Page 15 - ARM_19-1946_01
P. 15
Միացկւսլ ԱզգԽու ըձդԼԺրղովը
0
օ;ւ6Ըէ6ս^քաթո6է&;ք6 : տա. ա տ տ ձ & ա Վաղը, հինգշաբթի , կր բացուի Միացեալ Աղ–
17 , &ս« Օտսոտտատ - Բձ1ԱՏ (13՛) դերոլ ընգհ * մոգովը, Լոնտոնի մէշՀ; կը մասնակ–
761.։ 008. 15-70 - 0. Օ Բ– 1678-63 &ին 51 ազգեր 1 60 պատուիրակներով : Արա կար
՛ք էն վրայ կան ծանրակշիռ խնգիրներ , Հիւլէա–
Ր Ա Ժ ն Է Դ Ի ՚ ե - Տաք. 150, 6սւս*ս. 400, Յամս. 200 ֆՐ"^Ք կան ռումբ , ա պաՀ ո փութիւն , Հողային պա Հ ան ջ~
&1«Շքօա 9 յ & ո ^ ք 1946 Չորեքշաբթի 9 Ցունոսար *ը , գւ ղթավայրեբու խնամակալութիւն եւն * տ
պատուի»
է ւշագրաւ Է որ իք * Միութեան գլխաւոր
1՚աԿչլ աիաի ԸԱայ ոչ թէ Պ* Մ ո լոթով, այլ վւոխա–
ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18" ձ ո ա * » ° 4504-է.որ շրջաս թ ի ւ 233 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ՛ 3 Ֆ» է-որգը, Վիշինսկի ։ Հինգ արտաքին նախարարնե
րու ժողովյին ձախողում էն վերջը , Մ ո լոթով տե
սակ մը վերապաՀ գիրք բռնած է, թէեւՄոսկու.ա**
ՄԵՐ ԽՕԱք-Ը «Բաէի՜ հդաք, յի մ էջ կարելի եղաւ պաՀ ել մ իացեալ ճակատ բ ,
չնոբՀ իւ Ան գլի ո յ եւ Մ * ՆաՀ անգներու գԻ լ.ո Ղ."Ւ՜
րայց. ուշատութիւն, թե անց Հ թ-րքական եւ իրանեաԱ
ԱՄՊ ԵՒ Մ Շ Ո Ւ Շ Կարծող ներ կան թէ
վեապաքձ լկար խնդիրներն ալ րնգՀ * ժ ո զո վին քննութեան պիաի
Ւ^նչպէս կը ներկայանայ միջազգային կացու յանձն ո լին : Ամէն պարագայի մէջ, այգ խնդիր
թիւնը , &իշգ այն պաՀուն երբ. կը րաց ուի Մ իաց (Մասնաւոր ր ֊ ղ ^ ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն ՅԱՌԱՋ//) ները պիտի զբաղեցնեն մեծ պետութեանց ներկա
եալ Ազգե ր ո ւ կազմ ակերպո ւթեան առածին ըեգՀ * յացուցիչները , ժողովէն գուբս կամ ներս ։ Թուր
մոգովը, Լոնաոն ի մէջ՛, *Լարանոտ ել քնքոյշ խօսքերէ վերջ, թուրք քի" յ արտաքին նախարարը, Հասան Աաքա, որ
ԱնՀրաժեշտ է ընգՀանուր աեսութիւն մր ։ մ ամ ուլբ լեզու փոխեց յանկարծ , Հանգէպ բոլոր թ ր քա կան պա տ ո լի ր ա կո ւթ ե ան նախագաՀն է , պիա
ելեւէջներէն կա– ցոյց
Մանաւանգ որ, այգ կացութեան լուծում ր : ա յն Հա յերուն , որոնք վւո ւթ կոտ ութ իւն ը տի ջանայ իմանալ Ան գլի ո յ եւ Մ * ՆաՀանգներուն
Հիւպա
իսում ունի նաեւ Հայկ * Գատին տուեր էին գիմելոլ հՀոլսոյ է#որՀրգային վերջնական գիրքը Խ՛ Միութեան Հողային պա–
Հակառակ Երեք Ա եծերու երեւութական լ"՚~ տոսարանը, ել արձանագրուելու ներգաղթի ցան– Հանջներոլ եւ Նեղուցներու մասին։
ւատեսութեան , կը գանուինք սել ամ սլե բու եւ կեր ուն մէչ–. Մեծ յոգնութիւն պիտի պատճառեն նաեւ Հ ե–
թանձր մշուշի մբ առջեւ ։ ՀԼուզագիսլութի^ւե է որ 20 Դեկտեմբերի Դասվիր» , Ա . էշին վրայ ել տեւեալ խնգիրներ ը, ֆրան սա յ ի պաՀ անջնե բ ը
բնզՀ * մոգովն ալ կբ գոմ ա բուի մշուշներու զա խոշոր խորադիրներու տակ, կրկի^ 1լանգրագաո– Հռենոսի եւ Ռոլրիմասին Հան ջա տում եւ միջազ
սական մ ա յ ր ա քա զա ք ին , Լոնաոն ի մէջ • • • նա յ խոբՀ րգա յին Հ իւպատոսաբանի մէջ Հա յե բու գայնացում ) , Ապան ի ո յ ել Չինաստանի Հարցերը ։
Երեք Ա եծեբբ լա լա ա ե ս կ՝երեւան ոչ իժէ անոր աբձանագբո ւթեան , եւ «Հայե՛ր , ռւշաււրոՆթ֊իւն» Օրակարգին գլխաւոր նիւթերն են, Հիւլէական
Համ ար որ գաեբ են բոլոր ծանրակշիռ , փշռա բն գՀ ան ո լր խորագրին տակ՝ 1լ՝ ազգար ա րէ * ռումբէն վերջը , 1. Գազթավայրերու խնամակա–
ինգիրներու լուծումը, այլ կը յՈլսան գանել : « Հա յերբ կր շարունակեն իրենց ան ո ւնն ե ր ր լութեան խնգիրը % ԼՄասնաւոր խորՀուբգ մը պի–
Եթէ , Հինգերու մոգովին ձա խոզում էն վեր^բ արձանագրել տալ քՍորՀրգային Հիւպատոսարանի տ ի կազմ ուի ) • 2. Զինուորական յանձնա խումբ
(Լոնաոն , 1944 Հոկտեմբեր 2) ( բազզատաբաբ յա՛ մէջ ։ Երբեք պիտի չթելագրենք Հրաժարիլ մը, որ թելագրութիւններ պիաի ներկա յացնէ Ար
ջ11Գ սլքի՛ մ9ր յանգեցալ Մ ոսկուա յի թո րՀ րգաժ ո– իրենց ա ռա ջա գր ո ւթ ի ւնն ե ր էն ։ ԸնգՀ ա կառա կն , սլա Հովութեան հլ ո րՀ ուր գին , իւրաքանչիւր երկրի
*լոՎ(Լ <, պատճառը այն է ոբ շաա մը փափուկ թ լ ն" մ եղի գոՀ ունակութ իւն պիտի պատճառէ մեկնում բ ։•՝ /• սւմ աղբելիք զինուորական ուժի մ ասին *-— 3.
գի րնե բ մ էկգի գրուեցան ։ Ժ*ոԳովին գլխաւոր աշ բոլոր ա յն տարրերուն , որոնք ա յս առթիւ Հաս Տարագիրներու խնգիրը , մէջն բյլալով Հրեաներու
խատանքն եզաւ յօրինել Հինգ սլա բա ո ւ ա ծ պետ~՚.ւ– տատեցին՝ թէ մեղմէ չեն : Ականատես եւ ականջա է՚ւ եղաւս ր մ ան ել ^ աղ ե ստին ի Հարցր եւն* ։
թեանց Հ ա շա ս ւթեան գա շնագի բներ ու սլաա րո. ս– լուր կէ ԱէէասՔ ոդ2յ^Ի՛" Հայեբու գառնութեան ։ Ա ոսկուա յի անթելը զեկոյց մը Հաղորդելով
տութեան եզանակը Հէ*տալիա^ Ո՚ումանիա, Պ՚՚ւլ– Երէկ , խմբագրատունս այցելեց Հայր մը , եւ &բշ~ Միացեալ Ազգերու ընգՀ ժ ո զո վին բաց մ ան աո–
կարիա , Հունգար իա եւ Ֆինլանտա) ։ Ուրիշ խօս– գեց՝ թէ իր զաւակներ բ ա յս ա րկածա խնդր ո ւթեան թիւ, նպաստաւոր կը գտնէ մթնոլորտը։
քով , ձեւակերպոլթիլննեբ 1 որոնց գէմ բողոքե ՛լ , կբ լծուին յոռի քա ր ո զո ւթ ի ւննե ր ո Լ Հ ետ ե ւ ան քո վ ; ՀՊայ–
«ի^նչ պիտի բնէք երթաք* Հրաժարեցէք» , ըսի 4 անները դժուարին են , քանի որ տակաւին ուժ֊*
սակայն , Հինգերէն մէկբ , քֆֆրանսա , շարք մր լու– զն օր էն կը զգաց ուին վեց տարուան պատերազմին
։ ( Հինգեբորզ ը ՝ , Իրենց։—- <ձՄ եզի ամէն ինչ պիտի արուի այնտեղ» ,
ո ա բան ո ւթ ի ւնն ե ր սլաՀանջելով եգալ իրենց պատասխանը : Ա էկ կողմ թողունք Հ ետեւանքները ։ ք*այց նաեւ նպաստաւոր են , չնոբ–
Չինաստան եւս գժդոՀ կ՝ ե րեւայ) ։ փոխանա– սրացաւ ա յս Հա յբենակից բ իր վշտին Հետ , եւ Հիւ ՀակաՀիթլէբական գլխաւոր ուժերու գոր–
Թերեւս Երեք Մ եծեր բ կարծիքներ մենք շոենք մեր բոելիքբ:— Արր֊նոՆթեան կը ձ ակցութեան ո ր անգամ մբ եւս Հաստատուեցաւ
կեցին , օրինակ, իբանեան եւ թրքական Հարցերու հրաւիրենք կաոավարութփւնր : Ուզոզբ կը մեկնի։ Լ ոսկուա յ ի խո բՀրդաժողոփին մէջ։ Հ/ատ բան կա
մասին : Արգ , թորՀՔԳա^՜ՈՈՈէ1՛ի–* "լա շա օն ա կան զե խում ունի մեծ պետութեանց Համաձայնութենէն ,
կոյցը որ եւ Է բառ չէր պա բունակե ր այգ մասին : ք՝այց իրենցմէ ո ել է մէկը, երբ չկարենա յ ապրիլ
կան % Այգ. մասին ալ Հեր այնտեղ , պէտք չէ ւիերազարձի իրաւունք ունե գլուխ Հանելու Համար Միացեալ Ազգերու կազ
Գազանի որոշումնե^ր մակերպութեան գլխաւոր նպատակը ,~– արդար ^
քումներ Հրաաարակուեցան : նա յ ։ ԱնՀրաժեշտ է , ո ր կառավարութիւնը բա տ ստստԽաուն եւ տեւական խաղաղութիւն մը» :
Մէկ բան պարզ է , Ա ոսկուա մերժեց ան / - ցատրէ այս կէտբ ենթ ական եր ո ւն ։
Մ ե կնողները երկու մ ասի կբ բաժնուին * ան Մոսկուա հւ ԱԱգաւա
լի ական առաջարկը , քննիչ յանձն ա իս ո * մբ մբ
գործներ , եւ մեղմէ գժգոՀ տարրեր : ք^ոլորին ալ
Գրկել Երան , ուսումնասիրելու Համ ար Ա՛ո րսլա–
խեր մըն է մեզի Համար ։ Կը կասկա–
աականի խնդիրը։ Եւ* Ի^էաէս^ԼԷՀ ^կաՐաԳրէ անգլ* մեկնումը
թերթի մբ աշխատակիցը, 4.Պ * Մոլոթով այժմ ծինք , սակայն յ իրենց նիսա ու. կացէն, եթ-է երբեք Մ ղակսւայի ղորհ ա կա լութ իլ%ըլ կը Հերք է
է Փարի Մ՛ աթէ՚Խէխ
դրա զած է մշակելու իր պա ր ս կա կան սլա բաէզը , խորհրդային հիւպատոսարանի սեմերը մաշեցնելէ թէ արիւԱալի Հ ր ա ա ա ր ա կո* հ այ% գբայ/թներ/լ
ուր իր գործակալներուն ցանած Հունտերը պա ու զ վերջ երկար մնան ա յ ս տ ե ղ ։ Անկարելի է, որ կա֊ ր նգՀ աբուԱներ սլատաՀահ ե%
կ ուա ան իր յուսացած ժամ ան ակ էն աւելի կանուխ Հ բենանք զուչակել թէ ինչ կայ այս մարգոց փորին ռուս ել թուրք դի՚ե ո ւ սրՆերաւ միշ՝եւէ Պալքան–
շրէա֊
Եւ Հիմա ամ էն Հ աւան ական ո ւթիւն կայ թէ ոչ մէջ՝ մեղի եւ այս երկրին Հանգէպ։ Եթ֊է չենք ՈՆ– եան սահմանիս; վրայ կամ Լէնի%ականի էինք
միայն թաւրիզը , •՚յլ եւ Թէ Հ բան բ պատրաստ է իր ղեր յ որ նոր հիծղերորդ դունդ մը կորիզ բոնէ մեր
գոգն իյնալու» ։
ծոցիս մէջ , անհրաժեշտ է ՝ որ Թուրք իայէն վտա %իհ մ ԷԼ. զրոյցներ գար երէկ արաաապեր
Միջանկեալ, սաստկացաւ, ալիքներու պատե րենք այս մարդիկը։ Երբ վեր ապա Հ ութ ե ամրէ
րազմ ր Մ ոսկուա յի եւ Անգտրայի մի^եւ, գրգռելու/ տակաւին ս կիզբն ենք թ՛ուրք ուսանողները նոր ցոյցեր կատարեի
թրքական ւիղերր։ Կատարեալ Ջլամարտ , որ կր գործ՜ին գ Հարկ կը տեսնենք զզ ուշաւո բո ւթ եան ցին Խ. Միութեան դէմ։— Վարչապետ Սարաճ,
ը , եւ թե լագրե լ
շար ա նա կ ո լի մինչեւ այսօր , վւո իսագարձ մե զա– Հ բաւի րե լ պա տ կան մ արմ իններ օգլու վրացական պատանքներուն աոթիլ յայ–
գրանքնեբով : որ արթուն Հսկեն» ։ աարարեց թէ Հազիւ &7.&Փ0 Վրացիներ կը
Գաբձեալ այգ օրերուն էր որ Մ ոսկու այի թեր 16 Գեկտեմբերի «Վագբթ» թերթին մէջ եւս,
թերը եւ անթելը արտատպեցին երկու վրացի սլ երեսվախան խմբագրապետ Ասըմ Ուո –նոյնիմաստ գտնալէն նշանակսւաէ շրջաններու 1,700ւ000
կա գեմ ականներու նամ ակր , պաՀ անջելու Հ ամար խո րՀ րգածութիւննե բու կարգին կը գրէ , <&Թուր֊ բնակիչներուն մԷԼ եւ համբերութեան յարդար
ինը նաՀանգներ , իբրեւ մ ասերը պատմ ական Վր՜ քիոյ Հայերը» րնգՀանուր խորագրին տակժ կարդաց թուրք երիտասարդաւ թ ա ան։ լ Իւ մ անի •
բաս տան ի : ԼԱ^քի առջեւ ունինք այգ նամակը, ոբ € Նախ՝ չուզեցինք Հաւատալ, որ /էք* Միու թէ ո կը գբէ & է վարչապետը թուռն ճառ մը խա
տպոլած է 1944 Դեկտեմբեր \4ին , Թիֆլիսի «կո– թիւնբ կրնայ ձեռնարկած ԸԷԷաԷ յա ս ^1աՐԴԻ ար–
մունի սա» լրագրին **էք^՛՛ Երկու ակագեմականնե ձանագրութիւննեբու ։ ք*այց , լուրբ անցաւ զրոյցի սեցաւ Միութեան դէմ։
րուն պատմ ական վւաստեբբ կը կարօտ ին լուրջ սաՀմ ան ր , եւ կբ տեղեկանանք՝ թէ 200/՛ Լ\ափ ա ՛ Կ՚ըսուի թէ թաւրքիա ել Իրան հա։ անահ են
քննութեան) : նուն արձանագրելէ վերջ , մնացեալներու մ ասին Միացեալ Ազգերու մոգովին չներկայացնել Խ.
Այստեզ չենք ուզեր քրքրել այն Հարցը թէ կա ր գա գր ո ւ թիլնը յետաձգուէ ր ^ 1 5 օր % Մհութե ան հետ եղած վէճերը, հ ետեւելով Անգ,
Մ ո ս կո լա ինչոՈ ւ օր մ բ Հա յերբ շարժմ ան մ էջ կբ Ամ էն բանէ առաջ 1լ ուզենք մ ատնանշել պարա լիոյ ել Մ. նահանգներու խորհուրդէն։
գնէ, ուրիշ օր մ բ՝ Վ^րացիներր , փոխանակ մէկ գա յ մ բ , որ մ եր ուշագբո ւթ իւն բ , գրաւեց : Երբ
պաՀանջ֊
անգամ էն բանաձեւելու երկուքին արզ ար \ձ՝ ո ւր քի ա մ երժեց կարս ի , Ար տա Հանի եւ Արգու ի–
նեբը եւ ներկայացնելու աո որ անկ էէ նի վերաբերեալ պաՀանջներբ , (\*ուսերը երկար ա– •Բ1ՆԻ ՄԸ ՏՈ՛ԼՈՎ
Տարակոյս չկայ թէ , ա քստեզ ալ գի՛ւտնաւլ ի՛ տեն այգ խնգիրբ ներկայացուցին իբրեւ Հայկ,Ա|ա«
տական խազերն
են ոբ կբ տիրապեւոեն։ Գաղտնիք հանջ մը : Ու քիչ վեր1, աՀա կբ նա խա ձեռն են ներ ԵԴԻՊՏՈՍԻ նախկին ելմտական նախարարը,
ներ որոնք մ ար գա ր է ա կան փա յլոՀն ա ազան զ. չեն գաղթի արձանագրութեանց ։ քլնգիր է, թէ Պոլսոյ Ասին Օսման փա յա , սպաննուեցաւ անծանօթի մր
պաՀ ան ջեր $ այս ի՚նգիբր եւ ուր իլ՛
խորՀրգա յին Հ իւպատոս բանբ Մ ոսկուա յի Հ րաՀ ան կոլմէ։ Հ,Վաֆտ»ի գլխաւոր վարիչներէն մէկն էր
Կը թուի թէ Մոսկուա
գի ն Համաձայն առած է այս քայլէՀ* եւ՚վեր^երս խստօրէն կը քննադատուէր մամուլին
պաՀանջներ կապած է Նեղուցներու Հարցին, որ Սովիէթները, եթէ իրապէս կհուզեն քծ՝րքաՀա֊ կոլմէ, որ գիտել կուտար թէ Վաֆաը 1 Գ42ին էշ–
իր Հիմնական մտաՀոգութիւնը կը կազմէ։ Ուրիշ յոբր եւս փոխագրել Հայաստան , կրնան այգ բազ֊ խևնա թI– ան տիրացաւ Հշնորհիւ անգլիական հրա–
խօսքով, նախ ջուրի ճամբաներբ^ Աեւ \Դովկն ձանքր ներկայացնել Անգար ա , եւ թող վստահ ըլ սսյչերու եւ սուիններու» ։
Միջերկրական յետոյ լեռ ել գաշւ լան թէ Հանրապետական կառավա բութ իլն բ ո՛ ք ԼՈՐՏԵՐՈՒ ԺՈՂ.ՈՎԸ րՐլ պահանչեց աշխա–
Տուսա*նք թէ մշուշը պիտի փարատ ի Լոնաո– միայն որ եւ է ընզգիմութիւն ցոյց չի տար, այլեւ աօլոլ/ական լորտ մը, Աթրապօլճի, գիտել տալով
նի մէջ , Մ իացեալ Ազգե բո լ ԸնգՀ • Ժոզովին առ էլօժանղակէ անոնց մ եկն ումին ; թՀ արդար չէ ոո 700—1000
ջեւ , կամ առանձին բանակցութիւններով ։ Մեր կարծիքովդ միջազգային օրէնքներու Հա
կառակ է Ո-ուսերոլ այս բնթացքբ։ կբ պա Հան՛ լորտեր շարունակեն
թ՛ուրքերը իրենց յոյսը գրած են րնգՀ . Հո ջենք , որ պատկան մարմինները լուսաբանեն այս մսռանգաբար նստին լորտերոլ մողովէն մ է Լ։
ղով ին վրայ, ապաւինած՝ ՆէՀՕի կամ 01ՀՍի խնդիրը 5 երբ մ անաւանգ խոբՀրղային Հիւպատո ՊԱՂ.ԵՍՏԻՆԷՆ Հասած վեբէին լուրերու հա
( Մ իացեալ Ազզեբու կազմ ակերպո ւթիւն) գաշին– սարան բ կապ կբ Հաստատէ մարգոց Հետ , որոնց մաձայն, հրէական գաղտնի կո միտէն , Հա կան ա ,
Քէ ՚ Լ ր ա յ ։ Ւրենց % ինչպէս եւ Ան գլելսաքս ոննե– ինքնութիւնը ծանօթ չէ մեզի» : ոբյշած է Հրեաներ փոխագրել 700^ 900 հոգինոց
ր ո ւն կարծիքով , նա խա յարձակում կտտա րու ած Մ. նսւերով, հակառակ հաստատուած արգելքին Հ
պիտի ը լ լ ա յ * հթէ Միութիւնբ ուզէ բռնի գրա Չսվ՚տւոր տարրերն անգամ վճռած են կռուիլ,
ւել ՛զ ա Հ ան ջ ո ւ ած Հողերը % ԹԷՀՐԱՆԷՆ կր հեռագրեն թէ վարչապետ Հա– նեղազթը ապահովելու համար։ Երուսաղկմի
Ո*վ °1^աի ճ^՚դքէ աս*պեբըՀ Պիաի փաբաւոթ* քիմիի դիրքր զօրացած Կ վեր\եբսՀ Ետ կանչուե– մէ անհամբեր կր սպասեն Միացեալ Ազգերու
ցան Սպահանի, Եէզաի , Լուրիսաանի , Համա տա ըն.հ . մ ո զովին որոշումներուն :
նի եւ \աղուքեի նա< տնգապեսէներ֊ր յ
Fonds A.R.A.M
0
օ;ւ6Ըէ6ս^քաթո6է&;ք6 : տա. ա տ տ ձ & ա Վաղը, հինգշաբթի , կր բացուի Միացեալ Աղ–
17 , &ս« Օտսոտտատ - Բձ1ԱՏ (13՛) դերոլ ընգհ * մոգովը, Լոնտոնի մէշՀ; կը մասնակ–
761.։ 008. 15-70 - 0. Օ Բ– 1678-63 &ին 51 ազգեր 1 60 պատուիրակներով : Արա կար
՛ք էն վրայ կան ծանրակշիռ խնգիրներ , Հիւլէա–
Ր Ա Ժ ն Է Դ Ի ՚ ե - Տաք. 150, 6սւս*ս. 400, Յամս. 200 ֆՐ"^Ք կան ռումբ , ա պաՀ ո փութիւն , Հողային պա Հ ան ջ~
&1«Շքօա 9 յ & ո ^ ք 1946 Չորեքշաբթի 9 Ցունոսար *ը , գւ ղթավայրեբու խնամակալութիւն եւն * տ
պատուի»
է ւշագրաւ Է որ իք * Միութեան գլխաւոր
1՚աԿչլ աիաի ԸԱայ ոչ թէ Պ* Մ ո լոթով, այլ վւոխա–
ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18" ձ ո ա * » ° 4504-է.որ շրջաս թ ի ւ 233 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ՛ 3 Ֆ» է-որգը, Վիշինսկի ։ Հինգ արտաքին նախարարնե
րու ժողովյին ձախողում էն վերջը , Մ ո լոթով տե
սակ մը վերապաՀ գիրք բռնած է, թէեւՄոսկու.ա**
ՄԵՐ ԽՕԱք-Ը «Բաէի՜ հդաք, յի մ էջ կարելի եղաւ պաՀ ել մ իացեալ ճակատ բ ,
չնոբՀ իւ Ան գլի ո յ եւ Մ * ՆաՀ անգներու գԻ լ.ո Ղ."Ւ՜
րայց. ուշատութիւն, թե անց Հ թ-րքական եւ իրանեաԱ
ԱՄՊ ԵՒ Մ Շ Ո Ւ Շ Կարծող ներ կան թէ
վեապաքձ լկար խնդիրներն ալ րնգՀ * ժ ո զո վին քննութեան պիաի
Ւ^նչպէս կը ներկայանայ միջազգային կացու յանձն ո լին : Ամէն պարագայի մէջ, այգ խնդիր
թիւնը , &իշգ այն պաՀուն երբ. կը րաց ուի Մ իաց (Մասնաւոր ր ֊ ղ ^ ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն ՅԱՌԱՋ//) ները պիտի զբաղեցնեն մեծ պետութեանց ներկա
եալ Ազգե ր ո ւ կազմ ակերպո ւթեան առածին ըեգՀ * յացուցիչները , ժողովէն գուբս կամ ներս ։ Թուր
մոգովը, Լոնաոն ի մէջ՛, *Լարանոտ ել քնքոյշ խօսքերէ վերջ, թուրք քի" յ արտաքին նախարարը, Հասան Աաքա, որ
ԱնՀրաժեշտ է ընգՀանուր աեսութիւն մր ։ մ ամ ուլբ լեզու փոխեց յանկարծ , Հանգէպ բոլոր թ ր քա կան պա տ ո լի ր ա կո ւթ ե ան նախագաՀն է , պիա
ելեւէջներէն կա– ցոյց
Մանաւանգ որ, այգ կացութեան լուծում ր : ա յն Հա յերուն , որոնք վւո ւթ կոտ ութ իւն ը տի ջանայ իմանալ Ան գլի ո յ եւ Մ * ՆաՀանգներուն
Հիւպա
իսում ունի նաեւ Հայկ * Գատին տուեր էին գիմելոլ հՀոլսոյ է#որՀրգային վերջնական գիրքը Խ՛ Միութեան Հողային պա–
Հակառակ Երեք Ա եծերու երեւութական լ"՚~ տոսարանը, ել արձանագրուելու ներգաղթի ցան– Հանջներոլ եւ Նեղուցներու մասին։
ւատեսութեան , կը գանուինք սել ամ սլե բու եւ կեր ուն մէչ–. Մեծ յոգնութիւն պիտի պատճառեն նաեւ Հ ե–
թանձր մշուշի մբ առջեւ ։ ՀԼուզագիսլութի^ւե է որ 20 Դեկտեմբերի Դասվիր» , Ա . էշին վրայ ել տեւեալ խնգիրներ ը, ֆրան սա յ ի պաՀ անջնե բ ը
բնզՀ * մոգովն ալ կբ գոմ ա բուի մշուշներու զա խոշոր խորադիրներու տակ, կրկի^ 1լանգրագաո– Հռենոսի եւ Ռոլրիմասին Հան ջա տում եւ միջազ
սական մ ա յ ր ա քա զա ք ին , Լոնաոն ի մէջ • • • նա յ խոբՀ րգա յին Հ իւպատոսաբանի մէջ Հա յե բու գայնացում ) , Ապան ի ո յ ել Չինաստանի Հարցերը ։
Երեք Ա եծեբբ լա լա ա ե ս կ՝երեւան ոչ իժէ անոր աբձանագբո ւթեան , եւ «Հայե՛ր , ռւշաււրոՆթ֊իւն» Օրակարգին գլխաւոր նիւթերն են, Հիւլէական
Համ ար որ գաեբ են բոլոր ծանրակշիռ , փշռա բն գՀ ան ո լր խորագրին տակ՝ 1լ՝ ազգար ա րէ * ռումբէն վերջը , 1. Գազթավայրերու խնամակա–
ինգիրներու լուծումը, այլ կը յՈլսան գանել : « Հա յերբ կր շարունակեն իրենց ան ո ւնն ե ր ր լութեան խնգիրը % ԼՄասնաւոր խորՀուբգ մը պի–
Եթէ , Հինգերու մոգովին ձա խոզում էն վեր^բ արձանագրել տալ քՍորՀրգային Հիւպատոսարանի տ ի կազմ ուի ) • 2. Զինուորական յանձնա խումբ
(Լոնաոն , 1944 Հոկտեմբեր 2) ( բազզատաբաբ յա՛ մէջ ։ Երբեք պիտի չթելագրենք Հրաժարիլ մը, որ թելագրութիւններ պիաի ներկա յացնէ Ար
ջ11Գ սլքի՛ մ9ր յանգեցալ Մ ոսկուա յի թո րՀ րգաժ ո– իրենց ա ռա ջա գր ո ւթ ի ւնն ե ր էն ։ ԸնգՀ ա կառա կն , սլա Հովութեան հլ ո րՀ ուր գին , իւրաքանչիւր երկրի
*լոՎ(Լ <, պատճառը այն է ոբ շաա մը փափուկ թ լ ն" մ եղի գոՀ ունակութ իւն պիտի պատճառէ մեկնում բ ։•՝ /• սւմ աղբելիք զինուորական ուժի մ ասին *-— 3.
գի րնե բ մ էկգի գրուեցան ։ Ժ*ոԳովին գլխաւոր աշ բոլոր ա յն տարրերուն , որոնք ա յս առթիւ Հաս Տարագիրներու խնգիրը , մէջն բյլալով Հրեաներու
խատանքն եզաւ յօրինել Հինգ սլա բա ո ւ ա ծ պետ~՚.ւ– տատեցին՝ թէ մեղմէ չեն : Ականատես եւ ականջա է՚ւ եղաւս ր մ ան ել ^ աղ ե ստին ի Հարցր եւն* ։
թեանց Հ ա շա ս ւթեան գա շնագի բներ ու սլաա րո. ս– լուր կէ ԱէէասՔ ոդ2յ^Ի՛" Հայեբու գառնութեան ։ Ա ոսկուա յի անթելը զեկոյց մը Հաղորդելով
տութեան եզանակը Հէ*տալիա^ Ո՚ումանիա, Պ՚՚ւլ– Երէկ , խմբագրատունս այցելեց Հայր մը , եւ &բշ~ Միացեալ Ազգերու ընգՀ ժ ո զո վին բաց մ ան աո–
կարիա , Հունգար իա եւ Ֆինլանտա) ։ Ուրիշ խօս– գեց՝ թէ իր զաւակներ բ ա յս ա րկածա խնդր ո ւթեան թիւ, նպաստաւոր կը գտնէ մթնոլորտը։
քով , ձեւակերպոլթիլննեբ 1 որոնց գէմ բողոքե ՛լ , կբ լծուին յոռի քա ր ո զո ւթ ի ւննե ր ո Լ Հ ետ ե ւ ան քո վ ; ՀՊայ–
«ի^նչ պիտի բնէք երթաք* Հրաժարեցէք» , ըսի 4 անները դժուարին են , քանի որ տակաւին ուժ֊*
սակայն , Հինգերէն մէկբ , քֆֆրանսա , շարք մր լու– զն օր էն կը զգաց ուին վեց տարուան պատերազմին
։ ( Հինգեբորզ ը ՝ , Իրենց։—- <ձՄ եզի ամէն ինչ պիտի արուի այնտեղ» ,
ո ա բան ո ւթ ի ւնն ե ր սլաՀանջելով եգալ իրենց պատասխանը : Ա էկ կողմ թողունք Հ ետեւանքները ։ ք*այց նաեւ նպաստաւոր են , չնոբ–
Չինաստան եւս գժդոՀ կ՝ ե րեւայ) ։ փոխանա– սրացաւ ա յս Հա յբենակից բ իր վշտին Հետ , եւ Հիւ ՀակաՀիթլէբական գլխաւոր ուժերու գոր–
Թերեւս Երեք Մ եծեր բ կարծիքներ մենք շոենք մեր բոելիքբ:— Արր֊նոՆթեան կը ձ ակցութեան ո ր անգամ մբ եւս Հաստատուեցաւ
կեցին , օրինակ, իբանեան եւ թրքական Հարցերու հրաւիրենք կաոավարութփւնր : Ուզոզբ կը մեկնի։ Լ ոսկուա յ ի խո բՀրդաժողոփին մէջ։ Հ/ատ բան կա
մասին : Արգ , թորՀՔԳա^՜ՈՈՈէ1՛ի–* "լա շա օն ա կան զե խում ունի մեծ պետութեանց Համաձայնութենէն ,
կոյցը որ եւ Է բառ չէր պա բունակե ր այգ մասին : ք՝այց իրենցմէ ո ել է մէկը, երբ չկարենա յ ապրիլ
կան % Այգ. մասին ալ Հեր այնտեղ , պէտք չէ ւիերազարձի իրաւունք ունե գլուխ Հանելու Համար Միացեալ Ազգերու կազ
Գազանի որոշումնե^ր մակերպութեան գլխաւոր նպատակը ,~– արդար ^
քումներ Հրաաարակուեցան : նա յ ։ ԱնՀրաժեշտ է , ո ր կառավարութիւնը բա տ ստստԽաուն եւ տեւական խաղաղութիւն մը» :
Մէկ բան պարզ է , Ա ոսկուա մերժեց ան / - ցատրէ այս կէտբ ենթ ական եր ո ւն ։
Մ ե կնողները երկու մ ասի կբ բաժնուին * ան Մոսկուա հւ ԱԱգաւա
լի ական առաջարկը , քննիչ յանձն ա իս ո * մբ մբ
գործներ , եւ մեղմէ գժգոՀ տարրեր : ք^ոլորին ալ
Գրկել Երան , ուսումնասիրելու Համ ար Ա՛ո րսլա–
խեր մըն է մեզի Համար ։ Կը կասկա–
աականի խնդիրը։ Եւ* Ի^էաէս^ԼԷՀ ^կաՐաԳրէ անգլ* մեկնումը
թերթի մբ աշխատակիցը, 4.Պ * Մոլոթով այժմ ծինք , սակայն յ իրենց նիսա ու. կացէն, եթ-է երբեք Մ ղակսւայի ղորհ ա կա լութ իլ%ըլ կը Հերք է
է Փարի Մ՛ աթէ՚Խէխ
դրա զած է մշակելու իր պա ր ս կա կան սլա բաէզը , խորհրդային հիւպատոսարանի սեմերը մաշեցնելէ թէ արիւԱալի Հ ր ա ա ա ր ա կո* հ այ% գբայ/թներ/լ
ուր իր գործակալներուն ցանած Հունտերը պա ու զ վերջ երկար մնան ա յ ս տ ե ղ ։ Անկարելի է, որ կա֊ ր նգՀ աբուԱներ սլատաՀահ ե%
կ ուա ան իր յուսացած ժամ ան ակ էն աւելի կանուխ Հ բենանք զուչակել թէ ինչ կայ այս մարգոց փորին ռուս ել թուրք դի՚ե ո ւ սրՆերաւ միշ՝եւէ Պալքան–
շրէա֊
Եւ Հիմա ամ էն Հ աւան ական ո ւթիւն կայ թէ ոչ մէջ՝ մեղի եւ այս երկրին Հանգէպ։ Եթ֊է չենք ՈՆ– եան սահմանիս; վրայ կամ Լէնի%ականի էինք
միայն թաւրիզը , •՚յլ եւ Թէ Հ բան բ պատրաստ է իր ղեր յ որ նոր հիծղերորդ դունդ մը կորիզ բոնէ մեր
գոգն իյնալու» ։
ծոցիս մէջ , անհրաժեշտ է ՝ որ Թուրք իայէն վտա %իհ մ ԷԼ. զրոյցներ գար երէկ արաաապեր
Միջանկեալ, սաստկացաւ, ալիքներու պատե րենք այս մարդիկը։ Երբ վեր ապա Հ ութ ե ամրէ
րազմ ր Մ ոսկուա յի եւ Անգտրայի մի^եւ, գրգռելու/ տակաւին ս կիզբն ենք թ՛ուրք ուսանողները նոր ցոյցեր կատարեի
թրքական ւիղերր։ Կատարեալ Ջլամարտ , որ կր գործ՜ին գ Հարկ կը տեսնենք զզ ուշաւո բո ւթ եան ցին Խ. Միութեան դէմ։— Վարչապետ Սարաճ,
ը , եւ թե լագրե լ
շար ա նա կ ո լի մինչեւ այսօր , վւո իսագարձ մե զա– Հ բաւի րե լ պա տ կան մ արմ իններ օգլու վրացական պատանքներուն աոթիլ յայ–
գրանքնեբով : որ արթուն Հսկեն» ։ աարարեց թէ Հազիւ &7.&Փ0 Վրացիներ կը
Գաբձեալ այգ օրերուն էր որ Մ ոսկու այի թեր 16 Գեկտեմբերի «Վագբթ» թերթին մէջ եւս,
թերը եւ անթելը արտատպեցին երկու վրացի սլ երեսվախան խմբագրապետ Ասըմ Ուո –նոյնիմաստ գտնալէն նշանակսւաէ շրջաններու 1,700ւ000
կա գեմ ականներու նամ ակր , պաՀ անջելու Հ ամար խո րՀ րգածութիւննե բու կարգին կը գրէ , <&Թուր֊ բնակիչներուն մԷԼ եւ համբերութեան յարդար
ինը նաՀանգներ , իբրեւ մ ասերը պատմ ական Վր՜ քիոյ Հայերը» րնգՀանուր խորագրին տակժ կարդաց թուրք երիտասարդաւ թ ա ան։ լ Իւ մ անի •
բաս տան ի : ԼԱ^քի առջեւ ունինք այգ նամակը, ոբ € Նախ՝ չուզեցինք Հաւատալ, որ /էք* Միու թէ ո կը գբէ & է վարչապետը թուռն ճառ մը խա
տպոլած է 1944 Դեկտեմբեր \4ին , Թիֆլիսի «կո– թիւնբ կրնայ ձեռնարկած ԸԷԷաԷ յա ս ^1աՐԴԻ ար–
մունի սա» լրագրին **էք^՛՛ Երկու ակագեմականնե ձանագրութիւննեբու ։ ք*այց , լուրբ անցաւ զրոյցի սեցաւ Միութեան դէմ։
րուն պատմ ական վւաստեբբ կը կարօտ ին լուրջ սաՀմ ան ր , եւ կբ տեղեկանանք՝ թէ 200/՛ Լ\ափ ա ՛ Կ՚ըսուի թէ թաւրքիա ել Իրան հա։ անահ են
քննութեան) : նուն արձանագրելէ վերջ , մնացեալներու մ ասին Միացեալ Ազգերու մոգովին չներկայացնել Խ.
Այստեզ չենք ուզեր քրքրել այն Հարցը թէ կա ր գա գր ո ւ թիլնը յետաձգուէ ր ^ 1 5 օր % Մհութե ան հետ եղած վէճերը, հ ետեւելով Անգ,
Մ ո ս կո լա ինչոՈ ւ օր մ բ Հա յերբ շարժմ ան մ էջ կբ Ամ էն բանէ առաջ 1լ ուզենք մ ատնանշել պարա լիոյ ել Մ. նահանգներու խորհուրդէն։
գնէ, ուրիշ օր մ բ՝ Վ^րացիներր , փոխանակ մէկ գա յ մ բ , որ մ եր ուշագբո ւթ իւն բ , գրաւեց : Երբ
պաՀանջ֊
անգամ էն բանաձեւելու երկուքին արզ ար \ձ՝ ո ւր քի ա մ երժեց կարս ի , Ար տա Հանի եւ Արգու ի–
նեբը եւ ներկայացնելու աո որ անկ էէ նի վերաբերեալ պաՀանջներբ , (\*ուսերը երկար ա– •Բ1ՆԻ ՄԸ ՏՈ՛ԼՈՎ
Տարակոյս չկայ թէ , ա քստեզ ալ գի՛ւտնաւլ ի՛ տեն այգ խնգիրբ ներկայացուցին իբրեւ Հայկ,Ա|ա«
տական խազերն
են ոբ կբ տիրապեւոեն։ Գաղտնիք հանջ մը : Ու քիչ վեր1, աՀա կբ նա խա ձեռն են ներ ԵԴԻՊՏՈՍԻ նախկին ելմտական նախարարը,
ներ որոնք մ ար գա ր է ա կան փա յլոՀն ա ազան զ. չեն գաղթի արձանագրութեանց ։ քլնգիր է, թէ Պոլսոյ Ասին Օսման փա յա , սպաննուեցաւ անծանօթի մր
պաՀ ան ջեր $ այս ի՚նգիբր եւ ուր իլ՛
խորՀրգա յին Հ իւպատոս բանբ Մ ոսկուա յի Հ րաՀ ան կոլմէ։ Հ,Վաֆտ»ի գլխաւոր վարիչներէն մէկն էր
Կը թուի թէ Մոսկուա
գի ն Համաձայն առած է այս քայլէՀ* եւ՚վեր^երս խստօրէն կը քննադատուէր մամուլին
պաՀանջներ կապած է Նեղուցներու Հարցին, որ Սովիէթները, եթէ իրապէս կհուզեն քծ՝րքաՀա֊ կոլմէ, որ գիտել կուտար թէ Վաֆաը 1 Գ42ին էշ–
իր Հիմնական մտաՀոգութիւնը կը կազմէ։ Ուրիշ յոբր եւս փոխագրել Հայաստան , կրնան այգ բազ֊ խևնա թI– ան տիրացաւ Հշնորհիւ անգլիական հրա–
խօսքով, նախ ջուրի ճամբաներբ^ Աեւ \Դովկն ձանքր ներկայացնել Անգար ա , եւ թող վստահ ըլ սսյչերու եւ սուիններու» ։
Միջերկրական յետոյ լեռ ել գաշւ լան թէ Հանրապետական կառավա բութ իլն բ ո՛ ք ԼՈՐՏԵՐՈՒ ԺՈՂ.ՈՎԸ րՐլ պահանչեց աշխա–
Տուսա*նք թէ մշուշը պիտի փարատ ի Լոնաո– միայն որ եւ է ընզգիմութիւն ցոյց չի տար, այլեւ աօլոլ/ական լորտ մը, Աթրապօլճի, գիտել տալով
նի մէջ , Մ իացեալ Ազգե բո լ ԸնգՀ • Ժոզովին առ էլօժանղակէ անոնց մ եկն ումին ; թՀ արդար չէ ոո 700—1000
ջեւ , կամ առանձին բանակցութիւններով ։ Մեր կարծիքովդ միջազգային օրէնքներու Հա
կառակ է Ո-ուսերոլ այս բնթացքբ։ կբ պա Հան՛ լորտեր շարունակեն
թ՛ուրքերը իրենց յոյսը գրած են րնգՀ . Հո ջենք , որ պատկան մարմինները լուսաբանեն այս մսռանգաբար նստին լորտերոլ մողովէն մ է Լ։
ղով ին վրայ, ապաւինած՝ ՆէՀՕի կամ 01ՀՍի խնդիրը 5 երբ մ անաւանգ խոբՀրղային Հիւպատո ՊԱՂ.ԵՍՏԻՆԷՆ Հասած վեբէին լուրերու հա
( Մ իացեալ Ազզեբու կազմ ակերպո ւթիւն) գաշին– սարան բ կապ կբ Հաստատէ մարգոց Հետ , որոնց մաձայն, հրէական գաղտնի կո միտէն , Հա կան ա ,
Քէ ՚ Լ ր ա յ ։ Ւրենց % ինչպէս եւ Ան գլելսաքս ոննե– ինքնութիւնը ծանօթ չէ մեզի» : ոբյշած է Հրեաներ փոխագրել 700^ 900 հոգինոց
ր ո ւն կարծիքով , նա խա յարձակում կտտա րու ած Մ. նսւերով, հակառակ հաստատուած արգելքին Հ
պիտի ը լ լ ա յ * հթէ Միութիւնբ ուզէ բռնի գրա Չսվ՚տւոր տարրերն անգամ վճռած են կռուիլ,
ւել ՛զ ա Հ ան ջ ո ւ ած Հողերը % ԹԷՀՐԱՆԷՆ կր հեռագրեն թէ վարչապետ Հա– նեղազթը ապահովելու համար։ Երուսաղկմի
Ո*վ °1^աի ճ^՚դքէ աս*պեբըՀ Պիաի փաբաւոթ* քիմիի դիրքր զօրացած Կ վեր\եբսՀ Ետ կանչուե– մէ անհամբեր կր սպասեն Միացեալ Ազգերու
ցան Սպահանի, Եէզաի , Լուրիսաանի , Համա տա ըն.հ . մ ո զովին որոշումներուն :
նի եւ \աղուքեի նա< տնգապեսէներ֊ր յ
Fonds A.R.A.M
