Page 155 - ARM_19-1947_02

էէ Ա*Ա*

ՊՈՒՏ՝Մ ԵԻԵԱՂ անոնց պայուսակներն աչ խուզարկեցիք Լաւ էք ԳԱՂՈՒԹԷ ԳԱՂՈՒԹ

ըրած– ւ

Մ և՛ ծ բսղթաԱակը Տակաւի՛ն։ Նարգունիներոլ սրսկած– ա –ւ> ՊԱՐՍԻՑ ՇԱՀԸ նկատի առնելով թեՀրանի հայ–

րիւնհեղոլթեան սպառնալիքներ : ՀայՀոյանք , կական իշխանութեանց գիմումնեբը քՒաւբիզի Հա ք
զրպարտութիւն եւ . . •
Վեր^ապԷ՛ ս : Խոշոր յաղթանակը շահե - քաղաքական ամ բա ս տ տնե ալն երո ւ մ ասին , խոս -

ցանք : ֊ Ո՜ւֆ , տացած է ներում շնոբՀել ։

Անպայման Ազգային Գաաի կամ Կարս - Վ ա ՚ յ Վ.ա՚յ՝** Ոայց եթէ մեր ճանէ– ԴԵՐԱՍԱՆԱՊԵՏ ՄՆԱԿԵԱՆԻ մաՀուան \ \0ՐԳ^

Արտահանի մասին է խնդիրը։ Գուշակեցի® Հ ցած Համեստ - խելօք թ<եէչկ Նարդունին է, ան - ա ար ե լի ց ին առթիլ յփչատակի Հ անդէս մը տեղի

Աւելի կենսական : Հայոց ազգին ճակաաա– պա յմ ան անտ ր իւն ո ւթե ան ու Հ ի լանդո ւթի ւնն եր ո լ ունեցած է Պ"լս ո յ մէթ , երիտասարդաց թատեբա–

գԻիԸ. փըկ"±կալ; աոաթքը առնելու Համար սրսկում կատարած ըլլա– խումբին կողմ է , որուն մղիչ ագին կը կազմէ տիկ*

- Ի՚ձչ կ՚ըսէք։ Լու է ՚ Բա յց ինչո՞ լ յոգնակի «Ն ա բդո ւն ին ե Հ/» կը ՝Բնար , Մնակետնփ լաւագո յն ձեռնասուններէն ։

Ջէ^ք իմացած : Մա բ ս ի լի ոյ ՛իա ւա ռա կան Հոլովէք։ Կ՝երեւայ թէ իբ զաւակներն ու թոռներն Ներկայացուած է անոր խաղացանկէն «Մոմն ար­

ք)՝ ո գո ՛էի բն տ բ ո ւթ ի ւնը աեգի ունեցաւ ան ո ահ՜ կի– են, որ ^է\Հ\Ոա^\ւնե բո լ խումբ կազմած եւ գործի ձան չիՈոԳՐ^> ՚ ՝ ^ ՚ ^ Բ ^ Լ ա յ եղած է Հայ եւ թուրք

ը ա կ ի : Հաբաւա յին (հբանսայի Հա յե րուն ճակա - սկսած են Ա՝աբսիլիոյ մէթ ։ ստուար բաղմութիւն մը։ կատարուած է անա~

աագիբը ոբոշուեցալ այգ ընտբութիւն՚ով Հ Կատակը մէկգի։ Այդ ձեր ճանչցած Նար - պէս այց մը գերականին շիրմ ին, . ^էշէիի գե բեղ–

իսկապէս կարեւոր դէպք : Ուրեմն , ա4Գ դունին է ։ կրակ ու բոց եւ արիւնածարաւ։ Բայց մանաաան մէթ։ Բաղմաթփւ մտաւո րականնե ր , ար–

ընտրութիւնով, Մաբսիլիոյ եւ շրթանէ մեր Հայ - քչարեւո բութ իւն չունի , մենք դեմոկրատական տւեսաագէանեբ եւ Համակիրներ խոնարՀած են ա–

րենակիցնեբը երթանիկ թուական մը ոտք կը կո­ սկզբունքներով փառաւոր յաղթանակ մ ը տարինք նոր չիրմին առթեւ,։ Ղ*եբասան 0գսէն ՚էյաՀինեանի

խեն : Մայիս 4ին։ Եկեղեցին աղատեց ինք « Ղ*աշնա կ » ուղերձէն ՚Լերթ^ Հիքմէթ Նիսան պանծացնելով

« Երթանիկ^ն ալ խօ՞սք է : բռնապե տութենէ եւ քաբո֊զչութենէ : Մնակեանի յփշատակը, Հ րաւիրած է Հայերը եւ

Մ տ ր ս ի լի ո յ Հ ա յ ո ւթ ի ւնը վեբթապէ ս ագատե - Ըսել է , ասկէ առաթ , եկեղեցւոյ մէթ դԱ1շ– Թուրքերը , որ անշուք չթողուն մեծ աբուեստա -

ոաւ բռնակալութեան ճիրաններէն ել թօթափես ԹակերԷն. Աւետարան կը կարդային։ Գաշնակ տի­ տագէտին յիշատակը ։ ծաղկեպսակներ գրած են

յետադիմութեան լուծը։ Դ՚եւքոկրաիիզմի ել ազ - րացուներ եւ տ է բտէ բներ դա շնա կեր էն էլեբգէին թ՝ատե բաս ի բացը ել թուրք <ձ՝Բուլիս» թատերական

զատութեան սաՀմաններէն ներս մտաւ այդ օրը , ու կբ քա բողէին ։ Ի ՛ ն չ ս բ բապղծութ իւն * * * Հիմ ա , Հ անդէս ին խմբագրութիւնը :

թախթախի՚չ յ ա զթ տ ն ւս կ ո վ մը ։ ոբ ձե բ Հ ո վան ա ւո ր ո ւթ ե ան տակ մ տաւ եկեղեցին , <<, Կէճէ Փօսթասըֆի քրոնիկագիր Ադա Կիւն -

Որքա՚ն ուրախ եմ : Որո՞ւ գէմ տարաւ ան շուշտ Աւետարանը , երգեր ը , քարոզչութիւնը տ իւղ , անդրադառնա լոփ Աոակեան ի թատերական

յաղթանակը ; սակատերէնի պիտի թարգմանուին։ Այս կերպով, անվիճելի կա րո դո ւթ իւննե րուն , դրուատիքը կը

-— <Հ,Ղ՝աշեակններու գէմ : Ընկեր , դուն բանէ նոր ադա բձ քբ իստ ոնեանե րդ՝ ձեր ձեւո՚վ պիտի ւիա– ՀիւԱէ վարպետփն , յայտնելով թէ անոր թշնամի–

մ բն ալ տեղեկութիւն չունիս ։ ռտբանէք ԵՀովան եւ իր Որդին ։ նե րն, անդամ չէին կրցած քննադատելի կէա մը գտ­

Խնդրեմ , քիչ մը լուսաբանեցէք ։ Ոչ մ իա յն այգ , այլեւ ձրի ամ ուսն ութ իւն , նել Մնակեանի արուեստին մէթ ,այլ աղճատ թուբ™֊

Այ" ՀձԳաշնակ՝^ կոչուածները, «կառչած ե՜­ ձրի կնունք ,եւ ձրի թաղում պիտի վայելէ Մ ար - քեբէնը մաաի փաթթոց ըրած էէն * Մ թե չ Մնա կ •

կեղեցիին , կը գործէին ազգային շաՀերու դէմ» ։ "էէէոյ Հայ ժողովուրդը։ Զուրի տեղ միւռոնի մէթ եան ոչ միայն բեմին ծառայեց, ա յլե ւ բ ոն ասչետու -

«Վ^եՀափառ կաթողիկոսի , էթմ իածն ի եւ վեբթա - պիտի թաթխենք եբախանեբբ՛ Ամուսնութիւննեբբ թ ե ան օրեր ո ւն /"՛կ ադա ԱՈ՝ ո ւթե ան Հուրբ ան շէթ

ոլէս Խ * Հայաստանի դէմ» ։ Ասոնք, յետադիմու - եբկլոբեակնեբով պիտ ի պա զար ե ր ին ^ էսկ Հան - պաՀեց թուրքիս յ մէթ։ Կը յիշեմ թէ, կ*աւելցնէ

թեան ծառայող մութ ուժեր են ։ գո ւցեա լներ ը , առանց ՜ք՛աւար ան ի՝ ուզգակի Ար - Ադա կիւնտիւզ , Մն՚ակեան էտիընէի մէթ Հայրենա՛­

֊ Վ՚»՜յ, վա՛յ–– քա յութեան մ էթ , ե բ ր ո րդո ւթ ե ան՛ աթ նեբողոլ - շունչ ն՛երկայացումներ տալով, Պոլիս վերադար­

Եկեղե ց ին մ են ատ ի բութեան ել իրենց կու­ թիւն է ձախ կողմը պիտի բազմին : Մ եր տնգամնե֊– ձին, Զ՚ոպթի յէ ՝Բ ա վւ ր ս ը ^ոստիկանական ա ես չու­

սակցական քարոզչութեան կեղբոն ՐՐա°^՝ 1 լ^^է"* ~" բուն եւ մ եղի քուէ տուողներուն Համ ար վեբթնա– թի ւն) տարուելով ծեծուած է ։ «Եթէ նոյնիսկ բո­

կորոյս Հակադեմոկրատական ամէն միթոց ձեռք պէս պիտի վւակենք ՚իմոխքի գու ո ր ։ Միայն Ղ՛աշ - լոր կաբոզութիւննեբբ անտեսենք, երբեք չենք կր՜՛

առած էին։ Նոյն իսկ եռագոյն դրօշակ մբ բերած նակներուն եւ իրենց Հետեւորդներուն վեբապա — նար մ ոռնալ անոր ամենամեծ ԳՈՐ^՜,Ր * Մնա կետն՝

էին , իրենց պայուսակնեբուն մէթ պաՀելով * • • Հ ելով զայն ։ ՖէՀիմ էֆէնտիի պէս մէկբ Հասցուց թուրք բե -

Աարսափելի բան : Ըսել է դեմոկրատաբար Աք խ 1 1 ՚ ՚ ո է սարսափելի են սա Ղ՝ տ շնակ ց ւս - մին ։ Աստուած Հոգին լուսաւորէ բոլոր Հանգուց­

կաննեբը ։ Տ ար իներ է ի վեր Հոգի կը Հանեն ։ (հա - եալ՝ արուեստագէտներուն^ ։

մ տնակին օՏառաթդիմ ականթներէն ՝Բասիմ , /• •

մ էթ ։ ՛իո ւ Հ եղինակած ես Հա յոց լաւագո յն ք ա յ - *Բէ չեան ,• Հմ ա յեակ եպիսկոպոս ,եւՏէ բ Ա ՛ւ վան ի ո սն Մ • ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ Ֆլօրիտա նահանգի Հայ

լերդը գ որ շնչում է իրապաշտ կորով ա լ վճիռ , ալ, ճէչգ ձեզի պէս պայքարած են ասոնց գէմ՝ եւ ամերիկեան շբթանաէլնեբուն մէթ մեծ յարդ կբ

վեբթտպէս քո «Նանօր^ը Հոյւսկապ իղձն է Ափիւ֊ռ– ո՛ղդ բ վւրկելու Համար ։ վայելէ Տոքթ* 3* Լոր սին եան ։Բնիկ Ակսցի՝ փոՔՐ

քի եւ բուվանդակ Հա յութեան իր վե բթնա կան Հա յ– Աակայն ձեր ուժէն մաս մբ խնայեցէք։ Տակա­ Հասակէն Պոլիս երթալով Հետեւած է գիԹկօկոաւքփ

րեն իքը դառնալու եւ իր Հազարամեայ– սա ր րից իր ւին պէտք պիտի ունենաք՝ մ օտիկ ապագա յին ։ արուեստին ։ Անցնելով Ամերիկա Հետեւած է ՝ր*եշ~

իգձեըին կտտա րաձ֊ աղ եր ս ելու : Իբրեւ Հայ մա՚ոֆւ ն^՚եչ բանի Համար Հ կական ճիւղին ։ իբ ուս՚ոլմբ կատարելագործած է

եւ Հայ երգով Հայացած գոլ սփռած ես Հայու - Երբ դ՛աշնակցութիւնը ՚-ոապ՚սլէք . կարոո ո։ ւ Լ ւ ի քան\ վեց Համալսարաններու մէթ եւ ստացած

թեան Հայոց բուն երգը , բայց իբր երգաՀան դու իա ի գա յ (համկավա րնեբուն , Հնչակեաններուն , գօլէժի պսակաւոր գիտութեան եւ Համալսարանի

նոյն Հ յ։։ յա ցած Հոգով ապրած ես Հայ մարդու ճա­ Բարեգործականներուն եւ կ րօն ագո բծնե բուն մ ա՛ք– բժշկութ՛եան Տոքթէոր տիտղոսները ։Հիմնադիր եւ

կատագիրը , սրտիդ ձտ յնե րո վ արձագանգ տուած բագործումին , մինչեւ որ <Հ,մի Հօտ եւ մի Հոտվիւ » նախագաՀն է քանի մը ակումբներու ։ 25 տարիէ ի

ես նրա վշտին, տրտմութեան , յաղթանակի , ել ազգ դառնայ Հայոլթիլնբ։ Միակ կուսակցութեան Վեր փբբել ռէօնթկէնեան ճառագայթի մասնագէտ

լո յս ին , ձա յնե րի Հմայի չ դաշնակութե,ամբ արտա­ մը Հովանաւորութեան տակ արածելով* վ տ յելէ Հիմնած է իր սեփական դարմանատունը։ Ան ներ­

յայտած ես նրա իղձերը։ Գու ձայ րով պատմա — ազատութիւնը ։ կայիս վոտրիչն՛ է երեք տարբեր ամերիկեան Հիւան­

գրած ես մեր ժամանակբ , ա §դ ժամյսնակի Հետ ՚ Ո^ր կուսակցութիւնն է այդ։ դանոցներու նոյն ճիւգերուն ։ Ունի գիտական եւ

միասին քո գործն ՛ու անուն ր պէտք է մնան Հայոց ՚ Այն որ մեծ քաղաքներ ու կակո՛ւղ թիկնա­ բժշ կական ո ւս ո ւմնասիբութիւններ ։ Անդլեբէնի

մ ՝ակո յթէ պատմ ո ւթեան մ էթ ։ թոռներուն մէթ բաղմ ած , Հա յ ա ս տ ան ա ս ի բո ւթ ի ւն թարգմանած է Թ* Ազաաեանի «Ակն եւ Ակնցիք»

Ն– ԱՂԲԱԼԵԱՆ կը ծամէ օրն ի րուն ... կ. ՊԵՏ ՈՒՏ ազգագրական Հատորը տ

ՕՇԱԿԱՆ թուրին մէթ մետաքսի թելբ որոնելու Համար։ ք)ւ րր իր ստն՛ա ո ւութ իւն ո վը կ* ապա Հովէ ընտանիքին

այսպէս արշալոյսէն չորս Հինգ ժամ առաթ, գործի ապրուստ ը։Բայց այդ կլՐլլա ք առաթին գժ բախտ ու–

(իր յւորւելեսւԹին աոփթտվ) լհ՚ո ւե քով , մինչեւ արեւ, մ ուտը : Արդիւնքը ան՛պաշտ­ թի ւնը Յա կորի Հ ամ ար : Երկու ամիս մ օրը կաթը

պան գո բծաւո բո ւՀ ի ն եր ո լ Ո լ անչափաՀ աս աշխա - չծծած յ ապագա ք Օշականը մ օրը ծոցէն 1լ անցնի

ւո աւ ո րն եր իրենք ալ կբ վերածուէ ին անքնութեն՚է , Իբ Կ.ոյր Հ°րաքրո&ւ* դէրևռ ե լ ԿԱ ԳԻԿոՎ ի*&1 ՜

Համակերպող ճակատագրին , բաբի ու պար - յոգնութենէ եւ վատառողթ մթնոլորաէն կենդանի պէս, ծամուած եւ քիչ մը շաքարով խառնուած

կեշտ : դ ի ա կն եբ ո ւ ։ Հացը կը դնեն լաթի մը մ էթ ո բ ստ թեքի պտուկին

1 8 8 1 ա ր դ է ն երբորդ տարին էր որ բերք ու­ Մ էկ խօս քով , բոլո բո՛վին ի բտւաղո լբկ վ իճակ պատրանքբ կուտաբ :

նենալու յոյսը չի կար գիւղին մէթ : Երաշտի տա­ մը , այն օրերուն երբ կը ծնէր ապագայ Օշականր Հա բուստ աղուն երկու տարուան դիէ ցում էն

րիներ ։ Անժառանդներէն շատեր դիմած էին յան­ 1 883^Տ՛ մ ութ ու խոնաւ գետնա փո ր ն կո ւգի մը մէ^ ւՍ*Րւ\ Օշականի մայրը կբ դառնայ տուն, իրեննե -

դուգն՝ ձեռնարկն երո ւ , անօթի չձգելու Համ ար ի– մ օբը աշխատած գործարանին մէկ անկիւն բ , ուր բուն քով ։ Երկու տարի վեբթ՝ երբ Յակոբր ՛չորս

րենց ընտանիքը եւ խտրութիւն չէին գրած Շիթոց­ պաբտաւորո ւած էիս Ր^՚^^էէէ °բա կան \ 4 ժամ աշ­ տարեկան էր, Հայրը կը մեռնի թոքատապէ ։

ներու մէթ, իսկ ՅովՀաննէսը մարդը չէր ա յգ փոր­ խա տան քէն վեբթ ա յ գ մ ետ աքս ի մ ան ար ան ի աշ - Զեղի կր ձգեմ երեւակայել քաթաբի այրիին

ձին յանդդնելու։ Ընտանիքով կը մնային անօթու­ խատաւոր բոլոր իրենց բախտակիցները ։ Օշա - տագնապը։ Ամէնէն շատ բ Հինգ ղրուշի Հասնող

թեան մդձաւանթին տակ։ Ծո՛վը– իյնողը օձին կը կանի մայրը կը պատմէր թէ ի՚նչպէս ու ուր իր աւո բ չէ քո վը պիտի Հոգար Հինգ Հոգի ,է որի դեռ.

փաթթուի , 1լ ըսէ մեր ժողովուրդին առածը է Կ՝ո ~ երախան առած էբ իր առաթին քուեր այս աշխար– երեսունն ալ չէ բ մտած, իբ գլխաւորը Հող իթե<=

բո շեն գ ա գ թ ե լ Պբուսա քաղաքը որ իրենց գիւղէն Հին մէթ։ Խաչուած Տփսուսն ի" կ ունեցաւ մ սուր ցուցած օրերուն ։ Ջեմ կրնար պատմ ել Հ ե բո ս ա կան՛

մէկ օրուան ճամբայ Հ ե ոոլ է ։ Հայը պարտէզնե­ մ ը՝ իսկ 3 ա կո բը ունեցաւ ձեղունէն կտզո ւած Հա­ ա յ ն պայքարը որուն լծուած էբ այգ դեղանի կիոր •

րու մ էթ Հոդա յին աշխատանք ճարելու ո լ մայրն ցի տաշտ մը որ օրերէ ի վեր պաբապ էբ մնացած ։ Եատ յ ո ւ զ ի չ են իբ տարեկիցներու վկա յո ւթի ւննե–

ալ մետաքսի մանարաններէն մէկին մէթ աշխատե­ Նոր ծնող զաւակ մը բանուոբուՀիի մբ Համար ՐՐ ։ Իր Հանգիստի կիրակի օրերուն կ՚երթար

լու առաթագրո ւթեամբ : Ուրեմն ա յ դ պատուական՛ մեր այս օրերուն իսկ կբ դառնայ տտդնապ մը, լուացքի Հա բուսաներ ու տուները , ետեւ\ը ձգած

կթեր կր դաոնա յ բան ո ւո րուՀ ի մ՛ետաքս ի գոբծա — երբ ծ^ած զաւակը կը պարտադրէ մօրը գադբեցնե ւ պգաիկը գրեթէ մերկ ու բոպիկ , որ կրակբ ^ար­
ր ան ի մը մէթ, օրական տասնըչոբս ժամ ՚ աշխա — աշխատանքբ։
կրնաք երեւակայել ընտանիքին յ ու­ ծարծէր լաթի կաթսաներուն քովն ի վեր նստած ։
տ ան քի դատապարտուած , երեքէն չորս գուբոլյ սս ւՀ ատ ո ւթիւն ր Օշականի
աշխարՀ գալովը ։ Օշականի գո րծե բուն մէթ թուրք պալատական իշ~
վարձատրութեամբ մ ր ^ ի ս կ Հայ ր ը պարտէզներու
Բախտը երբեմն կը սխալի , կ^ըսէ մեր ժողո - խտնոլՀիներու ել իշխաններու պատմ ութ իլննեըը
մ էթ իբ տ աժ ան ա կի ր Հոգա յին աշխատանքով կբ
մբ վ՛ուրդբ ։ ՝Բ ա զա քին ամ էնէն Հարուստ տուներէն կուգան այդ փոբձառութենէն ։
շաՀի Հինգ ղուրուշ որ այդ օրերուն բանուորի
էբ ու ա յս ձեւով 1լապաՀ ո֊ մէկուն մէթ Օշականի օրին կբ ծնի երախայ մբ, ու Այգ զոՀաբեբուած գեղանի կսոթ Հետ ուզած
գ ե ր ա գ ո յն աւուրչէքն
ի– այդ շքեգ ապարանքին սնդուսէ ան կո դինին մէթ , են ամ ո ւսնանալ իբ գիւղի Հարուստներէն ոմ անք,
վեն ի րենց ապրուստը սով ամ տՀ չ ք1ք լ ա լո ւ աստ
ալ 9—10 տիկինին սա ինքն եր բ կբ ցամքին ի բ կուրծքին ՝վրէ~ րայց ան մեբժած է պարզապէս խնայելու Համար
ճանով մը ։ Երրորդ տար ին Միքայէլն
տարեկան՛, իբր աշկերտ գործ կբ ստանձնէ մա - բայ ։ Կը ղրկեն ս ո ւրՀ անդտ կնե բ գաւառի չորս կող" խորթ Հօր մը ողբերգութիւնը իբ զաւակներուն եւ

նաբանին մէթ, նոյնպէս օրական 14 ժամ աշխա - մերը, ճարելու Համար ստնտու մը որ բ/լայ երի - տրՀամաբՀած բոլոր դժուաբութիւններն ու աադ~~

ու ան քով մը ու վաթսուն փարա օբավաբձքով ՎԷՀ տասաբգ , առոզթ գեղեցիկ , ու ուն՛ենա յ առատ նապը *

ա՛­ կաթ ։ Գտնուածնեբէն նախապատուութիւն կր ՛հետնափոր ան պատ ո ւՀ ան այդ խչաիէն 0 շական

ընտանիք մր , աշխա - արուի Օշականի մօրը որ ունէր այդ բոլեւպաՀան– իր ընտանիքին Հետ կ՚երթար գիւղ, ձմեռները գէթ

ւասիկ բացարձակ չքաւոր թուածներըՀ կանոնաւոր կրակ մը ունեն՛ալու Համար ձիւներու

տանք մը ոբ մեր օրերու Հանքագործեբու տաժան– Խեզճ մ ա յրբ ի գթե ընտանիքի ապրուստին այն եղանակին որ քաղաքին մէթ կը դառնար ։

քբն իսկ թեթեւ պիտի գաբ, եթէ բաղդատութեան կ ր Համակերպի ղ առն ալ ստնտու այգ նորածին ե– ԳԷՈՐԳ ՋԱԳՐԵԱՆ

դնէինք , խոնաւ ^ շ //գիով թանձրացած մթնոլորտի բախտյին։ Ուրեմն աՀա առաթին բախտը,–—՝ մ ա յ– (2)

մը մէթ, Հոզակի թբթուբնեբու նեխած դիակնե -

բուն վրայ Հակած , ձեռքեր մխբճուած եռացող

Fonds A.R.A.M