Page 171 - ARM_19-1947_01
P. 171
6 ԱԹԱԶ
Ապաւ էկայի յիշատակին « ^ ՚ մ *ի*աղ լտն եթէ կազմ ուին փորի ցաւի , քե ր ո ւըտ ո լքի ,
ԱբաեւափԱք իւ ի թ ունեցողներու , կարճատեսներու , չափ աղան -
(ԱԲՈՒ ԼԱԼԱ ՄԱՀԱՐԻ) ցատեսնեբու , իրենց անձին չոլրք միայն դարձող -
ներու, իրենք-զիրենք Հակառակորդներով շրքա -
հՄԲ Հալէպի Արեւելքէն կը քաղենք հե. պատուած կարծողներու կամ Հ ա լած ախտէ տառա
տեւեալ աեղեկոՆթիՆնէ1երը, շատ. գեղեցիկ նախա - պողներու , իրենց ստամոքսը ամբարանոց կար -
ձեոնոնթեան մը մասիս
«Արտէ լ» բառին իմաստ ին ծանօթանալու Հա~ ծողնեբու., քսանչորս ժամ թղթախաղի սեղանին
՚հէպի Ա՚աարրա 1լ ա զմ ա կ ե ր սլ ո ւ ա ծ ո ւ խ ւո ա դէն էԱ– մար , ասդին - անգին բաւական դիմումներ կատա– առքեւ նստողներու, մէկ պսակով տա՛սը կնկան
յ ՜ - ք ֊ թ ի ւ ն ը տեղի ունեցաւ ($ ունուաը 3\ին , Համա քեցի եւ սակայն կաբելի չեղաւ յստակ ղաղափա - Հետ ապրողն երու, պա րաս րաՀնե րու մէք մինչեւ
ձայն նախապէս կազմուած՛ ծրագրին * Ոբոշեա\ րով մը լուսաբանուիլ։ ՚Բիչ մնաց «ոչ–Հառաչ%լիմա^ լոյս տախտակամած շփողներու, Հանդէսներու մէք
մամ ուն , կարաւանը ճամբայ ելաւ Հինգ թե՛քն ա- կանգներ ո լ կարգը պիտի դասուէի : Ուրեմն ետ կե– ափ պայթեցնողներու , քառասունէն վերք սիբաՀա–
շարժներով։ Աաարրայի մէք, կառավարիչը կր ցայ աւերի առաք երթալէ ... րողնւերու, տարիներով քուր խմած գաւաթին մէք
ս որս ւ՛ Էր արդէն Հյիրմատունին առքեւ, ընկերակ. Հնչումը աղուոր է ։ Հայ լեգուն կը ճոխանա յ թքնոզնե ր ու, ուղեղը դր սլան ի մէք փո խադրածնե -
ցութեամբ նոր որդեգիրով մըն ալ։ Աանկ Հայերէնի Հոտ մ րն րու , սիրտը ստամոքսի Հետ շփոթոզնեբու «ար -
1 ի կան ա սլե ա ին եւ այլ սլա շա օն ական ալ կուգայ այս բառէն, կԳրելայ ,«Աբտ» ղո յա - տէթներ :
ներկա յ ա՚ց ո ւց ի չն ե ր ո ւ : Հակառակ ա ե զ ա ւո ա ր ա ւի կտնին
բայացած ձեւն է ան։ «Արտէլ»ը ճախճա
անձրեւին , շուտով Ա՛աարրայի ամբոզք բնակէոլ ֊ խուտներն
ու քարքարուտ ա Աղուանք շ , բարեբեր Բայց այս բոլորէն զ սէրս մնացած՝ եւ ամենա–
թիւնբ խռնուեցաւ Հքիրմատունին շուբք, որուն արտերու վերածել կրնայ նշանակել։ կարեւոր մէկ ճիւղ մ րն ալ կայ որուն Համար ար.–
առքեւ , ոսաիկաննե րր մ եծ գմ ո ւա բ ո ւթ ե ամբ կր ՄձՀ[ի մը կազմ ութիւն ր ան յետաձդե լի պա Հանք
ղսլզէին Հետաքրքիրներու խուժումը ։ Ամէն պարագայի մէք, ՀիմակուՀիմա , կԳն. դարձած՜ է այսօր, Հայերուս Համար Հ Ներգաղթի
ուշադրութեանը կբ
Հ* Մ* Ը* Մ*ի երէց ս կա ո ւան I. ր էն քո կ աւո մբ թադրեմ որ «արտէլ»ը թարգմանութիւնն է մեր կեդբ • կոմիտէին բարեՀաճ
րծներու Արտէլը՝»՛.
«մոգով - յ ողս վա կա՛հ ութ ի լե » րառերուն : է յետաձգել առայժմ ,
բարելի կեցան մեծ բանաստեղծին շիրիմին առքեւ ։ մէք , յաճա - յանձնենք զա յն ,—- «Հանգիսագո
«Ներկայիս , մեր լրագիրներուն
Ապա գ տպաւորիչ այս Հանդիսութեան մէք, ԶարեՀ Բոլոր միւսները կարելի
խակի գործի լծուած է այս բաար։ «քիողովի կր
Վրգ * զետեղեց ՆԱՅԵՈԵի օ՝ աղկեպսակը ; $7անօթ , մամ՛ագո րծներու , սակա յն ա յս վեր քինին պէտք է նա խ ա պա տ ո ւո ւ ֊
Հրաւիրուին, դերձակներու
արաբագէտ Պ * Ներսէս Պարսում եան կարգաց ա֊ գլխարկաշէններոլ փայ֊ թիւն տալ : Նոյնվակ ֆրանսաՀայ ներգաղթի առա–
, ոտնաման շինողներու ,
բաբերէն ուդերձ մբ (տես վարը) որ խորունկ յու— տակերտողնեբու անդամները»։ քին կարաւանը պէտք է կանխէ այն, երթալ օր ա–
եւայլն «արտէթի
զում ուի ունկնդրուեցաւ ներկա յ խուռն՛ բազմ ու— ււ աք ս րա՛Հնե ր վարձելու , յա յտագիր պատրաստե -
ժողովուրդին Կը յուսամ , օր մը մողովի պիտի Հրաւիրուին՝
թեան կոզմէւ Ի .պատասխան Հալ ածիլողներու, արդուկողներու, լու, տոմսերը տեղաւորելու, ^ ի ւ ֆ է ՛ / Համար որ֊
ծեփողներու , ներ
ղզացումներբ արաայայտոդ այս ուղերձին, խօսք կորապիտոյք Հայթայթելու Համար, ոբպէսզի երբ
առաւ արաբ Պ՚ կողներու, «դա ւա գրութիւն» երեւան/ Հանողներու, ֆրանսաՀայ կարա՛ւանները Հասնին Երեւան, պատ
մ ամուլի ներկա յացուցիչներէն
«ՀակաՀայաստանեան» Հայեր ճարողներու , Հաւ–
•Ֆաբիա թուէշ եւ դդած-ուած՜ շեշտերով յայտնե.9 ԿԻԻ^ի "՞էք մաղ գտնողներու , եղին տակ Հորթ փրն– րաստ գտնեն իրենց ա յնքան ս ի րա կանՀ անգէ սներլՀ :
իր շիոբՀ ա կա լո ւթ ի ւն բ յարգանքի այս ցո յլյին ա ռողներու, բարեյոյսներ ճարողներու «արտէլ»ի Թէեւ մեծ՜ կորուստ մըն է Հանգիսագո րծնե րու
ռիթովւ Երբ Պ* Թ՜ուէշ էլ արտասանէր իր խանդա անգամները : Հեռացում ը Փար ի ղի սրաՀ ատէ ր երուն Համար ,
վառ խօսքերը, շրքապատին մէք խռնուած՜ արաբ Եւ որ պէս զի ոչ մէկ Հայ բացը մնայ , ո ելէ ար.. քանի ո ր անոնք պիտի կորսնցնեն իրենց առատա
ձեռն Հայ յաճախորգներյէ, իրենց
բաղմ ութիւն ր քեբմ տպէս կր հ տւիաՀ աբէբ ու կբ աէ՜լ^– , պիտի կա ղմ ո լին յետագիմա կաննե րու , չէ - խաւոբ ադբիւրը • եկամուտի գըլ -
մնացող
լսուէին «կեցցեն Հայերը, Հա յե ր ր մեր եղբայր ֊ ղոքներոլ, կէս-կուսակցականներու, քառորդ Հա– Նոյսսլէս մեղ , Հոս
ներն են , կեցցէ Հ այ Աո լթրանը» : մերաշխասէրնե րու, անտարբերներու, մարդու Հայերուս Համար
Ա յցելունե րր յա քո րգա բա բ ստորս/գրեցին յի ֊ չՀաւնողներոլ , քրիստոնեայ յեղափոխականներու, ալ ցտւ մըն է անոնցմէ զր1լո*–իձԲ <• Բայ$ եւ այն -
շա տա՛կի մատեան ին մէք, եւ մատենադարանին մէք Համեստ Հպարտնեըոլ, ուս թոթուողներու «ար - պէս , պէտք է սիրով յանձն առնել այգ զրկանքը ի
զետեղուեցան մէկ մէկ շքեղակաղմ օրինակներ Ա– տէրներ : , սէր մեր Հայրենիքին եւ մեր եղբայրներուն։
ւետիք ի ս աՀ ա կե անի «Աբու Լալա Ա աՀարի»էն , ո- Անշուշտ տիրացուներու, սարկաւագներու , Այս կերպով մենք Հոս, ժամանակ կ՚ունենանք
բոնց վրայ արաբերէն/ լեզուով ^ա՝Ր Հետեւեալ մա– տ է ր տ է րն ե ր ո լ ել տէրսյէ ր ցո ւներո լ ,բո ւրվառո ղնե– գոնէ կիրակի օրերը մեր ընտանիքին եւ զաւակնե
կա զ ր ո ւթ ի ւն բ ւԱՐԱԲ ՄԵԾԱԳՈՅՆ ԲԱՆԱՍ բու յ քղանցք Հ ամբո կրողներու ,ան կրօն Հաւատաց րուն երեսը տեսնելու , մեր տունովը զբաղելու եւ
ՏԵՂԾԻՆ՝ ՀԱՅ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԵԱՆ ԱՊՐՈՂ, եալներու, կրօնատեաց եպիսկոպոսասէրներռւ Ա1|1^ Ներգաղթի ծախքերուն Համար ալ քանի մը ֆրանք
ՆԱՀԱՊԵՏԻՆ ԱՅՍ ԳՈՐԾԸ» : Ան3ողս,1լի ըսենք, թէ ՀքւէՀներն ալ Հրապարակ կրնան կտնչուիլ : խ նաւ ւ ելո ւ :
պաՀելով Հանդերձ Աաարրիի դարաւոր շիրմաքար ԱռողքապաՀական տեսակէտով օգտակար կ^ըլ֊ Կ. ՊԵՏՐՒՇ
կառավարութիւնը
րր իր բնւական վիճակին մէք,
անոր շուբք շինել տուած է Հոյա՛կապ շիրմատուն
մ բ՝ պարտէզով, մատենադարանով եւ յարակից խորՀրդաւոբ ու վեՀա՛շուք պա՝Հի մը ծանրութիւնը։ ՊՐԻՒՍԷԼԻ ՀԱՅ ԱՐԻՆԵՐԸ
ս րաՀնե րով ։ էլիրմ տտունէն , թ՜ա՚/իօրը ուղղուեցաւ Ո*֊շ ատեն ինքնաշարԺները ճամբայ ելան գէսլի Փետրուար \5ին, շաբաթ երեկոյ, Պրիւոէլի
Ա՛ աարրա յ ի մեծ՛ամեծներէն թ՝ալէպ պէյ Հիբաքիի Հալէպ, ոզքերթի անկեղծ՛ ո*– սիբաԼԻ՝Ր ՛մաղթանք Աքառօվա սրաՀին մէք տեղի ունեցաւ սկաուտական
պալատը, ուր աւելի քան երկու մամ տեւող մտեր ներովը Ա՛ աար բայ ի արաբ ղեկավարութեան , որ Հաճելի Հաւաքոյթ մը, ի ներկայութեան բազմա -
մական այցելութեամբ մբ Հ ա յ Հիւ֊րերը զրոյց ո լ ^ գարնան, երկրորդ այցելութեան մը խոստումը թիւ Հայրենակիցներու : Այդ առթիւ խօսեցաւ Փա–
նեցան արաբ ղեկավարութեան Հետ, յաքորգաբար առնելէ ե տ ք միայն թ ո յ լ տուաւ Հիւրեբուն մեկ - րիղէն՝ Հայ Արիներու պետ Տոքթ՛ Գուրգէն Մ ե-
ոգեկոչելով Ա տարր ի ի կեանքն ու գործ՜ք, Հայկա ն ո ւմ ը ։ ՚ծատուրեան , որ բացատրեց սկաաւտներու գերն
կան տեղաՀ անութիւնները , Հտ յ ժողովուրդին ^ լԱւ^ւասիկ Պ* Պարսումեանի արարերէն. ու կարեւորութի՛ւնը, մասնաւորապէս Հայ երիտա
ուղերձը
կեանքը Ս ուր իո յ մէք : Երկար խորՀ րդածութեանց սարդութեան մէք, վառ պաՀելոլ Համար ազգային
նիւթ ստեղծեց նաեւ Ս ուր իոյ վերքին ազատագրա «Ամէն անդամ որ յիչենք Ապուլ Ալայի անու ոգին։ Բանախօսութենէն վերք , ներկայացուեցան
կան պայքարը , որուն ը^՚Ի^ացքին Հայերու ո՚ւզւլա– նը , մեղ կը պատէ յարդանքի անսաՀման դդացում սկաուտական շարժանկարներ, երգեր ու խաղեր ,
միա եւ Հայրենասէր կեցուած՜քը , ըստ երեւոյթին , մը , եւ մ են ք՝ ե րկիւղած ութեամբ կը խոնտրՀ ենռ ստեղծելով զուարթ մթնոլորտ մը :
յաւիտենական երախռւագիտութե ան եւ սիրոյ Հետ–֊ մեր գլուխները՝ արաբ ա յս մեծ՜ Հանճարին առքեւ։ Շաբաթ եւ կիրակի օրերը Պըիւսէլի Սկաու
քեբ թողած՜ է արաբ ղեկավարութեան մտքին մէք։ Հա յ ժ ո դո վո ւր դր որ սիրո յ եւ եդբա յ ր ո ւթ ե ան տական Տան մէք ցուցադրուած էին Հայ արիներու
\Աաար ՛բայի այժմու երեսփոխան եւ նախկին կապերով միացած՜ է արաբ ազնիւ ժողովուրդին , ձեռական աշխատութիւնն երր մէկը միւսէն գեղե -
երեւելի
պար են աւո րմ ան նախարար Հիքմէթ ,պէ յ Հ ի ոաքի արժանաւորապէս դիտէ յա բդել արար կապերը ցիկ ու Հետաքրքրական : Ս՛ասնաւոր գնաՀատոլ -
ի ր րն տ կ ար ան ին մ է ք սլա տ ր ա ս տ ած՜ էր ճոխ ճ աշա– ՜գէմքերը։ Հայեւարաբ բարեկամութեա՛ն , ո֊ թեան արմանի էին Հայաստանի ձեռակերտ քար -
,
սեղան մը , 30 ի Հ ասն ող Հայ Հ իւր երուն Համ ար : վերքին քառորգ գարուն/ շատ աւելի զօրացան տէսնեբը, Հայկական դրոշմ կրող նկարներն ու ձե–.
ունին՝
Արաբ աւանդական Հիւրասիրութիւնը , տանուտի– րովՀետել երկու ժ՛ողովուրդներու ընկերային ռադործները եւ ուրիշ բա՛զմաթիւ շաՀեկան աշխա–
րոք ազնուական վերաբերումը եւ փոխադարձ սի ֊ դիտական եւ մշակութային դարդացումները տտւթիսևներ : Այցելուներուն մէք աչքի կը զար -
րոյ զգացումը շուտով ճաշը վերածնեցին կատար միեւձէւոյն ուղին ; նէին նաեւ պելմ Համակիրներ, որոնք Հետաքրք–
եալ ի՚նքոյքի մրէ։ Կրկիս խօսակցութեան "Ի՚-ք^էՀ Ա ենք, Հայ մ տաւո րականնե րս , վերքերս ծա ֊ ՚ րութետմբ կյէ դիտէին մեր արիներուն գործերը եւ
Հայեւարաբ բարեկամութիւնը, Արաբներու ան՛ - նօթացանք բաղմաթիւ արաբ տաղտ նդնե ոու . ՛եւ կր գնաՀատէին ղանոնք։
խառն Հ իացումը Հա յ աշխատաւոր բազուկին եւ մ օտէն սկսանք Հ ետեւիլ արաբական դր ա կան ո ւ - Մեր գաղութին սկաուտական այս գովելի
մաքուր ղդացումնեբուն Հանդէպ է Արդարեւ, Հայ թեան գանձերուն։ Ա^նվիճելի է որ, Հայ ժողովուր շարժումը կը պարտինք, երկու կարող ղեկավարնե
եւարաբ եղբայրակցութեան ոգեկոչումը ոչ մէկ դը մտաւոր եւ Հոգեկան գետն ի վրայ ամենամօտ ի կ րու՝ Լեւոն Աարուխանի եւ Աերժ •Բալանթարեանի
տեղ այնքան խորիմաստ է, որքանն Աաարրայի ժողովուրդն է արաբ ազգին , որովՀետեւ երկու անձնուէր քանքերուն :
մէք ։ Տարագրութեան շրքանին , տասնեակ Հադա ց եգերն ալ գաղափարապաշտ ազնիւ ցեղեր են։ Կը Հոս տեղին է յիշել թէ՝ մեր գագութին սկա ֊
րաւոր Հայեր փրկուեցան Համայի եւ Աաարրայի սիրեն խորա՛նալ ուսմանց ե լ գիտութեանց մէք ։ ուտներն ալ Հ րալիր ո լած են մասնակցելու այս
մէք, յևռրՀիւ արար աղդաբնակչութեան , որ մեր^ Հայ դրականութեան մէք, Ապուլ Ալա Ա աար րին տարուան մեծ ճամբարին , որ կր կրէ «Խաղաղու
մեց քա բգի Հ րամանը գո րծագբել ու տեղ տՏուալ ուն/ի իր բացառիկ գիրքը : Ապուլ Ալա Հայոց մէք թեան ճամբար»՛ անունը եւ տեղի պիտի ունենա /
մեր Հալածական խլեակնեբուն : Այս բոլորին ո զ ե\– յայտնուեցալ մեծ՜ բանաստեղծ– Աւետիք իսաՀակ յառաք ի կա յ օգոստոս
կռոչում ը, տեղին
մեծ՜ամեծներուն իսկ բերնով եւ, եանի «Աբուլալա ԱաՀարի» ԳՐՔոյ^ով։ թերեւս Ա* 9—21 , աւտտօո^ մէք, Փարի–
մանաւանդ, բուն իսկ Աաարրայի մէք փրկուած իսաՀակեան ո չթե չ կ ա ր դ ա ց ա ծ է Ապուլ Ալա յ է ն . ղէն 70 քիլոմեթր Հեռու, շուբք 30.000 ամէն ազգի
Հայերու ներկայութեան (որոնցմէ շատեր կային սակայն իր ներշնչման ադրիլբն է Ալայի ոգին։ սկաոլտներոլ մասնակցութեամբ ։ Հայերը պիտի
խում րին։ մէք) աիրոդ մթնա լորտին տուին իրապէս Երկու բաՀևաստեալծնեբն ալ կլերդեն նոյն/ երգը, եւ ունենան 140 ներկայացուցիչն՛եր՝ Ֆրանսայէն ,
կեանքը կը գտնեն անիմաստ ։ Ապուլ Ալա ապրեցաւ Եդիպտոսէն ել Պելմիայէն : Այսպիսի բանակում -
մեկուսացած կեանք , մինչդեռ Ա* իսաՀակեան։ի ներ տեղի .կ՚ունենան չորս տարին անդամ մը զանա
արտա յա յտեր ա յգ մ ակդիբները ։ ՛Նո յն– բանաստեղ կեանքը կբ ներկայացնէ անոր Հակապատկերը։ Ի– զան ե ր կի րնե րոլ մէք :
սաՀակեան ներկայիս անդամ է Երեւանի Հայկա Վեր քացն ելէ առաք,
ծ՜ութեան մէք իր եղբօր մ ասին ըսած է «Հսկա յ - կան րսենք թէ Հակառակ կարգ
Ակադեմիային։ մը՛ դժուարութիւններուն
վեհ ու յաղթացն դամ» , մակդիրներ որոնք բնգՀա^ ցութիւներ կարելի եղած , Հայ արիներու մասնակ
րովի ։լ իմումներս լ :
նա ւր են եւ ոչ մէկ պատկերացում կուտան որոշա Ապուլ Ալա յաւիտենական փարոս մըն է, որմէ է ապաՀովել, ՀնորՀիլ կո
կի մարդու մասինւ եւ գրեթէ կը կրկնեն նոյն միտ լ ո յ ս ստացած են մեծ ու փոքր ազդեր Հ Իտալացի Հ ՛ Տէրոսկի
քը՛. Ա արմէն առ Հասարակ պէտք է խուսափի աւե– գ ր ո գ Տանթէ ե՜լ անգլիացի Աիլ/ոըն , ներշնչուած գակի պէս փայլեցաւ Մ աարրա յի երկինքին վրաք
էորգ (Հիպերբոլիկ) մակդիրներէ , ինչպէս «պար ^ Աչայի ոգիով, գրեցին իրենց գլուխ գործոցները , եւ իրմով աՏնմաՀացոլց այս աւանը։
թել Հսկայ՝» , «պարթեւ տիտան՛»։ Այս տեսակ բնո^ «Աստուածային կատակերգութիւն» եւ «Գրախա Մեծ մարդ մ րն է Մ տարրին , եւ վաւերական
յար
բոշումնեբ , որ գործվածո ւած՜ կորուսեալը» ։ մեծ արժէք, որ արժանի է ժողովուրդներու
ղրակա
ե՛ն թէ՛ ժայռի հ ամ ար Ապուլ Ալա առաքին արաբ գրողն է , որ արաբ գանքին : Յաւիտենական, փառքն է արաբ
գրականութեան միտ
եւ թէ մարդու.՝ յարմար են Տորֆ Անգեղին, թայո մ էք մ տցուց քննադատական նութեան ւ
" ձ էր ագան մարդուն • քը : Եղաւ անաչառ քննադատ : Չենք սխալիր , եթէ Կը վերքացնենք մեր իսօսքը, անգամ մըն ա,
«Լենին», «Ատալին» , «Կոմիտաս», «Գազեւ ըսենք թէ Ապուլ Ալա արաբական դրականութեան երկիւղածութեամբ խոնարՀելով Ա եծ վարպետի
մանկութեան մասին», «Ընկուզենի-ն» , «Արագիլ . մէք բացաւ նոր դարաշրքան մբ՛ Աֆ իր աք ձեռքին անշէք Հոգիին եւ անոր այսխոնարՀ շիրմին առքեւ–
ներ» րանա՚ստեղձ-ութիւններու Հեգինակր անշուշտ մէք բռնեց բանաստեղծութեան լոյսը, իսկ ձախին Փա՜ռք այն Հողին, որ սնոյց քեղ,ո"վ ֊ՀՀՀ
կրնայ իա լ սոսիի յ այգ ԿձՒ"՜€. իմաստասիրութեան՛; ԱպՀւ֊լ Ալա արեա. վարպետ» յ
թերութիւններէն
Մ՛ :
ՀԻՒՍԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
Ապաւ էկայի յիշատակին « ^ ՚ մ *ի*աղ լտն եթէ կազմ ուին փորի ցաւի , քե ր ո ւըտ ո լքի ,
ԱբաեւափԱք իւ ի թ ունեցողներու , կարճատեսներու , չափ աղան -
(ԱԲՈՒ ԼԱԼԱ ՄԱՀԱՐԻ) ցատեսնեբու , իրենց անձին չոլրք միայն դարձող -
ներու, իրենք-զիրենք Հակառակորդներով շրքա -
հՄԲ Հալէպի Արեւելքէն կը քաղենք հե. պատուած կարծողներու կամ Հ ա լած ախտէ տառա
տեւեալ աեղեկոՆթիՆնէ1երը, շատ. գեղեցիկ նախա - պողներու , իրենց ստամոքսը ամբարանոց կար -
ձեոնոնթեան մը մասիս
«Արտէ լ» բառին իմաստ ին ծանօթանալու Հա~ ծողնեբու., քսանչորս ժամ թղթախաղի սեղանին
՚հէպի Ա՚աարրա 1լ ա զմ ա կ ե ր սլ ո ւ ա ծ ո ւ խ ւո ա դէն էԱ– մար , ասդին - անգին բաւական դիմումներ կատա– առքեւ նստողներու, մէկ պսակով տա՛սը կնկան
յ ՜ - ք ֊ թ ի ւ ն ը տեղի ունեցաւ ($ ունուաը 3\ին , Համա քեցի եւ սակայն կաբելի չեղաւ յստակ ղաղափա - Հետ ապրողն երու, պա րաս րաՀնե րու մէք մինչեւ
ձայն նախապէս կազմուած՛ ծրագրին * Ոբոշեա\ րով մը լուսաբանուիլ։ ՚Բիչ մնաց «ոչ–Հառաչ%լիմա^ լոյս տախտակամած շփողներու, Հանդէսներու մէք
մամ ուն , կարաւանը ճամբայ ելաւ Հինգ թե՛քն ա- կանգներ ո լ կարգը պիտի դասուէի : Ուրեմն ետ կե– ափ պայթեցնողներու , քառասունէն վերք սիբաՀա–
շարժներով։ Աաարրայի մէք, կառավարիչը կր ցայ աւերի առաք երթալէ ... րողնւերու, տարիներով քուր խմած գաւաթին մէք
ս որս ւ՛ Էր արդէն Հյիրմատունին առքեւ, ընկերակ. Հնչումը աղուոր է ։ Հայ լեգուն կը ճոխանա յ թքնոզնե ր ու, ուղեղը դր սլան ի մէք փո խադրածնե -
ցութեամբ նոր որդեգիրով մըն ալ։ Աանկ Հայերէնի Հոտ մ րն րու , սիրտը ստամոքսի Հետ շփոթոզնեբու «ար -
1 ի կան ա սլե ա ին եւ այլ սլա շա օն ական ալ կուգայ այս բառէն, կԳրելայ ,«Աբտ» ղո յա - տէթներ :
ներկա յ ա՚ց ո ւց ի չն ե ր ո ւ : Հակառակ ա ե զ ա ւո ա ր ա ւի կտնին
բայացած ձեւն է ան։ «Արտէլ»ը ճախճա
անձրեւին , շուտով Ա՛աարրայի ամբոզք բնակէոլ ֊ խուտներն
ու քարքարուտ ա Աղուանք շ , բարեբեր Բայց այս բոլորէն զ սէրս մնացած՝ եւ ամենա–
թիւնբ խռնուեցաւ Հքիրմատունին շուբք, որուն արտերու վերածել կրնայ նշանակել։ կարեւոր մէկ ճիւղ մ րն ալ կայ որուն Համար ար.–
առքեւ , ոսաիկաննե րր մ եծ գմ ո ւա բ ո ւթ ե ամբ կր ՄձՀ[ի մը կազմ ութիւն ր ան յետաձդե լի պա Հանք
ղսլզէին Հետաքրքիրներու խուժումը ։ Ամէն պարագայի մէք, ՀիմակուՀիմա , կԳն. դարձած՜ է այսօր, Հայերուս Համար Հ Ներգաղթի
ուշադրութեանը կբ
Հ* Մ* Ը* Մ*ի երէց ս կա ո ւան I. ր էն քո կ աւո մբ թադրեմ որ «արտէլ»ը թարգմանութիւնն է մեր կեդբ • կոմիտէին բարեՀաճ
րծներու Արտէլը՝»՛.
«մոգով - յ ողս վա կա՛հ ութ ի լե » րառերուն : է յետաձգել առայժմ ,
բարելի կեցան մեծ բանաստեղծին շիրիմին առքեւ ։ մէք , յաճա - յանձնենք զա յն ,—- «Հանգիսագո
«Ներկայիս , մեր լրագիրներուն
Ապա գ տպաւորիչ այս Հանդիսութեան մէք, ԶարեՀ Բոլոր միւսները կարելի
խակի գործի լծուած է այս բաար։ «քիողովի կր
Վրգ * զետեղեց ՆԱՅԵՈԵի օ՝ աղկեպսակը ; $7անօթ , մամ՛ագո րծներու , սակա յն ա յս վեր քինին պէտք է նա խ ա պա տ ո ւո ւ ֊
Հրաւիրուին, դերձակներու
արաբագէտ Պ * Ներսէս Պարսում եան կարգաց ա֊ գլխարկաշէններոլ փայ֊ թիւն տալ : Նոյնվակ ֆրանսաՀայ ներգաղթի առա–
, ոտնաման շինողներու ,
բաբերէն ուդերձ մբ (տես վարը) որ խորունկ յու— տակերտողնեբու անդամները»։ քին կարաւանը պէտք է կանխէ այն, երթալ օր ա–
եւայլն «արտէթի
զում ուի ունկնդրուեցաւ ներկա յ խուռն՛ բազմ ու— ււ աք ս րա՛Հնե ր վարձելու , յա յտագիր պատրաստե -
ժողովուրդին Կը յուսամ , օր մը մողովի պիտի Հրաւիրուին՝
թեան կոզմէւ Ի .պատասխան Հալ ածիլողներու, արդուկողներու, լու, տոմսերը տեղաւորելու, ^ ի ւ ֆ է ՛ / Համար որ֊
ծեփողներու , ներ
ղզացումներբ արաայայտոդ այս ուղերձին, խօսք կորապիտոյք Հայթայթելու Համար, ոբպէսզի երբ
առաւ արաբ Պ՚ կողներու, «դա ւա գրութիւն» երեւան/ Հանողներու, ֆրանսաՀայ կարա՛ւանները Հասնին Երեւան, պատ
մ ամուլի ներկա յացուցիչներէն
«ՀակաՀայաստանեան» Հայեր ճարողներու , Հաւ–
•Ֆաբիա թուէշ եւ դդած-ուած՜ շեշտերով յայտնե.9 ԿԻԻ^ի "՞էք մաղ գտնողներու , եղին տակ Հորթ փրն– րաստ գտնեն իրենց ա յնքան ս ի րա կանՀ անգէ սներլՀ :
իր շիոբՀ ա կա լո ւթ ի ւն բ յարգանքի այս ցո յլյին ա ռողներու, բարեյոյսներ ճարողներու «արտէլ»ի Թէեւ մեծ՜ կորուստ մըն է Հանգիսագո րծնե րու
ռիթովւ Երբ Պ* Թ՜ուէշ էլ արտասանէր իր խանդա անգամները : Հեռացում ը Փար ի ղի սրաՀ ատէ ր երուն Համար ,
վառ խօսքերը, շրքապատին մէք խռնուած՜ արաբ Եւ որ պէս զի ոչ մէկ Հայ բացը մնայ , ո ելէ ար.. քանի ո ր անոնք պիտի կորսնցնեն իրենց առատա
ձեռն Հայ յաճախորգներյէ, իրենց
բաղմ ութիւն ր քեբմ տպէս կր հ տւիաՀ աբէբ ու կբ աէ՜լ^– , պիտի կա ղմ ո լին յետագիմա կաննե րու , չէ - խաւոբ ադբիւրը • եկամուտի գըլ -
մնացող
լսուէին «կեցցեն Հայերը, Հա յե ր ր մեր եղբայր ֊ ղոքներոլ, կէս-կուսակցականներու, քառորդ Հա– Նոյսսլէս մեղ , Հոս
ներն են , կեցցէ Հ այ Աո լթրանը» : մերաշխասէրնե րու, անտարբերներու, մարդու Հայերուս Համար
Ա յցելունե րր յա քո րգա բա բ ստորս/գրեցին յի ֊ չՀաւնողներոլ , քրիստոնեայ յեղափոխականներու, ալ ցտւ մըն է անոնցմէ զր1լո*–իձԲ <• Բայ$ եւ այն -
շա տա՛կի մատեան ին մէք, եւ մատենադարանին մէք Համեստ Հպարտնեըոլ, ուս թոթուողներու «ար - պէս , պէտք է սիրով յանձն առնել այգ զրկանքը ի
զետեղուեցան մէկ մէկ շքեղակաղմ օրինակներ Ա– տէրներ : , սէր մեր Հայրենիքին եւ մեր եղբայրներուն։
ւետիք ի ս աՀ ա կե անի «Աբու Լալա Ա աՀարի»էն , ո- Անշուշտ տիրացուներու, սարկաւագներու , Այս կերպով մենք Հոս, ժամանակ կ՚ունենանք
բոնց վրայ արաբերէն/ լեզուով ^ա՝Ր Հետեւեալ մա– տ է ր տ է րն ե ր ո լ ել տէրսյէ ր ցո ւներո լ ,բո ւրվառո ղնե– գոնէ կիրակի օրերը մեր ընտանիքին եւ զաւակնե
կա զ ր ո ւթ ի ւն բ ւԱՐԱԲ ՄԵԾԱԳՈՅՆ ԲԱՆԱՍ բու յ քղանցք Հ ամբո կրողներու ,ան կրօն Հաւատաց րուն երեսը տեսնելու , մեր տունովը զբաղելու եւ
ՏԵՂԾԻՆ՝ ՀԱՅ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԵԱՆ ԱՊՐՈՂ, եալներու, կրօնատեաց եպիսկոպոսասէրներռւ Ա1|1^ Ներգաղթի ծախքերուն Համար ալ քանի մը ֆրանք
ՆԱՀԱՊԵՏԻՆ ԱՅՍ ԳՈՐԾԸ» : Ան3ողս,1լի ըսենք, թէ ՀքւէՀներն ալ Հրապարակ կրնան կտնչուիլ : խ նաւ ւ ելո ւ :
պաՀելով Հանդերձ Աաարրիի դարաւոր շիրմաքար ԱռողքապաՀական տեսակէտով օգտակար կ^ըլ֊ Կ. ՊԵՏՐՒՇ
կառավարութիւնը
րր իր բնւական վիճակին մէք,
անոր շուբք շինել տուած է Հոյա՛կապ շիրմատուն
մ բ՝ պարտէզով, մատենադարանով եւ յարակից խորՀրդաւոբ ու վեՀա՛շուք պա՝Հի մը ծանրութիւնը։ ՊՐԻՒՍԷԼԻ ՀԱՅ ԱՐԻՆԵՐԸ
ս րաՀնե րով ։ էլիրմ տտունէն , թ՜ա՚/իօրը ուղղուեցաւ Ո*֊շ ատեն ինքնաշարԺները ճամբայ ելան գէսլի Փետրուար \5ին, շաբաթ երեկոյ, Պրիւոէլի
Ա՛ աարրա յ ի մեծ՛ամեծներէն թ՝ալէպ պէյ Հիբաքիի Հալէպ, ոզքերթի անկեղծ՛ ո*– սիբաԼԻ՝Ր ՛մաղթանք Աքառօվա սրաՀին մէք տեղի ունեցաւ սկաուտական
պալատը, ուր աւելի քան երկու մամ տեւող մտեր ներովը Ա՛ աար բայ ի արաբ ղեկավարութեան , որ Հաճելի Հաւաքոյթ մը, ի ներկայութեան բազմա -
մական այցելութեամբ մբ Հ ա յ Հիւ֊րերը զրոյց ո լ ^ գարնան, երկրորդ այցելութեան մը խոստումը թիւ Հայրենակիցներու : Այդ առթիւ խօսեցաւ Փա–
նեցան արաբ ղեկավարութեան Հետ, յաքորգաբար առնելէ ե տ ք միայն թ ո յ լ տուաւ Հիւրեբուն մեկ - րիղէն՝ Հայ Արիներու պետ Տոքթ՛ Գուրգէն Մ ե-
ոգեկոչելով Ա տարր ի ի կեանքն ու գործ՜ք, Հայկա ն ո ւմ ը ։ ՚ծատուրեան , որ բացատրեց սկաաւտներու գերն
կան տեղաՀ անութիւնները , Հտ յ ժողովուրդին ^ լԱւ^ւասիկ Պ* Պարսումեանի արարերէն. ու կարեւորութի՛ւնը, մասնաւորապէս Հայ երիտա
ուղերձը
կեանքը Ս ուր իո յ մէք : Երկար խորՀ րդածութեանց սարդութեան մէք, վառ պաՀելոլ Համար ազգային
նիւթ ստեղծեց նաեւ Ս ուր իոյ վերքին ազատագրա «Ամէն անդամ որ յիչենք Ապուլ Ալայի անու ոգին։ Բանախօսութենէն վերք , ներկայացուեցան
կան պայքարը , որուն ը^՚Ի^ացքին Հայերու ո՚ւզւլա– նը , մեղ կը պատէ յարդանքի անսաՀման դդացում սկաուտական շարժանկարներ, երգեր ու խաղեր ,
միա եւ Հայրենասէր կեցուած՜քը , ըստ երեւոյթին , մը , եւ մ են ք՝ ե րկիւղած ութեամբ կը խոնտրՀ ենռ ստեղծելով զուարթ մթնոլորտ մը :
յաւիտենական երախռւագիտութե ան եւ սիրոյ Հետ–֊ մեր գլուխները՝ արաբ ա յս մեծ՜ Հանճարին առքեւ։ Շաբաթ եւ կիրակի օրերը Պըիւսէլի Սկաու
քեբ թողած՜ է արաբ ղեկավարութեան մտքին մէք։ Հա յ ժ ո դո վո ւր դր որ սիրո յ եւ եդբա յ ր ո ւթ ե ան տական Տան մէք ցուցադրուած էին Հայ արիներու
\Աաար ՛բայի այժմու երեսփոխան եւ նախկին կապերով միացած՜ է արաբ ազնիւ ժողովուրդին , ձեռական աշխատութիւնն երր մէկը միւսէն գեղե -
երեւելի
պար են աւո րմ ան նախարար Հիքմէթ ,պէ յ Հ ի ոաքի արժանաւորապէս դիտէ յա բդել արար կապերը ցիկ ու Հետաքրքրական : Ս՛ասնաւոր գնաՀատոլ -
ի ր րն տ կ ար ան ին մ է ք սլա տ ր ա ս տ ած՜ էր ճոխ ճ աշա– ՜գէմքերը։ Հայեւարաբ բարեկամութեա՛ն , ո֊ թեան արմանի էին Հայաստանի ձեռակերտ քար -
,
սեղան մը , 30 ի Հ ասն ող Հայ Հ իւր երուն Համ ար : վերքին քառորգ գարուն/ շատ աւելի զօրացան տէսնեբը, Հայկական դրոշմ կրող նկարներն ու ձե–.
ունին՝
Արաբ աւանդական Հիւրասիրութիւնը , տանուտի– րովՀետել երկու ժ՛ողովուրդներու ընկերային ռադործները եւ ուրիշ բա՛զմաթիւ շաՀեկան աշխա–
րոք ազնուական վերաբերումը եւ փոխադարձ սի ֊ դիտական եւ մշակութային դարդացումները տտւթիսևներ : Այցելուներուն մէք աչքի կը զար -
րոյ զգացումը շուտով ճաշը վերածնեցին կատար միեւձէւոյն ուղին ; նէին նաեւ պելմ Համակիրներ, որոնք Հետաքրք–
եալ ի՚նքոյքի մրէ։ Կրկիս խօսակցութեան "Ի՚-ք^էՀ Ա ենք, Հայ մ տաւո րականնե րս , վերքերս ծա ֊ ՚ րութետմբ կյէ դիտէին մեր արիներուն գործերը եւ
Հայեւարաբ բարեկամութիւնը, Արաբներու ան՛ - նօթացանք բաղմաթիւ արաբ տաղտ նդնե ոու . ՛եւ կր գնաՀատէին ղանոնք։
խառն Հ իացումը Հա յ աշխատաւոր բազուկին եւ մ օտէն սկսանք Հ ետեւիլ արաբական դր ա կան ո ւ - Մեր գաղութին սկաուտական այս գովելի
մաքուր ղդացումնեբուն Հանդէպ է Արդարեւ, Հայ թեան գանձերուն։ Ա^նվիճելի է որ, Հայ ժողովուր շարժումը կը պարտինք, երկու կարող ղեկավարնե
եւարաբ եղբայրակցութեան ոգեկոչումը ոչ մէկ դը մտաւոր եւ Հոգեկան գետն ի վրայ ամենամօտ ի կ րու՝ Լեւոն Աարուխանի եւ Աերժ •Բալանթարեանի
տեղ այնքան խորիմաստ է, որքանն Աաարրայի ժողովուրդն է արաբ ազգին , որովՀետեւ երկու անձնուէր քանքերուն :
մէք ։ Տարագրութեան շրքանին , տասնեակ Հադա ց եգերն ալ գաղափարապաշտ ազնիւ ցեղեր են։ Կը Հոս տեղին է յիշել թէ՝ մեր գագութին սկա ֊
րաւոր Հայեր փրկուեցան Համայի եւ Աաարրայի սիրեն խորա՛նալ ուսմանց ե լ գիտութեանց մէք ։ ուտներն ալ Հ րալիր ո լած են մասնակցելու այս
մէք, յևռրՀիւ արար աղդաբնակչութեան , որ մեր^ Հայ դրականութեան մէք, Ապուլ Ալա Ա աար րին տարուան մեծ ճամբարին , որ կր կրէ «Խաղաղու
մեց քա բգի Հ րամանը գո րծագբել ու տեղ տՏուալ ուն/ի իր բացառիկ գիրքը : Ապուլ Ալա Հայոց մէք թեան ճամբար»՛ անունը եւ տեղի պիտի ունենա /
մեր Հալածական խլեակնեբուն : Այս բոլորին ո զ ե\– յայտնուեցալ մեծ՜ բանաստեղծ– Աւետիք իսաՀակ յառաք ի կա յ օգոստոս
կռոչում ը, տեղին
մեծ՜ամեծներուն իսկ բերնով եւ, եանի «Աբուլալա ԱաՀարի» ԳՐՔոյ^ով։ թերեւս Ա* 9—21 , աւտտօո^ մէք, Փարի–
մանաւանդ, բուն իսկ Աաարրայի մէք փրկուած իսաՀակեան ո չթե չ կ ա ր դ ա ց ա ծ է Ապուլ Ալա յ է ն . ղէն 70 քիլոմեթր Հեռու, շուբք 30.000 ամէն ազգի
Հայերու ներկայութեան (որոնցմէ շատեր կային սակայն իր ներշնչման ադրիլբն է Ալայի ոգին։ սկաոլտներոլ մասնակցութեամբ ։ Հայերը պիտի
խում րին։ մէք) աիրոդ մթնա լորտին տուին իրապէս Երկու բաՀևաստեալծնեբն ալ կլերդեն նոյն/ երգը, եւ ունենան 140 ներկայացուցիչն՛եր՝ Ֆրանսայէն ,
կեանքը կը գտնեն անիմաստ ։ Ապուլ Ալա ապրեցաւ Եդիպտոսէն ել Պելմիայէն : Այսպիսի բանակում -
մեկուսացած կեանք , մինչդեռ Ա* իսաՀակեան։ի ներ տեղի .կ՚ունենան չորս տարին անդամ մը զանա
արտա յա յտեր ա յգ մ ակդիբները ։ ՛Նո յն– բանաստեղ կեանքը կբ ներկայացնէ անոր Հակապատկերը։ Ի– զան ե ր կի րնե րոլ մէք :
սաՀակեան ներկայիս անդամ է Երեւանի Հայկա Վեր քացն ելէ առաք,
ծ՜ութեան մէք իր եղբօր մ ասին ըսած է «Հսկա յ - կան րսենք թէ Հակառակ կարգ
Ակադեմիային։ մը՛ դժուարութիւններուն
վեհ ու յաղթացն դամ» , մակդիրներ որոնք բնգՀա^ ցութիւներ կարելի եղած , Հայ արիներու մասնակ
րովի ։լ իմումներս լ :
նա ւր են եւ ոչ մէկ պատկերացում կուտան որոշա Ապուլ Ալա յաւիտենական փարոս մըն է, որմէ է ապաՀովել, ՀնորՀիլ կո
կի մարդու մասինւ եւ գրեթէ կը կրկնեն նոյն միտ լ ո յ ս ստացած են մեծ ու փոքր ազդեր Հ Իտալացի Հ ՛ Տէրոսկի
քը՛. Ա արմէն առ Հասարակ պէտք է խուսափի աւե– գ ր ո գ Տանթէ ե՜լ անգլիացի Աիլ/ոըն , ներշնչուած գակի պէս փայլեցաւ Մ աարրա յի երկինքին վրաք
էորգ (Հիպերբոլիկ) մակդիրներէ , ինչպէս «պար ^ Աչայի ոգիով, գրեցին իրենց գլուխ գործոցները , եւ իրմով աՏնմաՀացոլց այս աւանը։
թել Հսկայ՝» , «պարթեւ տիտան՛»։ Այս տեսակ բնո^ «Աստուածային կատակերգութիւն» եւ «Գրախա Մեծ մարդ մ րն է Մ տարրին , եւ վաւերական
յար
բոշումնեբ , որ գործվածո ւած՜ կորուսեալը» ։ մեծ արժէք, որ արժանի է ժողովուրդներու
ղրակա
ե՛ն թէ՛ ժայռի հ ամ ար Ապուլ Ալա առաքին արաբ գրողն է , որ արաբ գանքին : Յաւիտենական, փառքն է արաբ
գրականութեան միտ
եւ թէ մարդու.՝ յարմար են Տորֆ Անգեղին, թայո մ էք մ տցուց քննադատական նութեան ւ
" ձ էր ագան մարդուն • քը : Եղաւ անաչառ քննադատ : Չենք սխալիր , եթէ Կը վերքացնենք մեր իսօսքը, անգամ մըն ա,
«Լենին», «Ատալին» , «Կոմիտաս», «Գազեւ ըսենք թէ Ապուլ Ալա արաբական դրականութեան երկիւղածութեամբ խոնարՀելով Ա եծ վարպետի
մանկութեան մասին», «Ընկուզենի-ն» , «Արագիլ . մէք բացաւ նոր դարաշրքան մբ՛ Աֆ իր աք ձեռքին անշէք Հոգիին եւ անոր այսխոնարՀ շիրմին առքեւ–
ներ» րանա՚ստեղձ-ութիւններու Հեգինակր անշուշտ մէք բռնեց բանաստեղծութեան լոյսը, իսկ ձախին Փա՜ռք այն Հողին, որ սնոյց քեղ,ո"վ ֊ՀՀՀ
կրնայ իա լ սոսիի յ այգ ԿձՒ"՜€. իմաստասիրութեան՛; ԱպՀւ֊լ Ալա արեա. վարպետ» յ
թերութիւններէն
Մ՛ :
ՀԻՒՍԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
