VERADZENOUNT, du 03 mars 1919 au 27 décembre 1919 - page 192

$70 - ՎԵՐԱԾՆ ՈՒՆԳ
Հա մաձա քսակ ան պետութիւսները սլէաք է սլա շտ սլա՛ն ե՛ն Հայաստանը
ե. Հայ ժողովուրդի իրաւունքն երր, ոչ որպէս ողորմութիւն, ա յլ որսլէո պար­
տականութիւն։ Հայ ժողովուրդը էյւրոպայ ի ե Ամերիկայի առֆեւ, ին
նաեւ Համաձայնական պետութիւններու Հանդէպ, ոչ թէ Բ ա րիք
աղերսողի ղերի մէ £ պէտք է .ըլլայ, այլ պաՀ անթողի։ էքւ սարսափելի կոտո­
րածներ ր չեն, որ մեզ իրաւունք կուտան աշխարՀի խղճի աոֆեւ, որովՀետեւ
մեծ՜ պետութիւններու քաղաքական ո ւթիւնր խղճի Հետ ո ե է զորՆ չու
այլ մեր դիմադրութիւնր, մեր պայքարր, մեր ոադժական զերր։
Այս է ճէմ՝ ս ճէրարտի յիշատակագրի մեէլնման կէտը։՚ՀԱՀս կը պ
Հա՛նչէ Հայ ժողովուրդի քաղաքական ազատագրութիւնր, Միացեալ Հայաս­
տանի կազմումր Այրարատէն մինչեւ Կ իլիկի ա, որովՀետեւ Հայերր մեծ՜ապէս
սպա ստաժ ե՛ն Դաշնակիցներու յաղթանակին, որովՀետեւ առանց
զինուորական աջակցութեան՝ ի»որՀելու է թէ ձթէ ի' ս չ ^էՐԱ ա Ր պատե
ելքը ե տեւողութիւնրյ>։ S
fec իրրեւ իր Հիսնական մտքի ապացոյց՛ ճերարտ կր շեշտէ
կարեւոր վայրկեան, պատերազմի զանազան վայրերու ե շրջաններու .
որոնցով Հայերը նպաստեցին դաշնակիցներու յաղթանակին։
Ամե՚նէԴ, առաջ, 1014 թուականր, ռ րբ գերման-թիւրքական
եղաւ Հայերուն քայլել իրենց Հետ, խոստանալով ինքնավար Հայաստան։
p>&; Հայերու միջամտութեան աՀա դին կարեւորութիւն կը տրուէր թուրք–
գերմանական դաշնակցութեան կողմէ։ Անոնք Համոզուած էին, որ եթէ Հ
յերը իրենց Հետ գային, դիլրին պիտի ըլլար կովկասի տիրապետութիւնը,
քիուսաստանր՝ կով կաս ր պաՀելու Համար՝ աՀա գին զօրք պէտք է ուղա
Թուրքի ո/ դէմ, Գերմանիան ան Համեմատ աւելի աղատ սլիտի ԸԱ ար Ռ
սական ճակատի վրայ Ա իր րանա կներր աւելի մեծ՜ րագմութեամբ պ
նետ էր 3>րանս այ ի վրայ։ Լ
Հ\. Հայ ժողովուրդր չգնաց սակայն այդ ճանապարՀով։ Աքն պատեր
սկիզբնն իսկ» աւելի առա^ քան "՚֊րիշ ազգեր, առանց վար ան ելու անցա
Դաշնակիցներու կողմը և մինչեա. վեր^ր սնաց իր ուղղութեան ե Դաշնակից
ներու դատին Հաւատարիմ։
JJL աՀա այս է, ո րի փոխարինութիւնր և Հատուցումր պիտի_
Հայերուն՝ Հաշուեյարղարի այս պատմական ժամուն։
Երն ոո ՐԳ կարեւոր՚վայրկեանր S Բագուի պաշտպանութիւնն է, որ
ունեցաւ գրեթէ բացառապէս Հայերու միջոցով։ Հ$երարտ այստեղ կը յ
տակէ Գերման զօրավար ֆօն էուտէնտօրֆի կարեւոր վկալութիւնր,
Հաստատէ թէ Գերմանիա պարտուեցաւ ֆրանսական ճակատի
տեւ վառելանիւթ չունէր։ Բագուի առումր թուրք– զեր ման ական զօրքերով
ան Հրաժեշտ էր կրկնակի նպատակով՝ ռազմական ե տնտեսական։
կան, որովՀետեւ Բա գուն նպաստաւոր կեդրոն էր կռուելու Համար Ա&գլ
դէմ Պարսկաստանի ե ՄիՀագետքի մէջ, կազմակերպելու թուրք-թաթար
ուժեղ բանա1լնեբ՝ տիրապետող ըլլալու Համար արեւելքի մէք, որ իր կարգին
պիտի ազդէր եւրոպական ճակատի վրայ։ Տնտեսական, որովՀետեւ