Page 225 - ARM_19-1946_02
P. 225
ետ ր տ ա ւ ա օ ս օ ւ ա ա ո լ ա ւ ա ւ ս ք ո ՀեՐԶեԱԳԻՐ ՄԸ Ջ Ո Ւ Ս Ե Ր Ո Ի
ո. շ. .տ ա.ա
17, »Ա6 Օտաշտատ - քձ1ԱՏ (136) ԱԱեք՚իկացիևԽը ձաեԽսւ^Աւծ ե ե
161.: նՕՏ. 15-70 - 0. 0. ք. 1Կա 1678-63
խաղաղական ովկիանոսփ Հիլլէ-ռումբբ չաբ
ԲԱԺ՛Ս–.֊ Տար. 750, 6աւ1՚ս. 400, Ար տասական 1000 ֆրանք
Օ-տտաօԽտ 30 .ատ 1946 Կիրակի 30 8ՈԻՆԻՍ ձակուած Հ «ռումբի մբ պայթեցաւ Չորսերու քՍոր–
Հ ուրդին մ էք , ուրբաթ օբ , եբբ Ա * \,աՀ անգն ե րո ւ
նեբկա յացո՚ւցի չբ ստիպողաբար պաՀ ան քեց ճշդել
* « • ՏԱՐԻ - 186 ձաւ66 « ՚ 4738–՚1,ո1ւ շրջան թ ի ւ 377 Խմբագիր* Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ* 3 ֆբ բնդՀանոլբ Հաշտութեան թուականբ եւ անմիքա -
պէս ԳոԲ&ի ձեռնարկել։ Այս առթիւ ազդարարեց
թէ եթէ որոշում չտբուի մինչեւ 24 մամ , իսՔ "էէ՜
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՕէաՐԻԱ-ԼԻԲԱՆԻ Ա ԿԱՐԱհԱՆԸ աի բհդգիմանայ օբբ օրին պատրաստուած խնդիր–
ներու քննութեան ։
Պարում Խսած քՒերթեր բ կբ գրեն թէ այս ազդա ր աբ ո ւթի ւե ր
/
Ս՚ՐՐԿԱՀ Ա ՒԸ վերքնագրփ ձեւ ունէր ե լ թէ Պ* Պբրնս եբբեք այս
• .1– տ քան վճռական չէր եղած։ Ան մէկգի դրաւ Պ* Մ ո–
լոթովյի բոլոր առար կութ ի ւններբ որոնց Համաձայն
Ս ո լլթ ան ա կան սա բս ա՚վւներո լ ամ էն էն խաւա - մեծ խ ա Ա դ յ ո վ ա ո ա ւ թ խ Ա Զոբսերբ նախ պէտք է Համաձայնին իտալիո յ եւ
բակուռ յ դաժան օրերն էէն եւ մենք Աաքսիմ Կ ո ր– Ռսւաիօ - 1յ1)եւ ւս11 հեա1ւՆեալ ւոեղ1յկռւթիՆ(ւ(ւերլւ Պալքաննեբոլ վերաբերեալ բոլոր խնդիրներ ու մա
Ք(՚ %Բ $աԲԳ*ք անէինք : Ոչ մ իա յն Կորքի Հ ա յ 1 ^ լ ՛ հաղորդեց ուրո ար– իրիկուն ժալքը 8.30ին– սին , մէքն բլլալով Ւբիէսթէի Հարցբւ Պ* Պբրնս
Ջ է՛ ի՛ ՛ւ ՛Է , Լէոնիգ Անգրեյեւէ կոբոչէնքօ։ ( ՛հ՛ո ս աո - Պ է յ ր ո լ ֊ թ է ս մեկնած առա քէն գաղթականն երբ Հասկցուց թէ այլեւս չ ի կրնար սպասել^ թէ Ամե
յեէԼսքին ՀԷ11<աՔ սերտած Հ տակաւինէ : Հասած են Պաթում ե լ դիմաւոր ո լա ծ Երեւանէն րիկայի մոզովուրղր ձանձրացած է անվեր ք ձբդ -
^բաքննոլթիլնբ Հ ետզՀ ետ Է կր խստանար , զրկուահ՜ պատուիրակներու կողմէւ Անոնց Հ ան# — ձգումներէն եւ անոր ո շո լթենէն ։ «Կյուղեմ որ Հաշ
աՀոլգոզի. մատնելով ՚՛/ ււյ ս ււյ լբագրապւ է ետնեբը– գստոլթեան Համար ամէն մ իքոց ձեռք առնուած տութեան խորՀ ր դամ ո ղո վին թուականբ որո շուի
Հասարակ խանութպաններ ։ էր։ կայարանին մէք նոյնիսկ տբամագրուած էին այսպէս կամ այնպէս »*
ոճ ա ր ա Հ ա ա ^ սկսանք ձեռագիրնեբբ զր^լել ՝Եռ՜ թերթեր ե լ դիրքեր Հ որպէսզի եկողնեբբ սկսին ծ՛ա Վերքն ական որոշում բ պիտի տրուէր երէկ %
*քիր » «Արեւելեան Մ ամուրին ։ ինչո^ւ : նօթանալ իրենց երկրի գրականութեան եւ մշակոյ— Այս առթիւ իրազեկներ կբ կարծեն թէ Պ* Պբ)րնս
Պ՛այ մ աննե ր ր աւելի թո յլատու էլերեւա յին թին : Ընդունելութեան գաՀ լիճբ զա բ գ ա ր ո ւած էր պիաի պաՀանքէ որ Համաձայնութեան եղանակ մբ
սւ յետ եզ ։ Ջ Էինք ճանչնար գրաքննիչը , Համազասպ բազմապիսի նկարներով , Սթաչինէն որուն կբ զանուի նաեւ Թբիէսթէի մասին։ Ո՚֊րբաթ օբ մբթ~
Հիլմ ի > Բ ա յ ս ա ե սնէ ինք որ շ ա ա բաբա կբ Հ.էբ պարտին այս գանգուածային նեբգազթբ մինչեւ ե ււչո բա բ այն քան ծանր էր որ մ ո զո վակա ններբ
ւթ աւլեր՛ Հ ԼԼմր ո ւչ 9 գրախօսական մր ՀՀ$) ո մա կորդի––֊՛ ա յն բո չ ո ր մ եծ գէ մ քերբ , զօր ական թէ ԳԲ"Գ 17 7 ~ Հարեւանցի կբ Հետեւէին վիճաբանութեանց X Եթէ
յեւֆի մասին (Կորքի^ 1 նոյնութեամբ տպուածք էր1 բոնք կա տ ա բ ած էին իրենց պարտականութիւներ ՀյաքոԳՒս բանաձեւ մբ գտնել աշխատանքներբ շա
Ե՛֊ ոլ–բֆէ. կաորներ : Հա յ ր են ա կան պա տ եր ա զմին մէք : Հյուղի չ էր լսե չ րունակելու Համար , մ ո զո վ ր պիտի մատնուի նոր
Կորքին կբ սիրէ ինք իբրեւ բմ բոստ ա իւ ո յեան ա յն քք-խոբբ , Հա յերէն , որ կբ բարձրանար Հաւաք– անելի մբ ւ
մրէ ոբուե «Մ բբկաՀաւ^բ շատոնց թարգմաներ մ ան ս ր ա Հ ին մ էք յ ուր մեր վեր ագար ձող Հայբե - Վիճաբանութեանց բնթացքին բնդՀա րում մ բ
էինք։ Ա բրկաՀալ մ բն աչ ինք , աւետաբերբ յե նա կիցն եր ր անվեր ք Հ ա բ ց ո ւմնե բ կբ տեղացնէին տեգի ունեցաւ Պ* Պ* Պէվինի եւ Աոլոթովի մ ի քել,
ղափոխ ո լ թ ե ան : զիրենք դիմաւոբոզներուն գ լուրեր քաղելով մեր Հիւս* Ափբէկէի իաալական գաղթավայրերու վար
Ափ սո ս որ ձեռքի տակ չունինքէ այս տոգեբբ Հայբենիքի մ ասին : չութեան մասին : Զ-որս նախարարներուն փոխա —
գրահ՜ ատեն ։ Գոնէ քանի մբ Հատուածներ արտա– ԽՄԲ Ա ոաքի՚հ կարաւանը կր բաղկանա յ նոբգնեբբ չէին կրցած Համ աձա յնի չ այգ դագթա–
տպեչու Համ ար : 2000 անձերէ որոնք Պէյրութէն ճամ բա յ ելան (Հու– վայբեբոլ վարչութեան մասին։ Ա ոլոթով էլառա -
Օսմ * II աՀմանագրութենէն Վ^բքԲէ այԼ^լս նիս 24ին : քարկէր յանձնախումբ մբ կազմել յանուն Զորս
լայն բացուած էին մեր թեւեր բ ։ Ո՛՜րքան թարգմա //.- ԻՍԱՀԱԿԵԱ1Ի ՃԱՌԸ Աեծերուն որպէսգի կառավարէ այգ գաղթավայ -
նս ւթի ւհնեբ , նախ «Ազգակցի Երիտասարդ Շա Անթելը հազոբդեց նաեւ հետեւեալ տեզեկոլ - րերբ։ Պէվին Հակառակ չէր յանձնախումբի մբ
բաթաթերթ յետոյ «Ազատամաբտ^ի եւ «ճակա թիւննեբը կազմութեան է բայց կ^առաքարկէր անոր պաշտօնբ
տամարտ՝^ ի մէք է Վ^եբքերս իր ստացած Աթալինեան մեծ Հքա - սաՀմանափակել միայն ո ւս ումնասի բ ո ւթեամբ Հ
Էր տեսակ մբ մղիչ ուժէ իր նշանին առթիւ Ալ* ք՚սաՀակեան ձայնասփիւռ ճառ՛ ճ շդելու Համ ար ապագա յ կար գո ւս ա ր քբ ։ Ու֊րիշ
Կոբքին դարձած խօսքով , Պէվին բսել խլուզէր թէ քանի ոբ տ յ դ
«Նախկին Մաբգիկբ»( Օաաակուլք) նոր աշխարՀ մբ մբ խօսեչով խորին շնորՀակաչոլթիլն յայտնեց զազթավա յրերբ Անգլիո յ զինուորական գրաւման
կբ բանա յին մեր առքեւ ։ Անտեղեակ՝ ռուսերէնի \ ա յս բացառիկ պատիւին Համ ար եւ յուղում ով տակ են , բրիտանական կառա վար ո ւթի ւնբ պէտ ք է
կբ գնէ ինք ինչ որ ֆրանսերէնի կամ անգլեբէնի խոստացաւ իր կեանքին մնացեալ ՝°բեբբ նուիրել պա ա ա ս խ ան ա տ ո լ բլլա յ առժամ եա յ վարչութեան ,
կբ թարգմանուէր՝. Անշուշտ բան մբ կբ պակսե ֊ • Հա յ գրականութեան • եւ մշտ կ ո յթին ^ քանի ինշպէս տեղի կ՛՚ունենայ ուրիշ գրաւեալ շրքաննե -
ցնէ ին լեզուէ էեզու թարգմ ան ո ւթ ի ւնն ե բ բ ; Բայց որ արդէն իրականացած է մեր դարաւոր րու մ էք Հ Վիճա բան ութ ի ւնն եր էն վերքբ այս խբն -
ի նչ փոյթ % Ոգին կբ բաւէր յագեցնելու մեր ան - երազբ : Ուրախ էր մասնաւորաբար որ Արտա– դիրն ալ յետաձգուեցաւ ։ Զորս նախարարներու
Հուն ծաբալբ : սաՀմանի իր եզբայբներբ արդէն \իսկ զան - փո խան ո րդնե բուն տ ե զե կա դի բբ կբ պա ր ո ւնա կէր
ԱՀա «Մուժիկներբ» (Չեխով) , կամ «կարմիր գուածային ձեւով կուդան իրենց ,Հ այբենիքբ : բրիտանական յա յա արա բութ իւն մ բ , Հետեւեալ
ծիծաղբ» (Լ* Անգրեյեւ) , կամ «Բանտբ՝» (կոբքի) : Հայ երկրաչափ մբ , որ նոյնպէս շքանշան բովանդակութեամբ* 1 . Իտալիա պէտք է Հրա -
Մինչեւ այսօր ալ սարսուռ մբ կբ Հոսեցնեն ստացած էբ եւ ոբուե անուեբ չկրցանք ճշգել^ իր մարի իր գերիշխանութենէն նախկին դազթավայ —
կարգ մբ գբուագնեբ : շն որ Հակ աչո ւթ ի ւնբ յայտնեց խոստ ան ա չ ո վ բոլոր ր եր ու վրայ* 2. Աինչել Հարցին կար գագր ո ւթ ի լ–
Օրինակ 1լ արձանագրենք յիշողութեամբ ուքք՜եբբ տրամադրել Հայրենիքին շինարարութեան ։ սԲ՝, անոնք պէտք է մնան ներկայ ( րր ի ա ա ՛հ /// կան)
այն պատկերբ ուր Զեխով կբ նկարագրէ քան ի մբ Անթեչր տեզեկ ու թի ւնն եր Հաղորդեց նաեւ վարչութեան տակ ։
ազնուականն գինովներու դռեՀկութիւնբ կառքի մբ ազգագրական ցոլցաՀանդէսի մասինդ ուր մեր բո– ^ Մ առէ շալ Թիթօ յայտարարեց թէ Ե ՚> ւ կ ււ -,
մէք։ Կառապանին տզան մեռեր է ։ Բերանբ չի բաց– չոր ազդա յին տարազներ բ պիտի ցուցադրուին , սչաւիա երբեք պիտի չՀաւանի որ $՝բիէսթէն ուրի
ուիր ։ Մաամոլոբ վիճակ մբ ունի : կ^ուզէ Հաս - պատմական ե լ ազգագրական բոլոր նիւթերովւ շին յանձնէն եւ թէ անարդար կարգադրութիւն մբ
կցնել իր վիշաբ Բայց ազնի ւա կանն եր բ կբ Հայ - պատճառ պիտի Բէէայ ո ր Եուկո ս լա ւ ի ա փոխէ իր
Հոյեն եւ կբ սպառնան , կչք խփեն վզին է «&ուտ գիրքբ Մ իացեալ Ազդերուն Հանդէպ : «Ե ո ւկո ս լա -
քշէ՛ * * •» Գիաէ^ք , պարոններ . . . ՀԼաւակս * • . Հայկա Գ ա տ ը եւ Ժ ո ո ժ Տխռամեւ լ ե" յ յ՜ոգովուրգբ յուսախաբ եդած է արեւմտեան
կամ անքն քելի պատկեր բ Վոլկա յ ի վա ճառա * պետութեանց կատարեալ անՀ ա սկա ց ո զո ւթ են էն (
կաններուն ։ ԱեծաՀաբուստ Հայրն է ոբ կր խրատէ Ակադեմական ՇշՕ^ՏՏ 0սհ&Ո161 յօդուած մբ մինչդեռ բոլորս մ իասին կռո ւե ցան ք եւ մ եր մո -
իր զաւկին * *
Հրատարակելով ^՝\ՀէՅլՀօի մէք » 1ԼԲ պատմէ թէ Պ • զռՎոէ֊ՐԳԲ աՀ ագին զոՀ ողոլթիւննեբ կրեց » :
Երբ Բ"լԲէէս ափ1՚Դ *^էք սլաՀես Հ կոպէկներ Աբ շա1լ Չօպանեան է «որմ եր մ էք առաքեալբ եւ
կը, ձնթ ... ազաբումէկ ասպետն է Հայկական գ ատին » , իրեն գ իմա ծ եւ Ի ա յուղում Ի տ ա փ պ մեջ
, /՚^՚~
Ե ֊֊ր ո պա կան գ ր ա կանո ւթի ւնբ Հ վայրե– խնդրած է ստորագբել նամակ մ բ՝ ուղղուած Փա
պատկերներ ունի բարքերու ապականութեան րիզի խ ո ր Հ բ գամ ո զո վին , յանուն իր նախազաՀ ած իտալիո յ մէք խոր յուղում պատճառ եց Զոր -
կերային անարդարութեանց , ունեւորներու Կոմիտէին ։ Եւ փափկութեամբ կբ Հասկցնէ թէ սերու ք0 ոբՀ ուրդին վերքին ոբոշում բ , ո բուն Հա -
նութ ես ՛ լ ի ա տա ւ որ ՚յզմոլթեաԱց տառապա ն– վարանած է ստորագրել , ռբոշած (ԼԷԼաԼոՎ «Աաո— մաձայն բանսայի կբ ձգոլին կարգ մբ Հողամա՛
Ւ
քէ՚ե եւ. ուրիշ աագեապսե բու ե լ վէրքերու մ ուսին՝ Հ րագրել միայն այն բնսէդիրնեբբ ոբոնց Հեգինակր սեր յ Պբիկա , քՒանտա եւայլն : Հռչակաւոր երա -
Ա ւ սակայն , ռուսականբ ուրի՛՛շ Էր մեղի Հա ինքն է եւ որոնց բոլոր բառերբ անձամբ կշռած Հ՜» : մշտագէտր ^ ք^ոսքանինի , որ Փարիզ պիտի ԳաՐ
մար։ Աւելի մատչելի ե լ աւելի կենդանի : Բա յց ե լ ա յնպէս է Հ րապա բա կալ կբ յա յանէ իր Ա իլանի Հ)բա լա թատր ոն ին նու ա դա իւ ո ւ մբին Հետ ,
կր թուկբ թէ մեզի մօտիկ սիրտեր Էին որ կր տ ե սո ւթի ւնն եր բ Հայկական Գա տի մ ասին * ներկայացումնեբ տալու Համար 1 չեղեալ Հռչակեց
բարաիւէին : Միտքեր ոբ բոլոր Հալաձ՜ական (///ղո– «Ամէն մարգ դիտէ որ Հայկական խնդիր մբ պա յմ անագրոլթիւնբ ։ Շան ՛է ե Iք՛ ՛լէ I՛ թատրոնբ
տրտունջ
վուրգներու տառասլանքբ , տենչերն ու կայ, թէ կսկծալի է այդ խնգիրբ, թէ շատ Հին է ։ ստիպուած է վերադարձնել տոմսակներու՛ փոխար–
ներ ր կ՝արտայայտէին : Ամ էն մարդ դիտէ որ Հայ մոգովուրդբ, իբ Հ զօր էեէքՐ* որոնց բեգՀ * դումաբբ վեց միլիոն ֆրանքի
կր թոլէր թէ Հայ գիւղացին էր որ կր շարժէր գրաց ինեբուն ս տ ի պո ւմնե ր ո ւն ե լ ճն շո ւմներ ո լ մի– կր Հասնի ։ Տսմսակնեբբ ծա խո ւած է իս 2000^՜ ն
մեր աչքերուն սյււԳև։ , Մուժ֊իկի այս կամ այն տի քեւ տարուբեր է կբ տառապի երկար ատենէ ի վեր մինչեՆ 8000 ֆրանքի : Ամէնէն սուգ ա եզերբ վար -
պարով։ Ու մեր Հոգիներր կր պայլ առա նսայաին , եւ ա բգա բութիւն կբ պա Հանքէ ։ Հայկական խնդի– ձուած էին եւ միայն 100 աթոռներ կբ մնային։
•յպասելով Գալիքին .
բր մէկն է ա յն բազմ աթիւ Հաբցերէն որոնք , իս Լ՜ Ամ բոզք մ-ոզովուրզբ յո լզուած է ե լ բուռն
Արդարեւ , պէտք է Հիմնովին սերտէ չ ռուսա– աէս բսած է դիւանա գէլ ԼեՀ ա ոտ ա նի կերպով կբ բողոքէ տ բուած ոբոշմ ան դէմ : քՒերթ
եւ Հյւ֊րսսլայի մասին, «մաՀացոլ
կան գրականութիւնր , Հասկնալու Համար յեղա մեղք՚^ի վիճակին մբ կբ գրէ* «Ղ՝էպի պատիժ՜ի ե լ աղէտի Հաշտոլ–
վ։ ո իւ ։ւ ։ թեան շատ մբ գաղտնիքներ ր ։(\՜ ւբ այն գրա մ էք կբ պաՀեն քաղաքակիրթ աշվսաբՀբ ւ Բոլոր ա–
կանութիւնր որ «գեկրէտ»ներով կր՛ սնանիմ ե լ նոնք ո բ կ ր խռրՀ ին մեր ումասպառ բնկերոլ - (Լութերու. շ/արա.Թակա.թփւև&|ւ կարդա) Գ • Է9)
միւսը, "Բ Յաղկեցաւ ինքնաբեր , Հուժկու, անօ - թեանց խաղաղութեան մասին , կբ կարծեն թէ
բինակ թափով մր, ե լ փորեց «սուրբ ցարերու՛» Հա յկական Հարց ին ուշիմ ե լ իմ աստուն մ էկ կար–
բռնակալութեան Հիմերր։ գադբութիւնբ պիտի կրնար $*քել ՀբգեՀի Հին Հնոց Կը ճ ո ս ժ ա ք ի Ա
Անշուշտ շատ բան փսխուած է տարիներ ու մբ Ե՚֊բոսչա յի սաՀմաններուն ւքրա յ ե լ պիտի
ընթացքին : Եւ խոբՀրդային գրականութեան մէ9 Հանգստացնէր շատ մբ խիղճեր » : Ա տո բադրեալս , անդամ Ազգ ՝ ճակատ ի Կեգր *
ալ կան Հատորներ , աւելի խիզախ , աւելի անկեղծ : Յետոյ *զաԲդք՚լով իր տեսակէտնեբբ կոչեր Վարչութեան ^ խո րապէս վրդովուած անոր պղտոր
Կոյս անտառ։ ՅորգաՀոսան յորձանք մ ր՝ ո ու - ստորագրելու մասին , մեծ գրադէտբ կ^եզրակացնէ. զ ոբծունէոլթենէն , Հրապարակալ կբ ներկայացնեմ
սական գրականութիւնը : Հին թէ նոր : « Կբ կբկնեմ թէ Հայկական Հարց մբ կաՀ. թէ Հր աժ աբ տ կան ս թէ Վարչութենէն եւ թէ Մէոլթե–
. . . Յիրուցան , տժգոյն խորՀրղաձ-ութիւններ՝ կսկծալի է այդ Հարցբ, թէ կբ մաղթեմ ոբ մարդ նէն , Համ աձա յն ՝ Հ* 8* Գ՛ Կեդր\ կոմիտէի յունիս
Կորքիի մաՀուան տասնամեակին ա յգ Հաբ–
առթիւ։ կային , իմ աստուն լուծում մ բ գտնուի 24 թուակիր յայտարարութեան ։
ցին» : ՀՐԱՋ ՀԱՆՏԱԼԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
ո. շ. .տ ա.ա
17, »Ա6 Օտաշտատ - քձ1ԱՏ (136) ԱԱեք՚իկացիևԽը ձաեԽսւ^Աւծ ե ե
161.: նՕՏ. 15-70 - 0. 0. ք. 1Կա 1678-63
խաղաղական ովկիանոսփ Հիլլէ-ռումբբ չաբ
ԲԱԺ՛Ս–.֊ Տար. 750, 6աւ1՚ս. 400, Ար տասական 1000 ֆրանք
Օ-տտաօԽտ 30 .ատ 1946 Կիրակի 30 8ՈԻՆԻՍ ձակուած Հ «ռումբի մբ պայթեցաւ Չորսերու քՍոր–
Հ ուրդին մ էք , ուրբաթ օբ , եբբ Ա * \,աՀ անգն ե րո ւ
նեբկա յացո՚ւցի չբ ստիպողաբար պաՀ ան քեց ճշդել
* « • ՏԱՐԻ - 186 ձաւ66 « ՚ 4738–՚1,ո1ւ շրջան թ ի ւ 377 Խմբագիր* Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ* 3 ֆբ բնդՀանոլբ Հաշտութեան թուականբ եւ անմիքա -
պէս ԳոԲ&ի ձեռնարկել։ Այս առթիւ ազդարարեց
թէ եթէ որոշում չտբուի մինչեւ 24 մամ , իսՔ "էէ՜
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՕէաՐԻԱ-ԼԻԲԱՆԻ Ա ԿԱՐԱհԱՆԸ աի բհդգիմանայ օբբ օրին պատրաստուած խնդիր–
ներու քննութեան ։
Պարում Խսած քՒերթեր բ կբ գրեն թէ այս ազդա ր աբ ո ւթի ւե ր
/
Ս՚ՐՐԿԱՀ Ա ՒԸ վերքնագրփ ձեւ ունէր ե լ թէ Պ* Պբրնս եբբեք այս
• .1– տ քան վճռական չէր եղած։ Ան մէկգի դրաւ Պ* Մ ո–
լոթովյի բոլոր առար կութ ի ւններբ որոնց Համաձայն
Ս ո լլթ ան ա կան սա բս ա՚վւներո լ ամ էն էն խաւա - մեծ խ ա Ա դ յ ո վ ա ո ա ւ թ խ Ա Զոբսերբ նախ պէտք է Համաձայնին իտալիո յ եւ
բակուռ յ դաժան օրերն էէն եւ մենք Աաքսիմ Կ ո ր– Ռսւաիօ - 1յ1)եւ ւս11 հեա1ւՆեալ ւոեղ1յկռւթիՆ(ւ(ւերլւ Պալքաննեբոլ վերաբերեալ բոլոր խնդիրներ ու մա
Ք(՚ %Բ $աԲԳ*ք անէինք : Ոչ մ իա յն Կորքի Հ ա յ 1 ^ լ ՛ հաղորդեց ուրո ար– իրիկուն ժալքը 8.30ին– սին , մէքն բլլալով Ւբիէսթէի Հարցբւ Պ* Պբրնս
Ջ է՛ ի՛ ՛ւ ՛Է , Լէոնիգ Անգրեյեւէ կոբոչէնքօ։ ( ՛հ՛ո ս աո - Պ է յ ր ո լ ֊ թ է ս մեկնած առա քէն գաղթականն երբ Հասկցուց թէ այլեւս չ ի կրնար սպասել^ թէ Ամե
յեէԼսքին ՀԷ11<աՔ սերտած Հ տակաւինէ : Հասած են Պաթում ե լ դիմաւոր ո լա ծ Երեւանէն րիկայի մոզովուրղր ձանձրացած է անվեր ք ձբդ -
^բաքննոլթիլնբ Հ ետզՀ ետ Է կր խստանար , զրկուահ՜ պատուիրակներու կողմէւ Անոնց Հ ան# — ձգումներէն եւ անոր ո շո լթենէն ։ «Կյուղեմ որ Հաշ
աՀոլգոզի. մատնելով ՚՛/ ււյ ս ււյ լբագրապւ է ետնեբը– գստոլթեան Համար ամէն մ իքոց ձեռք առնուած տութեան խորՀ ր դամ ո ղո վին թուականբ որո շուի
Հասարակ խանութպաններ ։ էր։ կայարանին մէք նոյնիսկ տբամագրուած էին այսպէս կամ այնպէս »*
ոճ ա ր ա Հ ա ա ^ սկսանք ձեռագիրնեբբ զր^լել ՝Եռ՜ թերթեր ե լ դիրքեր Հ որպէսզի եկողնեբբ սկսին ծ՛ա Վերքն ական որոշում բ պիտի տրուէր երէկ %
*քիր » «Արեւելեան Մ ամուրին ։ ինչո^ւ : նօթանալ իրենց երկրի գրականութեան եւ մշակոյ— Այս առթիւ իրազեկներ կբ կարծեն թէ Պ* Պբ)րնս
Պ՛այ մ աննե ր ր աւելի թո յլատու էլերեւա յին թին : Ընդունելութեան գաՀ լիճբ զա բ գ ա ր ո ւած էր պիաի պաՀանքէ որ Համաձայնութեան եղանակ մբ
սւ յետ եզ ։ Ջ Էինք ճանչնար գրաքննիչը , Համազասպ բազմապիսի նկարներով , Սթաչինէն որուն կբ զանուի նաեւ Թբիէսթէի մասին։ Ո՚֊րբաթ օբ մբթ~
Հիլմ ի > Բ ա յ ս ա ե սնէ ինք որ շ ա ա բաբա կբ Հ.էբ պարտին այս գանգուածային նեբգազթբ մինչեւ ե ււչո բա բ այն քան ծանր էր որ մ ո զո վակա ններբ
ւթ աւլեր՛ Հ ԼԼմր ո ւչ 9 գրախօսական մր ՀՀ$) ո մա կորդի––֊՛ ա յն բո չ ո ր մ եծ գէ մ քերբ , զօր ական թէ ԳԲ"Գ 17 7 ~ Հարեւանցի կբ Հետեւէին վիճաբանութեանց X Եթէ
յեւֆի մասին (Կորքի^ 1 նոյնութեամբ տպուածք էր1 բոնք կա տ ա բ ած էին իրենց պարտականութիւներ ՀյաքոԳՒս բանաձեւ մբ գտնել աշխատանքներբ շա
Ե՛֊ ոլ–բֆէ. կաորներ : Հա յ ր են ա կան պա տ եր ա զմին մէք : Հյուղի չ էր լսե չ րունակելու Համար , մ ո զո վ ր պիտի մատնուի նոր
Կորքին կբ սիրէ ինք իբրեւ բմ բոստ ա իւ ո յեան ա յն քք-խոբբ , Հա յերէն , որ կբ բարձրանար Հաւաք– անելի մբ ւ
մրէ ոբուե «Մ բբկաՀաւ^բ շատոնց թարգմաներ մ ան ս ր ա Հ ին մ էք յ ուր մեր վեր ագար ձող Հայբե - Վիճաբանութեանց բնթացքին բնդՀա րում մ բ
էինք։ Ա բրկաՀալ մ բն աչ ինք , աւետաբերբ յե նա կիցն եր ր անվեր ք Հ ա բ ց ո ւմնե բ կբ տեղացնէին տեգի ունեցաւ Պ* Պ* Պէվինի եւ Աոլոթովի մ ի քել,
ղափոխ ո լ թ ե ան : զիրենք դիմաւոբոզներուն գ լուրեր քաղելով մեր Հիւս* Ափբէկէի իաալական գաղթավայրերու վար
Ափ սո ս որ ձեռքի տակ չունինքէ այս տոգեբբ Հայբենիքի մ ասին : չութեան մասին : Զ-որս նախարարներուն փոխա —
գրահ՜ ատեն ։ Գոնէ քանի մբ Հատուածներ արտա– ԽՄԲ Ա ոաքի՚հ կարաւանը կր բաղկանա յ նոբգնեբբ չէին կրցած Համ աձա յնի չ այգ դագթա–
տպեչու Համ ար : 2000 անձերէ որոնք Պէյրութէն ճամ բա յ ելան (Հու– վայբեբոլ վարչութեան մասին։ Ա ոլոթով էլառա -
Օսմ * II աՀմանագրութենէն Վ^բքԲէ այԼ^լս նիս 24ին : քարկէր յանձնախումբ մբ կազմել յանուն Զորս
լայն բացուած էին մեր թեւեր բ ։ Ո՛՜րքան թարգմա //.- ԻՍԱՀԱԿԵԱ1Ի ՃԱՌԸ Աեծերուն որպէսգի կառավարէ այգ գաղթավայ -
նս ւթի ւհնեբ , նախ «Ազգակցի Երիտասարդ Շա Անթելը հազոբդեց նաեւ հետեւեալ տեզեկոլ - րերբ։ Պէվին Հակառակ չէր յանձնախումբի մբ
բաթաթերթ յետոյ «Ազատամաբտ^ի եւ «ճակա թիւննեբը կազմութեան է բայց կ^առաքարկէր անոր պաշտօնբ
տամարտ՝^ ի մէք է Վ^եբքերս իր ստացած Աթալինեան մեծ Հքա - սաՀմանափակել միայն ո ւս ումնասի բ ո ւթեամբ Հ
Էր տեսակ մբ մղիչ ուժէ իր նշանին առթիւ Ալ* ք՚սաՀակեան ձայնասփիւռ ճառ՛ ճ շդելու Համ ար ապագա յ կար գո ւս ա ր քբ ։ Ու֊րիշ
Կոբքին դարձած խօսքով , Պէվին բսել խլուզէր թէ քանի ոբ տ յ դ
«Նախկին Մաբգիկբ»( Օաաակուլք) նոր աշխարՀ մբ մբ խօսեչով խորին շնորՀակաչոլթիլն յայտնեց զազթավա յրերբ Անգլիո յ զինուորական գրաւման
կբ բանա յին մեր առքեւ ։ Անտեղեակ՝ ռուսերէնի \ ա յս բացառիկ պատիւին Համ ար եւ յուղում ով տակ են , բրիտանական կառա վար ո ւթի ւնբ պէտ ք է
կբ գնէ ինք ինչ որ ֆրանսերէնի կամ անգլեբէնի խոստացաւ իր կեանքին մնացեալ ՝°բեբբ նուիրել պա ա ա ս խ ան ա տ ո լ բլլա յ առժամ եա յ վարչութեան ,
կբ թարգմանուէր՝. Անշուշտ բան մբ կբ պակսե ֊ • Հա յ գրականութեան • եւ մշտ կ ո յթին ^ քանի ինշպէս տեղի կ՛՚ունենայ ուրիշ գրաւեալ շրքաննե -
ցնէ ին լեզուէ էեզու թարգմ ան ո ւթ ի ւնն ե բ բ ; Բայց որ արդէն իրականացած է մեր դարաւոր րու մ էք Հ Վիճա բան ութ ի ւնն եր էն վերքբ այս խբն -
ի նչ փոյթ % Ոգին կբ բաւէր յագեցնելու մեր ան - երազբ : Ուրախ էր մասնաւորաբար որ Արտա– դիրն ալ յետաձգուեցաւ ։ Զորս նախարարներու
Հուն ծաբալբ : սաՀմանի իր եզբայբներբ արդէն \իսկ զան - փո խան ո րդնե բուն տ ե զե կա դի բբ կբ պա ր ո ւնա կէր
ԱՀա «Մուժիկներբ» (Չեխով) , կամ «կարմիր գուածային ձեւով կուդան իրենց ,Հ այբենիքբ : բրիտանական յա յա արա բութ իւն մ բ , Հետեւեալ
ծիծաղբ» (Լ* Անգրեյեւ) , կամ «Բանտբ՝» (կոբքի) : Հայ երկրաչափ մբ , որ նոյնպէս շքանշան բովանդակութեամբ* 1 . Իտալիա պէտք է Հրա -
Մինչեւ այսօր ալ սարսուռ մբ կբ Հոսեցնեն ստացած էբ եւ ոբուե անուեբ չկրցանք ճշգել^ իր մարի իր գերիշխանութենէն նախկին դազթավայ —
կարգ մբ գբուագնեբ : շն որ Հակ աչո ւթ ի ւնբ յայտնեց խոստ ան ա չ ո վ բոլոր ր եր ու վրայ* 2. Աինչել Հարցին կար գագր ո ւթ ի լ–
Օրինակ 1լ արձանագրենք յիշողութեամբ ուքք՜եբբ տրամադրել Հայրենիքին շինարարութեան ։ սԲ՝, անոնք պէտք է մնան ներկայ ( րր ի ա ա ՛հ /// կան)
այն պատկերբ ուր Զեխով կբ նկարագրէ քան ի մբ Անթեչր տեզեկ ու թի ւնն եր Հաղորդեց նաեւ վարչութեան տակ ։
ազնուականն գինովներու դռեՀկութիւնբ կառքի մբ ազգագրական ցոլցաՀանդէսի մասինդ ուր մեր բո– ^ Մ առէ շալ Թիթօ յայտարարեց թէ Ե ՚> ւ կ ււ -,
մէք։ Կառապանին տզան մեռեր է ։ Բերանբ չի բաց– չոր ազդա յին տարազներ բ պիտի ցուցադրուին , սչաւիա երբեք պիտի չՀաւանի որ $՝բիէսթէն ուրի
ուիր ։ Մաամոլոբ վիճակ մբ ունի : կ^ուզէ Հաս - պատմական ե լ ազգագրական բոլոր նիւթերովւ շին յանձնէն եւ թէ անարդար կարգադրութիւն մբ
կցնել իր վիշաբ Բայց ազնի ւա կանն եր բ կբ Հայ - պատճառ պիտի Բէէայ ո ր Եուկո ս լա ւ ի ա փոխէ իր
Հոյեն եւ կբ սպառնան , կչք խփեն վզին է «&ուտ գիրքբ Մ իացեալ Ազդերուն Հանդէպ : «Ե ո ւկո ս լա -
քշէ՛ * * •» Գիաէ^ք , պարոններ . . . ՀԼաւակս * • . Հայկա Գ ա տ ը եւ Ժ ո ո ժ Տխռամեւ լ ե" յ յ՜ոգովուրգբ յուսախաբ եդած է արեւմտեան
կամ անքն քելի պատկեր բ Վոլկա յ ի վա ճառա * պետութեանց կատարեալ անՀ ա սկա ց ո զո ւթ են էն (
կաններուն ։ ԱեծաՀաբուստ Հայրն է ոբ կր խրատէ Ակադեմական ՇշՕ^ՏՏ 0սհ&Ո161 յօդուած մբ մինչդեռ բոլորս մ իասին կռո ւե ցան ք եւ մ եր մո -
իր զաւկին * *
Հրատարակելով ^՝\ՀէՅլՀօի մէք » 1ԼԲ պատմէ թէ Պ • զռՎոէ֊ՐԳԲ աՀ ագին զոՀ ողոլթիւննեբ կրեց » :
Երբ Բ"լԲէէս ափ1՚Դ *^էք սլաՀես Հ կոպէկներ Աբ շա1լ Չօպանեան է «որմ եր մ էք առաքեալբ եւ
կը, ձնթ ... ազաբումէկ ասպետն է Հայկական գ ատին » , իրեն գ իմա ծ եւ Ի ա յուղում Ի տ ա փ պ մեջ
, /՚^՚~
Ե ֊֊ր ո պա կան գ ր ա կանո ւթի ւնբ Հ վայրե– խնդրած է ստորագբել նամակ մ բ՝ ուղղուած Փա
պատկերներ ունի բարքերու ապականութեան րիզի խ ո ր Հ բ գամ ո զո վին , յանուն իր նախազաՀ ած իտալիո յ մէք խոր յուղում պատճառ եց Զոր -
կերային անարդարութեանց , ունեւորներու Կոմիտէին ։ Եւ փափկութեամբ կբ Հասկցնէ թէ սերու ք0 ոբՀ ուրդին վերքին ոբոշում բ , ո բուն Հա -
նութ ես ՛ լ ի ա տա ւ որ ՚յզմոլթեաԱց տառապա ն– վարանած է ստորագրել , ռբոշած (ԼԷԼաԼոՎ «Աաո— մաձայն բանսայի կբ ձգոլին կարգ մբ Հողամա՛
Ւ
քէ՚ե եւ. ուրիշ աագեապսե բու ե լ վէրքերու մ ուսին՝ Հ րագրել միայն այն բնսէդիրնեբբ ոբոնց Հեգինակր սեր յ Պբիկա , քՒանտա եւայլն : Հռչակաւոր երա -
Ա ւ սակայն , ռուսականբ ուրի՛՛շ Էր մեղի Հա ինքն է եւ որոնց բոլոր բառերբ անձամբ կշռած Հ՜» : մշտագէտր ^ ք^ոսքանինի , որ Փարիզ պիտի ԳաՐ
մար։ Աւելի մատչելի ե լ աւելի կենդանի : Բա յց ե լ ա յնպէս է Հ րապա բա կալ կբ յա յանէ իր Ա իլանի Հ)բա լա թատր ոն ին նու ա դա իւ ո ւ մբին Հետ ,
կր թուկբ թէ մեզի մօտիկ սիրտեր Էին որ կր տ ե սո ւթի ւնն եր բ Հայկական Գա տի մ ասին * ներկայացումնեբ տալու Համար 1 չեղեալ Հռչակեց
բարաիւէին : Միտքեր ոբ բոլոր Հալաձ՜ական (///ղո– «Ամէն մարգ դիտէ որ Հայկական խնդիր մբ պա յմ անագրոլթիւնբ ։ Շան ՛է ե Iք՛ ՛լէ I՛ թատրոնբ
տրտունջ
վուրգներու տառասլանքբ , տենչերն ու կայ, թէ կսկծալի է այդ խնգիրբ, թէ շատ Հին է ։ ստիպուած է վերադարձնել տոմսակներու՛ փոխար–
ներ ր կ՝արտայայտէին : Ամ էն մարդ դիտէ որ Հայ մոգովուրդբ, իբ Հ զօր էեէքՐ* որոնց բեգՀ * դումաբբ վեց միլիոն ֆրանքի
կր թոլէր թէ Հայ գիւղացին էր որ կր շարժէր գրաց ինեբուն ս տ ի պո ւմնե ր ո ւն ե լ ճն շո ւմներ ո լ մի– կր Հասնի ։ Տսմսակնեբբ ծա խո ւած է իս 2000^՜ ն
մեր աչքերուն սյււԳև։ , Մուժ֊իկի այս կամ այն տի քեւ տարուբեր է կբ տառապի երկար ատենէ ի վեր մինչեՆ 8000 ֆրանքի : Ամէնէն սուգ ա եզերբ վար -
պարով։ Ու մեր Հոգիներր կր պայլ առա նսայաին , եւ ա բգա բութիւն կբ պա Հանքէ ։ Հայկական խնդի– ձուած էին եւ միայն 100 աթոռներ կբ մնային։
•յպասելով Գալիքին .
բր մէկն է ա յն բազմ աթիւ Հաբցերէն որոնք , իս Լ՜ Ամ բոզք մ-ոզովուրզբ յո լզուած է ե լ բուռն
Արդարեւ , պէտք է Հիմնովին սերտէ չ ռուսա– աէս բսած է դիւանա գէլ ԼեՀ ա ոտ ա նի կերպով կբ բողոքէ տ բուած ոբոշմ ան դէմ : քՒերթ
եւ Հյւ֊րսսլայի մասին, «մաՀացոլ
կան գրականութիւնր , Հասկնալու Համար յեղա մեղք՚^ի վիճակին մբ կբ գրէ* «Ղ՝էպի պատիժ՜ի ե լ աղէտի Հաշտոլ–
վ։ ո իւ ։ւ ։ թեան շատ մբ գաղտնիքներ ր ։(\՜ ւբ այն գրա մ էք կբ պաՀեն քաղաքակիրթ աշվսաբՀբ ւ Բոլոր ա–
կանութիւնր որ «գեկրէտ»ներով կր՛ սնանիմ ե լ նոնք ո բ կ ր խռրՀ ին մեր ումասպառ բնկերոլ - (Լութերու. շ/արա.Թակա.թփւև&|ւ կարդա) Գ • Է9)
միւսը, "Բ Յաղկեցաւ ինքնաբեր , Հուժկու, անօ - թեանց խաղաղութեան մասին , կբ կարծեն թէ
բինակ թափով մր, ե լ փորեց «սուրբ ցարերու՛» Հա յկական Հարց ին ուշիմ ե լ իմ աստուն մ էկ կար–
բռնակալութեան Հիմերր։ գադբութիւնբ պիտի կրնար $*քել ՀբգեՀի Հին Հնոց Կը ճ ո ս ժ ա ք ի Ա
Անշուշտ շատ բան փսխուած է տարիներ ու մբ Ե՚֊բոսչա յի սաՀմաններուն ւքրա յ ե լ պիտի
ընթացքին : Եւ խոբՀրդային գրականութեան մէ9 Հանգստացնէր շատ մբ խիղճեր » : Ա տո բադրեալս , անդամ Ազգ ՝ ճակատ ի Կեգր *
ալ կան Հատորներ , աւելի խիզախ , աւելի անկեղծ : Յետոյ *զաԲդք՚լով իր տեսակէտնեբբ կոչեր Վարչութեան ^ խո րապէս վրդովուած անոր պղտոր
Կոյս անտառ։ ՅորգաՀոսան յորձանք մ ր՝ ո ու - ստորագրելու մասին , մեծ գրադէտբ կ^եզրակացնէ. զ ոբծունէոլթենէն , Հրապարակալ կբ ներկայացնեմ
սական գրականութիւնը : Հին թէ նոր : « Կբ կբկնեմ թէ Հայկական Հարց մբ կաՀ. թէ Հր աժ աբ տ կան ս թէ Վարչութենէն եւ թէ Մէոլթե–
. . . Յիրուցան , տժգոյն խորՀրղաձ-ութիւններ՝ կսկծալի է այդ Հարցբ, թէ կբ մաղթեմ ոբ մարդ նէն , Համ աձա յն ՝ Հ* 8* Գ՛ Կեդր\ կոմիտէի յունիս
Կորքիի մաՀուան տասնամեակին ա յգ Հաբ–
առթիւ։ կային , իմ աստուն լուծում մ բ գտնուի 24 թուակիր յայտարարութեան ։
ցին» : ՀՐԱՋ ՀԱՆՏԱԼԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
