Page 218 - \ARM_19-1946_03
P. 218
0 ԱՌԱ X
ՍեՀՐԸ, ԳԱ€ՆԱԿ8ՈԻԹԻԻ1Ը Հայաս տան , սեղմ ելով Տաճկաստանի երկարած Տաբակարծ ութ իւԱ
ԵՒ ՀԱԿԱՌԱԿՈՐԴՆԵՐԸ
ձեռքբ» ։
ԻՐ Այս կէտէն մեկնելով է որ Հայաստանի վար - ( փ զ հ ա կ ա Ա ոումրի շու^
չապետ եւ Հայ պոլշեւիկներու ամէնէն ականաւոր
դէմքբ՝ Ալ. Միասնիկխախ , իբ «ֆռամեայ խրրՀ ՚
Հայաստանի Հողային պաՀանջնեբը բոլոր Հայ Հա յաստանի աո-օրեա յ խ%դիրներ բ» տպագրուած Ա՚էիացեալ Աքլգերոս Հիւ լՀ ական յանձնախոլմ–
էին ենթար -
Հոսանքներու, կողմ է մի շա զգային խոր՛Հ րդաժողով– զեկոյցին մէշ, կ՚ըսէ. փն անդամները Հարցաքննութեան
Ա. կբոմի–
ներ ո ւ. մօտ ա րծաբծուելու, ինչպէս եւ Հայ մա - «Մենք շատ լաւ գիտենք, որ արտասսւՀմա - ՚աձ֊ եորՀ– Միութեան ներկայացուցիչ
մուչին մէջաՀքէ ^ա^՝ՅԸ. Ք՛շելու ասդին , Հիմ կ՝ Ըի** նբւմ պաասաաբոֆ-ֆսծ $սւբաական կու^սակցու-թեան
գոլ նուի Սեվո-ի դաշնագրով ստացուած Հայրենի– չարաբաստիկ աինա^լիցնխ բ բ պատրաստ ֆֆ գո^իլդւ.Գ յ ի ք յԸւեր կ՚աոսվաըկէ ի՚բըՀ– կա^ո-ավարիլթիլնը՝
քչլ նախագաՀ Ուէլսընէ կոգմէ գծուած սաՀման– ո՛ չ , Հայկական Հարց կա յ , Թի՚-բքաձայաստանի դւ/էական ռումբի ղրրֆաՀութիք֊նը կանխելու,
ներ ո ւէ ; խ^գիբլլ մ%ում ֆհ կամ անՀնար դարձնելու Համար։
կուսակցական սնափառութեան պէտք չէ վե– « - • «Տաճկաստանի խսգիրէՀ, կ*ալ–ելցնէ Ալ* ինչպէս յայտնի է, ասկէ քանի մը չարաթ ա–
ր ա գր ել , եթէ գա ր ձ եալ վերյէ չենք թէ պար զ զո ւ ֊ Միասնիկեան, լուծուած է ։ ... Մ է զ հ ա մ ա ր գՈ– իյորՀրդային կառավարութիւնը, միանգա -
գագի պո ւթեան մը Հետեւանքով չէր որ է)՛եվռի՝ յոլյթ-իւն; չոՆնքի եՆ սահմաԹների հ ա ր ց • • • » : մսյն անտեսելով ամերիկեան ձրադիրը, իր սե -
/չ ա շն ա գր ի ն Համաձայն Հոգային առածին պաՀան– Երկու աասնամ եակ ա յս տեսակէտբ արծար վական ձ֊րագիրն առաջարկեց այդ մասին։ Բայց
2ր Ա ան Զէրանչիսքոյի խորՀ րգաժոդռվխն, 1945 ծեցին խոր՛Հ • մ ամ ուլբ եւ դրա կան ո ւթի ւնբ , թէ Այդ ծրագիրը այնքան անգոհացուցիչ էր, որ Հիւ
•Մ ա յ ի ս 7 ին > ներկա յացոլց Դաշնակցութեան Հո - Հա ք ասա ան ի խոր՚Հբդայնացումով լուծուած է լեական Տանձնաիսոլմբի անդամները որոչահ֊ էին
վան ա ւո ր ո ւթ ե ան նեբքեւ Ամ եբէկա յի մ Էջ կագ - Հա յկ . Դատբ , չկա յ թրքաՀա յ Հողերու պաՀ ան 2 , Աացուցիչ րացաարոլթիւեներ ստանալ Ի/որՀբդա -
մ ո լ. ահ՜ Հայ ՛հո՛ս՛ի Տանձնախումբո , եւ որուն ի մ անաւանգ գաղո՛ւթն ե բո ւ Հ այ ո ւթի ւնբ ո չ մ է կ ի– յ\ն ներկայացուցիչէն :
նպաստ աւելվւ կանուխ էն մեր րն կերն ե բ բ եւ Հ ա՛ բաւունք ունի նման խնդիրներով զբաղելու հ Դատելով ամերիկեան մամուլի մէ^ տրուած
մա կիրն երբ Հ աւաքած էին 165 Հազար տոլաբի քիամկավտբ , Հնչակ յօդուած– ագի բներ ինքնա սեզե կութ ի ւնն եր էն՝ անոնք մասնաւորաաէս ուզած
գումար մբ Հ ժխտումի եւ ուրացումի գինով իՀն չքան մ ելան եյ իմանալ թէ՝ ըստ ԻյորՀրդային ծրագրին՝, ի՞նչ–
Վերչեբս Հակ առա կորգ մ ամ ո ւ֊լբ ՝ Հ ամ այնա– սպառեց ին ապացուցանելու Համար՝ թէ դաղութ– սէս կարելի պիտի ըլլայ ասլաՀռվութիւն ձեռք բե
վար , Հնչակ , ռամկավար* չենք գիտեր ի^^*^ նկա ներբ եկեղեց իով ել դպրոցով մ իա յն Հետաքրքբր– ր՛։ լ , որ սլետութիւնները , դաշնագրով խոստում
տումներով ել որո^ւ թելադրանքով գռոլելի պայ ուզելու են , իսկ քա դա քա կան խնդիրներ մ ենաշնոբ– տալէ յետոյ, գաղտնի կերաով Հիւլէական ււումբ
քար մբ բացած է Դաշնակցութեան դէմ, մաս - Հբ կբ նկատուին /յ ՚ Հայաստանի կառավարու - ս/իտի չպատրաստեն իրենց սա՚Հմաններուն ,մէ^ ել
նաւո րապէս Մի^ին Արեւելքի մէջ, ուրկէ ույս թեան : ոռվ է ՛որ պիտի Հսկէ ատոր վրայ :
պաՀ ո ւն կբ մեկնին նեբդ աղթի կ ար ա ւանները : /» * Համ աշխարՀա յին Պատերազմին Վերջեր բ Գյ֊րախտաբար , Ա. Կրոմիքոյի տուած էրա -
Փոխանակ իրենց նման թ ո յ ն սրսկելու կամ Ամ երիկա յի մ էջ մեր Հ ա կառա կո բգն ե բ բ կազմ եցին ցււցիչ բացատ ր ո լթիւննե րն ալ աւելի բան մը չեն
սո ստութիւննեբ բնելու, պատմական էր֊ոգոլ - ՚«Աղգային քքքոբՀ ուրդ» մբ, որ իբ պաշտօնական՛ սրսրզած, քան իր առաջարկած սկզբնական ծրա -
թիւններ թուելով ցո յց տանք Դա շնա կց ո ւթե ան յայտագբին չոր ս կէտեբուն՝ մէք չհամարձակեցաւ գէրը , որ կը պարտաւորեցնէր բոլոր պետութիւն -
ան կեղծ ո ւթի ւնբ ու Հ ետ ե ւո զա կանո ւթ ի ւն ո՝ Թուր Հայկ* Դատին կամ թբքաՀայ Հողերու անո ւ-նն իսկ նհ ր ը
քիա յէն մեր ունեցած պաՀանՓնեբուն եւ մասնաւո– յիշատակել : իսկ ա յգ մա րմ ին ին բեբանբ\ 9 4 4 Փ ետ .
բապէս Ա եվռի նկատ մ ամբ : 24/՛ խմբագրականին մէջ գրեց * «Անոնք (^Դաշնակ ա) Ոչնչացնել իրենց մօտ եղած Հիւլէական
\յախ ճշտենք ոբ Աեվռբ երկինքէն չինկաւ : ցականները) այսօ՛ր Թոր դաՆսւգրՈՆթ-իՆս մ ր կըսար– բւումբերը ու գագրիլ նորեր պատրաստելէ .
Դաշնակցութեան դե կավարո ւթեամբ մ ղուած ա՛ քեԹ, ււրոլւԹ անոՆ՚նր դ ր ա ծ են, « թ ֊ ր ք ա հ ա յ գաւ աո.(1ե– բ՝) Խիստ պատիժ՜ներ սաՀմանել իրենց քազա -
զատ ա գ՛րա՜կան պա յքաբբ իր եբեսնամ եակին Հ ասա լ ր1ոՆ կ ց ո ւ մ Ս ո վ ե տ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի ն ։ ։ » քացին\երո՝լ% Համար , եթէ անոնք գազտնի կերպով
յաղթանակի պսակումին , երբ 1920 Օգոստոս \Օէս \, շանա բանն եր բ փ ո խո լեց ա ն , փակո լած րե - ղրաղին Հիւլէական ռումբի պատրաստութեամբ եւ
քԱ ա զազո ւթ ե ան Վ^եՀ աժ ո զովէն մ ասնակցեցաւ Հա յ րաններբ բացուեցան , երբ խորՀ . ի շվսանո ւթ ի ւնբ ղ ) Խօսք տալ , որ ո ել է ատեն պիտ ի չգործա
ժողովուրդի ազնուագոյն մէկ զաւակը ել Դաշնակ– 1945 Մաըա 1 Չին չուզեց վերան որոգել իբ բարե ծեն Հիւլէական ռումբը իրարու դէմ :
ց ո ւթեան յայտնի դէմքերէն Աւետիս ԱՀարոնեան , կամ ո ւթեան գաշինքբ Թուրքի ո յ Հետ : էյւ այս բոլոր խոստումները պէտք է րլլան
ել ստորագրեց Ա եվռբ , Դա շն<ա կի ցն երո ւ չարքին , Ի^նչ բրաւ Ղ՚տ շնա կց ո ւթի ւն բ ռուսեթոլրք բա միջազգային յատուկ գաշինքի մը միջոցով :
ւՀւ ԳՐ ը ստորագրեցին Թուրքէս յ պաշտօնական ներ– րեկամ ո ւթեան երկու տասնամ եակին ընթացքին , Հետաքրքրական է, որ երբ Հիւլէական 3անձ
կայացուցիչները : երբ օրուան կա րգախօսբ պարտուոզական ոգիէն եւս իւ ում րի անդամները ուզած են Հասկնալ, թէ
կբ բխէր եւ առնուաղն անտեսումն էր Թուր - ի/որՀրդային կա ռավա ր ո ւթ իւն ր իԲնչ վերաբերում
է Դա շնա գ էրը յստակօրէն ընդունեց Հայկական քիայէն որեւէ պաՀ ան ջի Հ •ունի գէպի յատուկ միջազգա յ՛ին Հսկիչ մարմնի մբ
պաՀ ան շն երբ . ինչ ո բ պատ մ ո ւթեան մ էջ երբեք Հայ քաղաքական կեանքէն լքում ի եւ յուձսւս– ստեղծումը, Ա. կրոմիքօ կրկին Հասկցուցած է թէ
պատահած չէր : Յ^Օգ « 3$ը կՀըսէ * «Թուրքիա կբ Հ ատ ո ւթեան այդ օր ե բ ո ւն , Ղ՝ա շնա կցո ւթեան գի - իր կառավարութիւնը որեւէ պարագայի տակ պի՛
յայտարարէ թէ ինք կբ ճանչԳ/ա յ Հա յա սա ան ր իբր ւանագիտական ներկայա ց՛ո լցիչնե ր բ , մտաւորա - աի չընդունի որեւէ միքաղգային մարմնի Հսկո -
ազատ եւ ան կախ պետ ո ւթ ի ւն մբ , էռձա է " Ըմ*ա կտննեբը , գործիչնեբբ միակն էին ոբ Ամերիկա յի զութիւն ԽորՀրգային Միութեան սաՀմաններուն
էին ասկէ առա շ Դաշնակէզ պետ ո ւթի լեները» : եւ Եւրոպայի բազմաթիւ կեդրոններուն մէջ դի՜ եթէ նոյնիսկ ատիկա ըլլայ Հիւլէական ռում
Ցօղ. • 8 9 « Թ ո ւ ր ք ի ա եւ Հայաստան , ինչպէս նա մումնեբով կ^՚աբծաբծէին Հայկ* Դատբ տէր կանգ բի գաղտնի պատրաստութեան ա/լա էքն առնելու
եւ միւս պայմանագիր կողմեր բ կբ Հաւանին Ա• նելով մեր՛ պաՀանջնեբուն Թուրքիա յէն, եւ ան -
\թաՀ անգն եբո լ նախագաՀ ին յանձնէ լու էրզբումի, Համար։ Կրոմիքօ միանգամայն բաւարար յայտա
Տրապիզոնի, Վ^ան ի եւ ^իթլիսի ն աՀ անգն եբ ո ւն Հանգիստ կ՚ընէին .Թուրքիան ՝ աջակցելով քրտա– րարած Է իւրաքանչիւր կառավարութեան Հսկողու
մ էշ Թո՚֊րքիո յ եւ Հայաստան ի սա Հ մանին որոշմ ան կաՆ շարժումին , վերջապէս վառ պա՛Հ եցին մեր թիւնը իր սաՀմաններուն մէի իբր յալելեա, ապա–
խնդիրը եւ բնգունի լ նախադաՀին որո չում ով Հ սւ— ժոգովուբդի Հաւատքբ իր քաղաքական իտէալին Հովութիւն,., ան աոսվարկած է Միացեալ Ազգերոլ
յ ա ս ւո ան ի ծով իջնելուն ել վերո յէշեալ ս աՀ մ անին Հանդէպ դպրոցէն ու ե կեգեց ի էն աւելի կարեւո ԱպաՀովութեան ԽորՀու,րգին ձգել Հսկողութեան
յա բակից բոլոր օսմ . Հողերուն ա պաղին մ ան մասին րութիւն տւսլով անորէ ուրիչ միջոցներու որոչումն ու կիրարկումը :
պատրաստուած լ՛" լ " ր տրամ ադբ ո ւթ ի ւնն եր բ» ։Տա– Դ ա շն ա կց ո ւթ ի էՏե ը պա յքաբեցալ նաեւ Համ ա յ՛ Երբ գիտել տրուած է թէ Կրոմիքոյի առա^ալի–
չորդ Յօդ. 90, 91, 92, 93 կը ճշդեն այլ մանրամաս– նավար քարոզչութեան՝ գէմ , որովՀետեւ ան իմ կած գաշինքի նման ուրիչ միիսզգային դաշինքներ
ն ո ւթի լեն եբ Հա յաստ ան\ ի նկատմ ամբ : պերիա լի ոտն եբո լ մէկ խաղը կը ն կա տ է բ Հայ տ– ասկէ ա,,աջ կնքուած, բայց խախտուած են
Ա ակա յն , 1918 Մա յիս 2.Տէն կազմ ուած ու 1920 գատագրտկան պայքարը ու կզանգիտանար թբքա բրտօրէն, ան պատասխանած է, թէ խախտողներն
Օգոստոս 1 Օին Ա եվռով ճանչցուած Հա յաստ ան բ Հայ Հողերու պաՀանջբ : Ա էսէ Դաշնակցութիւնը եղած են ֆաշական Ի տա լիան , նաց իա կան Գերմա -
թատր դարձաւ նոր արէւնՀ եգութէւններոլ , շնոր— բազմութիւննեբոլ մէք Միացեալ Հայաստանի գա նիան եւ անոնց արբանեակները ել թէ այմմ Միաց
այդ
Հիւ ռո ւս ե ւթ ո ւր ք բարեկամ ո ւթեան : Ա ո վետն ե ր ո լ ղափարը միս ու ոսկոր գարձուց , Հաւատաւոր աս– այ , Ազգերոլ միջոցով միջազգային յաբաբեբու
ղ ո ր– լլ լ
•գինակից քէմ ա լական Թուրքիան գրաւեց մ անոլկ վարակեց Սփիւռքի ամենա՚Հեռաւոր Լ Լ. ժ 1 ՜Լ՜ 4–~ 7.^™«/ Լ՛ " ժ I IՀ
կիւնները։ Օտարացում բ ի՛նչ աւերներ պիտի թիւնները գրուած են աւելի Հաստատուն գետնի մը
Հա յաս տանէն մ օտ 25 Հ ազա՛բ քառ, քի լոմ եթր, էսկ ծէ բ ե թէ դո յո լ թի ւն չո ւնենար 9"ա շ ն ակցո ւթե ան
մնացեալ 3 0 Հ ազար քառ * քէ լ " մեթ ր ը ենթարկուե գաղափարապաշտ գիր ու գրականութիւնը , տա - իրւ էրն է Հայրենի այն Հոզերուն , ուր
ցաւ խորՀրգային իշխանութեան : րածուն եւ որակեալ մամուլը : -* * Մ Հ Լ ՜մ՜ ՛՜՜Լ Հ՛՜ ՚
Այժմ տեսնենք թէ այգ օրերուն Հ ամայնա - իսկ ա յսօը էյ ո րՀ * Մ ի ո ւթեան արտաքին քա Հինգ Հազար տարիներ֊ բնակելէ ետք , տեղաՀան
վա բները ինչ վեբաբեբմ ունք ունէին Ա եվռի Հան ղաքականութեան փոփոխո ւթեան Հ ետեւանքով , ուեցալ Գերմանի ո յ գինակից Թուրքիս յ ^ԼՈԴ^ է
դէպ I Հա յաստ ան ի իա ր Հ բդա յնա ցումբ յայտարա ր*– երբ թո յլ կբ տբուի Հա յաստանի վարիչներուն եւ այնքան վայրագօրէն :^
ո լեց ալ նախքան Երեւանի գրաւում բ , 1920 Նո յ • աբտտսաՀ մ անեան դա զա փա բակիցնե րու1ն , ո րպէս– Դա շնա կց ութ իւն բ ին չպէս անցեալին , նաեւ
2Հ)ին Ղ^աղա խ - Բ ա ր վան ս ա ր ա ( Ազրպէ յճանի ս ա Հ — գի արծարծեն թրքաՀա յ Հ ոգեր ու պաՀ ան2ը ել նոյն ներկայիս Հայ ժողովուրդի սեփական շաՀերէ՚ե
մ անին մ օտ ) եոափոէսա կան կոմ իտէ անունով ատեն ներգաղթ կազմակերպուի , ամէնէն առաջ բխած քաղաքական նոյն պաՀանջները կը ձեւա -
կազմուած նոբ կառավարութեան կողմ է , ինչպէս Գա շնտկց ո ւթ իւն ր գոՀ ունա կո լթիւն կբ զգայ, ո– կերպէ , առանց նկատ ի առնելու թէ մ եծ պետու–
1լ բսեն իրենք Հ ամա յև ավարն ե րը ։Այս առթիւ Հբա– ր-ովՀետեւ իբ 56 տարուան պայքարը կ^արգիւնա— թիւննեբէն ո՛ր մէկուն շաՀերուն Համապատասխան
բակուեցաալ «Դեկլարացիա՝» ( քույտա բարու ւո բուի , Հա յ ժողովուրդը աստիճանաբար կբ մ օ– եւ որո՛ւ գէմ է; Օտար պետ ո ւթ ի ւնն ե ր էն ոչ մէկլ\
թիւն մ բ ) , ոբ Աովետներ ուն Համար ունի այն ար– տենայ իր երազներու իրականացումին, ամբող^ա– ՝ոլըիշի մը Համար. գոՀոգոլթիւններ չբներ *, եթէ
^՜էք-Ա ք*™ է. ՈI* Ս՛ա յիս 2Ցբ ՛իա շնա կց ո ւթեան Համարէ ցումինէ Ի գուբ չէ որ թուրք մամ ուլբ Աան-Ֆրան– չունենայ իր սեփական շաՀ երը էԱյսքան ծ ան ր Հար–
ԱՀ ա թէ այգ ն շան ա ւո ր «Դեկլարացիան» իսԼ~ չիսկո յէն ի վե ր Հայկ* Դատի մաս ին խօսելու ա– ուածներու ենթարկուած մեր ժոգովոլբդըեւ անոր
պէս կր յայտաՐարէո Հայաստանի խո րՀ րգա յնա— տեն չի մ ոռնար Դա շնա կ քոմ ի թ աճին ե ր ը : ազդա յին ձգտո ւմներուն ար տ ա յա յա ի չ եղող կ" ՛֊"
ցում բ եւ ի՛ն չ կ*րսէր Թուրքի ո յ եւ Ա եվռի նկատ– Մ ենք մ իա յն գո Հ ո ւն ա կո ւթ ի ւն կրնանք զգա ք , ս ակցո ւթի ւնը եւս շա տ յւնա կ անօ բէն պիտի Հ ետ ե՛
մ ամբ է երբ Հայաստանի Համ ա յնավա ր կուսակցութեան լէ բ նման ուգիի մը, անոր ալ 1լապաՀովէ վե -
ըոդՀ * քարտուղար Դբիդոր՝ Տ ար ութ իւնեան 1 946 բագարձբ իր կորս//լ ած Հայրենի Հողե.ոռւնէ Զ ՚ Է ս Ք
« Հաւատում ենք, որ իմպերիալիստական լծից չեն Հետաքրքրեբ ո՛չ միջազգային յեգավախու -
ազատագրուող ժողովրդական Տ ա ո կ ս 1 ս ա ա ն | 1 լքե Վ փետր* Յի կարեւոր մէկ ճառին մէջ, Հեբքելով թեան նշանաբանները եւ ոչ ալ ՛Մ ԱԿ ի գեղեցիկ
էւ.ս ի ր հ ե տ Սեվւսի դ ա շ ս ա գ ր ի հակաււակորււ հա թուրք մ ամ ո լլին վե բ ա գր ո ւմն ե ր ը ռուս աշխաբ - խօսքերը Համ աշխարՀա յին խաղա ղ ո լ թ ե ան ի
մ ա ր ե լ ո վ , մեզ եգբայբական ձեռք է մեկնել ու ա ւ - Հ ա կալա կան ծբագիրնե բու մ ասին կ^աւելցնէ բ - նպաստ , ինչքան ատեն որ այնքան մեծ անիրաւու
ժբմ յ երբ մենք թշեամուն եւ նրա Հետ միասին «... Թ ո ւ ր ք ի ա յ ի կ ո ղ մ ի ց տոՆթ-ՈՆած ( գ ր ա ա Ն ա ծ ) թեան մը ենթարկուած կը մնայ Հայ ժողովուրդէ
կռիւ ենք մզում Անտանտայի գիշատիչների դէմ» ։ հայկական մարգերի վերադարձի հարցը դրոՆսւծ Է ու Հայրեն իքը է
Այ՛1 «Դեկլարացիան» սա ո ր ա գր ած են « Հա ր ո ւ ն հ ա յ ժաղովոՆրդի կ ո ղ մ ի ց , ի ն չ պ է ս Աւովեսւ. Դաշնակցութիւնը անկեղծ Է ներկայի*՛ իր Հ ե֊
յաստանի Աոցիալիստական ԽռրՀ • Հանրապետու Հայաստանի բ1նակչոՆթեան, այնպէս էլ էՆրոպա ֊ տասլնդա՚ծ քաղաքականութեան մէջ , ոբովՀետեւ
թեան Տեգափոխական ^ոմիտէ»ի նախագաՀ՝ Ա* յ ի , Ա մ ե ր յ ի կ ա յ ի , Մ ե ր ձ ա ս ւ ր եՆ Մ ի ջ ի ն Ա ր ե ւ ^ ք ի Ս եվռի դա շնագրով Հա յաստանի տրուած / ՚ ր ա՜
կասետն , ան դ ա մն ե բ ՝ Աւ • \յո ւր ի2անեան , Աէեք - երկիներոՆմ ապրող Հայերի կողմից» : ,այնվ*ներէն երբեք Հրաժարած չէր ։Եւ իք պաՀանջ՛
սանդր Բէգզադեան , իւսաՀակ Ղ՚ովյաթեան , Աս– Այժմ Մ ոս կո լան ՛ել թէ Երեւանը շատ լաւ կը ն/՚.՚րը պարզապէս գուգագիպեցտն քքք * Մ էութեան
քանագ Առաւեան, իսաՀակ Տ է ր՜Դաբր իէ լեան ։ գիտակցին թէ միջազգա յին խորՀ րգաժոզովնե - Թ ոլբքէո յ Հ ետ գեռ նոր ունեցած վէճ ե բուն ,որոնք
Թուրքիս յ Հանգէպ բարեկամ ութիւն եւ Ա եվ բու առջեւ Հայաստանի Հ ո դա յին ի ր ա ւո ւնքն ե ր բ •՚՚֊ղղակէ առնչութէւն չունին Հայ՛ ժոգովուրգին
ռի Հանդէպ թշնամանք Ա ոս կոլայի քաղաքա կա - սլաշտպանելու Համար արեւմտաՀայութիլնը քա - անկորնչելի իրաւունքներուն Հետ :
նութիւնն էր եւ. որու Հաւատարմօրէն Հեաեւեցակ ղաքական արժէքաւոբ ազգակ մըն է, որովՀետեւ Գ– Լ Ա Ց Ե Ա Ն
Fonds A.R.A.M
ՍեՀՐԸ, ԳԱ€ՆԱԿ8ՈԻԹԻԻ1Ը Հայաս տան , սեղմ ելով Տաճկաստանի երկարած Տաբակարծ ութ իւԱ
ԵՒ ՀԱԿԱՌԱԿՈՐԴՆԵՐԸ
ձեռքբ» ։
ԻՐ Այս կէտէն մեկնելով է որ Հայաստանի վար - ( փ զ հ ա կ ա Ա ոումրի շու^
չապետ եւ Հայ պոլշեւիկներու ամէնէն ականաւոր
դէմքբ՝ Ալ. Միասնիկխախ , իբ «ֆռամեայ խրրՀ ՚
Հայաստանի Հողային պաՀանջնեբը բոլոր Հայ Հա յաստանի աո-օրեա յ խ%դիրներ բ» տպագրուած Ա՚էիացեալ Աքլգերոս Հիւ լՀ ական յանձնախոլմ–
էին ենթար -
Հոսանքներու, կողմ է մի շա զգային խոր՛Հ րդաժողով– զեկոյցին մէշ, կ՚ըսէ. փն անդամները Հարցաքննութեան
Ա. կբոմի–
ներ ո ւ. մօտ ա րծաբծուելու, ինչպէս եւ Հայ մա - «Մենք շատ լաւ գիտենք, որ արտասսւՀմա - ՚աձ֊ եորՀ– Միութեան ներկայացուցիչ
մուչին մէջաՀքէ ^ա^՝ՅԸ. Ք՛շելու ասդին , Հիմ կ՝ Ըի** նբւմ պաասաաբոֆ-ֆսծ $սւբաական կու^սակցու-թեան
գոլ նուի Սեվո-ի դաշնագրով ստացուած Հայրենի– չարաբաստիկ աինա^լիցնխ բ բ պատրաստ ֆֆ գո^իլդւ.Գ յ ի ք յԸւեր կ՚աոսվաըկէ ի՚բըՀ– կա^ո-ավարիլթիլնը՝
քչլ նախագաՀ Ուէլսընէ կոգմէ գծուած սաՀման– ո՛ չ , Հայկական Հարց կա յ , Թի՚-բքաձայաստանի դւ/էական ռումբի ղրրֆաՀութիք֊նը կանխելու,
ներ ո ւէ ; խ^գիբլլ մ%ում ֆհ կամ անՀնար դարձնելու Համար։
կուսակցական սնափառութեան պէտք չէ վե– « - • «Տաճկաստանի խսգիրէՀ, կ*ալ–ելցնէ Ալ* ինչպէս յայտնի է, ասկէ քանի մը չարաթ ա–
ր ա գր ել , եթէ գա ր ձ եալ վերյէ չենք թէ պար զ զո ւ ֊ Միասնիկեան, լուծուած է ։ ... Մ է զ հ ա մ ա ր գՈ– իյորՀրդային կառավարութիւնը, միանգա -
գագի պո ւթեան մը Հետեւանքով չէր որ է)՛եվռի՝ յոլյթ-իւն; չոՆնքի եՆ սահմաԹների հ ա ր ց • • • » : մսյն անտեսելով ամերիկեան ձրադիրը, իր սե -
/չ ա շն ա գր ի ն Համաձայն Հոգային առածին պաՀան– Երկու աասնամ եակ ա յս տեսակէտբ արծար վական ձ֊րագիրն առաջարկեց այդ մասին։ Բայց
2ր Ա ան Զէրանչիսքոյի խորՀ րգաժոդռվխն, 1945 ծեցին խոր՛Հ • մ ամ ուլբ եւ դրա կան ո ւթի ւնբ , թէ Այդ ծրագիրը այնքան անգոհացուցիչ էր, որ Հիւ
•Մ ա յ ի ս 7 ին > ներկա յացոլց Դաշնակցութեան Հո - Հա ք ասա ան ի խոր՚Հբդայնացումով լուծուած է լեական Տանձնաիսոլմբի անդամները որոչահ֊ էին
վան ա ւո ր ո ւթ ե ան նեբքեւ Ամ եբէկա յի մ Էջ կագ - Հա յկ . Դատբ , չկա յ թրքաՀա յ Հողերու պաՀ ան 2 , Աացուցիչ րացաարոլթիւեներ ստանալ Ի/որՀբդա -
մ ո լ. ահ՜ Հայ ՛հո՛ս՛ի Տանձնախումբո , եւ որուն ի մ անաւանգ գաղո՛ւթն ե բո ւ Հ այ ո ւթի ւնբ ո չ մ է կ ի– յ\ն ներկայացուցիչէն :
նպաստ աւելվւ կանուխ էն մեր րն կերն ե բ բ եւ Հ ա՛ բաւունք ունի նման խնդիրներով զբաղելու հ Դատելով ամերիկեան մամուլի մէ^ տրուած
մա կիրն երբ Հ աւաքած էին 165 Հազար տոլաբի քիամկավտբ , Հնչակ յօդուած– ագի բներ ինքնա սեզե կութ ի ւնն եր էն՝ անոնք մասնաւորաաէս ուզած
գումար մբ Հ ժխտումի եւ ուրացումի գինով իՀն չքան մ ելան եյ իմանալ թէ՝ ըստ ԻյորՀրդային ծրագրին՝, ի՞նչ–
Վերչեբս Հակ առա կորգ մ ամ ո ւ֊լբ ՝ Հ ամ այնա– սպառեց ին ապացուցանելու Համար՝ թէ դաղութ– սէս կարելի պիտի ըլլայ ասլաՀռվութիւն ձեռք բե
վար , Հնչակ , ռամկավար* չենք գիտեր ի^^*^ նկա ներբ եկեղեց իով ել դպրոցով մ իա յն Հետաքրքբր– ր՛։ լ , որ սլետութիւնները , դաշնագրով խոստում
տումներով ել որո^ւ թելադրանքով գռոլելի պայ ուզելու են , իսկ քա դա քա կան խնդիրներ մ ենաշնոբ– տալէ յետոյ, գաղտնի կերաով Հիւլէական ււումբ
քար մբ բացած է Դաշնակցութեան դէմ, մաս - Հբ կբ նկատուին /յ ՚ Հայաստանի կառավարու - ս/իտի չպատրաստեն իրենց սա՚Հմաններուն ,մէ^ ել
նաւո րապէս Մի^ին Արեւելքի մէջ, ուրկէ ույս թեան : ոռվ է ՛որ պիտի Հսկէ ատոր վրայ :
պաՀ ո ւն կբ մեկնին նեբդ աղթի կ ար ա ւանները : /» * Համ աշխարՀա յին Պատերազմին Վերջեր բ Գյ֊րախտաբար , Ա. Կրոմիքոյի տուած էրա -
Փոխանակ իրենց նման թ ո յ ն սրսկելու կամ Ամ երիկա յի մ էջ մեր Հ ա կառա կո բգն ե բ բ կազմ եցին ցււցիչ բացատ ր ո լթիւննե րն ալ աւելի բան մը չեն
սո ստութիւննեբ բնելու, պատմական էր֊ոգոլ - ՚«Աղգային քքքոբՀ ուրդ» մբ, որ իբ պաշտօնական՛ սրսրզած, քան իր առաջարկած սկզբնական ծրա -
թիւններ թուելով ցո յց տանք Դա շնա կց ո ւթե ան յայտագբին չոր ս կէտեբուն՝ մէք չհամարձակեցաւ գէրը , որ կը պարտաւորեցնէր բոլոր պետութիւն -
ան կեղծ ո ւթի ւնբ ու Հ ետ ե ւո զա կանո ւթ ի ւն ո՝ Թուր Հայկ* Դատին կամ թբքաՀայ Հողերու անո ւ-նն իսկ նհ ր ը
քիա յէն մեր ունեցած պաՀանՓնեբուն եւ մասնաւո– յիշատակել : իսկ ա յգ մա րմ ին ին բեբանբ\ 9 4 4 Փ ետ .
բապէս Ա եվռի նկատ մ ամբ : 24/՛ խմբագրականին մէջ գրեց * «Անոնք (^Դաշնակ ա) Ոչնչացնել իրենց մօտ եղած Հիւլէական
\յախ ճշտենք ոբ Աեվռբ երկինքէն չինկաւ : ցականները) այսօ՛ր Թոր դաՆսւգրՈՆթ-իՆս մ ր կըսար– բւումբերը ու գագրիլ նորեր պատրաստելէ .
Դաշնակցութեան դե կավարո ւթեամբ մ ղուած ա՛ քեԹ, ււրոլւԹ անոՆ՚նր դ ր ա ծ են, « թ ֊ ր ք ա հ ա յ գաւ աո.(1ե– բ՝) Խիստ պատիժ՜ներ սաՀմանել իրենց քազա -
զատ ա գ՛րա՜կան պա յքաբբ իր եբեսնամ եակին Հ ասա լ ր1ոՆ կ ց ո ւ մ Ս ո վ ե տ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի ն ։ ։ » քացին\երո՝լ% Համար , եթէ անոնք գազտնի կերպով
յաղթանակի պսակումին , երբ 1920 Օգոստոս \Օէս \, շանա բանն եր բ փ ո խո լեց ա ն , փակո լած րե - ղրաղին Հիւլէական ռումբի պատրաստութեամբ եւ
քԱ ա զազո ւթ ե ան Վ^եՀ աժ ո զովէն մ ասնակցեցաւ Հա յ րաններբ բացուեցան , երբ խորՀ . ի շվսանո ւթ ի ւնբ ղ ) Խօսք տալ , որ ո ել է ատեն պիտ ի չգործա
ժողովուրդի ազնուագոյն մէկ զաւակը ել Դաշնակ– 1945 Մաըա 1 Չին չուզեց վերան որոգել իբ բարե ծեն Հիւլէական ռումբը իրարու դէմ :
ց ո ւթեան յայտնի դէմքերէն Աւետիս ԱՀարոնեան , կամ ո ւթեան գաշինքբ Թուրքի ո յ Հետ : էյւ այս բոլոր խոստումները պէտք է րլլան
ել ստորագրեց Ա եվռբ , Դա շն<ա կի ցն երո ւ չարքին , Ի^նչ բրաւ Ղ՚տ շնա կց ո ւթի ւն բ ռուսեթոլրք բա միջազգային յատուկ գաշինքի մը միջոցով :
ւՀւ ԳՐ ը ստորագրեցին Թուրքէս յ պաշտօնական ներ– րեկամ ո ւթեան երկու տասնամ եակին ընթացքին , Հետաքրքրական է, որ երբ Հիւլէական 3անձ
կայացուցիչները : երբ օրուան կա րգախօսբ պարտուոզական ոգիէն եւս իւ ում րի անդամները ուզած են Հասկնալ, թէ
կբ բխէր եւ առնուաղն անտեսումն էր Թուր - ի/որՀրդային կա ռավա ր ո ւթ իւն ր իԲնչ վերաբերում
է Դա շնա գ էրը յստակօրէն ընդունեց Հայկական քիայէն որեւէ պաՀ ան ջի Հ •ունի գէպի յատուկ միջազգա յ՛ին Հսկիչ մարմնի մբ
պաՀ ան շն երբ . ինչ ո բ պատ մ ո ւթեան մ էջ երբեք Հայ քաղաքական կեանքէն լքում ի եւ յուձսւս– ստեղծումը, Ա. կրոմիքօ կրկին Հասկցուցած է թէ
պատահած չէր : Յ^Օգ « 3$ը կՀըսէ * «Թուրքիա կբ Հ ատ ո ւթեան այդ օր ե բ ո ւն , Ղ՝ա շնա կցո ւթեան գի - իր կառավարութիւնը որեւէ պարագայի տակ պի՛
յայտարարէ թէ ինք կբ ճանչԳ/ա յ Հա յա սա ան ր իբր ւանագիտական ներկայա ց՛ո լցիչնե ր բ , մտաւորա - աի չընդունի որեւէ միքաղգային մարմնի Հսկո -
ազատ եւ ան կախ պետ ո ւթ ի ւն մբ , էռձա է " Ըմ*ա կտննեբը , գործիչնեբբ միակն էին ոբ Ամերիկա յի զութիւն ԽորՀրգային Միութեան սաՀմաններուն
էին ասկէ առա շ Դաշնակէզ պետ ո ւթի լեները» : եւ Եւրոպայի բազմաթիւ կեդրոններուն մէջ դի՜ եթէ նոյնիսկ ատիկա ըլլայ Հիւլէական ռում
Ցօղ. • 8 9 « Թ ո ւ ր ք ի ա եւ Հայաստան , ինչպէս նա մումնեբով կ^՚աբծաբծէին Հայկ* Դատբ տէր կանգ բի գաղտնի պատրաստութեան ա/լա էքն առնելու
եւ միւս պայմանագիր կողմեր բ կբ Հաւանին Ա• նելով մեր՛ պաՀանջնեբուն Թուրքիա յէն, եւ ան -
\թաՀ անգն եբո լ նախագաՀ ին յանձնէ լու էրզբումի, Համար։ Կրոմիքօ միանգամայն բաւարար յայտա
Տրապիզոնի, Վ^ան ի եւ ^իթլիսի ն աՀ անգն եբ ո ւն Հանգիստ կ՚ընէին .Թուրքիան ՝ աջակցելով քրտա– րարած Է իւրաքանչիւր կառավարութեան Հսկողու
մ էշ Թո՚֊րքիո յ եւ Հայաստան ի սա Հ մանին որոշմ ան կաՆ շարժումին , վերջապէս վառ պա՛Հ եցին մեր թիւնը իր սաՀմաններուն մէի իբր յալելեա, ապա–
խնդիրը եւ բնգունի լ նախադաՀին որո չում ով Հ սւ— ժոգովուբդի Հաւատքբ իր քաղաքական իտէալին Հովութիւն,., ան աոսվարկած է Միացեալ Ազգերոլ
յ ա ս ւո ան ի ծով իջնելուն ել վերո յէշեալ ս աՀ մ անին Հանդէպ դպրոցէն ու ե կեգեց ի էն աւելի կարեւո ԱպաՀովութեան ԽորՀու,րգին ձգել Հսկողութեան
յա բակից բոլոր օսմ . Հողերուն ա պաղին մ ան մասին րութիւն տւսլով անորէ ուրիչ միջոցներու որոչումն ու կիրարկումը :
պատրաստուած լ՛" լ " ր տրամ ադբ ո ւթ ի ւնն եր բ» ։Տա– Դ ա շն ա կց ո ւթ ի էՏե ը պա յքաբեցալ նաեւ Համ ա յ՛ Երբ գիտել տրուած է թէ Կրոմիքոյի առա^ալի–
չորդ Յօդ. 90, 91, 92, 93 կը ճշդեն այլ մանրամաս– նավար քարոզչութեան՝ գէմ , որովՀետեւ ան իմ կած գաշինքի նման ուրիչ միիսզգային դաշինքներ
ն ո ւթի լեն եբ Հա յաստ ան\ ի նկատմ ամբ : պերիա լի ոտն եբո լ մէկ խաղը կը ն կա տ է բ Հայ տ– ասկէ ա,,աջ կնքուած, բայց խախտուած են
Ա ակա յն , 1918 Մա յիս 2.Տէն կազմ ուած ու 1920 գատագրտկան պայքարը ու կզանգիտանար թբքա բրտօրէն, ան պատասխանած է, թէ խախտողներն
Օգոստոս 1 Օին Ա եվռով ճանչցուած Հա յաստ ան բ Հայ Հողերու պաՀանջբ : Ա էսէ Դաշնակցութիւնը եղած են ֆաշական Ի տա լիան , նաց իա կան Գերմա -
թատր դարձաւ նոր արէւնՀ եգութէւններոլ , շնոր— բազմութիւննեբոլ մէք Միացեալ Հայաստանի գա նիան եւ անոնց արբանեակները ել թէ այմմ Միաց
այդ
Հիւ ռո ւս ե ւթ ո ւր ք բարեկամ ո ւթեան : Ա ո վետն ե ր ո լ ղափարը միս ու ոսկոր գարձուց , Հաւատաւոր աս– այ , Ազգերոլ միջոցով միջազգային յաբաբեբու
ղ ո ր– լլ լ
•գինակից քէմ ա լական Թուրքիան գրաւեց մ անոլկ վարակեց Սփիւռքի ամենա՚Հեռաւոր Լ Լ. ժ 1 ՜Լ՜ 4–~ 7.^™«/ Լ՛ " ժ I IՀ
կիւնները։ Օտարացում բ ի՛նչ աւերներ պիտի թիւնները գրուած են աւելի Հաստատուն գետնի մը
Հա յաս տանէն մ օտ 25 Հ ազա՛բ քառ, քի լոմ եթր, էսկ ծէ բ ե թէ դո յո լ թի ւն չո ւնենար 9"ա շ ն ակցո ւթե ան
մնացեալ 3 0 Հ ազար քառ * քէ լ " մեթ ր ը ենթարկուե գաղափարապաշտ գիր ու գրականութիւնը , տա - իրւ էրն է Հայրենի այն Հոզերուն , ուր
ցաւ խորՀրգային իշխանութեան : րածուն եւ որակեալ մամուլը : -* * Մ Հ Լ ՜մ՜ ՛՜՜Լ Հ՛՜ ՚
Այժմ տեսնենք թէ այգ օրերուն Հ ամայնա - իսկ ա յսօը էյ ո րՀ * Մ ի ո ւթեան արտաքին քա Հինգ Հազար տարիներ֊ բնակելէ ետք , տեղաՀան
վա բները ինչ վեբաբեբմ ունք ունէին Ա եվռի Հան ղաքականութեան փոփոխո ւթեան Հ ետեւանքով , ուեցալ Գերմանի ո յ գինակից Թուրքիս յ ^ԼՈԴ^ է
դէպ I Հա յաստ ան ի իա ր Հ բդա յնա ցումբ յայտարա ր*– երբ թո յլ կբ տբուի Հա յաստանի վարիչներուն եւ այնքան վայրագօրէն :^
ո լեց ալ նախքան Երեւանի գրաւում բ , 1920 Նո յ • աբտտսաՀ մ անեան դա զա փա բակիցնե րու1ն , ո րպէս– Դա շնա կց ութ իւն բ ին չպէս անցեալին , նաեւ
2Հ)ին Ղ^աղա խ - Բ ա ր վան ս ա ր ա ( Ազրպէ յճանի ս ա Հ — գի արծարծեն թրքաՀա յ Հ ոգեր ու պաՀ ան2ը ել նոյն ներկայիս Հայ ժողովուրդի սեփական շաՀերէ՚ե
մ անին մ օտ ) եոափոէսա կան կոմ իտէ անունով ատեն ներգաղթ կազմակերպուի , ամէնէն առաջ բխած քաղաքական նոյն պաՀանջները կը ձեւա -
կազմուած նոբ կառավարութեան կողմ է , ինչպէս Գա շնտկց ո ւթ իւն ր գոՀ ունա կո լթիւն կբ զգայ, ո– կերպէ , առանց նկատ ի առնելու թէ մ եծ պետու–
1լ բսեն իրենք Հ ամա յև ավարն ե րը ։Այս առթիւ Հբա– ր-ովՀետեւ իբ 56 տարուան պայքարը կ^արգիւնա— թիւննեբէն ո՛ր մէկուն շաՀերուն Համապատասխան
բակուեցաալ «Դեկլարացիա՝» ( քույտա բարու ւո բուի , Հա յ ժողովուրդը աստիճանաբար կբ մ օ– եւ որո՛ւ գէմ է; Օտար պետ ո ւթ ի ւնն ե ր էն ոչ մէկլ\
թիւն մ բ ) , ոբ Աովետներ ուն Համար ունի այն ար– տենայ իր երազներու իրականացումին, ամբող^ա– ՝ոլըիշի մը Համար. գոՀոգոլթիւններ չբներ *, եթէ
^՜էք-Ա ք*™ է. ՈI* Ս՛ա յիս 2Ցբ ՛իա շնա կց ո ւթեան Համարէ ցումինէ Ի գուբ չէ որ թուրք մամ ուլբ Աան-Ֆրան– չունենայ իր սեփական շաՀ երը էԱյսքան ծ ան ր Հար–
ԱՀ ա թէ այգ ն շան ա ւո ր «Դեկլարացիան» իսԼ~ չիսկո յէն ի վե ր Հայկ* Դատի մաս ին խօսելու ա– ուածներու ենթարկուած մեր ժոգովոլբդըեւ անոր
պէս կր յայտաՐարէո Հայաստանի խո րՀ րգա յնա— տեն չի մ ոռնար Դա շնա կ քոմ ի թ աճին ե ր ը : ազդա յին ձգտո ւմներուն ար տ ա յա յա ի չ եղող կ" ՛֊"
ցում բ եւ ի՛ն չ կ*րսէր Թուրքի ո յ եւ Ա եվռի նկատ– Մ ենք մ իա յն գո Հ ո ւն ա կո ւթ ի ւն կրնանք զգա ք , ս ակցո ւթի ւնը եւս շա տ յւնա կ անօ բէն պիտի Հ ետ ե՛
մ ամբ է երբ Հայաստանի Համ ա յնավա ր կուսակցութեան լէ բ նման ուգիի մը, անոր ալ 1լապաՀովէ վե -
ըոդՀ * քարտուղար Դբիդոր՝ Տ ար ութ իւնեան 1 946 բագարձբ իր կորս//լ ած Հայրենի Հողե.ոռւնէ Զ ՚ Է ս Ք
« Հաւատում ենք, որ իմպերիալիստական լծից չեն Հետաքրքրեբ ո՛չ միջազգային յեգավախու -
ազատագրուող ժողովրդական Տ ա ո կ ս 1 ս ա ա ն | 1 լքե Վ փետր* Յի կարեւոր մէկ ճառին մէջ, Հեբքելով թեան նշանաբանները եւ ոչ ալ ՛Մ ԱԿ ի գեղեցիկ
էւ.ս ի ր հ ե տ Սեվւսի դ ա շ ս ա գ ր ի հակաււակորււ հա թուրք մ ամ ո լլին վե բ ա գր ո ւմն ե ր ը ռուս աշխաբ - խօսքերը Համ աշխարՀա յին խաղա ղ ո լ թ ե ան ի
մ ա ր ե լ ո վ , մեզ եգբայբական ձեռք է մեկնել ու ա ւ - Հ ա կալա կան ծբագիրնե բու մ ասին կ^աւելցնէ բ - նպաստ , ինչքան ատեն որ այնքան մեծ անիրաւու
ժբմ յ երբ մենք թշեամուն եւ նրա Հետ միասին «... Թ ո ւ ր ք ի ա յ ի կ ո ղ մ ի ց տոՆթ-ՈՆած ( գ ր ա ա Ն ա ծ ) թեան մը ենթարկուած կը մնայ Հայ ժողովուրդէ
կռիւ ենք մզում Անտանտայի գիշատիչների դէմ» ։ հայկական մարգերի վերադարձի հարցը դրոՆսւծ Է ու Հայրեն իքը է
Այ՛1 «Դեկլարացիան» սա ո ր ա գր ած են « Հա ր ո ւ ն հ ա յ ժաղովոՆրդի կ ո ղ մ ի ց , ի ն չ պ է ս Աւովեսւ. Դաշնակցութիւնը անկեղծ Է ներկայի*՛ իր Հ ե֊
յաստանի Աոցիալիստական ԽռրՀ • Հանրապետու Հայաստանի բ1նակչոՆթեան, այնպէս էլ էՆրոպա ֊ տասլնդա՚ծ քաղաքականութեան մէջ , ոբովՀետեւ
թեան Տեգափոխական ^ոմիտէ»ի նախագաՀ՝ Ա* յ ի , Ա մ ե ր յ ի կ ա յ ի , Մ ե ր ձ ա ս ւ ր եՆ Մ ի ջ ի ն Ա ր ե ւ ^ ք ի Ս եվռի դա շնագրով Հա յաստանի տրուած / ՚ ր ա՜
կասետն , ան դ ա մն ե բ ՝ Աւ • \յո ւր ի2անեան , Աէեք - երկիներոՆմ ապրող Հայերի կողմից» : ,այնվ*ներէն երբեք Հրաժարած չէր ։Եւ իք պաՀանջ՛
սանդր Բէգզադեան , իւսաՀակ Ղ՚ովյաթեան , Աս– Այժմ Մ ոս կո լան ՛ել թէ Երեւանը շատ լաւ կը ն/՚.՚րը պարզապէս գուգագիպեցտն քքք * Մ էութեան
քանագ Առաւեան, իսաՀակ Տ է ր՜Դաբր իէ լեան ։ գիտակցին թէ միջազգա յին խորՀ րգաժոզովնե - Թ ոլբքէո յ Հ ետ գեռ նոր ունեցած վէճ ե բուն ,որոնք
Թուրքիս յ Հանգէպ բարեկամ ութիւն եւ Ա եվ բու առջեւ Հայաստանի Հ ո դա յին ի ր ա ւո ւնքն ե ր բ •՚՚֊ղղակէ առնչութէւն չունին Հայ՛ ժոգովուրգին
ռի Հանդէպ թշնամանք Ա ոս կոլայի քաղաքա կա - սլաշտպանելու Համար արեւմտաՀայութիլնը քա - անկորնչելի իրաւունքներուն Հետ :
նութիւնն էր եւ. որու Հաւատարմօրէն Հեաեւեցակ ղաքական արժէքաւոբ ազգակ մըն է, որովՀետեւ Գ– Լ Ա Ց Ե Ա Ն
Fonds A.R.A.M