VERADZENOUNT, du 17 janvier 1920 au 30 décembre 1920 - page 734

612 ՎԵՐԱԾՆՈՒՆԴ
ընդարձակ շէնքի մը ւէէի Լե դուար ահա կան և պատմական ճիւդերուն
պիտի ըլլայ նաեւ իրաւաբանական ճիլղը։
Համալսարանը պիտի ունենալ իր ուրոյն գրադարանը ուսուցի՛չներ
ե ուսանողներու յատուկ բաժիններով։ /». վեցամսեային պիտի Հաստատուին
նաև դասընթացքներ բնագիտական և Հաշուէ գի տա կան ճիւղերու Հա
Հանրապետութեան սաՀմաններուն մէջ այժմ կը գտնուին 20 մի
կ աՐԳ վարժարաններ որոնք ունին 5063 աշակերտներ, 170 դասարան,
ուսուցիչ և 122 ուսուցչուՀի։ Աշակերտներին 93 աո 100 Հայեր են։
Նախակրթարաններու մասին խօսելով՝ նախ և առաֆ Հպա
կ՚ըսեմ թէ նախնական ուսուցումը օրէնքի Համաձայն պարտաւորիչ է և
Պէաք չէ մոռնալ սակայն որ այս սկզբունքները կը գործադրուին պա/
՛ներու ներածին չափ։ Ամբողջ երկիրը բաժնուած է 8 տեսչական շրջաննե
իւրաքանչիւրն ունի իրեն յատուկ շրջանային տեսուչը։ Այսօր կան W36
նախակրթարաններ ուր կը դասաւանդեն 1047 երկսեռ ուսուցիչներ Հ 40
աշակերտներու։
Ալս թիլին դուրս կը սնան քաղաքային տարրական դպրոցն երր։ Անց­
եալ և ներկայ տարիներու միֆեւ դժուար չէ տեսնել աՀագին տարբերութիւն
և այն մեծ յառաֆդիմութիւնը զոր կատարած է Հանրապետութեան
թական գործը։ 1018—10 տարեշրջանին մենք ունէինք միայն £33 տարրա­
կան դպրոցներ, 313 ուսուցիչ և 11136 աշակերտ։ Հանրապետութեան
մաններուն մէջ ընդուն ուա ծ Ըէէ ալով գաւառներու ներքին ինքնավ արութիւնը,
այս տարի տարրական դպրոցներու ղեկավարութիւնը կը ստանձնեն նա
գայ խն խնքնավարութիւններր* ի ս կ քաղաքային վարժարանները կ՛անո
քաղաքային ինքնավարութիւններու ձեռքը։
Դպրոցական աշխատանքը յաջողութեամբ յառաջ տանելու Համա
ևս մեծ արգելքներու պէտք է յաղթել։ Յարմար շենքերը միշտ կը պակ
որովՀետեւ պատերազմի րնթացքխն նախակրթ արաններ ր աւերուած ե
Յնացեալներն ալ անբաւաբար կը նկ^ստուին։ ՈւսուցիՀներու թիլը Համա­
պատասխաներ բնաւ աշակերտներու թութն, որովՀետեւ անոնց մ
պետական պաշտօնէութիւնը կը կազմէ, միւս կողմէ դպրոցներու այսքա
բաղմապատկուած րլլալուն պատճառաւ, անոնք իրենց ամբոդրութեամբն
դարձեալ պիտի չի կարո ղան ային րաւար արութիւն տալ ուսման աշխատան
քքքն* կրթական նախարարութիւն ր մասնաւոր ՀրաՀանգ ղրկած է Պոլիս,
րաւիրելով Երեւան, այն բոլոր երկսեռ ուսուցիչները որոնք թէ տարրակա
և թէ միջնակարգ վարժարաններու մէջ կրնան պաշտօն ստանձնել։
Երկրորդ ա Րգելք մը, դասաղրքերու պակասն է ամին տեսակ
Համար։ կո վկա սի մէշ նախապէս մեծ մասամբ գործածուած ՐԱ ա է ո վ
րին դասագրքեր, այժմ շատ դժուար և գրեթէ անկարել՛ի է բաւական
Հայերին գրքեր Հայթայթել։ Դպրոցական պիտոյքներն ալ դժուարաւ ձեռք կը
բերուին յարաբերութեանց անկանոնութեան պատճառաւ։
— Ի՛՛՛նչ է որբերուն վիճակը։
— Հանրապետութեան Հաստատումով որբանոցներու վիճակը