Page 161 - ARM_19-1946_04

ՄԻՏ* Եհ ԱՐՈԻԵՍՏ ԵՐԳԻԾԱՆՔ Գմբախտութիւն է ,բայց իբականութիւն • այս

Բեմը խսւԱութ լե երիտասարդները բեմը խանութ նկատած են ^ ուր­

ՆՈՐ « ՀԱՄԼԷԹ Վ կէ կ՝ակնկալեն գրամ՛ ր , «ինչպէս է նէ կ՝) անցնի » է

Երեք յ ա Հո ք գա վան յօդուածներ՛ոփ Յա՚ւլաջք՛ կ ըսեն , խազը , տռամը %

տ ո լաւ խնամ ուահ՛ ուսումնասիրութիւն մը Պետրոս Այո բո լո ր ին պատասխանատուութիւնը ես "վէ­

Ագամեանի մասին , ուր մեր որսն ծ աչի արուեստա­ * * * /Հհ մնաք՝ բարեաւ բաց օդ եւ արեւ, թատ­ տի Հ ամ արձակիմ վերագրել յաբգելի վա բ պե տ ին

գէտ ք վւա ուա քանուահ՜ էք ժ ամանակին օտաք եւ րոնին պէտք է տալ այմմ բաբել : Աշ° ՀյաՀ իս աթուն ի ի ան տար բեր ո ւթեան :

մասնաւորաբար ո ուս քննադատներու կողմէ % Ա՝եր Նոյեմբեր ամիսն է ոբ կբ բանայ թատերական Ե^նչ բան կբ պակսի իրեն ու 1լ արգիլէ գիսքը

սեբունգբ անունով ծանոթ է Հտէյքսփիրի ՝>՚"յ երկր­ տաճարին դռներ բ, որոնց առՀեւ կբ վ խ տ ան մր– գլուիս կան/գնիլ ( ընտրանօք Հաւաքել՝ քիչ թէ Լ ա ա
բեմ ելած ուգեքասանութեան
պագուին , բա յց Համլէթբ ԲէէաէՈՏԼ ^ էլ\աԳԳա յէ" Հիւններու պէս անոնք որ կոչում ունին սպասար­ նուիրական կոչուս՝ին

խաղացանկերու յաւիտենական Հ ե ր ո ս ր , ֆրանսա­ կել ու ծառայել նուիրական խ ո բ անին՝ բեմին ; գիտակից ումեր , եւ անոնց ճանչցնել ւբե ր ա ս ան ո ւ—

կան բեմի վրայ երեւցաք Համլէ թնե բո փ կրնանք ո– Առանց սլրպտելու ու քրքրելու տեղական թա - իժիւնլլ , բեմին սրբութիւնը եւ թատրոնին վեՀու–

բոշ բաղդատութեան եզրեր գտնել եւ ղաղափաբ տեր ակտն կազմ ա կե ր պո ւթ ի ւնն ե րո լ այս տարուան թիւնը ։

մբ կազմել Աղամ ե անի խաղին մասին ւ խաղաց անկերք իրենց ման ր ա մ ասնութեամբ եւ ՛Ես կը փստաՀեցնեմ գին՚քը , որ եթէ Դլլսովէս՝

Այգ մտահ՜ումով ալ գացի տեսնելու ^3.11 ԼօէԱՏ ճոխութեամբ, փափաքս ու նպատակս է զբաղիլ զբաղի ա յս կ ար ե ւո բա գո յն պակասով , ինքն ալ իք

նձոճս1է/՛. ներկայացուցած «Տանբմարքայի ի շի ա - պաՀ մբ մեր թատերական կեանքով : կաքգին ֆիզիքապէս պիտի պակսի , ու շատ պիտի

նդը : կաբելին է տալ քանի մբ տ ո ղո վ այգ ներկա­ Հակառակ օտարութեան անՀ ատն ում զրկում­ յարմաքի Համլէթի վտիտ դեքին եւ Օթէէէ"՝յէ

յացման ամ բո զ Հ պատկերք : Պէաք է սակայն երեք ներուն , քիչ թէ Լ ա ա յա Հո զահ է մեր գաղութբ մ ա բ մնա ց ո ւմին *

գլխաւոր կէտեք նկատի առնել* նախ ^Ո(1ւ՚6 ( յ ^ շ / ՛ ունենալ իր բեմբ, Հայ թատերական խումբերը, Հ ւ Մեր գր ամա թափ էն յափրացած երեւելիները

Համլէթբ* երկրորդ Յ՛ան Լուի Պառոյի մանմնաւո– Հայ ներկայացումները : չե^ն կրնար արդեօք Հայ թատերականէ (ֆօԱ մբ՝

քածը եւ երրորդ բեմադրութիւնբ : Հռչակաւոր 1*ն չ Որ կբ պակսի այս շինարար ձեռնարկին , տրամադրել ու Հաստատել, կարող յանձնախումբի

գրագէտին– թարգմ տն ոլթիլնք ամբոզՀութեանբ սա է թէ , թատրոն չունինք, դերասանական կազ– մը քօնթ–1ՆՕլ^5> տակ եւ այսպէսոՎ ապաՀովել Հայ

մէՀ շտ ա ղ ս Հացու ց ի է է, մանաւանգ երբ նկատի մ ակեբպոլթիւն չունինք , դե ր ա ս ան՛ս ւթե ան մ ե՛ն ֊ դերասանական խումբի մբ գոյոլթիւնբ , որուն

•առնենք աքն ճիգը ղո ր կատարած է պաՀելու Հա­ տ՚որ , ուսուցիչ չունինք, դերասանական մնայուն անւդամները պէաք չունեն՚ան բեմբ խանութ նկա­

մար նրբութիւնէն երբ եւ լեզուի գեզեց կո ւթի ւններ բ, վա բ չո ւթ ի ւն չունինք , մ էկզմէկոլ Հ ետ Համ ե բաշ­ տել ու անկէ յ ո ւս ա լո ւ իրենց ա^Փ^Է^ք *

Հաւատարիմ մնա լո էի բնագր ին ՚. ԷյքսփիրՐ "՚ յն* - խութիւն չունինք, դրամագլուխ մք չուն՛ինք, անձն Չեմ գիտեր ի՛նչ կբ խորՀի Աշօն , եթէ նիւթա­

քան է՚րթէն է որ ամ էն մէկ ն ա խ ա գա ս ո ւթե ան ի - ի՚֊ր աստ իճ անի ճանաչողութիւն չուն ինք , կա տա - կանը տրամագիը ը է Լ ա յ յա ս գործին եւ խումբը

մաստին Հետ կաքելի է խաղալ ։ րելութեան գաղավւաբր եւ անոր Հասնելու փափա– ներկայանալի ;

Ի^նչպէս էր 3՝ ան Լուի Պառոյի Համլէթբ* քբ չունինք եւ այս կարգ մբ չողնինքներուն մօտ Եթէ ՀաՐ*յբ իր սաղմնային վիճակէն անցնելով

բաղդատելով Ագամեանի մասին գրուածին Հետ, կարեւորռ՝ ՄԻՈԻԹԻԻՆ ՉՈՒՆԻՆՔ։ մարմին եւ Հոգի առնէր , պիտի առաՀարկէի , նոր–,

կր տեսնենք ^ո ր եթէ իրենց խազա բ կո ւթ իւն ր տար­ կանոնագրին գէուխբ , իբրեւ առաՀին յօդուած ար­

Ե՛՛կ քաւակնոտոլթիւնբ՝ յառաՀգիմ ո ւթ եան՛ ձանագրել Հետեւեալ ազդարարութիւն բ*
արղելք առաՀին ;
բեր ո ւթիւննե ր ունէի , ե րկոլքն ալ գրեթէ նոյն ձե– Դերասանը ո՛վ ալ ր լ է ^ յ , չի կրնար ուզած ա.

ւ֊ով Հասկցած են Տանբմարքայի թագաւորազունքէ ^ Յ ո է հ1*ՏԱ՚6 ՕՁթւԱաշ, ւ1 ք&սէ շէւ՚շ ատէշ1օէ, կ՝բսէ տ1են ու՚եւէ պէտքի համար կաւնիավսար պահ|աւնջ1յլ

Ո)րանսացի արուեստագէտին Համար Համլէթբ այգ ֆրանսական առածք , չէԲ : Մ եր Պ * Պ * դերասան­ ս՚նսաւկէն • • • :

Հ իւանգ , տկար տղան չէ ; Ա՛ եղմ , բա յց միշա պատ­ ներ բ մէկ եր կուանգամ բեմբ չափած բ լ լալու յ ա - Այս աԳգի^՛ բ՛առական Հետեւողութեան մ ԷՀ են

րաստ պոռթկալու, Համբերող բայց ՀետղՀետէ ւակնոաոլթեամբ , ո չ թէ ՇՏթ1էաՈ6, մէկ մէկ աՈՄ&1 գործին յաՀողութիւնբ, կարգը կանոնբ եւ յարա­

Հոտ յին , Հ ան գա ր տ այլ բմբոստ եւ պատրաստ դարձած են ւ Անշուշտ խաղարկութեան վյրայ խօ­ տեւութիւնը %

խենթ ձեւանալու* աՀա 3՝*՛ Լ՛ Պ ՛ո ո ո յ ի Համլէթբ։ սելով : ԼԻԼԱ

^"՚րե/ի0 է ամբոզՀապէս բնղունիյ զայն, ո՛չ, ինչ­

պես րսինք այս կարգի Հ եբոսնեբբ մեկնաբանելր

սաՀ մ անտ փակ տուեալ մք չէ * ո ւն կն ղի բ բ կրնայ %^իի նուագը : Ա իւս զ երակատարներբ բացի մէկ Հունգարացի Լ ԳԲոա ոո *^՝Բ > ս՛ձս ցուցաՀանգէսբ

վեբապաՀ մնալ Լին չպէ ս է ինք անցեալ կիրակի) , երկուքէն Համապատասխան չէին խաղին պաՀ ան- իբր Ք Բ Գէ Կա ոԱ ՍՅՍ ձեռնարկ պիտի չկատարէ այն

բա յց գեր ա սան\բ իրաւունք ունի որոշ ազատոլ - Հին, Հակառակ իրենց ծանօթ ան ո ւնն ե բո՛ւն , ինչ­ դերը որ կր սպա ոռ ւի իրմէւ աա մասնագիտական

թիւններո ւ : Յ՜ան Լուի Պառօ կրնա յ յաւակնութիւ— պէս Փիէռ քհընուար ; ՐԼէալով Հոն .կային աւելի շատ թանգարանի ՛ա­

նբ ունենա լ որ մ ին չեւ Հ իմ այ մ աբմնաւորուած Օֆելի ան գ արդէն շատ տկար , խենթութեան ռա ր կաներ քան ար ո ւեստաՀ անդէս ի : Հո լնգաք իա

Համլէթնեբէն լաւագոյններէն էր ի՛րը՛ է՚նք դերա­ ահ սարտնբ հիծտզելի գարձուց ամբոզՀապէս : Հա­ գարերէ ի վեր բարեկամ երկիր մը եղած է $)բան–

սան մ բն է բառին լայն առում՛ով, խաղարկող ւասար տաղանդով խազացին Անտբէ Պ ր ի ւնօ (
թեամ բ , ձա յնով , ն՛ոյնիսկ նկարագրով % կբ կգաք լօնիւոս^\ եւ Յ՛ան֊ $եւլայիւ ( Հոռասիոյ^ • ՚Լ/երկայա - , մ ութեան մ ԷՀ ։ Ա յս ընդունելութ՛եան աս իժ իւ Հ իւ—

որ աքՀեստին գիտակց ութիւն ր ուն՛ի , ինչ որ կա­ ցում ր ամ բոզՀո ւթեամ բ վերամուտի թատերական րերբ մեծարուեցան Հ ո ւն գա րական գինիով ե լ թէ -

բելի չէ գտնել ամէն դերասանի մօտ, որուն մէկ շրՀանին Համար յաՀոէլուքժիւն մբն Է • Կ բ սպասենք յո՚Լ 1
ֆրանսական Ազգ *•
նոր ապացոյցն կ իր վերՀին խաղք : Հ*էյքսփիրի Պ* Փիէռ Պ լան շա բ ի Համլէթին Նոյեմբեր 7ին, Հինգշաբթի իրիկուն եէն 8

Հ ե ր ո ս ին փի լիս՛ոփա յա կան կողմն է ո ր կբ շեշտէ թ՝ատրոնին մէՀ։ Տիկ * Աննի Պլաթ , ծանօթ իբ նուրբ Հիւսկէններով

ի նք * «քա բ ո զչականդ կ ո զմբ պ իտ ի բս էի եթէ բա­ ՝*ՓՀ Ուրբաթ օո Հուգաբակա՚ն դեսպանատան Լթքէքօ) եւ այլ կարգի զգեստներով , բնդունելու—

ռր քիչ մբ խրտչեցուցի չ չլ՚լլտ՛ր : Պ ս՛ ո օ ի Համլէթբ մ ԷՀ, պատմական ցուցաՀանդէս մը կազմակեր - թիւն մբ սարքած էր մամ ուլի ներկայա ցուցիչնե­

սքանչելի էր* բայց ա՞յս է անգլիացի աշխարՀա– պուած էր որուն. Հրաւիրուած էին՛ բացի մամուլի րուն Համար ի ր առա Հին անուշահոտութեան 1)

Հ բռչակ թատեբագրինյ Համ լէ թ ք * աՀա մ իակ վ ե– ներկա յա ց ո ւց ի չնե ր էն ֆ րանս ա ց ի եւ Հուն գաբ ծա– Հրապարակ ելլելուն առիթով։ Մէթր ՍԷԼ*ԷԷա Հոն

բապաՀ ութիւն բ զոր կաբելի է ունենա լ : նւօթ գէմքեր Հ 3ուցաՀանգէսը կբ ներկայացնէբ կը ստորագբէբ իր «Երգ եըգոցըԴ եւ կը նոլիրէբ.

Բեմ տդրութիւնբ նո յնքան զնաՀ ա տ ե լի ^իգ վեր Հին յիսուն տարուա՛ն աղա տագր ութեան վ աւե– գնորգնեբուն Հ իգ մըն ալ այս միշտ բարձր ՛պա–

մբն էր * ուրուականին երեւումը յաՀոգ ամէն տե­ րագի բներ բ , պատմական ԷՀեբ , նկարներ , քար - Հ ելու Համ ար Ո) ր ան ս ա յի աւանդական տեղբ , վա–

սակէտով , «ծիծ աղե լիդ էն ազատած էր զա յն բե– աէսնեք Հունդա բ ի ո յ նախկին սաՀմ անն է/բունէ ։Պէտք յեչութեան, ճաշակի, գեգեցկութեան ու ելն ո Հա կան

մադրիչբ, իսկ շատ յատկանշական չճճհսՀ Ւ1օոՈ6§– է ընդունի լ սակա յն որ , է^չպէ" գէա՚^Լ ա ո ւա լ ա րդռւ֊զա ր դեր ո ւ մշակման մէՀ։ ԱԸՓէ^

«8ԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (8) բոս էֆէնտիի ապտակի Հետքը կար դեռ երեսիս Երեկոյեան դպրոցէն յետոյ պիտի գա՛մ. . •

Ի Ա ԱՈՑ վյբա յ եւ ականՀս ց ա ւո ւմ էք , երանի թէ խլանա յի . կարծում եմ որ պատասխանդ պատրաստ կը չինի ;

խ Ա ՑԸ մտածեցի ես ,խլանայի ոչ միայն մի ականՀով այլ՝ քՕուլ եմ , խուլ , Հասկանում ես , ոչինչ չեմ

երկու* * * գէթ՝ Աւետիսի սպառնալիքը չէի Լսի * • * լսում . . . բայց կբ խոստանամ կարդալ * * *

Գպրոց էլ չէի երթայ , քանի որ խուլ եմ ե լ ոչինչ Տետ ո յ՝ բերանը մ օտեցն ելո՚փ ական Հիս , ա -

թ՝ուքս կլյեցի եւ չու֊ըՀս եայեցայ , տեսայ՝ որ չեմ կարող սորվել * • • սաց . Ք՝ուբքիոյ թագաւորի անունը ի՞նչ է * * *

բոլոր աշակերտները ծիծաղելով ինձ են նայում ^ Տեսնելով որ առաւօտբ դպրոցէն բացակա լ եմ 10ուք եմ , խուլ* * * * օբՀնեալ լինի թ՝ոբոս է–
կէսօրին Աւետ իս բ եկաւ մեղ մօտ . . • : ֆէնտիի ձեռքբ , ասացի եւ ծիծաղեցի , ինքն է լ ծի­
այսինքն ուզում են ասել թէ* «ասկէ դիւրին բա®ն ծաղեց ու մեկնւեցաւ Հ
- ք*®նչ ունիս ; Ասաց :
կայ , յիմար , ... ոԲվ չգիտէ Աուլթանի անունը . . . Խնձորն էլ Հետը տարաւ :

°Բ°ԲՈ3է երե խ ան անգամ գիտէ * . . ասա՛ էլի ք ասա՛

Ա ուլթանի * . բայց ես մոռացա յ , յիմարի պէս մո - Ջեմ լսում, պատասխանեցի ես, թէեւ Հրա­ Ա* ին չեւ որ Ալփն չսատկեցնեմ , խնձորը չպիտի

ււացա յ մեր թա գա ւո րի անմ ոռանալի ան ո ւն բ եւ շալի լսում էիՀ կարողանամ ուտել, մտածեցի ես * * •

բերանս չո բացաւ ,կոկորդս սեղմուեց ու սեղմ ուած ֊ ԱկաԲնՀգ կբ ցաւի Ղ X
փնքռ : Ջեմ լսում, պոռացի
կոկորդէս գուբս ելաւ իւգի պէս սաՀելով, վազի - աւելի բա՛րձր քան Հաճելի է երբ Հիւանդ չես եւ պառկած ես,

էով Թուքքիոյ թագաւորի սրբազան անուն բ * * * ես ձեռքդ շաՀեկան մի գիրք ունես եւ սրտումդ***

ասացի . ^՝լէ * * * Պայմանամամբ վեբՀանալոլ վբայ է . • . , Ջ շտապենք , սպասենք տեսնենք թէ դէպքեր բ ինւչ

Զախ ձեռքով մի ա յնպիսի ապտակ ի Հաւ ձա իս Ի՛նչքան ուզում ես պոռա* չեմ լսում ... րնթացք պիտի ստանան * * *

եքեսիս վրա յ , որ գլուխս զարնուեցաւ կ"/սքի ըն– ՝1ա.եց մամ մնաց ոբ երկրորդ քսանք չորս \) ՚"յրս նեբս մտաւ ;

կերոՀս գլխին ; մամ բ վերՀանա յ * * * պո՛ռաց բերանբ մ օտեցն ելով Կէս օրէն յետո՞ յ էլ դպրոց, չաիաի գնաս

Ուսուցչիս Հեռանալէն վերՀբ, երբ ինքզինքս չցաւող ական Հիս ... տղաս , ասաց անՀանգստութեամբ ;

ձ՜՛՛գվեցի ու շոլբՀս նայեցայ, տեսայ ոբ բո էո Ր Ր ի՛­ 1Ս ո ւ/ եմ , խուլ , Հ աս կանոԲ ւմ ես ... Առանց Ոչ* չպիտի երթամ, թէեւ Հիւանդ չեմ։

րենց մ ա տն ե բո վ քիթեք բ սեղմ ած խեղդում էին ի - պ ատ աս խ անելո՛ւ Աւետ իս բ կ ո *~ք &ՔԲ Քա կեց ու Հա­ Տեսն/ո՞ւմ ես ա յս գիբքր * * Աւետիսը բերաւ . * • մին­

րենց է իծտղը * • * Էսկ Աւետիսը յ՝օսքերը կիտահ , նեց մի գիրք ու ասաց* չեւ, երեկոյ սլկաք է կարդամ վեր^առնեմ... այդ֊

ծնօտը սեղմած ինձ էը նայում... Հիմա ոբ զ ուրս Եէ^է ՒՈԼ–Լ ^" ՝> Կ.ՈյՈ ա Լ չես ՝ ՝ *այս գիրքը ակս Հրամայեց ...
մ ին չեւ երեկո յ . • • կարդա1 , ադաս , կա՛րդա՛ որ շուտ
գանք գործս բուրդ է * մտածեց ի : կարդա դրամ

Ջէի սխալած : Եբբ դասարանէն դուրս ելանք ^ ֊ Այս ի՞նչ գիրք է, Հարցուցի, իբր թէ չեմ շաՀես ՛ու մեղ պաՀես • • • է լ յոգնեցի , ուժ՜ չմնաց

(Լւետիսբ մօտեցաւ ինձ ու ասաց* «կեցիր * .» ; լսե լ իբ ասածները եւ կար գա ց ի անունը «Ազա­ ղ\է>տս ուրիշների լոլառքր անելէն • • •

•Երբ բոլոբ աշակերտները Հեռացան , նա փայսւէ տութեան ճանապարՀինդ Հ Ա եւ աչքերով մա՞րգն է ԳէՀ , որ այդպէս է , ինձ մի խանգարէ , գնա

սանտալով կոխեց ոտքիս փքայ ու ճկոյթ. մատս մի սլհակ ատոլդ բեր , գիր մ՚օտս ու դո լոր փակէ. •

սեղմեց ո լ աչքերիս մ ԷՀ նայելով ասաց * ՝«՝Բսանբ դրել Հարցրեցի ; եթէ ոչ (ձ-իձ-աղելով) այնպիսի մի գորհ֊ կ ս/հեմ ՛ո՛ր

չորս մամ բ վերՀացալ . . .» ; Տետոյ գրպանէն Հանեց իմ իրեն տուած խնձո– ամրալֆ կեանքդ լուանաս ու չմաքրուիս

Արդաբ էբ Աւ՛ետիսի առարկութիւնը, բ ա յ ո ես րԲ ու ասաց կէս ծիծաղելով Ի՛՛նչ ասացիր . • • - Ոչինչ , ոչինչ . . . ձիհա–

այնքան էի Հգլսյեասել, որ ասացի*– թէ որ այգ^ — Պարապ ձեռքով Հ ի ւան գտ ե ս ի չեն գայ*** դեցի մի քիչ Թորո՚ս էֆէնտիի վրայ . • • նաեւ Աւե­

՛պէս է, մի քսանք չորս մամ էլ տուր, միւս խնձորն Ջեմ լսում ինչ ոք ասում ես , պոռացի երե– տիսի վրա յ . . . Հա՛ , մայրիկ , Աստղիկը այստե՞՛ղ է ;

է լ կեր ... .սին*** բայց կարծում եմ որ մի խնձորով ուղում Աստղիկը մեր դրացու աղջիկն էր :

X ես ինձ խաբել* * ՛դու լսո ւմ ես ինչ ո ր ասում եմ,.է ֊ Այս պաՀոլն նա դպրժց կր /իսի , զաւակս :

Միւս օրն առաւօտ անկո՚ղնէն վեր չելայ՛. Ք՛ո - Գլխով նշան տրաւ թէ լսում է . ՏՕ-ԲԹ. 8– ԿԻԼԻԿԵՑԻ

Fonds A.R.A.M