Page 33 - ARM_19-1946_02
P. 33
Տ & ՏՒ ճ յ 3
միւաիս ա ո Ծել Հրամցնելով։ էք լ կը ս տ ո ր ա գ ր ե ն Խ • ՀԱՅԱԱՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ
գաչնագիրը :
ՎևղապԽ գթպուվ մըճ հ Այն գրիչը միակ արժէքաւոր բանը, որ ԱՐԱԳԱԾ
յաՐԳ Ղճ
ստորագրած է ա յ գ դաշնադիրը, մեծ
ս տ ա ն ա յ ել զայն կը զետեղեն ազգային թանգա -
բանի մ էի Գ ե ղ ե ց ի կ է Մասիս ս ա ր ը ՝ ձիՆս՜ գ ա գ ա թ ո վ հրկնա–
ւէա ,
Տ ե ՛ ս : ա չ ք է ա՛նց ուր ս ա թղթածրարը , Հօրս կարեւոր ք ա զ ա ք ա կ ա ն թերթերու Հանճարեղ
բերած թ ա յ ց չեօ. խ օ ս ո ւ մ լ ո ւ ս ա կ ա ր կ ա չ ա ղ ր ի լ ր ն ե ր ը նրա
գ"յքԼրռ՚–՚ե մէ^էն գտած եմ։ Երկրէն Հետը իսմ բաղիրնե ր ը , է գ ե ր ո վ թուղթ կր նախշեն , իրենց եեա:
է զայն : կուռ եւ Հանվրիպելի» տեսուի/իլններովը : Կը վեր Գ ե ղ ե ց ի կ է Ա ր ա գ ա ծ ը ՝ <փւ& գ ա գ ա թ ո վ ե ր կ Զ ա ւ է տ ,
Յ ա ւ ե ր ժ ական գ ր ո յ ց ո ւ ս ե ն ա ղ ր ի լ ր ն ե ր ը նրա եեա,—
Շատ կարեւոր թուղթեր են) ւաոտաԱ ուր լուծեն ա յ գ դաշնագիրը եւ անոր մէէ\ կր գ տ ն ե ն Ցաւերժի պէս ծուփ են գալիս գարունները ծով
Հակն եր եւ աայմանագրութիւններ՝ ստո ր ա գ ր ո ւ ա ծ նուրբ գիւանագիտական տաղանդ : կրծքին,
կուլ են գնում րիւր մեղուներ ծաղիկների յ ո ր
թուրք պատուաւոր փոխառուներու կողմէ, որոնք Հ կազըքլը ՚Րէօյի դաշնագիրը, քաղաքական
շատ իաշոր դ է պ ք մըն է : Ան կ ո ւ գ ա յ նոր ե ւ կարե ձանքին :
Հայրիկէգ ոսկեգրամ վերցուցած են ժամանակին : ւոր էշ մը բանալ միջազգային հորիզոնին վրայ : Ղօղանջում են պերս լանջերը վաակներով իր զան
Ա յ դ դաշնագրով, էսք իմացիները, քաղաքական եւ
խոստում տ ո ւ ա ծ են, որ պայմանաժ՛ամը լրանա - տնտեսական շատ մ ե ծ յաղթանակ մ ը տարին ե ւ գակ ,
շահ ապահովեցին իրենց համար հւր արաերն ՛են ի ր ա ր գ գ ւ ո ւ մ նրա կ ա պ ո յ տ շ ո ւ ք ի
լուն, պր՚ոի վճարեն իրեն։ ՊաՀ է՛ , թերեւս օր մը
X տակ:
բանի մը ծ առա յեն տ Արծիւները թ ե ւ են վւււոլմ ոսկի ու վառ քերծերին
Ու որսկանն է սիրոյ աչքով նայում թ ո չ ո ղ այծ–
- - Կր կարծե՞ս տ քանի որ ստորագրողները
եամին :
թուրք են : Դիւթական է Արագածը ,երր ատալեբի լ ո լ ո ծոցում
Լուսաշղարշ ամպերն ուսին՝ ինչպէս ճարսը ծած
ինչ>/՛լ չ է ։ թ՛ուրքը միչտ իր պ ա ր տ ք ի ն եւ Ու կամ ուրդին տ ա կ է ն Հեղեղներով իւր կ՛անց
կոցում ,
ստորագրութեան տէրը եղած է: նի , կնքուած դաշնագրին վրայ փոշին վ ե ր մ ա կ կը ք-ուն է մտնում՝ սիրոյ իօսքից իր սրտարոլխ գե
Այն ա տ ե ն ինչո՛՛ւ չեն վ ճ ա ր ա ծ : ձ գ է ել մուկերը կը պ ա ր ե ն անոր շուր^* .. տերի ,
Ոտքին հովիտն ի մ Շիրակի , սակտին համբոյրն
Կ՝երեւայ թէ ժ ա մ ա ն ա կ չեն գտած, Հայրի– - "1 • Ա ն գ ա բ ա , պ ա լ քանհան դ ա շ ն ա գ ր ո վ պար
թուղթերուն աստղերի :
կըգ ՚ " I ճգեր Հ ե ռ ա ց ե ր է ա ռ ա ն ց ա յ գ տաւոր ես մեզի օգնելու : Գերմանիան մեր սահ թայց գեղեցիկ ոլ անհաս է Արագածը եբկնաւէտ,—
Երբ արածում ու խօսում են լոյս հօտերը նրա հետ*
պայմանաժամին սպասելու։ Եւ ա ր գ է ն ստորագրե մանն՛երը կը բււնաբաբէ : Շ ա ր ժ է • • • Երբ քուրդ ու հայ հովիւների սրինգների ձայնի
լը՝ վճարել չի նշանակեր , մ ա ն ա ւ ա ն դ երր պա– 0՜ , այո՛, այո, սակայն այդ դաշնագիրը պէս
Համար Զով լանջերից դէպի աշխարհ բարին կ՛իջնի փըբ–
Հանքատէրը կեավուր է, միւսլիման^5ւ բ ո լ ո ր ի ս գ է մ ե ղ ա ծ յ ա ր ձ ա կ ո ւ մ ի մ ը հ ա մ ա ր ստո–
օրէն փրադէզ:
մեղք է կ ե ա վ ո ւ ր ին պարտք վճարելը; Շէրիի բ ա գ ր ո ւ ա ծ է : Գերմանիան զիս ագատ ձգած է, ո ւ – ԳեղեցիկըԱրագածն է ձիւն գ ա գ ա թ ո վ եբկնաւէտ.—
Ցաւերժական գ ր ո յ ց ունեն կեանքն ու երգս նրա
քը այնպէս կը Հրամայէ .. . բեմն ամբողջ պալքանեան զիսակցոլթիւնր չէ ո ր
հետ:
Հ ՊաՀԷ՛ , գոնէ ձմեռը վառարան բռնկցնելու վտանգուած է: Ասկէ զատ, ես Գհբմսւնիոյ հ ե տ
Համար կրնաս գործածել* . • բարեկամական գաղտնի դաշինք կնքած եմ, չմի
Անցածները, կարգ մը ն ո ր ա ծ ա գ պետութիէն– ջամտել իր ներքին գործհրուն • • • Հաճեցէք դուք
ներ , իրարու Հետ գ ա շնագի ր կնքեց ին լրբօրէն : ձեր գլխաւն հարը նայիլ : Աի վախնաք , դաշնագիրը
Ա յ գ առթիւ , վերի պարտամուրՀակները ինկան ի զօբու է : Ես կը յ ա ր գ ե մ իմ ս տ ո ր ա գ ր ո ւ թ ի ւ ն ս :
միտքս : X
Դաշնագի՛՛ր կնքել։ Ի ՛ ն չ լուրՓ եւ շաՀաբեր ար– « Մեղք , որ մենք Հայերս , դիւանագէտներ
Հեստ ,՛ դ ի ւ ա ն ա գ է տ ն ե ր ո ւ Համար : չունինք ապա թէ ոչ, %է է ս Ք ս ա ո բ ա գ ր ե ր Աղեք -
Օրերով եւ ամիսներով կ՚երթեւեկեն իրարու ս ա ն գ ր ա պ ո լ ի դաշնադիրը եւ֊ այս՛օր,..՝^ ըսելով կլա–
մօտ, կը սիրաբանին, կը տ ե ս ա կ ց ի ն , կը սակար - է֊աղէր Հայ մ է ա մ իա բ ա ն դ է տ մր ԳԼ"լ/սԼՀ երերցնե–
կեն։ Ղ՛աղան ի որոշումներ կուտան։ Կը յարմարին, լ ո ւէ ու Ա զ գ * վ ա ր չ ո ւ թ ե ա ն մ էջ ա ա ե ն ա պ ե ա է ւ աթո–
չեն յարմարիր : Մ Ածերէն մէկն ու մէկը, անոնց ււր կորսնցուցած մարգոլ մր գ է մ քուէ**» 8ՈՀՀ. ՇԻՐԱԶ
ականէին սանկ քովընտի բաներ մը կը փ ս փ ս ա յ Բայց ել այնպէս , դա շնագէ/բներն աչ րոչսրո
գաւառի աղ^իկ Համոզող միլորդներուն պէս։ Ել ւէին պարապ րաներ չեն յ Գ իլան ա գէ ան ե ր ր ու թըղ– ԻսաՀակեանի քնա ր ե ր գ ո ւթ ի ւձէնե ր ը ամ րողջ
կը Համոզէ զիրենք։ թողած
թ ա վ ա ճ ա ռ ն ե րն աչ գ ա ւ ա կ ն ե ր ո ւ տ է ր են ; Անոնք ալ ա ասն ամ ե ա կ ն ե րով զօր աւո ր ա զ դ ե ց ութիւն
կը պատրաստեն բանաձեւը , կը սրբագրեն , պէտք ունին ապրուստի ։ են Հայ բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ն ե ր ո ւ վբայ։
բ ա ռ ե ր կը փոխեն։ Ատորակէտը քանի մը ա ն գ ա մ Ե թ է բանի մ րն աչ չեն ծ ա ռ ա յ ե ր ա յ գ թուղթե Գ ր ա կ ա ն իր գործունէութեան ընթացքին Ի-
եւ ի
աս ու ան կողմ կը սաՀեցնեն եւ կը վերիւկիտեն : րը , գոնէ օր մր, ա ր տ ա ք ի ն գործեբոլ դիւանատան գործերուԿ
մը մէ^, դ ռ ն ա պ ա ն ն ե ր ո ւ պ ղ տ էւ կն ե ր ո ւ ն իբրեւ թռուցիկի ս ա Հ ա կ ե ա ն կ ր ա ծ է ռուս րան աստ եղծութեան է,
*** Տ***–
Լրբօրէն կը Հաւաքուին շքեղ սրաՀի մասնաւորի Լերմոնտովի եւ. Տէ**–աչեւի
մր չուրեր՛
Հսկայ սեղանի Բարապանները պաշտօ թուղթ կրնան օգտակար ըչչալ
նական տ ա ր ա զ ո վ կ՚երթեւեկեն, թուղթը մէկէն ազդեցութէււնը ։ ^Լերմոնտով այնքան բարձր
15.; ՊԵՏՈՒՇ որքան Բ ա զ պ է ք լեռը եւ այնքան խոր, որքան
ը է ա ժ ^"բը/>1 ևր դըէբ աս՚՝
ԱՒԵՏԻ* ԻՍԱՀհԿԵՍՆէ երկիրը՝ որ իր ամէնէն ք ա ջ ա ր ի ղաւակները ներ - Բիչեր իսաՀակեանի չ ա փ գործ տեսած են
շրնչած է ներ խուժողներուն դէմ մղուած պայքար ռուս դ ա ս ա կ ա ն ն ե ր ն ու մշակոյթր Հ ա յ ա ս տ ա ն է մէջ
ներուն մէջ, որ ներշնչած է իր բանաստեղծներն Ո1֊ ժողովրդականացնելու տ ե ս ա կ է տ է ն ։ Զեխովի ել
Իր 70րգ տ ա ր ե դ ա ր ձ ի ն առիթով՝ Հայկական մ տածողնե ր ը \ Բր իլովի կեանքին ու գ ո բծէն մաս էն գ ր ա ծ իր Հո
Սովետական Ա ո ց ի ա լ ի ս տ ա կան Գիտութեան կաճա «Լք իայն Աովետ Հայաստանի գաղափարը Հայ յ ա կ ա պ յօդուածներ ր կը շեշտ են ռուս Հ ո գի էն մ ե–
ռի ա ն գ ա մ գրագէտ Աւետիք իսաՀակեան պարգե– ժողովուրդին բ ե ր ա ւ էսաղաղոլթիւն եւ աղգային ծութիւնն ու գեղեցկութիւնը X
ւատրուեցալ Լեն ին Լ ան շքանշանով, իր գրական վերածնունդի Հնա րաւո բո ւթ իւն՝^ , ինչպէս ըսաւ \թա խապատ ե ր ա գ մ եան տարիներու խ ա ղ ա ղ աշ
դործեբուն բացառիկ ա բժէ քին Համար : Ա թալին հ խ ա տ ա ն ք ի եւ Աովետ Հայաստանի ա ր ո ւ ե ս տ ի վե -
, Բանաստեղծ Աւետիք իսաՀակեան իր մողո - ի ս ա Հ ա կ ե ա ն ի դ ո բծին ց ա յտուե յատկութիւն - րածնունգի տարիներուն , բանաստեղծը արտայայ
վուրդին ծանօթ է ո ր պ է ս « Վ ա ր պ ե տ ի յ Այս տ է ա ղ ո – ներն են ճշմարտութիւնը, պաբղութէէւնը եւ աղգա տ ե ց իր ժամանակակիցներուն զգացումները եւ ա–
սր ա ւ ա ն դականօրէն տ ր ո ւ ա ծ է Հէն քաղաքներ , յ ի ն դրոշմբ։ Իր ա ռ ա ջ ի ն իսկ գէՐՔՈէԼ^ ^՚ՐԳ^Ր °՜*~ նոնց Հ րճուանքը Արա բատ ի ստորոտը կատարուող
պ ա լ ա տ ն ե ր եւ ր ե ր դ ե ր կառուցանողներու եւ քան Վէբքեբֆ (1898) , ան տ ե ղ գ ր ա ւ ե ց Հայ լաւագոյն ստեղծագործութեան եւ խ ա ղ ա ղ ա շ խ ա տ ա ն ք ի ն Հա–
դ ա կ ա գ ո ր ծ ն ե ր ո ւ ։ Ա ո վետ Ա էութեան եւ արաա - բանաստեղծներու կողքին : Ա յ դ օրէն իսկ ան ի մ ար ;
սաՀմանի Հա յերր իսաՀակեանը կ՝՝ ընդունին որպէս/ յա յա ե կ ա ւ ո ր պ է ս ռաՀվփրայ մ ը եւ վարպետ մր Հայրենական պ ա տ ե ր ա զ մ է մասին իսաՀակեանի
գ ր ա ծ քերթուածները , ժողովուրդին կո -
Հէմնադէրր Հայկական արգի քնարերգութեան յ իր արուեստին մէջ ; ուղղած
իր ժողովուրդին Հ ո գ ե կ ա ն լաւադոյն ձաԲ ՜ ի ս ա Հ ա կ ե ա ն ի գի ւց ա գնե ր գ ա կան բան աս տեղ - չերը «Ժողովրդային երդ», «Աերգէյ Աաքեանի
ժումները , ա ր ո ւե ս տ ա գէ ան ե ր ու եւ երգիչներու ծ ո ւթ ի ւ ն ն ե ր ը , ս ր տ ա ռ ո ւ չ մ ա ր տ ա Հ ր ա ւէ րն ե ր ր եւ յիշատակին՛^ , վ Ա ի ր տ ս լեռնային կիրճերուն Հետ
ժ ո դո վո ւր գ ի մ ր ստեղծագո բծական ո յ^՜երը , —• իյոկումներր կվարտա յայտեն թոր Հայրենասիրու - ^՜» կր յիչեցնեն յանպատբաստից երգերը անծա
ա Հ ա իսաՀակեանի երկերուն աղբիւբները է թիւնր, եւ յ ո յսերր իւիղաէս
էսիղաէս մ տածումները նօթ վ ա գ ե մ ի աշուղներու , որոնք կ՝ընկերակցէին
Իր բանաստեղծութէւնբ կր ներկայացն է կեն ՛յր գ ա մ ը մ տածումներ իր ժողովուրդին անց– զօրքերուն եւ կամ ժողովրդային կռիւներուն։
դ ա ն է մամ անակագրութէւնր Հայ մ ո ղո վո ւր գէն եւ ե աչին եւ ա պ ա գ ա յ ի ն մասին։ Ան ե ր գ ե ց իւր ժողո Պատերաղմէյ ընթացքին բանաստեղծը չ ա ր ք ս*ր
անոր դարերուն մէջէն անվերի թափառումներու , վուրդին բնական եւ ա ն ս պ ա ռ ոյժերը եւ ան կա էսո լ– ա ր ժ է ք ա ւ ո ր յօդուածներ գ ր ե ց , որոնք լա յն օր էն
ո ր պ է ս ժողովուրդ մր, որ քշուած է էր Հայբենէ թ ե ա ն Համ ար մ ղած անոր դ ա ր ա ւ ո ր պայքարը ։ ծանօթ են Հա յ ժ ո ղո վո ւր դին թ է Հա յ ա ս տ ա ն է ես
երկբէն ։ ի ս ա Հ ա կ ե ա ն է նա է ս ա յեղափո էւական Հերո ՀԱբոլ Լալա Ա ա Հ ա բ ի գ արեւելեան գոՀարը, թէ արտասաՀմանէ մ էջ ւ \ 94) ի ճակատագրական
սը* որ օ տ ա ր երկիրն՛եր կր թ ա փ ա ռ է , մէշա էր որ թ ա ր գ մ ա ն ո ւ ա ծ է շ ա տ մը ե ւ ր ո պ ա կ ա ն լեզունե– օրերուն ան բնաւ չկորսնցուց յաղթանակէն Հ ան -
մ է ա ք ր ո ւնեն ա լո վ Հա յ ր են իքը եւ անոր ան ո ւնր իր բու , կվարտա յա յտէ բանաստեղծիւն ժէստում ր անց– դ է պ իր ունեցած վստաՀ ութ իւն ը ։ ՀՀաւատաքըն -
շրթնեբուն վրայ, մարմնացումն է Հայրենիքէ եալին : Հոս ալ կոչ 1լ ըլլա յ նոր կեանքի մը* վերա նութեան տանջանքները, կը գ ր է ր ան, կը նսեմա
Հ ա ն դ է պ ա յ դ կարօտին , որ ամրողԳ սերունդներ նորոգման Համար։ նան խժգժութիւններուն ա ռ ջ ե ւ կեսթափոյին, ո-
Հ ա մ ա կ ե ց Հայ ժողովուրդի գ ա ւ ա կ ն ե ր ր, անոր հԱասունցի ՄՀեր% դէւցաղներգութեան մէն մի բուն ոճիրներ ը տ ա ռ ա ց ի կը Հաշմ են մ արդկա -
Հաւասարապէս ։ Տեղափո
մշակներ ր ել բանաստեղծները տողը ներ շ ն չուած է Հոկտեմբե րեան Մեծ յ ի ն միտքը՛^ X Պատմութիւնը անՀատնում անէծքներ
հ Մ է ա ն գ ա մ ընդ մէշա վերադարձած եմ ա / ե խութենէն % Աասունցէ Գաւիթ դիւցազներգութեան պիտի տեղայ ֆ ա շ ի ս տ մարդակերներուն վրայ։
^Րւ\ԷՐԼՀ^ 1 րսալ ի ս ա Հ ա կ ե ա ն , երբ Եվրոպա յ է ն վե անանուն Հեղինակներուն պէս, իսաՀակեան յ Ր" ՜ «Անոնք ցմիշտ պ ի տ ի ճանչցուին իրենց մարդ
կութեան
ր ա դ ա ր ձ ա ւ Աովետ Հ ա յ ա ս տ ա ն , Հո ւր ի բտկանաց– տ ա կ օ ր է ն նշմաբեց էր ժողովուրդէ կեանքին պատ ՛է"՚Լո՚՚՚֊Րգեերը պատճառած մղձաւանջին Համար։ ժո -
տոլթէււնն
Ո Լ ^ ՚ Լ Ո * – է Լ ր ա յ Է ա Գ Գ ա յ Է ս ռ լ ր)՚կերայԷն նշանակու– մական Հեռանկարները եւ զանո մ արմն աւորեց է ս ո ր ա պ է ս Համոզուած են ,որ ճշմար–
թէւն ունեցող մեծ դ ա տ ր ՝ » ։ յանձին դեռատէ Մ Հերի նկարագրին սպետա– ու արդարութիւնը պիտի յաղթ աՀա բեն
Հ ա յ Ժ ո ղո վո ւբ գէն Համ ար Աովետ Հա յ ա ս տ ա ն կան որոնող մը ճշմարտութեան X Լ ա ր է ք ր *։
դ ա ր ձ ա ծ է էր դ ա ր ա ւ ո ր կ ա ր օ տ էւն ա ռ ա ր կ ա ն , այն ԻսաՀակեանէ բանաստեղծութիւնը ներուժօ - Բանաստեղծէն՝ (ֆողէֆ Աթաչէնէ ուղղած դե–
րէն ազգային է թէ բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւ թ ե ա մ բ եւ թէ ո– զօսը իրաւամբ կր նկատուի Աովետ Հայաստանի
րոաղր որ ամէնէն երէտասարդն էր եւ իր ծ ն ն գ ա ՜ ճով ։ «Այս բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ը , կը գ ր է ր Վ ա լ ե ր է Բրիւ–– բանաստեղծութեան գ ե ղ ե ց կ ա գ ո յ ն գործեբէն մին։
* 1 ս ՚ յ 1 ՚ է ն ՚՛ ք ՝ ա յ ռ ա ն գ ա մ մր ծաղկաձորի ամառանո սով, այնքան Հարաղատօբէն ուսումնասիրած է իր Ա ւ ե տ ի ք իսաՀակեանի ե ր գ ե ր ը սովետ մար -
ցին մէջ շ ա տ էս ի ս ա բ ա ր կ ա ց ա ւ անոր։ ՛Բանի մր օր ժողովուրդին ք ն ա ր ե ր գ ո ւ թ ե ա ն շեշտերը , որ իր տիկներոլն ընկերացան իրենց Հայրենիքը եւ ամ–
վերջ նորէն կանչեց եւ սիրտն առաւ։ քերթուածները անանուն աշուղներու ժողովրդա - րոզջ Ե վ ր ո պ ա ն ֆաշիզմէ՛ ճիրաններէն ազատագրե
Անցեալի դ է պ ք ե ր ն ու դ է պ ք ե ր ր յիշած ա տ ե ն կան ե ր դ ե ր կը թուին՛^ է լու Համար մղուած կռիւներուն մէջ։ Հեռաւոր Ա—
ա1ՔեՐԸ Կ,ռ ւ ե Ց ո Վ Ի ն ա Ր 9 " ^ ք ի կաթիլներով։ Այդ իսաՀակեանի երդերէն աւ֊ելի քան սւթսունը ր ա գ ա ծ ի ել & իրակի ղաշս՛ ե բուն մասին գրուած
պիսի դ է պ ք մր տեղի ունեցաւ \93Դին ։ Բանաստեղծ սիրուած են ու 1լ եր ղուին Հայ ժողովուրդէն կող - ե ր գ ե ր ր յ ա ճ ա խ կ՝երդոլէէն խրամներու մէջ, վւոքր
ՑովՀ* Թումանեանի ծննդեան 1Գամեակի Հանդի մէ ։ Ե ր ե ւ ա ն է պարտէզներէն մէկուն մէջէն անցած ջերմոցներու շուրջ բոլորս ւ ա ծ ղինոլորներու կող
սաւոր նիստին կր պ ա տ մ է ր իր անձնական յուշերր, ատեն բանաստեղծը լսեց , որ պ ա ր տ է ւ ղ պ ա ն մը իր ՛քէ 1 եւ Հէմա դարձեալ կ^երդուին Ար ար ատ եան
ձՐԲ յանկարծ ձայնը կ ա ր ե ց ա ւ եւ աչքերը լեցուե երդերէն մէն կ՝երգէրx կ ե ց ա ւ ու Հարցուց * հԻԴ^ Գ ա շ տ է ճամ բաներ ո ւ ն վրայ, իրենց Հայրենի ք ա-
ցան X ՝Բանի մը վայրկեան լռձչէ վերէ , Հազէս է ե ր գ ա ծ դ , բ ա ր ե կ ա մ դ ։ Պ ա ր տ ի զ պ ա ն ը դարձաւ ղավաներն ու տուները վ ե ր ա դ ա ր ձ ո ղ Հայ ղինոսոր -
կրցաւ շարքք&ձակել : անծանօթէն ոկ րսալ,* ՀԳուն է ե ս կրնար գիտնալ ։ ներոլ, կողմ Է :
ԾԾՍծէԱՆ Մ եր գաւաովՈյ երգն էֆ ։ (V– Հ Օ ԱՀՈՏ ԳՐա
Fonds A.R.A.M
միւաիս ա ո Ծել Հրամցնելով։ էք լ կը ս տ ո ր ա գ ր ե ն Խ • ՀԱՅԱԱՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ
գաչնագիրը :
ՎևղապԽ գթպուվ մըճ հ Այն գրիչը միակ արժէքաւոր բանը, որ ԱՐԱԳԱԾ
յաՐԳ Ղճ
ստորագրած է ա յ գ դաշնադիրը, մեծ
ս տ ա ն ա յ ել զայն կը զետեղեն ազգային թանգա -
բանի մ էի Գ ե ղ ե ց ի կ է Մասիս ս ա ր ը ՝ ձիՆս՜ գ ա գ ա թ ո վ հրկնա–
ւէա ,
Տ ե ՛ ս : ա չ ք է ա՛նց ուր ս ա թղթածրարը , Հօրս կարեւոր ք ա զ ա ք ա կ ա ն թերթերու Հանճարեղ
բերած թ ա յ ց չեօ. խ օ ս ո ւ մ լ ո ւ ս ա կ ա ր կ ա չ ա ղ ր ի լ ր ն ե ր ը նրա
գ"յքԼրռ՚–՚ե մէ^էն գտած եմ։ Երկրէն Հետը իսմ բաղիրնե ր ը , է գ ե ր ո վ թուղթ կր նախշեն , իրենց եեա:
է զայն : կուռ եւ Հանվրիպելի» տեսուի/իլններովը : Կը վեր Գ ե ղ ե ց ի կ է Ա ր ա գ ա ծ ը ՝ <փւ& գ ա գ ա թ ո վ ե ր կ Զ ա ւ է տ ,
Յ ա ւ ե ր ժ ական գ ր ո յ ց ո ւ ս ե ն ա ղ ր ի լ ր ն ե ր ը նրա եեա,—
Շատ կարեւոր թուղթեր են) ւաոտաԱ ուր լուծեն ա յ գ դաշնագիրը եւ անոր մէէ\ կր գ տ ն ե ն Ցաւերժի պէս ծուփ են գալիս գարունները ծով
Հակն եր եւ աայմանագրութիւններ՝ ստո ր ա գ ր ո ւ ա ծ նուրբ գիւանագիտական տաղանդ : կրծքին,
կուլ են գնում րիւր մեղուներ ծաղիկների յ ո ր
թուրք պատուաւոր փոխառուներու կողմէ, որոնք Հ կազըքլը ՚Րէօյի դաշնագիրը, քաղաքական
շատ իաշոր դ է պ ք մըն է : Ան կ ո ւ գ ա յ նոր ե ւ կարե ձանքին :
Հայրիկէգ ոսկեգրամ վերցուցած են ժամանակին : ւոր էշ մը բանալ միջազգային հորիզոնին վրայ : Ղօղանջում են պերս լանջերը վաակներով իր զան
Ա յ դ դաշնագրով, էսք իմացիները, քաղաքական եւ
խոստում տ ո ւ ա ծ են, որ պայմանաժ՛ամը լրանա - տնտեսական շատ մ ե ծ յաղթանակ մ ը տարին ե ւ գակ ,
շահ ապահովեցին իրենց համար հւր արաերն ՛են ի ր ա ր գ գ ւ ո ւ մ նրա կ ա պ ո յ տ շ ո ւ ք ի
լուն, պր՚ոի վճարեն իրեն։ ՊաՀ է՛ , թերեւս օր մը
X տակ:
բանի մը ծ առա յեն տ Արծիւները թ ե ւ են վւււոլմ ոսկի ու վառ քերծերին
Ու որսկանն է սիրոյ աչքով նայում թ ո չ ո ղ այծ–
- - Կր կարծե՞ս տ քանի որ ստորագրողները
եամին :
թուրք են : Դիւթական է Արագածը ,երր ատալեբի լ ո լ ո ծոցում
Լուսաշղարշ ամպերն ուսին՝ ինչպէս ճարսը ծած
ինչ>/՛լ չ է ։ թ՛ուրքը միչտ իր պ ա ր տ ք ի ն եւ Ու կամ ուրդին տ ա կ է ն Հեղեղներով իւր կ՛անց
կոցում ,
ստորագրութեան տէրը եղած է: նի , կնքուած դաշնագրին վրայ փոշին վ ե ր մ ա կ կը ք-ուն է մտնում՝ սիրոյ իօսքից իր սրտարոլխ գե
Այն ա տ ե ն ինչո՛՛ւ չեն վ ճ ա ր ա ծ : ձ գ է ել մուկերը կը պ ա ր ե ն անոր շուր^* .. տերի ,
Ոտքին հովիտն ի մ Շիրակի , սակտին համբոյրն
Կ՝երեւայ թէ ժ ա մ ա ն ա կ չեն գտած, Հայրի– - "1 • Ա ն գ ա բ ա , պ ա լ քանհան դ ա շ ն ա գ ր ո վ պար
թուղթերուն աստղերի :
կըգ ՚ " I ճգեր Հ ե ռ ա ց ե ր է ա ռ ա ն ց ա յ գ տաւոր ես մեզի օգնելու : Գերմանիան մեր սահ թայց գեղեցիկ ոլ անհաս է Արագածը եբկնաւէտ,—
Երբ արածում ու խօսում են լոյս հօտերը նրա հետ*
պայմանաժամին սպասելու։ Եւ ա ր գ է ն ստորագրե մանն՛երը կը բււնաբաբէ : Շ ա ր ժ է • • • Երբ քուրդ ու հայ հովիւների սրինգների ձայնի
լը՝ վճարել չի նշանակեր , մ ա ն ա ւ ա ն դ երր պա– 0՜ , այո՛, այո, սակայն այդ դաշնագիրը պէս
Համար Զով լանջերից դէպի աշխարհ բարին կ՛իջնի փըբ–
Հանքատէրը կեավուր է, միւսլիման^5ւ բ ո լ ո ր ի ս գ է մ ե ղ ա ծ յ ա ր ձ ա կ ո ւ մ ի մ ը հ ա մ ա ր ստո–
օրէն փրադէզ:
մեղք է կ ե ա վ ո ւ ր ին պարտք վճարելը; Շէրիի բ ա գ ր ո ւ ա ծ է : Գերմանիան զիս ագատ ձգած է, ո ւ – ԳեղեցիկըԱրագածն է ձիւն գ ա գ ա թ ո վ եբկնաւէտ.—
Ցաւերժական գ ր ո յ ց ունեն կեանքն ու երգս նրա
քը այնպէս կը Հրամայէ .. . բեմն ամբողջ պալքանեան զիսակցոլթիւնր չէ ո ր
հետ:
Հ ՊաՀԷ՛ , գոնէ ձմեռը վառարան բռնկցնելու վտանգուած է: Ասկէ զատ, ես Գհբմսւնիոյ հ ե տ
Համար կրնաս գործածել* . • բարեկամական գաղտնի դաշինք կնքած եմ, չմի
Անցածները, կարգ մը ն ո ր ա ծ ա գ պետութիէն– ջամտել իր ներքին գործհրուն • • • Հաճեցէք դուք
ներ , իրարու Հետ գ ա շնագի ր կնքեց ին լրբօրէն : ձեր գլխաւն հարը նայիլ : Աի վախնաք , դաշնագիրը
Ա յ գ առթիւ , վերի պարտամուրՀակները ինկան ի զօբու է : Ես կը յ ա ր գ ե մ իմ ս տ ո ր ա գ ր ո ւ թ ի ւ ն ս :
միտքս : X
Դաշնագի՛՛ր կնքել։ Ի ՛ ն չ լուրՓ եւ շաՀաբեր ար– « Մեղք , որ մենք Հայերս , դիւանագէտներ
Հեստ ,՛ դ ի ւ ա ն ա գ է տ ն ե ր ո ւ Համար : չունինք ապա թէ ոչ, %է է ս Ք ս ա ո բ ա գ ր ե ր Աղեք -
Օրերով եւ ամիսներով կ՚երթեւեկեն իրարու ս ա ն գ ր ա պ ո լ ի դաշնադիրը եւ֊ այս՛օր,..՝^ ըսելով կլա–
մօտ, կը սիրաբանին, կը տ ե ս ա կ ց ի ն , կը սակար - է֊աղէր Հայ մ է ա մ իա բ ա ն դ է տ մր ԳԼ"լ/սԼՀ երերցնե–
կեն։ Ղ՛աղան ի որոշումներ կուտան։ Կը յարմարին, լ ո ւէ ու Ա զ գ * վ ա ր չ ո ւ թ ե ա ն մ էջ ա ա ե ն ա պ ե ա է ւ աթո–
չեն յարմարիր : Մ Ածերէն մէկն ու մէկը, անոնց ււր կորսնցուցած մարգոլ մր գ է մ քուէ**» 8ՈՀՀ. ՇԻՐԱԶ
ականէին սանկ քովընտի բաներ մը կը փ ս փ ս ա յ Բայց ել այնպէս , դա շնագէ/բներն աչ րոչսրո
գաւառի աղ^իկ Համոզող միլորդներուն պէս։ Ել ւէին պարապ րաներ չեն յ Գ իլան ա գէ ան ե ր ր ու թըղ– ԻսաՀակեանի քնա ր ե ր գ ո ւթ ի ւձէնե ր ը ամ րողջ
կը Համոզէ զիրենք։ թողած
թ ա վ ա ճ ա ռ ն ե րն աչ գ ա ւ ա կ ն ե ր ո ւ տ է ր են ; Անոնք ալ ա ասն ամ ե ա կ ն ե րով զօր աւո ր ա զ դ ե ց ութիւն
կը պատրաստեն բանաձեւը , կը սրբագրեն , պէտք ունին ապրուստի ։ են Հայ բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ն ե ր ո ւ վբայ։
բ ա ռ ե ր կը փոխեն։ Ատորակէտը քանի մը ա ն գ ա մ Ե թ է բանի մ րն աչ չեն ծ ա ռ ա յ ե ր ա յ գ թուղթե Գ ր ա կ ա ն իր գործունէութեան ընթացքին Ի-
եւ ի
աս ու ան կողմ կը սաՀեցնեն եւ կը վերիւկիտեն : րը , գոնէ օր մր, ա ր տ ա ք ի ն գործեբոլ դիւանատան գործերուԿ
մը մէ^, դ ռ ն ա պ ա ն ն ե ր ո ւ պ ղ տ էւ կն ե ր ո ւ ն իբրեւ թռուցիկի ս ա Հ ա կ ե ա ն կ ր ա ծ է ռուս րան աստ եղծութեան է,
*** Տ***–
Լրբօրէն կը Հաւաքուին շքեղ սրաՀի մասնաւորի Լերմոնտովի եւ. Տէ**–աչեւի
մր չուրեր՛
Հսկայ սեղանի Բարապանները պաշտօ թուղթ կրնան օգտակար ըչչալ
նական տ ա ր ա զ ո վ կ՚երթեւեկեն, թուղթը մէկէն ազդեցութէււնը ։ ^Լերմոնտով այնքան բարձր
15.; ՊԵՏՈՒՇ որքան Բ ա զ պ է ք լեռը եւ այնքան խոր, որքան
ը է ա ժ ^"բը/>1 ևր դըէբ աս՚՝
ԱՒԵՏԻ* ԻՍԱՀհԿԵՍՆէ երկիրը՝ որ իր ամէնէն ք ա ջ ա ր ի ղաւակները ներ - Բիչեր իսաՀակեանի չ ա փ գործ տեսած են
շրնչած է ներ խուժողներուն դէմ մղուած պայքար ռուս դ ա ս ա կ ա ն ն ե ր ն ու մշակոյթր Հ ա յ ա ս տ ա ն է մէջ
ներուն մէջ, որ ներշնչած է իր բանաստեղծներն Ո1֊ ժողովրդականացնելու տ ե ս ա կ է տ է ն ։ Զեխովի ել
Իր 70րգ տ ա ր ե դ ա ր ձ ի ն առիթով՝ Հայկական մ տածողնե ր ը \ Բր իլովի կեանքին ու գ ո բծէն մաս էն գ ր ա ծ իր Հո
Սովետական Ա ո ց ի ա լ ի ս տ ա կան Գիտութեան կաճա «Լք իայն Աովետ Հայաստանի գաղափարը Հայ յ ա կ ա պ յօդուածներ ր կը շեշտ են ռուս Հ ո գի էն մ ե–
ռի ա ն գ ա մ գրագէտ Աւետիք իսաՀակեան պարգե– ժողովուրդին բ ե ր ա ւ էսաղաղոլթիւն եւ աղգային ծութիւնն ու գեղեցկութիւնը X
ւատրուեցալ Լեն ին Լ ան շքանշանով, իր գրական վերածնունդի Հնա րաւո բո ւթ իւն՝^ , ինչպէս ըսաւ \թա խապատ ե ր ա գ մ եան տարիներու խ ա ղ ա ղ աշ
դործեբուն բացառիկ ա բժէ քին Համար : Ա թալին հ խ ա տ ա ն ք ի եւ Աովետ Հայաստանի ա ր ո ւ ե ս տ ի վե -
, Բանաստեղծ Աւետիք իսաՀակեան իր մողո - ի ս ա Հ ա կ ե ա ն ի դ ո բծին ց ա յտուե յատկութիւն - րածնունգի տարիներուն , բանաստեղծը արտայայ
վուրդին ծանօթ է ո ր պ է ս « Վ ա ր պ ե տ ի յ Այս տ է ա ղ ո – ներն են ճշմարտութիւնը, պաբղութէէւնը եւ աղգա տ ե ց իր ժամանակակիցներուն զգացումները եւ ա–
սր ա ւ ա ն դականօրէն տ ր ո ւ ա ծ է Հէն քաղաքներ , յ ի ն դրոշմբ։ Իր ա ռ ա ջ ի ն իսկ գէՐՔՈէԼ^ ^՚ՐԳ^Ր °՜*~ նոնց Հ րճուանքը Արա բատ ի ստորոտը կատարուող
պ ա լ ա տ ն ե ր եւ ր ե ր դ ե ր կառուցանողներու եւ քան Վէբքեբֆ (1898) , ան տ ե ղ գ ր ա ւ ե ց Հայ լաւագոյն ստեղծագործութեան եւ խ ա ղ ա ղ ա շ խ ա տ ա ն ք ի ն Հա–
դ ա կ ա գ ո ր ծ ն ե ր ո ւ ։ Ա ո վետ Ա էութեան եւ արաա - բանաստեղծներու կողքին : Ա յ դ օրէն իսկ ան ի մ ար ;
սաՀմանի Հա յերր իսաՀակեանը կ՝՝ ընդունին որպէս/ յա յա ե կ ա ւ ո ր պ է ս ռաՀվփրայ մ ը եւ վարպետ մր Հայրենական պ ա տ ե ր ա զ մ է մասին իսաՀակեանի
գ ր ա ծ քերթուածները , ժողովուրդին կո -
Հէմնադէրր Հայկական արգի քնարերգութեան յ իր արուեստին մէջ ; ուղղած
իր ժողովուրդին Հ ո գ ե կ ա ն լաւադոյն ձաԲ ՜ ի ս ա Հ ա կ ե ա ն ի գի ւց ա գնե ր գ ա կան բան աս տեղ - չերը «Ժողովրդային երդ», «Աերգէյ Աաքեանի
ժումները , ա ր ո ւե ս տ ա գէ ան ե ր ու եւ երգիչներու ծ ո ւթ ի ւ ն ն ե ր ը , ս ր տ ա ռ ո ւ չ մ ա ր տ ա Հ ր ա ւէ րն ե ր ր եւ յիշատակին՛^ , վ Ա ի ր տ ս լեռնային կիրճերուն Հետ
ժ ո դո վո ւր գ ի մ ր ստեղծագո բծական ո յ^՜երը , —• իյոկումներր կվարտա յայտեն թոր Հայրենասիրու - ^՜» կր յիչեցնեն յանպատբաստից երգերը անծա
ա Հ ա իսաՀակեանի երկերուն աղբիւբները է թիւնր, եւ յ ո յսերր իւիղաէս
էսիղաէս մ տածումները նօթ վ ա գ ե մ ի աշուղներու , որոնք կ՝ընկերակցէին
Իր բանաստեղծութէւնբ կր ներկայացն է կեն ՛յր գ ա մ ը մ տածումներ իր ժողովուրդին անց– զօրքերուն եւ կամ ժողովրդային կռիւներուն։
դ ա ն է մամ անակագրութէւնր Հայ մ ո ղո վո ւր գէն եւ ե աչին եւ ա պ ա գ ա յ ի ն մասին։ Ան ե ր գ ե ց իւր ժողո Պատերաղմէյ ընթացքին բանաստեղծը չ ա ր ք ս*ր
անոր դարերուն մէջէն անվերի թափառումներու , վուրդին բնական եւ ա ն ս պ ա ռ ոյժերը եւ ան կա էսո լ– ա ր ժ է ք ա ւ ո ր յօդուածներ գ ր ե ց , որոնք լա յն օր էն
ո ր պ է ս ժողովուրդ մր, որ քշուած է էր Հայբենէ թ ե ա ն Համ ար մ ղած անոր դ ա ր ա ւ ո ր պայքարը ։ ծանօթ են Հա յ ժ ո ղո վո ւր դին թ է Հա յ ա ս տ ա ն է ես
երկբէն ։ ի ս ա Հ ա կ ե ա ն է նա է ս ա յեղափո էւական Հերո ՀԱբոլ Լալա Ա ա Հ ա բ ի գ արեւելեան գոՀարը, թէ արտասաՀմանէ մ էջ ւ \ 94) ի ճակատագրական
սը* որ օ տ ա ր երկիրն՛եր կր թ ա փ ա ռ է , մէշա էր որ թ ա ր գ մ ա ն ո ւ ա ծ է շ ա տ մը ե ւ ր ո պ ա կ ա ն լեզունե– օրերուն ան բնաւ չկորսնցուց յաղթանակէն Հ ան -
մ է ա ք ր ո ւնեն ա լո վ Հա յ ր են իքը եւ անոր ան ո ւնր իր բու , կվարտա յա յտէ բանաստեղծիւն ժէստում ր անց– դ է պ իր ունեցած վստաՀ ութ իւն ը ։ ՀՀաւատաքըն -
շրթնեբուն վրայ, մարմնացումն է Հայրենիքէ եալին : Հոս ալ կոչ 1լ ըլլա յ նոր կեանքի մը* վերա նութեան տանջանքները, կը գ ր է ր ան, կը նսեմա
Հ ա ն դ է պ ա յ դ կարօտին , որ ամրողԳ սերունդներ նորոգման Համար։ նան խժգժութիւններուն ա ռ ջ ե ւ կեսթափոյին, ո-
Հ ա մ ա կ ե ց Հայ ժողովուրդի գ ա ւ ա կ ն ե ր ր, անոր հԱասունցի ՄՀեր% դէւցաղներգութեան մէն մի բուն ոճիրներ ը տ ա ռ ա ց ի կը Հաշմ են մ արդկա -
Հաւասարապէս ։ Տեղափո
մշակներ ր ել բանաստեղծները տողը ներ շ ն չուած է Հոկտեմբե րեան Մեծ յ ի ն միտքը՛^ X Պատմութիւնը անՀատնում անէծքներ
հ Մ է ա ն գ ա մ ընդ մէշա վերադարձած եմ ա / ե խութենէն % Աասունցէ Գաւիթ դիւցազներգութեան պիտի տեղայ ֆ ա շ ի ս տ մարդակերներուն վրայ։
^Րւ\ԷՐԼՀ^ 1 րսալ ի ս ա Հ ա կ ե ա ն , երբ Եվրոպա յ է ն վե անանուն Հեղինակներուն պէս, իսաՀակեան յ Ր" ՜ «Անոնք ցմիշտ պ ի տ ի ճանչցուին իրենց մարդ
կութեան
ր ա դ ա ր ձ ա ւ Աովետ Հ ա յ ա ս տ ա ն , Հո ւր ի բտկանաց– տ ա կ օ ր է ն նշմաբեց էր ժողովուրդէ կեանքին պատ ՛է"՚Լո՚՚՚֊Րգեերը պատճառած մղձաւանջին Համար։ ժո -
տոլթէււնն
Ո Լ ^ ՚ Լ Ո * – է Լ ր ա յ Է ա Գ Գ ա յ Է ս ռ լ ր)՚կերայԷն նշանակու– մական Հեռանկարները եւ զանո մ արմն աւորեց է ս ո ր ա պ է ս Համոզուած են ,որ ճշմար–
թէւն ունեցող մեծ դ ա տ ր ՝ » ։ յանձին դեռատէ Մ Հերի նկարագրին սպետա– ու արդարութիւնը պիտի յաղթ աՀա բեն
Հ ա յ Ժ ո ղո վո ւբ գէն Համ ար Աովետ Հա յ ա ս տ ա ն կան որոնող մը ճշմարտութեան X Լ ա ր է ք ր *։
դ ա ր ձ ա ծ է էր դ ա ր ա ւ ո ր կ ա ր օ տ էւն ա ռ ա ր կ ա ն , այն ԻսաՀակեանէ բանաստեղծութիւնը ներուժօ - Բանաստեղծէն՝ (ֆողէֆ Աթաչէնէ ուղղած դե–
րէն ազգային է թէ բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւ թ ե ա մ բ եւ թէ ո– զօսը իրաւամբ կր նկատուի Աովետ Հայաստանի
րոաղր որ ամէնէն երէտասարդն էր եւ իր ծ ն ն գ ա ՜ ճով ։ «Այս բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ը , կը գ ր է ր Վ ա լ ե ր է Բրիւ–– բանաստեղծութեան գ ե ղ ե ց կ ա գ ո յ ն գործեբէն մին։
* 1 ս ՚ յ 1 ՚ է ն ՚՛ ք ՝ ա յ ռ ա ն գ ա մ մր ծաղկաձորի ամառանո սով, այնքան Հարաղատօբէն ուսումնասիրած է իր Ա ւ ե տ ի ք իսաՀակեանի ե ր գ ե ր ը սովետ մար -
ցին մէջ շ ա տ էս ի ս ա բ ա ր կ ա ց ա ւ անոր։ ՛Բանի մր օր ժողովուրդին ք ն ա ր ե ր գ ո ւ թ ե ա ն շեշտերը , որ իր տիկներոլն ընկերացան իրենց Հայրենիքը եւ ամ–
վերջ նորէն կանչեց եւ սիրտն առաւ։ քերթուածները անանուն աշուղներու ժողովրդա - րոզջ Ե վ ր ո պ ա ն ֆաշիզմէ՛ ճիրաններէն ազատագրե
Անցեալի դ է պ ք ե ր ն ու դ է պ ք ե ր ր յիշած ա տ ե ն կան ե ր դ ե ր կը թուին՛^ է լու Համար մղուած կռիւներուն մէջ։ Հեռաւոր Ա—
ա1ՔեՐԸ Կ,ռ ւ ե Ց ո Վ Ի ն ա Ր 9 " ^ ք ի կաթիլներով։ Այդ իսաՀակեանի երդերէն աւ֊ելի քան սւթսունը ր ա գ ա ծ ի ել & իրակի ղաշս՛ ե բուն մասին գրուած
պիսի դ է պ ք մր տեղի ունեցաւ \93Դին ։ Բանաստեղծ սիրուած են ու 1լ եր ղուին Հայ ժողովուրդէն կող - ե ր գ ե ր ր յ ա ճ ա խ կ՝երդոլէէն խրամներու մէջ, վւոքր
ՑովՀ* Թումանեանի ծննդեան 1Գամեակի Հանդի մէ ։ Ե ր ե ւ ա ն է պարտէզներէն մէկուն մէջէն անցած ջերմոցներու շուրջ բոլորս ւ ա ծ ղինոլորներու կող
սաւոր նիստին կր պ ա տ մ է ր իր անձնական յուշերր, ատեն բանաստեղծը լսեց , որ պ ա ր տ է ւ ղ պ ա ն մը իր ՛քէ 1 եւ Հէմա դարձեալ կ^երդուին Ար ար ատ եան
ձՐԲ յանկարծ ձայնը կ ա ր ե ց ա ւ եւ աչքերը լեցուե երդերէն մէն կ՝երգէրx կ ե ց ա ւ ու Հարցուց * հԻԴ^ Գ ա շ տ է ճամ բաներ ո ւ ն վրայ, իրենց Հայրենի ք ա-
ցան X ՝Բանի մը վայրկեան լռձչէ վերէ , Հազէս է ե ր գ ա ծ դ , բ ա ր ե կ ա մ դ ։ Պ ա ր տ ի զ պ ա ն ը դարձաւ ղավաներն ու տուները վ ե ր ա դ ա ր ձ ո ղ Հայ ղինոսոր -
կրցաւ շարքք&ձակել : անծանօթէն ոկ րսալ,* ՀԳուն է ե ս կրնար գիտնալ ։ ներոլ, կողմ Է :
ԾԾՍծէԱՆ Մ եր գաւաովՈյ երգն էֆ ։ (V– Հ Օ ԱՀՈՏ ԳՐա
Fonds A.R.A.M