Page 223 - ARM_19-1946_04
P. 223
ՎԼՆՍԱՆ ՕՐԻՈԼ
ԺՈ՚ԼՈՎԻ
• քօոճտ տո 1 9 2 5 —
8 . Շ. Տ շ տ օ 3 7 6 . 2 8 Ճ ՆԱԻԱԳԱՀ ԱԶԳ
Օւ^օէօւե-Բւօթհօէքսոտ : Տա. ծ11ՏՏձ&եա
17, »Ա6 1)»ա.»ա6 - (13°) Երեքշաբթի օր Ազգ– մ-ողովին նախագաՀ ընւքԼ–
ա յ 008. 15-70 - 0. Շ. Բ. Բ«1տ 1678-63 րուեցալ Պ . Վէնսան Օրիոլ (ընկերվարա/լաե) ,
Տար. 1000, 6սոքս. 500, ծււ՚ամ՛.. 300, ֆր., Արաաս. 10 Տ°Լ– ստանալով 559 քոլէներու 284ք : Վերջին պաՀոմն
յ6*ճւ 5 ԼԱօշաԽշ 1946 Հինգշաբթի 5 Դեկտեմբեր Համայնավարն՛երը իբրեւ թեկնածու առաջարկած
էին Պ– Մարսէլ ՚Բաշէնը, որ շահեցաւ 170 ք"^է ,
այսինքն միայն իրենց երեսփոխաններուն ձայնը Հ
յ ֊ Ը – ՏԱՐԻ - 18» ձոոօտ իյ» 4871-'ւ.որ շրջան թ ի ւ 510 Խմբագիր՝ Շ. ՄԻՍԱՔԵԱ՚Ն ԳԻՆ՝ 4 Արմ աաականներն ալ թեկնած՛ու մր ունէին , Պ՛ Ա–
լէքսանգր Վառէն, որ ստացաւ 98 քուէ :
Վէնսան Օրիոլի քուէ տուած էին ժողովրդա
ՄԵՐ ԽՕՍ*Ը կանները ել ուրիշ չափաւոր տարբեր : Այս ար
ԾՈՒՌՆ (1Ի ՇԻՏԱԿԸ դիւնքը Հարուած մը կբ Համարուէր Պ • Մորիս քՒո–
րէղէ թեկնածութեան Համար (իբրեւ վարչապետ) յ
«ԴԱՇՆԱԿՆԵՐԻ ԼՈԻԾԸ» Կատարեալ փռրձանք ՝ «որ»ն ու «զոր»ր : ՚Սոյւն Ազգ– մ-ողովին նար նախագահը պիտի կրնայ պաշ
իսկ անաւնց համար որ ոչ միայն հրապարակաւ դաս
առած, այլեւ մաս՛նաւոր նամակներ ստացած եւնւ: տօնավարել միայն երկու ամիս, նոյնիսկ աւելի
Վերջին քանի մր շաբաթներու ընթացքի՛ն , պակաս , մինչեւ որ երկրորդ ժ֊ողովր ել հանրա -
«ՏառաիԱ ալ փորձանքի հանդիպած Էր :
Այսպէս ուրեմն , Հայաստանի խոյ.Հրգային իշ պետութեան նա իս ագահ լ, ընտրոլին եւ նոր ԱաՀմա–
Փորձերը կարդացուած ատեն, երեք ա՛նգամ
խանութեան Հաստատումէն 26 տարի փեր^ն ալ , «որ»ր գինովի պէս գլորած, դարձած է «գոր»։ նաղրութիլնչլ լիովին՛ գո բծագբուի
նոյն ստայօդ, \քինախնդիր եւ տմարդի եդանա կը , Ահաւասիկ ամենավերջինը (ազդ մր Մաբսէյ. Վէնսան Օրիոլ մէկն էր այն 80 եր եսփոխան հ -
լ է ՚ ն ՛ ) . – «... երեկոյթին զոր տեղի ունեցաւ»՝ (30
Հր՛աշնա կների անարդ լուծը» , ՀՀք)՝աշն ակ մաւ - ՛նոյեմբեր) : ներէն որոնք մեբմեցին քուէարկել մառէ շա լ Փէ -
ղերիստնեը» , « ֆաշիստ Ղ՝ ա շն ա կն ե ր » ; Շաըեցէք 1|արց է որ պիտի ըլլայ ՈՐ : թէ՚եի լիազօրութեան Համար 1940 յունիսին ւ 8-է -
ինչ՚որ կ՚իյնայ ձեր միտքր, դրդուելու Համար Հան Չեմ գիտեր, աւելի շուտ կր սորվ|ւ/°ն , ե թ է ը. աո յ անմիջապէս սկսաւ գործել Գեբմաններուն
սեմ թ է «ո/ւ»ը ֆրանսերէն զան է, « շ » ր » ը ՝ զսօն :
րային կարծիքը : Օրին՛ակ - գէմ, Հարաւային Ֆբանսայի մէջ ուր զիրք մր
Անշուշտ կարդաո իր ամէնքգ ալ , «Տառացի 1. Տառապը թ ե ր թ մրն է որ լոյս կը տես1նէ ա. գրեց դիմադրական պայքարի մասին, ուրիշ մրն
մէն օր :
Ղ՚Լ* օրուան թ՜իլին մէջ, ի"է որ թոյե՛ր էին Ո՝աաիօ֊ ալ՝ Վէչէւ՛ Աառավարու թեան դէմ :
2. Յառածը, ղոր կը կարդամ ամէն օր, կր հը–
Երեւանի խօսնակին բերնէն։ 2(>րդ սր եգւ ՚յբձի րատարակուի Փարիգի մէջ : իր ճառին մէջ, նորընտիր նախագաՀ ր յայտա–
տօնակատարութեան
առթիւ ։ Ու֊բիչ կողմնակի եւ 3. օատ յաջող անցաւ մեր հանդէսը , գոր կազ. րարեցեց . —- .յ; Ա՚ենք Հրաշք չէ ՛որ կը սպասենք, այ/
մակերպած է բ Սան|ուհի՝ներոլ Միռւթիւնը :
գարշելի ցնդաբան ութ իւննե ր ալ Փ ա ր ի զի՛ Հանդէ քաջութիւն, ազատակամ կա րգա պաՀ ո ւթ իւն եւ
4. Երէկ հանդէս մը՛ սարքած էր ՛սոր Սերունդի
սին մէջ, ուր այնքան էուր^ եւ վայելուչ գիրք մր X մասնասիւզը որ ունի 50 անդամ, հւ1ն. : Հեղինակութիւն * անշուշտ ոչ անձնական կամ բըու–
բ/ւնած էին պաշտօնական գէմքեր : •Հհ Աններելի սիալնհր ոբ կը վխտան ամէն օր, նապետական Հեղինակութիւն , այ յ Հեգինակու -
Եթէ մենք ալ ոլղէինք Եր՛եւանի խօսնակին արձակ թ է ոտանաւոր անմեռ (անմահ) • անմար թիւն մը որ կը ծնի ուշիմութենէն , քաջութենէն եւ
(անշէջ) :
լեզուով խօսիլ եւ ետ երթալ մինչեւ 26 տարի . . . ո ւ զղա մտութենէն եւ ի գործ կբ գրուի ազգին
Գործածեցէք ուրիշ ինչ բառ որ կ՚ուզէք , բայց
Ա՞յգ է ՛որ կր փնտռեն , օրն ի բուն ՀՀմիոլ - ոչ այգ երկուքր որոնք պարզապէս կր հայհոյեն Հակակշռին տակ , ազդին անունով եւ ազդին
քերականութեան դէմ :
թի՛՛ւն ,֊ միասնականութի՛ւն՛» աղաղակելէ ՚/երշ՝ : Համար ւ Ազգը ծարաւ է ճշմարտութեան , ճշմար
^ԲՀ.Գ ա յ ս ՚՚լաՀուս երբ գուռներր բաց՛եր են , ել տութիւն անցեալի , ճշմարտութիւն ներկայի, ճըշ–
ճառեր կր խօսին Հա յրենիքի ա մ բո գ<էաոմ անմ ա ս ին : մ աք աո ւթ ի ւն փ բ կո ւթե ան պա յմ աններու մ աս ին :
Լա՛լ, մենք ալ քիչ մը պատմութիւն թղթա - Կր մաղթեմ որ կառավարս ւթ իւնր անկեղծօրէն
տենքւ Ոչ թէ պատասխան տալու , այլ պարզապէս պարզէ թէ ինչ եղած է եւ ինչ պիտի ՛ըլլա ք : Բա
քան՛ի մը ճշմարտոլթիւններ յիշեցնե լու Համար : րեբախտաբար վերջ գտած է փոխանց ում ի եւ վա
Մեղի Համար երբեք Հաճ՛ելի չէ Հին վէրքերքրքրել : րանումն՛երու չբջանր : Այմմ պէաք է. վերակազմեի
Իր՛ենք են։ որ տեղի կոլտան՝ յ յամառօրէն շարուն՛ա սՏ րան սան , կարգի գնել զայն : ԱՀ ագին , բա յց
կելով 26 տարուան խո ւժ ան ա վար ո ւթ ի ւնր : Տեսակ սքանչելի գործ զոր կրնաք գլուխ Հանել այս մողո–
>է/չ չկամա՝րտ , ալիքներու պատերաղմ սարքելով X վր, եթէ յանդգնութիւն՝՜ իր առաջադրութեանց
Հ,այաստ,անէն ԱրտասաՀմ ան ; իսկ դուն, Երեւան , լսէ ։ • մէջ եւ մեթոտ՝ անոնց իրականացմ ան։ Համ ար հ Ե–
Արգ, պատմութիւնը կ՝ըսէ– Ամէն որ կը կարդանք ձեր թհրթեբուն մէջ թ է երկիրը գիտնա յ ճշմ ա ր տ ո ւթ ի ւն ը , կը Հաւան ի
Անճար , անտէր , ճղակտոր մ-ողովոլրղ մը օր֊ ՀՀ Մ աս։ չ ո֊եսպոլբլիղա յի շախմատային։ չեմ - անՀրամեշտ գո Հո դո ւթե ւան ց , պայման՛աւ ոք գիտ
Հասական պայքար, տառական իմաստ՛ով՝ գո յա - պիոնի կոչման համար»։ նայ թէ ինչու 1լ ընէ զանոնք* Աուտը, ակարութիւ–
մարտ կր մղէր ՝\Դ\ճին , իբր՛եւ Հետեւանք անօրինակ Ինչպէս կր տեսնէք , վեց բաոերէն երկուքր նր , անկարգութիսնն են որ ա ա ր ա կ ո յս եւ զզուանք
սա ր սա փնեբու : միայն հայերէն ե ն ։ յա։\ ձս9 կը բերեն » :
Այգ մ ոգովոլրղը յա^ողեցաւ բո յն մը Հաստա Արդ, «մատչ»լւ սւնգլերէն տտԱհԱ է . որ կը
տել աւերակներու վրայ, ահաւ՛որ քաոսի մր մ է ^ ։ կարդացուի «մէչ» եւ կը նշանակէ մրցում : Բ։ւա1> վԼՃԽ
վադապետութեաՕ
Անոր այսօր՚դւան բարեկամ ը , 1ՏորՀրգային « Շախմատ»ը նոյնպէս աւազումն է անգ՚լհբէն
Ռուսաստան , ՀՀգէպի տուն՝» քաշուած , ամփոփ - ԸՈ6ՏՏ, շհշշեատւէօ բառերուն եւ գեբմաներէնւի : Հայե. %փԱ
՛ուած էր Մ՚ոսկուայի մէ^ : րէն կ՚ըսենք՝ ճատրակ : ւ
<Հ.Անկամր2ելի» անջրպետ մր բացուած էր այղ Չեմպիոն == շհոաթՏՕՈ , աիսոյեան : ՚՝^՛ Երէկ ք չոբեքչաբթի , քուղումնալից տեսա -
իշխանութե՛ան ել նորահաստատ Հայնոցին միքեւ, <<Ռեսպուբլիգա»ն գիտէք արդէն , • = ֊ հանրա . րան մը կը պարղէր Ազգ* մոգովը, նոր վարչապե–
պետութիւն:
թշնամի ուժերով, ներքին։ թէ արտաքին– Ո՞Լբ կ ՚ ո լ զ է ք իջեցնել ռեսպուրլիղական ւո ի Ն բնտրութեան առթիւ հ Համայնավար ^^՚ԳԲ՛
8ե տագիմական ՚ումերբ կ\ր տիրապետէին կով– րէնը , այս «ռեգորդայւիւն էրուդիցիայի հայե. Կոմ իտէն վեբջնապէս վճռած էր Ա որիս Թ՚ռր՛էդի
նատ»ով : չեմպիո .
կասի մէջ եւ լեռներ էն անդին ւ Այն աստիճան որ , թեկնածութիւնը : Ընկեր վար ականներու Ազգ * մո–
ՎԱՀԷ
Հսյ յ բոլշե լիկն երր լեղապատառ կր փախչէին գոՎը բացառի կ նիստ մը դո ւմ ա բե ց ե բեքշա բթի
Վրաս տանէն եւ Ագր բէ ջան էն , եւ ապաստան գիշեր, վիճաբանելով մինչեւ լոյս; (հերթերու
կը գտնէին Երեւան , «Գաշնակ մ աւզե րի սան եր ի» Հ բատ ար ակութի ւնն եր ր կը Հաստատեն թէ վիճա ֊
Հովանաւորութեան տակ։ Ոչ միայն ապաստան ,, ԶՈՐՍ ՄԵ՛ԾԵՐԸ կը շարունակեն կարգի ղնե, բան՚ութիւններլլ շատ բո լ ռ ն եդած են : Այն պատ ֊
այլել պաշտօն՝ զանազան նախարարութեան/լ մէջ, Հինղ պարա՚ոլած պետութեանց գա շն աղի րներր՛. ուիբակներր որ տեսակցեր էին Համ ա յնավա րնե -
Կրթական, ելմտական եւն, ազնին, խօսք տալով։ Առը օրուան նիստին մէջ որոշեց իՆ ո ր Իտալիա եւ բուն Հետ , մ ան րամ ասն տեգեկո ւ թ ի՛ւնն ե բ Հ աղ որ -
Ու եղաւ որ այդ մարդիկ ապստամբութիւն մր Պո ւլկարիա (իւր տքան չիլրր) \ 50 մ իլիոն տոլար դեցին : ԸնգՀ * քարտուգաբբ , կի Ա՝ոէէէ չծածկեց
"աԲքեսին եւ սլա լ, տ ո լ ե ո ան (1920 Մ այիս) : ; Ե ՛֊ Հատուցում ՛վճարեն Հունաստանի եւ Եուկոսլա ֊ կացութեան ծանր՛ակշիռ Հանդամանքր ;
յետ, ո յ պայթեցաւ դմ բախտ պատերազմ մը (1920 լիոյ : Աետո յ որոշեց ին անփոփոխ պաՀել յո քնել - Վիճաբանութեանց . ընթացքին՝ ^ նախորդ նա -
Սեպտեմբեր՝) • պոլլկարակ . սաՀմանադլոլխը ,ե֊ որոշ ասլազինում խարար՝ Անտռէ /Ց)իլիփ >ումգնօբէն Հակառակեցաւ
«Մ ուսթաֆա ՚Բէմալ եղբայրդ է գալիս» , ա– կատարել Պուլկարիս յ կողմէն ։ թերթերը կր գրեն Մ որիս թ՝ո րէզի թեկնածութեան– , շեշտելով իժէ
մըպ–
ւեաեցին այս մարգիկր, թունաւորելով բանակք, թէ Մոլոթով Հետեւեալ խօսքն արտասաներ է տեղի Համայնավարի մր ձգել $)րանսայի վարչապետու -
կոարելո,վ .անոր բարոյական կորովը։ տագին , երբ Պըքնւզ եւ Պէվին կր խն գրէին/ ենք թիւնր՝ կը նշանակէ օտարի մր յանձն ել գործերո լ
նաեւ
Մնացեալը գիտէք : Հանրապետութիւնը, ու - ա ալ փոքր Հարցի մը մասին * - ,Հ,Ա՚ենք ՛որոշած դե կա վա բո ւթ իւն բ , իր կարծիքով , Համ ա յնավարը
մասպառ , Հարկադրուեցաւ ստոր ագր ել խա րո ա . տեգի տալ ամբողջ գծին վրայ, կրնանք ղիջիէ ներկայացուցիչ՛ն է Աոսկուայի Հուր կբ բազմի ա–
ռակ դաշնագիր մը : Այ&՝ ումը որ կրնար խավւանեհ այս կէտին մէջ» : քՍոբՀրգային /• • պատուիրակը, մէնէն յեաադիմական կառավարութիւնրւ Պէաք է
գաշն\ադրին ստորագրութիւնը, ինք ստ՛որագրեց Վաիշինսկի , ք այտա բաբե ց Հրապարակա լին՝ մոգո՚վի աքնպէս շարմինք ՛որ բան՛ուոր դասակարգը յուսա–
է ոչ ֊ յար
շատ աւելի խայտառակ թուղթ մը, 1921 մարտ մը մէջ թէ հք * Ա՚իութիւնբ պատրաստ խաբ չրլլայ » :
1 եին ; (Բաբե Հաճեց էք նորէն կարդալ բո լշելիկ ձակմանէ եւ զինաթափութեան դա շնագիրնե ր , ինչ Հօթ - Վիէոի երեսփոխանն ալ բուռն ճառ մը
Բորեանի պատմական գէբքը՚ւ տպուած՝ Ատոսկուա^ *. պէս եւ առեւտրական Համ աձա յնութիւններ կնքեք իսօսեցաւ Համա յնավա րո ւթեան գէմ : ՛նախկին
Այգ իշխանութեան Հայաստանի առաքին ներ– դրա՛մատիրական՝ աղգերու Հետ; վարչապետը, Պ * կոլէն , ընդՀակառակն թեր խօ -
կայացուցիչներր իսկական դմոխքի մր վերածե - ՃԱՂԱՏՆԵՐՈՒ ԱՋ֊ԲԸ ԼՈ8Ս — Վիօլա ան,,ւ - սեցաւ, գիաել տալով թէ կարելի չէ աւելի երկա
ց ի" ե/ • Հայաստանը , զանգուաձ՜ա յին ՛աքսորներով ^ նով մէկը որ տասնըութ տաըիէ ի վեր փորձեր կր րաձգել կառավարութեան կազմութիւներ; \1ետ–ո %
կողոպուտն՛երով , դնգա կա Հ ա ր ութիւններ ո վ հ (իո - կատարէր ճաղատ գլուխներսւ վր՛ա լ մաղ բուսցնեք երկարօբէն բացատրեց թէ Համայնավար կուսակ ֊
գովոլրգին բո՛դոքի ձայնը Հասաւ մինչեւ Ա* ո ս կո ւա , տա լո ւ , յաջողած է վերջապէս իրվքորձերը կատա ցութիլնր ՀետզՀետէ կը բարեշրջուի եւ այմմ Հազ–
էիաղօբ մը գրկելԼԱ՚իաս–
եւ Լէնին՛ Հարկադրուեցաւ րելագործել , ինչպէս կը գրեն թերթերը : Հլուից ե - գային եւ մողովրղավաբ» դարձած է*.
նիկեան^ , պատուիրելով որ Հայաստանը չշվաթեն բիաց ի եւ ամ եր ի կա ց ի երկու անձեր շն/որՀ իւ ա քս Մորիս Թ՝ոբէզի ընտրութեան դէմ խօսեցաւ
բաղդատու
(հուսաստանի Հետ : դարմանումին , տասն օրուան ընթացքին՝ Հաճ՛ոյքով նաեւ ներքին նախարարը , Պ* Տէվ՚ոէօ ,
Ողբացեալ Տ՝ովՀ * թ՝ումանեանը , որ Պոլիս ե– գիտած են, որ իրենց ճաղատ դլուխնեբուն վրա ւ թիւն մը կատարելով Հիթէէըական իշխանութեան\
կահ՛ էր , Ե * Թաղիանոսեանի Հետ , ՀՀՀօկ%կագմելու մէկուկէս մատնաչափ սեւ մագեր բո լսած են : Պ * Հաստատման եւ այն մեթոտներուն միջել ղոր ի
Համար Լմենք Հօմ ^ունէինք արդէն) , կբ պատմէր , Վիօլա բազմ աթիւ ա սա ^ ա ր կն ե ր կբ ստանա յ , բա յց գործ կր գնէ Ֆրանսայի Համայնավար կուսակցու–
Օրմոնիկիցէ , խո րապէս ազգուահ^ Հայ բոէշեւիկ– առա յմմ կը մ երմէ որ եւ է վճարում, մինչ եւ ո ր թիւնր , իշխանութեան տիրանա լու Համար ;
ներու խ ե լագաբ ո ւթ ի ւնն ե ր էն , յանգիմ անահ՛ է ա շխարՀ Համողո ւի գիւտին վաւեր ական ո ւթե ան : Պ* Անառէ Ֆիլիփի կարծիքով , արտաքին նա
զանոնք, դիտել տալով թէ մոռցած ՛են որ իրենք 150 ԿՐԱՄ ՍԱՌԱԾ ՄԻԱ պիտի բամնուի մին խարարութիւնն ալ պէաք չէ Համայնավարի մը
Հայեր են եւ իրենց դիմաց իններն՝ ալ Հայեր են % չեւ Գեկտեմբեր8, Դեկտեմբերի Օձ կտրօն ով, 100 յանձնել : «Մենք չենք կբ^ար իշխանութիւնը յանձ–
Ա՛ ի շա աՀուսարսափի մատնուած՝ Հ՚հա շնակ - կր՚ամ խոզեզէն՝ Օէն կա ր օն՛ով : էԱողի միսն ալ սա նել անոնց որոնց Համար բոլոր միջոցները լաւ են*,
ներ ի է&է՚ֆ **՝գձաւանջէն–, այղ. իշխանութեան օր ֊ կագն՛ով պիտի ծախ՛ուի այսուՀեաեւ։ կ ն զ Հա կաս ա կն , ընկերվարականներ՛ը պէտք է փշր–
կաննեբր սրտա՛նց եւ Հ բապաբակաւ կ^՝ոզ^ունէ ին .ՄԱՐՍԷՅԼԻ ՓՌԱՊԱՆՆԵՐԸ որոշեցին գործա. կեն բարոյական արժէքները, ազատեն մարգր, ա–
թուրք <ձասկեար՝&ին յաղթանակը Փոքր Ասիոյ մէջ, գուլ Հռչակել վագը » ՛՛ուրբաթ , նաՀանգապետր պաՀովեն արդարութեան տիրապետութիւներ : Հա.
երբ յունական բանակը ումասպառ 1^իյնար , խա - մեբմած \ըէԼաէՈ։4 "Բ ^՚*– է յաւելում Հացի գիներուն
փան՚ելով Աեվռի դաշնագրին գո րՆ ագրո ւթ իւն ը : վրայ : (Լա.րերա. շարունակութիւնը կարդալ դ. է շ )
թէեւ ^իր»ւքսւն , բա՛յց շարունակենք ։ ՀՀ.
Fonds A.R.A.M
ԺՈ՚ԼՈՎԻ
• քօոճտ տո 1 9 2 5 —
8 . Շ. Տ շ տ օ 3 7 6 . 2 8 Ճ ՆԱԻԱԳԱՀ ԱԶԳ
Օւ^օէօւե-Բւօթհօէքսոտ : Տա. ծ11ՏՏձ&եա
17, »Ա6 1)»ա.»ա6 - (13°) Երեքշաբթի օր Ազգ– մ-ողովին նախագաՀ ընւքԼ–
ա յ 008. 15-70 - 0. Շ. Բ. Բ«1տ 1678-63 րուեցալ Պ . Վէնսան Օրիոլ (ընկերվարա/լաե) ,
Տար. 1000, 6սոքս. 500, ծււ՚ամ՛.. 300, ֆր., Արաաս. 10 Տ°Լ– ստանալով 559 քոլէներու 284ք : Վերջին պաՀոմն
յ6*ճւ 5 ԼԱօշաԽշ 1946 Հինգշաբթի 5 Դեկտեմբեր Համայնավարն՛երը իբրեւ թեկնածու առաջարկած
էին Պ– Մարսէլ ՚Բաշէնը, որ շահեցաւ 170 ք"^է ,
այսինքն միայն իրենց երեսփոխաններուն ձայնը Հ
յ ֊ Ը – ՏԱՐԻ - 18» ձոոօտ իյ» 4871-'ւ.որ շրջան թ ի ւ 510 Խմբագիր՝ Շ. ՄԻՍԱՔԵԱ՚Ն ԳԻՆ՝ 4 Արմ աաականներն ալ թեկնած՛ու մր ունէին , Պ՛ Ա–
լէքսանգր Վառէն, որ ստացաւ 98 քուէ :
Վէնսան Օրիոլի քուէ տուած էին ժողովրդա
ՄԵՐ ԽՕՍ*Ը կանները ել ուրիշ չափաւոր տարբեր : Այս ար
ԾՈՒՌՆ (1Ի ՇԻՏԱԿԸ դիւնքը Հարուած մը կբ Համարուէր Պ • Մորիս քՒո–
րէղէ թեկնածութեան Համար (իբրեւ վարչապետ) յ
«ԴԱՇՆԱԿՆԵՐԻ ԼՈԻԾԸ» Կատարեալ փռրձանք ՝ «որ»ն ու «զոր»ր : ՚Սոյւն Ազգ– մ-ողովին նար նախագահը պիտի կրնայ պաշ
իսկ անաւնց համար որ ոչ միայն հրապարակաւ դաս
առած, այլեւ մաս՛նաւոր նամակներ ստացած եւնւ: տօնավարել միայն երկու ամիս, նոյնիսկ աւելի
Վերջին քանի մր շաբաթներու ընթացքի՛ն , պակաս , մինչեւ որ երկրորդ ժ֊ողովր ել հանրա -
«ՏառաիԱ ալ փորձանքի հանդիպած Էր :
Այսպէս ուրեմն , Հայաստանի խոյ.Հրգային իշ պետութեան նա իս ագահ լ, ընտրոլին եւ նոր ԱաՀմա–
Փորձերը կարդացուած ատեն, երեք ա՛նգամ
խանութեան Հաստատումէն 26 տարի փեր^ն ալ , «որ»ր գինովի պէս գլորած, դարձած է «գոր»։ նաղրութիլնչլ լիովին՛ գո բծագբուի
նոյն ստայօդ, \քինախնդիր եւ տմարդի եդանա կը , Ահաւասիկ ամենավերջինը (ազդ մր Մաբսէյ. Վէնսան Օրիոլ մէկն էր այն 80 եր եսփոխան հ -
լ է ՚ ն ՛ ) . – «... երեկոյթին զոր տեղի ունեցաւ»՝ (30
Հր՛աշնա կների անարդ լուծը» , ՀՀք)՝աշն ակ մաւ - ՛նոյեմբեր) : ներէն որոնք մեբմեցին քուէարկել մառէ շա լ Փէ -
ղերիստնեը» , « ֆաշիստ Ղ՝ ա շն ա կն ե ր » ; Շաըեցէք 1|արց է որ պիտի ըլլայ ՈՐ : թէ՚եի լիազօրութեան Համար 1940 յունիսին ւ 8-է -
ինչ՚որ կ՚իյնայ ձեր միտքր, դրդուելու Համար Հան Չեմ գիտեր, աւելի շուտ կր սորվ|ւ/°ն , ե թ է ը. աո յ անմիջապէս սկսաւ գործել Գեբմաններուն
սեմ թ է «ո/ւ»ը ֆրանսերէն զան է, « շ » ր » ը ՝ զսօն :
րային կարծիքը : Օրին՛ակ - գէմ, Հարաւային Ֆբանսայի մէջ ուր զիրք մր
Անշուշտ կարդաո իր ամէնքգ ալ , «Տառացի 1. Տառապը թ ե ր թ մրն է որ լոյս կը տես1նէ ա. գրեց դիմադրական պայքարի մասին, ուրիշ մրն
մէն օր :
Ղ՚Լ* օրուան թ՜իլին մէջ, ի"է որ թոյե՛ր էին Ո՝աաիօ֊ ալ՝ Վէչէւ՛ Աառավարու թեան դէմ :
2. Յառածը, ղոր կը կարդամ ամէն օր, կր հը–
Երեւանի խօսնակին բերնէն։ 2(>րդ սր եգւ ՚յբձի րատարակուի Փարիգի մէջ : իր ճառին մէջ, նորընտիր նախագաՀ ր յայտա–
տօնակատարութեան
առթիւ ։ Ու֊բիչ կողմնակի եւ 3. օատ յաջող անցաւ մեր հանդէսը , գոր կազ. րարեցեց . —- .յ; Ա՚ենք Հրաշք չէ ՛որ կը սպասենք, այ/
մակերպած է բ Սան|ուհի՝ներոլ Միռւթիւնը :
գարշելի ցնդաբան ութ իւննե ր ալ Փ ա ր ի զի՛ Հանդէ քաջութիւն, ազատակամ կա րգա պաՀ ո ւթ իւն եւ
4. Երէկ հանդէս մը՛ սարքած էր ՛սոր Սերունդի
սին մէջ, ուր այնքան էուր^ եւ վայելուչ գիրք մր X մասնասիւզը որ ունի 50 անդամ, հւ1ն. : Հեղինակութիւն * անշուշտ ոչ անձնական կամ բըու–
բ/ւնած էին պաշտօնական գէմքեր : •Հհ Աններելի սիալնհր ոբ կը վխտան ամէն օր, նապետական Հեղինակութիւն , այ յ Հեգինակու -
Եթէ մենք ալ ոլղէինք Եր՛եւանի խօսնակին արձակ թ է ոտանաւոր անմեռ (անմահ) • անմար թիւն մը որ կը ծնի ուշիմութենէն , քաջութենէն եւ
(անշէջ) :
լեզուով խօսիլ եւ ետ երթալ մինչեւ 26 տարի . . . ո ւ զղա մտութենէն եւ ի գործ կբ գրուի ազգին
Գործածեցէք ուրիշ ինչ բառ որ կ՚ուզէք , բայց
Ա՞յգ է ՛որ կր փնտռեն , օրն ի բուն ՀՀմիոլ - ոչ այգ երկուքր որոնք պարզապէս կր հայհոյեն Հակակշռին տակ , ազդին անունով եւ ազդին
քերականութեան դէմ :
թի՛՛ւն ,֊ միասնականութի՛ւն՛» աղաղակելէ ՚/երշ՝ : Համար ւ Ազգը ծարաւ է ճշմարտութեան , ճշմար
^ԲՀ.Գ ա յ ս ՚՚լաՀուս երբ գուռներր բաց՛եր են , ել տութիւն անցեալի , ճշմարտութիւն ներկայի, ճըշ–
ճառեր կր խօսին Հա յրենիքի ա մ բո գ<էաոմ անմ ա ս ին : մ աք աո ւթ ի ւն փ բ կո ւթե ան պա յմ աններու մ աս ին :
Լա՛լ, մենք ալ քիչ մը պատմութիւն թղթա - Կր մաղթեմ որ կառավարս ւթ իւնր անկեղծօրէն
տենքւ Ոչ թէ պատասխան տալու , այլ պարզապէս պարզէ թէ ինչ եղած է եւ ինչ պիտի ՛ըլլա ք : Բա
քան՛ի մը ճշմարտոլթիւններ յիշեցնե լու Համար : րեբախտաբար վերջ գտած է փոխանց ում ի եւ վա
Մեղի Համար երբեք Հաճ՛ելի չէ Հին վէրքերքրքրել : րանումն՛երու չբջանր : Այմմ պէաք է. վերակազմեի
Իր՛ենք են։ որ տեղի կոլտան՝ յ յամառօրէն շարուն՛ա սՏ րան սան , կարգի գնել զայն : ԱՀ ագին , բա յց
կելով 26 տարուան խո ւժ ան ա վար ո ւթ ի ւնր : Տեսակ սքանչելի գործ զոր կրնաք գլուխ Հանել այս մողո–
>է/չ չկամա՝րտ , ալիքներու պատերաղմ սարքելով X վր, եթէ յանդգնութիւն՝՜ իր առաջադրութեանց
Հ,այաստ,անէն ԱրտասաՀմ ան ; իսկ դուն, Երեւան , լսէ ։ • մէջ եւ մեթոտ՝ անոնց իրականացմ ան։ Համ ար հ Ե–
Արգ, պատմութիւնը կ՝ըսէ– Ամէն որ կը կարդանք ձեր թհրթեբուն մէջ թ է երկիրը գիտնա յ ճշմ ա ր տ ո ւթ ի ւն ը , կը Հաւան ի
Անճար , անտէր , ճղակտոր մ-ողովոլրղ մը օր֊ ՀՀ Մ աս։ չ ո֊եսպոլբլիղա յի շախմատային։ չեմ - անՀրամեշտ գո Հո դո ւթե ւան ց , պայման՛աւ ոք գիտ
Հասական պայքար, տառական իմաստ՛ով՝ գո յա - պիոնի կոչման համար»։ նայ թէ ինչու 1լ ընէ զանոնք* Աուտը, ակարութիւ–
մարտ կր մղէր ՝\Դ\ճին , իբր՛եւ Հետեւանք անօրինակ Ինչպէս կր տեսնէք , վեց բաոերէն երկուքր նր , անկարգութիսնն են որ ա ա ր ա կ ո յս եւ զզուանք
սա ր սա փնեբու : միայն հայերէն ե ն ։ յա։\ ձս9 կը բերեն » :
Այգ մ ոգովոլրղը յա^ողեցաւ բո յն մը Հաստա Արդ, «մատչ»լւ սւնգլերէն տտԱհԱ է . որ կը
տել աւերակներու վրայ, ահաւ՛որ քաոսի մր մ է ^ ։ կարդացուի «մէչ» եւ կը նշանակէ մրցում : Բ։ւա1> վԼՃԽ
վադապետութեաՕ
Անոր այսօր՚դւան բարեկամ ը , 1ՏորՀրգային « Շախմատ»ը նոյնպէս աւազումն է անգ՚լհբէն
Ռուսաստան , ՀՀգէպի տուն՝» քաշուած , ամփոփ - ԸՈ6ՏՏ, շհշշեատւէօ բառերուն եւ գեբմաներէնւի : Հայե. %փԱ
՛ուած էր Մ՚ոսկուայի մէ^ : րէն կ՚ըսենք՝ ճատրակ : ւ
<Հ.Անկամր2ելի» անջրպետ մր բացուած էր այղ Չեմպիոն == շհոաթՏՕՈ , աիսոյեան : ՚՝^՛ Երէկ ք չոբեքչաբթի , քուղումնալից տեսա -
իշխանութե՛ան ել նորահաստատ Հայնոցին միքեւ, <<Ռեսպուբլիգա»ն գիտէք արդէն , • = ֊ հանրա . րան մը կը պարղէր Ազգ* մոգովը, նոր վարչապե–
պետութիւն:
թշնամի ուժերով, ներքին։ թէ արտաքին– Ո՞Լբ կ ՚ ո լ զ է ք իջեցնել ռեսպուրլիղական ւո ի Ն բնտրութեան առթիւ հ Համայնավար ^^՚ԳԲ՛
8ե տագիմական ՚ումերբ կ\ր տիրապետէին կով– րէնը , այս «ռեգորդայւիւն էրուդիցիայի հայե. Կոմ իտէն վեբջնապէս վճռած էր Ա որիս Թ՚ռր՛էդի
նատ»ով : չեմպիո .
կասի մէջ եւ լեռներ էն անդին ւ Այն աստիճան որ , թեկնածութիւնը : Ընկեր վար ականներու Ազգ * մո–
ՎԱՀԷ
Հսյ յ բոլշե լիկն երր լեղապատառ կր փախչէին գոՎը բացառի կ նիստ մը դո ւմ ա բե ց ե բեքշա բթի
Վրաս տանէն եւ Ագր բէ ջան էն , եւ ապաստան գիշեր, վիճաբանելով մինչեւ լոյս; (հերթերու
կը գտնէին Երեւան , «Գաշնակ մ աւզե րի սան եր ի» Հ բատ ար ակութի ւնն եր ր կը Հաստատեն թէ վիճա ֊
Հովանաւորութեան տակ։ Ոչ միայն ապաստան ,, ԶՈՐՍ ՄԵ՛ԾԵՐԸ կը շարունակեն կարգի ղնե, բան՚ութիւններլլ շատ բո լ ռ ն եդած են : Այն պատ ֊
այլել պաշտօն՝ զանազան նախարարութեան/լ մէջ, Հինղ պարա՚ոլած պետութեանց գա շն աղի րներր՛. ուիբակներր որ տեսակցեր էին Համ ա յնավա րնե -
Կրթական, ելմտական եւն, ազնին, խօսք տալով։ Առը օրուան նիստին մէջ որոշեց իՆ ո ր Իտալիա եւ բուն Հետ , մ ան րամ ասն տեգեկո ւ թ ի՛ւնն ե բ Հ աղ որ -
Ու եղաւ որ այդ մարդիկ ապստամբութիւն մր Պո ւլկարիա (իւր տքան չիլրր) \ 50 մ իլիոն տոլար դեցին : ԸնգՀ * քարտուգաբբ , կի Ա՝ոէէէ չծածկեց
"աԲքեսին եւ սլա լ, տ ո լ ե ո ան (1920 Մ այիս) : ; Ե ՛֊ Հատուցում ՛վճարեն Հունաստանի եւ Եուկոսլա ֊ կացութեան ծանր՛ակշիռ Հանդամանքր ;
յետ, ո յ պայթեցաւ դմ բախտ պատերազմ մը (1920 լիոյ : Աետո յ որոշեց ին անփոփոխ պաՀել յո քնել - Վիճաբանութեանց . ընթացքին՝ ^ նախորդ նա -
Սեպտեմբեր՝) • պոլլկարակ . սաՀմանադլոլխը ,ե֊ որոշ ասլազինում խարար՝ Անտռէ /Ց)իլիփ >ումգնօբէն Հակառակեցաւ
«Մ ուսթաֆա ՚Բէմալ եղբայրդ է գալիս» , ա– կատարել Պուլկարիս յ կողմէն ։ թերթերը կր գրեն Մ որիս թ՝ո րէզի թեկնածութեան– , շեշտելով իժէ
մըպ–
ւեաեցին այս մարգիկր, թունաւորելով բանակք, թէ Մոլոթով Հետեւեալ խօսքն արտասաներ է տեղի Համայնավարի մր ձգել $)րանսայի վարչապետու -
կոարելո,վ .անոր բարոյական կորովը։ տագին , երբ Պըքնւզ եւ Պէվին կր խն գրէին/ ենք թիւնր՝ կը նշանակէ օտարի մր յանձն ել գործերո լ
նաեւ
Մնացեալը գիտէք : Հանրապետութիւնը, ու - ա ալ փոքր Հարցի մը մասին * - ,Հ,Ա՚ենք ՛որոշած դե կա վա բո ւթ իւն բ , իր կարծիքով , Համ ա յնավարը
մասպառ , Հարկադրուեցաւ ստոր ագր ել խա րո ա . տեգի տալ ամբողջ գծին վրայ, կրնանք ղիջիէ ներկայացուցիչ՛ն է Աոսկուայի Հուր կբ բազմի ա–
ռակ դաշնագիր մը : Այ&՝ ումը որ կրնար խավւանեհ այս կէտին մէջ» : քՍոբՀրգային /• • պատուիրակը, մէնէն յեաադիմական կառավարութիւնրւ Պէաք է
գաշն\ադրին ստորագրութիւնը, ինք ստ՛որագրեց Վաիշինսկի , ք այտա բաբե ց Հրապարակա լին՝ մոգո՚վի աքնպէս շարմինք ՛որ բան՛ուոր դասակարգը յուսա–
է ոչ ֊ յար
շատ աւելի խայտառակ թուղթ մը, 1921 մարտ մը մէջ թէ հք * Ա՚իութիւնբ պատրաստ խաբ չրլլայ » :
1 եին ; (Բաբե Հաճեց էք նորէն կարդալ բո լշելիկ ձակմանէ եւ զինաթափութեան դա շնագիրնե ր , ինչ Հօթ - Վիէոի երեսփոխանն ալ բուռն ճառ մը
Բորեանի պատմական գէբքը՚ւ տպուած՝ Ատոսկուա^ *. պէս եւ առեւտրական Համ աձա յնութիւններ կնքեք իսօսեցաւ Համա յնավա րո ւթեան գէմ : ՛նախկին
Այգ իշխանութեան Հայաստանի առաքին ներ– դրա՛մատիրական՝ աղգերու Հետ; վարչապետը, Պ * կոլէն , ընդՀակառակն թեր խօ -
կայացուցիչներր իսկական դմոխքի մր վերածե - ՃԱՂԱՏՆԵՐՈՒ ԱՋ֊ԲԸ ԼՈ8Ս — Վիօլա ան,,ւ - սեցաւ, գիաել տալով թէ կարելի չէ աւելի երկա
ց ի" ե/ • Հայաստանը , զանգուաձ՜ա յին ՛աքսորներով ^ նով մէկը որ տասնըութ տաըիէ ի վեր փորձեր կր րաձգել կառավարութեան կազմութիւներ; \1ետ–ո %
կողոպուտն՛երով , դնգա կա Հ ա ր ութիւններ ո վ հ (իո - կատարէր ճաղատ գլուխներսւ վր՛ա լ մաղ բուսցնեք երկարօբէն բացատրեց թէ Համայնավար կուսակ ֊
գովոլրգին բո՛դոքի ձայնը Հասաւ մինչեւ Ա* ո ս կո ւա , տա լո ւ , յաջողած է վերջապէս իրվքորձերը կատա ցութիլնր ՀետզՀետէ կը բարեշրջուի եւ այմմ Հազ–
էիաղօբ մը գրկելԼԱ՚իաս–
եւ Լէնին՛ Հարկադրուեցաւ րելագործել , ինչպէս կը գրեն թերթերը : Հլուից ե - գային եւ մողովրղավաբ» դարձած է*.
նիկեան^ , պատուիրելով որ Հայաստանը չշվաթեն բիաց ի եւ ամ եր ի կա ց ի երկու անձեր շն/որՀ իւ ա քս Մորիս Թ՝ոբէզի ընտրութեան դէմ խօսեցաւ
բաղդատու
(հուսաստանի Հետ : դարմանումին , տասն օրուան ընթացքին՝ Հաճ՛ոյքով նաեւ ներքին նախարարը , Պ* Տէվ՚ոէօ ,
Ողբացեալ Տ՝ովՀ * թ՝ումանեանը , որ Պոլիս ե– գիտած են, որ իրենց ճաղատ դլուխնեբուն վրա ւ թիւն մը կատարելով Հիթէէըական իշխանութեան\
կահ՛ էր , Ե * Թաղիանոսեանի Հետ , ՀՀՀօկ%կագմելու մէկուկէս մատնաչափ սեւ մագեր բո լսած են : Պ * Հաստատման եւ այն մեթոտներուն միջել ղոր ի
Համար Լմենք Հօմ ^ունէինք արդէն) , կբ պատմէր , Վիօլա բազմ աթիւ ա սա ^ ա ր կն ե ր կբ ստանա յ , բա յց գործ կր գնէ Ֆրանսայի Համայնավար կուսակցու–
Օրմոնիկիցէ , խո րապէս ազգուահ^ Հայ բոէշեւիկ– առա յմմ կը մ երմէ որ եւ է վճարում, մինչ եւ ո ր թիւնր , իշխանութեան տիրանա լու Համար ;
ներու խ ե լագաբ ո ւթ ի ւնն ե ր էն , յանգիմ անահ՛ է ա շխարՀ Համողո ւի գիւտին վաւեր ական ո ւթե ան : Պ* Անառէ Ֆիլիփի կարծիքով , արտաքին նա
զանոնք, դիտել տալով թէ մոռցած ՛են որ իրենք 150 ԿՐԱՄ ՍԱՌԱԾ ՄԻԱ պիտի բամնուի մին խարարութիւնն ալ պէաք չէ Համայնավարի մը
Հայեր են եւ իրենց դիմաց իններն՝ ալ Հայեր են % չեւ Գեկտեմբեր8, Դեկտեմբերի Օձ կտրօն ով, 100 յանձնել : «Մենք չենք կբ^ար իշխանութիւնը յանձ–
Ա՛ ի շա աՀուսարսափի մատնուած՝ Հ՚հա շնակ - կր՚ամ խոզեզէն՝ Օէն կա ր օն՛ով : էԱողի միսն ալ սա նել անոնց որոնց Համար բոլոր միջոցները լաւ են*,
ներ ի է&է՚ֆ **՝գձաւանջէն–, այղ. իշխանութեան օր ֊ կագն՛ով պիտի ծախ՛ուի այսուՀեաեւ։ կ ն զ Հա կաս ա կն , ընկերվարականներ՛ը պէտք է փշր–
կաննեբր սրտա՛նց եւ Հ բապաբակաւ կ^՝ոզ^ունէ ին .ՄԱՐՍԷՅԼԻ ՓՌԱՊԱՆՆԵՐԸ որոշեցին գործա. կեն բարոյական արժէքները, ազատեն մարգր, ա–
թուրք <ձասկեար՝&ին յաղթանակը Փոքր Ասիոյ մէջ, գուլ Հռչակել վագը » ՛՛ուրբաթ , նաՀանգապետր պաՀովեն արդարութեան տիրապետութիւներ : Հա.
երբ յունական բանակը ումասպառ 1^իյնար , խա - մեբմած \ըէԼաէՈ։4 "Բ ^՚*– է յաւելում Հացի գիներուն
փան՚ելով Աեվռի դաշնագրին գո րՆ ագրո ւթ իւն ը : վրայ : (Լա.րերա. շարունակութիւնը կարդալ դ. է շ )
թէեւ ^իր»ւքսւն , բա՛յց շարունակենք ։ ՀՀ.
Fonds A.R.A.M