Page 29 - ARM_19-1946_04
P. 29
%կ%խ ԿՐԿԱՐ
0/\է\./\ 1 ն / Ո Շ. .Տ 376.286 Պարումէն կր հեռագրեն Մոսկռւայի հեռա .
գրակա՛ւ գործակալութեան թ է 10.000 Հայեր Պա–
տա. .ատտծճաՎ թում հասած է ն , 5950ը . Մօտաւոր Արեւելքէն
(Եուրիա . Լիբանան) , 2385ը Ցունա՚սսւանէն ե ւ
17, 8 ս 6 0<աւ6տա6 - Բձ1ԱՏ–(13 ) միւսները Պուլկարիայէն : Փաոաւոբ ընդունելա. -
761.։ 008. 15-70 ֊ Շ. Շ. Ր. Բտատ 1678-63 թիւն մը սարքուած էր իշխանութեանց եւ ժողս .
վուրդիԱ Լրպմէ, ի պատիւ խորհրդայն նոր քաղա
Տար. 1000, 6աւքս. 500, Ե՛՛–""՛՝"– 300, ֆր., Արսւաււ. 10 Տ°Լ– քացիներուն :
ՈԽօռճ) 9 Օշէօհո 1946 Ջորհքշաբթի 9 Հոկտեմբեր
ԺԸ– ՏԱՐ1- - 18" ձոոձ; Ո" 4822-Նոր շրջան թիւ 461 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍ ԱՔ ԵԱՆ ԳԻՆ՝ 4 ֆր
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՕՐԸ ՕՐԻՆ Րոս՚ք Ս ախ ա^ա^Աե^ ո ւ
քևմակսւԱ պտպտը
ԳԱՍ ԱՐ ԱՆ ՓՈԻԵԼ ՄԵՐ ԱՐՈՒԵՍՏԱԳԷՏՆԵՐՈՒՆ օ
%ւլսէն կը հեււագրւեէւ Հոկսւելքբ1յր 7 թոսււկս֊–
նով իսմէիժ ինէօնիւ եւ վարչապետ Րէճէպ Փէ–
Քանի որ երաժշտութեան մասին Է խօսք ր, քէբ այսօր ճամբայ ելան, առանձին քննական
Շ ա ա Հեռու չեն ա յձ օրերը երր, մեր բնա - կ ՚ ո լ զ է ի առաջարկ մր ընել մեր արուեստագէտ ե–
վայրին դպրոցներուն մէք, ամէն վերամուտէ, բաժիշտնեբուն, որոնց քով գիտեմ որ ոչ ճաշակը, պտոյտներ կատարելու Համար երկրին մէք, մինչ
քնն\ո ւթ իւննե բ կր կատարուէ էն , դասարան փոխե վ եր քին ս ր բա գբ ո ւթ ի ւնն երր կը կատարուին ա յն
լու Համար՛՛՛յ Տեսակ մր ապաշխարանք, ոչ աշխատելու կամքը, եւ ոչ ալ բարեացակամու. ծանուցագրին՝ ՛որ պիտի ղրկուի Ա ււ ս կո ւա , ի պա
ուր ժպիտն թիւնը կը պակսի :
ոլ կոկի՚ծը իրար կր խառն՛ուէին ; յս ա ս իւ ա ն Տարտանէլի մասին գրուած խոբՀ բղա -•
Նախ կազմել գոՆսւ երաժիշտներէ, երգահան - յին սլաՀանքԳւբեու ։
Անշուշտ մեծ մասով կր յա քողէ ին ենթականե ներէ, ղեկավարներէ եւ երգիչներէ բաղկացած իմ. Հանրապետութեան նախադաՀ ը Ան գա բ այէն
րը, կարդ փոխելով։ էքլ կամ, եթէ ն\որեկնեբ էէն, բակցութիւն մը ։Մի վրդովուիք ,ի նդրհմնորէն«մի. մ եկնեցաւ յան կա րծ ղէաի Հ ա ր ա ւա յ ին քհուրքիա ։
իրենց Համապատասխան՝ կարգը մանելով*. ութիւն մը» ըսելով : Մենէ շատ աւելի մեծ մշա . Ատաֆայէն կը Հաղորդեն թէ Ա երսին կ՚երթայ
իսկ անոնք որ ետ մնացեր էին , կը Հարկ ա - կոյր– եւ հանրային կեանք ունեցող ժողովուրդնե (ԽՄք՝>* Ամերիկեան ղո րծակա լութի ւնը Աեբսինը
գրուէին տարի մը եւս տ ա րա ա մաշեցնել միեւնոյն րու ուժը իր՛ենց կազմակհրպութիւննեբուն մէջ է ։
կբ ցու.ցնէ * * * Եզ֊էականի վրայ^ : ք1 ս կ վար չապե ֊
ն ս տարանին վրայ յ
Այս կազմակերպութեան իմաստը նախ իբերա– տբ , Ո րուն կ՚ընկերանայ աղդ * պաշտպանութեան
Այստեղ աչ, ինչպէս ամէն տեղ, նոյն կանոնը հասկացոզութիւնւն է : Պէտք է վերջ դնել մանր
նաիյարար ր , ,ճէմիլ ^լՀաՀ իտ քՒո յտէմիբ , կ՛ րս ո լի
կր գործադրուի % իսկ մենք , իբրեւ արմատախիլ մունբ անձնական, վիրաւոր արժանապատուա. -
թէ քՒբակիա գացած է քննելու Համ ար թուբքեւ -
բազմութիւն , ո^ րքան պիաի կրնայ ինք նայն սովո - թ իւննե լւէ ծ՜ագած վ է ս ե ր ո ւ ։ Աւելի լայնամիտ, ա .
պուլկաբական սաՀմանագլուխր , ուր ղինուոբա -
րո ւթեան Հ ետելիլ մեր մ՛անրանկար եւ սակաւաթիւ ՛լել՛ի արուեստագէտի ոգի մը պէտք է առաջնորդէ
կան մ եծ Համ ախմ բումներ կա տ ա ր ո ւած են ։
•ծաղկոցներուն մէք * • •
բոլորը : Վերջապէս շատ խբատի պէտք չունին , Պ աշտօն ակտն բացատ բութի ւնն եր չեն տ րոլիբ
Ամէն պարագա յի մ էք , մեր վա բժ ա պետ –վա բ - իրարու քով գալու համար:
ժոլՀիներբ չեն ո Ո պիտի անճրկին՛ այս գետնին ալս պտոյտներու մասին, բայց ո ւ շա գր ա ւ է ոբ
մէք
վրայ, Հ,ակառակ բոլոր դժուարութեանց հ Այսպէսով քաղաքական ձգտումնհրու ալ գոր անոնք տեգի կ՚ունենան այնպիսի ատեն մը երբ
ծիք չեն դաոնար։ Մէկ խումբ (նոյնիսկ գ՚ռրծնա .
կան երաժշտութեան համար) , պատրաստ բոլոր վրղ՚՚վիչ ՂՐոյոԱեր կբ թրքէին քիուսերու գործու -
հանդէսներու եւ մանաւանդ զուտ երաժշտական)
Փայց է ինչո®լ միայն ափ մը ծաղկոցնեբու ն էութեան մ ասին , սաՀմ անագչուխին վրայ ։
սաՀմանափակել «մտից քննութիլննեբը՝^ ; Ան գշի ո յ արտաքին նտխաբարոլթիլնր սերտ
Ձկան <ո ւր ի շ ձեռնարկներ , ուր նո յնքան ան - հաւաքոյթնեբոլ համար, թէ.որակով թ է քանակով շփման մէք է ամերիկեան եւ թրքական կառավա -
Հրաժեշտ է փորձեր, կատարել, դասարան ւկոխելու պատկառելի որ պիտի կարենայ Փարիզի նման ոս բութ եանց Հ Լ ա, , բայց կբ Հաստատուի թէ Աեծն
Համար %- տանի մը մէջ մերիններուն երաժշտութեան սաշա. ք՝րի՚ոանհա Հակաււակ չէ որ քՒուրքիա եւ իլ * Աիու-
Օրինակ, աՀա երրորդ տարուան վերամուտն է կիւն զարգացման ալ նպաստել : իժիւն ր առանձին բան ակց ին Նեղուցն ե բու մ ասին ;
որ կր կատարեն մեր կրիտ* Ա՝ ի ո ւթի լեները*. Անոնք Երկրորդ, ուղղակի յարաբերութեա՛ն մէջ մտ Ատկալն եւ ալնպէս , շատոնց յայտնի է ոբ քՒուր •-
դա՛սընթացքներ , գասա խօս-ո ւթէւններ Հաստատած նել Հայաստանի երաժիշտներուն հետ, անոնց գոր քի՛ս ուժզնօրէն կ՛բնդղիմանա յ այդպիսի բանակ -
են, եւ պիտի շարունակեն այս ձմեռ աչ։ ծերը բհրել տալ եւ հրամցնել մեգի : Դիտե՛մ Որ ա– ցութեանց, Ս1^ղելով թէ Նեղուցներու խնդիրը մի—
Տաըակոյս չկայ իժէ այս դասընթացքները ա- սոր անոր քով, հոս, կան երգեր , երաժշտական քազւլային է , Հետեւաբար պէտք է քննուի բ՛ոլոր
մէնէն առաք Հ իմնուած են նո յն&Ա՛ իութեան ց ան - ՜ սեՏֆոնիկ կտոբնհբ, Օփեբայի մասեր, ուժով մ բ շտՀակիզ պետութեանց մասնակց՛ութեամբ ։
գամներուն , եւ ով թէ պատաՀական ունկնդիրներ– գրկուած ու պահուած : Մէկը միւսին ցոյց չի տար ՆաիսազտՀր ել վարչապետը Պոչսէն մեկնած
բու Համար ւ –" ^ . ,,, ^ հն ծայրն իսկ։ Այս կարգի ան հ ա մութիւն ն եր ատեն , թնղանօթներ արձակուեցան , աւելի մեծ
ԱրԳ , մէկդ ի դնե լ ով նաիսապատերաղմ եան եւ պէտք Է վ 5 ր ջ գւո&1քԱ րս ւլւււրէ>–լ1^,է֊ ^3^– « ^ ^ յ » ^ .. քա–՚,Տկ՛ *»*•//առու քժեամ բ տօն ե լո լ Համ ար քաղաքին ա–
տագէտէ արուեստագէտ։ Տուժողը մենք ենք ւՕիշտ : ; 5^ .ւ Ւ-֊տ ^ լ...^.,*–
գրաւման շբքանի աշխատանքները, պիտի ուռէինք զաաաւլրոտւլԾ՜Ոաւ ֊-- ( :է դրաւման
տակ մնաց
իմ անտ լ թէ ո՛ րքան օգտակար եղած են այդ ձեռ Երրորդ, այդ Միութիւնր տանի մեր ե - նի է* Պո լիսը Դաշնակիցներու
րաժշտական արուեստինւ փրովւականտ1ի գործը,
նարկները, ազատադրութենէն ի վեր։ չորս տարի , առա քէն Ա եծ Պատերազմէն վերք*
կ՛առամք աբկենք ձեւ մը* ; մասնաւորաբար ձայնասփիւռի միջոցաւ։ Հատ ւււ *Վ$աԱգաւո1՝ կացա թիւ 0 մր,
կտոր խեղն բաներ ունեցանք մինչեւ հիմա, մինչ, Ազդեդ ևբկու մասի րաժԱուած»
Այս նոր տարեշբքտնին , երբ վերսկսին դասըն դեռ ամիսր անգամ մր 5—10 վայրկեան կրնանք
թացքները եւ մանաւանդ Հայերէնի դասերը, դա
սախօսը ին չո® լ քննութեան չենթարկէ մասնաւո - կորզել , որքան ալ դժուար ըլլայ :
րապէս Ա իութեան անդամները։ Ե*– այսպէս ուրիշ Բոլորս ւսլ ազգային հ պ ա ր ա զգացումով մ բ
դասախօսութեանց առթիւ ։ Ւսկ այնուՀետեւ , մէկ Նօթրը Տամէն ներս կբ մտնենք ՝ երբ հոն մեր, զ մ ա յ Այո իմ ասս. ով ճառ մը իւօսեցաւ Ա* առէ շա ք
դասէն միւս ը ։ լելի պատարագը կր թնդացնէ եկեղեցիի՛ն կամար, Ամ ուց , Հա րաւ * Ափ րի կէ ի Հանրապետութեան նա–
Տատ շաՀեկան երեւոյթներ եւ իրոզութիւններ ներր : Չարժհ՞բ սիգ մըն ալ ուրիշ ուզղութեամբ խագաՀը, Հաշ ՛ո ո ւթ ե ա՛ն իա ր Հ րգաժուլովէ լիագսլ -
կրնան պարզուիչ , այս քննութեան շնորՀիւ ։ փորձել : մար նիստին մէք որ տեղի ունեցաւ երկուշաբթի
Նաիս կը ճշդուի թէ ո՛վ լրքօրէն փարած է Հա Ու տակաւին ինչե՜ր կարելի է ձեռք բերել ե թ է օր։ Աառէշտլբ , ոբ թէ զինուոր է եւ թէ դիւան սւ–
յերէնի , Հայոց պատմութեան կամ գբականու - մ՛իայն կարենան իրարու քով նստիլ։ ւլ էտ եւ գո րծօն գեր կատարած է Վ^երսա յ լի գա շ -
թեան գասերուն , եւ ո՛րքան յառաք գացած ։ Առիթ մ ը կայ մօտեբս,— մ ե ծ վարդապետին նազ րին խմբազր ութեան մէք, շատ ծանր գտաւ
Երկրորդ , այս կամ այն Միութեան անգամ նաիբուած հանդէսը՜։ Ինչո՞ւ համազգային ձեւ ընդՀանք ւ֊ ո կաց ո ւթի ւնբ ։ Ողբաց որ խո րՀրդաժո–
ները իրենք իսկապէս՝ կամք ունէ ն բան սորվեչու , չտալ անոր : ՍՕՍԻ զովր բաժնուած է երկու խմբակցութեանց , սլա -
թէ պարզապէս <ծէսակատարութեան մբ կը Հետե– ւակտն եւ արեւմտեան , մէկը միւսին դէմ ։
ւին, սորվելու պարտականութիւնբ ձգելով ունկբն– պատաւ՚ագ • ^ԱշիսարՀ ր շատ լա յն է եւ ամ էնուն Համար
գիրն եր ուն ; աչ աեզ կայ։ Ե" կ՚ուզէի որ արգեչք մբ դրուէր
Հա)կակաԱ
Երբորդ, դասախօսները իրենք աչ քննութիւն Ռատիօ-Մ աաեղհճ գազափտրական պայքարներուն եւ աշխաբՀը կա
մբ անցուցած
կ*ՐԱան , Հաստատելով թէ ո՛րքան (Արաբայի տարեդարձին առթիւ) րենար իր բոլն գործերով զբաղիլ ։ (իողովոլբղնեբբ
սրտանց փարած են գործին + իսկապէս բան սորվե կ՛ուզեն ուտել , սլա ա ս սլա ր ո լի յ եւ Հաղոլիլ ։ Անոնք
ցնելու , սերունդ փրկելու Համար ։ սւպսւՀ ով ութիւն 1լ՝ ուզեն դո բծտզր կո ւթեան , Հի
Ել֊ վերքապէս , դասախօսութեանց կազմ ա - Ինչպէս Հաղորգահ– էինք, կիրակի առտու, ւանդութեանց եւ մեր ամենօրեայ կեանքի բոլոր
կերպիչներբ իրենք առիթ կ՛ունենան դատելու մասնաւոր աատարագ ՚մատուռ ո ւե ցաւ Ա՚արսէյլ թշուառութեանց դէմ *.ԱպաՀ ովոլթ իւն կ՛ուզեի այս
տարուած աշխատանքին արդիւնքը ։ կուռն ու շի - մայր եկեղեցիին մէջ՝ Արաբայի Հերոսամարտին բոլոր երկիւզնեբուն ^ եւ, ամէն բանէ վեր՝ պատե
տակը , գրականն ու բա ց ա ս ա կան ր : նահատակներուն յիշատակին : Աաբսէյլի անթելի րազմի վախինւ գէմ ։ Այո բոլոր Հ ոգերոլն մէք ս չ
Առանց այս տեսակ փորձի մը, տարիները պի վարչութիւնը ընդ առաշ* երթալով Պ • Աչոտ Մ ա - արեւելք կայ, ոչ արեւմուտք , ռչ աչ զազավւա րա -
տի բարդուին տարիներուն վրայ, իրենց գո յն զգոյն լաքեանի խնղրանքին , արձանագրած– էր պա տա - կան պայքար դ :
դասընթացքներով, բայց ոչ Համապատասխան բագը, որ հաղո՜րդուեցաւ երկուշաբթի իրիկուն Ժողով բ լար ո ւած ՚ուշադրութեամ բ կը 1սէր
արդիւնքով ; մամը 7 1՛ուկէս : ծերոԼն ի դի ւան աղէտ բ , որ բաց ո րոշապէս Հ աս -
Պիտի տեսնէք շատեր որ ներկայ եղած են Հա Փարիգէն կարելի եղաւ լոել, թէեւ քիչ մր կցուց թէ գիհուս՚իո յ ել Արեւմուտքի մ ի քե ւ բա ց ո ւա՛ծ
յերէնի քսան դասերս ւ, բա յց քսան նո ր բառ չեն՝ գժ՜ ո լա ր ո ւթե աս ո : (ԼոՆոհւաւ շաոու֊Օակ-ւո |>խ Ըբ կարդա՛, Դ– է*>
սորված ։ կամ լսած են տասը դասախօս՛ս ւթի ւնէ ԵրդեցողոլթիւԼները կը ղեկավարէր Պ • Վար -
Հայ գրականութեան մասին , բայց երբ երկու տար գան II ար դո Լան , ւիսկ օրուան հանդիսութեան եւ
րական Հարցում ուղղէք Վյսբուժանի , 3 * 0՝ուման— արարողութեանց իմաստը կր բացատրէր Պ՛ Մա - ծ առա յո ւթ իւննե ր ը զոր Հայ ժոդովոլրգբ մ ատոլ -
եան ի , քԼօՀրասլի կամ Զարդաբեանի մասին, կբ լաքեանի Մեծ հաճոյք էր /"ել երդչախո ւմ րին ցած էր Ֆրանսայի*՜ երկու մեծ պատերազմներու
կաբմ րին : «Սուրբ, Աոլրբ»ր, ՀՀ՚Բրիստոս ի մէշ\ մեր յայտնե– մէք։ Մասնաւորաբար շեշտեց թէ վերքին սլա ահ -
Պիտի ուզէինք որ Վմտից քննութեանդ ա յս ւյաւ»ն ու «Հայր Մեր՝»ը։ բազմէն Դերմանիո ք մէք արգե լափա կո ւած Հայ գե–
փորձբ կատարէին, ամէնէն առաք , մե ր նոր Պ • Աարգիսեան պատասխանելով Պ • Մալաք - րինեբբ մերժեցին՝ օգտոլիլ *իե րմ անն ե ր ո ւն արտօ -
Աե բո լնդի տղաքն ու աղքիկները ։ եանի հարցումներուն , բացատրեց թէ փնչպէս ծա նութենէն եւ 3)րանսա վերադառնալ, նախընտրե ֊
Ասով տեսակ մը բարի նախանձ պիտի ծնէր ի– գում առած էին Հայ. Եկեղեցիին շարականներն ու լով տառապիլ իրենց ֆրանսացի բա խտակիցնն բո ւն
րենց միքեւ։ Աիեւնոյն ատեն օրինակ պիտի Հան աղօթքնե բ ր ել ինչ դրոշմ կը կրէր մեր ՚ հոգեւոր հետ ։
դիսանային ուբիչնեբու։ ւ ե րամ՜ շտո ւթիւնր : Պ՛ Մալաքեան արտասանեց վերջին խօսքը ,
Ե ր իտ աս ար դո ւթի ւնը միշտ տրամ ագիր է նո - Պատարագէն վերշՀ ներկաները, որոնց մէէՀ յիշելով յայտնի բանաստեղծ (իս/ն էքառի գնահա
բութիւննեբ իւրացնելու ։ բաղմաթիւ ֆրանսացի հիլրեր , եկեղեցիին պար - տութեան եւ մաղթանքի բառերը հայ մողովոլր .
\,ոբութիւն մըն աչ. այս , իրենց իսկ բարիքին տէւլր առաջնորդուեցան ուր տեղի ունեցաւ գր°չ1՛ դին, .ինչպէս նաեւ խրախոյսի ու քաշԳալերուԹեան
Համար ։ Նոյն իսկ ուշ մնացած են : պարզումը զինուորական մեծարանքով։ խօսեցաւ խօսքեր Արշակ Չօպանեանի մէկ հայրենասիրական
Պ՛ Տ՛ Թէքէեան , յի Լեցնելով օտար հէւրերուն այն գրութենէն ։
Fonds A.R.A.M
0/\է\./\ 1 ն / Ո Շ. .Տ 376.286 Պարումէն կր հեռագրեն Մոսկռւայի հեռա .
գրակա՛ւ գործակալութեան թ է 10.000 Հայեր Պա–
տա. .ատտծճաՎ թում հասած է ն , 5950ը . Մօտաւոր Արեւելքէն
(Եուրիա . Լիբանան) , 2385ը Ցունա՚սսւանէն ե ւ
17, 8 ս 6 0<աւ6տա6 - Բձ1ԱՏ–(13 ) միւսները Պուլկարիայէն : Փաոաւոբ ընդունելա. -
761.։ 008. 15-70 ֊ Շ. Շ. Ր. Բտատ 1678-63 թիւն մը սարքուած էր իշխանութեանց եւ ժողս .
վուրդիԱ Լրպմէ, ի պատիւ խորհրդայն նոր քաղա
Տար. 1000, 6աւքս. 500, Ե՛՛–""՛՝"– 300, ֆր., Արսւաււ. 10 Տ°Լ– քացիներուն :
ՈԽօռճ) 9 Օշէօհո 1946 Ջորհքշաբթի 9 Հոկտեմբեր
ԺԸ– ՏԱՐ1- - 18" ձոոձ; Ո" 4822-Նոր շրջան թիւ 461 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍ ԱՔ ԵԱՆ ԳԻՆ՝ 4 ֆր
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՕՐԸ ՕՐԻՆ Րոս՚ք Ս ախ ա^ա^Աե^ ո ւ
քևմակսւԱ պտպտը
ԳԱՍ ԱՐ ԱՆ ՓՈԻԵԼ ՄԵՐ ԱՐՈՒԵՍՏԱԳԷՏՆԵՐՈՒՆ օ
%ւլսէն կը հեււագրւեէւ Հոկսւելքբ1յր 7 թոսււկս֊–
նով իսմէիժ ինէօնիւ եւ վարչապետ Րէճէպ Փէ–
Քանի որ երաժշտութեան մասին Է խօսք ր, քէբ այսօր ճամբայ ելան, առանձին քննական
Շ ա ա Հեռու չեն ա յձ օրերը երր, մեր բնա - կ ՚ ո լ զ է ի առաջարկ մր ընել մեր արուեստագէտ ե–
վայրին դպրոցներուն մէք, ամէն վերամուտէ, բաժիշտնեբուն, որոնց քով գիտեմ որ ոչ ճաշակը, պտոյտներ կատարելու Համար երկրին մէք, մինչ
քնն\ո ւթ իւննե բ կր կատարուէ էն , դասարան փոխե վ եր քին ս ր բա գբ ո ւթ ի ւնն երր կը կատարուին ա յն
լու Համար՛՛՛յ Տեսակ մր ապաշխարանք, ոչ աշխատելու կամքը, եւ ոչ ալ բարեացակամու. ծանուցագրին՝ ՛որ պիտի ղրկուի Ա ււ ս կո ւա , ի պա
ուր ժպիտն թիւնը կը պակսի :
ոլ կոկի՚ծը իրար կր խառն՛ուէին ; յս ա ս իւ ա ն Տարտանէլի մասին գրուած խոբՀ բղա -•
Նախ կազմել գոՆսւ երաժիշտներէ, երգահան - յին սլաՀանքԳւբեու ։
Անշուշտ մեծ մասով կր յա քողէ ին ենթականե ներէ, ղեկավարներէ եւ երգիչներէ բաղկացած իմ. Հանրապետութեան նախադաՀ ը Ան գա բ այէն
րը, կարդ փոխելով։ էքլ կամ, եթէ ն\որեկնեբ էէն, բակցութիւն մը ։Մի վրդովուիք ,ի նդրհմնորէն«մի. մ եկնեցաւ յան կա րծ ղէաի Հ ա ր ա ւա յ ին քհուրքիա ։
իրենց Համապատասխան՝ կարգը մանելով*. ութիւն մը» ըսելով : Մենէ շատ աւելի մեծ մշա . Ատաֆայէն կը Հաղորդեն թէ Ա երսին կ՚երթայ
իսկ անոնք որ ետ մնացեր էին , կը Հարկ ա - կոյր– եւ հանրային կեանք ունեցող ժողովուրդնե (ԽՄք՝>* Ամերիկեան ղո րծակա լութի ւնը Աեբսինը
գրուէին տարի մը եւս տ ա րա ա մաշեցնել միեւնոյն րու ուժը իր՛ենց կազմակհրպութիւննեբուն մէջ է ։
կբ ցու.ցնէ * * * Եզ֊էականի վրայ^ : ք1 ս կ վար չապե ֊
ն ս տարանին վրայ յ
Այս կազմակերպութեան իմաստը նախ իբերա– տբ , Ո րուն կ՚ընկերանայ աղդ * պաշտպանութեան
Այստեղ աչ, ինչպէս ամէն տեղ, նոյն կանոնը հասկացոզութիւնւն է : Պէտք է վերջ դնել մանր
նաիյարար ր , ,ճէմիլ ^լՀաՀ իտ քՒո յտէմիբ , կ՛ րս ո լի
կր գործադրուի % իսկ մենք , իբրեւ արմատախիլ մունբ անձնական, վիրաւոր արժանապատուա. -
թէ քՒբակիա գացած է քննելու Համ ար թուբքեւ -
բազմութիւն , ո^ րքան պիաի կրնայ ինք նայն սովո - թ իւննե լւէ ծ՜ագած վ է ս ե ր ո ւ ։ Աւելի լայնամիտ, ա .
պուլկաբական սաՀմանագլուխր , ուր ղինուոբա -
րո ւթեան Հ ետելիլ մեր մ՛անրանկար եւ սակաւաթիւ ՛լել՛ի արուեստագէտի ոգի մը պէտք է առաջնորդէ
կան մ եծ Համ ախմ բումներ կա տ ա ր ո ւած են ։
•ծաղկոցներուն մէք * • •
բոլորը : Վերջապէս շատ խբատի պէտք չունին , Պ աշտօն ակտն բացատ բութի ւնն եր չեն տ րոլիբ
Ամէն պարագա յի մ էք , մեր վա բժ ա պետ –վա բ - իրարու քով գալու համար:
ժոլՀիներբ չեն ո Ո պիտի անճրկին՛ այս գետնին ալս պտոյտներու մասին, բայց ո ւ շա գր ա ւ է ոբ
մէք
վրայ, Հ,ակառակ բոլոր դժուարութեանց հ Այսպէսով քաղաքական ձգտումնհրու ալ գոր անոնք տեգի կ՚ունենան այնպիսի ատեն մը երբ
ծիք չեն դաոնար։ Մէկ խումբ (նոյնիսկ գ՚ռրծնա .
կան երաժշտութեան համար) , պատրաստ բոլոր վրղ՚՚վիչ ՂՐոյոԱեր կբ թրքէին քիուսերու գործու -
հանդէսներու եւ մանաւանդ զուտ երաժշտական)
Փայց է ինչո®լ միայն ափ մը ծաղկոցնեբու ն էութեան մ ասին , սաՀմ անագչուխին վրայ ։
սաՀմանափակել «մտից քննութիլննեբը՝^ ; Ան գշի ո յ արտաքին նտխաբարոլթիլնր սերտ
Ձկան <ո ւր ի շ ձեռնարկներ , ուր նո յնքան ան - հաւաքոյթնեբոլ համար, թէ.որակով թ է քանակով շփման մէք է ամերիկեան եւ թրքական կառավա -
Հրաժեշտ է փորձեր, կատարել, դասարան ւկոխելու պատկառելի որ պիտի կարենայ Փարիզի նման ոս բութ եանց Հ Լ ա, , բայց կբ Հաստատուի թէ Աեծն
Համար %- տանի մը մէջ մերիններուն երաժշտութեան սաշա. ք՝րի՚ոանհա Հակաււակ չէ որ քՒուրքիա եւ իլ * Աիու-
Օրինակ, աՀա երրորդ տարուան վերամուտն է կիւն զարգացման ալ նպաստել : իժիւն ր առանձին բան ակց ին Նեղուցն ե բու մ ասին ;
որ կր կատարեն մեր կրիտ* Ա՝ ի ո ւթի լեները*. Անոնք Երկրորդ, ուղղակի յարաբերութեա՛ն մէջ մտ Ատկալն եւ ալնպէս , շատոնց յայտնի է ոբ քՒուր •-
դա՛սընթացքներ , գասա խօս-ո ւթէւններ Հաստատած նել Հայաստանի երաժիշտներուն հետ, անոնց գոր քի՛ս ուժզնօրէն կ՛բնդղիմանա յ այդպիսի բանակ -
են, եւ պիտի շարունակեն այս ձմեռ աչ։ ծերը բհրել տալ եւ հրամցնել մեգի : Դիտե՛մ Որ ա– ցութեանց, Ս1^ղելով թէ Նեղուցներու խնդիրը մի—
Տաըակոյս չկայ իժէ այս դասընթացքները ա- սոր անոր քով, հոս, կան երգեր , երաժշտական քազւլային է , Հետեւաբար պէտք է քննուի բ՛ոլոր
մէնէն առաք Հ իմնուած են նո յն&Ա՛ իութեան ց ան - ՜ սեՏֆոնիկ կտոբնհբ, Օփեբայի մասեր, ուժով մ բ շտՀակիզ պետութեանց մասնակց՛ութեամբ ։
գամներուն , եւ ով թէ պատաՀական ունկնդիրներ– գրկուած ու պահուած : Մէկը միւսին ցոյց չի տար ՆաիսազտՀր ել վարչապետը Պոչսէն մեկնած
բու Համար ւ –" ^ . ,,, ^ հն ծայրն իսկ։ Այս կարգի ան հ ա մութիւն ն եր ատեն , թնղանօթներ արձակուեցան , աւելի մեծ
ԱրԳ , մէկդ ի դնե լ ով նաիսապատերաղմ եան եւ պէտք Է վ 5 ր ջ գւո&1քԱ րս ւլւււրէ>–լ1^,է֊ ^3^– « ^ ^ յ » ^ .. քա–՚,Տկ՛ *»*•//առու քժեամ բ տօն ե լո լ Համ ար քաղաքին ա–
տագէտէ արուեստագէտ։ Տուժողը մենք ենք ւՕիշտ : ; 5^ .ւ Ւ-֊տ ^ լ...^.,*–
գրաւման շբքանի աշխատանքները, պիտի ուռէինք զաաաւլրոտւլԾ՜Ոաւ ֊-- ( :է դրաւման
տակ մնաց
իմ անտ լ թէ ո՛ րքան օգտակար եղած են այդ ձեռ Երրորդ, այդ Միութիւնր տանի մեր ե - նի է* Պո լիսը Դաշնակիցներու
րաժշտական արուեստինւ փրովւականտ1ի գործը,
նարկները, ազատադրութենէն ի վեր։ չորս տարի , առա քէն Ա եծ Պատերազմէն վերք*
կ՛առամք աբկենք ձեւ մը* ; մասնաւորաբար ձայնասփիւռի միջոցաւ։ Հատ ւււ *Վ$աԱգաւո1՝ կացա թիւ 0 մր,
կտոր խեղն բաներ ունեցանք մինչեւ հիմա, մինչ, Ազդեդ ևբկու մասի րաժԱուած»
Այս նոր տարեշբքտնին , երբ վերսկսին դասըն դեռ ամիսր անգամ մր 5—10 վայրկեան կրնանք
թացքները եւ մանաւանդ Հայերէնի դասերը, դա
սախօսը ին չո® լ քննութեան չենթարկէ մասնաւո - կորզել , որքան ալ դժուար ըլլայ :
րապէս Ա իութեան անդամները։ Ե*– այսպէս ուրիշ Բոլորս ւսլ ազգային հ պ ա ր ա զգացումով մ բ
դասախօսութեանց առթիւ ։ Ւսկ այնուՀետեւ , մէկ Նօթրը Տամէն ներս կբ մտնենք ՝ երբ հոն մեր, զ մ ա յ Այո իմ ասս. ով ճառ մը իւօսեցաւ Ա* առէ շա ք
դասէն միւս ը ։ լելի պատարագը կր թնդացնէ եկեղեցիի՛ն կամար, Ամ ուց , Հա րաւ * Ափ րի կէ ի Հանրապետութեան նա–
Տատ շաՀեկան երեւոյթներ եւ իրոզութիւններ ներր : Չարժհ՞բ սիգ մըն ալ ուրիշ ուզղութեամբ խագաՀը, Հաշ ՛ո ո ւթ ե ա՛ն իա ր Հ րգաժուլովէ լիագսլ -
կրնան պարզուիչ , այս քննութեան շնորՀիւ ։ փորձել : մար նիստին մէք որ տեղի ունեցաւ երկուշաբթի
Նաիս կը ճշդուի թէ ո՛վ լրքօրէն փարած է Հա Ու տակաւին ինչե՜ր կարելի է ձեռք բերել ե թ է օր։ Աառէշտլբ , ոբ թէ զինուոր է եւ թէ դիւան սւ–
յերէնի , Հայոց պատմութեան կամ գբականու - մ՛իայն կարենան իրարու քով նստիլ։ ւլ էտ եւ գո րծօն գեր կատարած է Վ^երսա յ լի գա շ -
թեան գասերուն , եւ ո՛րքան յառաք գացած ։ Առիթ մ ը կայ մօտեբս,— մ ե ծ վարդապետին նազ րին խմբազր ութեան մէք, շատ ծանր գտաւ
Երկրորդ , այս կամ այն Միութեան անգամ նաիբուած հանդէսը՜։ Ինչո՞ւ համազգային ձեւ ընդՀանք ւ֊ ո կաց ո ւթի ւնբ ։ Ողբաց որ խո րՀրդաժո–
ները իրենք իսկապէս՝ կամք ունէ ն բան սորվեչու , չտալ անոր : ՍՕՍԻ զովր բաժնուած է երկու խմբակցութեանց , սլա -
թէ պարզապէս <ծէսակատարութեան մբ կը Հետե– ւակտն եւ արեւմտեան , մէկը միւսին դէմ ։
ւին, սորվելու պարտականութիւնբ ձգելով ունկբն– պատաւ՚ագ • ^ԱշիսարՀ ր շատ լա յն է եւ ամ էնուն Համար
գիրն եր ուն ; աչ աեզ կայ։ Ե" կ՚ուզէի որ արգեչք մբ դրուէր
Հա)կակաԱ
Երբորդ, դասախօսները իրենք աչ քննութիւն Ռատիօ-Մ աաեղհճ գազափտրական պայքարներուն եւ աշխաբՀը կա
մբ անցուցած
կ*ՐԱան , Հաստատելով թէ ո՛րքան (Արաբայի տարեդարձին առթիւ) րենար իր բոլն գործերով զբաղիլ ։ (իողովոլբղնեբբ
սրտանց փարած են գործին + իսկապէս բան սորվե կ՛ուզեն ուտել , սլա ա ս սլա ր ո լի յ եւ Հաղոլիլ ։ Անոնք
ցնելու , սերունդ փրկելու Համար ։ սւպսւՀ ով ութիւն 1լ՝ ուզեն դո բծտզր կո ւթեան , Հի
Ել֊ վերքապէս , դասախօսութեանց կազմ ա - Ինչպէս Հաղորգահ– էինք, կիրակի առտու, ւանդութեանց եւ մեր ամենօրեայ կեանքի բոլոր
կերպիչներբ իրենք առիթ կ՛ունենան դատելու մասնաւոր աատարագ ՚մատուռ ո ւե ցաւ Ա՚արսէյլ թշուառութեանց դէմ *.ԱպաՀ ովոլթ իւն կ՛ուզեի այս
տարուած աշխատանքին արդիւնքը ։ կուռն ու շի - մայր եկեղեցիին մէջ՝ Արաբայի Հերոսամարտին բոլոր երկիւզնեբուն ^ եւ, ամէն բանէ վեր՝ պատե
տակը , գրականն ու բա ց ա ս ա կան ր : նահատակներուն յիշատակին : Աաբսէյլի անթելի րազմի վախինւ գէմ ։ Այո բոլոր Հ ոգերոլն մէք ս չ
Առանց այս տեսակ փորձի մը, տարիները պի վարչութիւնը ընդ առաշ* երթալով Պ • Աչոտ Մ ա - արեւելք կայ, ոչ արեւմուտք , ռչ աչ զազավւա րա -
տի բարդուին տարիներուն վրայ, իրենց գո յն զգոյն լաքեանի խնղրանքին , արձանագրած– էր պա տա - կան պայքար դ :
դասընթացքներով, բայց ոչ Համապատասխան բագը, որ հաղո՜րդուեցաւ երկուշաբթի իրիկուն Ժողով բ լար ո ւած ՚ուշադրութեամ բ կը 1սէր
արդիւնքով ; մամը 7 1՛ուկէս : ծերոԼն ի դի ւան աղէտ բ , որ բաց ո րոշապէս Հ աս -
Պիտի տեսնէք շատեր որ ներկայ եղած են Հա Փարիգէն կարելի եղաւ լոել, թէեւ քիչ մր կցուց թէ գիհուս՚իո յ ել Արեւմուտքի մ ի քե ւ բա ց ո ւա՛ծ
յերէնի քսան դասերս ւ, բա յց քսան նո ր բառ չեն՝ գժ՜ ո լա ր ո ւթե աս ո : (ԼոՆոհւաւ շաոու֊Օակ-ւո |>խ Ըբ կարդա՛, Դ– է*>
սորված ։ կամ լսած են տասը դասախօս՛ս ւթի ւնէ ԵրդեցողոլթիւԼները կը ղեկավարէր Պ • Վար -
Հայ գրականութեան մասին , բայց երբ երկու տար գան II ար դո Լան , ւիսկ օրուան հանդիսութեան եւ
րական Հարցում ուղղէք Վյսբուժանի , 3 * 0՝ուման— արարողութեանց իմաստը կր բացատրէր Պ՛ Մա - ծ առա յո ւթ իւննե ր ը զոր Հայ ժոդովոլրգբ մ ատոլ -
եան ի , քԼօՀրասլի կամ Զարդաբեանի մասին, կբ լաքեանի Մեծ հաճոյք էր /"ել երդչախո ւմ րին ցած էր Ֆրանսայի*՜ երկու մեծ պատերազմներու
կաբմ րին : «Սուրբ, Աոլրբ»ր, ՀՀ՚Բրիստոս ի մէշ\ մեր յայտնե– մէք։ Մասնաւորաբար շեշտեց թէ վերքին սլա ահ -
Պիտի ուզէինք որ Վմտից քննութեանդ ա յս ւյաւ»ն ու «Հայր Մեր՝»ը։ բազմէն Դերմանիո ք մէք արգե լափա կո ւած Հայ գե–
փորձբ կատարէին, ամէնէն առաք , մե ր նոր Պ • Աարգիսեան պատասխանելով Պ • Մալաք - րինեբբ մերժեցին՝ օգտոլիլ *իե րմ անն ե ր ո ւն արտօ -
Աե բո լնդի տղաքն ու աղքիկները ։ եանի հարցումներուն , բացատրեց թէ փնչպէս ծա նութենէն եւ 3)րանսա վերադառնալ, նախընտրե ֊
Ասով տեսակ մը բարի նախանձ պիտի ծնէր ի– գում առած էին Հայ. Եկեղեցիին շարականներն ու լով տառապիլ իրենց ֆրանսացի բա խտակիցնն բո ւն
րենց միքեւ։ Աիեւնոյն ատեն օրինակ պիտի Հան աղօթքնե բ ր ել ինչ դրոշմ կը կրէր մեր ՚ հոգեւոր հետ ։
դիսանային ուբիչնեբու։ ւ ե րամ՜ շտո ւթիւնր : Պ՛ Մալաքեան արտասանեց վերջին խօսքը ,
Ե ր իտ աս ար դո ւթի ւնը միշտ տրամ ագիր է նո - Պատարագէն վերշՀ ներկաները, որոնց մէէՀ յիշելով յայտնի բանաստեղծ (իս/ն էքառի գնահա
բութիւննեբ իւրացնելու ։ բաղմաթիւ ֆրանսացի հիլրեր , եկեղեցիին պար - տութեան եւ մաղթանքի բառերը հայ մողովոլր .
\,ոբութիւն մըն աչ. այս , իրենց իսկ բարիքին տէւլր առաջնորդուեցան ուր տեղի ունեցաւ գր°չ1՛ դին, .ինչպէս նաեւ խրախոյսի ու քաշԳալերուԹեան
Համար ։ Նոյն իսկ ուշ մնացած են : պարզումը զինուորական մեծարանքով։ խօսեցաւ խօսքեր Արշակ Չօպանեանի մէկ հայրենասիրական
Պ՛ Տ՛ Թէքէեան , յի Լեցնելով օտար հէւրերուն այն գրութենէն ։
Fonds A.R.A.M
