Page 223 - ARM_19-1946_04
P. 223
ՎԼՆՍԱՆ ՕՐԻՈԼ
ԺՈ՚ԼՈՎԻ
• քօոճտ տո 1 9 2 5 —

8 . Շ. Տ շ տ օ 3 7 6 . 2 8 Ճ ՆԱԻԱԳԱՀ ԱԶԳ

Օւ^օէօւե-Բւօթհօէքսոտ : Տա. ծ11ՏՏձ&եա

17, »Ա6 1)»ա.»ա6 - (13°) Երեքշաբթի օր Ազգ– մ-ողովին նախագաՀ ընւքԼ–

ա յ 008. 15-70 - 0. Շ. Բ. Բ«1տ 1678-63 րուեցալ Պ . Վէնսան Օրիոլ (ընկերվարա/լաե) ,

Տար. 1000, 6սոքս. 500, ծււ՚ամ՛.. 300, ֆր., Արաաս. 10 Տ°Լ– ստանալով 559 քոլէներու 284ք : Վերջին պաՀոմն

յ6*ճւ 5 ԼԱօշաԽշ 1946 Հինգշաբթի 5 Դեկտեմբեր Համայնավարն՛երը իբրեւ թեկնածու առաջարկած

էին Պ– Մարսէլ ՚Բաշէնը, որ շահեցաւ 170 ք"^է ,

այսինքն միայն իրենց երեսփոխաններուն ձայնը Հ

յ ֊ Ը – ՏԱՐԻ - 18» ձոոօտ իյ» 4871-'ւ.որ շրջան թ ի ւ 510 Խմբագիր՝ Շ. ՄԻՍԱՔԵԱ՚Ն ԳԻՆ՝ 4 Արմ աաականներն ալ թեկնած՛ու մր ունէին , Պ՛ Ա–

լէքսանգր Վառէն, որ ստացաւ 98 քուէ :

Վէնսան Օրիոլի քուէ տուած էին ժողովրդա­

ՄԵՐ ԽՕՍ*Ը կանները ել ուրիշ չափաւոր տարբեր : Այս ար­

ԾՈՒՌՆ (1Ի ՇԻՏԱԿԸ դիւնքը Հարուած մը կբ Համարուէր Պ • Մորիս քՒո–

րէղէ թեկնածութեան Համար (իբրեւ վարչապետ) յ

«ԴԱՇՆԱԿՆԵՐԻ ԼՈԻԾԸ» Կատարեալ փռրձանք ՝ «որ»ն ու «զոր»ր : ՚Սոյւն Ազգ– մ-ողովին նար նախագահը պիտի կրնայ պաշ­
իսկ անաւնց համար որ ոչ միայն հրապարակաւ դաս
առած, այլեւ մաս՛նաւոր նամակներ ստացած եւնւ: տօնավարել միայն երկու ամիս, նոյնիսկ աւելի

Վերջին քանի մր շաբաթներու ընթացքի՛ն , պակաս , մինչեւ որ երկրորդ ժ֊ողովր ել հանրա -
«ՏառաիԱ ալ փորձանքի հանդիպած Էր :
Այսպէս ուրեմն , Հայաստանի խոյ.Հրգային իշ­ պետութեան նա իս ագահ լ, ընտրոլին եւ նոր ԱաՀմա–
Փորձերը կարդացուած ատեն, երեք ա՛նգամ
խանութեան Հաստատումէն 26 տարի փեր^ն ալ , «որ»ր գինովի պէս գլորած, դարձած է «գոր»։ նաղրութիլնչլ լիովին՛ գո բծագբուի

նոյն ստայօդ, \քինախնդիր եւ տմարդի եդանա կը , Ահաւասիկ ամենավերջինը (ազդ մր Մաբսէյ. Վէնսան Օրիոլ մէկն էր այն 80 եր եսփոխան հ -
լ է ՚ ն ՛ ) . – «... երեկոյթին զոր տեղի ունեցաւ»՝ (30
Հր՛աշնա կների անարդ լուծը» , ՀՀք)՝աշն ակ մաւ - ՛նոյեմբեր) : ներէն որոնք մեբմեցին քուէարկել մառէ շա լ Փէ -

ղերիստնեը» , « ֆաշիստ Ղ՝ ա շն ա կն ե ր » ; Շաըեցէք 1|արց է որ պիտի ըլլայ ՈՐ : թէ՚եի լիազօրութեան Համար 1940 յունիսին ւ 8-է -

ինչ՚որ կ՚իյնայ ձեր միտքր, դրդուելու Համար Հան­ Չեմ գիտեր, աւելի շուտ կր սորվ|ւ/°ն , ե թ է ը. աո յ անմիջապէս սկսաւ գործել Գեբմաններուն
սեմ թ է «ո/ւ»ը ֆրանսերէն զան է, « շ » ր » ը ՝ զսօն :
րային կարծիքը : Օրին՛ակ - գէմ, Հարաւային Ֆբանսայի մէջ ուր զիրք մր

Անշուշտ կարդաո իր ամէնքգ ալ , «Տառացի 1. Տառապը թ ե ր թ մրն է որ լոյս կը տես1նէ ա. գրեց դիմադրական պայքարի մասին, ուրիշ մրն
մէն օր :
Ղ՚Լ* օրուան թ՜իլին մէջ, ի"է որ թոյե՛ր էին Ո՝աաիօ֊ ալ՝ Վէչէւ՛ Աառավարու թեան դէմ :
2. Յառածը, ղոր կը կարդամ ամէն օր, կր հը–
Երեւանի խօսնակին բերնէն։ 2(>րդ սր եգւ ՚յբձի րատարակուի Փարիգի մէջ : իր ճառին մէջ, նորընտիր նախագաՀ ր յայտա–
տօնակատարութեան
առթիւ ։ Ու֊բիչ կողմնակի եւ 3. օատ յաջող անցաւ մեր հանդէսը , գոր կազ. րարեցեց . —- .յ; Ա՚ենք Հրաշք չէ ՛որ կը սպասենք, այ/
մակերպած է բ Սան|ուհի՝ներոլ Միռւթիւնը :
գարշելի ցնդաբան ութ իւննե ր ալ Փ ա ր ի զի՛ Հանդէ­ քաջութիւն, ազատակամ կա րգա պաՀ ո ւթ իւն եւ
4. Երէկ հանդէս մը՛ սարքած էր ՛սոր Սերունդի
սին մէջ, ուր այնքան էուր^ եւ վայելուչ գիրք մր X մասնասիւզը որ ունի 50 անդամ, հւ1ն. : Հեղինակութիւն * անշուշտ ոչ անձնական կամ բըու–

բ/ւնած էին պաշտօնական գէմքեր : •Հհ Աններելի սիալնհր ոբ կը վխտան ամէն օր, նապետական Հեղինակութիւն , այ յ Հեգինակու -

Եթէ մենք ալ ոլղէինք Եր՛եւանի խօսնակին արձակ թ է ոտանաւոր անմեռ (անմահ) • անմար թիւն մը որ կը ծնի ուշիմութենէն , քաջութենէն եւ
(անշէջ) :
լեզուով խօսիլ եւ ետ երթալ մինչեւ 26 տարի . . . ո ւ զղա մտութենէն եւ ի գործ կբ գրուի ազգին
Գործածեցէք ուրիշ ինչ բառ որ կ՚ուզէք , բայց
Ա՞յգ է ՛որ կր փնտռեն , օրն ի բուն ՀՀմիոլ - ոչ այգ երկուքր որոնք պարզապէս կր հայհոյեն Հակակշռին տակ , ազդին անունով եւ ազդին
քերականութեան դէմ :
թի՛՛ւն ,֊ միասնականութի՛ւն՛» աղաղակելէ ՚/երշ՝ : Համար ւ Ազգը ծարաւ է ճշմարտութեան , ճշմար­

^ԲՀ.Գ ա յ ս ՚՚լաՀուս երբ գուռներր բաց՛եր են , ել տութիւն անցեալի , ճշմարտութիւն ներկայի, ճըշ–

ճառեր կր խօսին Հա յրենիքի ա մ բո գ<էաոմ անմ ա ս ին : մ աք աո ւթ ի ւն փ բ կո ւթե ան պա յմ աններու մ աս ին :

Լա՛լ, մենք ալ քիչ մը պատմութիւն թղթա - Կր մաղթեմ որ կառավարս ւթ իւնր անկեղծօրէն

տենքւ Ոչ թէ պատասխան տալու , այլ պարզապէս պարզէ թէ ինչ եղած է եւ ինչ պիտի ՛ըլլա ք : Բա­

քան՛ի մը ճշմարտոլթիւններ յիշեցնե լու Համար : րեբախտաբար վերջ գտած է փոխանց ում ի եւ վա­

Մեղի Համար երբեք Հաճ՛ելի չէ Հին վէրքերքրքրել : րանումն՛երու չբջանր : Այմմ պէաք է. վերակազմեի

Իր՛ենք են։ որ տեղի կոլտան՝ յ յամառօրէն շարուն՛ա­ սՏ րան սան , կարգի գնել զայն : ԱՀ ագին , բա յց

կելով 26 տարուան խո ւժ ան ա վար ո ւթ ի ւնր : Տեսակ սքանչելի գործ զոր կրնաք գլուխ Հանել այս մողո–

>է/չ չկամա՝րտ , ալիքներու պատերաղմ սարքելով X վր, եթէ յանդգնութիւն՝՜ իր առաջադրութեանց

Հ,այաստ,անէն ԱրտասաՀմ ան ; իսկ դուն, Երեւան , լսէ ։ • մէջ եւ մեթոտ՝ անոնց իրականացմ ան։ Համ ար հ Ե–

Արգ, պատմութիւնը կ՝ըսէ– Ամէն որ կը կարդանք ձեր թհրթեբուն մէջ թ է երկիրը գիտնա յ ճշմ ա ր տ ո ւթ ի ւն ը , կը Հաւան ի

Անճար , անտէր , ճղակտոր մ-ողովոլրղ մը օր֊ ՀՀ Մ աս։ չ ո֊եսպոլբլիղա յի շախմատային։ չեմ - անՀրամեշտ գո Հո դո ւթե ւան ց , պայման՛աւ ոք գիտ­

Հասական պայքար, տառական իմաստ՛ով՝ գո յա - պիոնի կոչման համար»։ նայ թէ ինչու 1լ ընէ զանոնք* Աուտը, ակարութիւ–

մարտ կր մղէր ՝\Դ\ճին , իբր՛եւ Հետեւանք անօրինակ Ինչպէս կր տեսնէք , վեց բաոերէն երկուքր նր , անկարգութիսնն են որ ա ա ր ա կ ո յս եւ զզուանք

սա ր սա փնեբու : միայն հայերէն ե ն ։ յա։\ ձս9 կը բերեն » :

Այգ մ ոգովոլրղը յա^ողեցաւ բո յն մը Հաստա­ Արդ, «մատչ»լւ սւնգլերէն տտԱհԱ է . որ կը

տել աւերակներու վրայ, ահաւ՛որ քաոսի մր մ է ^ ։ կարդացուի «մէչ» եւ կը նշանակէ մրցում : Բ։ւա1> վԼՃԽ
վադապետութեաՕ
Անոր այսօր՚դւան բարեկամ ը , 1ՏորՀրգային « Շախմատ»ը նոյնպէս աւազումն է անգ՚լհբէն

Ռուսաստան , ՀՀգէպի տուն՝» քաշուած , ամփոփ - ԸՈ6ՏՏ, շհշշեատւէօ բառերուն եւ գեբմաներէնւի : Հայե. %փԱ

՛ուած էր Մ՚ոսկուայի մէ^ : րէն կ՚ըսենք՝ ճատրակ : ւ

<Հ.Անկամր2ելի» անջրպետ մր բացուած էր այղ Չեմպիոն == շհոաթՏՕՈ , աիսոյեան : ՚՝^՛ Երէկ ք չոբեքչաբթի , քուղումնալից տեսա -

իշխանութե՛ան ել նորահաստատ Հայնոցին միքեւ, <<Ռեսպուբլիգա»ն գիտէք արդէն , • = ֊ հանրա . րան մը կը պարղէր Ազգ* մոգովը, նոր վարչապե–
պետութիւն:
թշնամի ուժերով, ներքին։ թէ արտաքին– Ո՞Լբ կ ՚ ո լ զ է ք իջեցնել ռեսպուրլիղական ւո ի Ն բնտրութեան առթիւ հ Համայնավար ^^՚ԳԲ՛

8ե տագիմական ՚ումերբ կ\ր տիրապետէին կով– րէնը , այս «ռեգորդայւիւն էրուդիցիայի հայե. Կոմ իտէն վեբջնապէս վճռած էր Ա որիս Թ՚ռր՛էդի
նատ»ով : չեմպիո .
կասի մէջ եւ լեռներ էն անդին ւ Այն աստիճան որ , թեկնածութիւնը : Ընկեր վար ականներու Ազգ * մո–
ՎԱՀԷ
Հսյ յ բոլշե լիկն երր լեղապատառ կր փախչէին գոՎը բացառի կ նիստ մը դո ւմ ա բե ց ե բեքշա բթի

Վրաս տանէն եւ Ագր բէ ջան էն , եւ ապաստան գիշեր, վիճաբանելով մինչեւ լոյս; (հերթերու

կը գտնէին Երեւան , «Գաշնակ մ աւզե րի սան եր ի» Հ բատ ար ակութի ւնն եր ր կը Հաստատեն թէ վիճա ֊

Հովանաւորութեան տակ։ Ոչ միայն ապաստան ,, ԶՈՐՍ ՄԵ՛ԾԵՐԸ կը շարունակեն կարգի ղնե, բան՚ութիւններլլ շատ բո լ ռ ն եդած են : Այն պատ ֊

այլել պաշտօն՝ զանազան նախարարութեան/լ մէջ, Հինղ պարա՚ոլած պետութեանց գա շն աղի րներր՛. ուիբակներր որ տեսակցեր էին Համ ա յնավա րնե -

Կրթական, ելմտական եւն, ազնին, խօսք տալով։ Առը օրուան նիստին մէջ որոշեց իՆ ո ր Իտալիա եւ բուն Հետ , մ ան րամ ասն տեգեկո ւ թ ի՛ւնն ե բ Հ աղ որ -

Ու եղաւ որ այդ մարդիկ ապստամբութիւն մր Պո ւլկարիա (իւր տքան չիլրր) \ 50 մ իլիոն տոլար դեցին : ԸնգՀ * քարտուգաբբ , կի Ա՝ոէէէ չծածկեց

"աԲքեսին եւ սլա լ, տ ո լ ե ո ան (1920 Մ այիս) : ; Ե ՛֊ Հատուցում ՛վճարեն Հունաստանի եւ Եուկոսլա ֊ կացութեան ծանր՛ակշիռ Հանդամանքր ;

յետ, ո յ պայթեցաւ դմ բախտ պատերազմ մը (1920 լիոյ : Աետո յ որոշեց ին անփոփոխ պաՀել յո քնել - Վիճաբանութեանց . ընթացքին՝ ^ նախորդ նա -

Սեպտեմբեր՝) • պոլլկարակ . սաՀմանադլոլխը ,ե֊ որոշ ասլազինում խարար՝ Անտռէ /Ց)իլիփ >ումգնօբէն Հակառակեցաւ

«Մ ուսթաֆա ՚Բէմալ եղբայրդ է գալիս» , ա– կատարել Պուլկարիս յ կողմէն ։ թերթերը կր գրեն Մ որիս թ՝ո րէզի թեկնածութեան– , շեշտելով իժէ
մըպ–
ւեաեցին այս մարգիկր, թունաւորելով բանակք, թէ Մոլոթով Հետեւեալ խօսքն արտասաներ է տեղի Համայնավարի մր ձգել $)րանսայի վարչապետու -

կոարելո,վ .անոր բարոյական կորովը։ տագին , երբ Պըքնւզ եւ Պէվին կր խն գրէին/ ենք թիւնր՝ կը նշանակէ օտարի մր յանձն ել գործերո լ
նաեւ
Մնացեալը գիտէք : Հանրապետութիւնը, ու - ա ալ փոքր Հարցի մը մասին * - ,Հ,Ա՚ենք ՛որոշած դե կա վա բո ւթ իւն բ , իր կարծիքով , Համ ա յնավարը

մասպառ , Հարկադրուեցաւ ստոր ագր ել խա րո ա . տեգի տալ ամբողջ գծին վրայ, կրնանք ղիջիէ ներկայացուցիչ՛ն է Աոսկուայի Հուր կբ բազմի ա–

ռակ դաշնագիր մը : Այ&՝ ումը որ կրնար խավւանեհ այս կէտին մէջ» : քՍոբՀրգային /• • պատուիրակը, մէնէն յեաադիմական կառավարութիւնրւ Պէաք է

գաշն\ադրին ստորագրութիւնը, ինք ստ՛որագրեց Վաիշինսկի , ք այտա բաբե ց Հրապարակա լին՝ մոգո՚վի աքնպէս շարմինք ՛որ բան՛ուոր դասակարգը յուսա–
է ոչ ֊ յար­
շատ աւելի խայտառակ թուղթ մը, 1921 մարտ մը մէջ թէ հք * Ա՚իութիւնբ պատրաստ խաբ չրլլայ » :

1 եին ; (Բաբե Հաճեց էք նորէն կարդալ բո լշելիկ ձակմանէ եւ զինաթափութեան դա շնագիրնե ր , ինչ­ Հօթ - Վիէոի երեսփոխանն ալ բուռն ճառ մը

Բորեանի պատմական գէբքը՚ւ տպուած՝ Ատոսկուա^ *. պէս եւ առեւտրական Համ աձա յնութիւններ կնքեք իսօսեցաւ Համա յնավա րո ւթեան գէմ : ՛նախկին

Այգ իշխանութեան Հայաստանի առաքին ներ– դրա՛մատիրական՝ աղգերու Հետ; վարչապետը, Պ * կոլէն , ընդՀակառակն թեր խօ -

կայացուցիչներր իսկական դմոխքի մր վերածե - ՃԱՂԱՏՆԵՐՈՒ ԱՋ֊ԲԸ ԼՈ8Ս — Վիօլա ան,,ւ - սեցաւ, գիաել տալով թէ կարելի չէ աւելի երկա­

ց ի" ե/ • Հայաստանը , զանգուաձ՜ա յին ՛աքսորներով ^ նով մէկը որ տասնըութ տաըիէ ի վեր փորձեր կր րաձգել կառավարութեան կազմութիւներ; \1ետ–ո %

կողոպուտն՛երով , դնգա կա Հ ա ր ութիւններ ո վ հ (իո - կատարէր ճաղատ գլուխներսւ վր՛ա լ մաղ բուսցնեք երկարօբէն բացատրեց թէ Համայնավար կուսակ ֊

գովոլրգին բո՛դոքի ձայնը Հասաւ մինչեւ Ա* ո ս կո ւա , տա լո ւ , յաջողած է վերջապէս իրվքորձերը կատա­ ցութիլնր ՀետզՀետէ կը բարեշրջուի եւ այմմ Հազ–
էիաղօբ մը գրկելԼԱ՚իաս–
եւ Լէնին՛ Հարկադրուեցաւ րելագործել , ինչպէս կը գրեն թերթերը : Հլուից ե - գային եւ մողովրղավաբ» դարձած է*.

նիկեան^ , պատուիրելով որ Հայաստանը չշվաթեն բիաց ի եւ ամ եր ի կա ց ի երկու անձեր շն/որՀ իւ ա քս Մորիս Թ՝ոբէզի ընտրութեան դէմ խօսեցաւ
բաղդատու­
(հուսաստանի Հետ : դարմանումին , տասն օրուան ընթացքին՝ Հաճ՛ոյքով նաեւ ներքին նախարարը , Պ* Տէվ՚ոէօ ,

Ողբացեալ Տ՝ովՀ * թ՝ումանեանը , որ Պոլիս ե– գիտած են, որ իրենց ճաղատ դլուխնեբուն վրա ւ թիւն մը կատարելով Հիթէէըական իշխանութեան\

կահ՛ էր , Ե * Թաղիանոսեանի Հետ , ՀՀՀօկ%կագմելու մէկուկէս մատնաչափ սեւ մագեր բո լսած են : Պ * Հաստատման եւ այն մեթոտներուն միջել ղոր ի

Համար Լմենք Հօմ ^ունէինք արդէն) , կբ պատմէր , Վիօլա բազմ աթիւ ա սա ^ ա ր կն ե ր կբ ստանա յ , բա յց գործ կր գնէ Ֆրանսայի Համայնավար կուսակցու–

Օրմոնիկիցէ , խո րապէս ազգուահ^ Հայ բոէշեւիկ– առա յմմ կը մ երմէ որ եւ է վճարում, մինչ եւ ո ր թիւնր , իշխանութեան տիրանա լու Համար ;

ներու խ ե լագաբ ո ւթ ի ւնն ե ր էն , յանգիմ անահ՛ է ա շխարՀ Համողո ւի գիւտին վաւեր ական ո ւթե ան : Պ* Անառէ Ֆիլիփի կարծիքով , արտաքին նա­

զանոնք, դիտել տալով թէ մոռցած ՛են որ իրենք 150 ԿՐԱՄ ՍԱՌԱԾ ՄԻԱ պիտի բամնուի մին­ խարարութիւնն ալ պէաք չէ Համայնավարի մը

Հայեր են եւ իրենց դիմաց իններն՝ ալ Հայեր են % չեւ Գեկտեմբեր8, Դեկտեմբերի Օձ կտրօն ով, 100 յանձնել : «Մենք չենք կբ^ար իշխանութիւնը յանձ–

Ա՛ ի շա աՀուսարսափի մատնուած՝ Հ՚հա շնակ - կր՚ամ խոզեզէն՝ Օէն կա ր օն՛ով : էԱողի միսն ալ սա­ նել անոնց որոնց Համար բոլոր միջոցները լաւ են*,

ներ ի է&է՚ֆ **՝գձաւանջէն–, այղ. իշխանութեան օր ֊ կագն՛ով պիտի ծախ՛ուի այսուՀեաեւ։ կ ն զ Հա կաս ա կն , ընկերվարականներ՛ը պէտք է փշր–

կաննեբր սրտա՛նց եւ Հ բապաբակաւ կ^՝ոզ^ունէ ին .ՄԱՐՍԷՅԼԻ ՓՌԱՊԱՆՆԵՐԸ որոշեցին գործա. կեն բարոյական արժէքները, ազատեն մարգր, ա–

թուրք <ձասկեար՝&ին յաղթանակը Փոքր Ասիոյ մէջ, գուլ Հռչակել վագը » ՛՛ուրբաթ , նաՀանգապետր պաՀովեն արդարութեան տիրապետութիւներ : Հա.

երբ յունական բանակը ումասպառ 1^իյնար , խա - մեբմած \ըէԼաէՈ։4 "Բ ^՚*– է յաւելում Հացի գիներուն

փան՚ելով Աեվռի դաշնագրին գո րՆ ագրո ւթ իւն ը : վրայ : (Լա.րերա. շարունակութիւնը կարդալ դ. է շ )

թէեւ ^իր»ւքսւն , բա՛յց շարունակենք ։ ՀՀ.

Fonds A.R.A.M
   218   219   220   221   222   223   224   225   226   227   228