Page 150 - ARM_19-1947_02
P. 150
ՆԱՄԱԿՆԵՐ ՄԻՋԻՆ ԱՐԵՒԵԼՔԷՆ ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԹեՀՐԱՆԷՆ քէն՝ 1100, ֆրանսերէն՝ սւնգլերէն՝ 500, պարս–
ԿԿԷն՝ 200 ձ-լ. զանազան՝ 400 Հատոր , իսկ ընթեր
ցարանը սաանա-մ է բազմաթիւ. պարբերական
Վ Ե Ր Ա Գ Ա ՛ Ր Ջ .. . ԳԱա&ատեփ ճիգեբ Հրաաարակութի-ններ հայերէն ,պարսկերէն , անգ
շնոջիլ Հ , Մ. Մ ի Մշակպթի ճակատիԱ վէագ լիերէն , ֆրանսերէն եւ. ռուսերէն լեզուներով :
Յիչեա, բացը եկաւ, լրացնելու, վերջերս կազ
յաղթաՍակ&ևաւև մուած Մի"ւՔէւն1Լ՝ «ՄիտՔ ե ւ Արուեստ» –.Այս Մի
Եթէ մի Համա յնքի յառաք ագի մ ո ւթեան ու բա ութիւնդ մշակել է իր ներքին կանոնագիրը ել
ներկայացրել կառավարութեան
րս լական արժէքի տեսակարար ; Մինչ այգ նա
կշիո֊Ր չափլում է արգէն գործի է անցել եւ կարճ ժամանակում
(ի. եւ վերջին մաս) իր
նրա մւոաւոր կեանքի աշխուժութեամբ , ապա պի չուրչ Համախմբել
շուր1 60 անդամ-անգամուՀի -
տի ասենք, որ ներկայիս $՝եՀրանի Հայկական ներ։ Այգ Միութեան
Բայց մ ա ր զաՀ անդէս ին ամ էնէն յո*–°ի է * մ1Ա է՛ ժամանակաւս/, վարչութիւ
նէն թարմագեղ, ամէնէն քաղցրատեսիլ, ամէնէն մ շակո յ թ ր մխիթարական՝ պատ կե ր է ներկա յաց - նը կազմել է առայժմ երկու յանձնախմբեր՝ գրա
յուսալից , ամէնէն անաբաա , ամէնէն թան կա գին , նում ։ կան - ղասախօսական եւ երաժշտական - դե զար
չնաշխարՀ իկ անակնկալը՝ կա կո ւղ—թաթի կնեբ ո ւ Մեզ մօտ առաքին Հերթին աչքի է զա բնում ուեստական : Վե/վինս պատրաստոլթիւնների մէգ
գաՀ ա ւո ըակն է ոը աՀա կուգայ I Ա՛՛Հ 1 Գ՚Ո*–Ք լ\էք մեր նո ր սեր ունդի մի ո ւթ ի ւնն ե ր ի մ շա կո ւթ ա յին ու է տալու մօտիկ ապագայում երկու Համերգ , մէ
ճանչնար սիրով թաթաւուն ոլ քաղցրութեամբ օ– մ ի որոշ չափով նաեւ Հանրա յին գո բծունէութիւ - կը՝ միայն իր անգամների Համար, միւսը՝ Հասա
հուն այս փսքբիկ Ա0Աա(ւոՆէ7ր|(1երը\կ ըկսե ում անկի կ– նը ։ Ո ւն ինք երեք մշակութային Մ ի ո ւթիւններ , ո– րակութեան : Դասաիսօսութիւնների շարքն է/
նեըու Հոյլ մը , փունքի մը մ էք սեղմ ո լա ծ Խաղիկ րոնք թէ իրենց կազմ ով եւ թէ առօ րեա լ մ շակու– սկսուած է : Աո՚՚՚ք ին գասաիյօս ո ւթիւնբ տեղի ու
ներուն պէս խիտ ու առատ ։ Գուրգուրոտ ձեռռե– թային կեանքով կարոդ են միայն ուրախութիւն նեցաւ Մարտ 29ին , դասախօսն էր Պ * Ցովսէփ
ր ո վ զա բղա բ ո ւած այն բեռնատար կառքը ո ը ղա պատճառել ամէն մի անաչառ գիտողի։ թադէոսետնր, նիւթր «ԱնՀատի ազատութիւնը
նոնք կը տանի , նմ ան է մա յ ռ ի մը ծերպին մէք Ա յ դ Մ ի ո ւթի ւններն են * ^ – Հ ա յ Համ ա լսարա պատմական Հո լովոյթի մէք»։ Երկրորդ դասախո -
յանկարծակիի բերուած բոյնին որուն մ է քէն նո - նականների րնգՀանուր միութիւնք» , «իրանաՀայ ս ութ իւնր կա յա ցաւ Ապրի է 1 9/՚5>՛ : Գասախօսն էր
րափթիթ թ ռչն ի կ ներր Վար անքո վ է ոք իր ենց ղ ե– եր իա աս ար դն երի մ իա ւթի ւնք » ե ւ« Թ ե Հ ր ան ի Հ այ ե– Պ* Անգրէ Տէր-ՕՀանետնր, նիւթր՝ «ԻրանաՀա ,
ղին կտուցնեբր գուբս կը Հանեն ։ Այ" Հասարակ բ ի տ ա ս ա ր զն եր ի ( նախկին պատանեկան ) մ շակու - զազութի սլատմ՛ո ւթիւնր» ։ Երկու գասախօսոլ -
սայլն ալ կ՛ այլակերտ ի մեր աչքին ւ ՛ք՛ ի ա ո ոնե սուն՝ թային մ իութիւնր »։ թիւններն է լ լսուեցին ուշադրութեամբ ու Հետա–
Համար անիկա Հսկայ գոՀարատուփ մոն է, ամուր Մի այլ առիթով, թերեւս , անդրադառնանք քրքրութեամբ եւ տեղի տուին մտքերի փոիսանա–
•ու գնայուն , որ իր ծոցին մ էք կր կրէ Հայ ազգի ա յգ Մ ի ո ւթ իւննե րին ել ՝ պատկերացնենք նրանց կութեան ։ Տառաքիկային խօսելու են բժիշկ (Հո -
մարգարտեայ գանձք աննման , անւիթար, անփո - կա տ ար ած ա րժէքաւո ր ա շխատանքնե ր ր թէ նոր վակիմ Մելիքեանը ) բժ * Բազ բատ Տօնեանր եւ\ գր .
խարինելի։ Աաբգաբիանեբ վճի՛տ, ազնիւ , իրաւ։ սե բունդի ինքնակրթութեան եւ թէ Հանրային դո ր՜ Գ • Մ աշուբեանր ։
Տեոարանր անբաղդատելի է , Հ ետ եւա բա ր իր առ ծունէութեան աեսակէտներից ։ Առ այժմ յիշատա–
թած յուզոյ֊մն ալ անսաՀմանելի։ Հանդիսականնե կենք միայն, որ այդ Ա՚իութիւննեբի մէք «Հա ք Հայ երաժշտութե՛ան՛, Հա յ երգի գեդա բուես–
րուն շարքերէն փոքրեր ը կ՛աղաղակեն , պատանի - Համալսարանականների ԸնդՀ * Միութիւն»ը երե - տա կան Հաճոյքից զուրկ չէ մեր Համայնքբ։ «կ.ո–
նեբր կը ծափաՀարեն , երիտասարդները կր ժպ - լան է բերել ծ աւա լուն ու բեղուն գո րծ ունէ ու - միտաս» .երգչախումբը իր շնոբՀալի ու քքտնաքան
տ ին , ծերեբր կ՚արտասուե՛՛ն * * * : Կ ակո ւղ—թա թիկ– թիւն ։ Վերքերս է լ սկսել է Հրատարակել իր սե գե կավա ր Պ * Համբարձում Գ բ ի դո րե ան ի ղեկավա–
ներ ու մարզարանք Հ *Մ *Ը*Մ "ի մկրտութեան աւա փական օրգանը՝ «Գիտութիւն եւ Արուեստ» ։ բութեամբ տուած Համերդներր , օր * Լ* Մ ով սիս–
զանն է : եան ր իր ժողովրդական ե բդերով , տիկ * Տ * ն) ա -
Հաճոյք մք չէ* անշո՛ւշտ , խոստՀովանիլ որ Հ* Այգ Աիութ իւննե րի շարքում կար մի խոշոր րապեանի աշակերտուՀ իներ ի տա րեկան դաշնակի
են մեզ
բաց* այն է՝ Հասակ առած Հալ մտաւորականու - Համերգները, որոնք միշտ է լ պատճառել
Մ՛Ը –Մ՛Ա ԷՐ թիւնն էր տ ո Ր մնում էր անմասն Համայնքի մ շա - գեդարուեստական ճշմարիտ Հաճո յք , ա յս ամ է–
ճամբուն՛ Վբայ տատասկներու աք կութա լին կեանքին ։ ՛հա չունէր ասպարէզ Հրա - նը եւ մի շարք ո լ րի շ երաժշտական ձեռնա ր կնե ր բ
Հանգիսլեցալ, ալն՛ ալ շատ թունաւոր տեսակէն , սլա բակ գալու ել իր կար ո զո ւթ ի ւնն ե բա վ օժանզա– միշտ գրաւէ լ են մեր Հասարակութեան լա յն իս ա–
քանի ,որ ազգակիցներու ձեռքով ցանուած էին ա– կելոլ Համայնքի մշակութային կեանքի զա բղաց - ւե րի ուշագրութի ւն ը եւ արժանացել նրա բարձր
նոնք։ Երկար տարիներէ ի վեր այս Միութիւնք ման ։ ի րա րիո անքատուտծ , առանց շփումի այդ զ֊ն ա Հ ա տ ան քին ։ Տի շատ ակ ենք նաեւ տիկին Լիլի
Զտտկի ա րձա կուրդի օրերր կ՚օգտագո բծէ՝ կա - մ տաւո ր ա կան ո ւթ ի ւնր գա տ ա պա ր տ ո ւե լ էր կա - Բաբայի ե ր գե ց ո զո ւթեան մ ասնաւո ր դպրոցի ա շտ
տարելու իր միք—մ ասնաճիլղա յին մ րցումները ։ տա րեա լ ամ լո ւթե ան * * * կեր տ ո լՀ իներ ի տարե կան Համ եբգներբ ; Աքդ դա–
Այս ն սլա տա կին Համար , ամէն տարի , ՀալկԱքի /» Հարկէ, Հայ Ակումբն էր, որ կոչուած էր բոցում ուսան՛ում են երեք Հա՛ օրիորդներ՝ ԳոՀա–
քաղաքապետութիւնր \ո չ միա յն քօմա բութեամր այդ բացը լրացնելու, սակայն, դժբախտաբար , րիկ Արեան , Աղալէ Այդին եան եւ Աննա ՕՀանեան :
տրամադրած է իր դաշտը, ա յ լ ե լ իր Համակրանքն ինչ-ինչ պա տճ առն ե բ ո վ նա ի վիճակի չեղաւ ընդ– Այս տաբուայ Համերգին բեմ ագրո ւած էին զանա
ու Հ ո վյսն աւո բութիւն բ ընծա յած է ձեռնարկին Հան րապէս իր մշակութային գերբ կատարելու* • * զան օպերաներից մ ի—մ ի տեսարան։ Եւ պէտք է
Արդ , Հ *Մ *Ը *Մ *էն չգիտեմ ինչ պատրուակով բաժ Հայ Ակումբի միակ պարծանքք նրա զ֊րագարան— ասել, որ թէ ուսաւցչոլՀին ել թէ մասնաւորապէս
նսւա՚ծ խումբ մր կա յ որ, սակայն , ինքղինք Հար ընթերցարանն է, ո ր իրապէս շնա րՀ քով պաՀւում— Հայ օրիորդները պատուով դուրս եկան այգ առա
կադրուած կը ղ ՛լ ա յ քնղօ րինա կե լո լ մայր Աիոլ ֊ պաՀ պանւում է եւ որից օգտւում են լա յն չա փ աւիթ է քին վարձից ։թէ խազը եւ թէ երգը շատ լալ ւո ս լա
թեան– բոլոր շարժումները ։ Զենք մեղադրեր այդ Ակումբի անգամները ել թէ Հասարակութիւնք, ւ՛՛ րա ի(7 իւն թոզին եւ արժանացան բուռն ծափերի
խում բ.ը ։ Ա յս մ\ոլորակա յին Հ ետեւակո ւթիւնբ ճա մ ասնաւո րապէս աշակերտութիւնը ։ Գրադարան ր բազմ աթիլ գեղարուեստասէր Հասարակութեան
րկաատգոաւգինրգըն ոէը բոլորանՀաշՀէեորլձելուիածնգեարրուեն ր ։ Վկայ՝ ատ երկ-– ունի 12.200 Հատոր գիրք (Հայերէն՝ 9.200, ռուսե–
ուած է արեւէն բա յց ա յ դ մամ տնակէն ի վեր գա՜– կողմից, որ այգ օրը լեցրել էր ծա յրէ ի ծայր
տ ա պա բ տ ւած է դառնա լու լո յս—գունդին շուրք ՚ «ԹէՀր ան» թատրոնի սրաՀը։ Ամենից միւիթաըա–
Այսպէս ալ , Հ *Մ * Ը *Մ *ի Հակառակորդ Ա իու Որ կատարուած աշխատանքին Համբալր ստուգե - կանը այն է, ֊ոը յ ի շե ա լ երեք Հայ օրիորգները ե–
մէք շօշափելի յա–
թիւնր կ^ոբոշէ ի՛նքն ալ կատարել նոյն ձեռնարկլա, լու Համար ճամբայ ելած են, երբ Գաշտին սզս՜բքը րեւան բերին իրենց արուեստի
՛նոյն թուականին , նոյն, դաշտին վրայ։ Ասի > ան կր Հասն ին , բնականաբար կբ վերյիշեն այս Հողին ււաքագիմութիւն ;
շուշտ , մայր Մ իա ւթեան ձեռնարկը խավւանե լու նա էս կի՛ն ան Հ ան դո ւբժ ե լի կեր պ ար անքր ո լ զա յն կր Գալով «Կոմիտաս» եբգչախումբին , պիտի ա–
ան պա բա կե լի մտ ագրո ւթեամր ։րաշար ձեռթ թերե– բաղդատեն անոր ներկայ մակեբեւոյթին Հետ ։Այս սենք, ռր առանձնապէս յա քող էր ն րա այս տաբ
լու. Համար , Հակառակորդներուն կողմէ գիմում կբ երկու ա արանման– պատկերներուն բա իւ ում էն ուայ Համերգը, որ կայացաւ Փետրուար 21 ին եւ
կատարՀուի բարձրաստիճան պաշտօնատարի մը որ , ժտ լթքած շնա ր Հա ւո բո ւթե անց ապա ժողովոլրգի խնդրանօք կրկնուեց Մարտ
ՀՄ-ԸՄ-ի
անտեղեակ քաղաքապետին կարգագբութեան ,դրա վ աս– 1 6ին :
կան պատասխան կուտա լ նոր խնդրարկուներուն , աակաւոբներր կը պատասխանեն կատարեալ ինքն–
ալ յետոք կր ցաւի սլատաՀած թ իւր իմ ա ցա ւթեան 1ոլրացութեամբ * «Կ ո միտաս» եբգչախում բի գո րծո լնէ ո ւթե ան
Համար ։ Հ *Ա *Ը ՛Ա* *ր անժխտելի իրաւունք ունէր • «Մ եր բ աժ ինր ա յնքան քի չ է այս դո բ ծին մէք նշանակալից է այն ողիլնելի երեւոյթը, որ
պաՀանքելու իրեն տրուած պաշտօնական իսոստՀոլ– մ էք ււր չարժեր Հ բ ա պա ր ա կե լ ժոզովո ւրդի մ աս - նրա բազմամեայ զեկավարր միշտ նոր շնոբՀալի
մին գործադրութիւնը, բայց աւելի սուղ գնա՚Հա– նակցութեան քով ։ Աքո՛ , արդար է որ Հ *Մ ՝Ը*Մ *ի ուժեր է Հրապարակ Հանում ել Հնարաւորութիւն
տեց թիւր իմացա բար արտօնութիւն տ\սւող անձն֊ա* բա բեկամնե բ.ը իմ անան թէ ա յս ծաւալս ւն մ արզա– տալիս նոր սերունդին ի յայտ բերելու իր ընդու
ւո բ ո ւթ ե ան Հ ե ղին ա կութ իւն ը ել Հաւանեց ալ ար դաշտր , իր շինութեան եւ պատրաստութեան բո նակ ո ւթիւններ բ ու զարգացնելու զ ա յ ն ։ Այս անգամ
դաշտ ին՝ օգտագո բ ծ ո ւմ ր բաժն\ո լի երկու Ա ի ո լ - լոր Հանգամանքներովդ կը պարտինք Հալէպի, Հաւ է լ Հասարակութեան բուռն գնաՀատանքին արժա
թե անց մի քել ւ Այ** Հաշտաբար ոգին խիստ նպաս ժո դո վո ւրդի անիսոնք աքակց ո ւթ ե ան ։ Աքա կցոլ - նացաւ մասնաւորապէս դեռատի օր. էմիլեան։
տաւոր տպաւորութիւն գործեց պաշտօնական շր՜ թիւն մր որ չսաՀմանափակուեցաւ նուտիրատուու - Համերգը ունէր ճոիւ ծրագիր, բաղկացած մեր
քանակներս ւն մէք ։ թ ի ւննե բ ո վ , Հապա յա յտնա ւեցալ նաեւ ֆիզի քա - անմաՀ Կոմիտասի, իր՝ պ. Համբարձում Գրիգոր–
Աակայն, զի քում ր ընելէ վերք Հարկ էր ճարեւ կան աշվսատանքով։ ք՝ ան ո ւո ր ու արՀեսաաւո բ բա եանի ու տեղական Հայ ե ր աժ շտագէ տներ ի ստեղ–
նոր դաշտ մ ր , գո րծագրե լու Համ ար ծ բագի ր ին րեկամներու Հետ կողք կսգք1՛ տքնեցան բժ՜իշկն ու ձագործոլթիւններից , ինչպէս հլ Խ • Հայաստանի
մնացեալ մւ սր : Ուրիշ մս ՚ր դաշււ չկար աո ե ւա ր ա /լան ր , եթէ ոչ Հաւասար ճարտարոլ - ականաւոր երաշժտագէտների գործերից :
միա յն մ էկ շաբաթ կը մնար Հ անգի սա ւթեան ց օրե թեամ բ ղէթ Հաւասար ե ո ան զ ո վ : Բերին իրենց ա Գ– թեՀբանի Հայոց «Գալթեան» դպրոցի ո ւս ո ւս–
րուն ։ Այն ատեն տղւսքը մ ա ա բե բ ե ց ին ո ր Ն>ո բ - խ ա տ ո ւթ ի ւն ը ա յնպիսի անձեր որոնց բազուկներէն չ՛՛՛կա՛ւ, խում բին \ել աշակերտութեան կողմից մ ՛՛՛
Գիւղի ( Հալէպի Հա յե րու դլխաւոբ բն տ կա վ ա յ րր ) մարդկայնօբէն անթ\ոյլատրելի էր ոեւէ ճիղ սպա ՛՛՛՛՛՛ց ՛՛ւե ՛յ երգչախումբի վաստակաւոր ղեկավա -
մօտ ազատ դետին մր կար ։Փ՝ութացին աւելի Հ ան սել ։ Աշխ ա տ ա ւո րն եբ ո լ կամ աւո ր բան ա կին մէք րին մի արծաթէ տուփ, զարդարուած գեղեցիկ
դամ անօրէն քննել լայն ել տեսան ար դարեւանդ տեսանք ութսՈւնամեայ ծերունիներ որոնցմէ մէ քանդակներով, Հւօ^աների Համար եւ արա ա՛ւան -
ներով ալիքաւոր , քարակոյտերով ցանցն ո լած , փո կր իր զա ւտ կնե րա լ եւ թոռնեբոլ \ 2 Հո զինոց քո - անցան գնաՀատանքի քերմ խօսք հասարակ," -
սերով վիրաւոր , քարոտ , փշոտ անկերպարան եւ կատին Հետ ։ Տե՜սանք բազմաթիւ մանկիկներ ( ո ր թեան բուռն ծափերի տակ : Երգչախումբի կողմից
անթափանցելի վայր մ բն էր ։ ^Հարցուցին իրարու մրքիւններու յարատելութեամբ աշխատեցան մեզի է լ տրուեց մի ծաղկաման։
թէ ի°ն չ պէտք է բ քնել , ոբովՀ ետ ել խորՀ բդակ - Հետ , փսքբիկ աուվւեբով Հող վախադբելով տեղէ ԹՂԹԱԿԻՑ
ցոլթեան ժամանակ չկար * վճիռբ տրուած էր ։ Ա— տեղ։ Ապա բդի՛" ւն ճիգ, նիւթական տեսակէտով,
սի կը սլա ա ա Հ կ ր Աա զկա զա բդի ԿէրաԿէս 1 էսհ. բայց քանի՜ / " ՚ ֊ զ ի չ ու խքախուսիչ օրինակ :
Չսատկի առտուն մ եր առքեւ գտանք պատ ր աստ Այսպէս մեր նորաշէն դաշտք, իր յարդարու ՍՏԱՑԱՆ-Բ
դաշտ մը, 1300 քառակուսի մեթբ տարա ծ ու - մի առաքին– օրէն իսկ Հանդիսացաւ իբրել Համա -
թեամբ, քաղաքի մք մայր ոգեկան ու ֆ ի–
Հրապարակին էափ պատկերը Հալէպի Հայ գաղութ ի ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ԿԱՏԱԿԵՐԳՈՒԹԻՒՆ Ոսիլեըմ
Հարթ ոլ կալի պէս մաքուր՛. ք*բ ամբ\ոգք շրքտդի– զիքական կա րե լիութեանց »: լ1այւոյեանի, առածին մեծ վէաը։ Թարգմանեց Ա՛
ծին վբայ Լմօտաւորաւզէս 500 մեթր) , գէնկով Բարեկամս իր խօսքբ ւիեբքացուց * այն ատեն Կեսար : (Յառաջէ նախկին իսմ բադի րնե րէն) : Պատ
ց ան կա պա տ ո ւած , լո ւա ց ա բ աննե ր\ո\վ ո լ պաՀ ակի էր ար ա յս Հերակլեան աշխատանքին վկաներէն կերազարդ, ընաիբ տպագրութեամբ եւ կազ ~~
սենեակով , օժտուած , ու ճակատէն պ ա տնփ շո ւած մէևԲ յայտարարեց * մ ուած, զին 2.50 տոլար։
ամպիոնովմը որ կրնալ քանի մք Հազար Հանդի - Եւ ա՛յսպէս է Հոր Հ ՛Մ ՛Ը՛Մ *ի վաստակա Տպ– Հայրենիք :
ս ակ անն եր բնդունիլ ։ Այս ամէնր ճոիսացած ելեկ ւորները իրենց ճամ բուն վրայ ցանուած տատասկ
տրական զետեղումով որ լուսեղէն պսակի մր պէս ները վախակե րպեցին վարդերու : - ԱՆՈՒՆԱ ԱՐԱՄ է (վիպակներ) , գրեց՝ Ուիլ–
կը շղթայէ խո վանդակ մրցարանը ։ Այցե լունե րլլ ^ ԵԴՈԻԱՐԴ ՏԱՐՕՆօԱՆ եըմ Սարոյեան, թարգմանեց՝ Մ • Համբարձում -
եան : Պատկերազարդ , ընտիր տպադրո ւթեամբ եւ
կազմուած : Գին 2.50 տոլար : Տպ • Հայրենիք :
Fonds A.R.A.M
ԿԿԷն՝ 200 ձ-լ. զանազան՝ 400 Հատոր , իսկ ընթեր
ցարանը սաանա-մ է բազմաթիւ. պարբերական
Վ Ե Ր Ա Գ Ա ՛ Ր Ջ .. . ԳԱա&ատեփ ճիգեբ Հրաաարակութի-ններ հայերէն ,պարսկերէն , անգ
շնոջիլ Հ , Մ. Մ ի Մշակպթի ճակատիԱ վէագ լիերէն , ֆրանսերէն եւ. ռուսերէն լեզուներով :
Յիչեա, բացը եկաւ, լրացնելու, վերջերս կազ
յաղթաՍակ&ևաւև մուած Մի"ւՔէւն1Լ՝ «ՄիտՔ ե ւ Արուեստ» –.Այս Մի
Եթէ մի Համա յնքի յառաք ագի մ ո ւթեան ու բա ութիւնդ մշակել է իր ներքին կանոնագիրը ել
ներկայացրել կառավարութեան
րս լական արժէքի տեսակարար ; Մինչ այգ նա
կշիո֊Ր չափլում է արգէն գործի է անցել եւ կարճ ժամանակում
(ի. եւ վերջին մաս) իր
նրա մւոաւոր կեանքի աշխուժութեամբ , ապա պի չուրչ Համախմբել
շուր1 60 անդամ-անգամուՀի -
տի ասենք, որ ներկայիս $՝եՀրանի Հայկական ներ։ Այգ Միութեան
Բայց մ ա ր զաՀ անդէս ին ամ էնէն յո*–°ի է * մ1Ա է՛ ժամանակաւս/, վարչութիւ
նէն թարմագեղ, ամէնէն քաղցրատեսիլ, ամէնէն մ շակո յ թ ր մխիթարական՝ պատ կե ր է ներկա յաց - նը կազմել է առայժմ երկու յանձնախմբեր՝ գրա
յուսալից , ամէնէն անաբաա , ամէնէն թան կա գին , նում ։ կան - ղասախօսական եւ երաժշտական - դե զար
չնաշխարՀ իկ անակնկալը՝ կա կո ւղ—թաթի կնեբ ո ւ Մեզ մօտ առաքին Հերթին աչքի է զա բնում ուեստական : Վե/վինս պատրաստոլթիւնների մէգ
գաՀ ա ւո ըակն է ոը աՀա կուգայ I Ա՛՛Հ 1 Գ՚Ո*–Ք լ\էք մեր նո ր սեր ունդի մի ո ւթ ի ւնն ե ր ի մ շա կո ւթ ա յին ու է տալու մօտիկ ապագայում երկու Համերգ , մէ
ճանչնար սիրով թաթաւուն ոլ քաղցրութեամբ օ– մ ի որոշ չափով նաեւ Հանրա յին գո բծունէութիւ - կը՝ միայն իր անգամների Համար, միւսը՝ Հասա
հուն այս փսքբիկ Ա0Աա(ւոՆէ7ր|(1երը\կ ըկսե ում անկի կ– նը ։ Ո ւն ինք երեք մշակութային Մ ի ո ւթիւններ , ո– րակութեան : Դասաիսօսութիւնների շարքն է/
նեըու Հոյլ մը , փունքի մը մ էք սեղմ ո լա ծ Խաղիկ րոնք թէ իրենց կազմ ով եւ թէ առօ րեա լ մ շակու– սկսուած է : Աո՚՚՚ք ին գասաիյօս ո ւթիւնբ տեղի ու
ներուն պէս խիտ ու առատ ։ Գուրգուրոտ ձեռռե– թային կեանքով կարոդ են միայն ուրախութիւն նեցաւ Մարտ 29ին , դասախօսն էր Պ * Ցովսէփ
ր ո վ զա բղա բ ո ւած այն բեռնատար կառքը ո ը ղա պատճառել ամէն մի անաչառ գիտողի։ թադէոսետնր, նիւթր «ԱնՀատի ազատութիւնը
նոնք կը տանի , նմ ան է մա յ ռ ի մը ծերպին մէք Ա յ դ Մ ի ո ւթի ւններն են * ^ – Հ ա յ Համ ա լսարա պատմական Հո լովոյթի մէք»։ Երկրորդ դասախո -
յանկարծակիի բերուած բոյնին որուն մ է քէն նո - նականների րնգՀանուր միութիւնք» , «իրանաՀայ ս ութ իւնր կա յա ցաւ Ապրի է 1 9/՚5>՛ : Գասախօսն էր
րափթիթ թ ռչն ի կ ներր Վար անքո վ է ոք իր ենց ղ ե– եր իա աս ար դն երի մ իա ւթի ւնք » ե ւ« Թ ե Հ ր ան ի Հ այ ե– Պ* Անգրէ Տէր-ՕՀանետնր, նիւթր՝ «ԻրանաՀա ,
ղին կտուցնեբր գուբս կը Հանեն ։ Այ" Հասարակ բ ի տ ա ս ա ր զն եր ի ( նախկին պատանեկան ) մ շակու - զազութի սլատմ՛ո ւթիւնր» ։ Երկու գասախօսոլ -
սայլն ալ կ՛ այլակերտ ի մեր աչքին ւ ՛ք՛ ի ա ո ոնե սուն՝ թային մ իութիւնր »։ թիւններն է լ լսուեցին ուշադրութեամբ ու Հետա–
Համար անիկա Հսկայ գոՀարատուփ մոն է, ամուր Մի այլ առիթով, թերեւս , անդրադառնանք քրքրութեամբ եւ տեղի տուին մտքերի փոիսանա–
•ու գնայուն , որ իր ծոցին մ էք կր կրէ Հայ ազգի ա յգ Մ ի ո ւթ իւննե րին ել ՝ պատկերացնենք նրանց կութեան ։ Տառաքիկային խօսելու են բժիշկ (Հո -
մարգարտեայ գանձք աննման , անւիթար, անփո - կա տ ար ած ա րժէքաւո ր ա շխատանքնե ր ր թէ նոր վակիմ Մելիքեանը ) բժ * Բազ բատ Տօնեանր եւ\ գր .
խարինելի։ Աաբգաբիանեբ վճի՛տ, ազնիւ , իրաւ։ սե բունդի ինքնակրթութեան եւ թէ Հանրային դո ր՜ Գ • Մ աշուբեանր ։
Տեոարանր անբաղդատելի է , Հ ետ եւա բա ր իր առ ծունէութեան աեսակէտներից ։ Առ այժմ յիշատա–
թած յուզոյ֊մն ալ անսաՀմանելի։ Հանդիսականնե կենք միայն, որ այդ Ա՚իութիւննեբի մէք «Հա ք Հայ երաժշտութե՛ան՛, Հա յ երգի գեդա բուես–
րուն շարքերէն փոքրեր ը կ՛աղաղակեն , պատանի - Համալսարանականների ԸնդՀ * Միութիւն»ը երե - տա կան Հաճոյքից զուրկ չէ մեր Համայնքբ։ «կ.ո–
նեբր կը ծափաՀարեն , երիտասարդները կր ժպ - լան է բերել ծ աւա լուն ու բեղուն գո րծ ունէ ու - միտաս» .երգչախումբը իր շնոբՀալի ու քքտնաքան
տ ին , ծերեբր կ՚արտասուե՛՛ն * * * : Կ ակո ւղ—թա թիկ– թիւն ։ Վերքերս է լ սկսել է Հրատարակել իր սե գե կավա ր Պ * Համբարձում Գ բ ի դո րե ան ի ղեկավա–
ներ ու մարզարանք Հ *Մ *Ը*Մ "ի մկրտութեան աւա փական օրգանը՝ «Գիտութիւն եւ Արուեստ» ։ բութեամբ տուած Համերդներր , օր * Լ* Մ ով սիս–
զանն է : եան ր իր ժողովրդական ե բդերով , տիկ * Տ * ն) ա -
Հաճոյք մք չէ* անշո՛ւշտ , խոստՀովանիլ որ Հ* Այգ Աիութ իւննե րի շարքում կար մի խոշոր րապեանի աշակերտուՀ իներ ի տա րեկան դաշնակի
են մեզ
բաց* այն է՝ Հասակ առած Հալ մտաւորականու - Համերգները, որոնք միշտ է լ պատճառել
Մ՛Ը –Մ՛Ա ԷՐ թիւնն էր տ ո Ր մնում էր անմասն Համայնքի մ շա - գեդարուեստական ճշմարիտ Հաճո յք , ա յս ամ է–
ճամբուն՛ Վբայ տատասկներու աք կութա լին կեանքին ։ ՛հա չունէր ասպարէզ Հրա - նը եւ մի շարք ո լ րի շ երաժշտական ձեռնա ր կնե ր բ
Հանգիսլեցալ, ալն՛ ալ շատ թունաւոր տեսակէն , սլա բակ գալու ել իր կար ո զո ւթ ի ւնն ե բա վ օժանզա– միշտ գրաւէ լ են մեր Հասարակութեան լա յն իս ա–
քանի ,որ ազգակիցներու ձեռքով ցանուած էին ա– կելոլ Համայնքի մշակութային կեանքի զա բղաց - ւե րի ուշագրութի ւն ը եւ արժանացել նրա բարձր
նոնք։ Երկար տարիներէ ի վեր այս Միութիւնք ման ։ ի րա րիո անքատուտծ , առանց շփումի այդ զ֊ն ա Հ ա տ ան քին ։ Տի շատ ակ ենք նաեւ տիկին Լիլի
Զտտկի ա րձա կուրդի օրերր կ՚օգտագո բծէ՝ կա - մ տաւո ր ա կան ո ւթ ի ւնր գա տ ա պա ր տ ո ւե լ էր կա - Բաբայի ե ր գե ց ո զո ւթեան մ ասնաւո ր դպրոցի ա շտ
տարելու իր միք—մ ասնաճիլղա յին մ րցումները ։ տա րեա լ ամ լո ւթե ան * * * կեր տ ո լՀ իներ ի տարե կան Համ եբգներբ ; Աքդ դա–
Այս ն սլա տա կին Համար , ամէն տարի , ՀալկԱքի /» Հարկէ, Հայ Ակումբն էր, որ կոչուած էր բոցում ուսան՛ում են երեք Հա՛ օրիորդներ՝ ԳոՀա–
քաղաքապետութիւնր \ո չ միա յն քօմա բութեամր այդ բացը լրացնելու, սակայն, դժբախտաբար , րիկ Արեան , Աղալէ Այդին եան եւ Աննա ՕՀանեան :
տրամադրած է իր դաշտը, ա յ լ ե լ իր Համակրանքն ինչ-ինչ պա տճ առն ե բ ո վ նա ի վիճակի չեղաւ ընդ– Այս տաբուայ Համերգին բեմ ագրո ւած էին զանա
ու Հ ո վյսն աւո բութիւն բ ընծա յած է ձեռնարկին Հան րապէս իր մշակութային գերբ կատարելու* • * զան օպերաներից մ ի—մ ի տեսարան։ Եւ պէտք է
Արդ , Հ *Մ *Ը *Մ *էն չգիտեմ ինչ պատրուակով բաժ Հայ Ակումբի միակ պարծանքք նրա զ֊րագարան— ասել, որ թէ ուսաւցչոլՀին ել թէ մասնաւորապէս
նսւա՚ծ խումբ մր կա յ որ, սակայն , ինքղինք Հար ընթերցարանն է, ո ր իրապէս շնա րՀ քով պաՀւում— Հայ օրիորդները պատուով դուրս եկան այգ առա
կադրուած կը ղ ՛լ ա յ քնղօ րինա կե լո լ մայր Աիոլ ֊ պաՀ պանւում է եւ որից օգտւում են լա յն չա փ աւիթ է քին վարձից ։թէ խազը եւ թէ երգը շատ լալ ւո ս լա
թեան– բոլոր շարժումները ։ Զենք մեղադրեր այդ Ակումբի անգամները ել թէ Հասարակութիւնք, ւ՛՛ րա ի(7 իւն թոզին եւ արժանացան բուռն ծափերի
խում բ.ը ։ Ա յս մ\ոլորակա յին Հ ետեւակո ւթիւնբ ճա մ ասնաւո րապէս աշակերտութիւնը ։ Գրադարան ր բազմ աթիլ գեղարուեստասէր Հասարակութեան
րկաատգոաւգինրգըն ոէը բոլորանՀաշՀէեորլձելուիածնգեարրուեն ր ։ Վկայ՝ ատ երկ-– ունի 12.200 Հատոր գիրք (Հայերէն՝ 9.200, ռուսե–
ուած է արեւէն բա յց ա յ դ մամ տնակէն ի վեր գա՜– կողմից, որ այգ օրը լեցրել էր ծա յրէ ի ծայր
տ ա պա բ տ ւած է դառնա լու լո յս—գունդին շուրք ՚ «ԹէՀր ան» թատրոնի սրաՀը։ Ամենից միւիթաըա–
Այսպէս ալ , Հ *Մ * Ը *Մ *ի Հակառակորդ Ա իու Որ կատարուած աշխատանքին Համբալր ստուգե - կանը այն է, ֊ոը յ ի շե ա լ երեք Հայ օրիորգները ե–
մէք շօշափելի յա–
թիւնր կ^ոբոշէ ի՛նքն ալ կատարել նոյն ձեռնարկլա, լու Համար ճամբայ ելած են, երբ Գաշտին սզս՜բքը րեւան բերին իրենց արուեստի
՛նոյն թուականին , նոյն, դաշտին վրայ։ Ասի > ան կր Հասն ին , բնականաբար կբ վերյիշեն այս Հողին ււաքագիմութիւն ;
շուշտ , մայր Մ իա ւթեան ձեռնարկը խավւանե լու նա էս կի՛ն ան Հ ան դո ւբժ ե լի կեր պ ար անքր ո լ զա յն կր Գալով «Կոմիտաս» եբգչախումբին , պիտի ա–
ան պա բա կե լի մտ ագրո ւթեամր ։րաշար ձեռթ թերե– բաղդատեն անոր ներկայ մակեբեւոյթին Հետ ։Այս սենք, ռր առանձնապէս յա քող էր ն րա այս տաբ
լու. Համար , Հակառակորդներուն կողմէ գիմում կբ երկու ա արանման– պատկերներուն բա իւ ում էն ուայ Համերգը, որ կայացաւ Փետրուար 21 ին եւ
կատարՀուի բարձրաստիճան պաշտօնատարի մը որ , ժտ լթքած շնա ր Հա ւո բո ւթե անց ապա ժողովոլրգի խնդրանօք կրկնուեց Մարտ
ՀՄ-ԸՄ-ի
անտեղեակ քաղաքապետին կարգագբութեան ,դրա վ աս– 1 6ին :
կան պատասխան կուտա լ նոր խնդրարկուներուն , աակաւոբներր կը պատասխանեն կատարեալ ինքն–
ալ յետոք կր ցաւի սլատաՀած թ իւր իմ ա ցա ւթեան 1ոլրացութեամբ * «Կ ո միտաս» եբգչախում բի գո րծո լնէ ո ւթե ան
Համար ։ Հ *Ա *Ը ՛Ա* *ր անժխտելի իրաւունք ունէր • «Մ եր բ աժ ինր ա յնքան քի չ է այս դո բ ծին մէք նշանակալից է այն ողիլնելի երեւոյթը, որ
պաՀանքելու իրեն տրուած պաշտօնական իսոստՀոլ– մ էք ււր չարժեր Հ բ ա պա ր ա կե լ ժոզովո ւրդի մ աս - նրա բազմամեայ զեկավարր միշտ նոր շնոբՀալի
մին գործադրութիւնը, բայց աւելի սուղ գնա՚Հա– նակցութեան քով ։ Աքո՛ , արդար է որ Հ *Մ ՝Ը*Մ *ի ուժեր է Հրապարակ Հանում ել Հնարաւորութիւն
տեց թիւր իմացա բար արտօնութիւն տ\սւող անձն֊ա* բա բեկամնե բ.ը իմ անան թէ ա յս ծաւալս ւն մ արզա– տալիս նոր սերունդին ի յայտ բերելու իր ընդու
ւո բ ո ւթ ե ան Հ ե ղին ա կութ իւն ը ել Հաւանեց ալ ար դաշտր , իր շինութեան եւ պատրաստութեան բո նակ ո ւթիւններ բ ու զարգացնելու զ ա յ ն ։ Այս անգամ
դաշտ ին՝ օգտագո բ ծ ո ւմ ր բաժն\ո լի երկու Ա ի ո լ - լոր Հանգամանքներովդ կը պարտինք Հալէպի, Հաւ է լ Հասարակութեան բուռն գնաՀատանքին արժա
թե անց մի քել ւ Այ** Հաշտաբար ոգին խիստ նպաս ժո դո վո ւրդի անիսոնք աքակց ո ւթ ե ան ։ Աքա կցոլ - նացաւ մասնաւորապէս դեռատի օր. էմիլեան։
տաւոր տպաւորութիւն գործեց պաշտօնական շր՜ թիւն մր որ չսաՀմանափակուեցաւ նուտիրատուու - Համերգը ունէր ճոիւ ծրագիր, բաղկացած մեր
քանակներս ւն մէք ։ թ ի ւննե բ ո վ , Հապա յա յտնա ւեցալ նաեւ ֆիզի քա - անմաՀ Կոմիտասի, իր՝ պ. Համբարձում Գրիգոր–
Աակայն, զի քում ր ընելէ վերք Հարկ էր ճարեւ կան աշվսատանքով։ ք՝ ան ո ւո ր ու արՀեսաաւո բ բա եանի ու տեղական Հայ ե ր աժ շտագէ տներ ի ստեղ–
նոր դաշտ մ ր , գո րծագրե լու Համ ար ծ բագի ր ին րեկամներու Հետ կողք կսգք1՛ տքնեցան բժ՜իշկն ու ձագործոլթիւններից , ինչպէս հլ Խ • Հայաստանի
մնացեալ մւ սր : Ուրիշ մս ՚ր դաշււ չկար աո ե ւա ր ա /լան ր , եթէ ոչ Հաւասար ճարտարոլ - ականաւոր երաշժտագէտների գործերից :
միա յն մ էկ շաբաթ կը մնար Հ անգի սա ւթեան ց օրե թեամ բ ղէթ Հաւասար ե ո ան զ ո վ : Բերին իրենց ա Գ– թեՀբանի Հայոց «Գալթեան» դպրոցի ո ւս ո ւս–
րուն ։ Այն ատեն տղւսքը մ ա ա բե բ ե ց ին ո ր Ն>ո բ - խ ա տ ո ւթ ի ւն ը ա յնպիսի անձեր որոնց բազուկներէն չ՛՛՛կա՛ւ, խում բին \ել աշակերտութեան կողմից մ ՛՛՛
Գիւղի ( Հալէպի Հա յե րու դլխաւոբ բն տ կա վ ա յ րր ) մարդկայնօբէն անթ\ոյլատրելի էր ոեւէ ճիղ սպա ՛՛՛՛՛՛ց ՛՛ւե ՛յ երգչախումբի վաստակաւոր ղեկավա -
մօտ ազատ դետին մր կար ։Փ՝ութացին աւելի Հ ան սել ։ Աշխ ա տ ա ւո րն եբ ո լ կամ աւո ր բան ա կին մէք րին մի արծաթէ տուփ, զարդարուած գեղեցիկ
դամ անօրէն քննել լայն ել տեսան ար դարեւանդ տեսանք ութսՈւնամեայ ծերունիներ որոնցմէ մէ քանդակներով, Հւօ^աների Համար եւ արա ա՛ւան -
ներով ալիքաւոր , քարակոյտերով ցանցն ո լած , փո կր իր զա ւտ կնե րա լ եւ թոռնեբոլ \ 2 Հո զինոց քո - անցան գնաՀատանքի քերմ խօսք հասարակ," -
սերով վիրաւոր , քարոտ , փշոտ անկերպարան եւ կատին Հետ ։ Տե՜սանք բազմաթիւ մանկիկներ ( ո ր թեան բուռն ծափերի տակ : Երգչախումբի կողմից
անթափանցելի վայր մ բն էր ։ ^Հարցուցին իրարու մրքիւններու յարատելութեամբ աշխատեցան մեզի է լ տրուեց մի ծաղկաման։
թէ ի°ն չ պէտք է բ քնել , ոբովՀ ետ ել խորՀ բդակ - Հետ , փսքբիկ աուվւեբով Հող վախադբելով տեղէ ԹՂԹԱԿԻՑ
ցոլթեան ժամանակ չկար * վճիռբ տրուած էր ։ Ա— տեղ։ Ապա բդի՛" ւն ճիգ, նիւթական տեսակէտով,
սի կը սլա ա ա Հ կ ր Աա զկա զա բդի ԿէրաԿէս 1 էսհ. բայց քանի՜ / " ՚ ֊ զ ի չ ու խքախուսիչ օրինակ :
Չսատկի առտուն մ եր առքեւ գտանք պատ ր աստ Այսպէս մեր նորաշէն դաշտք, իր յարդարու ՍՏԱՑԱՆ-Բ
դաշտ մը, 1300 քառակուսի մեթբ տարա ծ ու - մի առաքին– օրէն իսկ Հանդիսացաւ իբրել Համա -
թեամբ, քաղաքի մք մայր ոգեկան ու ֆ ի–
Հրապարակին էափ պատկերը Հալէպի Հայ գաղութ ի ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ԿԱՏԱԿԵՐԳՈՒԹԻՒՆ Ոսիլեըմ
Հարթ ոլ կալի պէս մաքուր՛. ք*բ ամբ\ոգք շրքտդի– զիքական կա րե լիութեանց »: լ1այւոյեանի, առածին մեծ վէաը։ Թարգմանեց Ա՛
ծին վբայ Լմօտաւորաւզէս 500 մեթր) , գէնկով Բարեկամս իր խօսքբ ւիեբքացուց * այն ատեն Կեսար : (Յառաջէ նախկին իսմ բադի րնե րէն) : Պատ
ց ան կա պա տ ո ւած , լո ւա ց ա բ աննե ր\ո\վ ո լ պաՀ ակի էր ար ա յս Հերակլեան աշխատանքին վկաներէն կերազարդ, ընաիբ տպագրութեամբ եւ կազ ~~
սենեակով , օժտուած , ու ճակատէն պ ա տնփ շո ւած մէևԲ յայտարարեց * մ ուած, զին 2.50 տոլար։
ամպիոնովմը որ կրնալ քանի մք Հազար Հանդի - Եւ ա՛յսպէս է Հոր Հ ՛Մ ՛Ը՛Մ *ի վաստակա Տպ– Հայրենիք :
ս ակ անն եր բնդունիլ ։ Այս ամէնր ճոիսացած ելեկ ւորները իրենց ճամ բուն վրայ ցանուած տատասկ
տրական զետեղումով որ լուսեղէն պսակի մր պէս ները վախակե րպեցին վարդերու : - ԱՆՈՒՆԱ ԱՐԱՄ է (վիպակներ) , գրեց՝ Ուիլ–
կը շղթայէ խո վանդակ մրցարանը ։ Այցե լունե րլլ ^ ԵԴՈԻԱՐԴ ՏԱՐՕՆօԱՆ եըմ Սարոյեան, թարգմանեց՝ Մ • Համբարձում -
եան : Պատկերազարդ , ընտիր տպադրո ւթեամբ եւ
կազմուած : Գին 2.50 տոլար : Տպ • Հայրենիք :
Fonds A.R.A.M