ա 1 ՛ . 2– Առր՚֊ծ Մ Հեր, 3. Գաւիթ Մ Հեր, 4.
նան ըսել ձեզի, թէ ի՛նչ ա^ան\նեբու պէտք ունի թերեւս , չաւիազանց պաՀսՀե^կոտութիւն է ակն կա– ՛Լ" Լ Գաւիթ (կոչուած՝ Ա ասունց ի Գաւիթէ , 5.
Հայաստան : կրնայ ըլլալ, որ դուք, քսենք, ա - ՜ լել, որ Աեւրի դաշնագրի կնքման թուականը գիտ Պզտիկ Մ Հեր, 6. Պարոն Տէր Ներսէս (եւ Արլաղ
տաղձագործԼ եկող նան
ե բո արաել մր կը կազմ էք ,իսկ այն մարդիկ , որոնք 25 տարի շարունակ , ու Իշիսան, նաեւ Որբիկ Պարման) , 7. Համզա ՊաՀ–
պատուիրակը կ*ըսէ *, թ է ՚ Հ ո ն ներկարարներու ար... թ՜ուրքերու Հետ ձեռք ձեռքի պայքարեցան Աեւրի լաւան (եւ Գերնիկ) ;
աել// ^լարէք կ ա յ ՚ Ուրեմ՛ն, ձեր տեղը Հանգիստ նս զա շն ա գր ին՝ դէմ : Այս եօթը ճիւդհրովը համադլաւած — ամ -
տեցէք եւ ձեր գործերը տակն ո ւվ րայ մի1 ընէք I , Ա յս մ աբդլ^կ կամ պատմութիւնը չեն գիտեր , բոդջացած միակ գործը կը հաւնդիսանայ «ՍԱՍՈՒ–
ՆԱԿԱ՚"Ն»Ը :
\$ ա իյքեբ ալ մ ի՛ ընէք արլոել5*^^7 կազմ ակերպե լու կամ երբ գիտեն , անպատկառօրէն կը խեղաթիլ -
Համ ար ։ Հյատ շատ կրնաք արձանագրել , թէ ո՛վ բեն իրենց նպատակներուն ծառայեց նե լու Համար : Եթէ Փբօֆ. Խայիկեան՝ ատկէ աւելի ամբոզ–
փափաք ունի արաել/; մէՀ մտնելու* / / լ այսչափ ։ <լ՝Բ ո\\ կ ր է ս% ի մէկ նիստի ընթացքին ամբող^ երկու ջտկան Հայ Գիւցազնավէպի մը կը սպասէ, զուր
«Հո՛ն , Հալէպի մէ^ մենք ալ արտելՏ/^ կազմե մամ Աեւրի դաշնագիր բառերր Հոլովուեցան , Աեւ— է : Զ ի գիւղացի պատմիչները , թլով երեսուն երե–
ցի՛նք։ Աարգիկ խանութնին ծախեցին, արհեստա րի գա շնագրո վ Հ իմն աւո բուեցա՛ւ Ա իացեալ Աղգե– սոմւըՀինգ ,֊ ճշդած ու ե ր գ ա ծ են Եօթը ճ խ ֊ Դ ,
նոցները գոզեցին , գործերնին Հաշուեյարդաբի են»֊ վերոյի լեալ շարքովը;
ին> եւ
–Միեւնոյն ն ուղղուած գիմումնագիբը եւ սակակայնյ,ն 700 Իսկ եթէ ան կարդացած չէ իմ Սասունականը,
դու
թաբկեցին՝ մ էկ թօսք՝ տուներն ին քանդեց Հճկմաբ մէչ չգտնուեցաւ պարկեշտ մէկը , ըսելու 1910/5՛ իմ աո պա Շ՜
Հիմա աւերակներու վրայ նստած ՛են՛ է թէ ո0ւրկէ , ի^նչպէս եւ ո**վ ձեռք բերաւ այլ կ՛ակնարկէ աշխարՀաբարով
սխալը Հոս չկրկնենք՝^ : ՍՀլրի գաշնագիրր արգեօռ երկինքէ՞ն ինկաւ Սասմանց Տուն/5,, Հոտ ալ կը սխալի։ Զ ի այս
Պ* Գ • Պապայեանը, քոա երեւոյթին , վախ ու ծառայելու Համար այս «՝թոնկբէս»ի մութ նպա - վերքին»՝ Ապարկերտի փոփոխակն է միայն։
նէր , որ ամեբ իկաՀայ Հայասաանասէիները , երբ. տակն եբուն : Մինչդեռ իր բաղձացած լիակատար ամբող -
աբաելՏ#&Հ7 կազմելու մասին ^.^ոնկրէս^ի որոշում ր Հա ք ժողովոլբգը իր պատմութեան ընթացքին ջութի,նը՝ վերականգնուած է% ինչպէս ըսի, սա -
տակնուվրայ տեսած
լսեն , անմ՛ իֆա պէս իրենց եստաՇՏտՏ> եր ը շսյլէո դժնդակ օրեր ապրած է , բայց երբեք այն– Հուն գրական լեղուավ, Աասունականի մէջ, 1100
այնպի–
կ՚ընեն եւ Հա յասաան կը մեկնին : էջերու վրայ։
որոշեց արաել 1 երու չէ իր կեանքին մէջ Հանրային բարոյականի Փբօֆ. Խայիկեան եթէ ուշադիր կարդալ Սա֊
ճՔոնկրէսֆր կազմակեբ - պիաի անկում եւ Հա Հ մարդոց նկարագրի
պո ւթեան աշխատ ան քներ ո ւ ձեռնարկել , առանւ։ սի*ֆխտթարում, որպիսին ցուցադրուեցաւ \,իւ սունականոՀ կոթողացած Եօթը ճիւղեբուն լման
պատմ ւածքը, այն ատեն
նորքի «ՀամաշխարՀային Հայկական ՝Բոնկրէս»ի կրնայ,– իբ բառերովը
* ) Չշփոթել ՌումանիայԷն եկած ել հոն ախար մէջ– (Հայրհ&իք) «անվարան յայտարարել թէ մենք Հայերս՝ աշ
դեր կատարած Յարութիւն Պապոյեանի հետ:
խաբՀի լաւագոյն Գիւցազնավէպն ոլնինք »:
ՋԻԹՈՒՆԻ
Fonds A.R.A.M
ՆԻհ ԵՈՐ-ԲԻ +ՈՆԿՐԷՍԸ Մեէ ԱզգայիԱ ՊՈԻՏ՚Մ ԾԻԾԱՂ
(էխ– Եորքի սէր թդթաԿԻցԷս) Մեծ ԳիւցազԱավհպը
(Գ– հւ վ հ ր # ն ս՛աս) Օր մբ Պոլա՚յ թոգաալեան ճոխազարդ Հիւ
Աբ, Հ–Բոնկբ/էս»ր զը\ կրէր թ ° թ է ւ ի թ է ր ի ը ս (Հա– 9 թինովը «խւպլէ րանոցին մէջ, այցելութիւն տուի Լոնտոնի Հինգ
Հոգեւոր Հովիւին : Մի
մատիբակաե) երկիրներու. ժողովնե բուն յատուկ «8աուաջ»ի Մայիս , Լիոնէն՝ ո լ կէս անձնս ց գաղութին
կնիքը։ ժողովականները Հրաւիրուած էին ոչ թէ սաո րագրո ւթեամ ր կարճ թղթակցութիւն մր , . սիրուն եւ կրթուած վ ա ր դ ա պ ե տ ։ Հայր Աբէլ։
առաջարկներ ընելու ,կա րծիքնե ր յայտնելու - Հար գծելով նորակազմ Ուսումն * /քքորՀ ուրդի ծրագիրը, Այն ատեն , Եւրոպան մե՜ծ Հմայք ունէր մեզի
ցեր քննելու, այլ վեր էն ՀրաՀանգուած բանաձե - անոր անդրա՛նիկ ձեռնարկին առի իժ ով ր կ*Ը"էր* ՚ Համար ։ Լոնտոնի պէս Հ»կայ քաղաքի մը ժամուն
ւե բը քուէարկելու եւ քուէարկելու միաձայնոլ - « Պ ատ ո ւ ելի էՏայի կետն մեզի ներկայ աստ ւս կրօնապեաը, անշուշտ , կաթողիկոսի պէս բան մ ը ն
թե ամբ։ Յայտնի է ,որ Մ ուսոլինիի, Հիտլերի եւ ՀԱ ասունս ի Գաւիթ՝ֆը ե լ Հայկական՝ նկարագիրք : էր մեր աչքին ։ Լաւ տպաւորութիւնով մեկնեցայ
Աթալինի իշխանութեան տակ զանուած երկիրնե - Հ.8արգելի փրօֆէսէօրր շատ պարզ եւ Հասկք՛֊* իր քովէն, ձգելով իրեն մօտ քանի մը կտոր մ ի -
բու մէշՀ քո լէ ար կութի ւննեբը մ իշա միաձայնոլ - նալի լեզուոՎ պատմեց աւանդավէպը՛. Յետոյ ա- ամտութիւն ••*
թեամբ կը կատարուէին ու կը շարունակեն կա - նոր մէ^ փնտռեց Հա յ ո ւն նկարագիրք , քա^ութիլ - Տարթեր սաՀեցան այդ օրէն ի վեր ։ Օր մ ը ն
տա րո լի լ : նր, րմ լ՛ո սա ագին, նկարագրի մաքրութիւնք , ըն ալ, Փարիզի մէջ Հրապարակ եկաւ Հայր Աբէլը՝
Աւելցնենք նաեւ, որ եթէ Լոյն իսկ ժոզովա - տանեկան սրրո ւթիւնը, վեՀ անձնս ւթիւնը , Մ ֊Մ • ։ «գերապատիւ»ը «պտրոն»ի փոխակերպուած : Իբ
կանները իրաւունք ունենային ազատ կարծիք «Վերջացնելէ առա չ՝ ըսաւ թէ , ցարդ գրուահ՜ , երկրորդ տիտղոսովր, ես անձամբ չեմ տեսած
յայտնելու եւ Հարցեր քննելու, անոնք Հազիւ թէ մշակուած՝ «Աասունցի Գաւիթ՝%ներր գմբախտաբաբ զ ի ն ք ։ Ըսին որ ան. է ։ Նախկին «գերապատիւը»։
կարողանային օղտուիլ այղ իրաւունքէն : Երեւա - անկատար են, • թ՝ումանեան , Զիթունի , Գարե — Ոչինչ։ Ախր կեանքում մարդիկ կարող են փո
կա յեց էք 700 ՛՛ոգիէ բաղկացած ժողով մը .ո ր Հա գին Արուանձտեան, եւն*։ էք լ եզրակացուց , Ե - խել իրենց արՀեստն ու ասպարէզը։ ՛հա մ ի շատ
զ ի ւ ՀէսԳ նիստեր ունեցաւ ^ ամէն մէկ նիստը եր– թէ Օր մը Հայ ԴԲՈ1Լ մր կարեւայ մեզի լմս/ե , պէտք բնական բան ի : ինչպէս բնական է, ոմանց Համար
կուքուկէսէն երեք ժամ տեւողութեամբ, ի՞նչ եղածին պէս «Աասունցի Գաւիթդ մը տալ, այն ա– ճակատ, զգեստ կամ գ ա ղ ա փ ա ր փոխելը։ Աղա -
Հարց կրնար լր^ութեամր քննել այգսլիսի ժ՛ողով տեն կրնանք անվարան յայտարարել թէ մենք Հա ֊ տ ո ւթիւնը ամէն բանէ վեր ։
մ ը ։ էլ կարծէք թէ «՝Բոնկրէս»ի այգ սաՀմ ա՛հա - յերս աշխարՀի լաւագոյն գիւցազնավէպն ունինք՝ֆ : Ներկայիս, Հայր Աբէլ, նոր աւետաբան կր
փակ ժամանակը աւելի եւս կրճատելու Համար գի Այս քանի մր տողերոմն մէ^ ի յայտ եկած քարոզէ : Նոր շարական կ՝երգէ նոյնքան Հաւատ ,
Գիւցաղնա– -
ւանր կը Հրաւիրէր աբտասաՀմաւէն եկածները զե շփոթ ըլքյ11ննյՈ–Ա՚ը՝ մեր ժողովրդական քով որքան կ՚բնէր երբ Նազովրեցիին կ՚աշակեր
կոյց տալ իրեն՛ց ասլրած երկրի ընգՀանուբ վիճակի վէպի մասին , Հարկ կք գնեն իմ վրայ՝ քանի մր տէր։ Աա է լ շատ բնական չ ի ՞ ։ Ըսելիք ոչինչ ու
եւ Հայ գաղութի մասին՛, ամէն մէկ նիստի երգիք բացատ րութիւններ տա յո լ այս էգերուն մէչ ։ նիմ։
եյայիկեանի Ես իր Հ ի ն քարողները
եւ նուագող կը Հրաւիրէր երգելու եւ նուաղելու հ. Շ փ ո թ րմբո՚նոլս՞ը* միայն Փբօֆ* չեմ լսած ,քան ի որ Լոն
լուսանկարուողներու խում բե բու մասին կաբգա - քով չէ որ երեւան կուգայ , են թագրելով թէ տոնի իր Հօտին չեմ պատկանած ։ Հիմա, իր նոր
գրոլթիւններ կ՚ընէր : Ամէն 10-15 վայրկեանը ան թղթակից Պա պլէ՝ Հարազատ թարգմ ա՝նն է եղած քարոզները ժսքիտով կր քաղեմ , շաբաթր քանի մը
գամ մը գիւան՛ր կը յայտարարէր, «Աեբաստացի Պատուելիին ; անւ գամ ։
պատգամաւորները կը Հրաւիրուին բեմի ձախ ՛Լք աիւ մեր Ժողովբղ ա կ ա ն Վէպին շուր^ր իսօ - իր նուագարանը մէկ լար ունի եւ մէկ Հատիկ
կողմի սենեակը, ուր իրենց խմբանկարը պիտի սող ու գրողները, պէտք է կարենան արոշել երկու երգ, Դաշնակցութեան Հաշուեյաբդարը;
առնուի» , «Աբաբկիբցիյ պատգամաւորները կը բան ։ Առածին, Գալսա.արարրաււնե|յավ գրի աո– - Աիր սպհրք , մեղք է ձեր ո ւ ժ ի ն : Եկէք վաղ
Հրաւիրուին աշ^ կողմի սենեակը լուսանկարուելու նուա,ծ փոփոխակներուն.՝ աոանձին հում ատաղձը : անցէք այգ կուսակցութիւնից : Ես շատ լաւ եմ սա–
Համար» , «Խ ա ը բե բդցինե րը կր Հրաւիրուին. սրաՀի Երկրորդ* "՛յգ փոփոխակներէն համադրուած՝ ե ւ նաչում ձեզ բոլորիդ: Միասին հաց (ու պանիր ենք
միւս ծայրը երթալ լուսանկարուելու Համա» , «Այս վերակսւնգնոլած աշխարհարար պաամռւածքր : ծամել : Ձեզանից շատեր հրաժարեցան այդ կու .
երեկոյ .նիստէն վերջ, ժամը 8/5՛ Հնչակեան պատ Առաջինները՝ անմատչելի են Հանրութեան, սակցութֆւնից՝ երբ վախսաՕեցա|ն , ուրիշներ՝ երբ
գամաւորները ճաշկերոյթի կը Հրաւիրուին Հն թէ՛ որովՀե տեւ գա ւառա բաբ բառով են , եւ թէ՛ ո– անելիք չգտան, ստորագրեցին սեբմակ ր–ղթ)ի տակ
չակեան ակումբը, Լեքսինքթըն Աւընիւ, թիւ այս րովՀետե՚լ տ պո ւած են մ ա սն ագի ա ա կան Հանդէս ֊ իրենց հրաժարականը: Ես ձեր բարիքին, համար եմ
ին՛չ» , եւն ելն : (ի՚ողովի ա յ ս զբաղումները նոյն - ներու մէչ՛. ասում այս իւօսք–խորաթան . . .
քան, եթէ ոչ աւելի ժամանակ խլեցին, որքան Գաւառաբարբառներով ծանօթ են մինչեւ Հի՜՜ Իսկապէս ։ Ղ՝երապատիւ պարոն ԱբէլէՀ , շատ
մա, տ պո ւած եւ անտիպ, *հա–
լուրջ Հարցերով ղբազիչը։ վաթսունեակ մը փոփո^. բարեկիրթ եւ սրացաւ է իբ տողերուն մէջ։
իր ո–
Ամերիկայի մէջ Հայաստանի ամէնէն փոքրիկ թակ, երեսուն՛—երեսուն բՀ ինգ աարլէեբ գաւառա– լիլիացիին աւետարանական՝ ոճը կը ցոլայ
մէթ
գէլղի Վեբաշինաց Ա իութիւնը իր ժողովնեբու բարբառներով , որոնց մ Է^ մ ե ծ ա գ ո յն թի^ԼՀ Մո՜ ճէն : Ան, աւելի մեղմ է քան Տարսոնցի Աողոսը։
ի բա -
հայ կեանքի եւ պատմութեան սասին աւելի խնդիր– կաց բարբառին յատուկ Հ Եթէ ես, Դաշնակցութեան տ՛եղը ըլլայի, Հաշ–
զեկոլթիլն կը յայտնաբեբէ եւ • րակարգի Եըբ մէկը, Փբօֆ • /Սայիկեանի պէս* կր դն՛է
Ներուն աւելի Լռւրջ ու պաբկեշէՀ՛ կը սօձյէՀՆայ–, քաշ միեւնոյն ղծի վՐայ՝ քՒումա՚ՏՀ&սն ե լ Արուանձտ - բոքՀ,«լ Մշակում ու հ՚ս^ւօ–
այգ ըրաւ «ՀամաշխարՀային Հայկական ՚Բոնկ– Լան ու ա՚իթունի, կը ցուցնէ որ ա ն գ է տ է անոնց +&րբոբղ ձեւեր–,—
րէս»ը : Կ դարած գործին : Գարեգին եպիսկոպոս , դբոսս" ;
իբմէ յեաոյ
Օրինակնե՛՛ր կ՚ուզէք; ԱՀա; Սըո լան ձտեան , ինչպէս Ա՛նկ * Աբեդ– Մշակուած ձեւով՝ տուած են մեր Վէպը՝
Լսած բւյալով, որ Հայաստանի մէջ աբտել5,^ եան, Բ գ ր տ . ե)ալաթեանց , Աարգիս Հայկունի ՑովՀ. թումանեան (40 էջնոց գբքոյկ մը՝ միայն
(աբՀեստակցական աբգիմնաբել ական՛ Համազոր - Գարեգին Արկագ* Տովսէվւեան , դեռ ուրիշներ եւ Աասոլնցի Գաւիթի կռիւի մասը) , Ալ. իսաՀակեան
ծակցականներ) գոյութիւն ունի * , գիւանը յայտա Զիթունին, Անգիր գիւղացիներու րերնէէն գրի ա. (միայն Պզտիկ Մ Հերի մ ասէն փոքրիկ Հատուած
րարեց, որ առաջարկ եկած է Ամերիկայի մէջ աք ռած են գաւաո.արարրսա.ով ո|ատմուածքներր : ՚^ՀԼ) 1 ՚ ՛ * Աէաալ (Գաւիթի ու \0անդութի սիրոյ
աըանւներ կազմել Հ այաստան փո խագրելու Հա - Բայց Անկ* Աբեղեան, ք՝գրտ * քքքալաթեանց , մ ասր ) ; մէջ՝ մեր Վէպը խմբա -
մար ; ԷՀՀ , քանի Հա յաստան ի ձ էչ ատանկ ըաֆ մը Ատփն* ԿսՏւ այեան ե լ Ջիթոլնի , կատարած են նա է ՚ւմագրւռւսւծ ձեւի
գոյութիւն ունի, Հոս ալ կազմ ե –ք ։ Ուրեմն՛, քուէ։ ե ւ ուսումԹաոիրութիււնւներ՝ մեր ժ ո գո վբ գա կան գրուած է 1936 39 Երեւանի մէջ, Ա ասունց ի Գա
Եւ ձեսքերր Վեր բարձրացան % Այգ վայրկեանին, Գ ի ւց ա զն ա վէ պին շ ո * ֊ ք \ \ ը ,՝ ւիթի Հազարամեակին առիթով, որմէ թարգման
քաղման գա մ դիւանի անգամներ Էն մ Է կր ձայն ու Աքս երկու ձեւե րէ\ն յետոյ՝ կան գ ե ռ եւս ե ր– ուած է Աովետական տասնեակ մը լեզուներոլ :
զեց , եւ ո րովՀետել ձայն ուղողր ար տա սաՀմ ան Էն Համընթացարար եւ առաջինէն բոլորովին, ան -
եկած մէկն՝ էր՝ Գէորգ *կասլայե ս՝ն*) , ուստի քոլ֊ սակայն։ ամեբ իկաՀայ Հայասաանասէրներոլ տոլ— կախ, համադրուած ու խմբագրուած է Զիթունի ի
-
էարկութիւեը կանգ առաւ եւ ձայն տբուեցաւ Պա– \\ Լ բը քանդելու Սասունականը , ար ամբոզիլթեամբ թաբղման
X ուած է ֆրանսերէնի ե լ շուտով պիտի անցնի մա–
պայեանին : Գ* Պապայեաձ ք որ ոն կր է */» ի <Հ՝Բոնկրէս»ի «Հոգային յսյնձնախումբի՝2> կոզ ՜ մ ուլի տակ :
սակաւաթիւ բանի մ աց ժողո վա կսննե րէն էր , յա յ– մ է տաքթ րր 3 * էքովիկեան Հ ան ղ ի ո ա ւո ր կե բ պ՛ոյի Սակայն , կայ էական կէտ մ ը , որ պէտք չէ
տար արեց , թէ ինքը Հալէպի ՝\յԼ .՛գաղթի կոմիտէի Հ կարդաց " ՛ յ ն բանաձեւը , ՛որ կը Հաստատէր Հա ք
անդամ է յ Հայաստան դ ա ց ա ծ ւ .լ վերադարձած է մ ո ղո վո ւր դի Հոդային պաՀան^նե բու մ իջաղղա յին 1ԼՍ1"ՂԷ մեր Գիւցազնավէպն ըմբոշխնող ընթերցա
եւ ռաւա կան տեղեկութիւն ունէ արաելՏւձ^"/– մա իրաւական Հիմերը, Հիմնուած Աեւրի դաշնագրի սէր Հանբոլթենէն։ Այն որ՝ մեր Վէ պը բաղկացած
սին։ ՀԳուք ատանկ Հապճեպով որոշում պէտք չէ վրայ : ///. այգ Հանգիս աւո ր՛ բանաձեւի մէ^ գրուած է "է թէ Աասունցի Գաւիթէ մը, կամ՝ չորս ճի"֊ -
տաք արաել5>յ^Հ7 կազմելու մասին : Գուք չէք գի՜՜ էր , որ Աեւրի գաշնագիրր կնքուած է 1920 թուի զէ , — ինչպէս է Երեւանի Համահաւաք Տէքաոը
աեր , թէ Հայաստանն աը\ռն\>նեբու *\աըիք ունի , եւ *** Օգոստոս 1 Յին X Եւ 700 մողովականներու մէ^ (րնագիր), այլ՝ Եօր֊ը ճ ի ւ զ ե ր է ; Այսինքն, յաջՈՈ–
ի՛նչ տեսակ \Ռ^ւաե՜\նեբու ։ Ղ^երգազթի Համար Հա չգտնուեցաւ մէկը, ո ր ելլէր ե լ ճշաէր Աեւրի դակէ»; սւնշփոթելի կարգով, 1. Աանասար եւ Բազ–
յաստանէն Հոս գալիք պաաոլիրակնեբբ միայն կր՜՛ դաշնագրի կնքում ի թուականը : Ա եր կողմէ ալ , ՚ 1 Ա Ս Ա 1 ՛ . 2– Առր՚֊ծ Մ Հեր, 3. Գաւիթ Մ Հեր, 4.
նան ըսել ձեզի, թէ ի՛նչ ա^ան\նեբու պէտք ունի թերեւս , չաւիազանց պաՀսՀե^կոտութիւն է ակն կա– ՛Լ" Լ Գաւիթ (կոչուած՝ Ա ասունց ի Գաւիթէ , 5.
Հայաստան : կրնայ ըլլալ, որ դուք, քսենք, ա - ՜ լել, որ Աեւրի դաշնագրի կնքման թուականը գիտ Պզտիկ Մ Հեր, 6. Պարոն Տէր Ներսէս (եւ Արլաղ
տաղձագործԼ եկող նան
ե բո արաել մր կը կազմ էք ,իսկ այն մարդիկ , որոնք 25 տարի շարունակ , ու Իշիսան, նաեւ Որբիկ Պարման) , 7. Համզա ՊաՀ–
պատուիրակը կ*ըսէ *, թ է ՚ Հ ո ն ներկարարներու ար... թ՜ուրքերու Հետ ձեռք ձեռքի պայքարեցան Աեւրի լաւան (եւ Գերնիկ) ;
աել// ^լարէք կ ա յ ՚ Ուրեմ՛ն, ձեր տեղը Հանգիստ նս զա շն ա գր ին՝ դէմ : Այս եօթը ճիւդհրովը համադլաւած — ամ -
տեցէք եւ ձեր գործերը տակն ո ւվ րայ մի1 ընէք I , Ա յս մ աբդլ^կ կամ պատմութիւնը չեն գիտեր , բոդջացած միակ գործը կը հաւնդիսանայ «ՍԱՍՈՒ–
ՆԱԿԱ՚"Ն»Ը :
\$ ա իյքեբ ալ մ ի՛ ընէք արլոել5*^^7 կազմ ակերպե լու կամ երբ գիտեն , անպատկառօրէն կը խեղաթիլ -
Համ ար ։ Հյատ շատ կրնաք արձանագրել , թէ ո՛վ բեն իրենց նպատակներուն ծառայեց նե լու Համար : Եթէ Փբօֆ. Խայիկեան՝ ատկէ աւելի ամբոզ–
փափաք ունի արաել/; մէՀ մտնելու* / / լ այսչափ ։ <լ՝Բ ո\\ կ ր է ս% ի մէկ նիստի ընթացքին ամբող^ երկու ջտկան Հայ Գիւցազնավէպի մը կը սպասէ, զուր
«Հո՛ն , Հալէպի մէ^ մենք ալ արտելՏ/^ կազմե մամ Աեւրի դաշնագիր բառերր Հոլովուեցան , Աեւ— է : Զ ի գիւղացի պատմիչները , թլով երեսուն երե–
ցի՛նք։ Աարգիկ խանութնին ծախեցին, արհեստա րի գա շնագրո վ Հ իմն աւո բուեցա՛ւ Ա իացեալ Աղգե– սոմւըՀինգ ,֊ ճշդած ու ե ր գ ա ծ են Եօթը ճ խ ֊ Դ ,
նոցները գոզեցին , գործերնին Հաշուեյարդաբի են»֊ վերոյի լեալ շարքովը;
ին> եւ
–Միեւնոյն ն ուղղուած գիմումնագիբը եւ սակակայնյ,ն 700 Իսկ եթէ ան կարդացած չէ իմ Սասունականը,
դու
թաբկեցին՝ մ էկ թօսք՝ տուներն ին քանդեց Հճկմաբ մէչ չգտնուեցաւ պարկեշտ մէկը , ըսելու 1910/5՛ իմ աո պա Շ՜
Հիմա աւերակներու վրայ նստած ՛են՛ է թէ ո0ւրկէ , ի^նչպէս եւ ո**վ ձեռք բերաւ այլ կ՛ակնարկէ աշխարՀաբարով
սխալը Հոս չկրկնենք՝^ : ՍՀլրի գաշնագիրր արգեօռ երկինքէ՞ն ինկաւ Սասմանց Տուն/5,, Հոտ ալ կը սխալի։ Զ ի այս
Պ* Գ • Պապայեանը, քոա երեւոյթին , վախ ու ծառայելու Համար այս «՝թոնկբէս»ի մութ նպա - վերքին»՝ Ապարկերտի փոփոխակն է միայն։
նէր , որ ամեբ իկաՀայ Հայասաանասէիները , երբ. տակն եբուն : Մինչդեռ իր բաղձացած լիակատար ամբող -
աբաելՏ#&Հ7 կազմելու մասին ^.^ոնկրէս^ի որոշում ր Հա ք ժողովոլբգը իր պատմութեան ընթացքին ջութի,նը՝ վերականգնուած է% ինչպէս ըսի, սա -
տակնուվրայ տեսած
լսեն , անմ՛ իֆա պէս իրենց եստաՇՏտՏ> եր ը շսյլէո դժնդակ օրեր ապրած է , բայց երբեք այն– Հուն գրական լեղուավ, Աասունականի մէջ, 1100
այնպի–
կ՚ընեն եւ Հա յասաան կը մեկնին : էջերու վրայ։
որոշեց արաել 1 երու չէ իր կեանքին մէջ Հանրային բարոյականի Փբօֆ. Խայիկեան եթէ ուշադիր կարդալ Սա֊
ճՔոնկրէսֆր կազմակեբ - պիաի անկում եւ Հա Հ մարդոց նկարագրի
պո ւթեան աշխատ ան քներ ո ւ ձեռնարկել , առանւ։ սի*ֆխտթարում, որպիսին ցուցադրուեցաւ \,իւ սունականոՀ կոթողացած Եօթը ճիւղեբուն լման
պատմ ւածքը, այն ատեն
նորքի «ՀամաշխարՀային Հայկական ՝Բոնկրէս»ի կրնայ,– իբ բառերովը
* ) Չշփոթել ՌումանիայԷն եկած ել հոն ախար մէջ– (Հայրհ&իք) «անվարան յայտարարել թէ մենք Հայերս՝ աշ
դեր կատարած Յարութիւն Պապոյեանի հետ:
խաբՀի լաւագոյն Գիւցազնավէպն ոլնինք »:
ՋԻԹՈՒՆԻ
Fonds A.R.A.M
