Page 167 - ARM_19-1947_02
P. 167
ԱՊՐԻԼ Ո / 2 4 / յ ԹԵՀՐԱՆԻ ՄԷՋ Զօրիկ Դիլանեանի սօլօ նուագը՛. Մասնակցում էին Գալով Մարսէ յլի տղոց, աւելի կը սպասէր
նաեւ Տիկիններ Լիլի Բաղիլ, Արծւ-իկ Ատեփանեան ներկա յ մողո՛վուրդը իբրեւ ականատես աւե լի դե–
Պալասանէ ան Օրք՛ եւ Պ՛ Խամակ Աւետիսեան : զեցիկ խաղա բ կութ իւննե բու ։ կը յուսանք թէ Մ ա–
Թ Ե Հ Ր Ա ՚ Ն (ՅսււՆԱւջ) Իրանի մայրաքաղաքի Նոյն օրը կաթոլիկ Հայոց դեբեղմանատա– յիս 25ին երբ երկրորդ միջմասնաճիլղային մբր -
Հայ ե ր ի ա ա ս ա ր ղա կան—մ շակութա յին Հ ԻսԳ Մ ի՚ո լ~~ նը բիւրաւոր Նա Հատակներ ի յի շատ ակին Հանդի ցումր որ պիտի խաղացուի Հ * Մ * Ը *Մ ՛ի սեվւական
թիւ-ններր գէ*ոռոիկ մ իաք էին յղացել ա յս աարի սաւոր պատարագ ու ՀոգեՀանգիստ մատոյց իրա դաշտին վրայ, \/ւէՈՈՇի Հ ՛Մ ՛ի ՛Մ */՛ խում բին դէմ,
միասնաբար եւ լա յն շրջանակում աօնեչո լ Ապրի ք նի կաթոլիկ Հայոց առաջնորդբ՝ Արդար գեբա - մեր
1 1 / 2 4 Հ » : Այղ առթիւ կազմակերպուած՜ սգաՀանգէ– պայծառը։ Ռգեկոչելով մէկ միլիոն ղոՀերի յ ի շա– ա Դ ա Ք Ր "(իտի կրնան իրենց յատուկ կատար—
սր աեղի ունեցաւ Ապր՛իէ 25ին , պինեմայի մր մէջ տակբ , կո չ արեց ա ն զ ո լ ւլ ա կ ա ն ԱՀ ար ոն եան ին , ե ալ խազա բ կութ իւն բ ցոյց տալ : Մ Ր°"լմէն վերք
"ր 1 2 0 0 աթոռ ունի, լ՛ա յց եւ այնպէս 1 5 0 0 Հոգուց վե րցնել ի բ անն մ ան քնարը ել անցնելով Երկիր տզաքբ առաջնորդուեցան ճաշարան ։ կրկին երդեր
աւելի տեղաւս րուած էին՛. Բացի լայն \ու րնդար Հայաց ԱշխարՀի նոր երգը երգել։ եւ մաղթանքներ ։ Այ" առթիւ ալճերիացի նշանա—
ձակ սլա տ շ գա մ ր խոն ուած ր ա ղմ ո ւթ իւնից , ոտքի ® Աարիէ 21 ին * Ա . Աստուածածին մայր եկե– ւո ր դատաւո բ ը Պ * Տ1շ61Ո, Հետեսե ա լ խօսքեբը ուղ
՚Լրայ) պատերի երկայնքով ել միջանցքում երկար ղե ցում Հ ան դի ս ա ւո ր պատարագ եւ ՀոգեՀանգիստ ղեց Հ*Մ–Ը՚Մ ՛ի տղոց.
շարքեր էին կազմեր ուրիշներ : Ե*~ ղեռ գալիս էր կատարուեցաւ ի յիշատակ Հա րիւր , Հ աղա բ ա ւո բ ^էբ^էէ տզաք, ես շատ ծանօթ եմ ձեր ազ–
մողովոլբգլՀ , մ ու աքի թերթիկներով ու առանց ՆաՀ ատ ա կաց * Հ ոգե Հ անզստ ե ան արա րողութիւնից դային պատմութեան ։ կազմեցէք ամէն տեղ Հ ՛Մ •
թերթիկների եւ <&մի անկիւն» խնդրում ՚. Տեղ չլի յետոյ , արին ներկայ էր Հոծ բազմութիւն , ոգե - Ը ՛Մ ՛ի մասնաճիւղեր , մարզեցէք ձեր մարմիններ
նելու պատճառով շատերր վերադարձան ։ շունչ քարողով Հանդէս եկան մամանակաւոր թե Բը եւ միտքերբ այդ աղդօգուտ Մ՝ի՝ոլթեան մէջ ։
3՝ ամ անակաւո ր թեմ ա կա լի առաջարկով ՝Հ ան– մակալը եւ ՏովՀաննէս աւագ քաՀանայ Հաճեանը ։ ՚հուք ձեր ձեռքերովն է որ պիտի կերտէք եւ օր մբ
դիսականներր մի րոպէ յո ան կա յս յարգեցին րի"֊՜ Ինչպէս ամէն տարի, այս տարի եւս Աարիյ պիտի տանիք ձեր սիրելի Հա յ ր են իքը , Հա յաս տան
րաւոր նաՀ ատակներ ի յիշատակք , ւ// րից յետոյ 24ի առթիլ, 8 էչԴց բա զկաց ահ՜ մի գեղեցիկ ու. այն գւ։նձր զոր կբ սպասեն ձեզմէ Ա11ԼՈղջ լք|ւսւք
բացմ ան խօսքն ասաց կազմ ա կերպի չ յանձնախըմ– աատկերազարգ րացառիկ թիւ Հրատարակեց Իրա առողջ մ արմն ի մ էջ :
րի նախագաՀ Պ* Արսէն Աամեանը, ոգեկոչելով նի գաղութի ամէնէն տարածուած թերթր ,«Ալիք» : Վահսւն. ՇաւքլեաԹ
մեծ մեռելների անմաՀ յիշատտկբ։ ԱյնուՀետեւ
կուռ ճառերով Հրապարակ եկան օրուան րանա - 2Ա8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ
խօսներր ,, Հանրածանօթ մ տալս րականնե ր Պ * Պ • իրանահայ
ՎաՀԷ Արծրունի, Անգրէ Տէր ՕՀանեան եւ Ալեր– ՌԱԶՄԻԿՆԵՐՈՒ ՑԻՇԱՏԱԿԻՆ
սան Տէր Վ^արգանեան ։ \թրագրի երկրորդ՝ գեղ ~՝ ՄԱՐՍԷՅԼԻ ՄՐՑՈՒՄՆԵՐԸ
ա րո ւե ս տ ա կան րա քեն ում Հանդէս եկան քաղաքի
լ աւա զ ս յն ումերը , որոնց թւում իրանաՀա յ Հռ ՄԱՐՍԷՅԼ– - ժամր 5ին կբ սկսի Պ՛ Լեւոն ՏԷՍԻՆ" Մայիս \\ին, յաղթանակի աարե -
չակաւս ր ե րգչուՀ ի՝ Տ իկին Աաթօ Աղա բա րե ան ր : Սնացա կանեան ի նուիրած բամ ակի խաղարկութիւ դարձի առթիւ քաղաքապետութիւնը կազմ ակեր -
Մեծապէս յս՚ջ՚՚զ էին Օր* /հիմա (ֆտվՀաննփսեանի նը ։Լի ոն—Տ է ս ին ցո յց կո ւտ այ շատ արագ եւ ճար– սլա ծ էր պաշտօնական թափոր մը, որուն մ աս -
եւ Տ իկին Ա եղա Տ\ովնանեան ի ա ր ա ա ս ան ո ւթ ի ւնե րը ա է լ խաղ մբ ։ կողովուրդը անընդՀատ կը ծափա– նակցեցան նաեւ Ֆրանսական Բանակի Հայ նախկին
(«Հերոսի մօր երազրՓ եւ Աիամանթոյի «^ար,/՛» , Հարէ ել կբ խ բա խո լսէ ։ Լի ոն—Տէսին իւրացուցած Ռազմիկներու եւ Հա յ կամ • եւ Մարտիկներու
իսկ մ ա յբաքաղաքի լա ւ ա զո յն արտասանող Տ իկին է ֆութպոլի գաղանիքներբ ։ ՄԱԲսէյէի ֆո՚թ՜սլո - զոյգ Մ իութ իւննե րը իրենց առանձին դրօշներով :
Արմեն ո ւՀ ի Տ ա բ ո ւթ ի ւն ե ան բ սքանչելի կե րպով լիսաներ ը պաՀ մը զա րմ ա ցած կը գիտեն Հ Ե րկ՚՚ւ Իրիկունը *1)բ * Բանակի Հա ք Ռազմիկներու Միու -
արտասանեց «^Լերջին աղօթքլԴ , խորապէս յուզե խումբե բուն խաղալու ձեւր բոլորովին կբ տար — թի ւնը սարքած է ր ոն գո ւնե լո ւթ ի ւն մը ի պատ իւ
լով Հ ան գիսակ ան ն երբ , արց ո ւնք քամ ելով ն ր ան ց բե րի Հ Լիոն—Տէսին կը մարմնացնէ ֆութպօլի ցու Պ * 1~աՏՏ61^ որ Մ ի ո ւթ ե ան պա տ ո ւո յ նախագաՀն է I
ա Հրե ր իւ ց : Տ ատոլկ յի շատակութեան արմանի է ցադրութիւն , իսկ Մարսէ յլ փոքր իկ «փաստերով Գմբաիստաբար իր կամքէն անկախ պատճառներով
նաեւ երիտասարդ ո լ շն ո րՀ ա լի ջութակաՀ ա բ Պ * յանկարծակի եր կա յն Հ արուածնե բ 1լ՝ ուղ զէ գէպի Ի զէ րի Հա յաս էր ե ր ե ս վա խ ան բ չկրկաւ ներկայ ըլ
նշանափա յաը ։ Առաջին կի սա խազին Մ արսէյլ շա~~ լալ այդ ընդունելութեան Հ Մ իութեան վար չու -
Հեցաւ առաջին նշանակէտը : Երկր՚՚րգ կիսախա — թիւնր օգտուելով ի բ անդամն եր ու եւ գաղութ ին
գալ սկսան։ կարծես քիչ էին ճառերր, ինծի ա/ զին Լիոն—Տէսին էլուզէ Հաւասարիլ, եւ ա Հ ա կր զանազան էսաւերը ներկայացնող Հիւրերոլ ներկա—
սկսան իրենց սուտերուն ենթարկել, իբր Թէ 4 0 կին մ եր տզոց սաՀմ աննեբուն մ էջ մոդով ուրդր յութենէն , պարզեց իր ծրագիրը յուշարձան մը
տարի առաջ ջարդեր ենք իրենց սւերունդբ, չար - անընդՀատ կը խրախուսէ , քանզի Լի ոն—Տ է "ին ար կանգնել տեղւո յս եկեղեցիին շր ջա վւ ա կին մէջ ,
չա րանքնե րով ս պանն ե բ ենք եոեբ ։ իմ Հ այբս որ մանի է յաղթութեան– : Մարսէ յլ չէ կրնա ր ցո յց Հերանսայի մէջ զո Հ ուա ծ Հայ ռազմիկներու յիշա–
այս յանցանքով մ աՀ ո լան դատապարտուեցաւ Տա– տալ իր լաւ խաղարկութիւն ր , բայց մ եր Լիոն - տակր յաւեբմացնելու Համար : Այս Հարցին Հոլրջ
մատ Ֆէրիաի կառավարութեան կողմէ , ինծի Հլոյց Տէսինի ՛ընկերները բախտ չունէին այգ օբբ՛ քանի եզան կարծիքներու վա խան ակութ իւննե բ : Բո լո ր
տուած է ր լուսն կա բներ այս դէպքերուն շոլ֊րջ * քան ի գնդակներ նշանակէտի կրնա յինվերածուի լ, ներկաները դնաՀ ատեցին ռազմ իկնե բոլ վար չու -.
երբ Տ իարպէքի րի կուսակալ էր ։ Հա յերր չէիՐն որ եթէ իրենց յւս րձա կողա կան ղիծ ը^անա րՀ ար ու ած ե ք թե ան այս գեզեցի կ գաղափարը : Առաջարկուեցաւ
դպան յղի կիներուն , ստո բեր կրետ յ դաւա գո ւթի ւն– դէպի նշանափա յա ը : ՊաՀ մը խազա բ կութ իւն ը կր ք^աոմիկնեբու Մ իութեան նա խաձեռնոլթեամ բխո բ–
ներ սարքեցին Վանա յ , Տ իա րպաքբբ ի , ^իթլիսի նմանի կատարեալ բաժակի վճռական մրցումի, մը Հրդակցական մոզով ի Հ բաւի րել գազ ութին բոլոր
մէջ եւ շրջ*սկայքբ։ Եթէ այս խնդիրները քրքրել ուր մողովուրդը կը գոռայ Հիանալով աղոց թա - Մւի՚ութիւնները ։ Կը յուսանք թէ գաղութը ան -
կհուզեն , աբդիւնքբ իրենց վնասակար կ^Բէէա / ։ փած ճիգին, բայց Ա արսէյլ կը յաջՈզի շաՀիլ երկ– խտիր մեծ ոգեւո րո ւթեամ բ պիտի փարի այս
Թուրքիոյ Համար Հայկական խնդիր չկայ այսօր։ Րո ՐԳ նշանակէտ մը եւ խաղբ կբ վերջանա յ 0 2 նուիրական ծրագրի իրագործման, յարգելու Հա—
՚^Հ ՀձԱօն Աաաթ» կբ Հրատարակչէ այս առթիւ Մաբսէյլի յաղթութեամբ ։ մար յիշատակը փառքի ճամ բուն վրա ք ինկած մեր
մ եծադի ր լուսանկա ր մ բ , որ կը ներկայացնէ Հարկ է իւ ո ս տ ո վան իլ թէ Լի ոն—Տ է ս ին ի իԱաղը սիրելիներուն է
Հա լ կա կան Համամողովր էսթօրիա պանդոկին աւելի– բարձր է Մաբսէյլէն։ Եթէ յարձակողական
դաՀ լիճին մէջ, ուր Հ ացկեր՛ո՛յթի նստած են անՀա– գիծը ջանայ աւելի շատ ոէ֊ղգել Հարուածներ դէ— քԻՈՒՐԻ ԱԾԽԱՀԱՆ-ԲԵՐԸ ազգայնացնելու Հա
գոր
մար մարդիկ։ Պատին վրայ Հայերէն գիրերով գր պի նշանափա յար , ա յն ատեն Լիոն—Տէսին կրնայ մար ծրագիր մր մշակած է Անգլիա ել պիտի
-
ուած է Հետեւեալը* Ոզ^ոյն Համաշխա րՀային ւէ) րանսա յ ի ամէնէն զօրաւոր եւ ֆութպոլի թ՝է^ք11|1ք– ծադրէ խստօրէն , Հակառակ բոլոր րնղղիմու
Հայկական ՝Բօնկբէսին : Հով ամէնա լաւ Հայ խումբը նկատ ուի լ ։ թեանց :
ՕՐԱԿԱՆ ցաւ մօրս ու բմիշկին խնամքներով։ Ակսած էր վե Հութիւն ներշնչելու քաՀանային , կապեց տղաքր
րագտնել իր յիշողութիւնն ալ որ բաւեց իրեն միս– իրեն, սորվեցաւ ու սորվեցուց բոլոր ղասերր եւ
մինակը սորվելու չորսէ աւելի լեզուներ ։ Թո ւր - թուրքերէնը ։ Ինքզինքբ տա ած էր կարդալու ***։
քեբէնը պէտք էր լաւ դիանալ զիւղերոլ մէջ վար– կոտրած էր գրիչը "է1 իր^ս բերած էր պատուՀաս ,
մապետոլթիւն ընելու Համար , քանի .որ պաշտօնա պիտի չի գրէր ալ %
1Լան ա Հ ա յբը այս անգամ , աչքառու պաշտպանու կան բոլոր թղթակց ո ւթի ւնն ե րը պարտաւոր ուած
թիւն մը կ՚ընծայէ։ Փոխանակ «ճերմակ ձին» նըս– էր կատարելու, ֆրանսերէնն ո լ ղերմաներէնը ան– Միլ\ոցը գաանք բերել տալու գիբքեր ֆրան -
աե ցնելո ւ (վտարե լ) , Տակոբ կր դատապարտեն Հ բամեշտ էին մեր գրական ախ ո բմա կներուն Հա - սա կան գրականութենէն՝ Զ°Լա , Մ ոփասան , Ռը ~~
ծոմապաՀութեամբ ապաշխարել % Գուրեան եպս . մար ու քիչիկ մըն ալ անգլիերէն ։ նան, իփօլիթ քՒէնի բո լո ր Հ եզինակո ւթ իւննե ր ը
կբ խրատէ Հնազանդի լ օրէնքին եւ չխորտակել իր կ՝՝ա րդե լա փակէ ի ղինքբ սենեակի մբ մէջ ու կբ ուեցալ իր տրամադրութեան տակ, դիշեբներբ
ապագան ։ Այս առթիւ կբ խոստանար շատ բարիք պաՀանջէի որ քերթուա^֊ գրէր՛* Այգ շրջանէն ունի թ աղուեցաւ անոնց մէջ։ իսկ, ցեբեկնեբբ դպրոցէն
ներ , բայց Տակոբը քանի մը օր վեր֊ջ գիշերով կր ււ ւ/7 ան ա ւո րն եր զոր մինչեւ Հիմա\ պաՀ ած եմ % կ%ար– վեր ջ կը պատէի նք մեր լեռնե բը , խո բո ւն կ զդա -
Հեռանայ վանքէն։ Կ՝ անցնի անծանօթ ճամ բահերէ մէ օր մը լոյս աշխարՀ Հանել զանոնք։ ցումներով կապուած էր բոլոր ղրկուածներուն Հ
ու լեռնեբէ դէաի իր գիւզբ ,՛՛՛որ շա բա թնե ր ո վ Հե Նոյն տարին նոյեմբերին անցաւ իր զիւղը ուր Կը խօսեցնէինք մեր գիւղերու բոլոր ք օ քՈՆյւնեըը ,
ռու էր՛. Գ իշե րն եբը կ %անց ըն է անտ առն ե րո ւ* մէջ , գինքր կարգեցին ծաղկոցի ուսուցիչ : Գրականու. - կէս խենթերը, կը խմէինք անոնց Հետ, ընտանու՛՛
անօթի ծարաւ, կը սնանի վայրի պտուղներով, կը թեան մէջ կը մտնէր արկածով մ բ ։ Գպրոցի վար– թիւն շաՀելու Համար։ Իր ապագայ գոբծերուն
քնանա յ ճաՀ ի ճնե բու եզերքը ու կբ ստիպուի նո յն մա պետն եր էն մէկուն կեանքբ վերածեր էր պատ– մէջ*, Օշականի այս տարիներու տպաւորութիւն —
իսկ խմել ճաՀճային ջուր ոլ կբ վարակուի ՃաՀ - մուածքի եւ տղաքը իր սեղանին վրայէն առեր ու ներ բ կը կազմեն նիւթը կարգ մ բ արաադրոլ -
ճսւտ ենգ ով I Գոկեր էին <մԼրեւելք»ին , Տակոբ ՏովՀաննէսեան թեանց : (<ձ\) իւլէ յմ ան էֆէնտի» եւայլն) : իր սր–
\90\ին թէ 902ին, լաւ չեմ յիչեր, ապրիլի ստո րագրութեամ բ : Խ ո բուն կ յ ո ււլո ւմ ով գրուած տա յո յզ պատմ ուածքներէն Հ^Հօրքուր Վ^աբդան^ն
ցուրտ օր մը, լուր բեր ին թէ վարը մէկը կը սպա այգ անդրանիկ դործբ ո ր Հրատարակուած էր ան– ալ մեր գիւղի մամկոչն էր՛ «Մնացոբգաց^ի «Մա–
սէ ։ Իջայ վար մեր տունէն ու գտայ Տակոբը*** միջապէս , տեղի էր տուած ծան ր իրարանցումի , իէիկյ>Ը զտած է մեր գիւղին մէջ ։ Համալսարանա
Չափազանց տմդոյն՝ ու խիստ նիՀաբցած * փաթ - ուսուցչութեան , թաղականութեան , Հուլաբար - կան կրթութիւն առած ա յզ կովկասցի տզան ասլ–
թուեցանք իրար ու լացինք ; Տկար իր սրունքները ձութեան ու ազան ե րու շրջանակին մէջ, կուտան , րեցոլց մեզ իր տենջերովը , մեր մողովուրղի ազա
Հազիւ կրնային գինքը բարձրացնել մեր տան՛ ան - կ՚առնեն, եւ –.ոբոշո ւմ — ա ր տ ա ք ս ե լ ա ն օ թ ի շ ո ւ ն ը տագրութեան եւ ինքնապաշտպանոլթեան երազնե–
Հատնում սանդուզներէն վեր ։ դպրոցէն : րով։ Կ՝ո
Մայրս նոյնպէս արցունքը աչքին, խոր գուր Եւ արտաքսեցին % ւզէ ր ճանչնալ մ եր շրջանի տրամ ազ րու -
գուրանքով ըրաւ անՀբամեշտ կարգադրութիւներ թիւ֊նը գէպի այգ Աուբբ Գործը :
իմ սենեակիս մէջ անկողին մը եւ մեր ճոխ ագա Բախտր կրկին միջամտեց ։ Այդ օրերուն մեր Երեք տաբի վերջ Օշական դարձաւ իր գիւղը *
րակապանի սեղանէն աե զ մը տրամադրելով։ Հի - գի՚֊գի վարմապետը կը մեռնէր : Բոլոր եռան– մեղի ձդելով իր ուսուցչութեան այդ կարճ մամ ա–
ւանդ էր եւ երբեք ախորմակ չունէր ։ինչպէս ըսի Գրըս գոբծածեցի Համ՚ոզելու Համար Հաւրս եւ գիլ նակաշբջանէն շատ գոՀացուցիչ Հունձք մը։ իրեն
վաբակուած էր ճաՀճատենղի շատ զօրաւոր տեսա զի քաՀանան , որ ազգական էր ու կբ վայլէր Հօրս յաջորդ նշանակած էր իր աշակերտներէն տեղացի
պա շտպան ութիւնբ ։ Կ՛՛ուզէ ի բերել ղինքբ ուսուցիք 17—18 տարեկան տղեկ Հր, թրծուած իր թթիյմո–
կէ մը, օր բնդ մէջ կ՚ունենար սաստիկ գող* ակ մե ր ղի ւզի դպրոց ին , դարձեալ ծանր տագնապնե րովր ։
ռաները կափկափելու աստիճան : Ա՛ ւո րմնին տկա րէ վերջ Օշական ձայնաւորութիւն չէր գիտեր , Ամիսր քանի մր անգամ կ՚երթայի իր գիլղր;
րութիւնը անդրադարձած էրմտքին ալ վրայ* հ։"Ս՜ քսանք դեռ չէր մտած եւ ունէր ան Հ աւատ ի աք
սնցուցած էր յիշողութիւնը ։ Համբալ յ ա ^ ո ղ ռ օ ա « / գէ^ՔԱ ունենալ ուսուցիք
Հին տղան էր , երբ բաւական մբ կազգուբուձե– ԳԷՈՐԳ ՋԱԳՐԵԱՆ
մեր գիւղի դպրոցին։ Տակոբ գտաւ կերպը վստա– (5)
Fonds A.R.A.M
նաեւ Տիկիններ Լիլի Բաղիլ, Արծւ-իկ Ատեփանեան ներկա յ մողո՛վուրդը իբրեւ ականատես աւե լի դե–
Պալասանէ ան Օրք՛ եւ Պ՛ Խամակ Աւետիսեան : զեցիկ խաղա բ կութ իւննե բու ։ կը յուսանք թէ Մ ա–
Թ Ե Հ Ր Ա ՚ Ն (ՅսււՆԱւջ) Իրանի մայրաքաղաքի Նոյն օրը կաթոլիկ Հայոց դեբեղմանատա– յիս 25ին երբ երկրորդ միջմասնաճիլղային մբր -
Հայ ե ր ի ա ա ս ա ր ղա կան—մ շակութա յին Հ ԻսԳ Մ ի՚ո լ~~ նը բիւրաւոր Նա Հատակներ ի յի շատ ակին Հանդի ցումր որ պիտի խաղացուի Հ * Մ * Ը *Մ ՛ի սեվւական
թիւ-ններր գէ*ոռոիկ մ իաք էին յղացել ա յս աարի սաւոր պատարագ ու ՀոգեՀանգիստ մատոյց իրա դաշտին վրայ, \/ւէՈՈՇի Հ ՛Մ ՛ի ՛Մ */՛ խում բին դէմ,
միասնաբար եւ լա յն շրջանակում աօնեչո լ Ապրի ք նի կաթոլիկ Հայոց առաջնորդբ՝ Արդար գեբա - մեր
1 1 / 2 4 Հ » : Այղ առթիւ կազմակերպուած՜ սգաՀանգէ– պայծառը։ Ռգեկոչելով մէկ միլիոն ղոՀերի յ ի շա– ա Դ ա Ք Ր "(իտի կրնան իրենց յատուկ կատար—
սր աեղի ունեցաւ Ապր՛իէ 25ին , պինեմայի մր մէջ տակբ , կո չ արեց ա ն զ ո լ ւլ ա կ ա ն ԱՀ ար ոն եան ին , ե ալ խազա բ կութ իւն բ ցոյց տալ : Մ Ր°"լմէն վերք
"ր 1 2 0 0 աթոռ ունի, լ՛ա յց եւ այնպէս 1 5 0 0 Հոգուց վե րցնել ի բ անն մ ան քնարը ել անցնելով Երկիր տզաքբ առաջնորդուեցան ճաշարան ։ կրկին երդեր
աւելի տեղաւս րուած էին՛. Բացի լայն \ու րնդար Հայաց ԱշխարՀի նոր երգը երգել։ եւ մաղթանքներ ։ Այ" առթիւ ալճերիացի նշանա—
ձակ սլա տ շ գա մ ր խոն ուած ր ա ղմ ո ւթ իւնից , ոտքի ® Աարիէ 21 ին * Ա . Աստուածածին մայր եկե– ւո ր դատաւո բ ը Պ * Տ1շ61Ո, Հետեսե ա լ խօսքեբը ուղ
՚Լրայ) պատերի երկայնքով ել միջանցքում երկար ղե ցում Հ ան դի ս ա ւո ր պատարագ եւ ՀոգեՀանգիստ ղեց Հ*Մ–Ը՚Մ ՛ի տղոց.
շարքեր էին կազմեր ուրիշներ : Ե*~ ղեռ գալիս էր կատարուեցաւ ի յիշատակ Հա րիւր , Հ աղա բ ա ւո բ ^էբ^էէ տզաք, ես շատ ծանօթ եմ ձեր ազ–
մողովոլբգլՀ , մ ու աքի թերթիկներով ու առանց ՆաՀ ատ ա կաց * Հ ոգե Հ անզստ ե ան արա րողութիւնից դային պատմութեան ։ կազմեցէք ամէն տեղ Հ ՛Մ •
թերթիկների եւ <&մի անկիւն» խնդրում ՚. Տեղ չլի յետոյ , արին ներկայ էր Հոծ բազմութիւն , ոգե - Ը ՛Մ ՛ի մասնաճիւղեր , մարզեցէք ձեր մարմիններ
նելու պատճառով շատերր վերադարձան ։ շունչ քարողով Հանդէս եկան մամանակաւոր թե Բը եւ միտքերբ այդ աղդօգուտ Մ՝ի՝ոլթեան մէջ ։
3՝ ամ անակաւո ր թեմ ա կա լի առաջարկով ՝Հ ան– մակալը եւ ՏովՀաննէս աւագ քաՀանայ Հաճեանը ։ ՚հուք ձեր ձեռքերովն է որ պիտի կերտէք եւ օր մբ
դիսականներր մի րոպէ յո ան կա յս յարգեցին րի"֊՜ Ինչպէս ամէն տարի, այս տարի եւս Աարիյ պիտի տանիք ձեր սիրելի Հա յ ր են իքը , Հա յաս տան
րաւոր նաՀ ատակներ ի յիշատակք , ւ// րից յետոյ 24ի առթիլ, 8 էչԴց բա զկաց ահ՜ մի գեղեցիկ ու. այն գւ։նձր զոր կբ սպասեն ձեզմէ Ա11ԼՈղջ լք|ւսւք
բացմ ան խօսքն ասաց կազմ ա կերպի չ յանձնախըմ– աատկերազարգ րացառիկ թիւ Հրատարակեց Իրա առողջ մ արմն ի մ էջ :
րի նախագաՀ Պ* Արսէն Աամեանը, ոգեկոչելով նի գաղութի ամէնէն տարածուած թերթր ,«Ալիք» : Վահսւն. ՇաւքլեաԹ
մեծ մեռելների անմաՀ յիշատտկբ։ ԱյնուՀետեւ
կուռ ճառերով Հրապարակ եկան օրուան րանա - 2Ա8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ
խօսներր ,, Հանրածանօթ մ տալս րականնե ր Պ * Պ • իրանահայ
ՎաՀԷ Արծրունի, Անգրէ Տէր ՕՀանեան եւ Ալեր– ՌԱԶՄԻԿՆԵՐՈՒ ՑԻՇԱՏԱԿԻՆ
սան Տէր Վ^արգանեան ։ \թրագրի երկրորդ՝ գեղ ~՝ ՄԱՐՍԷՅԼԻ ՄՐՑՈՒՄՆԵՐԸ
ա րո ւե ս տ ա կան րա քեն ում Հանդէս եկան քաղաքի
լ աւա զ ս յն ումերը , որոնց թւում իրանաՀա յ Հռ ՄԱՐՍԷՅԼ– - ժամր 5ին կբ սկսի Պ՛ Լեւոն ՏԷՍԻՆ" Մայիս \\ին, յաղթանակի աարե -
չակաւս ր ե րգչուՀ ի՝ Տ իկին Աաթօ Աղա բա րե ան ր : Սնացա կանեան ի նուիրած բամ ակի խաղարկութիւ դարձի առթիւ քաղաքապետութիւնը կազմ ակեր -
Մեծապէս յս՚ջ՚՚զ էին Օր* /հիմա (ֆտվՀաննփսեանի նը ։Լի ոն—Տ է ս ին ցո յց կո ւտ այ շատ արագ եւ ճար– սլա ծ էր պաշտօնական թափոր մը, որուն մ աս -
եւ Տ իկին Ա եղա Տ\ովնանեան ի ա ր ա ա ս ան ո ւթ ի ւնե րը ա է լ խաղ մբ ։ կողովուրդը անընդՀատ կը ծափա– նակցեցան նաեւ Ֆրանսական Բանակի Հայ նախկին
(«Հերոսի մօր երազրՓ եւ Աիամանթոյի «^ար,/՛» , Հարէ ել կբ խ բա խո լսէ ։ Լի ոն—Տէսին իւրացուցած Ռազմիկներու եւ Հա յ կամ • եւ Մարտիկներու
իսկ մ ա յբաքաղաքի լա ւ ա զո յն արտասանող Տ իկին է ֆութպոլի գաղանիքներբ ։ ՄԱԲսէյէի ֆո՚թ՜սլո - զոյգ Մ իութ իւննե րը իրենց առանձին դրօշներով :
Արմեն ո ւՀ ի Տ ա բ ո ւթ ի ւն ե ան բ սքանչելի կե րպով լիսաներ ը պաՀ մը զա րմ ա ցած կը գիտեն Հ Ե րկ՚՚ւ Իրիկունը *1)բ * Բանակի Հա ք Ռազմիկներու Միու -
արտասանեց «^Լերջին աղօթքլԴ , խորապէս յուզե խումբե բուն խաղալու ձեւր բոլորովին կբ տար — թի ւնը սարքած է ր ոն գո ւնե լո ւթ ի ւն մը ի պատ իւ
լով Հ ան գիսակ ան ն երբ , արց ո ւնք քամ ելով ն ր ան ց բե րի Հ Լիոն—Տէսին կը մարմնացնէ ֆութպօլի ցու Պ * 1~աՏՏ61^ որ Մ ի ո ւթ ե ան պա տ ո ւո յ նախագաՀն է I
ա Հրե ր իւ ց : Տ ատոլկ յի շատակութեան արմանի է ցադրութիւն , իսկ Մարսէ յլ փոքր իկ «փաստերով Գմբաիստաբար իր կամքէն անկախ պատճառներով
նաեւ երիտասարդ ո լ շն ո րՀ ա լի ջութակաՀ ա բ Պ * յանկարծակի եր կա յն Հ արուածնե բ 1լ՝ ուղ զէ գէպի Ի զէ րի Հա յաս էր ե ր ե ս վա խ ան բ չկրկաւ ներկայ ըլ
նշանափա յաը ։ Առաջին կի սա խազին Մ արսէյլ շա~~ լալ այդ ընդունելութեան Հ Մ իութեան վար չու -
Հեցաւ առաջին նշանակէտը : Երկր՚՚րգ կիսախա — թիւնր օգտուելով ի բ անդամն եր ու եւ գաղութ ին
գալ սկսան։ կարծես քիչ էին ճառերր, ինծի ա/ զին Լիոն—Տէսին էլուզէ Հաւասարիլ, եւ ա Հ ա կր զանազան էսաւերը ներկայացնող Հիւրերոլ ներկա—
սկսան իրենց սուտերուն ենթարկել, իբր Թէ 4 0 կին մ եր տզոց սաՀմ աննեբուն մ էջ մոդով ուրդր յութենէն , պարզեց իր ծրագիրը յուշարձան մը
տարի առաջ ջարդեր ենք իրենց սւերունդբ, չար - անընդՀատ կը խրախուսէ , քանզի Լի ոն—Տ է "ին ար կանգնել տեղւո յս եկեղեցիին շր ջա վւ ա կին մէջ ,
չա րանքնե րով ս պանն ե բ ենք եոեբ ։ իմ Հ այբս որ մանի է յաղթութեան– : Մարսէ յլ չէ կրնա ր ցո յց Հերանսայի մէջ զո Հ ուա ծ Հայ ռազմիկներու յիշա–
այս յանցանքով մ աՀ ո լան դատապարտուեցաւ Տա– տալ իր լաւ խաղարկութիւն ր , բայց մ եր Լիոն - տակր յաւեբմացնելու Համար : Այս Հարցին Հոլրջ
մատ Ֆէրիաի կառավարութեան կողմէ , ինծի Հլոյց Տէսինի ՛ընկերները բախտ չունէին այգ օբբ՛ քանի եզան կարծիքներու վա խան ակութ իւննե բ : Բո լո ր
տուած է ր լուսն կա բներ այս դէպքերուն շոլ֊րջ * քան ի գնդակներ նշանակէտի կրնա յինվերածուի լ, ներկաները դնաՀ ատեցին ռազմ իկնե բոլ վար չու -.
երբ Տ իարպէքի րի կուսակալ էր ։ Հա յերր չէիՐն որ եթէ իրենց յւս րձա կողա կան ղիծ ը^անա րՀ ար ու ած ե ք թե ան այս գեզեցի կ գաղափարը : Առաջարկուեցաւ
դպան յղի կիներուն , ստո բեր կրետ յ դաւա գո ւթի ւն– դէպի նշանափա յա ը : ՊաՀ մը խազա բ կութ իւն ը կր ք^աոմիկնեբու Մ իութեան նա խաձեռնոլթեամ բխո բ–
ներ սարքեցին Վանա յ , Տ իա րպաքբբ ի , ^իթլիսի նմանի կատարեալ բաժակի վճռական մրցումի, մը Հրդակցական մոզով ի Հ բաւի րել գազ ութին բոլոր
մէջ եւ շրջ*սկայքբ։ Եթէ այս խնդիրները քրքրել ուր մողովուրդը կը գոռայ Հիանալով աղոց թա - Մւի՚ութիւնները ։ Կը յուսանք թէ գաղութը ան -
կհուզեն , աբդիւնքբ իրենց վնասակար կ^Բէէա / ։ փած ճիգին, բայց Ա արսէյլ կը յաջՈզի շաՀիլ երկ– խտիր մեծ ոգեւո րո ւթեամ բ պիտի փարի այս
Թուրքիոյ Համար Հայկական խնդիր չկայ այսօր։ Րո ՐԳ նշանակէտ մը եւ խաղբ կբ վերջանա յ 0 2 նուիրական ծրագրի իրագործման, յարգելու Հա—
՚^Հ ՀձԱօն Աաաթ» կբ Հրատարակչէ այս առթիւ Մաբսէյլի յաղթութեամբ ։ մար յիշատակը փառքի ճամ բուն վրա ք ինկած մեր
մ եծադի ր լուսանկա ր մ բ , որ կը ներկայացնէ Հարկ է իւ ո ս տ ո վան իլ թէ Լի ոն—Տ է ս ին ի իԱաղը սիրելիներուն է
Հա լ կա կան Համամողովր էսթօրիա պանդոկին աւելի– բարձր է Մաբսէյլէն։ Եթէ յարձակողական
դաՀ լիճին մէջ, ուր Հ ացկեր՛ո՛յթի նստած են անՀա– գիծը ջանայ աւելի շատ ոէ֊ղգել Հարուածներ դէ— քԻՈՒՐԻ ԱԾԽԱՀԱՆ-ԲԵՐԸ ազգայնացնելու Հա
գոր
մար մարդիկ։ Պատին վրայ Հայերէն գիրերով գր պի նշանափա յար , ա յն ատեն Լիոն—Տէսին կրնայ մար ծրագիր մր մշակած է Անգլիա ել պիտի
-
ուած է Հետեւեալը* Ոզ^ոյն Համաշխա րՀային ւէ) րանսա յ ի ամէնէն զօրաւոր եւ ֆութպոլի թ՝է^ք11|1ք– ծադրէ խստօրէն , Հակառակ բոլոր րնղղիմու
Հայկական ՝Բօնկբէսին : Հով ամէնա լաւ Հայ խումբը նկատ ուի լ ։ թեանց :
ՕՐԱԿԱՆ ցաւ մօրս ու բմիշկին խնամքներով։ Ակսած էր վե Հութիւն ներշնչելու քաՀանային , կապեց տղաքր
րագտնել իր յիշողութիւնն ալ որ բաւեց իրեն միս– իրեն, սորվեցաւ ու սորվեցուց բոլոր ղասերր եւ
մինակը սորվելու չորսէ աւելի լեզուներ ։ Թո ւր - թուրքերէնը ։ Ինքզինքբ տա ած էր կարդալու ***։
քեբէնը պէտք էր լաւ դիանալ զիւղերոլ մէջ վար– կոտրած էր գրիչը "է1 իր^ս բերած էր պատուՀաս ,
մապետոլթիւն ընելու Համար , քանի .որ պաշտօնա պիտի չի գրէր ալ %
1Լան ա Հ ա յբը այս անգամ , աչքառու պաշտպանու կան բոլոր թղթակց ո ւթի ւնն ե րը պարտաւոր ուած
թիւն մը կ՚ընծայէ։ Փոխանակ «ճերմակ ձին» նըս– էր կատարելու, ֆրանսերէնն ո լ ղերմաներէնը ան– Միլ\ոցը գաանք բերել տալու գիբքեր ֆրան -
աե ցնելո ւ (վտարե լ) , Տակոբ կր դատապարտեն Հ բամեշտ էին մեր գրական ախ ո բմա կներուն Հա - սա կան գրականութենէն՝ Զ°Լա , Մ ոփասան , Ռը ~~
ծոմապաՀութեամբ ապաշխարել % Գուրեան եպս . մար ու քիչիկ մըն ալ անգլիերէն ։ նան, իփօլիթ քՒէնի բո լո ր Հ եզինակո ւթ իւննե ր ը
կբ խրատէ Հնազանդի լ օրէնքին եւ չխորտակել իր կ՝՝ա րդե լա փակէ ի ղինքբ սենեակի մբ մէջ ու կբ ուեցալ իր տրամադրութեան տակ, դիշեբներբ
ապագան ։ Այս առթիւ կբ խոստանար շատ բարիք պաՀանջէի որ քերթուա^֊ գրէր՛* Այգ շրջանէն ունի թ աղուեցաւ անոնց մէջ։ իսկ, ցեբեկնեբբ դպրոցէն
ներ , բայց Տակոբը քանի մը օր վեր֊ջ գիշերով կր ււ ւ/7 ան ա ւո րն եր զոր մինչեւ Հիմա\ պաՀ ած եմ % կ%ար– վեր ջ կը պատէի նք մեր լեռնե բը , խո բո ւն կ զդա -
Հեռանայ վանքէն։ Կ՝ անցնի անծանօթ ճամ բահերէ մէ օր մը լոյս աշխարՀ Հանել զանոնք։ ցումներով կապուած էր բոլոր ղրկուածներուն Հ
ու լեռնեբէ դէաի իր գիւզբ ,՛՛՛որ շա բա թնե ր ո վ Հե Նոյն տարին նոյեմբերին անցաւ իր զիւղը ուր Կը խօսեցնէինք մեր գիւղերու բոլոր ք օ քՈՆյւնեըը ,
ռու էր՛. Գ իշե րն եբը կ %անց ըն է անտ առն ե րո ւ* մէջ , գինքր կարգեցին ծաղկոցի ուսուցիչ : Գրականու. - կէս խենթերը, կը խմէինք անոնց Հետ, ընտանու՛՛
անօթի ծարաւ, կը սնանի վայրի պտուղներով, կը թեան մէջ կը մտնէր արկածով մ բ ։ Գպրոցի վար– թիւն շաՀելու Համար։ Իր ապագայ գոբծերուն
քնանա յ ճաՀ ի ճնե բու եզերքը ու կբ ստիպուի նո յն մա պետն եր էն մէկուն կեանքբ վերածեր էր պատ– մէջ*, Օշականի այս տարիներու տպաւորութիւն —
իսկ խմել ճաՀճային ջուր ոլ կբ վարակուի ՃաՀ - մուածքի եւ տղաքը իր սեղանին վրայէն առեր ու ներ բ կը կազմեն նիւթը կարգ մ բ արաադրոլ -
ճսւտ ենգ ով I Գոկեր էին <մԼրեւելք»ին , Տակոբ ՏովՀաննէսեան թեանց : (<ձ\) իւլէ յմ ան էֆէնտի» եւայլն) : իր սր–
\90\ին թէ 902ին, լաւ չեմ յիչեր, ապրիլի ստո րագրութեամ բ : Խ ո բուն կ յ ո ււլո ւմ ով գրուած տա յո յզ պատմ ուածքներէն Հ^Հօրքուր Վ^աբդան^ն
ցուրտ օր մը, լուր բեր ին թէ վարը մէկը կը սպա այգ անդրանիկ դործբ ո ր Հրատարակուած էր ան– ալ մեր գիւղի մամկոչն էր՛ «Մնացոբգաց^ի «Մա–
սէ ։ Իջայ վար մեր տունէն ու գտայ Տակոբը*** միջապէս , տեղի էր տուած ծան ր իրարանցումի , իէիկյ>Ը զտած է մեր գիւղին մէջ ։ Համալսարանա
Չափազանց տմդոյն՝ ու խիստ նիՀաբցած * փաթ - ուսուցչութեան , թաղականութեան , Հուլաբար - կան կրթութիւն առած ա յզ կովկասցի տզան ասլ–
թուեցանք իրար ու լացինք ; Տկար իր սրունքները ձութեան ու ազան ե րու շրջանակին մէջ, կուտան , րեցոլց մեզ իր տենջերովը , մեր մողովուրղի ազա
Հազիւ կրնային գինքը բարձրացնել մեր տան՛ ան - կ՚առնեն, եւ –.ոբոշո ւմ — ա ր տ ա ք ս ե լ ա ն օ թ ի շ ո ւ ն ը տագրութեան եւ ինքնապաշտպանոլթեան երազնե–
Հատնում սանդուզներէն վեր ։ դպրոցէն : րով։ Կ՝ո
Մայրս նոյնպէս արցունքը աչքին, խոր գուր Եւ արտաքսեցին % ւզէ ր ճանչնալ մ եր շրջանի տրամ ազ րու -
գուրանքով ըրաւ անՀբամեշտ կարգադրութիւներ թիւ֊նը գէպի այգ Աուբբ Գործը :
իմ սենեակիս մէջ անկողին մը եւ մեր ճոխ ագա Բախտր կրկին միջամտեց ։ Այդ օրերուն մեր Երեք տաբի վերջ Օշական դարձաւ իր գիւղը *
րակապանի սեղանէն աե զ մը տրամադրելով։ Հի - գի՚֊գի վարմապետը կը մեռնէր : Բոլոր եռան– մեղի ձդելով իր ուսուցչութեան այդ կարճ մամ ա–
ւանդ էր եւ երբեք ախորմակ չունէր ։ինչպէս ըսի Գրըս գոբծածեցի Համ՚ոզելու Համար Հաւրս եւ գիլ նակաշբջանէն շատ գոՀացուցիչ Հունձք մը։ իրեն
վաբակուած էր ճաՀճատենղի շատ զօրաւոր տեսա զի քաՀանան , որ ազգական էր ու կբ վայլէր Հօրս յաջորդ նշանակած էր իր աշակերտներէն տեղացի
պա շտպան ութիւնբ ։ Կ՛՛ուզէ ի բերել ղինքբ ուսուցիք 17—18 տարեկան տղեկ Հր, թրծուած իր թթիյմո–
կէ մը, օր բնդ մէջ կ՚ունենար սաստիկ գող* ակ մե ր ղի ւզի դպրոց ին , դարձեալ ծանր տագնապնե րովր ։
ռաները կափկափելու աստիճան : Ա՛ ւո րմնին տկա րէ վերջ Օշական ձայնաւորութիւն չէր գիտեր , Ամիսր քանի մր անգամ կ՚երթայի իր գիլղր;
րութիւնը անդրադարձած էրմտքին ալ վրայ* հ։"Ս՜ քսանք դեռ չէր մտած եւ ունէր ան Հ աւատ ի աք
սնցուցած էր յիշողութիւնը ։ Համբալ յ ա ^ ո ղ ռ օ ա « / գէ^ՔԱ ունենալ ուսուցիք
Հին տղան էր , երբ բաւական մբ կազգուբուձե– ԳԷՈՐԳ ՋԱԳՐԵԱՆ
մեր գիւղի դպրոցին։ Տակոբ գտաւ կերպը վստա– (5)
Fonds A.R.A.M