Page 257 - ARM_19-1947_01
P. 257
ՆԱԽԱՐԱՐԱԿԱՆ ՏԱԳՆԱ՛Պ
Ա ձ Օ Ճ Դ՝Ր–Ն1 — ք « ո « « 1925 – Հ՛ամ ա յԱավւաևեդ
1 Նէէ *. 0. Ատէ 376.21*
չե& խւհաքկեք ՀնդկաչիԱի
0ւ«շէ6ա–քւ։օբո6է5ա.6 տա. ա տ տ ձ ճ ւ ա
17, Տէս« Օտւաւ-ւաէ թ^ատ ( 1 3 )
18.։ 008. 15-70 - €. Շ. Բ. Բ » ա 1678-63
Տ « ՚ ք . 1 0 0 0 , 6սւսս. 5 0 0 , Մո–ասս. 3 0 0 , ֆք., Այտաս. 10,Տ»լ.
զիևուոէ՚ակաԱ վաէկեդ
ՕԲԱՆԵՐ ^©ւսհ֊օճւ 21 ա ճ » Տ 1947 նւփրաթ 21 ՄԱՐՏ . ՛Օտ խ արա բա կան խո րՀ ուրդը ա ր տա կարգ նիս՚ո
գումարեց երէկ առտու, քննելու Համար նոր տագ
*Թ– ՏԱՐԻ - 196 ձոո66 Ւ10 4990^սոբ շրջան թ ի ւ 599 Խմբագիր՝ Հ,. ՄԻՍԱ^ՕԱ՚ե ԳԻՆ՝ 4 Ֆթ նապ մը որ Հետեւանք է Համայնավարներու բԱ"– -
նած գիրքինV, ուրթշ խօսքութ Հնգկաչինի պաաե -
րաղմին :
ՄԿՐ Խ 0 Ս * Ը ԷՏԿԱՌ ՇԱՀԻՆԻ ՄԱՀԸ Երեքշաբթի օր , երբ նորէն կը քննուէր ձա Ա
Վերջին պաՀ ուն ցաւով կ \իմանանք թէ երկու փշոտ խնդիրը, դաղթային նախարարը Պ* Մոլթէ
օր առաջ մեռած է Հանրածանօթ նկարիչը , էակառ երկար ճառով մը պարզի ց կացոլթիւնբ ել կառա -
ՆՈՐկՆ ԱԶՆ Ո հ ԶԱԻԸ ՀյաՀին , ոը երկար աաեն՚է ի վեր ան՝կոդին գամ - վա բ ո ւթ եան տեսակէտները : Վիճա բան ո ւթ իւնն՛ե ր ր
ուած էրէ Վերջերս իր բոլոր դե զա բո լե սա ական շար ուն ակո ւեց ան մ ինչեւ առա ո ւան մամը չորս ք
գործ երը նուի բած Էր Ե րեւան ի պետական թան - երբ վարչապետը, Պ* Ո֊ամատիէ բեմ բարձրացաւ,
դարանին : –։ ( \ \ք լրառոլ–սիչ բացատրուիմ իւննե ր տալու Համար * Ը -
այսօր , ուրբաթ ,
Օրուան լոլ֊րերր իրար կր Հրմշտկեն Այնպէս եկեղեցին X սաւ թէ վիճաբանութիւնն երը կը Հաստատեն՝ երկու
որ Հաղիլ կարելի կ^.րլլայ Հարեւանցի ակնարկ մր Թաղումը պիտի կատարուի պարագաներ , 1, Ձ)րանսա պէտք է մնայ Հնգկա
, Փտբիղի Հայոց
նետեք շատ մր րախտորոշ երեւոյթներու վրայ * մայիր \4.\5ին չինի մէջ 2. Գաղթային Հին մեթոտներու մա -
Այդ կարգէն՛ կ մեր բնակած երկրին նոր տաղ– մա%ակը անցած է* Յետոյ կրկնեց թէ պատերազմը
նա ար , քաղաքական ^ տնտես * եւ ընկերա յին ։ պարտադրուեցաւ , ել խորՀրդաբանն՝ ու կառավա
Ազատ ագրո ւթենէն վերջ, բոլոր Հոսանքներուն Զեկոյց րութիւնը Հարկադրուեցան ընդունիլ : Այս առթիւ
աոաջին՛ մտաՀոգութիւնն եղաւ ապաՀ"վել երկրին կառավարութեան մ ե ծ ա ր ան քր եւ եբախտագիտոլ. -
նոր կա ր գո ւս ա ր քր , ա ր գի ա կան սաՀմ անադրու - Ն Խ գաղթի ռ ա ճ գ ա և ա կ ո ւ թ հ աԱ թիւնր յայտնեց բանակին՝ , ոբ կը կռուի Հ ե ր ո սա -
թե ամբ մբ % մը եւս երե ՖոսԱսայի Կեդէ. ՑաԱձԱաժողովի բար։ Երեսփոխանները ոտքի ելան եւ ջերմապէս
Երկ Ա՛ր տե ւե ց երկո ւնքր , անգամ
ծափաՀարեցին , բացի Համայնավարներէն : \ւախ -
ւան Հանելով Հին կիրքեր Հ Սասա կապէս լաբուե -
կին նախարար մը , Փլէվէն , պոռաց , Կը տեսնեմ
ցան աջն ու ձախը։ ք՝այց ի վերջոյ կաբելի եղաւ
(Ր-. եւ վհրջրն մաս) որ աղգ* պաշտ պա՛ն ո ւթ՛եան նախարարը ոտքի չեվ–
քո ւէա րկ ել ն՛ո բ Ա աՀ մ անագբութ ի ւնը , որ ո ւն՛ խ րմ-
չէր ՀՊ– ՒիյեօՆ, Համայնավար) ։ Պ • ՌամատիԷ
բագրութեան մէջ տիրական ղեր կատարեցին ձւս– Ժողովը գնաՀատանքով տեղեկացաւ ոը , ք)–օա֊ անուշի* կապելու
իւե բր ; նի եւ իսի լէ Ա՛ուլինւոյի Համար , պատասխանեց , վար
գա՚ղութներըշնոբՀաւոբելի
չապետին կը վերաբերի յայտնել աղդ* մոդովին եւ
Հյատ աւելի արմատական էր անոր առաջին նա– չափով գերակատարած են իրենց պաբտականու -
ե ր կր ին զգացումները X Եւ շարունակեց *
իւագիծբ, որ մերմուեցաւ։ Երկրսրգր <Հ.կլորցնե - թիւննեբը, եւ յոյս յայանեց թէ ամէն Հայ գաղութ
Հ Աւենք ոչ Հնգկաչինի տիրել կ՛՛ուզենք, ոք
լու՝ֆ Համար բաւական քրտինք թափեցին՝ Ժողովր եւ անՀ ատ անխտիր պիտի ձգտի իբ կա բ ո զո ւթե ան
ալ Հպատակեցնէ լ ղ ա յ ն , այ ք միայն ընկերակց իլ ։
դականները ($1. Բ. , մասնաւորապէս ,/"7^"՛/. գ֊երագո յնովը սատարել Հ ա յրենադա րձի ա յս Հըս–
Ա ենք տէրեր չենք, այլ կրնանք ըլլալ ուսուցիչներ
ցնելով երկրորգ մ ո գովի մր Հաստատում ր ( Հան ֊ կ ա յ ձեռնարկին ;
եւ իսորՀ րդա կանն եբ : Այս սկզբունքներէն կր Հե -
բապեւոութեան ե) ո րՀ ոլրգ^ ;
Հ$֊>ող\ո\վը ա յս առթիւ լսեց Պ • Լեւոն Ջորմիս– տեւի թէ մենք կը յարգենք Ֆրանսական Աիու ֊
՛հոր տա բուտն Հետ , նոր ԱաՀ մ՛անագրութիւնն եանի կողմէ , Հերան ս ա Հ ա յ Աղգ * քէնդՀ * Ա՝ իո ւթեան թեան Լգագթավայբերուէ բոլոր ժողովուրդներուն
ալ սկսաւ ճլտորիլ , առանց ումգին ցնցումներու ։ անունով ներկայացուած շաՀեկան՝ խորՀբդածու ֊ ան կա իւո ւթ ի ւն ը % ԱՀա թէ ինչո՛ւ յունուար 21 ին
Ամ էն էն ծանր մ ի ջա գէ պե բ բ պա տաՀ եցւսն վ եր– թի ւնն՛ե րն ու թելադր ո ւթիւնները , ն ե ր գաղթի պա– խօսեցա յ ան կտիս ո ւթեան՝ մ ասին , 3)՝լք՝անւ սակ ան
ջին տ ա ս ր օրերու ընթացքին^ երբ Համայնավար Հանջքներուն եւ ղանոնք գոՀացնելոլ Համար ֆը - Միութեան շրջանա՛կին մէջx Անկախութիւնը՝ այս
ները երեք անգամ ձգեց ին Հեռացան Աղգ . ժոգո ֊ ր սւ ն ս սւ Հ ա յ գագութէն՝ ակնկալուած զոՀաբերոլ - սաՀմ աններուն մ էջ՝ կը նշանակէ մողովուրդնե ֊
վէն , Հնգկաչինի Հարցին քննութեան առթիւ է թեանց մասին՝ , ել յանդեցաւ ա յն եզրակացութեան րուն իրաւունք տա ւ իրենք զիրենք կառավարելու ՚,
, ւ ա Կաւ ա ււ իկ նոր ճեգքը , Համ ա յն ա վա ր ֊ թէ մ եր ունեւոր դասակարգը մ ան ա ւան դ պարտ իրենց կառավարութիւնն՝ ընտրելու , իրենց կեն ց ա -
ա՝ -
նեբր մասնակցելով Հանդերձ կառավարութեան՝ , էր այս պատմական առիթով, կարկառուն ղր որոշելու X Մ ենք նախապա՛տուութիւն չունինք
գի -
կբ պայքարին անոր գա գթա յին քաոաքտկանու - պացոյցը տալ իր Հայրենասիրական՝ բարձր ա յս մ ասին ^ ոչ ալ կ^ ուզենք մեր տեսակէ աներբ
թեան դէմ , եւ կր մեբմեն՝ քուէարկել զինուոբա - տա կց ո ւթեան՝ ։ պար, •դրել
Եզրակացնելով
կան վա՛րկեր ր Հ Լսուեցաւ եւ արձանագրուեցաւ նաեւ աբՀես - , Պ * Ռամտտիէ շեշտեց թէ ան՝–
Շաա աւելի /սոր են՝ այս տագնապին՝ պատճառ– տակցականւ մաբմիններու յարգելի ներկայաց՛ուր - : բ – * յ . հ , Հ որ ամբողջ ՖբաՖսաս ՀըԳէդու՚Հ.ի ՛այս
նւերը% Ոչ միայն տջի եւ ձախի֊ յաւիտենական տայ– ց ի չնւե րո լ գործնական՝ թե լա դբո ւթիւնն՛՛երը առա ֊ գիրքր 1 եւ կա ռա ւէա ր ո ւթ ե ան քա ղա քա կան ո ւթ ի ւն բ
Ք"*րր, այլեւ ներքին ապաՀ ովո ւթեսւն խնդիրն Է որ ջադրուած դիմումներուն կատարման՝ լաւագոյն չդառնա յ մ եծամ ասնութեան՝ մ բ քա՚ղաքա կն՚ո ւթ ի ւ—
Դ՚Բ զբաղեցնէ միտքերբ : ձեւին մասին X նը փոքրամասնութեան մը դէմ, այլ Ֆըանսայի
Պ տ տ ա Հ ա կան դէպք մ ը՝ չէ գաղտնի զինապա՝ - Ժողովը կարդ մը որոշումներ առաւ Հանգա - քաղաքականութիւնը , խո րՀ րդա՚րան ին կամքով :
Հեստներու յայտնութիւնը • Փարիզի թէ գաւա - նակոլթիւնը ընդՀանրացնելու Համար բոլոր Հայա 3 ետո յ խօսքն՛ ուղղե7 լով Համ ա յն ա վա րնե ր ո ւն ,
֊•Ի մէշ : բնակ վայրեբոլ մէջ : փուտով , Փարիզի1 Բ"^"^ յա յտարարեց * ԱՀ աւասիկ մեր քազաքա կան ո լ -
Ոչ միայն նւերքին նտիսաբաբր, այլեւ մամուլր թաղամասերը ինչպէս եւ արուարձանները, թիլով թիւնը , ազատութիւն եւ Ֆ րանւ սա կան Մ էութ1իւնր X
նա խրն՚տ րեցին կ ար ճ կապ ել ա յս պատմ ո ւթ ի ւնը , 60 , պիաի ունենան իրենց մասնայատուկ Հանդա– Կ^ընդունինք կամ կըմերմենւք ։Ա՚յս է բունՀարցբ^ X
ամբոզջ գործին՝ քննւութիւնը յ ան ձն ե լո վ ոստիկա - նակի՛չ մաբմինները
^ տուն առ տուն կատարուելիք 3 ետո յ քո ւէ ար կո ւթ ի ւնւ կա ւո ա ր ո ւ՛ե լո վ , 421
նութեան :
դիմումներուն Համար • քուէարկողներու մ իաձա յնութեամ բ վս ա ա Հո ւթ ի ւն՛
ինչպէս բոլոր փշոտ իսնդի թևե րուն մ էջ , այս
տեղ ա՛լ աջն ու ձախ բ ակռա յ կը կճրտեն * փոխա Ժողովը որոշեց նաել քա ջա լե ր ե լ արՀեստակ– յայտնուեցալ կառավարութեան : Հա մ ա յն՛ա վա ընւ ե-
դարձաբար ։ ցական կազմակերպութիւններոլ ներքին* Հանգա -
ն ա կո ւթ ի լնն ե ր ր , ո րպէ սղի Հա լ ար - րը ձեռնպաՀ մնա՛ցին յ
ներգաղթող
Աջերը կը կարծեն թէ կառավարութիւն ր 1լ ու– • Հեստաւորները Այս անցուղարձինտ– վրայ էբ որ թեբթերր գրե
ղէ գո Հ ա ց ո ւմ տալ Համ ա յնավա րնւ ե ր ո ւն , Հետա ֊ արդիւնաբեր ի վիճակի ըլլան Հայրենւիք դառնալ ցին՝ թէ նախարարական տագնապը անխուսափելի
սլն գո ւմնե ր կատարելով ն\ոյնիսկ վանա կանւն ե ր ո ւ գործիքներով, մեքենաներով։ է X Պ * Ռամատիէ անւմիջւսպէս նիստի Հրաւիրեց
գէմ ւ /՛ոկ ձաիսեբը անվերջ կը Հնչե ցԳւեն՝ աՀազանգը Այս առթիւ կեդբ . Տտնձնամողուիը անգամ մը նախարարական խո րՀ ուրդը ել այս առթիւ անգամ
ել կը պաՀանջեն անխնայ ջախջաիսել յե ա ա շր ջ սյ - եւս ջերմ գնաՀատանքով արձանագրեց այն իրո - մըն ալ Հաստատուեցաւ թէ Համայնավարները Հա
կ ան։՝ շ արմ ո ւմը ։ ղութիւնը թէ 3)րանսաՀտյ ներգաղթի Հանգանա - մաձայն չեն գաՀ լիճին քագաքա կան։ ո ւթեան՝ X ՚ք՚ա՚յց
կութիւնը առաջին օրէն իսկ բախտն ունեցած է եւ այնպէս թէ վտրչապետբ ել թէ անպաշտօն նա
Ամէն պարագայի մէջ, ստոյգ է որ երկու կող վայելելու թանկագին Հովանաւորութիւնը կաթո խարար մր , իվօն Տէլսլոս յայտարարեցին թէ կա
ղիկոսական Արտաւաղդ
մերն ալ զինուած են՝ * Եւ սակայն կառավա բոլ - պատուիրակ՝ Գեր* Տ* ռավարական տագն՛ապ չկայ– ժոգովէն վռրջ\ր ՛ք՛" Ր -
թիւնը վ ս ա աՀ է իր .ո ւմ ե ր ո ւն վրայ , ինչսլէս յա յ– Ա՛րքեպիսկոպոսի ա բ լիովին գիտակ ձեռնարկին ա– չապետ բ էլիգէի պալատր երթալով , երկար տե ֊
տաբարեց ներքին նաիսարաբր , Պ • էտ *
Տէփո-էօ ւագ կարեւորութեան, չէ վաբանած եւ այմմ ալ կը սա կց ութիւն մ ը ունեցա՛ւ Հանրապետութեան նա -
Լ բն՚կեբվար ա կան ) : շարունակէ իր բարձր Հեղինակս ւթիւնբ , իր Հայ իւա գա Հին Հետ :
Հյատ ալ զարմանալի չեն՝ այո խմորումնեբբ րենաշունչ խօսքԲ) գիրն՝ –ոլ ՚ԳՈՐ^՝\ԼՀ Ի 11 "I՚"՚՛ դնեք Կ ա ց ո ւթ ի ւն ր աւելի պզտորեցաւ երէկ , ռԲԲ
հրկբի մր Համ ար, որ լմ ան չորս տաբի քամեց օ ֊ Հանգանակութեան գործին, ստե՛ղծելով մեծ ոգե Համայնավար կուսակցութեան կեգր* կոմիաէն
աա՚ր գրաւման լեզին, ինչպէս եւ մաշած կարգու ւորութիւն եւ յարուցանելով աբս)ւասովոբ նուի -
սարքի մր ա Հ աւ որ Հետեւանքներր Հ ր ու տ ո ւ ո ւթի ւն ներ ; (ԼոլրյէրոՆ շարուստկռւ-թ-իւնյւ կարդալ Դ. Էք)
Երբ ամ բոզջ Եւրոպան խոր ջզաձզոլթեան մբ Հյնտ ր Հ ա կա լո ւթ ե ա մ բ յիշուեցաւ գնաՀ ատելի
վարչու
մատնուած է, ույս յեղափոխական երկիրը չէր որ գերը Ֆրանսայի Ազգ* ԸնդՀ * Աիյււթեան մեծապէս նակիցներունւ որ ցարդ չեն\ մասնակցած Հանգա -
բացառութիւն՝ պիտի կազմէր : թեան եւ տեղական կոմիտէնեբուէն , որ նւ ակո ւթե ան կամ մասնակցած են անբաւաբար
Որքան ալ դիւրագրգիռ, ֆրանսացի մոզ ո դիւրացուցած են Հանդանակիչ մարմիննեբու կաղ– նկատուած չափով, որպէսզի , այս Հսւգանակու -
*1ո*֊ՐԴԲ 1 գի՚աէ , ամէնյէն ՚ւգնապալի • պաՀ ուն մ ո ւթ ի ւնը Հոն ուր կը պակսէին ՚/»տբ ե դո բ ծականւ ի թեան առթիւ փութան՝ բաբձրագո յն աստիճանի
իսկ , լ Ա հ լ տրամաբանութեան ձայնէր : մ ա սնաճ ի ւղեր , ինչպէս նաեւ ա յն անձնուէ ր կա ֊ վրայ դե րակատաբե ւ իրենւց պա ր ւո ա կան ո ւթ ի ւնը
Ա* սւ նւ աւ ան գ ո ր , ե ր կի բ բ ամէն բանէ առաջ ան մաւո րնե րուն, որ Հագանակիչ Յանձնախումբերու Հանդէպ Հայ սրբազան Հայըենւիքին ել ազգին, ար
դորրութեան եւ վերակազմ ո ւթ ե ան կը կարօտ ի : կազմին մէջ սատարած են եւ կը շարունակեն^ սա ժանանալով մեր սիրեցեալ Աովետ * Հայկական՝ կա–
ԱրտասաՀմ անի թերթերը յաճախ շռնդա լից տարել նուիրաՀ աւաքութեանւ ա բդի ւն ա ւո ր մ ան X ոավարութեանւ , ՎեՀ . Հայբապետին ել սփիւռքի
լուբե ր կր Հ բա տարա կեն , 3) բուն սա յի ներքին կա ֊ Կեգր* 3 ՚սնձնամողովինւ Համար Հաճելի պար Հայութեան բարձր գնաՀատանքին •
ւթիւս*՛
ցութեան մասին : տականութիւն՝ մ ըն՝ է սրտագինք շնա րՀ ակալո Լիայոյս թէ ձմեռնային խստաշունւչ եզտն՚ակի
Ա* ասնաւո բա պէս յսնգլեւսաքսոն շրջանւա կնւ ե ր ր յա յան ել նաեւ ֆրանսաՀայ մ ամ ո֊լլին եւ անոր աշ - մբ սլարտադբած բազմազան նւեղոլթիլնն երէն եւ
.ուշագրութեամբ կը Հետեւին ներքին ելեւէ^նե ֊ խատակիցնեբուն որ իրենց յօդուածներով կը շա– ղմուարութիւննեբէն ետք, ել մանաւանդ Ֆրան -
րուն , ուր տիրական՝ գեր կը կա ա սւ ր ե ն ծա յրտդո յն բ ո լնա կեն՝ գօ ր ա ւԼի գ կ անգնւիլ Հ անգան ա կո ւթեան , սա յէն եւս տեղի ունենալիք ներգաղթին նախօրեա
ձախերը X եւ մ ան սւ ւան գ բոլոր ա յն սլա ր ւո ւսճ ան ա չ ազգա յին– կի՛ն , մեր այս եր կբ՚՚րդ կո չը ար ձագ ան դ պի տ ի
կան թերթեր ալ որ այմմ էն կր խօսին զօր* տբ րուն, որ բերինւ իրենց լիաբուռն մա սն<ա կց ո ւ ֊ զան՛է Հայ զգայուն Հոգինւեբուն մէջ^ կր վաւթանւք
կոլի վերադարձի մասին ^ արտակարգ նւշանակու - թիւնր ի նպաստ Համազգային այս մեծ գործին X յանուն տղղին եւ Հայրենիքին ուղղել բոլորին սըր֊
թիւն րնծա յե լով ան ո ր խօսելիք երկու ճառերունւ : Վերջացնելով իր " ՛ յ ս Հակիրճ սւտեզեկատ ո ւո ւ ֊ ւոագինւ շնորՀակալութիւն ;
Այս ԲՈԼՈՐԸ մտքի մարւլանքներ ենւ : Ձոբբոբգ թիլնը , ն՛եր գա գթի Հ ան գան ակո ւթեան $)րանսա յի Փարիզ* 13 Մարտ
Հանրապեւոութիւնր բաւական զօրաւոր է, զիմւս - Կեդբ . Յ՚ոնւձնււսմողովբ անդամ ՛մը եւս կոչում կ*բ~ 1947
նալու Համար ղանւ՚աղան ցնցումներու ; ն է աղւչ ա ս ի ր ւս կ ան բարձր գի տ ա կց ո ւթ ե ա նը բ ո լո - Ի դէմաց Տերանսայի Ներզազթր Հանգանակու
(՛ին եւ մասնաւորապէս մեր բարեկեցիկ Հայբե - թեան Կեգր. 8 անձնում ա/ովի աաենապեւո՝ է) •
Պարկիրսհան, աաենագպիր՝ Ա. Չաքրհան :
Fonds A.R.A.M
Ա ձ Օ Ճ Դ՝Ր–Ն1 — ք « ո « « 1925 – Հ՛ամ ա յԱավւաևեդ
1 Նէէ *. 0. Ատէ 376.21*
չե& խւհաքկեք ՀնդկաչիԱի
0ւ«շէ6ա–քւ։օբո6է5ա.6 տա. ա տ տ ձ ճ ւ ա
17, Տէս« Օտւաւ-ւաէ թ^ատ ( 1 3 )
18.։ 008. 15-70 - €. Շ. Բ. Բ » ա 1678-63
Տ « ՚ ք . 1 0 0 0 , 6սւսս. 5 0 0 , Մո–ասս. 3 0 0 , ֆք., Այտաս. 10,Տ»լ.
զիևուոէ՚ակաԱ վաէկեդ
ՕԲԱՆԵՐ ^©ւսհ֊օճւ 21 ա ճ » Տ 1947 նւփրաթ 21 ՄԱՐՏ . ՛Օտ խ արա բա կան խո րՀ ուրդը ա ր տա կարգ նիս՚ո
գումարեց երէկ առտու, քննելու Համար նոր տագ
*Թ– ՏԱՐԻ - 196 ձոո66 Ւ10 4990^սոբ շրջան թ ի ւ 599 Խմբագիր՝ Հ,. ՄԻՍԱ^ՕԱ՚ե ԳԻՆ՝ 4 Ֆթ նապ մը որ Հետեւանք է Համայնավարներու բԱ"– -
նած գիրքինV, ուրթշ խօսքութ Հնգկաչինի պաաե -
րաղմին :
ՄԿՐ Խ 0 Ս * Ը ԷՏԿԱՌ ՇԱՀԻՆԻ ՄԱՀԸ Երեքշաբթի օր , երբ նորէն կը քննուէր ձա Ա
Վերջին պաՀ ուն ցաւով կ \իմանանք թէ երկու փշոտ խնդիրը, դաղթային նախարարը Պ* Մոլթէ
օր առաջ մեռած է Հանրածանօթ նկարիչը , էակառ երկար ճառով մը պարզի ց կացոլթիւնբ ել կառա -
ՆՈՐկՆ ԱԶՆ Ո հ ԶԱԻԸ ՀյաՀին , ոը երկար աաեն՚է ի վեր ան՝կոդին գամ - վա բ ո ւթ եան տեսակէտները : Վիճա բան ո ւթ իւնն՛ե ր ր
ուած էրէ Վերջերս իր բոլոր դե զա բո լե սա ական շար ուն ակո ւեց ան մ ինչեւ առա ո ւան մամը չորս ք
գործ երը նուի բած Էր Ե րեւան ի պետական թան - երբ վարչապետը, Պ* Ո֊ամատիէ բեմ բարձրացաւ,
դարանին : –։ ( \ \ք լրառոլ–սիչ բացատրուիմ իւննե ր տալու Համար * Ը -
այսօր , ուրբաթ ,
Օրուան լոլ֊րերր իրար կր Հրմշտկեն Այնպէս եկեղեցին X սաւ թէ վիճաբանութիւնն երը կը Հաստատեն՝ երկու
որ Հաղիլ կարելի կ^.րլլայ Հարեւանցի ակնարկ մր Թաղումը պիտի կատարուի պարագաներ , 1, Ձ)րանսա պէտք է մնայ Հնգկա
, Փտբիղի Հայոց
նետեք շատ մր րախտորոշ երեւոյթներու վրայ * մայիր \4.\5ին չինի մէջ 2. Գաղթային Հին մեթոտներու մա -
Այդ կարգէն՛ կ մեր բնակած երկրին նոր տաղ– մա%ակը անցած է* Յետոյ կրկնեց թէ պատերազմը
նա ար , քաղաքական ^ տնտես * եւ ընկերա յին ։ պարտադրուեցաւ , ել խորՀրդաբանն՝ ու կառավա
Ազատ ագրո ւթենէն վերջ, բոլոր Հոսանքներուն Զեկոյց րութիւնը Հարկադրուեցան ընդունիլ : Այս առթիւ
աոաջին՛ մտաՀոգութիւնն եղաւ ապաՀ"վել երկրին կառավարութեան մ ե ծ ա ր ան քր եւ եբախտագիտոլ. -
նոր կա ր գո ւս ա ր քր , ա ր գի ա կան սաՀմ անադրու - Ն Խ գաղթի ռ ա ճ գ ա և ա կ ո ւ թ հ աԱ թիւնր յայտնեց բանակին՝ , ոբ կը կռուի Հ ե ր ո սա -
թե ամբ մբ % մը եւս երե ՖոսԱսայի Կեդէ. ՑաԱձԱաժողովի բար։ Երեսփոխանները ոտքի ելան եւ ջերմապէս
Երկ Ա՛ր տե ւե ց երկո ւնքր , անգամ
ծափաՀարեցին , բացի Համայնավարներէն : \ւախ -
ւան Հանելով Հին կիրքեր Հ Սասա կապէս լաբուե -
կին նախարար մը , Փլէվէն , պոռաց , Կը տեսնեմ
ցան աջն ու ձախը։ ք՝այց ի վերջոյ կաբելի եղաւ
(Ր-. եւ վհրջրն մաս) որ աղգ* պաշտ պա՛ն ո ւթ՛եան նախարարը ոտքի չեվ–
քո ւէա րկ ել ն՛ո բ Ա աՀ մ անագբութ ի ւնը , որ ո ւն՛ խ րմ-
չէր ՀՊ– ՒիյեօՆ, Համայնավար) ։ Պ • ՌամատիԷ
բագրութեան մէջ տիրական ղեր կատարեցին ձւս– Ժողովը գնաՀատանքով տեղեկացաւ ոը , ք)–օա֊ անուշի* կապելու
իւե բր ; նի եւ իսի լէ Ա՛ուլինւոյի Համար , պատասխանեց , վար
գա՚ղութներըշնոբՀաւոբելի
չապետին կը վերաբերի յայտնել աղդ* մոդովին եւ
Հյատ աւելի արմատական էր անոր առաջին նա– չափով գերակատարած են իրենց պաբտականու -
ե ր կր ին զգացումները X Եւ շարունակեց *
իւագիծբ, որ մերմուեցաւ։ Երկրսրգր <Հ.կլորցնե - թիւննեբը, եւ յոյս յայանեց թէ ամէն Հայ գաղութ
Հ Աւենք ոչ Հնգկաչինի տիրել կ՛՛ուզենք, ոք
լու՝ֆ Համար բաւական քրտինք թափեցին՝ Ժողովր եւ անՀ ատ անխտիր պիտի ձգտի իբ կա բ ո զո ւթե ան
ալ Հպատակեցնէ լ ղ ա յ ն , այ ք միայն ընկերակց իլ ։
դականները ($1. Բ. , մասնաւորապէս ,/"7^"՛/. գ֊երագո յնովը սատարել Հ ա յրենադա րձի ա յս Հըս–
Ա ենք տէրեր չենք, այլ կրնանք ըլլալ ուսուցիչներ
ցնելով երկրորգ մ ո գովի մր Հաստատում ր ( Հան ֊ կ ա յ ձեռնարկին ;
եւ իսորՀ րդա կանն եբ : Այս սկզբունքներէն կր Հե -
բապեւոութեան ե) ո րՀ ոլրգ^ ;
Հ$֊>ող\ո\վը ա յս առթիւ լսեց Պ • Լեւոն Ջորմիս– տեւի թէ մենք կը յարգենք Ֆրանսական Աիու ֊
՛հոր տա բուտն Հետ , նոր ԱաՀ մ՛անագրութիւնն եանի կողմէ , Հերան ս ա Հ ա յ Աղգ * քէնդՀ * Ա՝ իո ւթեան թեան Լգագթավայբերուէ բոլոր ժողովուրդներուն
ալ սկսաւ ճլտորիլ , առանց ումգին ցնցումներու ։ անունով ներկայացուած շաՀեկան՝ խորՀբդածու ֊ ան կա իւո ւթ ի ւն ը % ԱՀա թէ ինչո՛ւ յունուար 21 ին
Ամ էն էն ծանր մ ի ջա գէ պե բ բ պա տաՀ եցւսն վ եր– թի ւնն՛ե րն ու թելադր ո ւթիւնները , ն ե ր գաղթի պա– խօսեցա յ ան կտիս ո ւթեան՝ մ ասին , 3)՝լք՝անւ սակ ան
ջին տ ա ս ր օրերու ընթացքին^ երբ Համայնավար Հանջքներուն եւ ղանոնք գոՀացնելոլ Համար ֆը - Միութեան շրջանա՛կին մէջx Անկախութիւնը՝ այս
ները երեք անգամ ձգեց ին Հեռացան Աղգ . ժոգո ֊ ր սւ ն ս սւ Հ ա յ գագութէն՝ ակնկալուած զոՀաբերոլ - սաՀմ աններուն մ էջ՝ կը նշանակէ մողովուրդնե ֊
վէն , Հնգկաչինի Հարցին քննութեան առթիւ է թեանց մասին՝ , ել յանդեցաւ ա յն եզրակացութեան րուն իրաւունք տա ւ իրենք զիրենք կառավարելու ՚,
, ւ ա Կաւ ա ււ իկ նոր ճեգքը , Համ ա յն ա վա ր ֊ թէ մ եր ունեւոր դասակարգը մ ան ա ւան դ պարտ իրենց կառավարութիւնն՝ ընտրելու , իրենց կեն ց ա -
ա՝ -
նեբր մասնակցելով Հանդերձ կառավարութեան՝ , էր այս պատմական առիթով, կարկառուն ղր որոշելու X Մ ենք նախապա՛տուութիւն չունինք
գի -
կբ պայքարին անոր գա գթա յին քաոաքտկանու - պացոյցը տալ իր Հայրենասիրական՝ բարձր ա յս մ ասին ^ ոչ ալ կ^ ուզենք մեր տեսակէ աներբ
թեան դէմ , եւ կր մեբմեն՝ քուէարկել զինուոբա - տա կց ո ւթեան՝ ։ պար, •դրել
Եզրակացնելով
կան վա՛րկեր ր Հ Լսուեցաւ եւ արձանագրուեցաւ նաեւ աբՀես - , Պ * Ռամտտիէ շեշտեց թէ ան՝–
Շաա աւելի /սոր են՝ այս տագնապին՝ պատճառ– տակցականւ մաբմիններու յարգելի ներկայաց՛ուր - : բ – * յ . հ , Հ որ ամբողջ ՖբաՖսաս ՀըԳէդու՚Հ.ի ՛այս
նւերը% Ոչ միայն տջի եւ ձախի֊ յաւիտենական տայ– ց ի չնւե րո լ գործնական՝ թե լա դբո ւթիւնն՛՛երը առա ֊ գիրքր 1 եւ կա ռա ւէա ր ո ւթ ե ան քա ղա քա կան ո ւթ ի ւն բ
Ք"*րր, այլեւ ներքին ապաՀ ովո ւթեսւն խնդիրն Է որ ջադրուած դիմումներուն կատարման՝ լաւագոյն չդառնա յ մ եծամ ասնութեան՝ մ բ քա՚ղաքա կն՚ո ւթ ի ւ—
Դ՚Բ զբաղեցնէ միտքերբ : ձեւին մասին X նը փոքրամասնութեան մը դէմ, այլ Ֆըանսայի
Պ տ տ ա Հ ա կան դէպք մ ը՝ չէ գաղտնի զինապա՝ - Ժողովը կարդ մը որոշումներ առաւ Հանգա - քաղաքականութիւնը , խո րՀ րդա՚րան ին կամքով :
Հեստներու յայտնութիւնը • Փարիզի թէ գաւա - նակոլթիւնը ընդՀանրացնելու Համար բոլոր Հայա 3 ետո յ խօսքն՛ ուղղե7 լով Համ ա յն ա վա րնե ր ո ւն ,
֊•Ի մէշ : բնակ վայրեբոլ մէջ : փուտով , Փարիզի1 Բ"^"^ յա յտարարեց * ԱՀ աւասիկ մեր քազաքա կան ո լ -
Ոչ միայն նւերքին նտիսաբաբր, այլեւ մամուլր թաղամասերը ինչպէս եւ արուարձանները, թիլով թիւնը , ազատութիւն եւ Ֆ րանւ սա կան Մ էութ1իւնր X
նա խրն՚տ րեցին կ ար ճ կապ ել ա յս պատմ ո ւթ ի ւնը , 60 , պիաի ունենան իրենց մասնայատուկ Հանդա– Կ^ընդունինք կամ կըմերմենւք ։Ա՚յս է բունՀարցբ^ X
ամբոզջ գործին՝ քննւութիւնը յ ան ձն ե լո վ ոստիկա - նակի՛չ մաբմինները
^ տուն առ տուն կատարուելիք 3 ետո յ քո ւէ ար կո ւթ ի ւնւ կա ւո ա ր ո ւ՛ե լո վ , 421
նութեան :
դիմումներուն Համար • քուէարկողներու մ իաձա յնութեամ բ վս ա ա Հո ւթ ի ւն՛
ինչպէս բոլոր փշոտ իսնդի թևե րուն մ էջ , այս
տեղ ա՛լ աջն ու ձախ բ ակռա յ կը կճրտեն * փոխա Ժողովը որոշեց նաել քա ջա լե ր ե լ արՀեստակ– յայտնուեցալ կառավարութեան : Հա մ ա յն՛ա վա ընւ ե-
դարձաբար ։ ցական կազմակերպութիւններոլ ներքին* Հանգա -
ն ա կո ւթ ի լնն ե ր ր , ո րպէ սղի Հա լ ար - րը ձեռնպաՀ մնա՛ցին յ
ներգաղթող
Աջերը կը կարծեն թէ կառավարութիւն ր 1լ ու– • Հեստաւորները Այս անցուղարձինտ– վրայ էբ որ թեբթերր գրե
ղէ գո Հ ա ց ո ւմ տալ Համ ա յնավա րնւ ե ր ո ւն , Հետա ֊ արդիւնաբեր ի վիճակի ըլլան Հայրենւիք դառնալ ցին՝ թէ նախարարական տագնապը անխուսափելի
սլն գո ւմնե ր կատարելով ն\ոյնիսկ վանա կանւն ե ր ո ւ գործիքներով, մեքենաներով։ է X Պ * Ռամատիէ անւմիջւսպէս նիստի Հրաւիրեց
գէմ ւ /՛ոկ ձաիսեբը անվերջ կը Հնչե ցԳւեն՝ աՀազանգը Այս առթիւ կեդբ . Տտնձնամողուիը անգամ մը նախարարական խո րՀ ուրդը ել այս առթիւ անգամ
ել կը պաՀանջեն անխնայ ջախջաիսել յե ա ա շր ջ սյ - եւս ջերմ գնաՀատանքով արձանագրեց այն իրո - մըն ալ Հաստատուեցաւ թէ Համայնավարները Հա
կ ան։՝ շ արմ ո ւմը ։ ղութիւնը թէ 3)րանսաՀտյ ներգաղթի Հանգանա - մաձայն չեն գաՀ լիճին քագաքա կան։ ո ւթեան՝ X ՚ք՚ա՚յց
կութիւնը առաջին օրէն իսկ բախտն ունեցած է եւ այնպէս թէ վտրչապետբ ել թէ անպաշտօն նա
Ամէն պարագայի մէջ, ստոյգ է որ երկու կող վայելելու թանկագին Հովանաւորութիւնը կաթո խարար մր , իվօն Տէլսլոս յայտարարեցին թէ կա
ղիկոսական Արտաւաղդ
մերն ալ զինուած են՝ * Եւ սակայն կառավա բոլ - պատուիրակ՝ Գեր* Տ* ռավարական տագն՛ապ չկայ– ժոգովէն վռրջ\ր ՛ք՛" Ր -
թիւնը վ ս ա աՀ է իր .ո ւմ ե ր ո ւն վրայ , ինչսլէս յա յ– Ա՛րքեպիսկոպոսի ա բ լիովին գիտակ ձեռնարկին ա– չապետ բ էլիգէի պալատր երթալով , երկար տե ֊
տաբարեց ներքին նաիսարաբր , Պ • էտ *
Տէփո-էօ ւագ կարեւորութեան, չէ վաբանած եւ այմմ ալ կը սա կց ութիւն մ ը ունեցա՛ւ Հանրապետութեան նա -
Լ բն՚կեբվար ա կան ) : շարունակէ իր բարձր Հեղինակս ւթիւնբ , իր Հայ իւա գա Հին Հետ :
Հյատ ալ զարմանալի չեն՝ այո խմորումնեբբ րենաշունչ խօսքԲ) գիրն՝ –ոլ ՚ԳՈՐ^՝\ԼՀ Ի 11 "I՚"՚՛ դնեք Կ ա ց ո ւթ ի ւն ր աւելի պզտորեցաւ երէկ , ռԲԲ
հրկբի մր Համ ար, որ լմ ան չորս տաբի քամեց օ ֊ Հանգանակութեան գործին, ստե՛ղծելով մեծ ոգե Համայնավար կուսակցութեան կեգր* կոմիաէն
աա՚ր գրաւման լեզին, ինչպէս եւ մաշած կարգու ւորութիւն եւ յարուցանելով աբս)ւասովոբ նուի -
սարքի մր ա Հ աւ որ Հետեւանքներր Հ ր ու տ ո ւ ո ւթի ւն ներ ; (ԼոլրյէրոՆ շարուստկռւ-թ-իւնյւ կարդալ Դ. Էք)
Երբ ամ բոզջ Եւրոպան խոր ջզաձզոլթեան մբ Հյնտ ր Հ ա կա լո ւթ ե ա մ բ յիշուեցաւ գնաՀ ատելի
վարչու
մատնուած է, ույս յեղափոխական երկիրը չէր որ գերը Ֆրանսայի Ազգ* ԸնդՀ * Աիյււթեան մեծապէս նակիցներունւ որ ցարդ չեն\ մասնակցած Հանգա -
բացառութիւն՝ պիտի կազմէր : թեան եւ տեղական կոմիտէնեբուէն , որ նւ ակո ւթե ան կամ մասնակցած են անբաւաբար
Որքան ալ դիւրագրգիռ, ֆրանսացի մոզ ո դիւրացուցած են Հանդանակիչ մարմիննեբու կաղ– նկատուած չափով, որպէսզի , այս Հսւգանակու -
*1ո*֊ՐԴԲ 1 գի՚աէ , ամէնյէն ՚ւգնապալի • պաՀ ուն մ ո ւթ ի ւնը Հոն ուր կը պակսէին ՚/»տբ ե դո բ ծականւ ի թեան առթիւ փութան՝ բաբձրագո յն աստիճանի
իսկ , լ Ա հ լ տրամաբանութեան ձայնէր : մ ա սնաճ ի ւղեր , ինչպէս նաեւ ա յն անձնուէ ր կա ֊ վրայ դե րակատաբե ւ իրենւց պա ր ւո ա կան ո ւթ ի ւնը
Ա* սւ նւ աւ ան գ ո ր , ե ր կի բ բ ամէն բանէ առաջ ան մաւո րնե րուն, որ Հագանակիչ Յանձնախումբերու Հանդէպ Հայ սրբազան Հայըենւիքին ել ազգին, ար
դորրութեան եւ վերակազմ ո ւթ ե ան կը կարօտ ի : կազմին մէջ սատարած են եւ կը շարունակեն^ սա ժանանալով մեր սիրեցեալ Աովետ * Հայկական՝ կա–
ԱրտասաՀմ անի թերթերը յաճախ շռնդա լից տարել նուիրաՀ աւաքութեանւ ա բդի ւն ա ւո ր մ ան X ոավարութեանւ , ՎեՀ . Հայբապետին ել սփիւռքի
լուբե ր կր Հ բա տարա կեն , 3) բուն սա յի ներքին կա ֊ Կեգր* 3 ՚սնձնամողովինւ Համար Հաճելի պար Հայութեան բարձր գնաՀատանքին •
ւթիւս*՛
ցութեան մասին : տականութիւն՝ մ ըն՝ է սրտագինք շնա րՀ ակալո Լիայոյս թէ ձմեռնային խստաշունւչ եզտն՚ակի
Ա* ասնաւո բա պէս յսնգլեւսաքսոն շրջանւա կնւ ե ր ր յա յան ել նաեւ ֆրանսաՀայ մ ամ ո֊լլին եւ անոր աշ - մբ սլարտադբած բազմազան նւեղոլթիլնն երէն եւ
.ուշագրութեամբ կը Հետեւին ներքին ելեւէ^նե ֊ խատակիցնեբուն որ իրենց յօդուածներով կը շա– ղմուարութիւննեբէն ետք, ել մանաւանդ Ֆրան -
րուն , ուր տիրական՝ գեր կը կա ա սւ ր ե ն ծա յրտդո յն բ ո լնա կեն՝ գօ ր ա ւԼի գ կ անգնւիլ Հ անգան ա կո ւթեան , սա յէն եւս տեղի ունենալիք ներգաղթին նախօրեա
ձախերը X եւ մ ան սւ ւան գ բոլոր ա յն սլա ր ւո ւսճ ան ա չ ազգա յին– կի՛ն , մեր այս եր կբ՚՚րդ կո չը ար ձագ ան դ պի տ ի
կան թերթեր ալ որ այմմ էն կր խօսին զօր* տբ րուն, որ բերինւ իրենց լիաբուռն մա սն<ա կց ո ւ ֊ զան՛է Հայ զգայուն Հոգինւեբուն մէջ^ կր վաւթանւք
կոլի վերադարձի մասին ^ արտակարգ նւշանակու - թիւնր ի նպաստ Համազգային այս մեծ գործին X յանուն տղղին եւ Հայրենիքին ուղղել բոլորին սըր֊
թիւն րնծա յե լով ան ո ր խօսելիք երկու ճառերունւ : Վերջացնելով իր " ՛ յ ս Հակիրճ սւտեզեկատ ո ւո ւ ֊ ւոագինւ շնորՀակալութիւն ;
Այս ԲՈԼՈՐԸ մտքի մարւլանքներ ենւ : Ձոբբոբգ թիլնը , ն՛եր գա գթի Հ ան գան ակո ւթեան $)րանսա յի Փարիզ* 13 Մարտ
Հանրապեւոութիւնր բաւական զօրաւոր է, զիմւս - Կեդբ . Յ՚ոնւձնււսմողովբ անդամ ՛մը եւս կոչում կ*բ~ 1947
նալու Համար ղանւ՚աղան ցնցումներու ; ն է աղւչ ա ս ի ր ւս կ ան բարձր գի տ ա կց ո ւթ ե ա նը բ ո լո - Ի դէմաց Տերանսայի Ներզազթր Հանգանակու
(՛ին եւ մասնաւորապէս մեր բարեկեցիկ Հայբե - թեան Կեգր. 8 անձնում ա/ովի աաենապեւո՝ է) •
Պարկիրսհան, աաենագպիր՝ Ա. Չաքրհան :
Fonds A.R.A.M
