Page 151 - ARM_19-1948_04
P. 151
0 Ա ❁ Ա*
Ժդէ՚ԲՔՓ՛՝ էսլպէ» «վ՛գիս մօր մ՝Հ ար աղատ ար - ՊՈԻՏ՚Մ ԾԻԾԱՂ–
Հա*;
գանգէն՝ ւ քալեց անվախ արգելքներէն * բարձունք
ներէն * վիհերէն«, ո ւ ժամկէտէն՝ առաք տ ասա լ ,
տնկեց գբօչն Արմէնի , սերունղձ՚ւ եվ.ոլ որսչէս զին Ե Օ ք թե. .
ուոր քաքարի , . , . ՆՈՒԷՐ՝ Հ– Օ՛Գ՛Ի
նան անք ՀՒրյլ րչ. խաղաղ, վ՛եր Իբղիքնեվշ բաց են* \էքխ Հա, դի^խս^աՕւնկք ; կ% քսՀԼդիխ Հ կյլ փքք* թխր քքսձ թեմիֆւ ճա/քբորդ– ւ բ յ ^ գ ի,ոՀ՝ռՀւ՛ ,
։
մեղի Համար կ՚աղօթեն . , • : Հայկեան գիշեր* ոս֊ ցնէն ւ Հաւատք, Հպարտութիւն չեն թողուեր մէքդւ Կանգ&ւահ– ոտքի , որպէս պահակ մը արթուն ,
հէ ԳէԺԲ ՝ Հաղար կողմէ , Հազար տեղէ պարիկ - Հ Արեւմուտքէ շաբաթագիրը* իր ս իւն ակն ե - Խըռովք մ՝ունի Հոգիին մէշ1 աննըկուն •
նեբ % կբ մտնեն գիւղ* խրճիթ ու Հի՚֊ղ* –ոլ կբ բ*սմ– բուն մեծ մ ասր սկսած է յատկացնել մեր պատ — Բա յո իր % այուտհ՜քն ինչքանն* յո յսով է զեղուն
նեն նոբ Ջրատիկի ոլ &ա րոլթեան՝ սրբազան իւղ * . : մ ո ւթ ի ւն ր մ աղե լու գործին X
Մեր երգի քներն մամ ու "ըկիՀ մաքրափայլ* Իր աշխատակիցներուն^ կարեւոր մասը* Հա - ՀեռունեըէւՆ կոլգայ, Հեռո՛՛ւ պիտ* երթայ ,
են ոբ Հայերը
կլլ ծոցուորին գիշերաՀիւս գաղտնիքներէն անգա– յոց Պատմութիւնք պրպտելով գտած մաս մբ Կ^ԷՀ**Է Տոյսւեր ոմևի այնքան գիլթիչ% Հոգեհմայ ....
գաբ $ երբ գէէ֊դբ ող^% ձ՜անբ՛ կբ խոկայ աշխատանք գաղթ ահ են Թբակիայէն ՚. Ո ՚ ֊ բ ի շ Ր՝ամ(է ( Ր ^ է ՚ ^ ք ՚ ր թձ խլքոքսկուքսհ– իր ճաքլաին •
քէն իք յոգնած՝ արտի* դաշտի* կալ ու կութի Փռիւգայէն , Գանռւբի Հովիտէն՝ Հ Ւ՞նւչն Է արղեօք գրաւած միտքն ոֆ. Հոգին .՝••« :
Աստուած ձեռքբ ցոբնի խաշ մբ բոսոր , ու կ՚օրՀ– Անոնք Փոքր Աս իա գալով խառնուած են Ո*– -
նէ այն ինշ որ՝ երէկ ձբնաւ Հայ դիւղացու քրբ - ր ար տ ո ւն ե ր ո ւն * Ն՚**յիրինեբուն * Փռիւգիա ցինՀւ - Ան կանգ շառն եր , գեռ երկա՛ր Է իր ուղին .
տինքն եբէն բիւրաւոր. • . • : բուն * Ա ում ե բներ ուն • • • Իր մԷ1 կ՝ապըի պողպատէ կա՚մլՀն իբ ցեղին*
Կբ ցնծան ցանքն* ծիլերն * խոտերն % եւ գեռ՝ Ա յս մ ասին Ա տ ր ա բոն , Հ եր ո գո տ ո ս * Մ ար - Անցեալի գորշ մբշուշն եբն են փարատած
ամ բողք ա. դաստան\՝ * կք Հագնին պերճ եւ Գո/եբզ– կուաբտն՝ ալ կ՚ենթադր են եղեր որ <ձԱրմենիէնյ> Հայ միտքերէն * Հոգիներէն^ անկասկած ։
գո յն պատմ ուճան՝ իրենց կախաբգ երկունքն եվ՛ ո ւն անունբ ա զա լա զ ո ւմմ է եղեր ճԱրիմ՚ֆին X
իբրեւ խորՀուրդ ու նշան՝ Հ Կբ կարծուի , կ՝՝ենթադրուի եղեր որ քՒրա - Իր աչքերուն դիմաց Մասի՛սն է կանգնած ,
Ա*եր եր գիքն ե բն խղճմրտանքի տ աճարն ե բ են կիայէն Վոսփոր՝ իքած են մեր նախաՀայրերբ % - Հին– գաբեր ու ձիւնով դագաթբ պատած
Հնամի , գթութեան տան ՜գուռ կբ տանի՝ ս/Լոնց Անկէ Բիւթանիա անցած են : Հոն սանկ քիչ մք ճամբորդն Հպարտ , Մ աս իս ի պէս անվեՀեր
ճամբան բերկրալի * մինչ քուԼի մէք* Կ՚երագէ Հանգստանալէ եւ ձիերուն կեր - կերակուր տալէ Բալէ յառա՛ք, դէաի բարձունքն ալեՀեր :
գիւղն քրտնաթոր * կր Հաւաքուին լեռ ու գաշտի ետքբ* իրենք ալ նախընթրիք մբ բրած* մէկ մէկ ԳԵ՛ԼԱՆ ՇԻՆԻԿՃԵԱՆ - ՓԱՓԱԶԵԱՆ
սուրճ առած եւ շարունակած են ճամբան ;
ոգիներ ք Հարիւրաւոր * կ՛երգեն անոր անզուգական
բարութիւն ք մինչ կբ մպաի խաչբ ժամուձն՝ դէմքը Փո իւդ իա Հասնելով Հոն խառնուած են ա յ դ
ուղղած երդիքն եր ուե X ժողովուրդին՛ էԱնոՆցմէ Հարս առեր փեսայտարեր՚; (
Կրօնքի խորունկ ոՀԼ ծանրածանր մթութիւն * խնամութիւն^ են Հաստատեր X Անոնց լեզուէն ալ Հայկ նաՀապետբ դիւցազն մբն էր որ Բէլին զբ–
կբ բա բղան այ եւ կբ ճնշէ մամն ողքոյն* Ալետրա– մաս մբ խառնելով իրենց լեզուին՝ անցած են եղեր բաՀաւոր կուրծքը ծակեց եւ տապալեց գետինէ
նէ(ւ կ՚առէէւաՀոսյ. Հրաշքներու, պատմութիւն *մինչ Հ այաս ա ան % Ա$–՝որ յաքոբդներբ՝ Արամն է Աբմենակը , Արան
Մաշտոցէն՝ կք բարձրանայ Համերգը ^՜էբ մեր Հոն * Ո՚֊բաբտոլնւերուն * ՆայիբինեվՀՈւն *Հիթիթ– օա՝քառ ո մեներ էին։
առնագեղ գի րեվղոլն * • X ներու * Մ իտան ին՚երուն եւ ուրիշ զանազան մ ո զո - Աքս բոլորը շ՝ուրի պէս կը պատմէինք գպրա -
Մեր երգիչներն վե շտասնամեայ ագքկան մբ վուրգներուն մէք խառնուեր * անոնց լեզունեբբ ի– տան մէշ՝ ել Հապրիս՝^ մը կ՚առնէինք քԻոբոս վար՛–
սրտի նման* Հալ ա ուն յոյսով կբ միացնեն ասլ - բարու խաոձներ եւ Հայերէն լեզու են ստեղծեր : մապետէն ։
բումւերուն Հետ վաղու ան * անոր ծոցին մէք կբ Հայ ազգութիւն ր կերտեր են՝ • • • իսկ Հիմա"։ Այս ամէնքը Հէքեաթ են եզեր Հ
գն՛՛են ումին սաղմբ ղերՀբզօբ , որ ան դաոձնայ նոր Լոնտոնի Արեւելեանն Լեզռւնեբու Համամողո - Պապիկ - մամիկի պատմահ^նեբ Հ
օրերու անպարտելի թագաւոր , յաւերժանայ ոլ վբն ալ զբաղելով Հայերէնով՝ գտեր է որ էք ուռի ել Այսպէս էլ ր ււ ե). այսօր պատմ ա - բանասէր -
ապրի մինչ կատարածն աշխաբՀ ի X Հիթիթ լեզունե բու գաղթական՝ բառեր կան Հայ ն՛եր ը • • •
Հայ Տունն ինքն է եւ վար պետ բ * եւ աշակերտ լեղուի մէի Տ ա ր ա կո յսը մ տալ գլխուս մէք՛. Նոյնիսկ սկբ–\
իր ապրումի դարբձ՚ ոցին * ինքն՝ իբ Հնոց * բոցն ոլ
ծուխբ * եւ շունչ աբւող փըքոցին* ին՝ք>հ՝ իք սալք Իրար կ՚անցանեն՝ Աուբարերէնբ *. Լուլուբերէ– սայ կասկած իլ իմ Հայ ր լ լա լուս վրայ X քհերեւս *
Հսկա յ ու կուռ* ինքն՝ իր մուբճբ եւ ունելին՝ սայ
րասուր * ողքո յն զ ի շեր * որպէս բանուոր * ան՛վա նբւ *իուգէերէնբ* կասիդ - ֆշլամին որոնք Բբիստո– կ՚բսեմ * Ուբարաու եմ կամ Նայիբի **
րան՝ կբ գարբբնէ Հայոց Ազգին ապագան՝*
սէ ՛երեք Հազար մբ տարիներ առաք բաներ մբ բ– ձԲարեւ, ազգակիցի որ բսեմ Հայոլ մը* ան -
բած են աշխաբՀ ի վրայ եւ ասոնց լեզուի մասեր ե– միքապէս երկմտութիւնբ կր անկոլիէ Արգե օռք
կեր ապաստաներ են մեր լեզուին՝ մէք :. Նայիքի մբն էx Խուռի կամ Հիթիթ ՚*
Առտո ւան գէմ « Հ նքոլռիներբ , Ո՚֊րարտացւոց նախնիքէ ե բք բլ– էշն՚ոլնա^ցի է արդեօք X ՝Բ րիստո սէ Հազ արա -
Անցեալի Հին ու բորբոսած բնգերքէն* կք լալով* անոնց լեզուն ալ կապեր ունի եղեր Հայե - ւռր տարի առաքուան– Համմոլրապիի օրէնյքներունձ
վեր յառնեն մոռցուած գէմքեբը
ամ էն * գէպքռբ * Տ Լա ս ՈՆ բէնի Հետ՝ֆ գ կ՚ասէ Աաֆբաստեան : ծանօ՛՛թ է* քան՛ի ոք ըստ Ն* ՎրոյբՒ ^ ^արդ օ–
« Ա յս պա բազ ան ալ խիստ յ ո ւ ս ա Գ Ր ի Հ է եղեր բէնքեերը ծանօթ են եղեր՝ ամէնուս » • • •
Բանակ կազմ ած եւ ապոլշցած մ արմն աւոր ֊ մեզի Համար։*.* Մօտ ապագայի մէք* ուռիա» Ոբոշեցի X Երբ թգթակցութիւն մբ գրեմ Հա յ–
ուող Հրաշքէն՝ լերան վբայ կբ բարձրանան որ եւ ՀՈ՚֊Րարտեբէնբ^ պիտի վեբակազմուին եղեր^* կական Հանդէսի մբ մասինդ պիտի շարադրեմ
դիտեն՝ կ՚աւետէ Ն* ՎրոյՐ% Հ.Արեւմուտք՝ֆի շտեմարանէն* այսպէս.
Եւ քանի ոք մենք Հայերս* Հնդեւրոպական « ԱբաՀբ լեցուն էր X Նայիրթյերով* Ուրար -
Հայոլ անճառ կեանքի Հոսման՝ գետք Հուժկու ^ ագգ ենք* զմեր լեզուին մէք* 713 Հատիկ Հնդեւրո տուձնեբով * Հիթիթներով * Փռիւգիացիներով ,
որ կ՚բնթանա ւ Հազար տեսակ արգելքներու բնդ ֊ պական արմատներ կան՝ եզեր ( իսկ Տոյսերր 1200 Հուռիներով* Ա՚իտանինեբով ու Հայերով** Բանա՝–
մէչէն ...։ արմատ քաշահ՜ են եգեր այգ լեղոլէն՝ եւ այգ իսկ խօսներ բ ա յս բոլոր լեգոլն եբով բացատրեցին) օր
Մեր երդիքն երը բաց են. պատճառով, յոյն լեզուն ճոխասեր ել մերիճ-ր ազ– ուան տօնին նշանակութիւնը ^:
Մեգի Համար կ^աղօթեն , քատ կ մնագեր : Ախ , եթէ մենք ալ մեր լեզուին Աքս տեսութեան վրայ թառած՝ կք կարծեմ
Մի" է մենք ի քոսն, գոՀ ու մսլաուն , մեղրն կբ մէ^ նոյնքան արմատներ որգեգրա՚հ՜ ԸԼԼայԲ^Ք * ՚՝^ է թէ օ րո Լ ան Հն ե րգաղթբ^ * Հարտ ագաղթ՝^ մբն է *
հ հ՜ենք երազներուն , մութիս մէՀէն 1լը գո յառուի կ^ոզբե բգէ Եգ՛ Տարժնեան՝ Աոլրիայկւ1ւ : քանի որ մենք քհրակիայէն այսինքն Եվրոպա յէն
մարմնաձեւը արեւուն : Հպարտ եւ երջանիկ կինք մեր Հայոռ պատ - գաղթած ենք ներկայ Հայաստանի Հոգը *
Կր օ֊ոոուորուի գիշերն բոճի՝ որ յաշ՝որգ օր մութիւնով : Ուրեմն Հիմա * վերադարձած ենք մեք՛ ծննդա^
Վ"*յՐ1Հ 1 Եվրոպա . . * Կ* ՊԵՏՈՒԵ
արեւ քոնի՛ Արեւ հնի աստւահօրէն ոսկեհղի : ԱշխտրՀ Ագամէն կը սկսէր , որ Հայ էր ու
ԱՕԱ - ՎԱՆԻ Հայերէն կը խօսէր :
« ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (23) մբմնքեց եւ շտկուեցալ դէպի անկողին* երբ յան նամ ան աւան ռ թէ կ՚անուշցնեն *.
կարծ միտքբ եկաւ Բաբկէնբ՝ որ Հոն կեցեր էր Երբ արթնցաւ, արդէն արեգակը իր ճառա -
արձանի պէս* միտքը եկաւ նաեւ թէ՝ քանի որ գայթն եր ով երկինքին վբայ ^բ թադալորէր եւ
ԹՈՐՈՍ ԼԵՒՈՆԻ դուրս ելած էին իրենց տունէն ոչ բառ մբ արտա~ ԲՈԼՐԲ բն^՚֊թիւն՚բ ոտքի վբայ էր X
սանած եւ ոչ ինք իր պապանձման մէք խօսք մբ Ն ո յն պէս Բ աբ կ էն դուր սի սենւ եա կ բ ար եւո ւձն
ուղղած էր անոր* թէպէտ "էրը խի Հետ ելած % անձայն եւ անշշուկ կբ պատէր ^ եւ ա֊֊
ԳԼՈՒԽ Ե. սա * նախանձոտ ռան ց եր եւալոլ ձ կնո րսն եր ու , նա լա վարն եր ու (
օ—֊– ել անողոք խորՀրդական մլլն՝ է եւ կը մերժէ ամէն •ծովու եւ ցամ աքի աճ ց ո բ գն եր ո լ երթեւեկը եւ ի -
ԳԻՈՆԻԱ բան որ սէր չէ , Բայ*ք Թորոս շատ մեծ սիրտ ոլ\նէբ րեն-ց օթեւանած ամառանոցը կբ գիտէր եւ ակռա
մ ոռնալու Համ աբ այդ ազնիւ մ արդուն Հաւատար֊ ները կճրտելով .
մռլթիլնբ իբեննեբուև ել իրեն՛* ուստի ճամբան Անիծեալ քաղաք* նզովից քաղաք, Հիմնա–
փոխեց եւ իրեն մօտենալով* յատակ ըլլաս* կը մրմռար :
— Բաբկէն Հայրիկ* դուն՛՝ ի^՝չ կբխոբՀիս աս Ե*– փհրքբ* երբեմն կապ մը կբ ձգէր կապո -
Գիշեբբ յառաքացեր էր* լուսինը լիալիր կբ մ եր՛ գիպուաՆին * բսաւ գառն եւ մ տեր մ ական ^՝լ*՜ ցին որ օրիորդբ յանձն ած էր իբ այլայլութեան
թագաւս րէր երկինքին վրայ ել Հանգավ՛ տ բն թ ա ց– պիտով մբ միայնգամայն Հ մէք առանց բառ մբ խօսելու*
քբ կր շարունակէ ր * օ՜ովբ Հանդարտ էր նոյնպէս * Ի^նչ զրուցեմ* իշխանիկս վտանգ մբ թէ - Մեր տիկինբ * Աստուած լուսաւո րէ Հոգին*
իբրեւ թէ եր բեք ալեկոՆ ութիւն չէ բուն եցե բ *ինու– պէտ կ՚երեւայ մեր փախուստէն * բայց կր թոլի երբեք ինձ այդպիսի ամբարտաւան աչք ձգած չու֊
թի՚-նբ վերքապէս իր բոլոր դեղեց կութ եամբ զա ր նաեւ թէ յա քող ելք պիտի ուն՛ենան֊ ք ^ վասնզի մ ի ն ֊ նէր* ճԲաբկէնւ Հայրիկ* Հոգիս Հայրիկ* Գուբէնս
դարուած խաղաղութեան կերպարանք ունէր : չեւ Հ իմ ա կոտվ. ած թափած չուն ինք : Ոչ թշնամին քեզ եմ յանձներ * նայէ * կրակոտ է * * * Թորոս խե–
Թորոս պատուՀանին առք ել նստած կբ նայէր* զմեզ Հալածեց եւ ոչ ճամբան՛իս կտրեց եւ սուրբ Լ°Ք է* ԲայՍ ՚ " Ղ ա յ է**» մեղր կբ վազէր շրթունք
բայց տեսաբանին գեղեցկութիւնը ոչ կբ տեսնէք՛ պատեանէ Հանելու չպարտաւոր ուե ցանք : ներէն* ան մեռաւ մեր բախտը դարձաւ * *ԼռԲլ\էս
եւ ոչ կր զգար* այլ մանալսձդ թէ ատելի կ՛ ե– ճշմարիտ է* Բաբկէն * թէ վտանգաւոր աՀ՝ կողին իյնալն Էր նորէն ին՛ձ յիշեց* յանձնեց * ել
բելաբ իրեն ամէն բան* եւ դժուար էր որոշել թէ դիպուած՛՛ եր կին ա յինք ունենալ * բա յց Հազիւ թէ *"էՔՌ\Րո՚Լ բունեցի * կբ սրբէր*. ՀՈ®*֊ր է անանկ տի֊
վերա Հաս վտ ա^ն գը ար դեօք թէ գեղեցկին երես էն բանտէն ելած՝ բանտի սպառնալիքներու ներ քեւ կին * * * աս Հոռոմի կանանց քիթբ երկինքն է * * .>> :
Հապճեպ աքսորն էր որ իրեն ծանր կբ թոլէբ *բայց ղտնուիլ շատ ծանր է : Եւ Թորոս նեբսո ոտքի ձայնբ լսելով^ տղոլ մբ
ստոյգք Հոն էր որ լուսինք ար իւն ագո յն կ՚եվ եւէր Հալեր ր կբ խօսին* արշալոյսը մօտ է* եր - պէս աչքեբբ դարձեալ լաւ մբ շփեց ու սենեակբ
աչքիԱ , Օ՜ովբ պղտոր Հայելի մբն էր* Նաղիէլնեբբ թան բ քնանալ քու անկողինդ* .. գնաց մտալ
Հոտ չունէին, յ եւ սոխակբ՝ որ վարդերուն մէք կբ ՈՀ * իմ անկողինս Հոն է* ոլր որ բազմոց
դայլայլէր ^ մաՀուան երդի պէս ատելի էր իրեն* մը կայ* Աստուած քեղի Հանգստութիւն տայ* իշ
վասնզի Եւփիմէն չկար X խանիկս Հ
Թորոս Հազիւ թէ անկողին մտաւ* քունն ալ
Աւաղ^ ուրեմն առանց անոր Հայրենիքի իր աչքերոմն վրայ ծանրացաւ, վասնզի Հոդն ու
՚էբկութիւնն նաեւ իմ սրտիս էաիաի քաղց բան ա յ . յոգնութիւնը այքև տարիքին՝ մէք քուն չեն վէոաբհը ,
Fonds A.R.A.M
Ժդէ՚ԲՔՓ՛՝ էսլպէ» «վ՛գիս մօր մ՝Հ ար աղատ ար - ՊՈԻՏ՚Մ ԾԻԾԱՂ–
Հա*;
գանգէն՝ ւ քալեց անվախ արգելքներէն * բարձունք
ներէն * վիհերէն«, ո ւ ժամկէտէն՝ առաք տ ասա լ ,
տնկեց գբօչն Արմէնի , սերունղձ՚ւ եվ.ոլ որսչէս զին Ե Օ ք թե. .
ուոր քաքարի , . , . ՆՈՒԷՐ՝ Հ– Օ՛Գ՛Ի
նան անք ՀՒրյլ րչ. խաղաղ, վ՛եր Իբղիքնեվշ բաց են* \էքխ Հա, դի^խս^աՕւնկք ; կ% քսՀԼդիխ Հ կյլ փքք* թխր քքսձ թեմիֆւ ճա/քբորդ– ւ բ յ ^ գ ի,ոՀ՝ռՀւ՛ ,
։
մեղի Համար կ՚աղօթեն . , • : Հայկեան գիշեր* ոս֊ ցնէն ւ Հաւատք, Հպարտութիւն չեն թողուեր մէքդւ Կանգ&ւահ– ոտքի , որպէս պահակ մը արթուն ,
հէ ԳէԺԲ ՝ Հաղար կողմէ , Հազար տեղէ պարիկ - Հ Արեւմուտքէ շաբաթագիրը* իր ս իւն ակն ե - Խըռովք մ՝ունի Հոգիին մէշ1 աննըկուն •
նեբ % կբ մտնեն գիւղ* խրճիթ ու Հի՚֊ղ* –ոլ կբ բ*սմ– բուն մեծ մ ասր սկսած է յատկացնել մեր պատ — Բա յո իր % այուտհ՜քն ինչքանն* յո յսով է զեղուն
նեն նոբ Ջրատիկի ոլ &ա րոլթեան՝ սրբազան իւղ * . : մ ո ւթ ի ւն ր մ աղե լու գործին X
Մեր երգի քներն մամ ու "ըկիՀ մաքրափայլ* Իր աշխատակիցներուն^ կարեւոր մասը* Հա - ՀեռունեըէւՆ կոլգայ, Հեռո՛՛ւ պիտ* երթայ ,
են ոբ Հայերը
կլլ ծոցուորին գիշերաՀիւս գաղտնիքներէն անգա– յոց Պատմութիւնք պրպտելով գտած մաս մբ Կ^ԷՀ**Է Տոյսւեր ոմևի այնքան գիլթիչ% Հոգեհմայ ....
գաբ $ երբ գէէ֊դբ ող^% ձ՜անբ՛ կբ խոկայ աշխատանք գաղթ ահ են Թբակիայէն ՚. Ո ՚ ֊ բ ի շ Ր՝ամ(է ( Ր ^ է ՚ ^ ք ՚ ր թձ խլքոքսկուքսհ– իր ճաքլաին •
քէն իք յոգնած՝ արտի* դաշտի* կալ ու կութի Փռիւգայէն , Գանռւբի Հովիտէն՝ Հ Ւ՞նւչն Է արղեօք գրաւած միտքն ոֆ. Հոգին .՝••« :
Աստուած ձեռքբ ցոբնի խաշ մբ բոսոր , ու կ՚օրՀ– Անոնք Փոքր Աս իա գալով խառնուած են Ո*– -
նէ այն ինշ որ՝ երէկ ձբնաւ Հայ դիւղացու քրբ - ր ար տ ո ւն ե ր ո ւն * Ն՚**յիրինեբուն * Փռիւգիա ցինՀւ - Ան կանգ շառն եր , գեռ երկա՛ր Է իր ուղին .
տինքն եբէն բիւրաւոր. • . • : բուն * Ա ում ե բներ ուն • • • Իր մԷ1 կ՝ապըի պողպատէ կա՚մլՀն իբ ցեղին*
Կբ ցնծան ցանքն* ծիլերն * խոտերն % եւ գեռ՝ Ա յս մ ասին Ա տ ր ա բոն , Հ եր ո գո տ ո ս * Մ ար - Անցեալի գորշ մբշուշն եբն են փարատած
ամ բողք ա. դաստան\՝ * կք Հագնին պերճ եւ Գո/եբզ– կուաբտն՝ ալ կ՚ենթադր են եղեր որ <ձԱրմենիէնյ> Հայ միտքերէն * Հոգիներէն^ անկասկած ։
գո յն պատմ ուճան՝ իրենց կախաբգ երկունքն եվ՛ ո ւն անունբ ա զա լա զ ո ւմմ է եղեր ճԱրիմ՚ֆին X
իբրեւ խորՀուրդ ու նշան՝ Հ Կբ կարծուի , կ՝՝ենթադրուի եղեր որ քՒրա - Իր աչքերուն դիմաց Մասի՛սն է կանգնած ,
Ա*եր եր գիքն ե բն խղճմրտանքի տ աճարն ե բ են կիայէն Վոսփոր՝ իքած են մեր նախաՀայրերբ % - Հին– գաբեր ու ձիւնով դագաթբ պատած
Հնամի , գթութեան տան ՜գուռ կբ տանի՝ ս/Լոնց Անկէ Բիւթանիա անցած են : Հոն սանկ քիչ մք ճամբորդն Հպարտ , Մ աս իս ի պէս անվեՀեր
ճամբան բերկրալի * մինչ քուԼի մէք* Կ՚երագէ Հանգստանալէ եւ ձիերուն կեր - կերակուր տալէ Բալէ յառա՛ք, դէաի բարձունքն ալեՀեր :
գիւղն քրտնաթոր * կր Հաւաքուին լեռ ու գաշտի ետքբ* իրենք ալ նախընթրիք մբ բրած* մէկ մէկ ԳԵ՛ԼԱՆ ՇԻՆԻԿՃԵԱՆ - ՓԱՓԱԶԵԱՆ
սուրճ առած եւ շարունակած են ճամբան ;
ոգիներ ք Հարիւրաւոր * կ՛երգեն անոր անզուգական
բարութիւն ք մինչ կբ մպաի խաչբ ժամուձն՝ դէմքը Փո իւդ իա Հասնելով Հոն խառնուած են ա յ դ
ուղղած երդիքն եր ուե X ժողովուրդին՛ էԱնոՆցմէ Հարս առեր փեսայտարեր՚; (
Կրօնքի խորունկ ոՀԼ ծանրածանր մթութիւն * խնամութիւն^ են Հաստատեր X Անոնց լեզուէն ալ Հայկ նաՀապետբ դիւցազն մբն էր որ Բէլին զբ–
կբ բա բղան այ եւ կբ ճնշէ մամն ողքոյն* Ալետրա– մաս մբ խառնելով իրենց լեզուին՝ անցած են եղեր բաՀաւոր կուրծքը ծակեց եւ տապալեց գետինէ
նէ(ւ կ՚առէէւաՀոսյ. Հրաշքներու, պատմութիւն *մինչ Հ այաս ա ան % Ա$–՝որ յաքոբդներբ՝ Արամն է Աբմենակը , Արան
Մաշտոցէն՝ կք բարձրանայ Համերգը ^՜էբ մեր Հոն * Ո՚֊բաբտոլնւերուն * ՆայիբինեվՀՈւն *Հիթիթ– օա՝քառ ո մեներ էին։
առնագեղ գի րեվղոլն * • X ներու * Մ իտան ին՚երուն եւ ուրիշ զանազան մ ո զո - Աքս բոլորը շ՝ուրի պէս կը պատմէինք գպրա -
Մեր երգիչներն վե շտասնամեայ ագքկան մբ վուրգներուն մէք խառնուեր * անոնց լեզունեբբ ի– տան մէշ՝ ել Հապրիս՝^ մը կ՚առնէինք քԻոբոս վար՛–
սրտի նման* Հալ ա ուն յոյսով կբ միացնեն ասլ - բարու խաոձներ եւ Հայերէն լեզու են ստեղծեր : մապետէն ։
բումւերուն Հետ վաղու ան * անոր ծոցին մէք կբ Հայ ազգութիւն ր կերտեր են՝ • • • իսկ Հիմա"։ Այս ամէնքը Հէքեաթ են եզեր Հ
գն՛՛են ումին սաղմբ ղերՀբզօբ , որ ան դաոձնայ նոր Լոնտոնի Արեւելեանն Լեզռւնեբու Համամողո - Պապիկ - մամիկի պատմահ^նեբ Հ
օրերու անպարտելի թագաւոր , յաւերժանայ ոլ վբն ալ զբաղելով Հայերէնով՝ գտեր է որ էք ուռի ել Այսպէս էլ ր ււ ե). այսօր պատմ ա - բանասէր -
ապրի մինչ կատարածն աշխաբՀ ի X Հիթիթ լեզունե բու գաղթական՝ բառեր կան Հայ ն՛եր ը • • •
Հայ Տունն ինքն է եւ վար պետ բ * եւ աշակերտ լեղուի մէի Տ ա ր ա կո յսը մ տալ գլխուս մէք՛. Նոյնիսկ սկբ–\
իր ապրումի դարբձ՚ ոցին * ինքն՝ իբ Հնոց * բոցն ոլ
ծուխբ * եւ շունչ աբւող փըքոցին* ին՝ք>հ՝ իք սալք Իրար կ՚անցանեն՝ Աուբարերէնբ *. Լուլուբերէ– սայ կասկած իլ իմ Հայ ր լ լա լուս վրայ X քհերեւս *
Հսկա յ ու կուռ* ինքն՝ իր մուբճբ եւ ունելին՝ սայ
րասուր * ողքո յն զ ի շեր * որպէս բանուոր * ան՛վա նբւ *իուգէերէնբ* կասիդ - ֆշլամին որոնք Բբիստո– կ՚բսեմ * Ուբարաու եմ կամ Նայիբի **
րան՝ կբ գարբբնէ Հայոց Ազգին ապագան՝*
սէ ՛երեք Հազար մբ տարիներ առաք բաներ մբ բ– ձԲարեւ, ազգակիցի որ բսեմ Հայոլ մը* ան -
բած են աշխաբՀ ի վրայ եւ ասոնց լեզուի մասեր ե– միքապէս երկմտութիւնբ կր անկոլիէ Արգե օռք
կեր ապաստաներ են մեր լեզուին՝ մէք :. Նայիքի մբն էx Խուռի կամ Հիթիթ ՚*
Առտո ւան գէմ « Հ նքոլռիներբ , Ո՚֊րարտացւոց նախնիքէ ե բք բլ– էշն՚ոլնա^ցի է արդեօք X ՝Բ րիստո սէ Հազ արա -
Անցեալի Հին ու բորբոսած բնգերքէն* կք լալով* անոնց լեզուն ալ կապեր ունի եղեր Հայե - ւռր տարի առաքուան– Համմոլրապիի օրէնյքներունձ
վեր յառնեն մոռցուած գէմքեբը
ամ էն * գէպքռբ * Տ Լա ս ՈՆ բէնի Հետ՝ֆ գ կ՚ասէ Աաֆբաստեան : ծանօ՛՛թ է* քան՛ի ոք ըստ Ն* ՎրոյբՒ ^ ^արդ օ–
« Ա յս պա բազ ան ալ խիստ յ ո ւ ս ա Գ Ր ի Հ է եղեր բէնքեերը ծանօթ են եղեր՝ ամէնուս » • • •
Բանակ կազմ ած եւ ապոլշցած մ արմն աւոր ֊ մեզի Համար։*.* Մօտ ապագայի մէք* ուռիա» Ոբոշեցի X Երբ թգթակցութիւն մբ գրեմ Հա յ–
ուող Հրաշքէն՝ լերան վբայ կբ բարձրանան որ եւ ՀՈ՚֊Րարտեբէնբ^ պիտի վեբակազմուին եղեր^* կական Հանդէսի մբ մասինդ պիտի շարադրեմ
դիտեն՝ կ՚աւետէ Ն* ՎրոյՐ% Հ.Արեւմուտք՝ֆի շտեմարանէն* այսպէս.
Եւ քանի ոք մենք Հայերս* Հնդեւրոպական « ԱբաՀբ լեցուն էր X Նայիրթյերով* Ուրար -
Հայոլ անճառ կեանքի Հոսման՝ գետք Հուժկու ^ ագգ ենք* զմեր լեզուին մէք* 713 Հատիկ Հնդեւրո տուձնեբով * Հիթիթներով * Փռիւգիացիներով ,
որ կ՚բնթանա ւ Հազար տեսակ արգելքներու բնդ ֊ պական արմատներ կան՝ եզեր ( իսկ Տոյսերր 1200 Հուռիներով* Ա՚իտանինեբով ու Հայերով** Բանա՝–
մէչէն ...։ արմատ քաշահ՜ են եգեր այգ լեղոլէն՝ եւ այգ իսկ խօսներ բ ա յս բոլոր լեգոլն եբով բացատրեցին) օր
Մեր երդիքն երը բաց են. պատճառով, յոյն լեզուն ճոխասեր ել մերիճ-ր ազ– ուան տօնին նշանակութիւնը ^:
Մեգի Համար կ^աղօթեն , քատ կ մնագեր : Ախ , եթէ մենք ալ մեր լեզուին Աքս տեսութեան վրայ թառած՝ կք կարծեմ
Մի" է մենք ի քոսն, գոՀ ու մսլաուն , մեղրն կբ մէ^ նոյնքան արմատներ որգեգրա՚հ՜ ԸԼԼայԲ^Ք * ՚՝^ է թէ օ րո Լ ան Հն ե րգաղթբ^ * Հարտ ագաղթ՝^ մբն է *
հ հ՜ենք երազներուն , մութիս մէՀէն 1լը գո յառուի կ^ոզբե բգէ Եգ՛ Տարժնեան՝ Աոլրիայկւ1ւ : քանի որ մենք քհրակիայէն այսինքն Եվրոպա յէն
մարմնաձեւը արեւուն : Հպարտ եւ երջանիկ կինք մեր Հայոռ պատ - գաղթած ենք ներկայ Հայաստանի Հոգը *
Կր օ֊ոոուորուի գիշերն բոճի՝ որ յաշ՝որգ օր մութիւնով : Ուրեմն Հիմա * վերադարձած ենք մեք՛ ծննդա^
Վ"*յՐ1Հ 1 Եվրոպա . . * Կ* ՊԵՏՈՒԵ
արեւ քոնի՛ Արեւ հնի աստւահօրէն ոսկեհղի : ԱշխտրՀ Ագամէն կը սկսէր , որ Հայ էր ու
ԱՕԱ - ՎԱՆԻ Հայերէն կը խօսէր :
« ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (23) մբմնքեց եւ շտկուեցալ դէպի անկողին* երբ յան նամ ան աւան ռ թէ կ՚անուշցնեն *.
կարծ միտքբ եկաւ Բաբկէնբ՝ որ Հոն կեցեր էր Երբ արթնցաւ, արդէն արեգակը իր ճառա -
արձանի պէս* միտքը եկաւ նաեւ թէ՝ քանի որ գայթն եր ով երկինքին վբայ ^բ թադալորէր եւ
ԹՈՐՈՍ ԼԵՒՈՆԻ դուրս ելած էին իրենց տունէն ոչ բառ մբ արտա~ ԲՈԼՐԲ բն^՚֊թիւն՚բ ոտքի վբայ էր X
սանած եւ ոչ ինք իր պապանձման մէք խօսք մբ Ն ո յն պէս Բ աբ կ էն դուր սի սենւ եա կ բ ար եւո ւձն
ուղղած էր անոր* թէպէտ "էրը խի Հետ ելած % անձայն եւ անշշուկ կբ պատէր ^ եւ ա֊֊
ԳԼՈՒԽ Ե. սա * նախանձոտ ռան ց եր եւալոլ ձ կնո րսն եր ու , նա լա վարն եր ու (
օ—֊– ել անողոք խորՀրդական մլլն՝ է եւ կը մերժէ ամէն •ծովու եւ ցամ աքի աճ ց ո բ գն եր ո լ երթեւեկը եւ ի -
ԳԻՈՆԻԱ բան որ սէր չէ , Բայ*ք Թորոս շատ մեծ սիրտ ոլ\նէբ րեն-ց օթեւանած ամառանոցը կբ գիտէր եւ ակռա
մ ոռնալու Համ աբ այդ ազնիւ մ արդուն Հաւատար֊ ները կճրտելով .
մռլթիլնբ իբեննեբուև ել իրեն՛* ուստի ճամբան Անիծեալ քաղաք* նզովից քաղաք, Հիմնա–
փոխեց եւ իրեն մօտենալով* յատակ ըլլաս* կը մրմռար :
— Բաբկէն Հայրիկ* դուն՛՝ ի^՝չ կբխոբՀիս աս Ե*– փհրքբ* երբեմն կապ մը կբ ձգէր կապո -
Գիշեբբ յառաքացեր էր* լուսինը լիալիր կբ մ եր՛ գիպուաՆին * բսաւ գառն եւ մ տեր մ ական ^՝լ*՜ ցին որ օրիորդբ յանձն ած էր իբ այլայլութեան
թագաւս րէր երկինքին վրայ ել Հանգավ՛ տ բն թ ա ց– պիտով մբ միայնգամայն Հ մէք առանց բառ մբ խօսելու*
քբ կր շարունակէ ր * օ՜ովբ Հանդարտ էր նոյնպէս * Ի^նչ զրուցեմ* իշխանիկս վտանգ մբ թէ - Մեր տիկինբ * Աստուած լուսաւո րէ Հոգին*
իբրեւ թէ եր բեք ալեկոՆ ութիւն չէ բուն եցե բ *ինու– պէտ կ՚երեւայ մեր փախուստէն * բայց կր թոլի երբեք ինձ այդպիսի ամբարտաւան աչք ձգած չու֊
թի՚-նբ վերքապէս իր բոլոր դեղեց կութ եամբ զա ր նաեւ թէ յա քող ելք պիտի ուն՛ենան֊ ք ^ վասնզի մ ի ն ֊ նէր* ճԲաբկէնւ Հայրիկ* Հոգիս Հայրիկ* Գուբէնս
դարուած խաղաղութեան կերպարանք ունէր : չեւ Հ իմ ա կոտվ. ած թափած չուն ինք : Ոչ թշնամին քեզ եմ յանձներ * նայէ * կրակոտ է * * * Թորոս խե–
Թորոս պատուՀանին առք ել նստած կբ նայէր* զմեզ Հալածեց եւ ոչ ճամբան՛իս կտրեց եւ սուրբ Լ°Ք է* ԲայՍ ՚ " Ղ ա յ է**» մեղր կբ վազէր շրթունք
բայց տեսաբանին գեղեցկութիւնը ոչ կբ տեսնէք՛ պատեանէ Հանելու չպարտաւոր ուե ցանք : ներէն* ան մեռաւ մեր բախտը դարձաւ * *ԼռԲլ\էս
եւ ոչ կր զգար* այլ մանալսձդ թէ ատելի կ՛ ե– ճշմարիտ է* Բաբկէն * թէ վտանգաւոր աՀ՝ կողին իյնալն Էր նորէն ին՛ձ յիշեց* յանձնեց * ել
բելաբ իրեն ամէն բան* եւ դժուար էր որոշել թէ դիպուած՛՛ եր կին ա յինք ունենալ * բա յց Հազիւ թէ *"էՔՌ\Րո՚Լ բունեցի * կբ սրբէր*. ՀՈ®*֊ր է անանկ տի֊
վերա Հաս վտ ա^ն գը ար դեօք թէ գեղեցկին երես էն բանտէն ելած՝ բանտի սպառնալիքներու ներ քեւ կին * * * աս Հոռոմի կանանց քիթբ երկինքն է * * .>> :
Հապճեպ աքսորն էր որ իրեն ծանր կբ թոլէբ *բայց ղտնուիլ շատ ծանր է : Եւ Թորոս նեբսո ոտքի ձայնբ լսելով^ տղոլ մբ
ստոյգք Հոն էր որ լուսինք ար իւն ագո յն կ՚եվ եւէր Հալեր ր կբ խօսին* արշալոյսը մօտ է* եր - պէս աչքեբբ դարձեալ լաւ մբ շփեց ու սենեակբ
աչքիԱ , Օ՜ովբ պղտոր Հայելի մբն էր* Նաղիէլնեբբ թան բ քնանալ քու անկողինդ* .. գնաց մտալ
Հոտ չունէին, յ եւ սոխակբ՝ որ վարդերուն մէք կբ ՈՀ * իմ անկողինս Հոն է* ոլր որ բազմոց
դայլայլէր ^ մաՀուան երդի պէս ատելի էր իրեն* մը կայ* Աստուած քեղի Հանգստութիւն տայ* իշ
վասնզի Եւփիմէն չկար X խանիկս Հ
Թորոս Հազիւ թէ անկողին մտաւ* քունն ալ
Աւաղ^ ուրեմն առանց անոր Հայրենիքի իր աչքերոմն վրայ ծանրացաւ, վասնզի Հոդն ու
՚էբկութիւնն նաեւ իմ սրտիս էաիաի քաղց բան ա յ . յոգնութիւնը այքև տարիքին՝ մէք քուն չեն վէոաբհը ,
Fonds A.R.A.M