Page 77 - ARM_19-1946_04
P. 77
տաա ս ա ա & & օսօւաաւՎ ձաոա&ււ քո աւարը ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԳԱՅքԱ ՀԱՑԵՐԸ
ԱՆՍ՝ԻԳԱՊԷՍ ՀՊԱՏԱԿ
— ՐօոէԱ տո 1925 —
.Տ 0. Տտւոտ 376.286 Մոսկուայէն կը հեոագբեն Ամերիկեան գործսս
Օետշէշա-֊Րաթոտէա^ : ՏՕ». ա Տ Տ ծ ճ ե տ կալոլթեքան, ( ^ . Բ.) , հոկտ • 21 թուականով • —
17, »Ա6 Օ&ատտատ - Բձ&1Տ (13 )
7տ1.։ Ը08. 15-70 - Շ. Շ. Բ. ք&հտ 1678-63 Արտ աս աՀ մանէն (հոլս ասա ան վերագարձող.
ՏՅար. 1000, ճայ՛ս. 500, ի քլաւքս. 300» ֆր., Արա աս. 10 Տ°Լ *
էԽոոճ 23 Օօէօհւ-6 1946 Չորեքշաբթի 23 Հոկտեմբ • Հայերը իսորՀրգային Հ սլաաակո ւթ ի լ.ս կլլ ստանան
իրենց հասած– վայրկեանէն- համաձայն Գերագոյն
ԽորՀոլրգի նախագահութեան մէկ հրամանագրին.
ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18՛ ձոոձ։ « ° 4834-Նոր շրջան ր ի ւ 473 Խմբագիր* Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ՝ 4 ֆ բ ՀՈբ հրատարակուեցաւ, այսօր % Հրամանագիրը Հէ յէ՜
շեր այժ՜մ Կա ըսի (Թուրքիա) շրջանին մէէ՝ բնակող
.ձաիսկին Հայերը, շր^ան՛ մը գո ր մաս մը Հ՚^յ^Ր
ՄԵՐ Խ0Մ8Ը ՕՐԸ ՕՐԻՆ տակաւին Հայա՛ստան կը համարեն։
ԽՄԲ ՚— Հեււագիբը թարգմանեց՛ինք բառացի:.
Ինչպէս կը տեսնէք, ամերիկեան գործակալութիւ
ՀՈՍԱՆ* ՀՈՍԱՆՓԻ ԴԷՄ ՄԵՐ ՀԱՆԴԷՍՆԵՐԸ նը (էսգշիէյթըտ. Փրէս) «Ռուսաստան վերադաբ 1
ոող» կ ՚ ը ս է , փոխանակ Հայաստէսւնի : Երկրորդ՝
«նախկին. Հայեր» կը տեսնէ կարսի մէջ , գիտնալով
Երկուշաբթի օբ պաշտօնապէս սկսաւ, պայքար լք Միշտ «աննախընթաց» եւ «շքեղ» , մեր հան . հանդերձ որ Հայեր չեն մնացած հոն, շնորհիւ • • •
դէսնհրն ալ սկսան, ծայր տալ եղանակին հետ: Իրրորդ, կը խեղաթիւրէ հայկական պահանջներր ,
եբեսփոքսանական բնարութեանց Համար , \որ սաեւշի այն տպաւորութիւնը ձգելով թ է միայն « մաս մը
Կ՛արժէ որ անգրաոխտ-նանք անո՛նց, որովհե - Հայեր» են որ ետ կը պահանջեն կարսը ;
աիաի ո ւն են ան նո յեմբեր \ Օին * սւեւ ամէն եկողը գացոզէն բա|Թ չ|ի սորվիր : Եւ մեր
հանդիսասէր հասարակութիւնը ինքն ալ միտքը
Բոլոր Հոսանքներբ շարժման մէ^ գրած՝ են ի– դրած է երբեք չսրբագրել ինք գինք ը :
րենց ուժեր բ. Փաբիղէն մինչեւ, գձաւառական յ ե - Նախ ղռւտ գեզարուեսսւականները, այսինքն Թէ1Խ՝ԲՈ1ա ԺԽՏԱԿԱՆ
արուեստագէտին կոզմէ տբույսււծ , դաշնակի , երգի
աին անկիւնբ։ Բեմեբբ կր թնգան կրակոտ ճառե կամ ջութակի «ււեսւիթալւներ » :
րով՛. Թերթերբ կբ յորգին տեսութիւններով^ բա էք Այս գետնին վրայ , ինչ ալ ըսենք, երբեք բեմի Պ Ա Տ Ա Ի ԱՆ Ը
վրայ ներկայացող եւ կագմակեբսլոզ արուեստա -
նավէճերով , ճառերով եւ. սանկեր՛ով : գէտէն աւելի բան հասկցող հասարակութիւն չու.
ւնինք :
Ն"րէն պատմական– շյւիսն մբ կբ բոլորէ Ֆ՝րան\– ՆԵ՚ԼՈՒՑՆԵ/ա ՍԱՍԻՆ
սան , ա զա ա ա գ ր ո ւթ են էն երկու տար\ի վ^ր^ք* : Ջոբ֊.
բո րգ Հ ան բա պետո ւթե\ան Հ իմ եբն են որ պիտի
գրուին , տքնական երկուն՛քով քուէարկուած Աահ. ՀէՍեն Ծ ո վ ը փակ ծով մը չ ե »
մանադրութեա՝ն մբ միջոցաւ ՝.
Արտաքիս աշխարՀն ալ անհամբեր կբ սպասէ Այսպէս ըլլալով հւա^դհբձ, համեստ ալ չենք , Անգարայէն կո հեււագրեն. հոկտ* 21 թ֊ուակա.
պիտի կա. եւ կը սկսինք - Ինչո՞ւ պիաի երթամ 100 ֆբա(ն(ք
ընտրութեանց ելքին , որ վճռական դեր տամ եւ լսեմ այդ նուագոզր որուն յայսւագիրր Թով • Այսոբ հ բա տա րակուե ցաւ քՒուրքիո յ պա .
միշտ նոյ(լ բանը կը հրամցնէ մեղի, 50ով կ՚երթամ
տարէ II) ր ա ն ււ ա յ // կացա ւթեան վրայ * ֆրանսական սէնֆոՆիկ նուագահսէնդէսի մը • • • Եւ տաս խան բ քյ * Ա իութեան վերտէն ծանուցագրին ,ք
դժուարաւ • • • կ՚աոյնէ, սակ|ա,բկելով 75նոց տոմսր,
Պա յքարին սաստկութեան մ ասին գաղափար հանդէսին ներկայ չըլլալու հաստատ մտադրոլ . (յեդո լցներ ու մասին ; ք&ուբքիա նախ կր մ երժէՒ
թեամբ : իւ կամ, լաւագոյ՛ն։ պարագային, տոմսա.
կազմելու Համար , կբ բաւէ կարդալ միայն երեք կը վերապահելով գբասհնեէակին մհքեւնագիբ օ • ռուսական այն ամբաստանութիւններբ թէ գերմա
րիոբդին:
յաղթական կո ւսակցո ւթեանց վարիչներուն ճա - նական մ ա րտանաւեր անցած են Տ ար տ ան է լէն յ ,
ՆուագահանդԷսիւնւ կէսին եկողներուն հաշիլր
ռեբբ՛. Երեքր միասին կբ կառավարե՛ն յ դօր • ՛ար մի հարցնէք : ժամանակը եկած է, բեմի՛ն վրայ է պատերազմ ի բնթա ցքին % թրքական կառավարու .
արդէն արուեստագէտը սրահը պարապ է : Քովէս
Կոլի Հաժարումէն փ վեր՛. &ւ սակայն , տես՛ակէտ յտսբեկամ մը կը ֆաիսայ • թ ի ՚ ֊ ս բ <ձվիճ ա բան ո ւթ ի ւնն ե բ բ ւիա կո ւ .ս։ծ » կբ նկա.
ներ ո լ տարրերութի ւ%՝բ Լափա դան ց էս որ է եւ Հ ետ -, — Հոգ մի ըներ, ծախ ուա ծ են , կամաց կա . աէ այս Հարցի մասին եւ պատրաստ է ՜միջազգային,
մաց կուգան :
զՀեաէ կբ շեշտ\ուի% ի ր ա ւա ր ար ո ւթ ե ան մ բ յանձն ելու խնդի րբ , եթէ
էլ ւիրաւ ալ կամա՛ց կամա՜ց , իրենց ւնհրկա .
Այսպէս ( նոր Ա աՀմ անադր\ո ւթիւնբ Հազիւ վա–, յութիւյնը ցոյց տալու շարժուձեւեբով : խորՀ բ գ ա յին կա ռա վա բո ւթ ի ւն բ Համաձա յն է ;
ւեբացուած , Հ$*ոդովյրդակա՝ե վարժումբ ($1. ք^.. ք.) կտորը չվերջացած ծափե՞րր կ՚ուզէք : Իսկ նուա. Օ՚անոլցագիբբ յետո յ եբկարօրէն կր պարզէ
զի ատեն իրարու հետ խօսիլը արդէն ընդունոլած
Հրապարակաւ կբ պաՀան^է անոր վերաքննութիւն բ սովորութիւն է: այն դժուար ո ւթ իւննե ր բ որոնց կբ Հանդիպի մար.
(լ\ոՐ" զ յի՚աւո ր կէտեր) : Կր աՀան^է , նաեւ^ բա. փսանր հինգ՛ տարուան մէջ լքիայն պիստակ ու. տանաւե բու Հսկողութիւնբ պատերազմի ատեն եւ
տելը մոռցած ենք : Անշուշտ անոր համար որ «քա.,
ր եփ ո իւ ե լ բն ա բա կ աէն՝ օ բ էնքբ է զո ր քո ւ է ար կահ՜ էր ք ա ո լ է թ » ալ չէ մնացած : հ.ԼՀ Լ^*Հ.աէ մեծ պեաւթիւննեբէն ոչ մէկբ դան -
Համայնավարներուն Հետ , մինչդեռ րնկերվարա Նոյ՛ն մաբդիկը ե թ է Օփհրա Քօմիք կամ Քան . դաաեցաւ թրքական Հսկողութենէն : Հետեւաբար
սէր փոլոն երթան, մուկ կը դաււնան. ...
կաններր Հակառակ էին : 1լ առաջարկէ • 1 . Վերաքննել Աոնթրէոյի պայ »
«ՇԱւրն ընդ հուպ» , պիտի ըսէր Տարազ :
Տ Լ տ ո յ ^ այս նո յն Հ ոսանքբ շեշտակի գէբՔ՜ ման ագրի՛ն թի*~ 2 յաւե լուածբ ո ր կբ վերաբերի
ՍՕՍԻ
բռնած է Համայնավարներուն՝ դէմ : Այո պարադան մարտանաւերու անցքին . 2. Ազգերու Գաշնակ ֊
ա ս տ շօԻււասօիյտ ւ\ աձատ.
բաց՛որոշապէս էլերեւա յ իրենց ճառերուն ե լ թեր., ցոլթեան տեգ Միացեալ Ազգերու կաղմակերպու ֊
թերուն՝, մէ^ ւ իրենց նախադաՀ բ , ոռիս ո լմւս թիւնբ դնել պայմանագրին՝ մէ$* 3. ՀՀավւռնբ
բացէ ի բաց կբ յորդորէր , առ^ի օր , ուժ տալ կաղ. $նշհէ պա յմ անագիբ պետ ո ւթի ւնն ե ր ո ւ ցանկէն եւ
մակեբպութեան ^ որպէսդի կարենան կազմել <Տ.Պի՜ անոր տեղ գնել Ա * *էյ<աՀ անգն ե ր բ :
ա ււ յ ի կառավարութիւն մբ ՛առանց Թ՚որէզի՝^ : Այս Ո*ոլսական ծան\ուցագրին 4 կէաին առթիլ , որ,
առթիլ^ իրենց յոյ,սբ դրած՜ են նախ զօբ * ալք Կ՛ոլի , 1լ առաջարկէ միայն Ա Լ ւ ծովեան պետութեանց վե–
յետո յ րնկեր վար ականն ե բուն վրայ * րապաՀել \թեդուցնեբոլ նոր պայմանագրին մշա .,
Այս վերջիններ ր կր ^ւսնան պահելփբենց ան . կումբ ^ թրքական կա՛ռա վար ո ւթիւնբ գիտել ՛կու ֊
կախոլթիւնր^ ա^ին թէ ձախին Հանդէպ : իրենց ու. •տայ թէ ռուսական տեսակէտ բ չ ի Համապատաս .
զաօ՜ն էճ կառավարութիւն մբ որ յանձն առնէ գոր խաներ միջազգային իրաւագիտութեան % Թ՛ուրքիա
ծադրել բնկերվաբական ծ^ւ՚ադիլււբ ; չբնդունիբ այն ա ե սա կ է ար թէ Աել ծովու եւ Ն ե -
թէ Հարկ բ լ լ ա յ միացեալ ճակատ կազմել , Համայնավար կուսակցութեան կեգբ * կոմի - դուցներու խ^գիբ բ միա յն նոյն ծովափնեայ պե ֊
ր\ն կե ր վա բ ա կանն երբ աւելի տրամ ագիր են գէպի տ էն առանձին Հ բալի րագիրներ զրկած էր ՅաւԼ;Ա1ւջ^ տ ո ւթ ի ւնն ե ր բ կբ շաՀ ա գրգռէ , որովՀ ետ եւ Հ^ք^ուր.,
ձախ Հակելու հ Բայց \ իրենց դէմ կբ ցցուձի Հիմնա խմբագրին եւ երկու աշխատակիցներուն ^ ն՛երկա՛^ քիա թէ Ա իջեր կրական եան ե լ թէ Աեւ ծովեան պե.
կան արգելք մբ^ զոր յաճախ յիշեցուցահ՝ են Հա ֊ Ը.ՍԼա՛է"՚լ հաւ^աԲ Է բ ^ ՚ Ց պատրաստած մէկ շարժա՝ ., ա ու թիւն ^» ; (թրքա՛կան կառավարութիւն բ չեդեա/.
մ ա յնավարնե բուն ^ իրենց Հ\ա՚մ ագում արնեբ\ուն եւ ն\կարին հԿր շա բ ո ւնաւկենք՝ ^րանսան՝^ ԼԱալ Փլէ - կբ ն՛կատէ 1921 մարտ \\ գա շնագի րբ * որուն հի՜
թերթեբուն մէ^Հ Անոնք ցաւով կբ Հաստատեն \ո՝բ յէ լ) * Ներ կայաց ումբ տեգի ունեցաւ երկու ֊անգամ է ման վրայ քիուսերբ նախապատուութեան իրաւունք,
3) բան սա յի Հ ամա յնավա բ կուսակ ց ո ւթիւնբ եր բե ք, շաբաթ եւ կիբակիգ մեծ բա՛զմութեամբ : Պ-ատուո լ կր պահանջեն Ղյե զո ւցնե ր ո լ մ ասին է դիտել տալով,
անկախ չէ յ կուսակց՛ութեան թէ ռուսական Լոզանի
օթեակներուն մէ^ կբ նշմաբուէին պաՀան^էերբ մերժուեցան
Այս իրողութիւնբ անգամ մբ եւս յէւք՚ցուց, վար ի քներ շ , ֊ Պ • Պ • Մարսել ՛Բաշին, Թորէզ,, դաշնագրին– քննութեան ատեն եւ լքուեցան Պ *,
քաղաքացի Լբ Թբոքէբ ^ նախկին՛ նախարար , կի - Մաբթի ե՜լն • • Լի թվթովի կողմ Է \936ին, ՄոնթրԷոյի մէչ..
բակի օրուան ճառին մէ^ : ՀձԵթէ Համայնավար. արժան կարբ ^ որ պատատ բ՛ր՚աստ ո ւա ծ է Հ ամ ւ իՒրքական ծան ո ւցագի րբ անդամ մբ եւս ուժ .
կուսակցութիւն ր ազգա յին բ Աաբ ել, չՀպատակէբ, նավար մասնագէտներու ,կոդմէ^ ՚^ԷԲ ն՛երկայացնէ գԼ՚օրէն կբ մեբժէ ռուսական առա^արկր ՝\յեզոլց ..
արտաքին կարգապահութեան մբ^ եթէ աղատ բ լ 5) բան սա յի ժ ո դո վո լբ դին յեգափոխական ^էգէՀ * ներբ Հաւաքաբար պաշտպանելս լ մ ասին , ա յ դ ա.
լա ր փոխանակ ամէն բանէ առա^ ռուսական րԱսւ- (/*///// տ^Արքէն՝ գ Տեղափոխութեան փոթորիկներէն ռա^ա րկբ անՀամ ա սլա ա ա ս խան՝ Համ արելով քՒոլր -
լու , կարելի էր նկատի առնել բն ՛կե բվա բա կան ե լ մինչեւ երկրին գրաւում բ , ՚ դնգա կա՝Հ ար ութիւն՛ քիոյ գերիշխանութեան եւ ապաՀովոլթեան % ՀԵթէ
Համայնավար կո ւսակցո ւթեանց մ իութիւնբ »: ձերն ու աքսորներբ հ Ղ*իմագրաւկան ճակատի դոր.^ Ք՝ ուր քիա բնգուն ի Հաւաքական պաշտպան ութիւ-
Գալով Համ ա յնավաբներռւն է անոնք ամէն բա., ծունէոլթիւնբ , դասակարգային պայքաբներբ ^ վո՝֊ նբ^ բաժնած պիաի բլլա յ իր գերիշխան ութիւն բ ու-;
նէ առա^ կբ փորձեն փարատել կարդ մբ մտավա - բա շինութեան աշիսատան՚քբ եւն՛ * • \,աել դրուադ բիչ պետս ւթեան մբ Հետ՝^ • Եթէ յարձակում կա .
խութիւններ : Կբ ֆս/նան Համոզել թէ փրենք երբեք ներ (իուսիո յ բո լշեւիկեան կռիւներէն ^ Լ Էնթինի ե լ տարուի Աեւ ծովու գէմ * Խ • Մ իութիւնբ կրնա յ
միտք չունին կուսակցական դիկտատուրա Հ ա ս ա ա., Սթալինի պատկերներով ; դիմել ամէնէն կատարեալ ելքին , Հաւաքական
տելո՚ւ գ ա՝յէ կ^ա֊ղեն Համախմբել բոլոր Հանրապե - պաշտպանութիւն ազգային ուժերով եւ Միացեայ
ա ա կան . ժողովրդավար ուժեբր , մ իաէնգամ բնգ •ՐԼԻՇԻԻ ԵԱՆ0Թ ԴՐԱՄԱՏԱՆ գործին աո^թի^ Ազգերու կազմակերպութեան ՛ուժերովդ որոնք
միշա՝ փակելու Համ ար յետադիմութեան ճամ բան է ամբաստանութեան տակ առնուած են 19 հ"գի 1 ՝ ո ~ սաՀմանուած են զսպելոլ ար եւ է նախայարձակում,
ք1*֊բիչ խօսքո վ , կբ փո րձեն վեր ա Հ ա ս տա ա ել 1 936/՛ ր ոն ց I յբ բա՛ն տար ՛կո ւա ծ : քՒերթերբ կբ գրեն թէ ո ր կողմէն ալ գայ՛. Թրքակա՛ն կառա վար ո ւթ իւն բ
Ժողովրդական ,լՀակատբ : ամբաստանեալներ բ փորձած են քշել ինբ միլիոնի, չ ի ^ԼԲոաբ Բ^՚Բ՚՚^ել ՛ո բ Ո* ո / ււ իա իբ պաշտ պան ու -•
Այս «Երեք Մեծ–եր»Էն դուրս հ կան բազմաթիւ չկնքուա՛ծ դանձատոմսեր ^ դրամագլուխ փախցոլ. թեան իրաւոլնքբ գործադրէ Թուրքիոյ մէ^^ Հա
Հին ու նոր խմբակց՛ութիւնն եր ^ իւրաքանչիւրն իբ ցած են արտասաՀման եւն* ։ Գործբ երթալով կ*բն. կառակ այգ հբկրին գերիշխանութեան իրաւունք -
գարձակո լի հ ներուն
ձ-բագրով։ Անոնք մ ե&ամա սնութեամբ Հա կառա Կ են, : է լ չի կրնար բմբռնել թէ ՛այս պաՀան^ին
ներկա յ եռաթել կա ռավա բութեան ^ ինչպ էս եւ ա. ՊԵՐԼԻՆԻ –ԲԱ՚ԼԱաՊԵՏԱԿԱՆ ԸՆՏՐՈՒԹԵԱՆՑ մերժումբ Թուրքիո լ կոզմէ ինչոՆ իբ աբժանա .
որ քուէարկած՜ ԱաՀմանադրութեան : Բայց , գբժ. Ա՝հՋ ձաՂյ^^քք՝էէ<ս բնկեբվարականներբ , շաՀելով 63 պաաոլթեա՚Ա դէմ կրնայ Համարուիլ Խ • Միութեան
ուար թէ յա^ոգ1՚ս մեծ՜ամասնութիւն Հ^հիէ յ է*Բ՝^3 աթ՜ոռ ւ Ա՛ իւս Հոսանքներէն քրիստոնեայ ռամկա՝– կողմ է % Մինչդեռ^ թրքա՛կան կառավարութեան
թ ո յ լ կազմակեբպութեամբ եւ Հակամարտ ՜ ՚ է ա Բսռ Բ Բ շաՀեցան 29 յ մ իացեալ բնկերվաբական - կարծիքովդ բուն իսկ Թուրքիո յ պատիւբՏ մինչեւ
ա ումն ե րով : ներբ Լբոլշեւիկ՝) 26 , \ազաաականներր 12 ։ Ընկեբ^ անգամ դոյութիւնն է որ վտանգի ^ենթարկուի հ
Այս պայքարներուն մէ^լ^ Հասարակ ժոգովուբ. վաբականներու շաՀած քուէներոլն ՛գումարն էր \^անուցադիրբ յետոյ կբ Հերքէ ՛այն մեղա -
ԳԲ կբ մ տատ անցուի մէկ Հ ի մնա կան Հ արցով , 948.851 , այսինքն 48 աո Հարիւր ւ Բոլշեւիկնեբբ դբանքներր թէ զինուորական միջոցներ ձեռք ա .
Ո՞ր Հ ոսանքբ պիտի կրնա յ լուծել տնտեսական . շաՀած էին միայն 383.269 (19 առ Հարիւր)։ Այս ռած է նեղուցներուն մէ^^ ՀամախոբՀուրգ ուրիշ
ելմտական տագնապբ, որ ՀեազՀետէ անտանելի կբ ա րգ իւնքբ ձեռք բերուած է քաղաքին չորս շբ^ան. կարգ մբ պետութեանց Հետ։ \$անուցագի ր ր մ աս.
դառնայ ։ վ պիաի կրն՛այ փբկհէ ֆբանքր եւ ա » ներիւն ՚մէ^ (անգլիական , ամերիկեան , ֆրանսա նալորապէս կբ յիշէ թէ որ եւ է պարագայի մէ^
պաՀովել պարենաււորումբ , ամենօրեայ Հացէն կան 1 ռուսական) % Բ\ուն Գերմանիս յ խ\որՀրդային Աեւ ծովբ չի կրնար փակ ծով մր համարուիլ եւ.
մինչեւ դինթ ։ չբ^անին մէ^ մեծամասն ութիւն շաՀած են բոլշե^
Ֆրանսացի բոլոր բարեկամներ բ անձկութեամբ լիկներշ յ (Լա.յւ1ւյաՆ շա|աւնակա–թխ–նյւ կարդայ .գ է յ )
կը սպասեն նոր երկունքի վախճանին՝ յ *
Fonds A.R.A.M
ԱՆՍ՝ԻԳԱՊԷՍ ՀՊԱՏԱԿ
— ՐօոէԱ տո 1925 —
.Տ 0. Տտւոտ 376.286 Մոսկուայէն կը հեոագբեն Ամերիկեան գործսս
Օետշէշա-֊Րաթոտէա^ : ՏՕ». ա Տ Տ ծ ճ ե տ կալոլթեքան, ( ^ . Բ.) , հոկտ • 21 թուականով • —
17, »Ա6 Օ&ատտատ - Բձ&1Տ (13 )
7տ1.։ Ը08. 15-70 - Շ. Շ. Բ. ք&հտ 1678-63 Արտ աս աՀ մանէն (հոլս ասա ան վերագարձող.
ՏՅար. 1000, ճայ՛ս. 500, ի քլաւքս. 300» ֆր., Արա աս. 10 Տ°Լ *
էԽոոճ 23 Օօէօհւ-6 1946 Չորեքշաբթի 23 Հոկտեմբ • Հայերը իսորՀրգային Հ սլաաակո ւթ ի լ.ս կլլ ստանան
իրենց հասած– վայրկեանէն- համաձայն Գերագոյն
ԽորՀոլրգի նախագահութեան մէկ հրամանագրին.
ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18՛ ձոոձ։ « ° 4834-Նոր շրջան ր ի ւ 473 Խմբագիր* Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ՝ 4 ֆ բ ՀՈբ հրատարակուեցաւ, այսօր % Հրամանագիրը Հէ յէ՜
շեր այժ՜մ Կա ըսի (Թուրքիա) շրջանին մէէ՝ բնակող
.ձաիսկին Հայերը, շր^ան՛ մը գո ր մաս մը Հ՚^յ^Ր
ՄԵՐ Խ0Մ8Ը ՕՐԸ ՕՐԻՆ տակաւին Հայա՛ստան կը համարեն։
ԽՄԲ ՚— Հեււագիբը թարգմանեց՛ինք բառացի:.
Ինչպէս կը տեսնէք, ամերիկեան գործակալութիւ
ՀՈՍԱՆ* ՀՈՍԱՆՓԻ ԴԷՄ ՄԵՐ ՀԱՆԴԷՍՆԵՐԸ նը (էսգշիէյթըտ. Փրէս) «Ռուսաստան վերադաբ 1
ոող» կ ՚ ը ս է , փոխանակ Հայաստէսւնի : Երկրորդ՝
«նախկին. Հայեր» կը տեսնէ կարսի մէջ , գիտնալով
Երկուշաբթի օբ պաշտօնապէս սկսաւ, պայքար լք Միշտ «աննախընթաց» եւ «շքեղ» , մեր հան . հանդերձ որ Հայեր չեն մնացած հոն, շնորհիւ • • •
դէսնհրն ալ սկսան, ծայր տալ եղանակին հետ: Իրրորդ, կը խեղաթիւրէ հայկական պահանջներր ,
եբեսփոքսանական բնարութեանց Համար , \որ սաեւշի այն տպաւորութիւնը ձգելով թ է միայն « մաս մը
Կ՛արժէ որ անգրաոխտ-նանք անո՛նց, որովհե - Հայեր» են որ ետ կը պահանջեն կարսը ;
աիաի ո ւն են ան նո յեմբեր \ Օին * սւեւ ամէն եկողը գացոզէն բա|Թ չ|ի սորվիր : Եւ մեր
հանդիսասէր հասարակութիւնը ինքն ալ միտքը
Բոլոր Հոսանքներբ շարժման մէ^ գրած՝ են ի– դրած է երբեք չսրբագրել ինք գինք ը :
րենց ուժեր բ. Փաբիղէն մինչեւ, գձաւառական յ ե - Նախ ղռւտ գեզարուեսսւականները, այսինքն Թէ1Խ՝ԲՈ1ա ԺԽՏԱԿԱՆ
արուեստագէտին կոզմէ տբույսււծ , դաշնակի , երգի
աին անկիւնբ։ Բեմեբբ կր թնգան կրակոտ ճառե կամ ջութակի «ււեսւիթալւներ » :
րով՛. Թերթերբ կբ յորգին տեսութիւններով^ բա էք Այս գետնին վրայ , ինչ ալ ըսենք, երբեք բեմի Պ Ա Տ Ա Ի ԱՆ Ը
վրայ ներկայացող եւ կագմակեբսլոզ արուեստա -
նավէճերով , ճառերով եւ. սանկեր՛ով : գէտէն աւելի բան հասկցող հասարակութիւն չու.
ւնինք :
Ն"րէն պատմական– շյւիսն մբ կբ բոլորէ Ֆ՝րան\– ՆԵ՚ԼՈՒՑՆԵ/ա ՍԱՍԻՆ
սան , ա զա ա ա գ ր ո ւթ են էն երկու տար\ի վ^ր^ք* : Ջոբ֊.
բո րգ Հ ան բա պետո ւթե\ան Հ իմ եբն են որ պիտի
գրուին , տքնական երկուն՛քով քուէարկուած Աահ. ՀէՍեն Ծ ո վ ը փակ ծով մը չ ե »
մանադրութեա՝ն մբ միջոցաւ ՝.
Արտաքիս աշխարՀն ալ անհամբեր կբ սպասէ Այսպէս ըլլալով հւա^դհբձ, համեստ ալ չենք , Անգարայէն կո հեււագրեն. հոկտ* 21 թ֊ուակա.
պիտի կա. եւ կը սկսինք - Ինչո՞ւ պիաի երթամ 100 ֆբա(ն(ք
ընտրութեանց ելքին , որ վճռական դեր տամ եւ լսեմ այդ նուագոզր որուն յայսւագիրր Թով • Այսոբ հ բա տա րակուե ցաւ քՒուրքիո յ պա .
միշտ նոյ(լ բանը կը հրամցնէ մեղի, 50ով կ՚երթամ
տարէ II) ր ա ն ււ ա յ // կացա ւթեան վրայ * ֆրանսական սէնֆոՆիկ նուագահսէնդէսի մը • • • Եւ տաս խան բ քյ * Ա իութեան վերտէն ծանուցագրին ,ք
դժուարաւ • • • կ՚աոյնէ, սակ|ա,բկելով 75նոց տոմսր,
Պա յքարին սաստկութեան մ ասին գաղափար հանդէսին ներկայ չըլլալու հաստատ մտադրոլ . (յեդո լցներ ու մասին ; ք&ուբքիա նախ կր մ երժէՒ
թեամբ : իւ կամ, լաւագոյ՛ն։ պարագային, տոմսա.
կազմելու Համար , կբ բաւէ կարդալ միայն երեք կը վերապահելով գբասհնեէակին մհքեւնագիբ օ • ռուսական այն ամբաստանութիւններբ թէ գերմա
րիոբդին:
յաղթական կո ւսակցո ւթեանց վարիչներուն ճա - նական մ ա րտանաւեր անցած են Տ ար տ ան է լէն յ ,
ՆուագահանդԷսիւնւ կէսին եկողներուն հաշիլր
ռեբբ՛. Երեքր միասին կբ կառավարե՛ն յ դօր • ՛ար մի հարցնէք : ժամանակը եկած է, բեմի՛ն վրայ է պատերազմ ի բնթա ցքին % թրքական կառավարու .
արդէն արուեստագէտը սրահը պարապ է : Քովէս
Կոլի Հաժարումէն փ վեր՛. &ւ սակայն , տես՛ակէտ յտսբեկամ մը կը ֆաիսայ • թ ի ՚ ֊ ս բ <ձվիճ ա բան ո ւթ ի ւնն ե բ բ ւիա կո ւ .ս։ծ » կբ նկա.
ներ ո լ տարրերութի ւ%՝բ Լափա դան ց էս որ է եւ Հ ետ -, — Հոգ մի ըներ, ծախ ուա ծ են , կամաց կա . աէ այս Հարցի մասին եւ պատրաստ է ՜միջազգային,
մաց կուգան :
զՀեաէ կբ շեշտ\ուի% ի ր ա ւա ր ար ո ւթ ե ան մ բ յանձն ելու խնդի րբ , եթէ
էլ ւիրաւ ալ կամա՛ց կամա՜ց , իրենց ւնհրկա .
Այսպէս ( նոր Ա աՀմ անադր\ո ւթիւնբ Հազիւ վա–, յութիւյնը ցոյց տալու շարժուձեւեբով : խորՀ բ գ ա յին կա ռա վա բո ւթ ի ւն բ Համաձա յն է ;
ւեբացուած , Հ$*ոդովյրդակա՝ե վարժումբ ($1. ք^.. ք.) կտորը չվերջացած ծափե՞րր կ՚ուզէք : Իսկ նուա. Օ՚անոլցագիբբ յետո յ եբկարօրէն կր պարզէ
զի ատեն իրարու հետ խօսիլը արդէն ընդունոլած
Հրապարակաւ կբ պաՀան^է անոր վերաքննութիւն բ սովորութիւն է: այն դժուար ո ւթ իւննե ր բ որոնց կբ Հանդիպի մար.
(լ\ոՐ" զ յի՚աւո ր կէտեր) : Կր աՀան^է , նաեւ^ բա. փսանր հինգ՛ տարուան մէջ լքիայն պիստակ ու. տանաւե բու Հսկողութիւնբ պատերազմի ատեն եւ
տելը մոռցած ենք : Անշուշտ անոր համար որ «քա.,
ր եփ ո իւ ե լ բն ա բա կ աէն՝ օ բ էնքբ է զո ր քո ւ է ար կահ՜ էր ք ա ո լ է թ » ալ չէ մնացած : հ.ԼՀ Լ^*Հ.աէ մեծ պեաւթիւննեբէն ոչ մէկբ դան -
Համայնավարներուն Հետ , մինչդեռ րնկերվարա Նոյ՛ն մաբդիկը ե թ է Օփհրա Քօմիք կամ Քան . դաաեցաւ թրքական Հսկողութենէն : Հետեւաբար
սէր փոլոն երթան, մուկ կը դաււնան. ...
կաններր Հակառակ էին : 1լ առաջարկէ • 1 . Վերաքննել Աոնթրէոյի պայ »
«ՇԱւրն ընդ հուպ» , պիտի ըսէր Տարազ :
Տ Լ տ ո յ ^ այս նո յն Հ ոսանքբ շեշտակի գէբՔ՜ ման ագրի՛ն թի*~ 2 յաւե լուածբ ո ր կբ վերաբերի
ՍՕՍԻ
բռնած է Համայնավարներուն՝ դէմ : Այո պարադան մարտանաւերու անցքին . 2. Ազգերու Գաշնակ ֊
ա ս տ շօԻււասօիյտ ւ\ աձատ.
բաց՛որոշապէս էլերեւա յ իրենց ճառերուն ե լ թեր., ցոլթեան տեգ Միացեալ Ազգերու կաղմակերպու ֊
թերուն՝, մէ^ ւ իրենց նախադաՀ բ , ոռիս ո լմւս թիւնբ դնել պայմանագրին՝ մէ$* 3. ՀՀավւռնբ
բացէ ի բաց կբ յորդորէր , առ^ի օր , ուժ տալ կաղ. $նշհէ պա յմ անագիբ պետ ո ւթի ւնն ե ր ո ւ ցանկէն եւ
մակեբպութեան ^ որպէսդի կարենան կազմել <Տ.Պի՜ անոր տեղ գնել Ա * *էյ<աՀ անգն ե ր բ :
ա ււ յ ի կառավարութիւն մբ ՛առանց Թ՚որէզի՝^ : Այս Ո*ոլսական ծան\ուցագրին 4 կէաին առթիլ , որ,
առթիլ^ իրենց յոյ,սբ դրած՜ են նախ զօբ * ալք Կ՛ոլի , 1լ առաջարկէ միայն Ա Լ ւ ծովեան պետութեանց վե–
յետո յ րնկեր վար ականն ե բուն վրայ * րապաՀել \թեդուցնեբոլ նոր պայմանագրին մշա .,
Այս վերջիններ ր կր ^ւսնան պահելփբենց ան . կումբ ^ թրքական կա՛ռա վար ո ւթիւնբ գիտել ՛կու ֊
կախոլթիւնր^ ա^ին թէ ձախին Հանդէպ : իրենց ու. •տայ թէ ռուսական տեսակէտ բ չ ի Համապատաս .
զաօ՜ն էճ կառավարութիւն մբ որ յանձն առնէ գոր խաներ միջազգային իրաւագիտութեան % Թ՛ուրքիա
ծադրել բնկերվաբական ծ^ւ՚ադիլււբ ; չբնդունիբ այն ա ե սա կ է ար թէ Աել ծովու եւ Ն ե -
թէ Հարկ բ լ լ ա յ միացեալ ճակատ կազմել , Համայնավար կուսակցութեան կեգբ * կոմի - դուցներու խ^գիբ բ միա յն նոյն ծովափնեայ պե ֊
ր\ն կե ր վա բ ա կանն երբ աւելի տրամ ագիր են գէպի տ էն առանձին Հ բալի րագիրներ զրկած էր ՅաւԼ;Ա1ւջ^ տ ո ւթ ի ւնն ե ր բ կբ շաՀ ա գրգռէ , որովՀ ետ եւ Հ^ք^ուր.,
ձախ Հակելու հ Բայց \ իրենց դէմ կբ ցցուձի Հիմնա խմբագրին եւ երկու աշխատակիցներուն ^ ն՛երկա՛^ քիա թէ Ա իջեր կրական եան ե լ թէ Աեւ ծովեան պե.
կան արգելք մբ^ զոր յաճախ յիշեցուցահ՝ են Հա ֊ Ը.ՍԼա՛է"՚լ հաւ^աԲ Է բ ^ ՚ Ց պատրաստած մէկ շարժա՝ ., ա ու թիւն ^» ; (թրքա՛կան կառավարութիւն բ չեդեա/.
մ ա յնավարնե բուն ^ իրենց Հ\ա՚մ ագում արնեբ\ուն եւ ն\կարին հԿր շա բ ո ւնաւկենք՝ ^րանսան՝^ ԼԱալ Փլէ - կբ ն՛կատէ 1921 մարտ \\ գա շնագի րբ * որուն հի՜
թերթեբուն մէ^Հ Անոնք ցաւով կբ Հաստատեն \ո՝բ յէ լ) * Ներ կայաց ումբ տեգի ունեցաւ երկու ֊անգամ է ման վրայ քիուսերբ նախապատուութեան իրաւունք,
3) բան սա յի Հ ամա յնավա բ կուսակ ց ո ւթիւնբ եր բե ք, շաբաթ եւ կիբակիգ մեծ բա՛զմութեամբ : Պ-ատուո լ կր պահանջեն Ղյե զո ւցնե ր ո լ մ ասին է դիտել տալով,
անկախ չէ յ կուսակց՛ութեան թէ ռուսական Լոզանի
օթեակներուն մէ^ կբ նշմաբուէին պաՀան^էերբ մերժուեցան
Այս իրողութիւնբ անգամ մբ եւս յէւք՚ցուց, վար ի քներ շ , ֊ Պ • Պ • Մարսել ՛Բաշին, Թորէզ,, դաշնագրին– քննութեան ատեն եւ լքուեցան Պ *,
քաղաքացի Լբ Թբոքէբ ^ նախկին՛ նախարար , կի - Մաբթի ե՜լն • • Լի թվթովի կողմ Է \936ին, ՄոնթրԷոյի մէչ..
բակի օրուան ճառին մէ^ : ՀձԵթէ Համայնավար. արժան կարբ ^ որ պատատ բ՛ր՚աստ ո ւա ծ է Հ ամ ւ իՒրքական ծան ո ւցագի րբ անդամ մբ եւս ուժ .
կուսակցութիւն ր ազգա յին բ Աաբ ել, չՀպատակէբ, նավար մասնագէտներու ,կոդմէ^ ՚^ԷԲ ն՛երկայացնէ գԼ՚օրէն կբ մեբժէ ռուսական առա^արկր ՝\յեզոլց ..
արտաքին կարգապահութեան մբ^ եթէ աղատ բ լ 5) բան սա յի ժ ո դո վո լբ դին յեգափոխական ^էգէՀ * ներբ Հաւաքաբար պաշտպանելս լ մ ասին , ա յ դ ա.
լա ր փոխանակ ամէն բանէ առա^ ռուսական րԱսւ- (/*///// տ^Արքէն՝ գ Տեղափոխութեան փոթորիկներէն ռա^ա րկբ անՀամ ա սլա ա ա ս խան՝ Համ արելով քՒոլր -
լու , կարելի էր նկատի առնել բն ՛կե բվա բա կան ե լ մինչեւ երկրին գրաւում բ , ՚ դնգա կա՝Հ ար ութիւն՛ քիոյ գերիշխանութեան եւ ապաՀովոլթեան % ՀԵթէ
Համայնավար կո ւսակցո ւթեանց մ իութիւնբ »: ձերն ու աքսորներբ հ Ղ*իմագրաւկան ճակատի դոր.^ Ք՝ ուր քիա բնգուն ի Հաւաքական պաշտպան ութիւ-
Գալով Համ ա յնավաբներռւն է անոնք ամէն բա., ծունէոլթիւնբ , դասակարգային պայքաբներբ ^ վո՝֊ նբ^ բաժնած պիաի բլլա յ իր գերիշխան ութիւն բ ու-;
նէ առա^ կբ փորձեն փարատել կարդ մբ մտավա - բա շինութեան աշիսատան՚քբ եւն՛ * • \,աել դրուադ բիչ պետս ւթեան մբ Հետ՝^ • Եթէ յարձակում կա .
խութիւններ : Կբ ֆս/նան Համոզել թէ փրենք երբեք ներ (իուսիո յ բո լշեւիկեան կռիւներէն ^ Լ Էնթինի ե լ տարուի Աեւ ծովու գէմ * Խ • Մ իութիւնբ կրնա յ
միտք չունին կուսակցական դիկտատուրա Հ ա ս ա ա., Սթալինի պատկերներով ; դիմել ամէնէն կատարեալ ելքին , Հաւաքական
տելո՚ւ գ ա՝յէ կ^ա֊ղեն Համախմբել բոլոր Հանրապե - պաշտպանութիւն ազգային ուժերով եւ Միացեայ
ա ա կան . ժողովրդավար ուժեբր , մ իաէնգամ բնգ •ՐԼԻՇԻԻ ԵԱՆ0Թ ԴՐԱՄԱՏԱՆ գործին աո^թի^ Ազգերու կազմակերպութեան ՛ուժերովդ որոնք
միշա՝ փակելու Համ ար յետադիմութեան ճամ բան է ամբաստանութեան տակ առնուած են 19 հ"գի 1 ՝ ո ~ սաՀմանուած են զսպելոլ ար եւ է նախայարձակում,
ք1*֊բիչ խօսքո վ , կբ փո րձեն վեր ա Հ ա ս տա ա ել 1 936/՛ ր ոն ց I յբ բա՛ն տար ՛կո ւա ծ : քՒերթերբ կբ գրեն թէ ո ր կողմէն ալ գայ՛. Թրքակա՛ն կառա վար ո ւթ իւն բ
Ժողովրդական ,լՀակատբ : ամբաստանեալներ բ փորձած են քշել ինբ միլիոնի, չ ի ^ԼԲոաբ Բ^՚Բ՚՚^ել ՛ո բ Ո* ո / ււ իա իբ պաշտ պան ու -•
Այս «Երեք Մեծ–եր»Էն դուրս հ կան բազմաթիւ չկնքուա՛ծ դանձատոմսեր ^ դրամագլուխ փախցոլ. թեան իրաւոլնքբ գործադրէ Թուրքիոյ մէ^^ Հա
Հին ու նոր խմբակց՛ութիւնն եր ^ իւրաքանչիւրն իբ ցած են արտասաՀման եւն* ։ Գործբ երթալով կ*բն. կառակ այգ հբկրին գերիշխանութեան իրաւունք -
գարձակո լի հ ներուն
ձ-բագրով։ Անոնք մ ե&ամա սնութեամբ Հա կառա Կ են, : է լ չի կրնար բմբռնել թէ ՛այս պաՀան^ին
ներկա յ եռաթել կա ռավա բութեան ^ ինչպ էս եւ ա. ՊԵՐԼԻՆԻ –ԲԱ՚ԼԱաՊԵՏԱԿԱՆ ԸՆՏՐՈՒԹԵԱՆՑ մերժումբ Թուրքիո լ կոզմէ ինչոՆ իբ աբժանա .
որ քուէարկած՜ ԱաՀմանադրութեան : Բայց , գբժ. Ա՝հՋ ձաՂյ^^քք՝էէ<ս բնկեբվարականներբ , շաՀելով 63 պաաոլթեա՚Ա դէմ կրնայ Համարուիլ Խ • Միութեան
ուար թէ յա^ոգ1՚ս մեծ՜ամասնութիւն Հ^հիէ յ է*Բ՝^3 աթ՜ոռ ւ Ա՛ իւս Հոսանքներէն քրիստոնեայ ռամկա՝– կողմ է % Մինչդեռ^ թրքա՛կան կառավարութեան
թ ո յ լ կազմակեբպութեամբ եւ Հակամարտ ՜ ՚ է ա Բսռ Բ Բ շաՀեցան 29 յ մ իացեալ բնկերվաբական - կարծիքովդ բուն իսկ Թուրքիո յ պատիւբՏ մինչեւ
ա ումն ե րով : ներբ Լբոլշեւիկ՝) 26 , \ազաաականներր 12 ։ Ընկեբ^ անգամ դոյութիւնն է որ վտանգի ^ենթարկուի հ
Այս պայքարներուն մէ^լ^ Հասարակ ժոգովուբ. վաբականներու շաՀած քուէներոլն ՛գումարն էր \^անուցադիրբ յետոյ կբ Հերքէ ՛այն մեղա -
ԳԲ կբ մ տատ անցուի մէկ Հ ի մնա կան Հ արցով , 948.851 , այսինքն 48 աո Հարիւր ւ Բոլշեւիկնեբբ դբանքներր թէ զինուորական միջոցներ ձեռք ա .
Ո՞ր Հ ոսանքբ պիտի կրնա յ լուծել տնտեսական . շաՀած էին միայն 383.269 (19 առ Հարիւր)։ Այս ռած է նեղուցներուն մէ^^ ՀամախոբՀուրգ ուրիշ
ելմտական տագնապբ, որ ՀեազՀետէ անտանելի կբ ա րգ իւնքբ ձեռք բերուած է քաղաքին չորս շբ^ան. կարգ մբ պետութեանց Հետ։ \$անուցագի ր ր մ աս.
դառնայ ։ վ պիաի կրն՛այ փբկհէ ֆբանքր եւ ա » ներիւն ՚մէ^ (անգլիական , ամերիկեան , ֆրանսա նալորապէս կբ յիշէ թէ որ եւ է պարագայի մէ^
պաՀովել պարենաււորումբ , ամենօրեայ Հացէն կան 1 ռուսական) % Բ\ուն Գերմանիս յ խ\որՀրդային Աեւ ծովբ չի կրնար փակ ծով մր համարուիլ եւ.
մինչեւ դինթ ։ չբ^անին մէ^ մեծամասն ութիւն շաՀած են բոլշե^
Ֆրանսացի բոլոր բարեկամներ բ անձկութեամբ լիկներշ յ (Լա.յւ1ւյաՆ շա|աւնակա–թխ–նյւ կարդայ .գ է յ )
կը սպասեն նոր երկունքի վախճանին՝ յ *
Fonds A.R.A.M
