Page 165 - ARM_19-1945_03

ՅԱՌԱՋ

ՊԱՐՏՈՒՄՆ՝ ԳԵՐՄԱՆԻԱՆ ձ Ա Ց Ր ե Ն Ի Ղ-ՕՂ.ԱՆՋՆԵՐ ՄԻՏ* ԵԻ ԱՐՈԻԵՍՏ
օ

Ա Կ Ա Ն Ա Տ Ե Ս Ի ԱՉՔՈՎ. - 3 Հայրենի ղօղանջներ ի մ զուարթ–,

Հոգեզմայլ մրմունջներ Ասածոյ հետ, « ԼԷՆԻՆ ՓԱՇԱ »

Գի շերուան կբ ձգեմ ա շխաւոանքնե ր ս ու ճա» Աղօթքներ գորովի, ջերմեռանդ , Երեւանի «: Ա ո վետական Գրականութիւն եւ.

շերէն *էե՝րԼ\) քանի մ ո ժամ ո էէ կր խառնուիմ ժողո­ Սեր կանչին ես հ մ ա յ առ յ ա ւ է տ : Արուեստ » պարբերականին մէԼգ Ար* Մ ամ իկոն -

վուրդին : ՈրովՀ եաել աո անդ Հ ամազգեսաի օւոար– եան ստորադրած է գրութիւն մը, «Հայ Ժ"ղո -

ներր Հազուադէպ են , յաճախ կուգան ճամբայ Զեր վսեմ ձայներով գիւթականչ վբգի Լէնինեան երդերը՝»։ կարճ գրախօսական մը,
Ծովերի՞ց էք դալիս կասլտաւուն,
Հարցնելու, կամ ա ե զե կո ւ.թ ի ւն ուզելու. , եւ երբ կբ Երկնամերձ լհււնհրի՞ց մեր սքանչ ընդամէնը երկու է^*
Թէ" յ՛ուռթի դաշտերից իյնկարոյր
տեսնեն թէ իրենցմէ չես, Հազար ա.ի|>՜ըձձ/""Հ (նե– , Տօդուածագի ր ը կը բացատրէ թէ Լէնինը

բոզութիւ՛ն) կբ Հեռանան : Ոչ մէկ թշԳւամական ։ « Հ ա յ կա կան ֆո կլորում պատկերանում է ո րպէս

աբտայայտ ո ւթ ի ւ ն : Մասիսն է ձեր ձայնի երանգը՝ Հայ ժողովուրդ ազգային Հերոսը» ։
Ալեզարդ նահապետն իմ երկրի ,
Ակնբախ է ե բ իտասարգնե բու , մ ի^ին տարիք Հրազդանը՝ նրան հեւք ու յ ա ն գ ը , « Եւ այս ժողովրդական պատկերացում ը
Արձագանգն այն դիւթիչ երգերի։
ունեցողներու սակաւութիւնը։ ԸնգՀանբաւգէս պատմական է, ճշմարիտ ու երկաբաշո ւնչ մեկ -

կամ շա՛՛տ մանուկ են կամ շատ ծ՜եր , իսկ էՈիրող նաբանման կաբիք չի ղգու֊մ ։ Լէնինին այդպէս են

տար ր բ անւէիճե լիօրէն ի զ ական սեոն է : Ա յս վ ե ր– պատկերացնում նաեւ մեր եղբա յրական ա յն ժ //-

շ^իններուն մէշ ալ սգաւորներու , սեւ ՀագնոզԳւե - Տեր կանչում Անին է հ ե ծ ե ծ ո ւ մ ղովո*՜րգներբ որոնք մ ինչեւ \ V1 7 թ ի ՚ ֊ Ը հ.ՐՈէ՜^ Է է***
Դարաւոր վշտերով անմեկին ,
բու բազմութիւնբ մօտաւոր գ ա ղ ա փ ա ր մր կու ւոա լ Արաք՚սն իր ժեռ ափերը ծեծում ա զգային ստրկութեան չքէթ ա ն եւ Լէնինի մ իՀո ցաւ
Եւ .ալրում կ ո ր ս ա ա ծ վսսոքը հին :
Գե ր մ ան ի ո յ մարգկա յին կո բ ո ւս տն ե բ ո ւն մասին ։ ստացան ոչ միայն սոցիալիստական ագաաու -

Հիւանդկախ չեն , սակայն , աձՐ $է հ.1*ս Ղոլ՜ թիւն, այլեւ ազգային պետականութիւն »:
նաա կր թուին Հ ակտ ռակ
, էՐԱեէոլ– **ա՛^՛ "՛Ր աղեղ, Ա յս ա ո թ իւ կ^իմ ան անք որ լո յս տեսած է նոր

արձանանման մ արմ իններու ։ Վ^արժուած *հրան - Հ ա յ ո ց Պարն է խորշում տեսնելով վիպերգութիւն մը , ՀձԼէնին փաշա» , իբրեւ ժողո­
օուրջր խորթ օտարներ չարախինդ,
սայի արուեստական կեռասանման շբթունքնե - Եւ Սիփան , եւ Գ բ գ ո ւ ռ հ ո զ ե ր ո վ վրդային բանաՀիւսութիւն ։ ինչպէս անունն ալ կը
Խռովուած ողրում են դառնաղի :
բուն , ակնա՚Հաճոյ շպաբուած գէմքերուն , ինչո^ւ յա յանէ , վիպերգութիւնը Լէնինի գաղափարին եւ
• իսկ հեռւում Երեւանն է ժպտուն,
չխ ո ս տ ո վան ի մ , որ անՀ ամ , անՀ րասլո յր կբ թուին գործին փառաբանութիւնն է , արդիւնք ՀՀանզրա -

տեսած գէմքեբս, ուր կբ պակսի նաեւ ժ՜պիտը : դէտ գիւղացոլ ֆանտազիա յի» (երեւակա յս՛֊ **

Ջաւիազանցած չեմ ըլլար » եթէ ըսեմ, որ խնդացող թիւն) ։ Բնականաբար իր արժէքն ալ Համեստ պի­

մ արդու գրեթէ չՀանգիպեցա յ։ կախարդող գոյ ներում այն դ ի ւ թ ի չ » տի ը լ լ ա յ ՛ ք՝այց լօդուածադիրբ բարձրաձայն կը

/* Հարկէ , Տեւտոնները չունին եւ չեն ունեցած • Սհւանը՝ անխռով վէտվէտում յայտաբարէ թէ « Լ է ն ի ն փ ա շ ա » Հոկտեմբեբեան

լատին մ ո զո վ ո ւր դն ե ր ո լ Համակ ՚ / " * ա ր թ ո լ թ ի ւն Եր փ ր փ ո ւ ր ջրերով հրկնաջինջ : մեծ ռէ վո լի ւց ի այ ի ( յեղա փ ո խ ո ւթի ւն ) եւ դրան

բուրոզ չէսշող բնաւոբոէ-թիւնր , բայց , իրենց յա հորդող քաղաքացիական կռիւներ ի խիստ իւրա–
տեգ վւբն–
տիւրութեան զլխաւոր պաւոճաոր ուրիշ անխուստւիելի Երկնքի լազուրները պատռող քատուկ գեդարուեստական արտացոլումն է , կա -
ս կոբ - Զեր գհրոզ կանչերով զըրընգան ,
առելոլ Է : մարտութեան ամօթէն , Գոլք կեանքի էք կոչում քար ու հող տ ա բ ո ւած դիցաբանական պատկեր մ ան տարրի օգ­
Հոդե - Եւ ՛իւք մ է ջ նոր հ ր ե ր բ ո ր բ ո ք ո ւ մ :
ծանր Հետեւանքներէն աւ ելի , վ երթնտպէ տագործումով» ;

սուած սիրելիներու, քանդուած բոյնեբու ԳիրՔԷՀ աՀ*թի առ^եւ չունենալով , բնականա -

մաշ կրակն է որ կբ իւանձէ զիրենք : Տ"*–ն չկայ որ կամար լող դարերը միշտ անմեռ բար ի վիճակի չենք որ եւ է կարծիք յայտնելու։
մարդ կա յին կամ նիւ թական կոթողներ են կանգնել ձեզ համար ,
կո բուստ մր ունեցած Երգել են անցեալի փառքը ձեր, Ուրեմն կր դիմենք նորէն յօդուածագրին վկայու­
Առօրեան ձեր լոյ սէ եւ անմար :
ւռււայ ։ թեան , արտատպելով իր մէ^ բերած քանի մը
Զեր ձայնի ամէն յ ա ն գ ու թ ր թ ի ռ ,
Այս մտաՀ ոգութ իւննե բուն մէ^, արդուզարդի եմ ո յ շներն ալ *

մասին մտածելբ աւելորդ, պիտի բլլար : Ե*– կբ -— « Ե՛֊ ՛֊՛յ–՛(»բ յ երբ կարգում ենք ԼԷ՜Թին. փա­

տեսնես րագմւսթիւ կիներ՝ այբերու պէս Հագ - շան ^ թւում է թէ գզրար Հ)*ազկի Աեփօն իր անմաՀ

ուած : Տաբատ , աշխատանքի կապս յա Հագուստ , Ս՛ի վ ս ե մ ա ղ օ թ ք է , ա ւ ե տ ի ս , դ իւցազնե ր գութ իւն ը կերտելիս Ը"ԳԳՐ ^էել է նաեւ

եւն * ; Ամէն ինչ կորսնցուցած , Հագած են ի"Հ "Ր Մի գարուն ց ն ծ ո ւ թ ե ա ն ու փառքի, մեր Հա յ ը են ա կան պատերազմը , նրա յաղթական

իրենց ձեռքը ինկած ,է : Երբեմն զոյգ « զոյգ ԲըՐ" Որ հ ա ս ն ո ւ մ է բ ա զ ո ւ մ ս ր տ ե ր ի ց : աւարտումր» :

դեզէննեբ՝ մին - մ՛իւսին վրա յ , էէե ր ա ր կո ւն ե ր նը– Լէնինը փառաբանած ատեն , ժողովրդական

մանապէսՀ Շատոնց է կօշիկ ստացած րլլալու չեն, Հայրենի ղօղանջներ իմ զուարթ , բանաՀ իւսութ իւն ր կր Հ ոլովէ երկու ղուդոնթաց
Րիւրանուս մրմունջներ Աստծոյ հետ ,
ոըովՀետեւ բոպիկ ոտքով տղաքը բանակ կը կազ՛՛ Աղօթքներ գորովի, ջերմեռանդ , դաղավւաըներ , Ա ՚ " / " * "Ր Լէսէս ազատեց
Ձեր կանչին ես հ մ ա յ ա ռ յ տ ւ է տ : միւսը, Լէսինր անմաՀ է, •
մեն : Հայ ժողովուրդը,

Տեսնելու է եր բեմն ի ս ի գաճ եմ ՎեՀ ըմ ախտ ին Աշխարեր մի ծռ՚վ էր, մենք մէջը ծարաւ,

մնացորդներու վիճակը; կը պատին թափ/ժւիած , ԳՈՐԵԱՆ ԼԷԼփնի գ ո ր ծ ե ր ո վ ՝ տ ե ս ա ք ինչ դ ա ւ ւ ա ւ :

ադւոոտ Հագուստներով , շարթուան մբ մ՛օրուքով : Կամ,— Լ է ն ի ն եկաւ, ի ն չ ը խ ր ս ա է

Յաղթական չեն այլեւս^ եւ կոտրած է կուրծքերը րեբմ ան իա ա յց ելողին առածին ապաւորութիւ– Մեզ սպաաեց շատ ո թ ա մ է (սպանդէն)
ներքին
դուրս ցցող , խրոխ,ոռ քալուալ. դուոզ ^ս1Լ ա/** հ\՝ՐՍ.աX 1 ք^է աԱ*՚ԲոՂ–2ւ "ոոէԼ"սՐԳ ^V* աեւլա– Ե՛– կամ , տարբեր եղանակ մը *—-

զսպանակը : վւոխութեան մէթ է : Ռ՝մբակոծութեանց , արշաւող Րոլշեւիկ խիմնաաիր , չքաւորին ազատիր, -

Կը մտնեմ Հ ա ո ւ Փ յ > պ ա ն հ օ Փ Հ ^ ներս (գլխաւոր բանակներ ո ւ առնելէն փախչող րա զմ ո լթ ի ւնն ե ը ը Հազար աարուայ վէրքերով մեր ցաւերը փարա -

կայաբանբ) : էթոգեկառքր այրուած, քանդուած, կբ վերադառնան , կամ , գլուխ դնելիք նոր տեղ մը տ ի ր ։ — Լէնին ջան, մեր տէր ջան, մեր խեր ջան։

ռումբ մը չէ դպած իր շէնքեբուն , միայն, աւե - ՜էլը վւնտռեն , եւ ոըովՀետեւ, ւիոխադրական միջոց­ Հետեւեալ երգն ալ՝՝ իբրեւ պատկերացում Լէ­

լորդ է րսել , ապակեպատ տանիքը մուղի կբ նմու­ ներ բ չափազանց անբաւաբար են , մարգի կբ իրենց նինի անմ՛աՀ ութեան -

նի ա ւլեւս : Նմոյշի Համար լման ապակի մբ չէ ուժ ե բուն ծա յրադո յն տա րողութ եամ րր կր բեռ* Թէ աշխարհքում մահ ու մեււ կայ 4*եզպէս

մնացած : Մօտիկ աբուաբձաննեբու դիծեբը կբ նաւորոլին , մնացած քանի մը կտոր գոյքը ազա­ մեոնռզը անմահ ա յ — էդ հըմէնին զործււ վկպ՛

բանին եւ շատոնո Հանգստեան կոչուած բայց տելու մտաՀողութեամբ ; Պզաիկներու ուժն Իս^ Զարթնիր , Լէնին, քեզ մահ չկայ Զարթնի՛ր,

պարագաներու բերումով նորէն աշխատանքի կան– 1լ օգտագործուի ; ոսմուա , արեւ Լէնին , — փեզնից լուսով արեւ

չուած քոսոտ վակոններոլ մէթ՝ ժողովուբդբ թբխա ,հ1 ամ բա յ կ՚ելլեն * առան ո գիտնալու՝ թէ երր չկայ » :

մ ուած է պաՀածո յ ձուկերու պէ ս : իսկ կա քարտն ի կը Հա սնին։ Երկաթուղի մբ զիրենք կը ձգէ 50 կամ

պատեր ո ւն տակ գիշերելու պատրաստուող ընտա­ 1Ս0 քիլոմեթր անդին, երբեմն իրենց ւււղղութիւնն Վ^էսլերգութեան ՝մէ^ մ՛էշտ րրարմէ անբաժան

նիքները շարուած են արդէն։ Կրաբ, կողով , կ բռ­ ալ չէգ բայց կր մօտեցնէ , որով 1լօգտուին աււի - են Լէնինն ու Աթալինը .

նակի պայուսակ (Գերմանացիին անբաժանելի րն– թկն % Օրր արդէն էլ անցնի հ Ատիպուած են գիշերել Ստալին՝ Լէնինի լաւ աշակերտը կանգնած

կերը) շինած են սենեակներ , ուր՝ յոդաբեկ վաք– քանդուած կա յաբանին , լաւագոյն պարագային է մ ե զ պաշտպան՝ ինչպէս լ ե ռ բ ե ր դ ը , — Հ է ՜ յ ջան

րիկները մ շիկ մ շիկ կբ քնանան , իրենց ւոա ր իքին սպասման սրաՀին մէ^ ոբ նեղ կուգայ անշուշտ : հա՝ բ ե ր դ ը , — Հ է ՜ յ ջան հա բ ե ր դ ը :

երանելի անՀոգութեամ րը ; (Հաղորդ օրը՝ նո յն պատմ ո լթիւնր : Այսպէս դեռ

գլխաւոր գիհերուն վրայ; Ասոնցմէ գուբս, այլեւս ԶԱՅՆ ՄԸ՝ ԳԵՐԵԶՄԱՆԷՆ
Ասաուօ՜ո պատճա­
Հազարներով, իր յաբզանքի ւոուրքբ տալու ւզւս– ռը, որ ւ կը յանձնէս իսքզիսքգ • Այ" է Հանդի - Ինչպէս գրա& էէսք, վերջերս Աուրիոյ մէ^

տանի նաՀատակին : ճամբանեբու երկայնքն ի վեր կը մեռաւ, երիաասարգ րնկեր մր, (քակոր Սիմոնի ,

Անթիւ - անՀամաբ են ծ ա դկեսլսա կն ե ր բ : է1 Ր պիս խումբ - խումբ մարդոց, ընդՀանբապէս կի­ որ տարիներէ ի վեր կր տառապէր անողոք Հիւան––

լուսանկարը Հ ւս բ իւբաւս ր օր ինակներով բաժն ւ ում ներ եւ մանուկներ , 4 5 կաոր բեռան տակ Հեւա– դութենէ մը։ Ոզըացեալ ընկերը յաճաիւ բանաս -

Է ւիափաքողնե րին % իր ղերեզման բ վարուած Է Լի– լով, քրտնաթաթախ ։ Բախտաւորնեբր պզաիկ սայէ ա եղծութիւնն եր ալ կբ գրէր , արձակ թէ ո տա -

բօսի Հանգս ւոա բան ի զլիլ ա ւ ո ր մուտքի ճիշդ դի - մը ունին, բրգաձեւ լէիղուած : Երբ "՚յվեւ-Ա չեն նաւոր։ ԱՀաւասիկ նմոյշ մը, դրուած \936ին *

մ ացը նո յնպէս նաՀատակ մ ի զ լ իւ ա սլ ե ա ի կողքին , կրնար , կը Հաւաքուին տ Լ զ մը եւ Հազար աղա - ՔԵԶՄԷ ՀԵՌՈՒ

Համարելս կից : չան ք ու– պաղատանք , ո րպէ սղի րււ/րեացակամ ղին–

քՆա611շ/՛ դոբծաըանր երկու սի վ բա լ , եբկա - ուոր մբ կամ րեոնատաբ կառքի մբ մեքենավարր , Գուն չկաս Հիմա, ու քեզմէ Հեռու իմ Հոգին՝

թաձո ա նոյնանման դամբան ^ կուսացել, ներ « բ ար ի րլ լ ա ն ք ա ն ի մ ր Հոգի վ ե ր ց ն ել ո ւ իրենց Հետ X ոիրաբագձ ու կարօտակէղ չարչարանքով էլոգե -

կուած աբծաթաղ ո յն ; Կբ քալեն՝ անձ բ եւին ւուսկ . կբ սպաս են՝ անձ­ Վաբ1՛ 1 թիթեռնիկի մր պէս, որ գամուած է գրն–

ՕովՀան (ծ՚ոբիկեան , | 7 տարեկան , րեւին տակ , իսկ Գերմանիա աքցելոզ^յեբբ դիտեն , ւլ ասեղով մբ պատին : Ու կբ թեւ աբախկ ցաւագին

Ս՝եււած Տհրանսսցի համար : . թէ անձբելէն առատ բան էկա յ ս՛ յդ ե ր կր ին մ է^ : անհնարին թռիչքներու ել ծաղիկներոլ Համ րոյ -

կռուի վայրում մարմարեայ յուշարձան է Արզիլուած է թէեւ , սակայն սիրտս չի դիմանար , րին կարօտով ., .

շինուած , այդ օբուայ բոլոր նաՀատակների Հա - եւ բազմաթիւ անդամներ կբ կեցնեմ տբամադրոլա Յալի սուր բեւեռին վրայ՝ Հոգիս կարօտն ու–

մար , եւ ան ո ւան ա ցանկում պատուո յ տեղ է գրա­ թե անս տակ դրա ած կաո֊քր ՝ կրցած ի ս չս՚վ* բեռ* նի վերըն Համբոյրին :

ւում մեր Հայրենակից ր X նաւ.որելու Համար • Եւ ինչպէս թիթեռնի կբ գամ ուած պիաի ոլզէբ

~՝~ /(հուլուդի այզ օրերի թերթեբր լեցուն են Թո» Մ եր ւլաղթական ու թիւնն կ , Գարդբ պակաս : մեռնիլ ձ֊ազիկի մբ ծոցին ու բոյրին մէ^, իմ աղ­
Չեմ ուրախանար
րիկեանի մասին դրուած յօդուածներով։ : Տառապած մարգը չի կըր– ուոր ծաղիկ, պիտի ո լզէ ի գրկիգ մէ^, Համրոյրիգ

Ա յԳ ԲՈԼՈՐԸ էէ ՚՛ *հ/՚լլ* ԷԼԻ գործ՜արանը անմ ա՜ նար ուրախանալ ի տես ուրիշին դժբախտութեան : քաղցրութիւնր ծծելով մեռնիլ;

Հացրել է նաՀատակ Հայորդու անունը , իր ար ա Սակայն կր խոբՀ իմ, այս բագմ ութ եան մ է^ կան ՛Բեղմ է Հ եռու սիրտս թիթեռնիկի մբ բաղ -

Հեստից դասընթացքի մ եծ սըաՀը անուանելով մարդիկ, որոնք ականատես եղան ժամանակին մեր ձանքներով կ՝ոգեվարի X

Թոըիկեան , ուր կա իւ ուա ծ է պատանիի մեծադիր ապրած ողբերգութեան X Հիմա որ, անձնական 0

լուսանկարը , մ իշա թարմ ծաղիկներով զար գա - մորթին վրայ կր զգան մեր քաշածին մէկ փոքրիկ ՑՈՒՇԱՏԵՏՐ ԹէՀրանի վռյս » Հանդէսէն

բուն։ ՍրաՀի ան ո ւան ա կո չմ ան օրը յատուկ Հաւա­ մասը, խուզէի իմանալ իբենլյ Հոգեկան ապրում - կ՝իմանանք թէ Զաբեւանգի ծանօթ գիրքը,«Միաց­

քս յթ է տեղի ունեցել եւ դասընթացքի բոէոր բանա նեըը։ կը յիշեան արդեօք այն օրերը, երբ փոքր՝ եալ եւ Անկախ քԻ ուր ան իա» , որ ռուսերէնի թարգ­

ո լոր - աշակե րտնեբ ը ստացել են երկաթէ շքանը - Րս,յց ձաՐՔաշ ^ ոԴո1ԼոլՐԳ ^Ր կբ մաշէր անապատի մանուած էր Փարիզի մէշ, այժմ թարգմանաբար

շաններ , քՒորիկեան մակագրութեամբ : աւազներուն վբայ , իսկ իրենք , անտարբեր աչքե­ կբ Հրատարակուի պարսկերէն մեծ օրաթերթին՝

Տա բղա՛՛նք իր յի գաաակին : րով կր սիրաբանէ ին դաՀիճներուն Հետ ... «Փաբվարէչ»ի մէշ֊. Թարգմանիչն է երիաասարգ

ԷԱԷՆ ԲԻՒԶԱՆԳ ՀՐԱՆՏ ԱԿՈՆԱՑԵԱՆ Հայ գրող մբ, Պ– Ալրեռ;

Fonds A.R.A.M