Page 55 - \ARM_19-1946_03

8 Ա»ԱԶ 0

էին Արա միտքն. ուՀոգին : Ն՛ո երբեք է լ Հրատա­ Բժիշկ 8. ՏԽ-ԳտւթհաՍ լալու գոՀունակութիլնն ունի : Հանգուցյալը բմ՝իչ~

րակութեան չառլեց իբ րանաստեղձ՚ութիւնները , ԿԵՆՍԱԳՐԱԿԱՆԸ) կըն էր Ֆք * Կապոյտ 1&աչի Ի ս ի լէ Աուլինոյի բ ու­

որոնց Հա լաքա ձոն կարող է կազմել մի ստուար (ԹԱղՈՒՄԸ ԵՒ ժ՜ա բան ին , նուիրուած էր իր ասպարէզին , կր վա­

Հատորէ Նա զիջելով միայն իբ մերձաւորներէ Հոր­ զէ ր բոլոր Հիւանգնեբու մօտ, Հակառակ իր յառա­

դորներին՝, Հրատարակութեան աո լեց տեղական ջացեալ տար իքին եւ խարխուլ առողջութեան , ^բէ

մամուլի օրգաններում իր մի քանի բանաստեղօ՜ոլ– 12 Յուլիս ուրբաթ կէսօրէ վերչ1 ժամը ՅՅՕին կը դարմանէք աղքատնեբը\

թիւնների Հայերէն թա րգմանութ իւննե ր բ , այն էք Շավիլի մատուռին մէք տեղի ունեցաւ ոզբացեաւ Բժիշկը մէկն էր Գա շնա կցա կան ի այն տիպար՞*

գրական կեղձ– անուով (էմդէ) : ըեկեր բժիշկ Ցովսէփ Տէր Գաւթեանի յոլղարկա– ներէն , ոբ իբրեւ իսկական յեղափոխական՝՝ գործէ

ԱՀնարին է, ի միչԴ այլոց, առանց խոր յուղ՛ ւորոլթիւնը։ Ներկայ էին մեծ՜ իժ ի լ ո վ ընկերներ ու մ արդ են : քԱօսելու ս ա զան զ ո վ չէր օժտուած , էնչ–

մ ունքի կարդալ այն բանաստ եղօ՜ութի ւն բ, որի մէջ զանազան Հոսանքներու ել դասա կար գերու պատ - պէս Ուրէշ գործիչներ, ոչ կը խօսէր եւ ոչ ալ կբ

նա Հրաժեշտ է աալիս կեանքին, կարօ՜ես , վառ կանոզ Հայրենակիցներ , Փարիզէն ու արուարձան­ ս է րէ ր ոբ էք վր այ խօս էին ; ք*ր գո ր ծ ուն է ո ւթեան

սլայօ-առատեսութեամբ զգալով ու գուշակելով իր ներէն։ ՜Ծաղկեպսակներ ղյրկահ՜ էին Հ – 3՛ Գաշ - մասին ոչ ոք տեղեակ էբ , կը դո բծէ ր լռէկ մնջիկ ,

մօտալուտ մաՀբ**՛ նակցութեան Բիւբոն, Հ. 3– Գ՛ Արեւմտեան Եւրո՜ վերջէն ծա յր գ աղտն ա պ ա Հ ; Տարական եւ թբքա -

Բանաստեղծական այս շնորՀին նա միացրեք պայի կեգր. կոմիտէն, Շավիլի ընկերները, Ֆրան– կան բռնակալութեանց ՀԲ^ոյնին կուսակցութ իւնբ
անգամ
էր նաեւ իր սէրը դէպի բ ելքը : Մի քանի սաՀայ Կապոյտ ա չը , Եավիլի Հայ գաղութը, ըն­ իրեն վստաՀած էր բազմաթիւ. պատասխանատու

Հանդէս է եկել Հաւ բեմի վրայ ել ամէն անդամ տանիքը եւ ուրիշներ : Գագաղին վրայ ծ՜աօ-կուաՕ՜ գործեր, մ ասնաւո րապէս գործադրութիւնը կարգ

է լ մեծ՛ յաջողութեամբ արժանացել բնդՀանուբի էր Հայկական եռագոյնը* մը յեղափոխական ծբագիրնեբու, .որ ամէն բանէ

ւեաաՀ ՝» ատ ա նքին : Կրօնական արա բոզութենէն վեր^ գամ բանա - առաջ կատարեալ դսւ գան ա պաՀ ութիւն եւ վթտա -
կան խօսեցաւ վեր
Աւելացրէք նրա այս քանքարներին եյւ նրա ԱրսԷն Ա. քահ. Սիմէոնեանց՝ Հ ութիւն կը պաՀանջեն : ինքն էբ կապը կուսակ -

արւոասասոՆթ-եան բացաււիկ շն՛որհը 7 եւ դուք կք Հանելով Հանգուցեալին արմանի յաներբ իբրեւ մարգ ց ութեան Գերագո յն մ աբմնէն եւ երկէբ զ ա ց ո զ ե–

Համողոլէք թէ ո րպիս ի՜՛ Հարուստ կեանք մ ա րեցաւ եւ– Հանրային ղործիչւ կող գո բծէ չներուն մ իջել Հ իրաւաբանութիւն ձէը

ժամանակից առա ^ , պատճառելով մեգ րո լո րի ս Հ* 3* Ղ՝ * Արեւմտեան Եւբոպայի կեղր * Կ ո - ուսած , սակայն կուսակցութեան Գերագոյն Գա -

անՀ ոլն* վէ՛շս* • ֊ • • • • միտէին եւ Հ* 8* 1՝ * Վեթերաննեբու 3)ոնտի տարանին *նա խագաՀն էբ , շնո րՀ իլ իր անաչառ եւ

Որպէսզի միայն խօսքով զբ ո ւա տ ած Հեէնենք Տ անձնախումբին կողմէ յարգանքի խօսք բրաւ^էճ– անշաՀախնդիբ նկարագրին, ոբ Հանրային ու ազ —

նրա այս քն գուն ակութ ի ւնն ու արաժնէքը, յ՛ի՚ շե - կեր Հրանա - ԱալքոՆէլ , որ նախ յիշեց անուններբ գա յ ին շաՀ ը վեր կը զ֊ասէբ ամէն բանէ : կուսակ­

ցբնեմ ձեզ մի անմոռանալի ել ուշագրաւ դէպք* այն վեթերան բնկերներուն , որոնք վերջին տարի - ցութեան մէջ ամէն քան էր էնք ։ Գաղտնիք չկաք
մեղմէ : Տետո ք
Տարիներ առա ջ մ եզ Հ իւր էր Հնգիկ մ եծ անուն նեբոլ քնթացքին ան գա ր ձ Հեռացան գլխաւոր գի - իրեն Համաբւ կուսակցական բոլոր ժ ո զո վ ն եր ո ւ

բանաստեղծ Ռաբինդրանատ Թագորը: Մեք Հայ տուաւ ո զ բաց ետ լ բժ՜իշկին կեանքին գուռները բաց Էին Էր առջեւ, շարքային սովորա­

Համաքնքք ի պատիւ նրան կազմակերպել էր Հայկ* ծեբբ կան ժոզովնեբէն մինչեւ կեդբ * կոմէտէէ եւ ք՝էւ -

Ակումբս ւմ շքեղ ճաշ : Տիկին Մ արթան տ ր ա ա ս ա— Ծնած էր \Տ70ին Թիֆլիզի մէչ : Մ եծ Հայրբ րո յէ դռնփակ ն էստեր ը :

ն Լ ց Հա յեր էն թաբզմ ան ո ւթե ամ բ Թագոբի բանա­ քաՀանայ էր , Տէր Ղ՝աւիթ , իսկ ՀայբէՀ Բ^՜էւ՚հ. ։ վերջացնելով, ընկեր Հրանա Աամուէլ ըսաւ

ստ եղծո ւթ իւննե ր ից մ ի քանի կտոր : Տպաւո բու - Պղտիկ տարիքէն կորսնցուցած Բ Ա ա լ ո վ ^այրԸ, որ թէ իր մաՀով Հ* կբ Կ՞ր՛՛կնէ իբ Հին, Հա՛

թիւնն այնքան ուժեղ էր* ոք Թագորը ասաց* ծանօթ ղէմք մըն էր կովկասի մայրաքաղաքին ւատաւոր , վեթերան մէկ ընկերը^ որ մինչե*– Վեր­

-7 « Ես Հայերէն չգիտեմ, բայց տիկին բ այն­ մէջ, կառավարութիւնը .ինք սա ան ձնած էք Յով - ջէն շունչը Հաւատաըէմ մնաց իր ուխտին , է ս կ Հա/

քա՛ն գեղեցիկ արտասանեց , որ ես Հաս կացա ք թէ սէփի կրթութեան Հոգը ; Եըբ աւարտեց Թիֆլիզի ժողովուրդը՝ էր լաւագոյն զաւակներէն մէկը։ ք*ր

իմ բանասաեղծութ իւննե բ ից ո0 ր կտորներն է նա ռուսական Ա * գիմնաղիա յի գաս ընթացքը , կառա­ յ ի շա ա ակը մ էշտ կեն գան է պէտ է պաՀ ենք մեր

արտասանում »: վարական ծախքով գրկուեցաւ Մոսկուա , ուր Արտերուն մէջ ;

Ս ա մի գնաՀ ատ անք էք ա շիսա բՀաՀռչակ բա - բժշկութիւն ուս ա լ եւ գարձաւ Թիֆլիղ* 1900^/ ե– Մատուռէն ելլելէ վերջ , յուղարկաւորութեան

նաստեղծի բերանից ելած, որին շատ քէները կա - կաւ Փարիզ ^ ուր մնաց մէկ տարի՝ կատարելագոբ– թափօր բ ուղղուեցաւ դէպի Հ*ավէլէ դե բեղմանա -
ունէր , շատ բան ու­
րող են ոժ ան ան ա 1 ։ ծուելոլ Համար ա կնա բո ւժ ո ւթ եան մէջ, զոր բնա– տունբ , ուր կբ Հանգչին էշխան Յ ո վ ս է փ Արոութ -

7/՛ս գ ե ռ շատ անելիքներ րած էր իբրեւ մասնագիտութիւն : եանց եւ իշխանուՀի Աաթենէկ : Հոն կրօնական ա–

նէր տալու իբ բն ղո ւն ա կո ւթ ի ւնն ե րի ց , բայց անո– Գիմնազիա յի ուսանող եղած ատեն յարած էր րարողութենէն վերջ մարմէնը ամփոփուեցաւ ըն -

գոք ճակատագիր բ կտրեց նրա կեանքի թելք այն­ ռուս յեղափոխական - ընկերվարական կուսակցու­ տան եկան գամ բա բ ան էն մ էջ ;
քան վաղաժամ, ՛յյն քան ւնօբէն •
Մ արթան թողել է մեզ բաբ ի թեան , որ կը պա յ քա ր է բ ցարական բռնակալ վար­ Հյավէլէ ֆրանսական բնկեր վար ական կուսակ­
եւղ եղ եցիկ յէշա -
չաձև լին ղէմ ել ժողովուբգնեբու ազատութիւնբ ցութեան կողմէ պա՛տ ո լի րա կո ւթ ի ւն մ ր եկած էր՝

տակ , թողել է մի վեՀ աւանղ , մոռանալ մեր կը քաքոզէբ ; Տէր Ղ՝աւթեան քանիցս բանտաքկուե– իբ յարգանքէ վերջէն տուրքը տալու Համար վեթե­

անձք եւ յիշել աշխաբՀ ի բոլոր թշուառներ ին եւ , ցաւ իբրեւ յեվափոխական եւ ճաշակեց ցարական րան բնկեբոջ*. Պատուի րակութէւնը Հետեւեցաւ

նե ցուկ Հանդիսանալով նրանց , իմ.ա ս տ ա ւոբել բանտերու ղառնութ իւններ ը շատ ե ր իտասա բղ տա­ դագագին մ էն չե լ գե ր եգմանատ ո ւն ;

կեանքբ ուր ամէնքս ժամանակաւոր Հի՚լրեր ենք; րիքի մէջ*. Այգ էձ՚քյոնին նոյն քաղաքական կուսակ­ ^><^ ք՝մ՜էշկ 3ովսէփ Տէր Գաւթեանի մաՀբ տեղէ

Այս դամբանականից վեր^, Պ* Արտաշէս Իք՛ա– ցութեան ( (յ ար ո ան ի ա Վ^ո լիա ) կբ պատկանէին նա­ ունեցած է կառախումբին մէջ, Պէքոնի եւ փուք -

չատրեանբ կար՛դաց իր թարգմանութեամբ ռուսե­ եւ Հ * 3 * Ղ՝ * Հիմնագիրնեբը , ՝Բբիստափոբ , Զա ~ պըվուայի մ էջել , 9 Յուլէս երեքշաբթի գիշեր Ժա­

րէն բնագրից այն. բանաստեղծութիւնը, զոր Տիզ* լ ա րեան եւայլն*. քիուս յեղափոխականներու ազգ,ե– մը 1 ՕՅՕին , սակայն ո եւ է մէկը չէ Հասկցած մեռ­
նախատե­
Մարթան գրել էր իր մաՀուան մասին, ցութենէն աղա տուելով , ա յգ օրերու ա ռաջա - նիլը : Շ ա վ ի լ ի կառա խո ւմ բբ առնելու Համար ,

սելով զայն : մարտի կ Հ ա յ ո ւսանողնե րը ղծեցի ն ի բ ենց ս տիպ ո ւած ԸԱալով վար իջնել Ա էն փլոլի մէջ ,

V ՅՈԻՂ.ԱՐԿԱԻՈՐ Համար ազգային գո րծո ւնէ ո ւթեան ուղի մը, որ Բմ՚էշկը, որուն կ^քնկերանաբ իր կէնը Տէկէն Ա ա–

ԱՀա այղ բանաստեղծութիւն բ* ի վերջո յ եկաւ բ ի ւր ե զա ց ա Լ «ԹրքուՀ ա յ ՛հատեին թենիկ , վար առնուած է պատգարակով մբ կա լա­

X շուրջ* կազմուեցաւ Հ* 3* Ղ*աշնակցութիւնբ, ո— բանէ պաշտօնէութեան կողմ է : Զէնքը խնամ ելու

կեանքից հեռացայ ես դանդաղ ու լոլո.,— ր ո ւն շա րքեքուն մէջ մտաւ Տէք Ղ՚ալթեան շատ կա­ Հ ամ ար կան չուած Բ^՜էշկը կը Հաստատէ թէ Տէր

Ինչպէս աշնայնի ծաղկունքը տխուր– •• նո ւխ էն , տ Ո գ որ ո ւած Հա յբենաս ի բա կան ջերմ զգա­ Գա ւթե ան մեռած էբ արգէն 25 վայրկեան առաջ :

Անցեալում կային հաւատ , ընդվզում, ցումներով Հ ք1բ արժանիքներուն շնոքՀիւ , * ^Լու. - Հէւանգանոց - կառքով մը տուն կը փոխագրեն

Անցեալում եւ կար թոփչք երազուն • • • սակցութեան մէջ կարեւոր գիբքեր գրաւեց եւ 35 գէնք գէշերը ուշ ատեն :

Դու տիյ(ուբ ես • ուշ է ՜ , աւա՜ղ . . . տարեկանին ւճբգէն Հ • 3 ՚ Ղ՝ * Արեւելեան ք*իւրոյի ԱՐՄԷՆ

Եւ այլեւս զո՜ւր, անիմաստ– • • անգամ էր : Հայ - թաթարական կռիւներէն վերջ ,

Զեան վաթիլները թափլում են , թափլում.— ց ա բա կան կառավա բութիւնբ կրկին ձերբակալեց

՛Նրանք վերստին չեն բարձրանայ վեր • • . Գինքբ եւ բանտարկեց Մետեիյի քանտը , ուր երկար Բժիշկ Տե^ԳաւթհաԱ

ԴաղսւննՆբ , մարդիկ նրանց կոխոտում, չմնաց , կողմնակի միջոցներով ազատեցաւ եւ 1908– •—»• —

Արեւն ստիպում հողի մէջ թաղւհլ ին անցաւ կաբին , ողբացեալ Եղիշէ Թօփչեան ի

Դէպ յաւերժութիւն օրերս են սահում, մօտ Հ ք՝աբձր Հ ա յ ք ի մայրաքաղաքին մէջ մնաց եր­ Գնում են ու գնում *** կաբհ՜ես թէ ձայնակցել
են իրար Հետ, շտապում են մեզնից բաժանուել,
Անզօր եմ նրանց վազքը խավանել կար ատեն ել շն ո րՀ ի ւ ատոր ազատեցաւ 1911 12– գժգոՀ են մեզանից * * *

Վազ թ է ուշ , պիտի անէանամ ես ին ցարական կառավարութեան կողմէ Հ *3 * Ղ՝աշ -

Ծաղկունքով զուզւած , մայր հոդի զրկում •• • նակցութեան գէմ կա տ ա ր ո ւած Հ ա լա ծ անքն ե ր էն : Գնում են Հիները* անվեՀեր յեղափոխական -

ԷՄԴԷ 1911/՛^ էբզրումի մէջ ամուսնացաւ Օք* Սաթենիկ ները , վե թերաններ ը * * * Գժգո՛Հ են : Եւ է^նչպէս

Պարտիզեանի Հետ , Աղք ի անա պո լսեց ի , որ էբՐ գժգոՀ չլինեն * իրենց սեփական երկրից դուրս , օ–

ուսուցչուՀի կը պաշտօնավարէր Հոն եւ գաղափա­ տարութեան մէջ, խաղաղ, բայց խորթ պայման­

ԱՒԵԼԻ ԲԱՆ 9000 ՖՐԱՆԲ ՆՈՒԷՐ րի ընկերոլՀի մըն էր։ Մեծ պատերազմին անցաւ ներում Եւբոպայի , ուր 25 երկար տարիներէ ըն–

ՀԱՐՍՆԻԲԻ ՄԸ ԱՌԹԻՒ Կովկաս եւ Հոն նուիբուեցաւ ազգային ու կուսակ­ թաց քում ւի աս տօ րէն կտրուած են եղել մեր էրա–

օ ցական գո րծո ւնէ ութեան ։ Հայաստանի Հանբապե - կանութեան յատուկ յեղափոխական պայմաննե–

տ ո ւթե ան Հռչակում էն վերջ Խո րՀ բղար անի անգամ րից , ներքին կուսակցական բեղնաւոր կեանքի ց ,

ՍԷՆԹ ԷԹԻԷՆ — Դուլիս 8ին Լիոնի ՇհծԽէ <Խ ընտրուեցաւ : ի/ո րՀ րգա Հնացումէն վեբ9 , նոր իշ - կենդանի ապրումներից , լի բնկերական սէրով ու

Բտ)՚Շ 7տէ6 ձ'0^ի շքեղ սրաՀին մէջ տեղի ունեցաւ խանոլթեանց Հալածանքին ենթարկուեցաւ ել բան" անս աՀ մ ան յաբդանքով իրար Հանդէպ • • •

Կապոյտ ԼԱ ա չի սանուՀ ինե բու վարչութեան - ան– ա ին մէջ կացն աՀա բ սպաննուելու վտանգին ենթա­ ՛Օրանք 30 տարուայ ընթացքում ս տ ե ւլ ձել են

դամներէն Օր՛ Եւփիմէ Համալեանի ամուս՛նու - կայ էր Համազասպի եւ բնկերներուն պէս , երբ ժո­ ու կազմակերպել, կռուել են ու ապսաամբութ իւն–

թիւնբ ընդ Պ * Գրիգոր Գարաօզլանեանի : Ընարեաք ղովրդական տարերային շարժումին չնոբՀիւ ա- ներէ եւ յեղափոխական շարժումների բոցերով

բազմութեան մբ նե բ կա յո ւթեամ բ սանուՀ ինե բու զատուեցաւ* Յետոյ անցաւ Զանդեղոլրի վրա յով անցել : Հս կա յա կան զո Հեր՝ մ տա ւոբ ական բնկեբ–

նախ աղաՀ Օր • Վ^եՀանոլշ Ղ^ազաբեան կարգաց Պարսկաստան ։ Յայտնի է իր դո րծ ունէ ութ ի ւն բ նեբի, Հեգինակաւոբ ռազմիկների, շարքային ֆե–

պատշաճ ուղերձ մբ, ել Միութեան կողմէ նոլիբեց իբրեւ նախագաՀ Հ . 3 * * ՛հատական Գերագո յն դայիների . • .

գեղեցիկ առարկայ մր, որուն փոխարէն ջերմ ծա­ Մ արմնի Պ ա բ ս կաս տ ան , Աուբիա ու 3)րանսա : Բայց այգ բոլորը գործի մէջ, իր պաշտած

փերու մէջ եղան Հետեւեալ նուէբներբ * Պ • Պ* 1924^5/ Փարիզի մէջ դարձեալ տաբի մբ Հետեւեցաւ երկրի սաՀմաններում , իբ Հարազատ ժողովրդի

Եղիշէ Փա փա զեան 2000, Երուանգ Համտլեան \ 500, իժշկական Համալսարանի դասընթացքին՝ ուսում­ մէջ, նրա Համար եւ նրա Հետ միասին * * փ ս կ ա յս–

կարապետ Համ ալեակն 1000, Տակոբ Գափլան՚եան նասիրելու Համ ար ա կնա բուժ ո ւթեան մ էջ ձեռք տ եռ զ ... էք՝ ան ր ու մ ի ապա զա զ , անՀ արազատ , ան­

1000, ՏովՀաննէս Պօստանեան Հազար, Գրիգոր բերուած նոր յառաջգիմ հւթիւնեբ բ ել Հոս նուիբ­ բովանդակ , Հեռու իրարից , յաճախ մոռացուած...

Գարաօզլանեան Հազար , Տիկին Մայբանուշ Հա - ուեցաւ մէկ կոգմէ բժշկութեան , միւս կողմէ ազ­ ԱբբաՀամից յետոյ, Բժիշկբ Յովսէփ Տէր՜

մալեան Հազար, Թէրգեան 500, Տիկին քիամելա գային, Հանրային դոբծերու* Մեծ զոՀոզութիւն - Գ ա ւթ ե ան բ Հին , վաստակաւոր կուսակցական ,

Պօզիկեան 300, քնղՀ • ղումար 9300 ֆրանք* Աա - ներ բրաւ , բարձրագոյն կրթութիւն տալու Համար լի անսաՀման Համեստութեամբ , չափազանց սա–

նուՀ ինեբէն Օք • Մ սյրի Ժան Աբրա Համէ ան մեծ ո– իր երկու զաւակներուն , որոնցմէ մէկբ՝ Վասիկ , կաւախօս , իր կուսակցական Հեոինակութեան Հա­

գեւորութեամբ երգեց «Տրլէ եաման» եւ «Անուշ վկայուած իբրեւ ճարտարադէտ - օդանաւորդ եւ կառակ , զարմանալի կարգապաՀ ։ Բիւրոյ ի անգամ

զ արուներ , երկարատեւ ծափեր խլելով * իբրեւ վարդապետ իրաւագիտութեան , Հաբիւրա - երկար տարիների բնթացքում , Գերագո յն

կա պո յա /Սաչի եւ սանուՀիներու վարչութիւն– պետ է այսօր ֆրանսական բանակին մէջ, իսկ Ռու–

բիկ , Հետեւելով իր Հօր եւ մեծ Հօր ասպարէզին , Գա տա կան Ատեանի անգամ 9բղ ԸնգՀ * Ժո զովից

ները քաջալերական այս ձեւէն զւլաօ՜ուելով, կրկին դարձած է բ^իշ^Լ՝ Այնպէս որ երբ այսօր բժ * բնտրուած , Հայաստանի իյորՀբգարանի .անգամ եւ

երջանկութիւն կբ մաղթեն իրենց սիրեցեալ բնկե– Տ *1*ալթեան իբ աչքերբ կը գոցէ յալիտենութեան , մ շտապէս դնտՀատուած Հեղինակութիւն կուսակ­

րոլՀիին եւ կբ փափաքին ոբ նոյն ոդեւորոլթեամբ իր ազգին եւ ընտանիքին լաւագոյնս ծառայած ըլ­ ցութեան գործօն ել լայն խաւերէ կողմից***

շարունակէ Սի՛"թ՚"՝1՛ նուիրական աշխատանքբ Հակառակ էր տնտեսական ծանր կացութեան ,

Լ ի ն ի մէէ եւս :— Ներկայ մը

Fonds A.R.A.M