Page 213 - ARM_19-1946_04

8 ԱՌԱՋ 3

կուսէ ա յին սա խա՛նձ ա յո յզ , մփա յն ՚Բէփն էր ո ր կր ՊՈ Ի Տ ՛Մ ԾԻԾԱՂ ՝Լշտանա0նք ասոր Համար ; Երբե՛ք : Նոյնիսկ
կը մասնակցինք
Հա^էր նորեկ փեսասուին եաեւէն ու առնելէն ւ այդ վարձատրութեան՝ իբր տուրք

վճարող ամերիկեան քաղաքացիներ : Ոէ֊բեմն , այդ

X. Ափդ րա՚(յա . քսանեւՀինգ միլիոն տոլար վարձատրութեան մէջ,

Եօթնեակի կիրակին, Հագուած ս քո ւահ՜ , կանգ Հայկական գրամն ալ իր Համեստ բաժինը ունի ։

նեցաւ նորեկ ն շան ած ին աո^եւ ։ Պ սյ յծառ արեւ *Իիտեթն արդեօք ա յս կէտ ը մեր Ամ երիկաց ի

մչլ ամրան ԼրթսերչՀ կ՛՚երկարէր անցնելու. մօտ , Ռ՚՚Լ է (ԼսեՐ $է՝ «աշխարՀ գրամի վրայ ^.Ր ,Հ\իմ Տէօմպէլիկեաներն ու Հարուըրտ էյբիպաքան–

գունաթափ գարուն ին , իր անդրանիկ Համբոյրք դառնայ ։ Աաբգիկ դրամապաշտ են» հ Ապուր են ետնները *

դրոշմելու Համար ։ Հեուո՛ւն , ծուէր իր լազուարթ են կերեր* * * ք՝այց ժամանսքկ ունին անոնք այգ վւոքր բա­

արգանդէն փրվւրագին թիթե ո նիկներ կր թոց եկ ր քերականութեան բոլորովին Հակառակ է ՚" ք զ ներով ղբադելու, երբ անդին ^Լաս ներքին Հրա­

V 4 ՛ՂԻ ափունքբ : վարկածը ։ Նախանձի արդիւնք • Աղքատներու եւ տապ եւ էական խնդիրներ , Ա* %եւոնդեան քնիհսԱՈ

Այդ առաւօտ , փառաշուք , իշխանավայել ինք­ անճարակներու կողմէ յերիւր ո լած ։ Փ ՚" " ՛ո ե րր , «ֆաշիսսւա,/^»^, էլ հակաֆաշիստի պա յքալ՛ կամ

նաշարժի մբ մէջ, երկու խօսեցեալնեբբ շր^եցան բարձրաղաղակ կր Հերքեն այգ տեսութիւնք * եկեղեցիներ ը իրարու մ էջ բաժնե լու նուի բ ա կան

մինչեւ երեկոյ • Լեունէ լեռ, ծմակէ ծմակ, ծովափ , ԱշխարՀ ի ամ են ա գրական եւ դրամ ասէ բ ժոգո– գործերը։

Հանրային զբօսավայրեր ։ Տակոբին աչքեր ր Ա ր բո լ— Վոլ֊ԲԳԲ՝ Ամերիկացիներն ,են ( կ՚ըսեն : Ի՜՛նչ սխալ

Հիէն ոլ ձեռքերբ գր՛պանէն չէին Հեռանար երբեք։ խօսք ։ քաղաքակիրթ ազգերը ա գո ւո ր սովորութիւն

Վ^երադարձին , աոա^յակարգ սրճարան՛ի՝ մբ Անգլեւսաքսոն ազդերբ անշաՀախնդիր եւ մա ր ֊ մ ը ունին , ամ էն մ էկ քա ջա գո ր ծ ո ւթ ի ւն կբ վար -

առջեւ , երբ ՚Հակոբ ճամբեց մեքենավարը, առաւօ– դասի ր ակա՛հ գաղափա բներով կ՝ա ռա ջն ո ր գո լին այս ձատրեն գրասլէս ։ իք եգի պէս անվաբձատուր չեն

ա էն մինչեւ երեկ ո յ , ժամական Հա չուով պաՀան - օր : անոնք։ Ա ասնաւորապէս Ամերիկացիները շատ ըզ~

ջ ո ւ ա հ պատ կաո ե լ ի գո ւմ ա բ բ վճարելով լիառատ , Փա^սա՝, Հակառակ թուրքերու կողմէ իրենց գա քուն են քա ջագո րծ ո ւթ ի ւնն եր ո լ մ աս ին *

ԱբբուՀիին այնպէս թուեցաւ թէ կեանքին մէջ կտ­ կրած վնասներուն , թէ նախորդ ել թէ սա վերջին կողովուրդներ ջարդելու ալ, 1լ եբեւտյ թէ , քա­

րած տաբատներ՛ուն ամբողջ արժէքն էր .որ մըս– կամ նախավերջին պատեբազմներու միջոցին , ա– ջագործութեան ճիւղին կր պատկան ի , մ անտւանդ

խուա՚ծ էր ա յ դ օր ։ (Հ անկարծ սեւ կատու մ բ ան­ ն ոնք ազն ու. օր էն կբ վերաբեր ին թուրք ժ ողով ուր- սա ^.քաղաքակիրթ» դարուն մէջ՝ քրիստոնեայ ՛դե-

ցաւ իր մէջէն* ււ ի լաւ ր ճանկեց ու մլաւեց : Երեսին զին Հետ հ ՝Բ րիստոնէա բաբ եւ ա ոտ ո լած ա յին նե– տութ իւննե բու աչքին առ֊ջել ; Ո՚֊րեմն պէտք էգնա–
էլ ո յն բ նետեց * ձեռքերն սկսան
Գ Էոոա : Հազիւ կբ - ր ււ ղ տ մ տութ ե ամբ մ բ՝ որո ւն կրնան նախանձի ք ւէա րձէձ էրել։
Ներկայիս , ՛ամերիկեան
II 1111 ներկ ա յա ց ուած ա թո ււ ի ն վրա յ նե ա ո ւի լ ու Օ– երկնքի Հրեշտակները եւ երկրի սուրբերը * * * կառավարութիւնր

ր օր ո ւի լ մ ռա յլ Հ ա բ ց ա կաննե ր ո վ ։ քրիստոսը վշտացնելով՝ արքա յո։ թենէ ղբր– քո ան ե ւ Հ ինղ միլիոն, աո լար կբ տ րամ տղրէ թուր–
Տակո՚ր, ի՞նչ գործ կ՝բնես . . .
կուիյն ի՛սկ աՀք առնելով՝ անոնք Ա ուՀամմէտի վւելալն պաշտօնապէս : Ամերիկեան զրւսմատէր ֊

ծ՞/՛ • * * ես չեմ ա »իւ ա ա ի ր ՚, ւ Հաււլսւ* * • • ղսւււււկնեբուն ձեռք կ՛՚երկարեն : Եթէ պէ*ոք /7//,,/,/ » ներն այ տռ այժմ, նոյնքան մը ղումարով կ՝ ե ր կ–

օէեոքիս տակ 5-6 կիներ կան, որ կ՝աշխա– իսլամ քարոզիչներ ալ կրնան Հ ր աւ ի ր ել ի բենց եր­ րորղեն ղա յն՝ իբր ա.Աւ|սշիշ եթկ եբր ո ր ղե լո ւ-չո ր–

աին ինՆի Համար : է= ի՞նչ կ՝րնեն . . . կի ր ր՝ ի սկր հ ասի Ա՝ /՛մ իշ աւլա լի * բ,ո բզելու մրցակիցներ ալ դուրս չգան մօտ ատե–
Տակ ՛լո ր , ո րո
գլ՛ լՒւ՛ "քց> յծ Էր ալքօլէւն իրենց շա^Հբ ։ Ոչ մէկ նիւթական շ՛ս Հ ։ Պար­ նէն...
ազդեց ո ւթե ան տակ
, խոր Հ րզ աւո բ քմծիծաղով մր զապէս <ձազգե բու ինքնոր ոշմ ան» եւ թոլ բքի ՛ո յ ան– Երջանիկ կ ժողովուրդ թրքաց : բա՛ ց ա ւ է դ ) ԳՐ՜

պատասխանեց * կա իւ ո ւթե ան սկզբունքը յարգելու ու պաշտպանե­ պանէ փռւխաււոլթ-իէն^ձ րը ^ղրէ կաղամբի տերեւին
Ս՝ ս ա վ ա ճ ա ււ ււ ւթիւն . . . ;
լոյ. Համար* վրայ , կախէ պատէն ու քաշէ՛ նարկիլադ՝ բսկող–

Ա եւ կատուն խենգեցալ յան կար ծ , աչքեր ր ժամանակին , Ամերիկա յէն Ա՞իսիռ((1այւ1ւ ե բ մանա\ծ մինտէրֆո. վրայ : Աշիւատիլր , պիւտճէի

սկսան վառիլ փոսփորափայլ, մ աղե րր վ՚չաքաղիլ, կ՝ տ բ տ ած է ին թուբքիա , պար զա պ է ս քր իստոնեա - մասին մտա՚ծելր եւ քաղաքակրթուելու մտաՀոդու—

վազել, վազվզել ՛՛յ ջ ու ձախ, որպէս թէ սուր փոլյ ներբ քրիստոնէացնելու բարձր նպատակով։ Հիմա թիւնր՝ ապոլշներոլ առաքինո ւթիւննե ր են . * *

մբ խրուած Րէէա ր իր մարմինին ։ Կի՛ն • . . մսավա­ երբ, մէկ միլիոն Հայեր , թուրքերու եա/թ-աղւսԹ/ք Կ– ՊԵՏՈՒՇ

ճառս ւթ ի լն * * . Հեռ ուէն լս,ո ւած ՚էար շելի արձտ - ճամբով ղաղթեցին գէաէ երկնից Ա * արքայու—

զանդի մբ նման Հնչեց Ա ր բո ւՀ՚ի ին ականջին՛ յ Ա իւ— թիւն, առ ի վարձատրութիւն այգ ծառայութեան , ՝Բալիֆ.ո րնճի ո ք Հ ամ ալս ար ան ի զասախօսնե -

սբ , կաթը թաւիող կատուի էքբ նման լանցաւոր , ա– քոանեւՀինզ միլիոն տոլար կը ղրկեն թուրքերուն, բէս՝ Տօքթ • 1հ" ւ ա ա քի Հ իմն ո լելով դե ր մ անաց ի

ւելցուց խորամանկօրէն,, բայց ի զուր» ամէն մ էկ ջարդա՛ծ Հա յ ո ւ ն Համ ար քսանեւՀինգ դիանական՝ ՝Բէլէինկի նաիւասլէս կատարած փոր

Չկարծես որ կր կենակցիմ անոնց Հետ* ի ֊ սալարին Հաշուով • ձե.

մինս պաշտպանութիւն մ բն է, որուն փոխարէն Նախորդ պատերաղմէն ետքը, երբ Հարկ եղաւ բուն վրայ, Հնարած է Հձվւէբ իթօնիօսքօփ» անու -

ինծի կբ ւէ ճարեն իրենց շաՀած գրամ բ ամբողջ՚ւլ. - մնացորդ Հայեր բ ազատել թուրքերու ճիրա՚ննե - նով զործիք մր, որուն միջոցաւ կար ելի է մեր

թեամբ * * * ; Չէ՛ յ չէ՛ ք անուշիկս , այգ տեսակ բա­ րէն , ամէն մէկ ողջ Հալուն Համար Հինդ ոսկի վ՛ր– մարմինին ներքին գործարաններ ր քննել եւ ճշդեք

ներ չբերես միտքդ ։ կտղին վճարեցինք մենք*. Այսօր թուրքերը, ջալւ– աղեթափութեան ^ կուր՛աղիի , զանազան կեղեբու ,

գամաՀ ամէն մ էկ Հա յու Համ ար քսանեւՀ ինղ տո­ քաղց կեղի եւն . պա ր աղան եր ը , եւ ի Հարկին ձեռ­

ժաջււրգ առաւօտուն , Արաբատետն ^ԼլԷ՝"՜ մբ լար կբ ստանան , ան ալ չեմ –չիմ ով , \\\Ագով։ Բայց նարկել վիրաբուժական՝ դոբծողութեան *

կբ կա խ ո լէ բ Տիկ ՚ *իոՀա ր իկի եբդիքին տակ ; Նժա­ յոյս կայ, ՛որ քսանեւՀինդր յիսունի կամ աւելիի Աւսգիւտււվ մ ի ան դամ ընդ միշտ առաջքը պի­

րին մէկուն մէջ՝ Բոլոր զա ր դե ղէննե բ ր աւելի քան բարձրանա լ * տի առնուի բժ ի շկն եր ո լ կողմ է եղած սխալ ախ -

կէս միլիոն աբժողոլթետմբ , միւսին մէջ՝ ցւեղ(իս* տ աճ անտ չո ւմն եր ուն :

պատիւը ե ւ պատուախնդյաւշյփւնը աղքատին: Ա– ին , կը պարէ՚ին իրենց նախկին տէրերու ձեռքին

ռաջինբ՝ փետուրի մբ պէս թեթեւ , մ իւսր՝ կա սլա - ՍՏԱՑԱՆ-Բ

րի մր ծան րոլթեամ բ ։ ՝Ծ՝ անբ բ վար դբին մ ա յր ու մէջ՛. ՝Բէփբ) մղձաւանջէ մը աղատած , կը մրափէր

աղջիկ , • իսկ թեթեւր , աիղծ ու Հոտած աղբի մբ Հանդարտօրէն , օրն ի բուն , իսկ Տիկ * Ղ՝ոՀ ա բ իկ ,

երեսբ իսաչակնքելով , կր կբկնէբ շար՛ունակ • ՀԱՅՐԵՆԻ-Բ ամսագիր , 24րգ աարի թիւ 5 (256)

նման վեր ադաբձուց ին , շպրտելով ան ո ր երեսին, Փա՛ռք քեզ Աստուած, աժան ու շուտ ա– Աեսլտ. Հոկտեմբեր, ճոխ ել այլազան րովանղա .

որ ականաւս բ պաշտօնատարն է ր միսի շուկային... զա տ ե ց անք * * * ։ կութեամբ : Տարեկան րա<Ւնեւլին 3 տոլար : Հասցէ .

Հիմա ՍինկԷրը կբ թաւալէր կրկին , զուար– ՏԻԳՐԱ՛Ն ՓԻՐԱ՚ՆԵԱ՚ն ֊ 2 1 2 ՏէսՅՈ Տէք66է, Տօտէօո, 16, ^յտտ. (Ս. .Տ ձ.) :

թաձայն , ջի^ջ ու յստակ : Տտբատնեբբ կբ կտրուէ–

« Այո գէ՚՚֊գերը, ուր Հաւ բնակչոլթիւնը շալոյսը՝. Աւելի կանուխ սկսած յարձակումներ ,

ԱՅՆՊԷՍ՝ ԻՆՋՊԷՍ ԿԸ ՊԱՏՄԵՆ ԻՐԵՆ֊Բ ստուար Է, յարձակման մբ պարագա լին կամ դիւ­ պատճառ կը դառնան միշտ աւելորդ արիւնաՀեղու—

րութիւներ 1լ ընծայեն , որպէսզի թշԳւամի տարրը թե ան :

մեկնի գիւղէն եւ կամ պատանդ կը ղաբձնեն ղա - «6) Ո րպէ սղի խուճապ ստեղծուի թշնամինե -

աԿ\աւ սա) նոնք մինչեւ կռուի վաիսճանը * Բախումներու բն - բու միջել, պէտք է նախօբօք ճշդել շրջաններ կամ

թացքին , տան դոլռները բաց պիտի մնա՛ն , ու բո­ դիրքեր , որոնք ՀրգեՀի պիտի արուին յարձակման

լոր անոնք որոնք թշնամի զօրքէն Հ ետապնգուելով վա յրկեանին •

(ԹԱԼԷԱԹ ՓԱՇԱՅԻ ԱՆՏԻՊ ՆՕԹԵՐԷՆ) կը փախչին, ներս սլիտփ՝ ընդունուին ։ Պէտք է աբ– «7) Եթէյտրձւսկման ուժերուն մէջ Հեծելա ֊

« I . Երկ՛ու Հայկ, գիւղերու միջեւ զանուող դիլել տունէն դուրս ելքը բոլոր աւոնց, որոնք զէնք *Լ°րՔ լ էլա յ , պէտք է առաջուց քանի մը ձիաւո ր

հւ զ ռ ւ ՛ո Հայաբնակ գիլզեր ։ չունին : թշնամիին ձեռք ան ցած զէնքեր ու զրամ ր ճարել։ Ասոնք՝ Հիւանգնեբոլ, մեռեալներու եւ վի­

« 2 . – Ոչ կբ Հոգայ ամբողջ դիլղր ։թշնամիէն առնուած զէն– րա ւո բներ ու փոխագրութեան Համար պիտի օդտա–

Հայաբնակ շրջաններու մէ^ գտնուող քերր կը մնան առնողին : գոբծուին ;

« Լիւղերու վրա յ յարձակում զո բծե լու Հա - Տարձակումէն քանի մը օր առաջ, Ապայակոյւոի

Հայաբնակ գիւղեր ; մ ար , աչքի աո ջեւ պէտք է ուն են ալ Հ ետե ւեալ կէ– կողմ է րնտրուած քան ի մբ Հ ողի կը դբկո ւին՝ այն

«3. Հ ա յ եւ ՛ոչ - Հայ բնակչութիւն ո լն ե ց ո ղ տ ե րբ * զ իւղերը , որոնք յարձակման սլիւոի ենթարկուին :
զիւղեր :
«I ) Ան Հր աժեշտ է դիանա լ թ կ ուր կբ զ ր տ ֊ Ասոնք կարելի եղածին չավւ երկար կբ մ%ան ա,1Գ

«կազմ ակեբսլա կան տեսակէտէ , ա յս երեք նուին ւլիւղին ամբացեալ գ՚իրքերբ* ւլ իւղերուն մէջ , առանց ,ո ւշադր ութիւն զբաւե լու ։

կարդի գիւղեր՛ուն մէջ տարբերութիւն չկայ՝. Ամէն « 2 ) ՆաՀանջի ՚էի^՜բ ո(էաՔ է ^Հգել առաջուց , ք՛բ են ց քննո լ թ ի ւնն ե յւ ը աւարտելէ վերջ՝ տ ե ղե կա -

•գի֊ղի մէջ պիտի ստեղծուին մարմիններ , որոնց ու սլա Հ տ կն ե ր ո լ մ իջոցաւ ապաՀ ով ո ւթե ան մէջ գիր մր կուտտն Ապայակոյտին, որուն Հիման վրա ւ

ենթակա յ պիտի բլլան բոլո ր ուժերը : իւր տքան - ,Հե ն : կր պատրաստուի լարձակման ծբադիրբ »։
ւ ՚ւ՚՚՚յ
չիւբ մ արմ ին երկու խմբակի բաժն ո ւած պ իա ի ըլ­ 1910/&, –ԲոփէնՀակի մէչ գումարուող Ընկեր,
« 3 ) ճշգել՝ թէ թչեամին ուրկէ կրն այ օժան -
լայ ,- Ա) մնայուն խմբակ եւ Բ) շրջուքն խմբակ* վւսրտկան Համաժողովին տրուած յոլշադբով մր ,

ւԵրկու֊ խմբակներն ալ իրենց պետ կը նշանակեն զ ա կ ուժ ստանալ , ու ջանալ արդ ելք Հ անգիս ան ա / Ղճտշնւակցւթիլնը կբ ճշդէր թէ զէնք պիտի արուի

լաւադո յն զինավարժներ : Ա յս պետ բ , մ իաժամ ա - ա յ գ քայլին ՚ Հայերուն , ու գիշերանց զինավարժութեան փոր ֊

նակ , վեր ին Հ րամ ա յոդ*՛ է ամբողջ զ իւղին .ու ան– « 4 ) ՚հրւդը պէտք է պաշարել երեք կողմերկն։ ձեր պիտի կատարուին ; ( Հ , , Ղ՛ա շնա կց ո լթ ի ւն ը ,

Հրաժեշտ է , որ զինեալ թէ անզէն ամէն մարդ՝ Ո րպէ սղի պա շա ր ո ւո ղն ե ր ը կարենան փա խ շիլ , աւելի դիւրաւ շաՀելու Համար Եվրոպայի Հ ան ր *
էր իր
տառացի կերպով Հպատակի իրեն*. Ան ներկա յա - ա է "՚ Ք է րաց թողուլ չոր րորդ կոդմ բ : Չորս կողմ է կարծիքբ , Լլւնկ1յրՆլա;յ1 անունը աւելցուցած

>ցո*–ց՝իչ^* է նաեւ այգ շրջաններ՛ու Հրամա՛նատարին պաշաբուած զիւ֊ղի մբ բնակչոլթ իւն ը , իր յուսա - պիտակին վրայ) : 3 Դեկտեմբերի 1 91 Օթ , Պիթլիսի

եւ սպա յա կո յտին ; Հ ատու թ եան մէջ դիմադրութեան մղում կրնա ք ռուս Հ իւպատոս ր իր տ ե ղե կա դ ր ին մ էջ կը յա յտ–

« Աիեւնոյն շրջանին մէջ գտնուող գիւղերու ստանալ բնազդօրէն , ու դիմել ինքն ա պա շտ պան ո ւ— նէր թէ ՛դաշնակցութիւնը շատ մեծ Համրանք ու­

պետերը , իրենց միջել 1լ բնտբեն երեք Հոգիէ բաղ­ իժեան ։ Այս կերպով, թշնամին կրնայ նոյնիսկ վր֊ ն՛էր, թէ անոր անդամնեըէն շատեր որոնք կըռ -

կացեալ մարմին մբ, որ կը վարէ այդ շրջանի կը~ ւոանղել ապաՀով յաջողութիւն մը։ Տարձակղ ու­ ուած էին թուրք .ուժերու դէմ , նաՀան գային վար­

ռիւները; Այս մարմինը իրաւաս՛ութիւն ունի ան - ժերու մէկ մասր, թշէւամփն կը ճնշէ մօտիկէն , իսկ դարաններու մէջ ուսուցչութիւն կը կատարէին ,

վարժ մ ա ըզ ոց ձեռքին զէնքեր ը առնելու եւ տ րա­ մէկ մասն ալ կը պտՀոլըտի վւախուստի ճամբանե– միաժամանակ յեդափոխական շարժում մը պատ -

մ՛ աղ րելոլ անոն ց , որոնք լաւագո յնս պիտի կարե­ բուն վրայ , աո աւ ե լադ ո յն կորուստ պատճառ ե լու բաստելով : Տեղեկագիրը կը Հաղորդէր նաեւ , թէ

նան օղտաղործել զանոնք ; Համար խուսափողներուն : Այս կերպով , յաոթա - 20 կոմիտէնեբէ կը բաղկանար կազմ՛ակեր պո ւթ ի լ–

«Ոեւէ գէ*֊Գ) "Ր յանկարծական յարձակումի նակ մը միշտ աւելի շուտ ու դիւրաւ1լապաՀովոլի։ նբ ու կեգր * կոմիտէն կը գտնուէր Ա ձոլ ։

կՂնթարկուի , անմիջտպէս մարդիկ կբ ղրկէ մեր - « 5 ) Որպէսզի թշնամին շփոթութեան մատ - (3) (Շար.)

ձակայ ղի^ղերր։ Իսկ այն դի լ զերբ , ուր Հայ բնակ– նուի, անՀրաժեչտ է յարձակման ժամ ընտյւել ար–

չութիւնը քիչ էէ անմիջապէս կը միանայ Հայաշատ

էլ իւղերուն ։ Fonds A.R.A.M