Page 222 - ARM_19-1947_02

ՇՈԳԵՇԱՐԺ ՄԻՏՔԵՐ Խ . ՀԱՅ ԱՍ ՀԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ

ԾԱՌԻՆ ՏԱԿ

ԷՐԳ Ն Ո Ր Տ Ա Ն Ս Ա Ս Ի Ն

Երբեմն եըկվայըկեանի մր մէք կր կսարենք Հ. Ամէն դատաաւր աււնուազն ԱՒՐՈէ ՆԵՐԳԱ%Թայ՚ԼԲԱ8ԲՆԵՐԻՍ

ամ բողք անցեալը , կր հրեինք, կ՚ապրինք մեր երե­ անիրաւ, մարդ մրն է » : - Ո՞ւր ես՛ գ ն ո ւ մ ա ս ի ր հողը փորելով , -
Ես գնում էմ ծնո՚սնդ1ւ երգեմ հասկերի,
սուն , քաուասո ւն տար իներր եւ. կուգանք , կր գըտ– 8– ՕՇԱԿԱ՚ե Երգեր փնքեմ այս ծաղկավարս օրերով,
Դու ժպտացիր՝ ու խիսդ ցոլաց (աչքերիդ :
նենք մեր ներկայ վիճակը ։ Այս ուղեւորութիւնը Ան տուն կոլգայ երեքշաբթի իրիկուն եւ զա–
- Իսկ ե» , - ասիր բահը ձեոքիդ մէշ ամուր
կներկարի երբեմն ու կուաայ մեղի անակնկալներ ; գարի միակ օրուան վարձքէն ետք, կրկին ԳևաՅՔ Երգիչ րնկեր, տուն եմ շինում, մի նոր տուն,
Ա՜ե, փաբւեցի կրծքիդ.– ը&կե՜ր իմ անուշ
Գործը կբ աեսնենի լրացաք առանց մեր ղիաակ - կ՚աճապարէ Հինգշաբթի ու կը Հասնի վերքի" պա– Իսկ ես, մի երգ, որ միշտ ապրէ՛ քո սրտում։
Եւ ես եղայ մեր հասկերի աշխարհում ,
ց ութ Լ ան Փապ՛ուղիին մէք՝ մեղ կը գանենք յան - Հուն , ինչպէս միշտ : ՚իառնօրէն ճիչա ճշմ՛արտու­ Տրակտպփ հււնդիւնը լսեցի ,
Երեկոյ հան ատիր,– լա՛ւ եմ աշխատում,
կարն սխալ ուղղութեաֆ մր վ ը ա յ ւ կամ անցած՝ թիւն անյեղլի, ամենուրեք , ամէն բանի ափսոս Հիմ՛քը փոբւեց, դու քո երգը հիւսեցի՞ր :
Եւ ես ,ն»րէն եղայ սարերում մեր ս է գ
մեր իք^եէիք կայարանը, Հասա ն գիծին ծայրը է չէ՚\ ան կ՚ուշանայ, ժամանակիֆ չ ի ժմնեը • • • վ Մարմար քարի, ժայոի սիրտը կիսեցի,
ԵրեկոյհւՍՅ. տասն դաոնալիս ասիր - ե՜կ
Ե բաղ , մ ո լորում բա յց պեղում մ\ը նաեւ ։ կուգանք է կրցեր բնութիւնը Հասկնալ։ ՎստաՀաբաբ , փայ­ Պատերն ելան, դու քո երգը հիւսեցի՞ր :
Եւ ես սորէն եղայ այնտաոնեբում թալ,
յիշատակներու ծովուն խորէն ճշմարտութեան մր լուն աստղի ձ^նունգ չէ ։ Կբ զետեղէ ծանր բեռը , Եւ ծառերի սէգ բուները գրկեցի ,
Դարձիս ասիր,— երգիչ, աբեւը մտա՜ւ,
մարգրիտովը։ Ա՝ ե ր ձեռքերր էլ ըլյան պարապ եր­ շունչ կ՚առնէ , կուտայ տաքուկ իր ընգՀանուր բա– Ցաբկը ծածկւեց, դու քո երգը հիւսեցի՞ր։
Ու երբ գադբած չափում էի դաշտ ու ձոր,
բեմն ։ Բայց կայ թագուն նպատակ մը մ ի շամ երայգ բեւր, պիեգ կը սեղմէ վեց Հայկական ձեռքերը եւ Յանկարծ , յանկարծ, ընկեր, ես քեգ յիշհցի,
Երբ ինձ տեսար՝ ասիր, — ընկեր երագող ,
սուղումին մէք։ Այսպէս , Հին գործատեղի մըն է կը նստի իր սիրելի անկիւնը։ 0՜ , չէք գիտեր, որ– Տունս շինւհց, դու քո երգը հիւսեցի՞ր :
Վեր նայեցի, թնդաց սիրտս ու եոաց,
որ կր քաշէ մերթ ղիս իրեն՝ շեղեցնելով ղիս ճամ– քաֆ լալ է ան այգպէս ։ Վայրկեան մը վերք* ճե­ Տեսայ տոՍււըդ մայբամուտում հրացայտ ,
Մասիս՛ն իր դ է մ , ինչպէս անմահ մի երագ,
բէս , կամ օրեր առաք գլխէս աֆցան բան մը։ Բը՛՝ պընթացը կը մեկնի, թօթոլելէ ետք երկարաձիգ Տունդ իմ դ է մ ու տաւնըդ դ է մ կոացայ :
Ո լ վերցրի գրիչս իս՝ ցօղաթուրմ
նազդ , սովորութիւն , ենթ ա գի տ ա կց.ո ւթ ի ւն բա յց իրանը, իսկ ճամբորգը, էութեամրը մեկուսի , Ո լ հիւսեցի այ1ն որ ծնւեց իմ սրտում
Ընկեր, հրգըս քո նոր տան մէջ հիւսե՜ցի,
նաեւ ուրիշ ճշմարտութիւն մը։ կ՚անցնինք մարգ– պիտի մոռնայ իր "՛՜ղեկից վեց Հոգին ։ Որ քւ սի՚րսւն է, ես քո սրտով յուգւեցի– • •

կային ընթացիկ պայմաններէն անգին ու, արագօ­ Ս՝ս ԿԱ ՒՅԷ ական քները, կը լռէ , եւ ամրօրէն

րէն վերապրելով ,կը տեսնեֆք բնական վիճակի մէք փա կե լէ ետք ամ էն գուռ՝ մեր ա շէւա րՀ ին արիւ—

չտեսնուած բաներ Տ նա քամ նիւթին գէմ , կը յանձնուի խոկումներոլ իր

Վերացում մը մեր մտքին Հսկողութենէն անգին, կիրքին ։ Ու. զբաՀուած՜ մտածումին , Համրութեաֆէ

մեր զգա յա րանքնե բու սաՀ մաներէն դուրս , գուբս Համբերութեան միշտ ապաՀով բարիքով , կր Հան­

նաեւ մեր անձին պատեանէն ։ Ապրելու կշռոյթի դուրժէ Հացի , գորօ֊ի ընթացիկ , շ ո ֊ ա յ լ եւ փուճ ու

փոփոխութիւն մը՝ ուր մեր մոլորող մասը կը տաղտկալի իւօսքերուն , ո լրանա լով քաղաքական

դառնայ աւելի իրական քաքն սովորական , առօրեայ սին վէճըI

վարգը ,ււր կայ մեր մէք։ Այս ըմբռնվում՛ով ճեպընթացը ծուխ բաշխելով կը սուրայ , միօ­

րեւս որ է լ Կբէքօ այլակերպած է իր նկարած մար՛– րինակ , իր Համա չափ յ ան կե ր գով , կանոնաւոր ,

գերուն մ ա բ մ ինն ե ր ր , եր կա րած Հասակներ ը իր ճշմարտօրէն նեբգաշնակ , ենթարկելով իր բռնա­

սուրբերուն եւ աղօթող ասպետներուն ։ Մէսք^էք 1 կալ կշռոյթիֆ մտածումին անզուսպ ժայթքը յոր­

գուշակ ու բանաստեղծ * վերացումի պաՀ,ուն՚, դառատ ։ Ա տածումին ուժգին վազքին ընդմէքէն ,

կ՛ապարին աւելի խիտ ։ Կշռոյթին արագութեամր՝ ճամբորդն աՀա, իր եսին մէք, վերստին, ա չքե ր ր

անոնք ի վիճակի կ Չըլլան րֆգունելոլ ամէնէն՛ ա– գոց , Հետամուտ է բո՛ւն կեանքին ; Այդ է ճամբան ,

բագ ճ առա գա յթներ ը ու Հետեւիլ արտաքին երե– ճակատագրէն սա Հման ո ւած : կը մտածէ է Հետեւա­

ւո յթնե բուն արագ յեղա շրքում ին ։ Գ ի տ ո ւթ ի ւն ը կր բար , կ՚ապրի ան : կը մ տածէ , որովՀ ետեւ , լոկ

խորՀի ընգՀանրացնել այս վիճակը մեքենայով մը։ այգպէս , ան իր իրա՛ւ կեանքը կ՝ապբի խորապէս : ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ՚ԼՈՒԿԱՍԵԱՆ

Ա մե, յնկ ւար ուղեղն ու զգայարանք - Այգպէս միայն , անոր կեաֆքը 1լ ըլլայ լի՛՛ յ մեծա– ՛ա՛փ՛ւա՛ււ.ււււ<>ւււ"ւ11ււ1ււ՜՚<՚՜ուքք1*՜<ոա • • - • ՝>• - •• ՝- . • > • * • • • ։\

ները պիտ\ի լսեն չլսուած ձայներ : Պիտի տեսնենք վւաբթամ , իմաստալից , երքանիկ , եւ ո՛չ թափուր , դրօշակիր նոյն ոգւոյն , միւս կողմին կը պատգա­

չտեսնուած բաներ : ՈրովՀ ետեւ , ինչպէս ո ր ձռլկբ աղքատ , մ ի քակ ու թշուառ։ Ե Լ– քան ի ո ր ռամկա­ մէ միութիւն ու մանաւանդ գործակցութիւն , ան­

չի տ ե սնե բ իր ծո վէն անգ ին , այնպ է ս նաեւ մենք վար է երկի ր ը, մ տածումը անբանական ու դժ - կեղն սէր ։ Բայց , այն ատեն , ըսէք խնդրեմ, ին–

կոյր ենք մեզի ա ր ո լա ձ պայմաններէն՛ գուբս ։ Այգ բախտ ե լ ապերախտ ներկայէն ներս կը ս ուսուի ։ չո®ւ ան միշտ կը ձգտի իֆքնագլուխ գործելու ։

°ՐՐ գուրս պիտի գանք մեր աքսորէն : Պիտի րֆգ– Կր զննէ զայն, կը քրքրէ ՎեՀոգի, ապա, կ՚ել­ Անկեղծութեան նորատեսակ ըմբռնո^ւմ։

լայնին արտաքին աշխաբՀին սաՀմ՛անները ե լ տար– լէ կը բարձրանա ք Հանրութեան ։Ա տալում ր լռոլ– Ու պարմանի, Հաւատաւոր Հոգիներ ,իտէալին

բեր ՚ պիտի ըլլա լ անոնց ա զգե ց ո ւթ ի ւն ր մ եր վրա յ ։ իժիւն ը կը խղէ : ՕրՀնեա՛լ ըլլայ ազատութեան աս– սրբութեամբք վերացած , կեանքին անփորձ ու

Կշռո յթի փոփո խութիւն մը՝ որովՀ ետեւ չենք տուածը ։ ՝Բսաֆերորդ Հիւանդ գարու Հայելին , մարգ—գա յ լին անծանօթ յ վա թո ր կա շո ւն չ , ընդ ք

գիտեր թէ ինչպէս կ՛անցնի ժամանակր; (\ւ՜ արթն– դաժան ներկան , սպաննաձ է ասպետր ։Հ<ոն , կքած վզում ի պոռթկում ով , գա յթակզա լից , աՀ ե զա -

ֆալով , կը Հաստատենք թէ ան մենէ կախում ուա է բարոյական արձանը; Հոն , սիրտերր կարծրա - սաստ , այլ պարկեշտ, մաքրակրօն եւ բացարձակ

նեցռղ բան մըն է ։ Ան՝ կներկարի ու կր կարճնաք ցաՀչ– են վատութեամբ։ Ա ա րգկայն ո ւթ ի ւն , վեՀ ո լ աֆկեղծ , խստիւ կ՛ըսեն երիտասարդ , չաւիա -

մե ր ներքին արագութեան Հ ամ աձայն ։ Ու֊ ե րբ զգացում չկայ Հոն։ Հաս , երէց , խելօք կամ իմաստուն պեաեքուն •

կ՛արթննանք, այսինքն երբ կը գան գա զին ք , այգ Ս 111 րւէ էակը, նաիսամաբգու մորթին տակ, Հո­ ^Ապիկարնե՛ր , անպատկառնե՛բ , կը բաւէ , ա ՚, Հե–

ւի ո ւի ււ իւ ո ւ ի7 ի ւնր կը զգանք իսկոյֆ ։ կը ճշտենք մեր գին պարպած , անասնութեան իքահ՜ է ։ Ատամֆերր ռացէք, աթոռներին վար ԷՀԷք։ Ար
գիըքԲ 1 գանուած վայրը ։ Կը տեսնենք ււովո\– կը կրճտեն անդադար ։ ՝է,աւյուացքներ ր մռայլամած յարգանքի՛ն եւ. յոյսին; \,իլթին գերի ել. նիւթուք

ր ականը ։ ու էսիստ են։ Ու֊ գէմքեքէն՝ աղնուադրոշմ ժպիտը, ա Լ ՚ " յ Լ ա ^ Ր ա ) րնդոսնավ չէք մաքուր , ազնիւ ա–

Այսպէս է որ կիրակի օր մը ինքզինքս գտայ, ներոզամ իտ պա յծտռ լո յսը խո յս տուան՜ ։ Ե Լ– ան– բարքի : Ա եհ– գորձ-երր իտէալի պէտք ունիխ : §,եբ

Վէնսէնի տեղ, Փէր-էաշէզի կ այս.՛բանը ։ Օգտուե– արդար արդարութեան խեռ Հեւքը՝ գե՛՛ռ կ՚որոնէ տարիքբ իտէալի չի տոկար : Զեզ լաւ ճանչցանք :

ցայ առիթէն այցելելու Համ ար գերեզմ անատոլ - յանցաւորնեբ , չէ յոգնահ՜ ։ Այս ճակատը, ընտրեալ Ձեզմէ ոչինչ կը սպասենք : Գոլք չէք կրնար, սուտ

ն ը : Ա յս փափաքս մ ոռց նել տ՛ուաւ մոլորումիս վր՛ է ամէֆ ոք, ու ամէն– ոք՝ առաքինի, կատարեալ ։

գովումը։ Ա* տածումս գոզեց պակասը ։ Ծն֊աձ֊ ենք Մ ի՛ւս կողմն են ամէն յանցանք ու ոճիր ։ Ասդին , քարոզով, մեր աշխաբՀին խաղաղութիւն պաբգե -

բազմաթիւ ոլղզո ւթ ի ւննե ր առնելու Համար։ Ծե­ ոչ ոք կը պբպտէ իր Հոգին, կը մեղագրէ ե լ կբ ւեր :

րութեան մօտ՝ էլ ըմբռնենք թէ կրնայինք րլլա ւ դատէ իր անձը , .ոբովՀետեւ, ոչ ոք ունի էսզճի Կշտամբանքի ակնարկէն վերլ՝, ճամբորդբ իր

ա յս ինչ կամ այնինչ մ արդը եւ ա յն .որ եզած ենք Ի՚այթ ։ Հոն , ամէն ոք Հանդիպակաց միւս կողմին ուշադիր ականքներբ կախեց վար Հ Խո^ոռ. դէմքր

կլւ պարտինք սլա տ ա Հ ա բ ի մը։ Ու կը Հաստատենք դատաւորն է խիստ անողոք , յիշաչար ։ ք)ւ մ ի ո լ – պայծառացաւ, վերստին, լայն ու Հանդարտ ե լ

տակտ է֊ին թէ ոչ մէկ տ եզ կը տ ան ին բո յ ո ր ո ւ֊զ– թեան պերճ ու սրացաւ քարոզը , եթէ կեղծ չէ , լուսաւոր ժպիտով։ Մտածումը երկար պաՀ մը

ղութիւններֆ ալ, կամ բոլորն ալ կը տանին գէպի պիտի մոռնա՛7՛յ անցեալը * կանգ առաւ : Խո՜ր լռոլթիլֆ ե լ գերագո յն թմրու­

Հող։ կեան./ձր շարժում մըն է ու առնուած ՚ուզզու– Այս ճակատը , իֆչպէս գիտէք , անկասկած , թիւն; ժամանակը իր բնական րնթացքէն շեղում

թիւնները կբ ծառայեն այգ շարժ՛ումին՝ միայն ։ միշտ միակամ ե լ չափազանց Համերաշխ , ու այդ չըրաւ ու սաՀեցալ անսայթաք; ժամանակը ամէն

կարժում՝ մեր սէրր* մեր բոլոր տենչերը։ Ու֊ ս իա ոգւոյն Հուր սիրովը խանդավառ ե լ ռաՀՎիըայ, ցաւի դարման է;

րելով կամ ատելով , երթա լով նպատակներ՛ու ետե֊֊. Ապա, կրկին, մտածումը արթնցաւ ու գնաց­

Լ-է , կը Հասն ինք մաՀռւան Հովիտը ։ քին կլռոյթին Հետ ընթացաւ; ի ւ ուֆկնգիր

թին առքեւ զոր գեղեցկացնելէ զատ ուրիշ բանի մարան, լինչ ձայնին՝ ան ,/ոնաեց սեւ ու յոռի ա–

Գեղեցիկ էր դե րեզմաննոց ին բաց դուոՀւէն ե– չ ի մ տածեր ա յլեւս քաղաքակրթութիւնը , սպառե­ մէն միտք; Հռչակաւոր գրագէտին գէմ ելաւ,

րեւցոզ անսաՀմ ան կանա չոլթիւնը ։ Հյ՝առե ր ր կե - լէ վերք ամ էն փիլիսոփա յոլթիլն ։ Ե Լ– աՀ ա պար­ դարձեալ յիշեց անոր զոյգ մը խօսքերը , Լաւատե­

ցա^ էին կարծէք գերերկրային լ՛՛ յս ի մ\ր մէք։ թա­ տէզը ուր մայբերբ իրենց երեխաները կը բերեն սը վաւեբացոլց , իւրացուց, յոռետեսը յանղգնե–

փանցիկ ու մ աքուր էր առաւօտ ը ։ ՎեՀութեան , կառքով, սիրա՚Հարներբ կր Համ բուբուին ու այ– ցալ ուրանալ; Երեսնամեայ Աեթեր լին կի աստուած

անգո ր րութեան ու բարութեան աշխարՀ մը ։ Ո ՛լ՛ ըիոերը ճիգ կր թափեն զսպելու Համար իրենց ար­ ծը գթացեր էր մարդ էակիխ Հոգիին; Ոէ-թս-ւնամ֊

քերբ տուած էին անոր իրենց կարելի մենութիւնը։ ցունքը որ կրնայ ւի ա ր առնել իրենց թարթիչնե­ եան , այսօր , ափսո՜ս , կ՝ամչնա/ նոյն Էակին արա–

Շիրիմներով ու շքեղ գա մ բանն եր ով կազմուան ու– րու ներկր .որուն սեւր էլ ա յրէ ա Հյ°երր ։ Հ$՛ո ւնկի ե– ՐԻձԸ ռԱալԷն– Մեր չափաՀաս ե լ չափաւոր ճամ­

ղիղ ու մաքուր ծառոլզինեբ ։ Կը զգաս մտածումէն կող չկայ Հ Հաշտ են մաՀուան Հետ ։ Կր սպասեն բորդը մարդուն Համար չունի ,ո չ մէկ ղառնու -

աւելի ձեւին կարեւորութիւնը։ Ո Լ– ասիկա ճշմար­ իրենց կարգին * Ա՝ինչ այգ՝ կը խորՀին թէ գուլ­ թիւն; Ան չի դատեր, դատապարտեր մարգիկը •

տութիւն մ րն է թե րեւս երբ նկատի ունենանք գա­ պաները կր պատռին ու սուգի Հագուստր կր կոր­ Եթէ մարդուն պիտի շլլար գատալռբ • Հ ա պ ա ին­

ղափարներու փոփոխութիւնը : Ազնուականութիւն սնցնէ իր շքեղութիւնը * ձեւապաշտութիւն ան. - չո՞ւ մարդը Աստուած ստեղծես ե լ իրմէ վեր,

շուշտ ։ Ու մեռելները չեն՝ ապրիր Հոս ։ Անոնք կր երկնքին մէշ բազմեցոլց; Լ9 ^

ի՛՛նչ տարբերութիւն մեր գե բեզմ անֆո ցնե բուն կառ մեն անցեալին մեծ թա՛նգարանը ուր երբեմն ա– Բոլոր մարդիկ, չ ա րթ էբ ա ր ր ք խ ի ,ա նտ ր ար­

Հետ , որոնք կը գտնուէին առՀասարակ քաղաքէն շակե բաները կուգան սերտել պատմութիւն Ս ա– ժանի եէն կարեկցութեան , գորովի, մտերմական

գուրս , ուր մեռելոցէ մեռելոց , կամ թազման մբ ռա Պէռնար , Ալֆրէտ տը Ա՝իւսէ , մարքիզներ ու քաղցր խօսքի , վաս՚Ա ի վ 1ղ ք աԱա1լԱ1ր 1լամ օգտա­

Համար կ՚երթայինք միայն։ Անոնք էլարտայայտէ– մ ա ր քի զո ւՀ ին եր , քաղաքական գէմքեր ու սպա րա– կար, ամէն մարդ տէր է ուրոյն եւ պիտանի յատ­

ին մաՀուան առքեւ մեր ունեցած խռովքբ։ Ոչ մէկ •Ղ ետֆեւռր * • * կութեան, ինչպէս չկի, անոլլ գէղր ր կըԱ Ոլա ; Ա–
Այսպէս Հակասական
գեղագիտութիւն որ գեղեցկացնէր ղանոնք։ Ւ՚ֆ Հ տպաւորութիւնով մըն է Հա ինչու, մեր ճամբորդը իր սիրտը պիտի պար­

տարբեր նաեւ բազմ ո ւթ իւն բ : Վա յնասուն , Հեկե­ որ կր մօտենամ մեր Հերոսին՝ չիրիմին։ Զիս քա­ տէր ամէն մարդու սրտին մէ9; Մարդուն Համար,

կանք , բողոք ու ա<ն Հ ո ւն ա ա ռա պան ք ու խո րունկ շող , կախարդող կէտն է ան բազմ աՀազա ր իւ ա չ ե– կը տառապի անիկա;

երկիւղածութիւն , որոնց կբ մասնակցէին ծռած բուն, Հարուստ ո՛– պերճ մատուռներուն ու շիրիմ­ Կը տառապի, Հետեւաբար, կ՝ապրի ան։ Մտա­

խ ա չ րա ր ե ր ր , ծուռ ու անկանոն կերպով տնկուած ներուն եպին • Ա՝տածո բուս լուծ՛ս ւմէն խ որա­ ծումին այս ընթացքր սփոփեց մեր պարմանի,

ծառերր՛գ առատօրէն աճող խոտերն ու տատասկ — նը ։ Կը տարուիմ անձնականէ յիշատակով մը : Ու֊ Համբուրելի տղաքը .Անոնք յանկարծ դարձի եկան,

ները։ Տարբեր նաեւ նաոկեպսակները • Ջերմանոց– ազգա յին , ան բա ց ա տ բ ե լի զգացում մը կը մ զէ ղիս խաղաղի՜կ, բարկ զայրոյթին առագաստը վար ա–

ներէ <էին գար անոնք էԳեզեց կութ ի ւնր չէր սպան– գէպի Հոն։ Ու֊ ցաւ մր նոյնպէս։ Զ ա յ ն կը զգամ ռին, աչքերէն ներս յոյսի լոյսեր վառեցին,

նա\ խորՀուրգր : ԱՀա թէ իսչոլ Փէր~Լաշէզի գե– առանձ՛ին այս օտարութեան մէք, այս մարքիզնե– մաըղկոլթիւՆը, դառն կեանքը սիրեցին , ու ծնրա­

ղեցկութիւնբ կր թուի ինծի նոյնատեն պաղ։ Գա– բուն ո լ մաբքիզուՀիներուն քով՛ ՍրաՀի մարգ չէր դիր, Հաւատքով չի էլ. խոՀո,ձ մարդոց Համար

սա կան Հ աււս սարա կշռութիւն մ ր առանց պոռթ - ան իր ո զքո ւթ ե ան ոչ ալ դիրքի ու ճառի մ արդ : լոյս Հայցեցին Աստուծմէ;

կումի; Ու. Հ ր ւս;1 սւ րա մ մը Հետ ելա բաբ ա՚ւծանօ ա (Մնացեալը յաջարդով) V– 11ԱՐԱՖԵԱՆ ԱՐՇԱԻԻՐ ԽԱՆԷՏԱ՜եԵԱՆ )

Fonds A.R.A.M